|
2006
|
|
|
Hona dakargun txostenaren helburua Soziolinguistika ikasketak gaur egun, alegia ikasturtean, dauden
|
egoeraren
berri ematea da UPV/EHUko Filologia Fakultatean (Arabako Campusa, Gasteiz). Eremu honetako irakaskuntza, indarrean dauden Ikasketa Planen arabera, ondoko ikasketetan zehar banatzen da:
|
|
2007
|
|
|
Pedro Mari Legarretak 1977ko JAKIN aldizkariaren 4 zenbakian proposatutako nomenklatura, arestian aipatutakoaren adierazgarri bitxia da,
|
egoera
berria eskatzen baitzuen; AEK aipatzen duelarik:
|
|
|
AEKren sorrerak ez zuen aurretiaz aritzen ziren taldeen lanaren haustura ekarri, baizik eta
|
egoera
berri baten aurrean lanean jarraitzeko hauspoa.
|
|
|
batzordeen bidez koordinatutako herri mugimendua eta bere lana euskaltegi edo euskal eskoletan burutzen duena. AEKren sorrerak ez zuen aurretiaz aritzen ziren taldeen lanaren haustura ekarri, baizik eta
|
egoera
berri baten aurrean lanean jarraitzeko hauspoa.
|
|
2008
|
|
|
Mende laurdenaren ostean, esperientziatik ikasi eta
|
egoera
berriei aurre egiteko sasoia heldu zaio EITBri ere. Bereziki orain, digitalizazioak panorama mediatiko orokorrean aldaketa handiak ekarriko dituenean.
|
|
|
Zerbitzu publiko kontsideraziopean jaio zen telebista eta monopolio publiko gisa kudeatua eta agintean zeudenen kontrolpean bideratua izan zen hasieran. Dena dela, orduko telebistagintzak
|
egoera
berrietara moldatu behar izan zuen. Hala nola, 80ko hamarkadan arauketa berria etorri zen, zeinaren ondorioz, deszentralizazio mota desberdinak aplikatu ziren kanal autonomikoen eta tokikoen bidez eta, guztiaren gainetik, kanal pribatuak sortu ziren, panorama mediatiko osoa irauliz eta publikotasunaren kontzeptua bera zalantzan jarriz.
|
|
|
Zerbitzu publiko kontsideraziopean jaio zen telebista eta monopolio publiko gisa kudeatua eta agintean zeudenen kontrolpean bideratua izan zen hasieran. Dena dela, orduko telebistagintzak
|
egoera
berrietara moldatu behar izan zuen. errazten duten tramankuluak (Personal Video Recorder edo PVR deiturikoak) ugarituko diren neurrian.
|
|
2009
|
|
|
Aldaketa orok, ordea, mesfidantza zabaldu ohi du bazter askotan,
|
egoera
berrira egokitzeko koordenatuak oraindik definitzeke egoten direlako maiz. Mesfidantza beldur ere bihur daiteke, arbuio, malenkonia, baldin eta mundua kax kax ate joka datorren uneak norbere komunitatearen desintegrazio prozesuarekin bat egiten badu denboran; ez dago urrunera joan beharrik adibide bila:
|
|
|
Aldaketa orok mesfidantza zabaldu ohi du bazter askotan,
|
egoera
berrira egokitzeko koordenatuak oraindik definitzeke egoten direlako maiz.
|
|
|
agian barruan aldatu, agian kanpoan, beharbada bietan batera. Edonola ere, baldintza berrietara egokitu beharrak askatu egiten du elkarrekintza molde zaharretatik, hots, lehenengo egitura eta ohitura ez da jada erabilgarria, ez zaio ongi egokitzen
|
egoera
berriari. Ohitura edo egitura berria eraiki behar da orain ezinbestean baldintza berrietara egokitzeko.
|
|
|
formazio orduak, softwarea, tailerreko makinak, dokumentu laburrak, parteak, mezu orokorrak, lanbileretako aktak, gai ordenak eta erabilitako hizkuntza... Horrek guztiak urteroko
|
egoeraren
berri ematen digu, eta 2005ean markatu genuen 2015eko helburura iristeko daramagun abiadura zein den esaten digu. Bide batez, urtez urteko datu horietan oinarrituta eraikitzen dugu hurrengo urteko kudeaketa plana.
