|
2000
|
|
|
Daukagun
|
egoera
gatazkatsua ulertzeko zer hoberik berak laberinto barruan gidaritza hartzea baino. Zurien armadaren (pelikulen erara) gidari bilakatuta" azal gorrien" kontra arituko da" neutralitate" guztiarekin.
|
|
|
Horrela, kolektiboak izan daitezkeen aldarrikapenak ez dira kontuan hartu etainjustiziazko
|
egoera
gatazkatsua lehertu da behin baino gehiagotan2.
|
|
|
Existentzia oso hori eta bere problematika ametsetan aurki ditzakegu, horietan gure existentziako mezu garrantzitsuak agertzen direlako. Ametsetan,
|
egoera
gatazkatsuen mezuak, hutsuneak, beharrak, betegabeko egoerak etanortasunaren zati desintegratuak azaltzen dira. Esalen en zegoenean Perls ekametsekin lan egitea nahiago zuela esaten zuen, beraietan gure bizitzan faltandagoenaren, egin ez dugunaren eta bizitzan ekiditen dugunaren mezu existentzialaagertzen baita.
|
|
|
22 Ikus daitekeenez, Estatu nazioaskodunen kasua alde batera utzi dugu. Gure iritziz,. Estatu nazioaskodun, aren formula hori, hainbat kasutan behintzat (gertukoak adibidez),
|
egoera
gatazkatsuak indargabetu nahirik Estatua kolokan jar dezaketen prozesu nazionalak estaltzeko erabilia izan da; guk, hain zuzen, kasu horiek itzaletik atera nahi ditugu geure analisirako. Azkenean ez dira faltan izango, aniztasuna onartu arren, honako argudio honen antzekoak:
|
|
2001
|
|
|
Nafarroari buruzko datu orokor batzuk emateaz gain, 1986ko Euskararen Lege Dekretua du hizpide. Haren sorreratik egungo
|
egoera
gatazkatsua bitarte. Etorkizunari dagokionez, UPNk euskararen normalizazio gelditzeko asmoa duela dio, hiru alorretan bereziki:
|
|
|
Jose Ramon Diaz de Durana ikerketaren buruak, gatazka sozialtzat hartzen du bandoena eta Europak Berant Erdi Aroan bizi izan zuen lehen krisi feudalaren testuinguruan aztertu beharra azpimarratu du. XIV. mendean, esaterako, Ialiako hiri eta errepubliketan liskar biziak izan ziren eta hurrengo mendean Ingalaterran guda zibila izan zen, Gaztelan eta Aragoien ere
|
egoera
gatazkatsuak ezagutu ziren. Berezitasunak berezitasun, Erdi Aroko azken urteotan Euskal Herrian gertatutakoa Europako krisi eta gatazka sozialarekin parekatu daiteke.
|
|
|
Euskalgintza ez da egoera politiko gatazkatsu honen erruduna ez eragilea, izatekotan biktima da, erakunde batzuek erasoaren ondorioak pairatu behar izan dituztelako. Aldi berean euskararen normalizazioaren alde neurri eraginkorrak hartzeko garaian, batzuek
|
egoera
gatazkatsu eta tamalgarri hori aitzakiatzat hartzen dute prozesu horretan ezer gutxi egiteko. Euskalgintzak bere diskurtso autonomo propio bat sortu eta plazaratu behar du.
|
|
|
Bestetik, eszeptizismoak ez du horrelakorik entzun nahi, errotiko enpirismora jotzen du eta ez ditu bost minutu ere galdu nahi Filosofiaren benetako gaitasunak aztertzen eta argitzen3 Kant bera razionalismoaren tradizioan hezi zen, baina gero Humek amets dogmatikotik iratzarri zuen eta aldi labur batean eszeptizismora jo zuen.
|
Egoera
gatazkatsu eta antzu horren emaitza axolagabekeria litzateke.
|
|
2002
|
|
|
Horrela,
|
egoera
gatazkatsuen zergatiak ezagutuko ditugu, hutsegiteetatik ikasteko eta horrelakorik edo antzekorik berriro ez egiteko.
|
|
|
|
Egoera
gatazkatsuetan, gizabanakoak bere iritziak besteen iritziekin alderatzen dituenean, sentipen zeharo diferenteak pitz daitezke bere baitan, sentipen zeharo diferenteak deskubri ditzake bere kontzientzian:
|
|
2003
|
|
|
Nire ustez, hizkuntza politika jakin honen helburuaeuskararen etorkizunerako erabakigarria den" indiferenteen" gizarte sektore zabala da, herritar horiek euskararentzat irabazi ezean oso zail izanen duelako gure hizkuntzak bere etorkizuna eta biziraupena ziurtatzea, eta horiexek direlako
|
egoera
gatazkatsu baten aurrean edo aukera bat egin beharrean suertatuz gero (ingelesa eta euskararen artean, adibidez), erdaren mesederako izanen den praktika batera errazen lerratuko direnak.
|
|
2004
|
|
|
Nazioarteko
|
egoera
gatazkatsuak eta ekonomiaren errezesioak baldintzatutako urtea izanik, orokorrean, ardo salmentak behera egitea espero zen. Bukaerako emaitzak, ordea, uste baino hobeak izan dira, gutxiago kontsumitu bazen ere, prezioek gora egin baitzuten, bereziki ardo gazteenenak.
|
|
|
Hara zer dioen Paulo Iztuetak kontzeptu soziolinguistiko horren gainean: . Lehenik, hizkuntzak gizartean
|
egoera
gatazkatsuan daudela, egon. Honekin esan nahi da nazio gatazkak, klase gatazkak, sexu gatazkak, etab. dauden bezalaxe, hizkuntza gatazkak daudela, ez azaleko, behin behineko, edo horrelako zerbait.
