|
2010
|
|
|
|
Egoera
berri hartan estudioak bakarrik laguntzen zidan, batez ere matematikarenak, eta ehunka ariketa burutu nituen unibertsitate aurreko azterketarako falta ziren egunetan. Aurrez Lizardiren liburuarekin bezala gertatzen zitzaidan:
|
|
|
Pirpori xanpaina gustatzen zitzaion izugarri, eta harizko manteletan langosta, misera eta gainerako itsas fruituak jatea; Txanberlainek, berriz, kabaret bazterretan uzten zuen bere dirurik gehiena, emakumeek ez ziotelako, Pirpori bezala, bere aurpegi politagatik amore ematen.
|
Egoera
berrian, diru premia arazo larria bihurtu zitzaien berehala. Ez zeukaten negozioetarako bururik, ez zikinetarako eta ez garbietarako; ezin zuten, beren kultura gutxiagatik, postu altu samarrik lortu gobernu enpresetan, ezinezkoa zitzaien, bestalde, beren burua estanko batean edo taxi batean imajinatzea, eta segituan ukatu zuten Don batek zentzu horretan egindako eskaintza.
|
|
|
Eta Obaban ere halaxe jokatu nahi izan zuten Nafarroako batailoia herriko udaletxean sartu eta bandera aldaketa egin orduko. Gertatu zen, ordea, tropak abuztuaren hamarrean sartu zirela, goizeko hamaiketan, eta ihesean Obabatik pasa ziren miliziano batzuek tiroz botata utzi zituztela, aurrez, udaletxeko arkupean bertan, herriko apaiz zaharra eta
|
egoera
berrian alkate izan behar zuen nekazaria. Nafarroako batailoian buru egiten zuen Degrela kapitainak errepresaliak hartu zituen, eta hogeita lau ordu baino lehenago beste zazpi gizon zeuden leku berean zerraldo:
|
|
|
Denborarekin, errotarriak gari ale asko xehatu eta gero, ilusio bat sortu zitzaidan: ohitu egingo nintzela
|
egoera
berrira, ahaztu egingo nintzela Angelez eta bere lagunez.
|
|
|
Bukatzen ari zen inbentarioa, leihoaren aldean kaxetan sartuta zeuden kontserba batzuk identifikatu nahian, atea zabaldu eta sotoa argiz bete zenean. Begiak
|
egoera
berrira ohitutakoan, don Jaime esaten zioten gizon beltzarana ikusi zuen, eta hainbat soldadu haren atzean. " Pentsatzen nuen bezala, sardinak dira", adierazi zien don Pedrok kontserba lata bat erakutsiz.
|
|
|
Hasiera batean erabateko ilunpean egon zen, eta itsu bat bezala moldatu zen
|
egoera
berrira. Gordelekua zer nolakoa zen asmatu zuen lehenengoz, alegia pasillo labur baten tankera zuela, luzeran sei pauso betekoa eta zabaleran bi eskasekoa; ondoren, itxiturak hasieran emandako larritasuna menderatu zuenean, Juanek sabaitik sartutako marmiten edukia aztertu zuen.
|
|
|
Hegaldi mina alegia". Mary Annek zuzenetik jo du,
|
egoeraren
berri eman dio segituan: " David ez da oso ondo ibili azkenaldi honetan.
|
|
|
Supergizona nahasteko ahaleginean ari nintzen, ea ematen zidan nik asmatzekorik ez neukan Irantzuren
|
egoeraren
berri zehatza. Baina supergizonaren intentzioa Irantzurekiko ere argitu nahi nuenez, halaber ondorengo galdera bota nion.
|
|
|
Militar eskoziar honek Zumalakarregirekin borrokatu zuen lehen karlistadan. Haren biografia idatzi zuen 1836an eta Nafarroako mintzairaren
|
egoeraz
berri eman zuen. Iruñetik hegoaldera"... hemtarrek ez' ko çaztedute, dagoeneko, Euskaraz egiten, egi lania baizik.
|
|
|
Larramendik Gipuzkoako
|
egoeraren
berri eman zuen, sasi elebidunak zeintzuk ziren garbi azalduz (elizgizonak, eskolatuak, zaldunak... eta, maila apalagoan, edozein herritako alkateak, kargodunak, merkatariak, dendariak...):
|
|
|
Akitaniako kargudunak 1783 urtean Baionako merkataritzari buruzko lan bat aurkeztu zuen Bordelen. Bertan Lapurdiko
|
egoeraren
berri azaltzen du (irudian Baiona): qui sont meme plus d sa proximite.". Merkataritza Ganbararako txosten batean:
|
|
|
Marie Le Jumel de Barneville, Marquise dAulnoy, frantsesak garaiko
|
egoeraren
berri eman zuen bere Relation du Voyage d’Espagne (1679) liburuan. Baionako emazteei buruz hala zioen:
|
|
|
|
Egoera
berriak, hala ere, lehenagoko urteetan metatutako motibapenen, egitasmoen eta gogoen loraldia bideratu zuen, Euskara euskaldunak, alegianormalizatzeko abian ziren mota guztietako mugimenduak indartuz: irakaskuntzan, komunikabideetan, alfabetatzean, euskalduntzean, musikan, argitalpenetan, literaturan, folklorean, bertsolaritzan, ikerketan... gehienetan herriekimenei esker.
|
|
|
Hau guztia Euskal Herriaren/ Euskara Jendearen bizitasunaren eta bizinahiaren seinale da, jatorrizko identitatearen/ euskalduntasunaren defentsa tinkoa eta
|
egoera
berrietarako moldagarritasuna uztartuz, era bakarra baita herri identitatea atxikitzeko Historia osoan zehar, eta segurkiHerriaren iraupen harrigarriaren esplikazio bakarra.
|
|
|
438. Europar kolonizatzaileen interesa zen eta makiavelikoki eraman zen aurrera, baina bertakoen artean ere bazeuden horretan interesatuak.
|
Egoera
berriak onura edo posizio hobea ekarriko zielakoan, bertako batzuk ere interesatu eta, kolaboratzen hasi ziren. Horrek ez du esan nahi espainolek eta kolaboratzen zuten arrifiek interes bera zutenik, bakoitzak bere helburu eta estrategia izango zuen gogoan.
