|
2004
|
|
|
Nik nahiago dut definizio hau neure kolkorako hizkuntzaren forma eta bitarteko izaerak ukatu gabe. Euskaldunon
|
egoerari
aurre egiteko arrazoibide sendoagoa, kementsuagoa, idoro dut hemen. Gainerakoan, itxuragabeko erlatibismoaren ideologia interesatu jakin batek berehala sakrifikatuko digu euskararen identifikazio eginkizuna auzo hizkuntza ahaltsuen aldarean.
|
|
|
Nire estasia, bai, baita amona Sinforosarena ere! Amonak inozentziaren xarma baitzuen, gauza bakoitza lehen aldiz gertatzera balihoakio bezala bizitzera bultzatzen zuena, antzeko
|
egoerak
aurretik beste mila bider bizi izan arren. Eta partida hartan ere halatsu ibili zen, ni bezalako beste haur bat bilakaturik.
|
|
|
Biharamun goizean, berriro aurkitu nuen Iker sofa berean, gosaldu baino lehen, egun on eta egun on. Eta orduan esan zidan, berak eskatuta eraman zutela zentrora, lehen ere tratamenduan egon baitzen han, depresio handi baten ondorioz, baina, depresiotik atera bezain laster, tuberkulosia harrapatu zuela, ospitalean hilabete egin zuela eta, nola bakarrik bizi baitzen, ez zela behar adinako indarrarekin sentitzen
|
egoerari
aurre egiteko...
|
|
2008
|
|
|
Erori zen, baina, mundu hura, markes jaunaren benetako damuak bakarrik berreraiki zezakeena, berreraikitzekotan, eta joan ziren balsaren joan etorri airezkoetan lotutako gorputzak bakoitza bere aldetik? Zer axola zitzaion hura, ordea, markesa andereari,
|
egoerari
aurre egiteko Ama Birjinaren aldekotasuna bazuen. Gainera, berak ere, markesa andereak?
|
|
|
Bestelakoan,
|
egoerari
aurre egiteko, hurko ez hain hurkoen begirada axolagabeei, edo begirada mesfidati bezain akusatzaileei?, komentuko bizpahiru urteko egonaldian frai Millanekin landutako espiritualtasun bera erabili zuen Ernestinak arma nagusi, egoera zenbat eta malda gorago, orduan eta tematuago. Batzuetan, begirada haiei oihu egiteko gogoa etortzen zitzaion:
|
|
|
Guztioi pasatzen zaizkigu horrelakoak, zuri, niri? eta aita santuari ere bai, baina guztiok ez gara berdinak, eta bakoitzak ahal duen moduan egiten dio
|
egoerari
aurre. Zu, baina, eskrupulua kontzientzia gaixo baten sintoma den neurrian, gaixo zaude, eta gaixo batek sendatu egin behar du, lehenik eta behin.
|
|
|
gogor lan eginez ateratzen zuten bizimodua, beraz. Lana baino gogorrago egiten zitzaion Reginari, dena dela, bere barne
|
egoerari
aurre egin behar izatea, itzal batek zeharkatzen baitzion burubarrua maiz, adur gaiztoko hegazti beltz baten antzera, zeinak aitaren hitzak gogorarazten baitzizkion: –Ez dinat ikusi ere egin nahi nire apellidua gordetzeko gai izango ez dena?!?.
|
|
|
Bai, egia zen berak, doña Engracia maistrari esker, ulertzen zuela eta hitz gutxi batzuk ere egiten zituela erdara hartan, beste herritar askok ez bezala, baina hara: aitak urte bakarrean izan zuen eskolan, zer egingo zuen Reginak, bada, mutil jaio ez bazen, ezta Ernestina bezalako emakume adimenduna ere!?, eta han lortu zuèn gaztelera maila ez zuen aski
|
egoerari
aurre egiteko. Edo aski izango al zuen, baldin eta??
|
|
|
Baina zer, panorama haren aurrean, baldin eta berak bakarrik. Reginak?