|
|
|
Hegemoniaren argitan kontraesan soziolinguistikoz jositako egitura daukagu aurrez aurre: aztertu, ulertu eta legitimatu behar dugun
|
egoera
gatazkatsua. Hizkuntza taldeen arteko interesek kontrakarrean dihardutenean, hizkuntzen arteko orekarik ez dagoenean, aniztasun linguistikoaren eta kulturalaren aldeko hautua egin behar dugu, eta hautu horretan, euskaldunok eskubide osoa daukagu besteek eskueran duten egokiera eskuratzeko:
|
|
|
«Inoiz ez dute jaso, Julio Pérez-ek, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko irakasleak azaldu zuenez, espainiarrek beren nagusien baliabideak eta arreta». Laguntza hori bereziki garrantzitsua da familian gerta daitezkeen
|
egoera
gatazkatsuenetan, hala nola, ama edo aita toxikomanoa denean eta adingabea babesik gabe dagoenean. Madrilgo Udaleko Gizarte Boluntariotzaren Eskolako zuzendari Carmen Sánchezek nabarmendu zuen gehien gai hori.
|
|
2005
|
|
|
Horrela, egunkariek luzatu egin den
|
egoera
gatazkatsu bat nola, egokitzen, duten aztertzen saiatu gara. Egoera luzatu egin denez, dagoeneko ez da banakakogertakari bat eta ezin daiteke inoiz ikusi ez den zerbaiten gisara neutralizatu.
|
|
2006
|
|
|
Transbertsalitate kontuak zer adierazten duen garbi dago eta
|
egoera
gatazkatsuetan logika ere badu, baina argi izanez ezin duela ikuspegi demokratikoan muina den gehiengo eta gutxiengoen arteko araua urratu eta beto eskubide bilakatu.
|
|
2007
|
|
|
Guk giza eskubideen babesak egoera politikoaren gaindi egon behar duela diogu, ez dela loturarik izan behar, edozein dela egoera politikoa eskubideak errespetatu behar direla. Nazioarteko organismoen printzipioen arabera, estatuak ezin du argudiatu
|
egoera
gatazkatsuaren existentzia eskubideen urraketa justifikatzeko.
|
|
|
Alde batetik, anai arreben arteko erlazioek, berez, hainbat gaitasun soziokognitiboren garapena estimulatzen dute; hala nola, besteenlekuan jartzeko gaitasuna, emozioen ulermena eta arrazoibide morala (Dunn, Brown eta Maguire, 1995; Howe, Petrakos eta Rinaldi, 1998, denak in Shaffer, 2002). Hain zuzen ere,
|
egoera
gatazkatsuetan neba arrebek ez dute izaten berennahiak, desioak, emozioak eta antzekoak elkarri komunikatzeko lotsarik eta hala, elkar ezagutzen dute. Ezagutza horrek, honako gaitasun hauen garapena bultzatzendu:
|
|
|
Hala adierazten du Irakaslearen Defendatzailearen 2007ko Memoriak. Erakunde horrek 4.603 irakasle dei jaso ditu sortu zenetik (2005), eta ikasleek edo gurasoek sortutako
|
egoera
gatazkatsuak eta zuzendaritza taldeekin edo Administrazioarekin lotutako arazoak salatzen dituzte. Irakaslearen Defendatzaileak laguntza soziala, psikologikoa, juridikoa edo bitartekaritza eta babesa eskaintzen die Administrazioari edo ikastetxeetako zuzendariei, beren eskubideak urratzen dituzten irakasle guztiei.
|
|
|
Barneko oposizioa ia erabat desagertua egoteak eta nazioarteko laguntzari esker diktadurari zabaltzen zitzaion etorkizuna ikusteak garai lasaia sortzen zuen. Munduaren
|
egoera
gatazkatsu horretan, Francoren erregimenak baliozkotasun berria izatea lortu zuen" gerla hotza" deituriko garaian. Penintsulan, frankismoaren aurkako talde armatuek, hau da gerrillariek, ordura arte erakutsitako bizirauteko gaitasuna urtez urte ahulduz joan zen eta erregimenaren borrokan izan zuten garrantzia ia guztiz galduz.
|
|
2008
|
|
|
Negu hau aurrekoak baino" bero" edo gatazkatsuagoa izango da. Administrazio eta enpresaburuek dekretazo edo inposaketaren politika utzi lukete eta elkarrizketa erabili
|
egoera
gatazkatsuak saihestu edo murrizteko.
|
|
|
Bi mota nagusiak (IELespainiarra+ euskalduna eta euskalduna) bateraezinak direla beraien artean, hau da, beraien arteko
|
egoera
gatazkatsua dela. karaz jarraitu du, %38, 3k A eredua edo espainieraz, %14, 2k eredua edo bi hizkuntzetan. Aitortutako hizkuntza gaitasunaren arabera, 1/ 7 puntuko eskalako batez bestekoa erabiliz: euskara= 5,2; espainiera= 6,2; (ingelesa= 4,2; frantsesa= 2,1). Etxean erabiltzen den hizkuntzaren arabera, 1/ 7 puntuko eskalako batez bestekoa erabiliz:
|
|
|
2) Korrelazio negatiboek, bere aldetik, zenbait gauza adierazten dute, adibidez: Orokorrean, esan daiteke bi mota nagusiak (espainiarra+ euskalduna eta euskalduna) bateraezinak direla beraien artean, hau da, beraien arteko
|
egoera
gatazkatsua dela. espainiarra+ euskalduna motaren baitan espainiarra eta espainiarra+ euskalduna bi prototipo teorikoak jasotzen direla ikusita, egoera are gatazkatsuagoa antzematen da. espainiarra+ euskalduna prototipo mistoa, teorikoki, muturren artean kokaturik dagoenez integratzailetzat hartzen dena, ez du gurean izaera hori:
|
|
|
3) Korrelazio negatiboena euskararekikoa da,
|
egoera
gatazkatsuena erakutsiz.