|
|
|
" Lehen gizaki batek lehen etsaia hil beharreanesklabo bihurtu zueneko balizko
|
egoera
berri hartaz pentsatzen badugu, ez zaigu zail eginen aitortzea, ziurrenik, ekintza hura aurrerapauso bat izan zela askatasuneruntz hurbiltzeko. Izan ere, tribu edo horden arteko gatazketan, lehenbiziko garailea konturatu zenean probetxagarriagoa izanen zitzaiola garaituriko etsaia lanean jartzea haren burmuina edo jatea baino, aukera eman zion etsaiari ere historia eremuan jarraitzeko, askatasun bila ibiltzen segitzeko". 1140
|
|
2013
|
|
|
Ez zen beti hain baldarra, eta, burdeleko bezeroek ziotenez, Doc Watsonek berak bezain ondo interpretatzen zituen kanta tradizionalak gitarrarekin; baina Mustang Ranch eko
|
egoera
berriak bere onetik ateratzen zuen.
|
|
|
—Noiz ikusi behar dugu filma? galdetu zuen Sarak
|
egoera
berriaren abantaila bereganatuz.
|
|
|
|
Egoera
berrian, non kokatzen zen Arrillaga. Rezanoven hitzetan:
|
|
|
Bittor Hidalgok dio belaunaldi gazteenen datu demolinguistikoekin arras
|
egoera
berri batean gaudela, euskaldun kopuruan izandako aldaketa kuantitatiboak egoera kualitatibo berrian jartzen gaituela eta potentzial hori bideratzen asmatu behar dugula. Hizkuntza arrapiztearen inguruan tokiko gakoak deskribatu dizkigu Paula Kasaresek.
|
|
|
Laster hedabideak (telebista, irratia, prentsa) komunikabide izatetik apur bat gertuago dagoen Internet sarearen bidez hedatuko direla eta plaza berrian hibridoak sortuko direla? Ikusi dugu orduan terminoak nola dantzatu
|
egoera
berrietan.
|
|
|
Halere, eta etsipenaren etsipenak jota bada ere, auzapezak Urrumiako bi xaharren
|
egoeraren
berri eman du batzarrean, hala eskatu diote eta. Hantxe daudela biak esan du, Eiherako aldategiko sutondoan; amona, eserita; aitona, berriz, txinalka makilari eutsian.
|
|
|
|
Egoera
berriarekin sumindu egin dira petrikiloaren etxe aurrean bilduta dagoen jendetzaren sentipenak. Haserreak eta errietak areagotu dira.
|
|
2014
|
|
|
Hau hartu behar dugua Santxo Handiaren erresumaren loratze berri gisa? Ni beldur
|
egoera
berri horrek Baionako gaskoia ezarriko duela ofizial usaian bezala eta Baionan ibiltzen bagara gaskoi horrek Gregoire abadearenarekin antza handia du.
|
|
|
Luzaz, Barthes ren Le plaisir du texte ko dikotomietatik oposatu nahi izan dut aitzinera so egiten duen antzerkia, esploratzen duena, segurtamenean, eskuinean oinarritzen denari. Ezkerrean errotzen dena zailagoa da beti, hizkuntza berria behar baitu eratzen ari den kontzeptuaren edo
|
egoera
berriaren errateko. Hitza perediku nahi zuen zaharrak, gorputza hastiatzen zuelarik, iragana egia egiten zuen eta jada ikusia sakralizatzen, antzerkirik ez zelarik ere.
|
|
|
Urrunago doa hizkuntzarentzat. Hor sortzen duen munduak bere
|
egoera
berriak ditu, bere behar berriak eta beraz bere hitzak eskatzen ditu. Laborategi bat bezala dabil eta zientzian egun guztiz eta hizkuntza guzietan neologismoak sortzen diren bezala, bizi paralelo horrek bereak behar ditu, erreferentzia izanen baitira gurean.
|
|
|
Bere betebehar bakarra, beraz, erreinuaren kontrola akustikoa egitea izango da.
|
Egoera
berrian, hitzak ez du balio semantikorik, bere materialitate sonorora murriztuta dago, haren sustantzia fonikoa interesatzen zaio soilik erregeari. Eztarria, listua, haurtzaroa, bizitzaren esperientzia.
|
|
|
|
Egoera
berriak itxuraldatu du, berriz, politikarien eta enpresarien arteko harremana —orain politikariak oligarkia ekonomiko eta lobby ezberdinen mendeko bihurtu dira—; baina ez hori bakarrik, enpresek behar duten langile motaren ezaugarriak ere zeharo aldatu baitira. Estatuak, Modernitatean gertatu bezala, enpresek behar duten langile mota jakin hori modelatzeko ahalegina egingo du.
|
|
2015
|
|
|
abere horiek hazten zituen herria, dirudienez, izen baliatzen zen alegia, pig (txerri) edota cow (behi), baina, ostera, normandierazko terminoak zituzten erabiltzen haragia jaten zuten nobleek eta bai ere haragia sukaldatu eta zerbitzatuko zuten mirabeek (hurrenez hurren, porc pork eta boeuf betf). Alabaina, 1204an Ingalaterra banandu egin zen ofizialki Normandiatik eta ingelesak gora egin zuen
|
egoera
berrian.
|
|
|
Ordutik aurrera, aurreko egoera biak nahasten dira
|
egoera
berri batean, hirugarrenean, non konfigurazioak bizitzeko logikak aldizkatzen diren. Batzuetan badirudi konfigurazioaren erabateko irekidurak kolusioak eta sektak desegingo dituela eta zentzu dena norberaren hautuetara mugatuko duela, baina hautu horiek sarritan berregiten dituzte kolusio segizioak edo berriak egin, konbentzionaltasuna ahaztu eta ostendu gabe.
|
|
|
Slimek eta besteek amore eman zuten
|
egoera
berriaren aurrean. Lanik gabe geratu ziren.
