|
2002
|
|
|
Beltza integratzeagatik, ez dezagun euskalduna tintontzian ahaztu. Maila desberdinetan, jakina,
|
egoera
gutxituak bizi baitituzte nola batak hala besteak.
|
|
2004
|
|
|
Gutxiespenaren gaitzak jotako kidea maizenik
|
egoera
gutxituaren ondorioak onartzeko prest dago, menderatzailearen esanak betetzeko mentalitatea nagusitu baitzaio buruan. Makurkeria horren ondorioz, nolabait ere, euskararen balizko estatus lekunea murrizteko joera izango du bere baitan.
|
|
2005
|
|
|
Euskara, frantsesa eta espainolarekin etengabeko lehian bizi da, nahiz eta hau izan bertako hizkuntza bakarra. Lehia horretan, gainera, galtzaile dena,
|
egoera
gutxituan dagoena, euskara da. Euskaldunok, egunero jasan behar izaten dugu hizkuntza zapalkuntza, arlo guztietan.
|
|
2007
|
|
|
Sarritan azpimarratzen den bezala, hauengan euskaraz aritzeko motibazio egokia eragiteko, euskaltegia ez da nahikoa. Euskara
|
egoera
gutxituan egonik, bizitzeko beharrezkoa ez izateaz gain, askotan hizkuntza erabiltzeko aukera gutxi egoten da, are gehiago zenbait lurralde eremu eta gizarte arlotan. Gauzak horrela, Plangintzak dira egun euskalduntze prozesuan aurrera egiteko bidea, eraginkorra eta ilusio sortzailea.
|
|
|
Sarritan azpimarratzen den bezala, hauengan euskaraz aritzeko motibazio egokia eragiteko, euskaltegia ez da nahikoa. Euskara
|
egoera
gutxituan egonik, bizitzeko beharrezkoa ez izateaz gain, askotan hizkuntza erabiltzeko aukera gutxi egoten da, are gehiago zenbait lurralde eremu eta gizarte arlotan. Gauzak horrela, Plangintzak dira egun euskalduntze prozesuan aurrera egiteko bidea
|
|
|
Gogora dezagun, sarreran esan bezala, aniztasunaren inguruko diskurtsoa askotan arinegia dirudiela, adibidez, berorrek ezberdintasun linguistiko kulturalak onartzearen eta errealitate linguistiko kultural horien egoera ezberdinak atzematearen artean bereizten ez duenean. Eta bereizketa hori, jakina, funtsezkoa da
|
egoera
gutxituan dagoen euskal hizkuntzaren eta herriaren etorkizunerako —aniztasunaren aldeko aldarrikapena, bestela, homogeneizazioaren aldeko jarduera bilakatuko litzateke—, bai eta euskal hezkuntzak duen erronkarako ere.
|
|
|
Hizkuntz pedagogiaren baitako kontsiderazio orokorrak, bestela esanda, hizkuntza konkretuetan bakarrik izan daitezke gauzatuak, eta, horrenbestez, aipatutako hizkuntzaren bidezko hezkuntza, gure kasuan, euskararen bidezko hezkuntza da. Horrek guztiak, bada, hezkuntza eta hizkuntz aniztasunaren inguruko diskurtsoa —askotan arinegia dirudiena—
|
egoera
gutxituan dagoen euskal hizkuntzaren eta herriaren perspektibatik aztertzera garamatza. Horixe bera gertatzen da, adibidez, euskal hezkuntzan sarritan aipatzen den elebitasunaren kontzeptuarekin, zeinaren adiera orokorra guk geuk ere gurera ekarri behar dugun:
|
|
2010
|
|
|
Aldiz, lotura eta konpromisoa inplikatzen duten iritziekiko kontrako iritzi eta jarrerak gehiago dira, aldekoak baino. Eta, beraz, esan daiteke oso kezkagarria dela, gizarte sektore hori euskararen berreskurapenerako hartu behar diren neurri berezien alde ez egotea, kontuan izanda euskara hizkuntza ukipen
|
egoeran
gutxitua izan dela.