|
egoerari
aurre egiten bazion, ausart eta adoretsu, makulurik erabili gabe. Regina ezin gera baitzitekeen bigarren planoan, bere bizitzaren protagonista izan nahi bazuen?
|
|
|
Bestelakoan,
|
egoerari
aurre egiteko –hurko ez hain hurkoen begirada axolagabeei, edo begirada mesfidati bezain akusatzaileei–, komentuko bizpahiru urteko egonaldian frai Millanekin landutako espiritualtasun bera erabili zuen Ernestinak arma nagusi, egoera zenbat eta malda gorago, orduan eta tematuago. Batzuetan, begirada haiei oihu egiteko gogoa etortzen zitzaion:
|
|
|
–Baina hori naturala da, zer uste duzu, bada, Millan? –esan zion ikasketaburuak– Guztioi pasatzen zaizkigu horrelakoak, zuri, niri... eta aita santuari ere bai, baina guztiok ez gara berdinak, eta bakoitzak ahal duen moduan egiten dio
|
egoerari
aurre. Zu, baina, eskrupulua kontzientzia gaixo baten sintoma den neurrian, gaixo zaude, eta gaixo batek sendatu egin behar du, lehenik eta behin.
|
|
|
Erori zen, baina, mundu hura, markes jaunaren benetako damuak bakarrik berreraiki zezakeena, berreraikitzekotan, eta joan ziren balsaren joan etorri airezkoetan lotutako gorputzak bakoitza bere aldetik... Zer axola zitzaion hura, ordea, markesa andereari,
|
egoerari
aurre egiteko Ama Birjinaren aldekotasuna bazuen. Gainera, berak ere –markesa andereak– Inmaculada Concepción zuen izena, eta ez ote zitzaion izenari ohore egiteko garaia heldu, erabateko garbitasunean biziz, izenak izana?
|
|
|
Bai, egia zen berak, doña Engracia maistrari esker, ulertzen zuela eta hitz gutxi batzuk ere egiten zituela erdara hartan, beste herritar askok ez bezala, baina hara: aitak urte bakarrean izan zuen eskolan –zer egingo zuen Reginak, bada, mutil jaio ez bazen, ezta Ernestina bezalako emakume adimenduna ere! –, eta han lortu zuèn gaztelera maila ez zuen aski
|
egoerari
aurre egiteko. Edo aski izango al zuen, baldin eta...?
|
|
|
Nola, baina, hura beti lanpetuta bazegoen, baserrian? Baina zer, panorama haren aurrean, baldin eta berak bakarrik –Reginak–
|
egoerari
aurre egiten bazion, ausart eta adoretsu, makulurik erabili gabe. Regina ezin gera baitzitekeen bigarren planoan, bere bizitzaren protagonista izan nahi bazuen...
|
|
|
gogor lan eginez ateratzen zuten bizimodua, beraz. Lana baino gogorrago egiten zitzaion Reginari, dena dela, bere barne
|
egoerari
aurre egin behar izatea, itzal batek zeharkatzen baitzion burubarrua maiz, adur gaiztoko hegazti beltz baten antzera, zeinak aitaren hitzak gogorarazten baitzizkion: " Ez dinat ikusi ere egin nahi nire apellidua gordetzeko gai izango ez dena...!".
|
|
2009
|
|
|
Oraingoan Begoña zen, beste adiskide bat. Gutun azaleko idazkera ezagutu izanaren garaipentxoak adoreturik, Oskarrek
|
egoerari
aurre egiteko tenorea zela erabaki zuen. Azken batean, lehenago edo geroago egin zuen, eta hobe zuen ataka gaiztoa lehenbailehen igarotzea.
|
|
|
Ahalik eta gehien atzeratu ohi zituen mota horietako talkak. Azkenean, jakina,
|
egoerari
aurre egin zion (beste erremediorik ere ez zeukan) baina bihar izan zitekeen momentu hori.
|
|
|
|
Egoerari
aurrea hartu eta baratxuri ale batekin hurbildu zaio Ixabel sukaldetik.