|
|
|
—Eta ez galdetu zergatik edo zergatik ez. Hagitzez geroago heldu ziren hirurogeita hamarreko urte heroiko haiek, baina ez pentsa
|
egoera
berri hura horren ezberdin izan zenik. Aintzatespen ugari, esker on anitz, borroka eta borrokalariak han hemenka.
|
|
|
Mokoroak, adiskidearen
|
egoeraren
berri jakin bezain fite, hura laguntzeari ekin zion. Beorlegui koronelarengana jo zuen, haren seme bat Mokoroaren ikasle eskolapioetan izaki.
|
|
|
Gogora dezagun berrogeiko hamarraldian Nafarroak inbertsioen berreskuratze motelari ekina ziola industria sektorean, zeina azkartuko baitzen 1951ko berrantolatze ministerialaren eraginez, mailakako liberalizazio ekonomikoaren, eta industrian oinarrituriko hazkunde bizkorraren aldeko sustapenaren abiapuntu.
|
Egoera
berriak bide eman zien lehen gatazka laboralei, eta lehenbiziko grebei. Iruñeko Udalak, Jabier Puiu falangista buru, Industriaren Babesteko Oinarriak ezarri zituen 1954an, ez betiere sektore batzuen erresistentziarik gabe, zeintzuek garapen hartan susmatzen baitzuten konfliktibitate sozial eta laboralaren zuzia.
|
|
|
Eta
|
egoera
berrian izateak, ez zion galarazi adiskidantza handia atxikitzea armadakide ohi zenbaitzuekin, zeintzuei zoriontzen jarraitu baitzien haien goratzeak edota kondekorazioak zirela eta. Beste militar zenbaitzuek, aldiz, hatsa hartu zuten halako elementu gorri separatista hura joanik:
|
|
|
Gerentziaren temak behartutako egoera irrazionalari amaiera ematen zion akordioa emozio handiz hartu zuten Zaramagako pilotalekuan bildutako langileek; 1111 bi urte gogor bezain zirraragarriren ondoren, pozez, itxaropenez eta zalantza bat baino gehiagorekin egiten zioten aurre
|
egoera
berriari. Batzuk lanera itzuli ziren:
|
|
|
Zoritxarrez, ipuina tesi bilakatu da. Oso ikuspegi laburra erakutsiko genuke gure arrakasta LABen porrotari lotuko bagenio.Guretzat etsigarria izan da, zinez etsigarria, su etena amaitu osteko
|
egoera
berrira, gogoz kontra bada ere, batzuk nola makurtzen joan diren ikustea. ELAk elkarlanerako borondatea du, eta areago, premia larria.
|
|
|
Erregimenaren sendotzeak erresistentziaren ordura arteko lan hipotesia hankaz gora jarri zuen, eta estrategiarik gabe utzi zituen Francoren aurkako indarrak. Euskal mugimendu abertzalea gidatzen zuen EAJren baitan ere, ezintasuna eta nora eza ziren nagusi, 2 eta Jose Antonio Agirre lehendakariaren karisma nekez iristen zen
|
egoera
berriari aurre egiteko estrategiarik eza estaltzera.
|
|
|
2OOOrako sindikalismoa izeneko txostenean lan munduan ematen ari ziren aldaketak eta sindikatua
|
egoera
berrietara nola egokitu aztertu zuen bezala, Euskadi, aurrerapen eta askatasun bidetik agiriak abagune politikoari erreparatu zion.
|
|
|
Adierazpenak adierazpen, laster nabarmenduko zen ELA eta LABen ikuspegiak oso bestelakoak zirela
|
egoera
berrian sindikatuei zegokien eginbeharraz: ELAk sindikatuen agenda autonomoa adostu nahi zuen; LABentzat Ezker Abertzalearen agendaren azpiatala zen agenda sindikala.
|
|
|
Hizkuntz normalizazioaren bidean, berriz, guztiak euskaldunak ditugu. Berandu baino lehen,
|
egoera
berrietara egokitu beharra dago, gazteei ardura berriak eskainiz".
|
|
|
" Langileok behar eta eskatzen dugu bakea. Urte asko eta askotan zehar nozitu izan ditugu gatazka eta sufrimendua, eta inortxok ere ez dauka
|
egoera
berri baterantz eraman gaitzaketen ekinbide eta proposamenei betoa jartzeko eskubiderik".
|
|
|
Zorteari, baina, egoera baliatzeko ELAk egin zuen aparteko lanak lagundu zion. Izan ere, itun sozialerako negoziazioak porrot egin orduko, zentralizazioaren aurkako borroka azkartzeko eta
|
egoera
berrira egokitzeko plana abian jarri zuen sindikatuak.
|
|
|
60ko hamarraldian enplegu osoko egoera bizi izan bada, orain langabezia %8tik gorakoa da, eta gazte eta emakumeengan du, batez ere, eragina. Langabeziarekin batera, prekarietatea da lan
|
egoera
berriaren ezaugarri nabarmenena: egiten diren kontratuen %95 behin behinekoak dira eta, denera, lanean dauden guztien %30tik gora hartzen du behin behinekotasunak; hor azaltzen da, batez ere, 80 hamarraldian indarrean jarritako lan erreformen eragina; sektore publikoan ere %20ra iritsi da, dagoenekoz, behin behinekotasuna.
|
|
|
758. Egoera politikoaren inguruko kezka eta ezkortasuna gora egiten ari zirela ondorioztatzen zuen Diario Vascoren enkarguz egindako inkestak(). Aipatzekoa da EAEko patronalak ere deitoratu zuela
|
egoera
berriari ematen ari zitzaion erantzun desegokia: " Las dficiencias que vemos son el exceso de critpacion, de efirentamiento y el que no se sea capaz de lanzar mensajes mas constructivos hacia un proceso que, para la sociedad, es ilusionante" (Jose Guillermo Zubia, Confebaskeko idazkari nagusia, Gara,).