|
|
|
2) Euskalduntasuna eta espainiartasuna beraien artean bateraezinak dira, baita orain aztertu ditugun ezaugarri linguistikoen arabera ere. Horrek berriro ere
|
egoera
gatazkatsua erakusten du; ezaugarriok aukerakoak dira pertsonarentzat, eta horregatik, agian, egokiagoa litzateke ondoriozko ezaugarritzat hartzea, aurrekarizko ezaugarritzat baino.
|
|
|
• Lortutako bi identitate nagusi horiek, korrelazio negatiboen bidez adierazten direnez, modu dikotomikoan eta bateraezinean agertzen dira. Eta ondorioz,
|
egoera
gatazkatsu xamarra erakusten dute. Ukipen egoeran gertatu ohi den moduan, gurean ere hala gertatzen da:
|
|
|
Llu� s V. Aracilek" zirkulu funtzionala" esaten dio zibernetikan oinarrituriko eredu bati ematen dion aplikazioari. Eskemak, hasieran, kontuan hartzen ditu hizkuntza ukipeneko diglosia egoerak edo
|
egoera
gatazkatsuak —esaterako, katalanak bizitakoak, batez ere XVIII. mendeaz geroztik—, eta, beraz, bi hizkuntzaren edo bi hizkuntza baino gehiagoren arteko harremanen dinamikak deskribatzeko helburua du. Komeni da zehaztea L. V. Aracilek" oinarrizko eredu zibernetiko baten zirriborro" 9 gisa aurkeztu zuela zirkulu funtzionala.
|
|
|
Llu� s V. Aracilek" zirkulu funtzionala" esaten dio zibernetikan oinarrituriko eredu bati ematen dion aplikazioari. Eskemak, hasieran, kontuan hartzen ditu hizkuntza ukipeneko diglosia egoerak edo
|
egoera
gatazkatsuak.
|
|
|
Behin baino gehiagotan sortzentako bazkide guztiei dagokien boto kopurua den, edo Batzar Nagusietara bertaratu den arazoa da ea multzo bakoitzari dagokion boto kopurua, oro har, multzo horretakoen artean banatu behar diren boto eskubidearen esparruak diren (edo bozketa bakoitzean erabilitako botoen arabera). Garrantzi handiko gaia da hau, batez ere, jakina,
|
egoera
gatazkatsuetan, Kooperatiben Legedian edo estatutuetan argitu behar dena.
|
|
|
Guztira, nazioarteko 87 langile ebakuatu zituzten 14 proiektutatik Somalian, nahiz eta jarduera mediko urgenteenak GKEarekin lankidetzan aritzen diren somaliar langileek gainbegiratzen jarraitzen duten. Aldi baterako kentzea Kontinenteko beste eskualde batean, Txadeko ekialdean, MSF taldeak ere murriztu egin dira,
|
egoera
gatazkatsuaren ondorioz, nahiz eta talde batzuk oraindik ere eskualdean lanean ari diren. Ez, ordea, NBEren Errefuxiatuentzako Agentziaren (ACNUR) kasuan; izan ere, Txadeko ekialdeko langile batzuk erretiratu ditu aldi baterako, hainbat talde armatu bere instalazioetan sartu ondoren.
|
|
|
lanak egiten ari ziren Gipuzkoako enpresek erabaki zuten ez jarraitzea, «eta ibilbidea hobetzeko eta ekologikoki hainbesteko kaltea ez egiteko neurri batzuk ere proposatu zituzten, gainera». Ironiaz aipatu du Estebarantzek hondeamakinen jabeak ere ekologista egin zirela, bizi izan zen
|
egoera
gatazkatsua medio.
|
|
2009
|
|
|
Honakoa ez da
|
egoera
gatazkatsu baten aurrean halako neurri bat hartzen den lehen aldia. Izan ere, Europako emakume talde batek eta Ameriketako Estatu Batuetako beste batek sexu greba deitu zuten 2003ko Irakeko Gerragatik protestatzeko.
|
|
|
Damasok ez zuen hitz erdirik ere esan, zeresanik bazuen arren; honako hau esan zezakeen, adibidez, Domingoren laguntzan: . Barka, Teofilo Maria, baina Don Zoiloren agindua ez zen agindua izan, aholkua baizik??; Damaso, baina, isil isilik geratu zen, zirt edo zart egitea eskatzen zutèn
|
egoera
gatazkatsuetan, inork betaurrekoak kenduz gero, mutil galdua zen, isilik egoten zen bezala; ohituraren inertziaren mende zegoen, beraz, Damaso, halabeharraren halabeharrez, buru argia zen arren, argiegia ere bai, beharbada; argitasun gehiegizko hura, baina, berebiziko dohaina izateaz gain, oztopo bat ere izan zitekeen besteekin zituèn eztabaidetan edo bat batean hartu beharreko erabakietan, sarritan aldeko eta aurkako argudioen ugaritasunean galtzen baitzen, eta basoan galtzen denak ez baitaki basoaren berri:
|
|
|
Ez da erraza Euskal Herrian kazetaritzan aritzea. Bizi dugun
|
egoera
gatazkatsua maiz heltzen da erredakzioetara, eta horrek tentsioa eta dramatismoa eransten dizkio informatzearen lanbideari. Hedabide publiko batean aritzea ez da samurrago edo zailagoa:
|
|
|
Alderantziz, agerian jartzen duena frakaso bat da: Konstituzioak kontsakratzen duen nazio bakarraren batasun hautsi ezina eta nazio anitzen ukazio bortitza eta mehatxagarria ez da berrikusi nahi, eta horrela ez da justizian eta berdintasunean
|
egoera
gatazkatsua gainditzen.