|
|
2010
|
|
|
Eta modu honetara iritsiko ginateke, arian arian, ondoren irudikatzen saiatu naizen
|
egoera
berrira:
|
|
|
5) Europako hainbat lekutan bezala Euskal Herrian ere,
|
egoera
berria sortzen ari da etorkinek dakartzaten hizkuntzekin. Hori guztia aztertu behar da, hezkuntzaren eta gainerako eremuetan ere;
|
|
|
3 era berean ere, priminga zabaldu ahal izango litzateke; alegia, euskararen eragileak edo protagonistak eta euskararen inguruko ekimenak eta neurriak ebaluatu ahal izateko beharrezkoak diren
|
egoera
berriari lotutako sentsazio, irudi, sentipen eta ideia gakoak gizarteratzea (3 fluxua).
|
|
|
Sakoneko aldaketa baten aitzinean gaude, populazioaren piramidea irauli egin da zeharo: ...a hamar urte barru, erdaldun elebakarrak gutxiengoa izango direla gure artean, eta salbuespen bitxia baino ez gazteen artean. horrek sekulako garrantzia izango du euskararen etorkizunerako. izan ere, elebidunak, 1981ean biztanleriaren gutxiengoa izatetik, 2031n gehiengo zabala izatera pasatuko baita gizartea. esandakoaren argitan uste izatekoa da, euskal gizarteko eliteak elebidunak izango direla.
|
egoera
berri hori gizarte berdinkideagoa eta kohesionatuagoa eraikitzeko lagungarri izango da, nahiz eta ikuskizun geratzen den horrek guztiorrek zenbaterainoko eragina izango duen euskararen erabileran. eta hau ez da bigarren mailako kontua, lehen muturreko kezka baizik, euskararen biziindarrak arduratzen gaituenontzat. elebakartasunak gero eta toki gutxiago du euskal gizartean. elebitasuna zabaltzeko ... elebidun guztiak ez dira neurri berean elebidun. elebitasunaren hazkundea fenomeno urbanoa da, batez ere. garai bateko elebidun gehienak herri txikietan bizi ziren (baita orduan oraindik bazeuden euskal elebakarrak ere), euskal hiztunak nagusi ziren guneetan, eta adin guztietako elebidun gehienek euskara zuten lehen hizkuntza. errotik aldatu da hori urte gutxian. egungo elebidun gehienak hamar mila biztanletik gorako hiriguneetan eta hiriburuetan bizi dira, euskara erabiltzeko aukera gutxiago dituzten herrietan, eta, arestian esan bezala, hogeita hamabost urtez behetiko elebidun gehienek gaztelania dute lehen hizkuntza. horrek guztiorrek zuzenean eta modu erabakigarrian eragiten du euskararen erabileran. beste hitzetan esanda:
|
|
|
1991an bat aldizkariak 20 urte betetzea gutxik espero zuen. zorionez, bat aldizkariaren ardura hartu duten pertsonei esker, zailtasunak eraginkortasunez gaindituz eta
|
egoera
berrietara zuhurtziaz egokituta, bide emankorra egitea lortu du. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain aldizkaria ingurumari oso gatazkatsuan sortu zela esan gabe ez dago ulertzerik bere bilakaera. giro politiko liskartsuan glotopolitika administrazioari bakarrik ala administrazioari eta eragile sozialei zegokien eztabaidagai zegoen abiatu zen garaian. Frankismoan inongo gobernuren babesik gabe autoerakuntzaz gorpuztu zen euskararen mugimendu sozialak bizirik eta sasoitsu jarraitzen zuen. entitate eta pertsonez osatutako eremu zabal eta askotarikoa izaki bazuen gogoetak gurutzatu eta esperientziak trukatzeko premia. eta batez ere hizkuntza politikan parte hartzekoa. abiatu berri ziren administrazio autonomikoek, ordea, ez zioten zilegitasunik aitortzen horri, berdin iparraldean, nafarroa garaian zein eae ko tokiko intituzioetan. glotopolitikan eragin nahi izatea, beraz, liskarraren erdian paratzea zen. horrek hainbat urtetan ez dio bat i lagundu bere inguruan nahi izango lituzkeen guztiak biltzen, nahiz eta urte hauetan bere orrietan idatzi dutenen zerrendari erreparatzen bazaio, zinez, txalotzekoa den irakurleari eskaini dion iritzi eta ikuspegi aberastasuna. ikastolak, helduen euskalduntze alfabetatzea, euskarazko prentsa, euskararen aldeko kolektibo hainbat, intelektual sarea... euskararen aldeko sare soziala askotarikoa eta eragin handikoa zen.