|
|
|
Lizarra Garaziko indarrek, Ezker Abertzalekoak salbu, ETAren erabakia gaitzetsi egin zuten; ez zuten, ordea, foroa hautsi nahi izan, ezta Ezker Abertzalearekin zuten harremana eten ere.819 Abenduaren 2ko arratsaldean bildu zen ELAren Bilboko egoitzan Lizarra Garaziren batzorde iraunkorra
|
egoera
berria aztertzeko. Bildutakoen artean aurpegi luzeak nagusi baziren ere, bileratik atera zen agiriak ez zizkion itxaropenari ateak itxi nahi izan:
|
|
|
ELAkoak ados zeuden autodeterminazioaren aldeko indarren elkarlanaren premian: arazoa, halere, —azaldu zieten Ezker Abertzalekoei— zeuok egin duzuen ziaboga da, ETAren menia hausteko erabakia hanka sartze larritzat jotzetik
|
egoera
berria onartzera etorri baitzarete, gogo txarrez bada ere. ELAkoen arabera, ekinbide politiko eta militarraren bateratzeak galarazi egiten du elkarlana, enuntziatu politikoetan bat egin arren, estrategian bat egitea eragozten baitu; LABekin ere antzeko zerbait gertatzen da, fase berrian erabat ezinezkoa bihurtu baita alor politikoan elkarrekin aritzea.
|
|
|
Egoera are zailagoa bihurtu zen T atentatuaren ondoren: aste batzuk lehenago LAB eta euskal gehiengoko beste sindikatuekin presoen aldeko mobilizazioa antolatu bazuen ere,
|
egoera
berrian uko egin zion ELAk presoen inguruko mugimenduak paratutako ekimenetan parte hartzeari; 999 Ezker Abertzaleak" konponbidearen alde" planteatu zituen ekimenetan ere ez zen izan sindikatua, ekimenok saihestu egiten zutelako une hartan arazo larria zen borroka armatuaren berrabiatzea; are gehiago, ELAk uste zuen borroka armatuaren gaia tabu bihurtzean, haren egokitasunaz gehiengo za...
|
|
|
Eraso haren aurrean, CANek auzitegietara jo zuen eta lehia desleialaren legearen babespean epaileei eskatu zien Interconomiari badaezpadako neurri bezala aurrezki kutxaren inguruko informaziorik ez zabaltzeko agindua emateko. Arlo zibiletik ohorearen aurkako salaketak ere aurkeztu zituzten, eta Espainiako Bankuari zein CNMV batzordeari
|
egoeraren
berri eman zioten.
|
|
|
Haatik, berehala ahaztu ziren ohartarazpen harekin. Enrique Goñi zuzendaritzara eraman zuen prozesu hura geldiezina zela ikusita,
|
egoera
berrira egokitu eta zuzendaritzarekin lerrokatu ziren. Bere saria jaso zuten.
|
|
|
Egun berean administrazio kontseilua zegoen deituta, eta batzordeko ordezkariek
|
egoeraren
berri eman zieten kontseilariei. Berehala lehertu zen liskar politikoa.
|
|
|
Antzematen zen, beraz, kanpoko beste norbait ordurako buruan zuela, baina hobe zen hasierako lan zikina aurreko zuzendariei pasatzea eta Enrique Goñik pixkanaka lur hartzea aurrezki kutxa barruan. Behin bateratzearen ondorio nagusiak barneratuta, orduan bai
|
egoera
berria kudeatzeko gertu egongo zen.
|
|
|
Logikoa denez, ustezko hautaketa askatasun horren atzean betiko inperatiboa ezkutatzen da, seme alabek gurasoek espero dutena hautatu behar dute zigortuak izan nahi ez badute. Benetan ez dago askatasunik
|
egoera
berri horretan.
|
|
|
Azken herri hauek zaldia bezatu eta armatan trebatutako herri gerlariak ziren.
|
Egoera
berri honetarako gizaki nekazari ogi jaleak ez zuen balio eta gizaki mota berri baten ekoizpenari ekin zitzaion. Modu batean zein bestean, hauek ere desagertu ziren eta atzetik etorri zen laugarren arraza; azken hau ere brontzezkoa omen zen, baina aurrekoa baino askoz ongile eta bakezaleagoa, jainko hilezkorren eta giza hilkorren arteko seme alabak baitziren.
|
|
|
Bosgarrena eta azkena burdinazko arraza zen, ondorengo duingabea. Azken honek burdinazko teknologia berria ezagutu zuen eta
|
egoera
berri horretara egokitu beharreko gerlari berria ekoiztu zen, ezaugarri nazkagarri eta itsusienak zituena. Mito zaharrek, metaforen bidez, ederki ere ematen digute giza-ekoizketa zaharraren berri.
|
|
2016
|
|
|
Txanton lo dagoela, Don Pedro eta Don Antonio izango dira gure mozkorra aberats jantzi eta itzartzen denean, On Kixoteko Santxori Baratariako jauna bezalaxe, Trapisondako markesa dela sinestaraziko diotenak. Hasieran harrituta
|
egoera
berria ezin sinestuta, engainuan elkar hartuta agertuko diren gizon emakume guztiek, bere gertukoak denak, harroaraziko dute Txanton Garrote. Eskatutako janaria ekarriko diote, eta zein sabelkoi den erakusteko, behin eta berriro sartuko zaizkigu eszenan jaten lasai utziko ez dioten saltzaileak eta erromesak.
|
|
|
Egundaino iraun duten trikuharri mugarriek, defuntuak ere mugak zaindu eta errespetarazteko jardunean jartzen zituztela iradokitzen du. Gero, seguru aski Erdi Aroko feudalismoaren eraginez, herri maila eta auzo maila desegin eta etxe maila talde izatearen unitate nagusi berri modura jartzen denean, etxeari esleitzen zaio izatearen eskubidea (hau ere leku aldaezin eta betierekoa baita), eskema zaharra
|
egoera
berriari egokituz. Etxeari dagokio hainbat lurren jabegoa, eta etxeko teilatuko hegipean hobiratuko dira defuntuak baita berria zain dezaten.
|
|
|
Inor gutxi dago horretarako prestatua. Iraintzaileak ere ez du seguru asko ohitura hori, baina ekintzek frogatzen dute hobekiago egokitzen dela iraintzailea
|
egoera
berrira, berak sortua delako egoera hori, berak aukeratu duelako ekintza.