|
|
|
–Jarraitu behar dugu guztiok tolerantzia eta errespetu ahalegin bat egiten, gizarte
|
egoera
gatazkatsu hau normalizatzeko. Zenbat eta lehenago konpondu, hobe andreentzat eta Hondarribiko bizilagun guztientzat?.
|
|
|
Damasok ez zuen hitz erdirik ere esan, zeresanik bazuen arren; honako hau esan zezakeen, adibidez, Domingoren laguntzan: " Barka, Teofilo Maria, baina Don Zoiloren agindua ez zen agindua izan, aholkua baizik..."; Damaso, baina, isil isilik geratu zen, zirt edo zart egitea eskatzen zutèn
|
egoera
gatazkatsuetan –inork betaurrekoak kenduz gero, mutil galdua zen– isilik egoten zen bezala; ohituraren inertziaren mende zegoen, beraz, Damaso, halabeharraren halabeharrez, buru argia zen arren, argiegia ere bai, beharbada; argitasun gehiegizko hura, baina, berebiziko dohaina izateaz gain, oztopo bat ere izan zitekeen besteekin zituèn eztabaidetan edo bat batean hartu beharreko erabaki... esan nahi baita orduan ere ez zitzaiola burua hutsik gelditu seguruenik; aitzitik:
|
|
|
Kultur gertaera katalanaren defentsa, baita hizkuntzari dagokionez ere? erabat arrazoizkoa eta historikoki naturala iruditzen zitzaion, eta gaia politizatzearen aldekoa zen, oraina guztiz
|
egoera
gatazkatsuan zegoela argudiatuz.
|
|
2010
|
|
|
Ez da beti gertatzen da, baina ez da ezinezkoa. Internet erabiltzean haurrak babesteko programa batzuk Behar den guraso aholkularitzarekin, zenbait programak lasaitasun maila ona bermatzen dute eta
|
egoera
gatazkatsuak saihesten dituzte. Azaldutako arriskuen aurrean, jarrera ugari har ditzakete.
|
|
|
Bestalde, maitasunaren gaia jorratzen duten olerkiak aipatzera joaz, esango nuke hasteko Lotsatiren olerkigintzaren alderdirik onena eta interesgarrienaren aurrean gaudela. Bertan dugu, dudarik gabe, olerkariaren benetako ahotsa, bere barne
|
egoera
gatazkatsu horretan oin hartuta erraietatik idazten duen olerkaria, bere hitz sinesgarriei darien tragikotasuna; hala ere, inoiz bere xalotasuna galdu barik. Olerkion artean badira bi, erakusten duten osagai bat dela eta, besteetatik apur bat aldentzen direnak.
|
|
|
Azkenik, ezin ahantz dezakegu EBk bere esku duela
|
egoera
gatazkatsuak modu baketsuan birbideratzeko nazioarteko komunitateak baliatu izan duen bitartekorik boteretsuena: estaturik gabeko nazioen nortasuna nazioartean aitortzeko institutua progresiboki praktikan jartzea.
|
|
|
Aipatutako zientzia horiek, horrela, bereziki aztertzen dituzte" hizketa komunitate" eleanitzak eta, zehazki, bertan izandako hizkuntz ukipenak eta diglosia fenomenoak. Horren adibide dira, hain zuzen,
|
egoera
gatazkatsuetan gertatzen diren ordezkatze linguistikoa eta berreskuratze linguistikoa bezalako gaiak, egiaz interes handienekoak direnak hizkuntza soziologiarentzat eta sozio-linguistikarentzat. 3.
|
|
2011
|
|
|
2004tik 21 hilketa eragin dituzte, eta 800 zauritu baino gehiago. Baina iraganeko
|
egoera
gatazkatsura itzultzeko gaitasunik ez dago, azterketan ziurtatzen denez. Alde horretatik, txostenaren arabera, IRAk «garai berrietara egokitzen jakin izan du», baina talde protestanteek desagertzeko «zailtasunak» dituzte.Hain justu duela bi aste azken urteetako liskarrik larrienak izan ziren Belfasten, eta UVFko kideei leporatu zieten segurtasun indarrek liskarrok eragin izana.
|
|
|
Bertakoa izanik, bertakoaz hitz egin eta bertakoon moduak adierazteko beharraz mintzo zen, euskal zinemagintza nazional batez, egun mundu horretan gabiltzanontzat eta, jakina, gure kultura landu eta zaintzea bilatzen dugunontzat erreferentzia bilakatuz.Telebistak berreskuratu berri duen Ke arteko egunak estreinatu zeneko garaia gogoan dut. 80ko hamarkadako Euskal Herriak bizi zuen
|
egoera
gatazkatsuaren erdian, urte batzuetan kanpoan izan den euskaldun itzuli berri baten kokatze prozesua erakusten zuen, ausardiaz. Ez geunden ohituta hain gertuko giro bat pantailan ikustera.