|
|
|
1991an BAT aldizkariak 20 urte betetzea gutxik espero zuen. Zorionez, BAT aldizkariaren ardura hartu duten pertsonei esker, zailtasunak eraginkortasunez gaindituz eta
|
egoera
berrietara zuhurtziaz egokituta, bide emankorra egitea lortu du.
|
|
2011
|
|
|
jurista eta soziologo). hogeita hamar urte inguruko gizaseme gazteak izanik ere gCSko kide asko, maila intelektual handiko jendea zen oro har. zaharrena, Antoni Badia i Margarit, Société de Linguistique romaneko lehendakari izan zen bitartean, eta 1978tik 1986ra Bartzelonako unibertsitatearen errektore. Aracil, berriz, International Sociological Association ISAren research Committee on Language and Society ko lehendakariorde izan zen lehenik() eta gero lehendakari(). kanpoko (batez ere Ipar Amerikako eta europako) bibliografia teknikoa eskueran zuten soziolinguista katalanek, batetik, eta bertako
|
egoeraren
berri zuten bestetik. " Talde" az hitz egin baliteke ere, oso kontuan izan behar da gauza bat:
|
|
|
Baina norantz mugitzen da egoera egongaitza? diglosia
|
egoera
berri alderantz, euskara betiko galtze alderantz, akaso?
|
|
|
Baina norantz mugitzen da egoera egongaitza? Diglosia
|
egoera
berri alderantz. Euskara betiko galtze alderantz, akaso?
|
|
|
Plangintzaren esanahia, lehendik emandako definizioan, horrela zehaztu izan dugu: " Plangintza, aldez aurretik erabakitako interbentzio edo esku hartze kontziente baten bidez eta
|
egoera
berri bat lortu asmoz, aldatu nahi den gizarte egoera jakin baten gain metodikoki eragitea da" (Marko, 1995: 100). Beraz, plangintza metodo bat da:
|
|
|
Beraz, plangintza metodo bat da: subjektu eragile batek objektu baten egungo egoera eraldatu eta
|
egoera
berria lortzeko erabiltzen duen metodoa.
|
|
|
" G" egungo egoera
|
egoera
berria
|
|
2012
|
|
|
Horrela, euskararen
|
egoeraren
berri zuzenean emateaz gain, beste kulturak eta pertsonen errealitateak zuzenean ezagutzen dira. kera eman dezake. Berdintasuna bultzatzeko beraz, euskara pertsona orori eskaini behar zaie. pertsonek erabaki behar dute, hautu pertsonala izan behar da. euskara ukatzen duten jarrera paternalistek, desberdintasun soziala bultzatzen baitute.
|
|
|
Auzokok erakutsi digu harremanen gabezia bat dagoela, euskaraz gaindiko funtzio sozialak bultzatzen dituen neurrian. pertsonak erdian ipiniz, egon daitezkeen kultura ezberdintasunak erlatibizatzen dira, pertsonak ezagutzen dira zuzenean eta harreman parekideak bultzatzeko oinarriak jartzen dira. Auzokoren bertute nagusienetakoa horixe da, harreman pertsonalak bultzatzen dituela. harreman bide horizontalari esker, bi noranzko komunikazioa sustatzen ari da. horrela, euskararen
|
egoeraren
berri zuzenean emateaz gain, beste kulturak eta pertsonen errealitateak zuzenean ezagutzen dira. komunikazioa bi noranzkoa den heinean alderantzizkoa ere gertatzen da, noski. Baina harantzago ere badoa, izan ere Auzokideen artean ere harremanak sustatzen baitu, Auzokoren funtzio soziala indartuz.