|
|
2017
|
|
|
Soilik kristautza edo erlijio berriaren indar eta adoreak eraberritu eta eraiki zezakeen gizarte berri bat zarpaildutakoaren ordez. Horretarako ordea, jokabide kementsuak eta zorrotzak ezinbestekoak izaki, eta fede, sinesmen eta
|
egoera
berrira egokitu nahi ez zutenak hiribilduetatik kanpora botatzea erabaki zuten. Halaxe egin zuten Urbion ere.
|
|
|
Erlijio berriak tinkotasun osoz eta kemen zorrotzez jokatu beharra zeukan eta ez zegoen beratz izaterik. Agintaritza eta
|
egoera
berriari men egiten ez ziotenak Urbioko harresietatik at bota ez ezik, etxerik eta ondasunik gabe, familiarik eta seniderik gabe, hiritartasunik eta izenik gabe utzi zituztten. " Hemendik aurrera jentilak deituak izango zarete", ebatzi zuten.
|
|
|
Joan zedin eskatzen genionean, gogo gehiagoz bere jauregiko lubakian babesten zen korrika egiten eta farrez. Orain, benetan joana zelarik, ez genekien
|
egoera
berria nola kudeatu. Zakuan zer den ikusteko, ahurtara bat aski:
|
|
|
Hernan Cortesen kontrako borroketatik XX. mendeko iraultzara arte(" Terra y ibertad"). Bi mutur horien artean hainbat
|
egoeraren
berri ematen ditu Riverak: gerra, lana, kristautzea eta hezkuntza.
|
|
|
Bakarrik azken hilabeteetan, Saumurera (Nantes) eraman zutenean, Penintsulako gertaeren berri batzuk ikasi zituen, ordura arte pentsatzen baitzuen Napoleon garaile zebilela Europan barna. Minaren espetxealdiko bilakaera politikoa ulertzeko kontuan hartu behar dugu presoak, orokorrean, isolatuta bizi zirela, ez zutela kanpoko
|
egoeraren
berri ez eta gertaera garrantzitsuenak ezagutu ere. Adibidez, Minak ez zuen ezagutu Cadizeko Konstituzioa, ez eta hura onartzeko izan ziren eztabaidak.
|
|
|
Izan ere, lau ofizial horiek Mina abandonatu zuten eta Parisera joan ziren Espozekin biltzera. Aspaldian Minak erabaki zuen Mexikora joango zela, eta, Europako
|
egoera
berriaren aurrean, Minak bere egitasmoen berri eman zien lagunei, askatasun osoz erabaki zezaten zer egin ordutik aurrera. Erabakia ez zen berdina kasu guztietan.
|
|
|
|
Egoera
berriak, arazo berriak, erabaki berriak. Otsailaren hasieran, Mina Lleidara joan zen eta, kanpoan egon bitartean, Krutxaga izendatu zuen gerrillarien buru.
|
|
|
Rafael Revenga Bolivarren idazkariaren bidez, Petion presidentearekin elkartu zen Mina, eta eskuzabaltasunez jeneral nafarrak behar zituen baliabideak eta gizonak eman zizkion, espedizioa antola zezan. Haititik Minak lord Hollandi eta lord Russelli idatzi zien espedizioaren
|
egoeraren
berri emateko, Bolivar aurkezteko eta harentzako laguntza eskatzeko.
|
|
|
Amerika emantzipatuan bakarrik gauza zitezkeen eskakizun horiek guztiak, nahiz eta urteetan ezarritako lokarri kulturalak nekez apurtu. Minaren iritzian nazioarteko liberalismoak bakarrik berma zezakeen irudikaturiko askatasun eta elkartasunezko
|
egoera
berri hori:
|
|
|
Eta holako kontu itsusiak. Diziplina pittin bat eskatzen zuela, alegia,
|
egoera
berriak. Hartara bilduko ziren herritarrak: 125
|
|
|
Bigarren Hezkuntzaren jatorria eta ibilbidea ezberdina izan arren, ondorioa ez da ezberdina, honek ere jarraitzen baitu aurrekariari oso lotuta, are lotuago oraindik, helburu edo amaieratik hurbilago baitago. Lehen Hezkuntza modernoa herriko umeei eskainia izan bazen, Bigarren Hezkuntzak kultura eta elitearen lekua jarraitzen zuen izaten; ondorioz, Lehen Hezkuntza askoz hobeto egokitu ahal izan zen
|
egoera
berrira, hezkuntza eskakizun berrietara, Bigarren Hezkuntzak ondorengo ikasketen mendeko izaten jarraitu behar baitzuen (are gehiago etorkizuna hautaproba baten mendekoa denean). Ez zegoen atzera bueltarik, jada Bigarren Hezkuntza ez zen elite baten gotorleku, masek hartu baitzuten.
|
|
|
Langile hipermodernoak epe laburreko harremanak kudeatzen jakin behar du, lan batetik bestera, jarduera batetik ezberdin batera etengabe pasatzen jakin behar du ezinbestean. Enpresek jada ez dute betiko lana bermatzen, ezta betiko lan berdina egingo denik ere eta, horrezkero, langileak ikasi du etengabe berriztatzen eta
|
egoera
berrira behar bezala egokitzen. Inprobisatzeko gaitasuna eta malgutasuna ezinbestekoak dira, ondorioz; bigarren erronka aurrekoari dago hertsiki lotuta, langileak gai izan behar baitu gaitasun berriak garatzeko, eskakizunak aldatu ahala gaitasun berriak esploratzeko trebetasuna; hots, langile hipermodernoak talentua izan behar du, etengabe birziklatzeko gaitasuna.