|
|
|
Oleuropeina eta hidroxitirosolarentzat deskribatutako eragin antioxidatzaileak garuneko oxidatzaileak gutxitzen eta tumore zelulen ugaltzearen inhibizioan parte har lezakeen zehaztu nahi da. Zientzialarien ustez, murrizketa horrek gaixotasun horren ezaugarri den atrofia eta ahultze
|
egoera
gutxitzea ekarriko luke. Antikanzerigenoen eraginei dagokienez, Ramírezek adierazi zuen zenbait ikerketak frogatu dutela oleuropeinak eta hidroxitirosolak ahalmena dutela koloneko, bularreko eta azaleko tumore zelulen ugaltzea inhibitzeko.
|
|
|
diuretikoak edo giltzurrun funtzioa asalda dezakeen beste edozein (antiinflamatorio ez esteroideoak, angiotensinaren entzima bihurtzailearen inhibitzaileak, angiotensinaren hartzaileen antagonistak II). Era berean, deshidratazio
|
egoerak
gutxitu egiten du sendagaiaren kanporatzea, eta haren ondorioak areagotu egiten ditu, batez ere litio gatzetan, arritmiaren aurkakoetan, digoxinan, epileptikoen aurkakoetan, ahotik hartzeko antidiabetiko batzuetan eta hipokolesterolemianteetan. AEMPSek ohartarazi du, halaber, zenbait droga (anfetaminak eta kokaina) eta alkoholismo kronikoa beroaren ondorioak larriagotzen dituzten faktoreak direla.
|
|
2011
|
|
|
Euskararen
|
egoera
gutxitu eta diglosikoak, halabeharrez, liburugintzan, eta oro har, hizkuntzaren ekoizpen idatzian, eragina izan behar zuen. Bai egilearentzat bai irakurlearentzat, liburua euskaraz idaztea/ irakurtzea ez zen detaile hutsa.
|
|
|
Bestalde, ASJU euskal hizkuntzari buruzko aldizkaria izan arren, Fisikari buruzkoa izan zitekeen, eta ez zuen zertan bat egin hizkuntzaren
|
egoera
gutxitu eta diglosikoarekin, helburua beste bat zelako, ikergaiaren gaineko ezagutza zientifikoa, eta bere jomuga nazioarteko komunitate zientifikoa. Aldiz, arlo bertsuan zebilen Euskaltzaindiaren buletinak, Euskerak, beste hizkuntza batzuk onartu arren, testu gehienak euskaraz argitaratzen zituen.
|
|
2012
|
|
|
Lehenengoen artean, ekimen publikoetatik at euskalgizarteko kultura eragileek orain arte bultzaturiko antolakuntza eta erakundetzeaegongo lirateke. Bigarrenen artean, hizkuntzaren
|
egoera
gutxitua, euskal kulturarenproduktuen merkatu murriztua eta enpresen ahulezia.
|
|
|
Xoxe Diazek galizieraz egindako Instalación filma.
|
Egoera
gutxituan dagoen hizkuntza batean sortutako film laburren bat sartzeko asmoa azaldu dute. Bestelakoan, hasi berri diren eta ibilbide luzea duten zuzendarian lanak eskainiko dituzte:
|
|
2015
|
|
|
euskararen eskala bat osatzeko proposamenak" artikulua argitaratu da. Egilearen hitzetan" munduko hainbat hizkuntza hilzorian direnez, eta beste hainbeste
|
egoera
gutxituan daudenez, hainbat hiztun eta eragilek egoera hori iraultzeko hamaika ekimen jarri dituzte abian. Egoeraren azterketa zehatza edo diagnostikoa egitea behar beharrezkoa da eta horretarako sortu dira hizkuntzen bizi indarra neurtzeko eskalak".
|
|
|
Laburpena. Munduko hainbat hizkuntza hilzorian direnez, eta beste hainbeste
|
egoera
gutxituan daudenez, hainbat hiztun eta eragilek egoera hori iraultzeko hamaika ekimen jarri dituzte abian. Ekimen horiek eraginkorrak izan daitezen, ordea, egoeraren azterketa zehatza egitea behar beharrezkoa da eta horretarako sortu dira hainbat erakundek erabiltzen dituzten hizkuntzen bizi indarra neurtzeko eskalak.