|
|
|
garaipenaren eguzkia!?? uko eginez, behin eta berriro; Domingo harritzen zuena, beraz, ez zen buruzagiaren iritzia, baizik eta iritzi hura taldekide anitzen aurkakoa zela, haietako asko eta asko sinetsita baitzeuden, artean ere,
|
egoerari
aurre eginez gero, eutsi ahal izango ziotela; matxinatuen erasoak, ordea, gero eta eraginkorragoak ziren, bai itsasotik eta bai lehorretik ere: lehorreko aurrerabidea, batez ere, geldiezina zen, halako eran, non hiriko atarian zeudela ziurta baitzitekeen, setioari ekiteko prest; hura, baina, ez zen bat bateko ezustekoa izan, talde politikoek bost bat egun lehenago planteatu baitzuten hiriaren ebakuazioa, gauzak gaizki zihoazen seinale:
|
|
|
Batzuetan, haatik, Ernestinak bezalaxe? edo Reginak berak hasieran bezalaxe?. Haur hau eman didazu, Jauna, eta onartzen dut, baina orain emadazu indarra aspaldi irabazi nuèn lekuari eusteko eta
|
egoerari
aurre egiteko??, Jainkoaren seinaletzat hartu nahi izaten zuen Nazariok haur madarikatu haren etorrera; gizonak, baina, irain bat bezala sentitzen zuen, haragiaren muinean sentitu ere, bere urguilua ere halakoa zelako, beharbada; urguilurik eta harrotasunik gabe gizon bat ez zen ezer, izan ere, urguiluak bultzatu baitzuen Nazario, besteak beste, bere fabrika hura ezerezetik eraikitzera, eta fabri...
|
|
|
Minak ez zuen berez zentzurik, beharbada, are gutxiago minaren gaineko minak; mina, baina, ez zen zerbait zehaztugabea, zerbait zehatza baizik, pertsonala, haurraren gorputzean haragitzen zena, bai, baina baita bere baitaren baitan ere, Ernestinarengan, Kristoren kalbarioko mina Ama Mariarengan haragitu zen bezala; horrela, minaren zentzuari buruzko galderari erantzuteko ahaleginean,
|
egoerari
aurre egiteko bi irtenbideren aurrean aurkitu zen Ernestina: minaren gorputz hura gorrotatuko zuen, nork bere burua gorrota dezakeen neurrian, nazkak nazkatuta, tumore gaizto bat balitz bezala, edo minaren gorputz hura maitatuko zuen, Jainkoak hartarako eman baitzizkion Ernestinari eskuak, bihotzaren hizkuntzan mintza zitezen, laztanen eta fereken bidez?
|
|
|
ezin zen emakume histeriko bat bezala jarri, are gutxiago bere beste seme alabak, udako oporrak hasi berriak zituztenak, atearen bestaldean zain zituela; eta, orduan, batean haurrari so egiten ziola eta bestean begiak goratzen, ezpainak modu ia sumaezin batean mugitu zituen, hotsik gabeko otoitz isilean, une hartan halako zerbait esaten balego bezala: . Haur hau eman didazu, Jauna, eta onartzen dut, baina orain emadazu indarra aspaldi irabazi nuèn lekuari eusteko eta
|
egoerari
aurre egiteko?.