|
|
|
Aipatutako
|
egoera
berriak izugarrizko eragina izan zuen Barakaldoko garapenean zein etorkizunean, bai politikoki baita sozialki ere; industria gune garrantzitsua izanik sozialismoak indar handia izan du hirian, ezkerralde osoan bezala. errealitate horrek hizkuntzan ere eragin zuen, bertakoek euskara galduta edo ia galduta zeukaten eta kanpokoek ez zuten ikasi; beraz, gaztelania nagusitu zen.
|
|
2013
|
|
|
Horren ondorioa da Iñakik proposatzen digun komunikaziorako eredu berritua: 1) bai teorikoki," Komunikabideen eragin kognitiboaren eskema" deitzen duena (12 or.) erabiliz, 2) baita praktikoki ere, euskararen munduarekiko, 10 irudian (41 or.) adierazten digun" oraingo egoera eta eragin beharreko
|
egoera
berria zein FRAMING BERRIrako osagaiak" azalduz. Horretarako egin behar izan duen sintesia oso estimagarria zaigu; baina agian sintesia eman nahi izan duelako (beti ere nire ustez), zenbait gauza inplizitu gelditu direla esango nuke.
|
|
|
Guzti honen inguruan zer esan?; noraino nahi ditugun aldaketak posibleak ditugu, orokorrean, egoera ez bada nahiko aldatzen?; aipatzen diren eguneko nazioarteko gizartean ematen hasiak diren
|
egoera
berriak, globalizazioa edo neoliberalismoa adibidez, noraino posible da erabili eta aplikatu izatea, gurea bezalako gizarte partikularra batean?; noraino nahiak eta posibleak direnak bereizten ditugu?;.... Edo noraino aztertu zenbait fenomeno, egoera ulertzeko, nahiz eta agian komeni den diskurtsoetan ez erabili, identitatearekin gertatzen den bezala?
|
|
|
Hitzaurre gisa – Belen Uranga artikulu baten euskarazko ordaina eskura jarriz BAT Aldizkariko irakurleari. Interesgarria da artikulua ikerkuntza soziolinguistikoaren egungo garapen
|
egoeraren
berri ematen duelako. Paradigma teoriko eta metodologiko bateratu bat eskaintzea oso zaila dirudien arren, hizkuntza gizartean ikertzen duten diziplina guztien zenbait ezaugarri identifikatu ditu:
|
|
|
Egile, lan eta ikergune ezagunen erreferentziak ez ezik, ezagutzen ez genituen asko ere jaso ditugu. Hori izan da ahaleginaren lehenbiziko ekarpena; mugak muga, euskal soziolinguistikaren nolabaiteko State of the Art edo
|
Egoeraren
Berri marraztea, alegia. Euskararen inguruko kezka akademikoaren zein aplikatuaren behin behineko mapa edo GPSa osatu da.
|
|
|
Horrela eginez gero, zenbait abantaila eratorriko lirateke jakin min zientifikotik edota euskalgintzaren militantziatikeuskararen egoeraz zein etorkizunaz kezkatuta ibiltzen diren herrigintzako, herri administrazioko eta ingurune akademikoko eragileentzat: a) Euskal Soziolinguistikaren
|
Egoeraren
Berri gaurkotua izan eta horretan dihardutenek elkar ezagutzeko parada izatea. b) Hortik abiatuz, antzeko helburu duten ikerketa saioak beharrik gabe ez errepikatzea eta, errepikatzea hobesten denean, lan horiek eta beren emaitzak alderatzeko aukera zaintzen duten diseinu estandarretan oinarritzea. c) Ezagutzaren metatzea, horrek aurrerapauso zientifikoak eta aplikatuak ematea erraztuko lukeelari...
|
|
|
• Hizkuntza
|
egoeraren
berri zehatza jaso ahal izateko beharrezkoak diren metodologiak eta teknikak erakustea
|
|
|
• Euskararen
|
egoeraren
berri zehatza eskaintzea, eta baita Euskal Herriko gizarteak hizkuntzekiko eskaintzen dituen baldintzenak ere.
|
|
|
Laburpena. ikerkuntza soziolinguistikoaren egungo garapen
|
egoeraren
berri ematen du artikuluak, kontuan izanda hizkuntza gertakariaren dimentsio anitzeko ikuspegia. Paradigma teoriko eta metodologiko bateratu bat eskaintzea oso zaila dirudien arren, hizkuntza gizartean ikertzen duten diziplina guztien zenbait ezaugarri identifikatu daitezke.