|
|
|
EAJren diskurtsoarenmuina euskararen normalizazioa aurrera eramateko ekimenek izan dute. Ezker Abertzaleak, ostera, diskurtsoaren ia osotasuna euskararen Euskal Herriko
|
egoera
gutxitua gaitzesteari etabere normalizazioa bideratzeko neurri aurrerakoiei bideratu die. PSE EEk, euskara etagaztelania oinarri hartuta, gatazka eta alderdikeria linguistikoa gainditu eta bizikidetzalinguistikoan sakontzeko nahia gailendu ditu maila ideologikoan, eta politikoan, egungoeuskararen hizkuntza politikak eragindako hizkuntza eskubide urraketak gaitzetsi eta politikokebaluatu eta erreformatzeko beharra agertu ditu.
|
|
2016
|
|
|
Errealitatean, ordea, ez da horrela, eta, euskarak eraginkortasun eta efektu juridikoak izateko, gaztelania eduki behar izan du ondoan». Euskararen
|
egoera
gutxituarentzat ere kalterako da elebitasun eredu hori, Etxeberriaren iritzian. «Erabaki politiko bat da, arazo juridiko gutxien ekar dezakeena, baina normalizazio prozesuari begira kaltegarria da.
|
|
|
Batetik, ezker abertzalea: «Hizkuntza eskubideak aldarrikatzen dira euskararen
|
egoera
gutxitutik. Euskaldunek euskaraz bizitzeko eskubidea dutela, eta hori ez dela betetzen orain».
|
|
|
Kezka handiko idazlea da, debate askotan murgiltzen da, eta
|
egoera
gutxituan bizi den idazle gisa, egoera hori aztertzen saiatzen da. Horrela, saiatzen da azaltzen egoera gutxituetan bizi diren idazleen kontzientziek bizi dituzten problematika eremuak.
|
|
|
Kezka handiko idazlea da, debate askotan murgiltzen da, eta egoera gutxituan bizi den idazle gisa, egoera hori aztertzen saiatzen da. Horrela, saiatzen da azaltzen
|
egoera
gutxituetan bizi diren idazleen kontzientziek bizi dituzten problematika eremuak.
|
|
|
Ikusi dugu
|
egoera
gutxitua, literatura txikia, estalitako mundu bat aipatu dugu. Alta, mundu honek argia eskatzen du euskal sorkuntzaren etxean, beste herri batzuetan gertatu zen bezala
|
|
|
Euskal Herria, Euskadi, euskaldunak, euskal herritarrak, l@s vasc@s, les Basques, euskal hiztunak, euskal komunitatea?, abertzaleak, herria sinekdoke mitifikatu? Beharbada zehaztasun linguistikoa gogorregia iritzita gure
|
egoera
gutxituan, benetan zenbat garen argiegi jakin nahi ez edota erakutsi beldurrez?
|
|
|
Nekeza aurreikusi bagenezake legeak epe laburrean Euskal Herriko erdal komunitatea euskara (ere) jakitera derrigortzea, legeak bai arautu lezake/ arautu behar du erabateko jardun/ diskriminazio positiboa euskaldunon komunitatearen alde, euskararen alde, gure
|
egoera
gutxituaren kalteak ahalik eta gehien arintzeko, aldi berean erdal komunitateari lagunduz euskarara ohitzen eta ikasten. Eta horrek bai dirudi egingarriago (aipatu EGODek ere jasotako Legeak berrikusi eta eguneratu eta Hizkuntza politika berritua atalen haritik. Eusko Jaurlaritza 2015a, 64?, zerbitzu emaileen betebeharrak kontsumitzaileekiko?).
|
|
|
Hala ere, ez dakit gure Euskal Herriko
|
egoera
gutxitutik erabateko porrot gisa begiratu geniezaiokeen gaelikoak gaur egun Irlandan erakusten duen egoerari, batez ere Errepublikan. Seguru asko, irudi lezakeen baino parekotasun handiagoa dugu Irlandako komunitate gaelikodunaren historia, garapen eta egoerarekin, gure diferentziekin.