|
|
|
hartu zuen azkenean ospitalerako bidea, eta orduan gertatu zitzaion ezustea, plaza bat zeharkatzera zihoanean, mahai batzuk kalean zituèn kafetegi batean, kiosko bat atzean utzita gero, ikusi ez zuen, bada, Txaro Goiri kafesne bat zirudiena hartzen, zigarreta eskuan eta Txaro baino gaztexeagoa zirudièn gizon batekin hizketan!; une hartan Txaro Goiri ari zitzaion hizketan gizonari: ...ari zitzaion, gainera, munduan beste ezer ez balego bezala, gizonarekin lotzen zuèn kontuaz aparte; horregatik, beharbada. Txaro elkarrizketan buru belarri sartuta zegoelako, baita Ada aurrez aurre joan ez zitzaiolako ere, zeharka baizik?, Txaro ez zen konturatu ere egin Ada bospasei metrora zuela; baina Ada bai, primeran ohartu zen, eta lehenengo erreakzioan, moztuta sentitu zelako edo, ezusteko
|
egoerari
aurre egiteko ezgai?, hantxe gelditu zen, ez arre eta ez so; trantze hartan, ordea, bi aukera zituen egoerari ihes egiteko: edo pausoa lehenbailehen biziagotzen zuen, edo etorritako bidetik itzultzen zen; orduan, baina, bat batean, kioskoaren irudia etorri zitzaion, harantz abiatu zen behintzat:
|
|
|
sena eta borondatea, beti bere lekuan egotera bultzatzen zutenak; bere lekuan egoten jakin zuelako egon zen neskame Madrilen, markesa anderearen jauregian; bere lekuan egoten jakin zuelako ezkondu zen Nazario Orberekin; eta bere lekuan egoten jakin zuelako zen, azken finean, orbetarren jauregiko habe nagusia; eta beti bere lekuaren jabe izan zena –baita bere buruarena, ondorioz– ezin zen emakume histeriko bat bezala jarri, are gutxiago bere beste seme alabak, udako oporrak hasi berriak zituztenak, atearen bestaldean zain zituela; eta, orduan, batean haurrari so egiten ziola eta bestean begiak goratzen, ezpainak modu ia sumaezin batean mugitu zituen, hotsik gabeko otoitz isilean, une hartan halako zerbait esaten balego bezala: " Haur hau eman didazu, Jauna, eta onartzen dut, baina orain emadazu indarra aspaldi irabazi nuèn lekuari eusteko eta
|
egoerari
aurre egiteko".
|
|
|
Minak ez zuen berez zentzurik, beharbada, are gutxiago minaren gaineko minak; mina, baina, ez zen zerbait zehaztugabea, zerbait zehatza baizik, pertsonala, haurraren gorputzean haragitzen zena, bai, baina baita bere baitaren baitan ere, Ernestinarengan, Kristoren kalbarioko mina Ama Mariarengan haragitu zen bezala; horrela, minaren zentzuari buruzko galderari erantzuteko ahaleginean,
|
egoerari
aurre egiteko bi irtenbideren aurrean aurkitu zen Ernestina: minaren gorputz hura gorrotatuko zuen, nork bere burua gorrota dezakeen neurrian, nazkak nazkatuta, tumore gaizto bat balitz bezala, edo minaren gorputz hura maitatuko zuen, Jainkoak hartarako eman baitzizkion Ernestinari eskuak, bihotzaren hizkuntzan mintza zitezen, laztanen eta fereken bidez...
|
|
|
Batzuetan, haatik, Ernestinak bezalaxe... edo Reginak berak hasieran bezalaxe –" Haur hau eman didazu, Jauna, eta onartzen dut, baina orain emadazu indarra aspaldi irabazi nuèn lekuari eusteko eta
|
egoerari
aurre egiteko" –, Jainkoaren seinaletzat hartu nahi izaten zuen Nazariok haur madarikatu haren etorrera; gizonak, baina, irain bat bezala sentitzen zuen, haragiaren muinean sentitu ere, bere urguilua ere halakoa zelako, beharbada; urguilurik eta harrotasunik gabe gizon bat ez zen ezer, izan ere, urguiluak bultzatu baitzuen Nazario, besteak beste, bere fabrika hura ezerezetik eraikitzera...