|
|
|
"... hemen errealitate horrek hizkuntza gatazkan du isla, eta hemen gauden
|
egoera
gatazkatsuaren inguruan besteak argudio hauekin konbentzitzea zaila ikusten dut". kezka horri helduz, beste kide batek azaltzen duen iritziaren arabera, euskara berreskuratzeko prozesuan bada nolabaiteko nora eza ideologikoa, tresna ideologikoen falta, eta askok hizkuntza ekologiaren gaiari heldu diote atsegina delako, neutro samarra ikusten delako:
|
|
2012
|
|
|
Haren esanetan xantaia egiten saiatu dira batzuk, «gaitasunetan» oinarritutako gobernu bat eratu beharrean, eskualdeetako ordezkaritza izango zen gobernu bat eratzeko. Bani Walid, inguratuta
|
Egoera
gatazkatsuaren adierazle, Bani Walid ipar mendebaldeko hiria inguratuta dute miliziek. Igaro den astean Libiako Kongresu Nazionalak baimena eman zien Defentsa eta Barne Ministerioei Gaddafi hil izana aldarrikatu zuen milizianoaren ustezko hiltzaileak atxilotzeko.
|
|
|
Lafauriek hainbat aldiz deklaratu du Ustelkeriaren Auzitegian, eta Fedegan erakundeko presidente gisara, abeltzainek paramilitarrekin egiturazko harremanak izatea leporatu izan diote. Nuevo Arco Iris korporazioak, ikerketak egiten ditu Kolonbiako
|
egoera
gatazkatsuaren inguruan, leporatu zion herrialdeko indarkeriaren bultzatzaile nagusia izatea.
|
|
|
Ez da harritzekoa, beraz, gurasoek gogor egin behar izatea batzuetan, eta
|
egoera
gatazkatsuak sortzea hortik, familia bizitzaren kaltetan eta heziketa prozesuaren trabagarri.
|
|
|
pertsonen arteko gatazkak saihestezinak dira.
|
Egoera
gatazkatsuak bizikidetasunaren berezkoak dira eta, osasunaren alorrean lan egiten badugu, are gehiago ulertu behar ditugu, sortzen diren behar baldintzak eta bizi egoerak kontuan izanda. Horietan, sentimendu ezkorrak agerian daude, frustrazioari, etsipenari, gorrotoari, suminari, etab. aurre egin behar diegu, eta sentimendu baikorrak (hala nola, poza) neurrizkoak dira, ez dira erabateko askatasunez adierazten.
|
|
|
Parte hartzaileek aldez aurretik zehaztuta dauden pertsonaiak simulatuko dituzte
|
egoera
gatazkatsu eta motibatzaileetan. Prestatzaileak erraztaile eginkizuna izango du; baina, esku hartu gabe, parte hartzaileen ekintzak ez baldintzatzeko edo desitxuratzeko.
|
|
|
– Arlo afektiboa. Zahartzaroak hainbat
|
egoera
gatazkatsu dakartza berekin, galerazko bizipenekin: erretiratzea, seme alabak joatea, pertsona maiteak galtzea, heriotza hurbilago egotea, gaixotasun kronikoak eta pluripatologia.
|
|
|
Bakerakojoerak tamaina murriztea dakar, nahiz eta mugen aldaketa garestiagoa izan etagatazka lokalak sortu, Sobietar Batasunean eta Jugoslavian gertatu bezala. Azkenhorretan garbi gelditzen da gerra zibilak heterogeneotasun handien ondorio direla.Nazioarteko nazioz gaindiko legedi batek
|
egoera
gatazkatsuak konpondu beharkolituzke.
|
|
|
Beraz, curriculuma izangoda talde horien arteko gatazken emaitza. Sarritan ere, eskoletako curriculuma klase, klase zati eta bestelako talde sozialen hitzarmen eta akordioen emaitza izango da, gatazkak sortzen duen erresistentziaren edo aurkakotasunaren ondorioa, alegia.Egoera hau, hala ere,
|
egoera
gatazkatsua da, hegemonia irabaziz lortzen baita.Estatuan gauzatzen dira gatazka horiek guztiak eta Estatuak bai talde aliatuenbai aurkarien hainbat interes gradualki jaso behar ditu, bere legitimitateak iraundezan. Lorpen bide horretan kokatu behar dugu euskal curriculumaren eta euskaldimentsioaren curriculumaren artean dagoen aldea.
|
|
|
Beraz, curriculuma izangoda talde horien arteko gatazken emaitza. Sarritan ere, eskoletako curriculuma klase, klase zati eta bestelako talde sozialen hitzarmen eta akordioen emaitza izango da, gatazkak sortzen duen erresistentziaren edo aurkakotasunaren ondorioa, alegia.Egoera hau, hala ere,
|
egoera
gatazkatsua da, hegemonia irabaziz lortzen baita.Estatuan gauzatzen dira gatazka horiek guztiak eta Estatuak bai talde aliatuenbai aurkarien hainbat interes gradualki jaso behar ditu, bere legitimitateak iraundezan. Lorpen bide horretan kokatu behar dugu euskal curriculumaren eta euskaldimentsioaren curriculumaren artean dagoen aldea.
|
|
|
Hiri paisaiari dagokionez, tratamendua ere aldatuz joango da. Kolorearen kasuan, ohiko kolore lanbrotsuen eta grisazkoen aurrean ikusi dugu nola Ibarrolak jada 70eko hamarkadan gizarte
|
egoera
gatazkatsua islatzeko kolore urduritsuak erabili zituen, gorria kasu. 80ko hamarkadan, artistak orduko errealitatera hurbiltzen doaz gutxinaka, Agustin Reche bezala, eta horrela, gero eta paleta orekatuagoa erabiliko dute.