|
|
|
Nekezago oraindik, Espainiaz kanpo jaiotako azken uholdeko etorkinak berehala jabetzen diren orduko, hemen gure lurretan ere, erabatekoa dela espainolaren presentzia eta behar orojalea bertakoagoak edo garenon artean ere, euskaldunon komunitatea oraindik oso
|
egoera
gutxituan gaudenez. Zertarako orduan euskara?
|
|
2017
|
|
|
...ean, horregatik lehentasunezko erabilera kontzeptua legez kanpokotzat ebatzi dute. aldiz, hizkuntza ofizial baten erabilera normala kontzeptua legearen aldekotzat ebatzi dute, ez duelako ekartzen hizkuntza baten erabileraren nagusikeriarik. hala ere, nazioarteko itunetan jasotakoarekin bat, espainiako auzitegiek egoera horren salbuespen bat ebatzi dute, hain zuzen ere, bi hizkuntza ofizialetik bat
|
egoera
gutxitu batean dagoenean beste hizkuntza ofizialaren aldean. kasu horretan badago arauz lehenestea hizkuntza gutxituaren erabilera, horren helburua baldin bada bi hizkuntza ofizialen arteko berdintasuna lortzea. egitasmoan ikusi dugun bezala, auzitegiek onartu egin dute hori dela euskarak duen egoera euskal autonomia erkidegoan, eta badagoela, beraz, euskararen erabilera lehenestea. alabaina, ora... herritarren zerbitzuhizkuntza bermatu behar dutela, langileen hizkuntza eskubideak bermatu behar dituztela, eta administrazioaren barruko funtzionamenduari bakarrik eragin diola.
|
|
2018
|
|
|
Baina, euskara ez da Europan mehatxu horren pean dagoen hizkuntza bakarra, eta
|
egoera
gutxituan dauden gainerakoekin partekatzen du arazo bera:
|
|
|
Jarduera fisikoaren onurak honako hauek izango dira: nork bere buruaren pertzepzioa eta konfiantza hobetzea, egoera emozionala hobetzea; tentsio, antsietate eta depresio
|
egoerak
gutxitzea, eguneroko bizitzari aurre egiteko alerta eta kemena handitzea, kirol praktikaren eta kontaktu sozialen bidez hobeto pasatzea?
|
|
2019
|
|
|
erraztasunera jotzea. proposatu dugun tipologia sinplifikatu hori13 egokia bada, gizarte arauetan eragiteko estrategiak sor daitezke14 eta dagoeneko hainbat egitasmo abiatu da bide honetatik. hona proposamen batzuk: a) elebidunak diren taldeetan hiztun eraginkorrak15 zehaztu behar dira eta haiekin lan bat egin behar da euskararen erabilera ziurtatzeko. b) orokorrean euskaldunak hiztun eraginkor bihurtu behar dira, aktibazio planak bultzatuz. c) hiztunak segurtasun eza pairatzen dueneko
|
egoerak
gutxitu egin behar dira: ezezagunaren hizkuntza gaitasuna agirian utziz(" belarri
|
|
|
Ez instrumentalak diren hizkuntzaren alderdi horiek baztertzean, definizio horretatik at gelditzen dira behetik gorantz sortu eta garatzen diren hpparen kasuak; baita aldi berean bi noranzkoetan aritzen direnak ere. hau da,
|
egoera
gutxituan dauden hizkuntza komunitateek sortu eta bultzatzen dituzten saioek ez dute lekurik hppren eredu teknokratiko horretan. Izan ere, egoera horretan dauden hizkuntzak biziberritzeko bulkada oinarri sozialetik, historikotik, politikotik edota ideologikotik abiatu ohi da, gobernuen eta adituen esku hartzea izanagatik ere. hartara, hppren eredu teknokratikoaren jantzia estuegi gelditzen zaio euskalgintzari.