|
|
|
Albisteak bi zati zituen; lehenengoari dagokionez –" Guztia galduta zagok" –, iritzi bertsukoa zen Domingo, Chaplini ez zion besterik esaten, gureak egin dik eta gureak egin dik, Chaplinek erakusten ziòn argudio inozo bezain funsgabekoari –" Ziur nagok gure ahaleginak bere fruitua emango duela, zerumugan bateko urrea nagusi: garaipenaren eguzkia!" – uko eginez, behin eta berriro; Domingo harritzen zuena, beraz, ez zen buruzagiaren iritzia, baizik eta iritzi hura taldekide anitzen aurkakoa zela, haietako asko eta asko sinetsita baitzeuden, artean ere,
|
egoerari
aurre eginez gero, eutsi ahal izango ziotela; matxinatuen erasoak, ordea, gero eta eraginkorragoak ziren, bai itsasotik eta bai lehorretik ere: lehorreko aurrerabidea, batez ere, geldiezina zen, halako eran, non hiriko atarian zeudela ziurta baitzitekeen, setioari ekiteko prest; hura, baina, ez zen bat bateko ezustekoa izan, talde politikoek bost bat egun lehenago planteatu baitzuten hiriaren ebakuazioa, gauzak gaizki zihoazen seinale:
|
|
|
Egun hartan –uztaileko egun sargori bat zen–, ohi bezala, saioa eginda gero, Maria Bibianaren zain geratu zen Ada –Maria Bibianaren ospitalea, non lan egiten baitzuen, aski hurbil zegoen koruak saioak egiten zituèn lokaletik–, biak elkarrekin etxera itzultzeko asmotan; Ada zain zegoen, bada –normalean alderantziz izaten zen, Maria Bibiana hantxe egoten baitzitzaion, lokaletik hogei bat metrora zegoèn eta eguzki oihala zabaldua izan ohi zuèn jatetxe baten ertzean–, eta hala, itxaron zion hamar minutu, ordu laurden bat... hasi zen Ada urduri jartzen –espaloian aurrera eta atzera ibiltzeari ekin zion bederen, metro karratu gutxi batzuetan harrapatutako hartz temosoa iduri–, itxaron zion hogei minutu, hogeita bat... hartu zuen azkenean ospitalerako bidea, eta orduan gertatu zitzaion ezustea, plaza bat zeharkatzera zihoanean, mahai batzuk kalean zituèn kafetegi batean, kiosko bat atzean utzita gero, ikusi ez zuen, bada, Txaro Goiri kafesne bat zirudiena hartzen, zigarreta eskuan eta Txaro baino gaztexeagoa zirudièn gizon batekin hizketan!; une hartan Txaro Goiri ari zitzaion hizketan gizonari: ...ainera, munduan beste ezer ez balego bezala, gizonarekin lotzen zuèn kontuaz aparte; horregatik, beharbada –Txaro elkarrizketan buru belarri sartuta zegoelako, baita Ada aurrez aurre joan ez zitzaiolako ere, zeharka baizik–, Txaro ez zen konturatu ere egin Ada bospasei metrora zuela; baina Ada bai, primeran ohartu zen, eta lehenengo erreakzioan –moztuta sentitu zelako edo, ezusteko
|
egoerari
aurre egiteko ezgai–, hantxe gelditu zen, ez arre eta ez so; trantze hartan, ordea, bi aukera zituen egoerari ihes egiteko: edo pausoa lehenbailehen biziagotzen zuen, edo etorritako bidetik itzultzen zen; orduan, baina, bat batean, kioskoaren irudia etorri zitzaion, harantz abiatu zen behintzat:
|
|
2010
|
|
|
ezta esaldi deseroso batekin lehertu ere; Ada, beraz, behar zèn lekuan zegoen, eta behar zèn lekutik eutsi zion: bazuen barne indar bat, nik gutxitan ikusi izan niona eta
|
egoerari
aurre egiten laguntzen ziona; hura beste Ada bat zen, zinez, indartsua eta kementsua, Benjamin Maria besoetatik erori zitzaiòn Ada hauskorrarekin zerikusirik ez zuena?
|
|
|
hura ez zen kikildu ez barrutik hautsi bederen... ezta esaldi deseroso batekin lehertu ere; Ada, beraz, behar zèn lekuan zegoen, eta behar zèn lekutik eutsi zion: bazuen barne indar bat, nik gutxitan ikusi izan niona eta
|
egoerari
aurre egiten laguntzen ziona; hura beste Ada bat zen, zinez, indartsua eta kementsua, Benjamin Maria besoetatik erori zitzaiòn Ada hauskorrarekin zerikusirik ez zuena...