|
|
|
Bilatzen den langile motaren ustezko gaitasun horietatik bat bera ere ez da prestatzen Oskolan oraindik (nagusiki). Lehenik eta behin, ez dira
|
egoera
berrietarako moldatzeko prestatzen, eskolak egoera berri gutxi aurkezten baitizkio ikasleari; izan ere, Oskola, ez dezagun ahaztu, erritu bat da, errepikapen hutsa; bigarren, ikasleak ez dira eremu edo alor guztietara moldatzeko edo trebea izateko prestatzen, kontrakoa baizik. Ikasleak espezializatzen ditugu azkarregi, goizegi erabaki behar baitute ze bideri ekin behar dioten; ez hori bakarrik, egungo guraso askok eta askok aldarrikatzen baitute espezializazioa:
|
|
|
Bilatzen den langile motaren ustezko gaitasun horietatik bat bera ere ez da prestatzen Oskolan oraindik (nagusiki). Lehenik eta behin, ez dira egoera berrietarako moldatzeko prestatzen, eskolak
|
egoera
berri gutxi aurkezten baitizkio ikasleari; izan ere, Oskola, ez dezagun ahaztu, erritu bat da, errepikapen hutsa; bigarren, ikasleak ez dira eremu edo alor guztietara moldatzeko edo trebea izateko prestatzen, kontrakoa baizik. Ikasleak espezializatzen ditugu azkarregi, goizegi erabaki behar baitute ze bideri ekin behar dioten; ez hori bakarrik, egungo guraso askok eta askok aldarrikatzen baitute espezializazioa:
|
|
|
Orain arte defendatu izan dugun bezala, estrategia honen bitartez, heziketa enpresa munduak behar dituen langileak ekoizteko bitartekoa baino ez da, hots, kexu ez den langile mantso eta despolitizatuak, lanpostu txarto ordaindu eta prekarioak erraz onartu ditzaketen gizabanakoak. Jada ez da modernitateko langile espezializaturik behar,
|
egoera
berrietara erraz moldatzeko gai dena baizik.
|
|
|
Aldaketa da nagusi, belaunaldien artean eten bat gertatu ohi baita. Belaunaldi gaztea nagusienarekiko erradikalki ezberdin agertzen denean, gazteek ez dute ezagutza iturritzat hartzen nagusia, ezin baitie
|
egoera
berriari buruz ezer irakatsi, eta autoritate guztia eranzten diote. Orduan, apurketa horren aurrean, gazteek beraien artean topatu behar dizkiete arazo berriei erantzun berriak.
|
|
|
Kultura aurrefiguratiboa, beraz, kultura kofiguratiboaren ondorengo logikoa litzateke, nagusiek umeengandik ikasi behar badute, aldez aurretik belaunaldien artean apurketa gertatu delako baino ezin baita izan. Hirugarren kasu honetan ere, horrezkero, nagusiek galdu dute beraien autoritatea, iraganak bezala; umeak bihurtu dira
|
egoera
berrietara zein etorkizunera egokitu daitezkeen bakarrak eta, noski, ezagutza iturri berriak. Kultura mota hau ere, kofiguratiboarekin gertatzen zen bezala, ez ohi dator bakarrik, bestelako kultura motaren batek lagundurik baizik.
|
|
|
|
Egoera
berri hau ume eta gazteek ezagutzen duten bakarra da, nagusientzako mundu erabat ezezaguna den bitartean, teknologiari dagokionez helduak etorkinak baikara, heldu berriak. Helduen belaunaldia, berriz, umeen eta nagusien belaunaldien tartean dabil, umeei jarraiki eta, horrenbestez, trantsizioaren lekuko eta ordezkariak dira.
|
|
|
Modu batean edo bestean, berriz ere zentratuz, irakasleriak utzi lioke behingoz ume gazte eta gurasoen teilatuari pilota jaurtitzeari benetan ikastetxeetan zer egin daitekeen hausnartzen hasteko; gurasoek zer edo zer gehiago eskaini badezakete ere, irakasleek hasi lukete pentsatzen nola hobetu beraien prestakuntza
|
egoera
berriari behar bezala aurre egin ahal izateko, askok jarraitzen baitute datu akademiko hutsak inprimatzen ikasleen buruetan, oraindik ere, bestelako moderno batzuek gazteak olgetan dituzten bitartean, ezer irakatsi gabe. Hasi behar dute ikasle oro laguntzen, motibatzen eta ikasle bakoitzaren gaitasun guztiak pizten eta azaleratzen, honek guztiak, nahitaez, zuzendaritza zein administrazioarekin arazoak izatea badakar ere.
|
|
|
Baina, agian, hauetako bat da bilatzen duten erantzuna: orain arte Euskararen Herriak aro eta
|
egoera
berri guztiei egokitzeko izan duen ahalmena, identitatearen oinarria den hizkuntza mantenduz lortu dena.
|
|
2018
|
|
|
|
Egoera
berriaren lehen urte hauetan idatzi zuen Honoriok. Gutuna kontserbatu da:
|
|
|
Erroma eta bere cursus a gero eta urrutiago daude. Shocka gaindituta, nagusitasun sozioekonomikoari eutsi nahi bazaio,
|
egoera
berrira moldatu behar da, joko arau berriak baitaude: agertzen diren botere lokal ilunekin, eskuragarri dauden talde armatuekin legearen lerroa hain da mehea, Estatua deuseztatzen denean... edo germaniarrekin jokatu behar da.
|
|
|
Zesarren eta Ponpeioren arteko gerra honek ondorio garrantzitsuak izango zituen inguruarentzat oro har, eta baskoientzat eta Pompelo rentzat, zehazki. Ez da oraindik behar bezala argitu nolako eragina izan zuen eremuan Zesarrek Ebro arroan bultzaturiko italiarren ezartze politikak.50 Hala ere, ez dago zalantzan jartzerik gerraren gorabeherek eta bere amaierak ekarri
|
egoera
berriak kolokan jarri zutela, lehenik eta behin, antzinako zenbait pribilegio, 51 eta aldaketak eragin zituela itun eta bezerien ohiko sisteman.52 Halaber, irauli egin zutela Ebro arroko hiri erkidegoen artean finkatutako hierarkia bera ere. Aipatu beharra dago, arlo honi dagokionez, Zesar bera izan zela gerraren harian eta, batik bat, berau amaitu ostean hispaniar gizartearen integrazio juridikozko politika koherente samarra abian jarri zuena, eta politika hori Augusto bere oinordekoak jarraitu ahal izan zuela baldintza egokiagoetan (batik bat, Actium en K. a. 31 urtean garaile atera ostean).