|
|
|
|
Egoera
gutxituen premiei erantzuteko joera piztu zen eremu akademikoetan: " Horrek guztiak azterketaeta jakintza alor berri honetara erakarri zituen zenbait aditu eta ikertzaile." (Larrea eta Bilbao, 2010:
|
|
|
Kezka nagusiak haur eta gazteen adierazkortasun maila, hizkuntzaren kalitatea eta hizkera ez formala ziren. Horiekin batera,
|
egoera
gutxitua nozitzen duten ia herrialde guztietan sortu den eztabaida batek indar berezia hartu du azken urte hauetan: euskalkien funtzioaren eta erabileraren ingurukoak, hain zuzen ere.
|
|
|
Txostenean genioen bezala,
|
egoera
gutxituan dagoen hizkuntzaren hedapenak berekin dakar hedatzen den hizkuntzaren, kalitate, aren galera nolabaitekoa, erdararen kutsaduragatik bereziki, baina baita barruko faktoreengatik ere. Koldo Izagirre izan zen aspektu honetaz idatzi zuten lehenengoetako bat:
|
|
|
galdu du historian zehar, hizkuntza hegemonikoak gero eta beharrezkoagoak izan direlako eta euskara gero eta bazterrekoagoa (azken hamarkadetako salbuespenaz), batez ere, estatuen politika erasokorrengatik eta bere garapen soziofuntzionala oztopatu duten faktore sozio-ekonomikoen eraginez. Ondorioz,
|
egoera
gutxituan gaude, eta nozitutako kaltea gainditzeko eta hiztunen hizkuntza eskubideak betetzeko, normalizazio prozesuak, ezinbestean, babes legala eta diskriminazio positiboa eskatzen ditu, alegia, euskara gero eta beharrezkoagoa egitea. Baina, horrekin batera, ezinbestekoa du gizartearen onarpena eta herritarrentzat euskara hizkuntza onartu, erabilgarri, maitatu eta erakargarria izatea, neurri legalak onartuak izan daitezen, bestela, legezko neurrien eragina guztiz mugatua izango baita edo kontrako jarrerak sor baitaitezke herritarren artean.
|
|
|
Ez dut uste,
|
egoera
gutxituan egon eta hizkuntza hegemonikoarekiko halako distantzia linguistikoa duten hizkuntzen artean, azken 50 urteetan horren berreskurapen prozesu indartsurik izan duen beste hizkuntza komunitaterik badenik Europa osoan. Mikel Zalbidek ohi duen zorroztasunez eta zehaztasunez aztertu ditu prozesu honen nondik norakoak irakaskuntza esparruan Euskararen legeak hogeita bost urte.
|
|
|
Munduko hizkuntza gehienak arduratuta daude beren etorkizunarekin. Baina, hizkuntzen bilakaera baldintzatzen ari diren hainbat fenomeno eta gertaera irismen unibertsalekoak badira ere, gurea bezalako
|
egoera
gutxituan dauden hizkuntzek hizkuntza hegemonikoek ez bezalako arazoak, beharrak, desafioak eta helburuak dituzte; besteak beste, biziraupena.
|
|
2020
|
|
|
|
Egoera
gutxituan dauden hizkuntzekiko atxikimendua ahultzen da eta, beren komunitateetan estimatuak izan daitezkeen arren, hizkuntza nagusi (ar) ekin alderatuta, antzinako bitxikeri gisa antzeman daiteke.
|
|
|
Familiak komunikatzeko eta poztasun giroa izateko gaitasuna badu, haurrak ez du arazorik izango eta, kasu askotan, haurren eta gurasoen arteko lotura indartuko da, ohiko errutina batean harreman gutxi izaten baitute. Normaltasun egoera batean gertatzen ez den gurasoen eta haurren arteko harremanen areagotze horrek ondorio negatiboak izan ditzake
|
egoerak
gutxitzera behartzen duenean. Horri aurre egiteko gakoa segurtasuna indartzea da.
|
|
|
«Gobernuaren lana da
|
egoera
gutxituan dagoen hizkuntzaren aldeko neurriak hartzea; ez, ordea, oztopoak jartzea». Gogor mintzatu da Paul Bilbao, Kontseiluko idazkari nagusia, Nafarroako Gobernuak euskararen alorrean hartu duen norabidearen kontra.