|
|
|
Hala ere, gaur egun ohikoa da guraso asko, lan kontuengatik, errudun sentitzea, haiekin denbora gehiago igaro ezin dutelako eta gehiegi eta gehiegi babesten dutelako. Guraso gainbabesleak dira, etengabe, beren seme alabak
|
egoera
gatazkatsu, larrigarri edo mingarrietara ez agertzeko zain daudenak. Etxeko lanak egiten dituzte, baldin eta ikusten badute ez direla gai, beren seme alabek adinagatik hartu lituzketen erabakiak hartzen dituztela, ez zapuzteko eskatzen dieten guztia ematen dietela, txangora joan nahi ez dutenak edo lagunen baten etxean geratu nahi ez dutenak, etxeko lanak eskatzen ez dizkietenak, inoiz haiengandik bereizi nahi ez dituztenak, beren seme alabek egiten duten edozein akats edo bihurrikeria barkatzea, besteak beste.
|
|
2013
|
|
|
Hego Sudango Gobernuak su etena iragarri du. Erreboltarien kontrako eraso guztiak «berehala» eteteko eta egungo
|
egoera
gatazkatsuari «negoziazioan oinarritutako irtenbide bat» emateko konpromisoa hartu zuen atzo herrialde horretako Atzerri ministro Barnaba Marial Benjaminek, IGAD Garapenerako Nazioarteko Agintearen goi bileran. Bilkura berezia egin zuten Nairobin (Kenya) IGADeko kide diren Afrika ekialdeko bost herrialdeetako ordezkariek, Hego Sudango krisia aztertzeko.
|
|
|
Komandantea, gainerakoan, Kabulgo unibertsitatean ibilitako gizona zen, nahiz eta, hondarrean, Afganistango
|
egoera
gatazkatsuak estudioak uztera eta mujahidinekin bat egitera eraman zuen, bertze estudiante anitz bezalatsu?, baita armada talibanarekin ere, gero; erran nahi baita komandanteak ere bere kezkak zituela, ezin konpartitu zituenak bere inguruarekin, gehienak analfabetoak izaki?, bai ordea Hamzarekin; horrek ez du erran nahi, hala ere, komandanteak noiznahi bilatzen zuela Hamzaren konpainia, giro inti... hitz egiteko asmotan, komandanteak, ordurako, militar militartzat baitzuen bere burua, mendekoekiko distantziari eusten saiatzen zena lehenik eta behin?
|
|
|
GAL erakundea Franco diktadorea hil osteko
|
egoera
gatazkatsuan agertu zenean, auzi mediku hasia zinen Donostiako Probintzia Auzitegian. Gogoan al duzu bi gazte desagertu zirela jakin zenueneko giroa, erakunde horren inguruko lehendabiziko albisteak jaso zenituenean?
|
|
|
Kontzilioak Eliza Jainkoaren herria bezala definitu zuen eta ordura arteko Eliza ulertzeko era hierarkikoa alboratu zen. Latinoamerikar errealitatean, zenbait elizgizon garrantzitsuk
|
egoera
gatazkatsuaren aurrean era aktiboan engaiatzea erabaki zuten.
|
|
|
Erantzuna baiezkoa da. Ginearen arabera, zenbait gizabanakok, beren bizitzan zehar izan duten ikaskuntza historiagatik, ez dute garatu gizarte trebetasunak egokiak besteekin harremanak izateko eta, beraz, gizarte sare ahula izateko,
|
egoera
gatazkatsuen, galeren edo bizi une garrantzitsuetan laguntzarik ezaren aurrean ahulagoak dira, eta, ondorioz, etorkizunean bakardade sentimenduekiko sentikorragoak dira. Hemen ere badaude:
|
|
|
Komandantea, gainerakoan, Kabulgo unibertsitatean ibilitako gizona zen, nahiz eta, hondarrean, Afganistango
|
egoera
gatazkatsuak estudioak uztera eta mujahidinekin bat egitera eraman zuen –bertze estudiante anitz bezalatsu–, baita armada talibanarekin ere, gero; erran nahi baita komandanteak ere bere kezkak zituela, ezin konpartitu zituenak bere inguruarekin –gehienak analfabetoak izaki–, bai ordea Hamzarekin; horrek ez du erran nahi, hala ere, komandanteak noiznahi bilatzen zuela Hamzaren ...
|
|
|
Aniztasunari ongietorria eman behar zaio, baina
|
egoera
gatazkatsuetan prozesu etikoak konponbide baten bila abiatzea eska dezake. Arrakasta lortze aldera, kritikak egiteko eta jasotzeko gaitasuna premiazkoa da.
|
|
2014
|
|
|
Hortaz, irakasle lanbideak berez ekarri ohi dituen
|
egoera
gatazkatsuetan trebejarduteko, bi estrategia komunikatibo nagusien eta hiru trebetasun sozialen jabeizan behar du hezkuntzako profesionalak, hezkuntza xedeak arrakastaz erdietsikobaditu. Hori dela-eta, aurrerantzean orain arteko ildoan sakondu beharra dakusaguirakaslegaien prestakuntzan.
|
|
|
|
Egoera
gatazkatsu hori ikasleengana hurbiltzeko jarduera didaktiko batzukproposatuko ditugu ikasgelan, haiek esperimentazioaren eta hausnarketaren bidezbizi ahal izateko testuotan irakurri eta aztertutakoa, eta gaia lantzeko sekuentziadidaktiko baterako zirriborroa egingo dugu proposamen sorta honekin (lehenengoBigarren Hezkuntzako eta unibertsitateko ikasleengana bi narrazio horiekin etabukaeran beste ...