|
|
|
Izan ere, aurreko bizipenetatik ikasi ditugu. Baina
|
egoera
berria denean, ez dira egokienak. Hazi, garatu, eta eboluzionatzeko orduan, finkatutako nortasuna eta jokabide ereduak pentsamendu mugatzaile bihur daitezke.
|
|
2014
|
|
|
Iker Salaberria – Arnas estutik urbietara bereizteko errazena herri bat eta motor bat konparatzea izan daiteke. Lehengoaren kasuan, bertako osagaiak (herritarrak) bere jatorrizko lekutik ateratzean,
|
egoera
berrira egokitzeko gaitasuna du. Motorreko piezak berriz, jatorrizko motorretik aterata ez du egokitzeko gaitasunik, funtzio bakar eta berbera soilik bete dezake.
|
|
2015
|
|
|
Zer nolako jarrera dute familia kideek hizkuntz planifikatzaile gisa? Horrelako galderak eta horrelako ikuspegiak
|
egoera
berriak mahaiganeratzen dituzte orain arte" familia bidezko transmisioa" zena beste modu batean ikusteko. " Family Language Policy" (FLP) izeneko lan ildoak(" Familia hizkuntz politika" (FHP) gurean) protagonismo berria ematen dio familia guneari, bertan kokatzen baita haurren hizkuntz sozializazioa (horri loturiko prozesua gehi praktikak) eta, orokorrean, euren hizkuntz ingurumenaren kudeaketa.
|
|
|
Umeek ere euskaraz egiten dute orain eta esan zuen" menos mal" pentsatzen duela bere baitan entzuten duen bakoitzean, jendea kontzientzia hartzen ari delako. Euskararen bilakaera positiboan ikastolek eta Arrasate ingurukoek eragin handia izan dutela azaldu zuen, eta asko pozten dela
|
egoera
berriarekin.
|
|
|
|
Egoera
berriak sortu ziren hirian eta lehenengo urteetan gasteiztar eta arabarrak ez ziren etorri berriekin nahastu. Gainera, etorri berrien eta aldez aurretik zeuden etorkinen artean alde nabaria zegoen eta azken hauek" koreanoak" hitz gutxiesgarriarekin identifikatzen zituzten (Gonzalez de Langarika, 2007).
|
|
|
Eta batzuetan, ikasleek hitz egiteko gogoa izan arren, irakasleak moztu egiten ditu gaiarekin aurrera egin ahal izateko. Horrelakoak esan dituen irakasleak identifikatu ditu, dagoeneko, elkarrekintza egoeretan ageri diren oztopo batzuk, eta bertan ematen du, dagoeneko, aldatu nahi dituen
|
egoeren
berri.
|
|
|
irakasleak aurkitu dira ohitu gabeko testu genero eta testuinguru mota berrien aurrean lanean.
|
Egoera
berri horien artean deseroso sentitu izan dira irakasle eta ikasleak. Zein izan daiteke horren arrazoia?
|
|
2016
|
|
|
268 Zehazkiago, bizirik dagoen ingurumenetan diglosiari bizirik eustea(
|
egoera
berrira birmoldatuz) eta, galdurik dagoenetan, diglosiazko konpartimentazio egonkorra berreskuratzea. Horren aurretik, ohiko moduan, ideologiazko argitze saioa eskatzen du Fishman-ek.
|
|
2017
|
|
|
Euskaltzaleen Elkarteek zubigintza landu behar dute, ahalik eta sektore sozial gehienetara iritsiz eta herri eta eskualdeetako zoru komuna eta arnasgune politikoa eraikiz tokian tokiko administrazioekin eta herriko eragileekin. Bide horretan, darabilgun diskurtsoa egokitu egin behar dugu
|
egoera
berrira, sektore berriak barne hartuko dituen diskurtso aglutinatzaileagoa eraikiz elkarrekin, eta diskurtso horrekin koherenteak izango diren praktikak sustatuz. Azkenik, ziklo berri baterako, euskaltzale motibatu, aktibo eta eragileak behar ditugu, bizipozez eta antolatuta eragingo dutenak.