|
|
|
" Pertsona ahulak nola, hala jotzen ditu birusak bortitzen hizkuntza ahulak". Finean, gure gizartean, beste batzuetan ez bezala,
|
egoera
gutxituan dagoen hizkuntza bat egonik, horren garapenaren inguruko kezka ere hor dago.
|
|
|
Urrats ikaragarriak egin dira euskararen normalizazio prozesuan, baina jarraitzen dugu hizkuntza hauskorra izaten.
|
Egoera
gutxituan dauden beste hizkuntzetan bezalaxe, gurean eragin handia dute inguruko gertaerek. Adibide gisa balio dezake, azken boladan, lurralde antolaketa eta hizkuntza jorratzean egiaztatu dugula kontrolik gabeko aldaketen eragin negatiboa hizkuntzaren garapenean.
|
|
|
Diagnostiko labur bat egite aldera,
|
egoera
gutxituan dagoen hizkuntza baten normalizazio prozesuaren oinarrizko aldagaiak aztertu ditugu egungo testuinguru eta erronka nagusiekin batera:
|
|
2021
|
|
|
Betidanik izan dugu joera gure mugetatik kanpo egiten denaz jakiteko.
|
Egoera
gutxituan dauden/ gauden hizkuntza komunitateok jakin nahi izan dugu geurearen antzeko egoeran daudenek nola jokatu duten, zer egin duten, haien hizkuntzen normalizazioa erdiesteko.
|
|
|
|
Egoera
gutxituan dauden/ gauden hizkuntzakomunitateok jakin nahi izan dugu geurearen antzeko egoeran daudenek nola jokatu duten, zer egin duten, haien hizkuntzen normalizazioa erdiesteko.
|
|
|
Bi urteko prozesu sakonaren ondoren, horren emaitza nagusia 2016ko abenduaren 16an aurkeztu zuten hogeita hamar hizkuntza gutxituren alde lan egiten duten ehundik gora eragilek:
|
egoera
gutxituan dagoen hizkuntzaren hiztunari eskubideak bermatzeko aplikatu beharreko 185 neurriren bilduma.
|
|
|
Hortxe ageri da euskararen subordinazioa, elkartekideen ustez. «Gure kasuan, euskararen
|
egoera
gutxitua egonik eta gu euskaraz ariturik, ezinbestekoa zaigu euskararen aldeko indarrekin elkarlanean aritzea». Eusko Jaurlaritzak aurten ere kulturara bideratutako aurrekontuaren erdia EITBra joango dela ekarri dute gogora Lanarteakoek, eta erantsi ente publiko horrek, «ardura publikoagatik», euskarazko kulturari ikusgarritasuna, prestigioa eta hauspoa zor dizkiola.
|
|
|
Zentzun honetan, egungo marko juridikoaren irakurketa berritua egiten ari dela salatu du Paul Bilbao Kontseiluaren idazkari nagusiak," jurisprudentziaren bidez euskaldunon, eta oro har
|
egoera
gutxituan dauden berezko hizkuntzetako hiztunen eskubideak murrizteko".
|
|
2022
|
|
|
Framing horren arabera, euskara bertako berezko hizkuntza bakarra eta euskal identitatearen ardatza izango da; aldiz, gaztelania zein frantsesa hizkuntza arrotz eta inposatuak izango dira. Horrela, eta framing horren arabera euskara
|
egoera
gutxituan dagoenez, interbentzio eraginkorraren eta neurri babesgarrien premia du. Hau da, diskriminazio positiboaren premia izango du (Idem,.).
|
|
|
Globalizazioak ekarri du munduko hizkuntzen posizioaren berrantolaketa, eta, hortik, periferian kokatutako hizkuntzek multzo horretan betikotzeko joera izateaz gain, segurki, hizkuntza gehienek sailkapen bat atzera egitea. Hartara,
|
egoera
gutxituan gauden eta, horren ondorioz, geure lurralde eremuan gutxiengo garenok are bazterrerago eramango gaitu honek guztiak.