|
|
|
Horrekin batera, biztanleria handitu, komunikazio bideak zabaldu eta komertzioa berpiztu egin zen ia Europa osoan.
|
Egoera
berri honen islada da nola ugaritu ziren hainbat santutegitarako erromesaldiak. Konpostelako Done Jakuerenak garrantzi handia hartu zuen, eta haren inguruan zebilen diruak eta aberastasunak erakarrita, laster hasi ziren biltzen artisauak eta merkatariak.76
|
|
|
Pribilegioek, bestalde, nagusitasun sentimendua piztu zuten franko engan, apezpikuaren menpe zeuden nekazarien aurrean. Katedraleko nagusiak, ondorioz, kezka gero eta handiagoz begiratzen hasi ziren
|
egoera
berria, gero eta langile gutxiago zeukatelako haien jabegoko lurrak lantzeko. Ez da harritzekoa, beraz, Antso Jakitunak San Zerningo burgesei agindu izana, apezpikuaren eskariari erantzunez, zorrotzago bete zezatela Alfontso Borrokalariaren forua, hots:
|
|
|
Mendea bukaturik zegoen, Antzinako Erregimenaren aztarnen gainean liberalismoa eta kapitalismoaren zutabeak zabaldurik zeuForuen aldeko monumentuaren eraikuntza (Iruñeko Udal Agiritegia, ca. 1903). den Iruñean, baina hala ere antzinako ikurra, Foruena, Iruñearen erdian altxatu zen. Hasiera batean ulertzeko zaila izan litekeen arren, mende bukaerako kontu hauek ez dira hain arraroak, foralismoa ere era dinamikoan ulertu behar baitugu, eta, Berrezarkuntzaren garaian,
|
egoera
berria legitimatzeko eta zalantzan ez jartzeko tresna bihurtzen delako. Foruak ezabaturik, foralismoa eta nabarrismoa nafar agintari liberal eta kontserbadoreen ikur gisa ere agertzen dira, eta, XX. mendea aurrera joan ahala, ikur horien defentsan etengabe agertzen zen mugimendu karlista ezinbesteko tresna bihurtuko da ordenamendu kapitalista gero eta gehiago mehatxatzen zuen langile mugimenduaren aurka.
|
|
|
Euskarak eutsi egin die Espainiar eta Frantses kultura hegemonikoen enbatei. Izango da, suomieraren antzera, gure gramatika erregular eta malgua erraz moldatzen delako
|
egoera
berrietara, eta etengabean jaso eta inkorporatzen dituelako erdaretatik jasotako hitz berriak.
|
|
|
Hala edo hola euskaldun iraun zutenek zerengatik atxikia zuten eta, gisa berean, zerengatik ez zieten seme alabei erakutsi saiatzen ziren azaltzen behin eta berriz.
|
Egoera
berri hartan hobendun sentitzen zena bazen eta bere burua zuritu beharrean aurkitzen zuen ardura. Guk inori ez genion konturik eskatzen, araiz, baina gure interesak agerian uzten zukeen —nahi ala ez— hausturaren mina.
|
|
|
Egun hartakoa bazterretik segitzen genuen nekez, boneta beltzek itzalaz estaltzen baizituzten begiradak doi bat, egoki heldu zena keinuak lagunei pasatzeko, Arandoirena salbu, harrigarriki zuta baitzeraman buru kaskoan. Sei musean —hiru mahai alde batean, bertze hiruak buruz buru— erdian dagoenak du taldearen jokoa zuzentzen; harek galdegiten die mahaiaz bertzaldean dituen bi lagunei, agerian ala keinuka, karten
|
egoeraren
berri jokaldia antolatzeko.
|
|
2019
|
|
|
Konturatzerako, lokalaren atarian zen. Denbora ere,
|
egoera
berrian, azkarrago pasatzen zitzaion.
|
|
|
Inoiz baino gehiago, diogu, subjektu izateko prozesu hori ez delako soilik Kapitala Lana erlazioan gertatzen proletariotzak proletario gisa eraikitzen du bere burua produkzioaren eremuan, lan abstraktuaren bidez lan bizia desjabetuta; aitzitik, metropolian eta bizitzaren eremu guztietan gertatzen da, produkzioaren eta erreprodukzioaren esferetan desirak, afektuak, harremanak, hizkuntzak, identitate birtualak.eta lurralde eta subjektu kapitalistak gorpuzten dira, bizimodu kapitalista baten ekoizleak (Tari, 2016). Benetako subsuntzio
|
egoera
berri honen aurrean, premiazko bihurtu da lan eremutik harago ihesbideak eta haustura puntuak aurkitzea, oraina irakurtzea joerari antzemateko, kontraesaneta gatazka lurralde berriak hautematea, toki berriak aurkitzea (geografikoak, epistemikoak, kontzeptualak), horiei beste esanahi bat ematea eta borrokarako eremu bihurtzea. Gaur egun, problematikoagoa da pentsatzea (politikoki eta estrategikoki) kontra subjektibazio prozesu horiek (subjektibazio kapitalistarekiko antagonikoak eta ez simetrikoak) beste Subjektu Historiko bat sortzea lortuko dutenik, eta are gutxiago subjektu horren subjektibazioa/ berregituratzea lanaren eremura mugatuta egongo denik (Roggero, 2016; Tari, 2017).
|
|
|
Antza denez, aiahuasca edo yapea edari moduan hartu behar da eta Amazoniako herri indigenek erabiltzen dute. Aiahuaska edaten duenak, diotenez, sentitzen du bere barruan kontzientzia
|
egoera
berriak sortzen zaizkiola non irudipenak gertatzen diren, zirrara ezezagunak, katarsi aldarteak halako garbiketa bat eragingo dutenak. eta balio sendagarria ematen diote horri guztiari amazoniar tribuek. Iñigok kontatu zidan berak egindako ayahuaska erritual horretan bospasei pertsona elkartu zirela, xaman edo sorgin emakume horrekin batera, hori baitzen erritual zuzentzailea, eta sendagile edo sorgin emakume hori Shirimbha edo antzeko zerbait deitzen omen zen.