|
|
|
Aurtengo beste gai berri bat hauxe izango da, koordinatzailearen hitzetan: "
|
Egoera
gatazkatsuetatik irtenda bizikidetasunera iristeko gainditu beharreko erronkak". Hori landuko dute Jose Angel Irigaraik, Mari Luz Estebanek eta Joseba Zulaikak, Bizikidetasunaren erronka emozionalak izenburuarekin.
|
|
2015
|
|
|
Halere, zalantza barik, sintesiko plagizida kimikoen erabileraizan da izurriteek sorturiko
|
egoera
gatazkatsuak larriagotu dituen nekazaritzako jardunbidea. Adibiderik adierazgarriena armiarma gorriarena da:
|
|
|
Aurretik aipatu bezala, negoziazio hitzaren ordez, akordioez, adostasunaz edota erabakiak hartzeaz hitz egiten dute berriemaileek. Horrela, negoziatzeak dakarren alde positiboan enfasia jarri dute, sor daitezkeen
|
egoera
gatazkatsuak gutxietsiz. Hala ere, ezer negoziatzen ez dutela baieztatzen dutenak ere badaude.
|
|
2016
|
|
|
|
Egoera
gatazkatsuak eta turistaren/ kontsumitzailearen eskubideak
|
|
|
|
Egoera
gatazkatsuak eta turistaren/ kontsumitzailearen eskubideak
|
|
|
|
Egoera
gatazkatsuak eta turistaren/ kontsumitzailearen eskubideak
|
|
|
|
Egoera
gatazkatsuak eta turistaren/ kontsumitzailearen eskubideak
|
|
|
|
Egoera
gatazkatsuak eta turistaren/ kontsumitzailearen eskubideak
|
|
|
Posible al da erosketak haurrekin egitea eta zeharkaldia lasai joatea? Artikulu honetan, adinka aztertzen da helduek zer egin dezaketen
|
egoera
gatazkatsuak saihesteko.
|
|
2017
|
|
|
Bizipen negatiboak edo
|
egoera
gatazkatsuak
|
|
|
Harritzen nautenak haurrak dira»), nahiz eta garrantzia kentzen dioten, eta lana burutzeko traba bezala ez duten bizi. Adineko erabiltzaileekin lotzen dituzte gehienbat emakume izateagatik sortutako
|
egoera
gatazkatsuak. Zuzendaritzak emakume autobus gidariekiko duen tratuari dagokionez, gehiengo handiak ez du bazterkeriarik sentitzen.
|
|
2018
|
|
|
Ariketa babestua da, adostua, giro goxoa sortuko da, parte hartzaileek elkar identifikatuko dute. Errealitatean, zoritxarrez,
|
egoera
gatazkatsuak bizi behar izaten dira euskaraz egiten saiatutako aldi batzuetan. Ariketa ausartagorik ez zenuten planteatu?
|
|
|
Hortaz, elkarren baztertzaileak diren Estatuaren eta komunitate periferikoen hizkuntza bakarraren aldarriek,
|
egoera
gatazkatsua sortzen dute. Euskararena ez da salbuespena:
|
|
|
Are gehiago, ingelesak irakurle gehiagorengana heltzea ahalbidetu die, besteak beste pakistandar diasporarengana. Bestetik, hizkuntza hautuak Pakistan geografia zabalago batean kokatzeko aukera eman die, herrialdearen egungo
|
egoera
gatazkatsuan zenbait estatuk (Amerikako Estatu Batuek nabarmenki) izan duten eta oraindik ere baduten esku hartzea eta parte hartzea azaleratuz.
|
|
|
Euskara koofiziala den lur zatian akaso, beste hizkuntza batzuen (estatudun zein estatubakoak) marko juridikoak erabil genitzake inspirazio bila; baina gure
|
egoera
gatazkatsuak atzera egiten die hizkuntza politikaren hainbat karguri. Bestalde, aspalditxoan eta hizkuntza eskubideak oinarri, asko hasita dira zerbitzu hizkuntza eta kalitatearen kontzeptuak lotzen, horixe baita erakundeei ardura dien elementu garrantzitsu bat.
|
|
|
41). Hortaz,
|
egoera
gatazkatsua baina aukeraz betearen irakurketa egiten da.
|
|
2019
|
|
|
Eta posizio horiek momentu batzuetan zalantzan jartzen dira edo hankaz gora doaz. Horretaz guztiaz hitz egin nahi nuen, nola
|
egoera
gatazkatsu batean pertsonaiak hor dabiltzan, deriban, ahal dutena egiten.
|
|
|
Olaziregik aztertu zuen xeheki oroimenaren funtzio narratiboaren zentralitatea Saizarbitoriaren lanetan. Batetik, errepikapen horiek testuaren eraikuntzan oinarrizkoak direla frogatu zuen, narrazioa istorioa bera baino garrantzitsuagoa delako eta horregatik,
|
egoera
gatazkatsuenak behin eta berriro errepikatzen direlako hizketa saioan. Errepikapenok, testuaren eraikuntzaren prozesua azpimarratzen dute, oroitzeko prozesua azpimarratuz (Olaziregi 2008:
|
|
|
Hala ere, online
|
egoera
gatazkatsuen aurrean, adin txikiko askok berdinengana jotzen dute, helduen erantzun negatiboaren beldur (Ardila, Marin, eta Pardo, 2014). Ondorioz, ohikoa dagazteek mundu osora konektatuta dagoen sarearen erabilera arauak heldutasun nahikorik gabekotestuinguruetan ikastea eta horrek ohitura arriskutsuak barneratzea eragin dezake (Besoli, Palomas, eta Chamarro, 2018).