|
|
|
Eta, gaur hainbat eremu eta esparrutan
|
egoera
gutxituan dauden herritarrak gutxiestearen aurka eta berdintasunaren alde egiteak ekarri gaitu gaur honako adierazpen hau adostera, hizkuntzaren esparruan ere, ez dugulako herritarrak gutxiesterik nahi, hizkuntzaren esparruan ere guztiontzako eskubideak aldarrikatzen ditugu.
|
|
|
ofizialak eta berezkoak ez diren hizkuntzei berezko hizkuntzari baino garrantzi handiagoa emango zaie. Hartara, zergatik
|
egoera
gutxituan dagoen kolektiboarekiko neurri proaktiboak hartu beharrean, herritar horiek are gehiago baztertu edota ikusgabetuko dituzten neurriak?
|
|
|
Aliantza berriak eraikitzeko garaia da.
|
Egoera
gutxituan dauden kolektiboen arteko zubiak eraiki behar ditugu; beste gizarte eredu berdinzaleago, kohesionatuago eta justuago baten alde lan egiten dugunon arteko enpatiak ehundu behar ditugu. Gaur, beste urrats bat egin nahi dugu bide horretan, eta gizartearen sektore batekiko gertatzen den gutxiespena salatu nahi dugu elkarrekin.
|
|
|
Baina salatzeaz gain, hizkuntza eskubideak guztiontzat bermatzea aldarrikatu nahi ditugu elkarrekin. Eta seguru gaude, bide honi jarraituz, berandu baino lehen berriz ere agertu dugula modu kolektiboan beste esparru batean
|
egoera
gutxituan dagoen kolektiboaren alde, eta egingo dugu.
|
|
|
1) bizidun guztiak komunikatzen gara (bakteriak, landareak, animaliak), eta gizakion komunikatzeko tresna berezkoena hizkuntza da, hizkuntzak egiten gaitu gizaki; 2) hizkuntza guztiak komunikatzeko baliagarriak dira, noski; baina, gainera, hizkuntza bakoitzak bere hizkuntza komunitatearekin eta bizi den lurraldearekin eta kulturarekin lotura bereizia du. Euskara ez da soilik komunikaziorako hizkuntza bat; hizkuntza ukipen
|
egoera
gutxituan dagoen hizkuntza endemikoa da, euskararen lurraldean garatu edo desagertuko den (ordezkatuko den) hizkuntza da, munduko hizkuntza aniztasuna handitzen duen eta euskararen lurraldea interpretatu, kudeatu eta eraldatzeko aukera ematen duen hizkuntza.
|
|
2023
|
|
|
— Gazteekin egin behar dugun lanari koherentzia emateko ezinbestekoa da hizkuntza komunitate osoak behar bezala erantzutea. Nahiz eta gazteek euskararen
|
egoera
gutxitua ulertu, haien erabilera ezin da simulakro hutsa izan eta euskara erabiltzeak gero eta zentzu handiagoa izan behar du gertuko komunitatean eta gizartean, orokorrean. Horretan aurrera egiteko:
|
|
|
Denok izan behar dugu hizkuntza irakasle 58 beharra azpimarratzera garamatza. Ikasleek, irakasleek eta familiek jakin behar dute hezkuntza ibilbidea euskaraz egiteak zein helburu dituen jomuga, eta zer nolako onurak dakarzkion
|
egoera
gutxituan dugun hizkuntzari eta gizarte kohesioari, oro har.
|
|
|
Hizkuntzaren aldetik, etorkinek ez zuten inolako oztoporik izan, harrera gizarteko hizkuntza hegemonikoa menderatzen baitzuten, eta
|
egoera
gutxituan zegoen euskararen beharrik ez zutelako izan. Etorkinek adierazten dutenez, Altzara heldu zirenean topatu zuten euskararen egoera ideia hauetan labur daiteke:
|
|
|
Eroski Consumer Melatonina gehigarria erabilgarria da ‘jet lag’ arentzat? Gure barruko erloju biologikoarekin bat ez datorren urrutiko leku batera iristeak insomnioa eragin dezake, baina baita nekea edo lozorroa ere, eta alerta
|
egoera
gutxitu. Horregatik, batzuetan aditu batzuek —ez guztiek, batzuek uste baitute ez dela eraginkorra— melatonina erabiltzea gomendatzen dute.
|