|
|
2018
|
|
|
Baina definizioz, hizkuntza politika bat eraldatzailea da, ingurunea bestelakotzea duelako xede. Erresistentziak agertuko direla aurreikus daiteke beraz eta
|
egoera
berri horretara kolektiboki prestatu gara. Momentuz, badirudi ekilibrista baten gisara ibiltzen garela, oreka mantendu nahian:
|
|
|
Hau da, euskararen erabilera zorizko fenomenoa dela besterik ez dugu esaten. A priori, hiztuna ustekabeko
|
egoera
berrian aurkitzen denean ez dago faktore ezagunik elebidunen hizkuntzen hautua azal dezakeenik. Aztertu ditugun datuetan, behintzat, ehunka udalerrietako erabilera tasetan, ez dugu joera estatistiko egonkorrik aurkitu.
|
|
|
Eta hainbat dira euren artean" euskarazko ohitura" finkatzera iritsi diren bikoteak, bietako bat ere eusle izan gabe. Esango genuke, esperientziek taldean sortzen duten
|
egoera
berrian, Eusle metodologia: gaztelanian finkatutako hizkuntza ohituretatik euskarazkoetara lan munduan – Pello Jauregi eta Pablo Suberbiola euslearen jokaera urratzailea taldeak berak eskatua dela, nolabait.
|
|
|
Aldiz, jokaera urratzaileak taldekideen oniritzia eta zilegitasuna eskuratzen dituenean, elkarlanak eman egiten ditu bere fruituak. Orduan, taldearen indar guztiak hizkuntza arau berria eraikitzera bideratzen dira, eta jokaera urratzaileak gidatu egiten du
|
egoera
berrirako ibilbidea.
|
|
|
Bere eragina zabalago eta sakonago hedatzen da sistema osoan zehar, hizkuntza arau berriaren eraikuntza bizkortuz. Eta, iraunkorra ere izan behar du, zeren aski denbora eman behar baitzaio sistema bati
|
egoera
berrira egokitzeko.
|
|
|
Kideen funtzioen mapa osatzen da jokaera egokitzaileen hazkundearekin. Jokaera urratzaileak onartuta eta jokaera eragozleak neutralizatuta, giroa sortzen da kideak
|
egoera
berrira modu natural, aske eta oharkabean moldatzeko. Are gehiago, beste ezaugarri bat gehitzen badiogu eremuari:
|
|
|
II. Euskara Planaren bigarren hirurtekoan, arestian aipatutako hobetu beharreko nagusi horiei heldu zaie lehentasunez, indarguneak non ditugun ondo gogoan hartuta. Aldi berean, jakina, Osakidetzaren eta gizartearen errealitate aldakorrari erreparatu zaio eta
|
egoera
berriei egokitzeko gaitasuna izan dugu. Plangintzaldia amaitutakoan, 2019ko abenduan, Euskara Planaren ebaluazio orokorra egingo dugu, hain zuzen ere 2020 urteko lehen sei hilekoan.
|
|
|
Askotariko eragileak daude inplikatuta hizkuntzaren eta profesional elebidunen gaitasunen garapenean, eta eragile horiek erantzukizun eta eginkizun desberdinak dituzte. kuntzalarien eta hizkuntza bitartekarien eskuetan egon ohi da, baina lantze funtzionala erabat lotuta dago hizkuntza komunikazio egoera desberdinetan erabiltzearekin eta hizkuntza baliabide berriak garatzen eta egokitzen joatearekin (Haugen 1966). Lantze funtzionalaren erdigunean daude komunikazio
|
egoera
berrietan aritu behar diren hiztunak eta, hizkuntzalarien eta hizkuntza bitartekarien rola desberdina da prozesu horretan. Hizkuntzalariek, hizkuntza irakasleek, lexikografoek, terminologoek, hizkuntzaren prozesamenduko adituek eta itzultzaileek oinarrizko baliabideak eta ereduak sor ditzakete hiztunak hizkuntza erabilera esparru berrietan erabiltzen ausartu daitezen.