|
|
|
Interneten arriskuak aipatzerakoan, ardura handia adierazten dute eztabaida taldeetakofamilia parte hartzaileek, batez ere online
|
egoera
gatazkatsuei aurre egiteko adin txikikoekduten gaitasun ezarekiko. Hala eta guztiz ere, arriskuen errealitateari buruzko pertzepzioa eta, ondorioz, prestakuntza partziala da (Mendez eta Delgado, 2016).
|
|
|
Interneten arriskuei lotutako egoera simulazioen azterketa:
|
egoera
gatazkatsu bakoitzaren aurrean jokabide edota erantzun zehatzen egokitasuna neurtzea eta adieraztea.
|
|
|
– Interneten
|
egoera
gatazkatsuen aurrean jokabide edota erantzunen egokitasuna adierazteko neurgailua.
|
|
2020
|
|
|
Eta defentsarik onena erasoa dela dioen esaerari jarraikiz, erasora jo du koalizio eskuindarrak: egungo
|
egoera
gatazkatsua «Asironen eta bere gobernuaren kudeaketaren ondorio» dela esan dute Caballerok eta Sesmak. Are:
|
|
|
Beraz, online jarduera kudeatzea konplexua izan daiteke. Teknologiak haur eta nerabeen sozializazioan eragin zuzena duenez, zerrendatutako
|
egoera
gatazkatsuek euren harremanak, nortasuna eta osasuna (ongizate fisikoa zein psikologikoa) gogorki kaltetu ditzakete eta epe luzerako ondorio larriak ekarri. Interneten eta gailu digitalen erabilera ezegokiak haserrea, estresa, antsietatea, bakardadea, depresioa, nahaste fisikoak edota autoestimuaren galera eragin ditzake eta, kasurik larrienean, suizidioarekin lotutako pentsamenduak sortu (Bilgrami, McLaughlin, Milanaik eta Adesman, 2017).
|
|
2021
|
|
|
Eta beste ertzetik ikusita, eta nolabaiteko damu zauskada sentitu arren, biziki pertsonalizatuko zuen Riktrudisek ere
|
egoera
gatazkatsuaren errua:
|
|
|
Bertan erakutsitako indarkeria ez da batere zehatza, baina IS4K k dio kontuz ibili behar dela Discord izeneko txatean: “Beti da gomendagarria etxeko gune komunetan jolas egitea, gelan ateak itxita egin ez dezaten; eta, gainera, haiekin jolasteko denbora partekatzen badugu, ezezagunen adiskidetasun eskaerak, mezu desegokiak edo plataformari
|
egoera
gatazkatsuak nola kudeatu aholkatzeko aukera emango digu”. IS4K en, familientzako baliabideak dituzte, hala nola bideo-kontsolak erabiltzeko itunak edo joko denbora mugatzeko txartelak.
|
|
|
Koalizio abertzaleak azaldu duenez, Larrabasterrako familia bati Mozal Legeko 36.6 artikulua aplikatu zioten, Sopelako Udaltzaingoko agente batzuekaz eztabaida bat izan ondoren. Hori dela eta, eskatu dute Herritarren Segurtasunerako Legea ez aplikatzea; azpimarratu dutenez," beti daude
|
egoera
gatazkatsuak kudeatzeko beste metodo batzuk".
|
|
|
Gaineratu dutenez, Eusko Legebiltzarreko talde guztiak eta baita zenbait sindikatu ere azaldu dira lege honen aurka. Gainera, arrazoitu dute beti daudela
|
egoera
gatazkatsuak kudeatzeko beste modu batzuk, udalerriko bizilagunen askatasuna eta eskubideak zainduz.
|
|
|
Dena den, adimen handia duten pertsonek ere behar afektiboak dituztela, beren gaitasunak garatu behar izaten dituztela eta horiek ere harreman sozialak zaindu behar izaten dituztela azpimarratu du. " Urteak dira adimen altuko haurren gurasoak
|
egoera
gatazkatsuak eta eskola eremuko arazoak salatzen ari direla, eta beharrezkoa da haur horiei hezkuntza arreta berezia eskaintzea".
|
|
|
Historian zehar gogorrak izan behar izan dugu eta zauriezinak izaten saiatu gara.
|
Egoera
gatazkatsu askotan egon gara, menderakuntzaren historian borroka asko galdu ditugu. Horrek behartu du jende asko gogorra eta adoretsua izatera.
|
|
|
Beste zenbaitek, umoreak itutzat duen taldean eragina duela defendatzen dute, besteak beste, “ahularen” arma gisa funtziona dezakeela; zapaltzailearen aurka eraso egiteko, egoera zehatz bat salatzeko edota borroka espazio alternatibo gisa agertzeko aukera emanez. Badira, aitzitik, argudiatzen dutenak umorearen bidezko erresistentziak uneko lasaitasuna edo asetasuna eskaini arren,
|
egoera
gatazkatsuetan eraldaketa errealik ez duela sortzen eta askapen balbularen metaforari eutsiz, umoreak egiazki sistema bera egonkortzen laguntzen duela uste dute.
|
|
|
ETA Politiko militar barnean oso
|
egoera
gatazkatsua zen Buruzagitza politikoaren eta Komando Berezien artekoa.
|
|
2022
|
|
|
|
Egoera
gatazkatsu hau ikusiz, Erdiz Bizirik plataformak informazio saioak eta mobilizazioak plantan ezarri ditu.
|
|
|
Baina gertaera belikoek areagotu egin dute herrialde harekiko interesa. Zer esanik ez irakurgaiak uztartzen baditu gaur egungo
|
egoera
gatazkatsua, eta gatazkan dauden herrialdeen literatura, egiten duen bezala Marta Rebón idazlearen azken lanak, El complejo de CaÃn, bere anaia Abel hil zuen haren izena daramana.
|