|
|
|
Azalpen honetan aditzoina, alde batetik, eta tzen atzizki berria, bertzetik, baino ez dira agertzen. Lehena, aditzoina, zaharrenetarikoen artean zaharrena da; eta bigarrena, jakina,
|
egoera
berriari dagokiona izateagatik, atzizkia bera da aditz joko horien kota ematen diguna.
|
|
|
aretoa zer nolakoa den, sarrera ordaindu behar den, argiak erabat itzaltzen ote diren, eta abar. Zineman behin ere egon ez den lau urteko haurraren jakin minak lehen esperientziaren kontu ahaztuak oroitarazi dizkigu gurasooi, umetan
|
egoera
berrien aurrean bizi ohi diren urduritasuna eta ilusioa gugan berpiztuz.
|
|
2020
|
|
|
ETAk Meliton Manzanas Gipuzkoako poliziaburua hil berri zuen, abuztuaren 2an, eta ekainean Txabi Etxabarrietak Jose Pardines guardia zibila ere hila zuen; beraz, salbuespen egoeraren benetako arrazoia hilketa horiek izan ziren. Agintariak
|
egoera
berri baten aurrean zeuden, eta egurrarekin erantzun zuten. Laurehunen bat atxilotu izan ziren Gipuzkoan, gehienak txikikeriengatik:
|
|
|
[LC kazetaria] Nola eragiten die
|
egoera
berri honek ezker abertzalearen bi alderdiei. Esan nahi dut, hala Leyre Olcozen bahiketak (Casetas jaunaren hilketa barne), nola EHASen sorrerak berak ez dute laguntzen batzuek hasi nahi zuten batasun prozesuan.
|
|
|
Azken orduko gertaerak jazo eta berehala, agiri horren argitalpena atzera genezan eskatu ziguten bi alderdietako ordezkariek. Bi ordu geroago dokumentu hura behin betiko erretiratzea esan digute, sortu den
|
egoera
berriak haren edukiaren berridazketara behartzen baititu. Agiri zaharkitua bazterturik, beraz, agiri berriaren zain geratu gara".
|
|
2021
|
|
|
Garapen teknologiari dagokionez, aldaketa handi eta sakon baten atarian omen gaude. Iraultza Digitalaren aurrean gaude eta, logikoa denez, munduko estatu gehienek
|
egoera
berrira egokitu nahi dituzte beren heziketa sistemak. Batetik, pedagogia eta ikaskuntzaeta irakaskuntza prozesuak ulertzeko modu berriak agertu dira, paradigma modernoa bera zalantzan jarri dituzten IKTak.
|
|
|
Eta, noski, horrek guztiak ere ez luke askotarako balioko baldin eta irakasleak ez badu bere autoritatea berreskuratzen; jarraitzeko, Bolivarekin, DBHk porrot egin badu, neurri handi batean irakaslearen formakuntzaz ahaztu direlako da, horrek identitate profesionalarekin lotutako krisi larria suposatu baitio Bigarren Hezkuntzako irakasle askori, bereziki Batxilergotik zetozenei, bestelako formakuntza eta praktiketara baitzeuden ohiturik. Irakasleek egoera ezezagun eta berri batera moldatu behar badute, ezin da beraien esku utzi,
|
egoera
berrira moldatu ahal izateko formakuntza egokia eskaini behar baitzaie. Aipatu krisia areagotu egiten da nahitaez erreformak gauzatzen direnean, Escuderok dioen bezala, irakasleek etengabe egon behar baitute erreforma berrietara egokitzen, konpetentzia berriak eskuratzen, jakinda gainera konpetentzia horien atzean ez dagoela oinarri pedagogikorik, politika jakin batzuk baizik; bukatzeko, Monterok gogoarazi bezala, formatzaileak eta aholkulariek jarraitzen dute kaskarrak izaten, beraiek ere ez baitaude behar bezala prestaturik.
|
|
|
Gaur egungo eskola laiko bihurtu zaigun arren nagusiki, apaizek sinestun laiko berriari azalpenak eskaini behar dizkion arren, jarraitzen du orduko eliza hierarkia edo logika mantentzen. Praktika erlijiosoak aldatzea baino ez zen behar
|
egoera
berrira egokitzeko.
|
|
|
Sennettek dioen bezala, langile horrek gutxienez hiru erronka berriri aurre egiteko gai izan luke: ...gai izan baitu; bestetik, langileak bere burua etengabe prestatzen eta berriztatzen jakin du, birziklagarria izaten ikasi du, azken krisi ekonomikoak ere erakutsi zigun bezala, langileak bizkortasun handiz moldatu duelako baldintza eta lan berrietara, eskakizun berrietara moldatzeko gaitasun berriak garatzen jakin baitu; eta, azkenik, eta laburbilduz, langile berriak iraganarekin apurtzen jakin du
|
egoera
berrietara moldatu ahal izateko, etengabe etorkizunari begira egon behar baitu. Hitz gutxitan, langile erresiliente, moldagarri, birziklagarri, harreman pertsonalak eta emozioak erraz kudeatzen dituena, etengabe optimizatzen dena eta anakronikoa edo historia gabekoa.
|
|
|
Haatik, eztabaidaezina den egia horren atzean egoerak behar duen langile mota jakin bat ekoizteko nahia ezkutatzen da, esan bezala, Ordenari eta Sistemari jarraipena emateko aldaketen aurrean. Kontrara, inspirazio ilustratuari jarraiki, eskolak moldatzen jakin luke beti eguneraturik egoteko, bidean topatzen dituen erronkei behar bezala aurre egin ahal izateko eta
|
egoera
berrietara modu arrakastatsuan moldatzeko gai diren gizabanakoak produzitzeko; hots, unean uneko egoeran askatasunez eta autonomiaz jardun ahal izateko eta, beharrezkoa denean, kritikoa izan eta aldaketak aldarrikatzeko eta gauzatzen saiatzeko. Eskolak, nire aburuz, benetako helburu bakar bat izan luke:
|