|
|
|
Oinarrizko baliabide horiek sortzeko eginkizunean, kontzientzia linguistiko garatua duten eta aitzindari izan nahi duten hiztun aktiboen eskutik lotuta joan behar dute hizkuntzalariek eta hizkuntza bitartekariek. Baina, bestalde, hizkuntzalari eta bitartekariek ez dute bistatik galdu behar hiztunak hizkuntza esparru berrietan erabiltzen doazen neurrian benetako diskurtso komunitateak garatzen joango direla eta, orduan, hizkuntzaren komunikazio
|
egoera
berrien araberako garapen eta autorregulazio naturala gertatzea espero daitekeela. Garapen horren jarraipena egiteko tresnak eta prozesuak diseinatu behar dira.
|
|
|
Horietaz gain, hizkuntza kontzientziaren hainbat alderdi lantzen dira, ikasleak profesionalak izatera heltzen direnean hiztun aktibo izateko helburuari begira: osasun alorrean euskara erabiltzeak arretaren kalitatean duen eragina, eta komunikazio
|
egoera
berrietarako euskarazko baliabideen garapenean eta erabileran duten erantzukizuna. Ikasleen prestakuntza hori erabat uztartuta eta koordinatuta egon behar da 3 atalean deskribatu dugun euskararen lantze funtzionalaren prozesu, tresna eta baliabideekin (Zabala et al. 2016).
|
|
|
16 urteren buruan, gaur egungo
|
egoeraren
berri idatzi nahi nuke, laburki, artikulu honetan. Izan ere, aurrerapauso asko eman badira ere, oraindik hainbat helburu betetzeko daude, gehienbat, Medikuntzaren eta Odontologiaren esparruetan.
|
|
2019
|
|
|
" ez gara gure baitakoak: eeok [euskara elkarte eta euskaldunon elkarteek] besteen jardunaren orbitan gabiltza, gu autozentratu gabe". hala, irudimena martxan ezarri, eta norberak bere hizkuntzaz krea ditzala
|
egoera
berriak, lotsa eta zailtasunak gaindituz, energia negatibo guztia baikortuz sorkuntzaren bidez;" nork bere burua maitatu ezean, ez dago zoriontsu izaterik. (...) ez gaude munduan besteen nahiak asebetetzeko, gure asmoak betetzeko baizik. asertibitatea ez da agresibitatea" (ayesta, 2014:
|
|
2020
|
|
|
Era berean eta lantaldeei dagokienez, badirudi joera nagusia diziplina anitzeko lantalde txikiekin lan egitea izango dela, behar eta
|
egoera
berrietara azkar egokitzeko gaitasuna izango duten lantalde txiki eta diziplina anitzekoak garatzea.
|
|
|
Negozio ereduarekin lotutako galderen erantzunak beraz, beste bide edo eremu batzuetan bilatu dira. Carmina Crusafón en arabera 5G teknologiak hainbat aukera eskain ditzake eremu honetan, izan ere, hedabide txikiek abantaila dute
|
egoera
berrietara egokitzeko unean eta frogak egiteko ere handiek ez dituzten aukerak izan ditzakete, beti ere, alde horretara begira jartzen badira eta beharrezko inbertsioak egiten badituzte.
|
|
|
Komunikazioaren mundua eraldaketa prozesu betean dago, ohiko komunikabide asko krisi betean daude eta guztiak, gutxiago edo gehiago,
|
egoera
berrira egokitzeko zailtasunekin. Egiturazkoa den krisialdi horri koiunturalagoak diren beste krisialdi batzuk ere gehitu zaizkio eta hala ere, zailtasunak zailtasun, euskal hedabide gehienek aurrera egiten asmatu dute.
|
|
2021
|
|
|
Baldintzapean ematen da hala ere hemen euskalduntzearena. Euskaldun batek, euskararen
|
egoeraren
berri ukan behar du. Egoera diglosikoaz gain, zapalkuntzaren kontzientzia hartu behar du.
|
|
|
Hirugarren zatian Europako herrialde batzuetako
|
egoeraren
berri ematen da. Horretarako, Euskal Herriari zuzenean eragiten dioten bi estatu jorratu dira artikulu banatan.
|
|
|
Behin baino gehiagotan erabili izan da Finlandiako pertsonaltasun printzipioaren eredua Nafarroako hizkuntza politika salatzeko... Eta gizarte eragileok beti saiatu gara herrialde horietan hizkuntza gutxituen alde lan egiten duten eragileen iritzia lortzen hizkuntza horien inguruko
|
egoeraren
berri izateko. Izan ere, nahiago izan dugu geurea bezalako eragileen irakurketa, botere publikoetatik etortzen zenarekin alderatzeko.
|
|
|
2010eko azaroan, Lorienten (Bretainia), Frantziako EBLUL erakundeak antolatutako Parternship for Diversity jardunaldietan, hainbat estatutako EBLULeko ordezkariak zeudela kontuan hartuta, bilera bat antolatu zen
|
egoera
berria aztertzeko. Bilera horretara Euskalgintzako Kontseiluko ordezkaria eta EUROLANGeko arduraduna ere gonbidatu zituzten.
|
|
|
Eurogutuneko idazkaritzako ordezkariak gonbidatu ohi ditu ELENek Batzar Nagusietara erakundearen eta bertan ordezkatuta dauden hizkuntzen
|
egoerari buruzko
berri zuzena jasotzeko. Harreman horren ondorioz, Europako Kontseiluak ateak ireki izan dizkie ELENek sustatuko proiektuei.
|
|
|
Gaur egun, gureak baino baliabide handiagoak dituzten erakundeei esker, badugu hizkuntza ondarearen ezagutza nahikoa fidagarria. Adibidez, UNESCOren Hizkuntza Gutxituen Atlas interaktiboa (Moseley, 2010), non munduko hizkuntza mehatxatuen
|
egoeraren
berri eguneratua eskaintzen den.
|
|
2022
|
|
|
Datuen aurkezpenak, beraz, oso une egokia dira,
|
egoeraren
berri emateko eta datuen araberako mezuak eta erronkak planteatzeko, beti ere, ikuspegi motibatzaile eta dinamizatzaile batetik, irakurketa derrotistak, desmobilizatzaileak eta desmotibatzaileak ekidinez. Eta datuok, aukera ezin hobea eskaintzen dute ikastetxeetan ikasleen formazio soziolinguistikoan sakontzeko, gaiaren inguruko hausnarketa kolektiboa sustatzeko eta" muda linguistikoak" eragiteko.
|
|
2023
|
|
|
Euskararen
|
egoeraren
berri ez dute soilik orain arteko datuek ematen. Entitateek duten hizkuntza kudeaketaren eta hizkuntza politikaren arabera, euren langileek hizkuntzekiko jarrera bat edo beste izan dezaten eragin zuzena dute.
|
|
|
Eta horrekin batera, Oarsoaldeko biztanleei zabaldutako galdetegitik ateratako emaitzen analisiak eskainiko dira. Era berean, galdetegi horren emaitzak urteetan jasotako datuekin alderatu eta sektorearen araberako hizkuntza datuen analisia egin da, datu horietan oinarrituta, bailarako lan munduan euskarak duen
|
egoeraren
berri jasotzeko. • Hitz gakoak:
|
|
|
Balio demografikoen aldatze bortitza hizkuntza komunitate jakin batentzat traumatikoa izan daiteke haren bizindar etnolinguistikoari dagokionean (Giles et al. 1977, 317). Horregatik da interesgarria Altzan immigrazio garaiko euskal hiztunen komunitateak bizi zuen
|
egoeraren
berri jasotzea.
|
|
|
Errealitate horren aurrean, komunitateek eta agintariek politika gisa definitu zuten hizkuntzek lurralde bakoitzean duten bizitasun egoera ezagutzeko bidean aurrera egitea, hizkuntza horiek indartzeko eta garatzeko neurri egokiak hartu ahal izateko. Orduan zehaztutako helburua izan zen" ikerketa soziolinguistikoa egitea hizkuntza tradizio elebiduna duten (nasa yuwe – gaztelania eta namtrik – gaztelania) berrogeita sei (46) komunitate indigenatan, hizkuntza horien egungo
|
egoeraren
berri izateko, ahozko erabilerari, ezagutzari, transmisioari eta haiekiko jarrerari dagokienez. Prozesu honen azken helburua da sentsibilitate eta kontzientzia linguistiko handiagoa sortzea hizkuntza erabiltzaileen eta Estatuko erakundeen artean, Kolonbiako hizkuntzen eta kulturen bizitasuna bultzatu eta bermatzeko eragile gisa".
|