|
|
2011
|
|
|
Urte asko ziren, gehiegi beharbada, emakume batek ez ninduela abandonatu, eta gertakariak ezustean harrapatu ninduen. Nadia, gainera, modu mingarri batean maite nuen, egun horietan jakin nuenez, eta ez nuen
|
egoerari
aurre egiten asmatu. Bata bestearen atzetik grabaturik utzi nizkion mezuak nahikoa arrazoi baziren, besterik gabe ere, edonor nire ondotik uxatzeko, baina hori aski ez nuela, gauerdi aldera haren etxean agertu nintzen, nik etxe hartan edo etxe hartakoen gain eskubideren batzuk izango banitu bezala.
|
|
2013
|
|
|
Horrelako momentuak ere gorroto zituen. Ustekabeko zerbaiten ostean zer esan jakin gabe eta isilik geratzen zenean,
|
egoerari
aurre egiten jakingo ez balu bezala. Sentsazio horrek sutan jartzen zuen.
|
|
|
Baina ez zuen berriz deitu nahi. Ez zen gai izan
|
egoerari
aurre egiteko eta ez zuen hori onartu nahi. Zenbakia markatu eta Karmeni pasatu zion telefonoa, hark hitz egin zezan.
|
|
|
–erantzun zion aititak, hitzetik hortzera?.
|
Egoerari
aurre egiteko, egoeraren berri jakin behar da, lehenik eta behin. Eta gure egoera halakoxea da:
|
|
|
Pedrok ongi baino hobeto jakin behar zuen zertaz ari zitzaion aita, baina, arestian lez,
|
egoerari
aurre itsu egin beharrean, eskarmentu ederra hartu zuen Almudena eta Erminiorekin izan zituèn istiluekin, horrela jokatzeagatik!, eta zer nola guztiei etekinik handiena ateratzeko asmotan, eroarena egitea erabaki zuen, burua ezker eskuin mugitu, ezpainak bildu eta besagainak jasoz.
|
|
|
Amak haur hura utzi zuen, bai? baina senarrak utzia ote zen bera ere, eta baliabide ekonomikorik gabe gelditu ote zen, ondorioz,
|
egoerari
aurre egiteko ezgai. Haurra ez zen edozein tokitan utzia izan behintzat, putzu beltz batean edo zabortegian, baizik eta ospitaletik nahiko hurbil, berrehun bat metrora:
|
|
|
Sendagileek gaixotasunaren berri eman eta laster hasi zen aukera zitzakeen heriotza moduei buruz hitz egiten.
|
Egoerari
aurre egiteko fantasia horiek ezinbestekoak izango zituela pentsatzen nuen nik. Aipatu zizkidanen artean egokiena, bere izaerari ondoen zetorkiona, Ikarorena zela esaten nion hasieran, hala deitzen baitzion berak.
|
|
|
Une bateko zalantza izan zuen atxilotuak, kolpe bortitz bat hartu duen boxeolaria bezala ikusi nuen, oroitzapenen kutxan zerbaiten bila dabilenaren itxurak egin zituen gero, eta. Barkatuko didazu ezagutu ez bazaitut, urte asko izan dira elkar ikusi gabe?, erantzun zidan eta berehala kokatu ninduen buruz ikasirik zuen bere balizko biografian. Garbi dago edozein
|
egoerari
aurre egiteko entrenatuta zegoela, baina zalantza gehiegi nabaritzen nizkion erantzunetan, iraganera jotzen nuenean bereziki, garai bateko ezagunei buruz galdetzen nionean, esan zuen eta beste joan etorri bat egin zuen bulegoan alderik alde, eskuan edalontzia zuela oraingoan. Bere haragi dardaratiak gora eta behera mugitzen ziren dantza malgu bezain anarkikoan.
|
|
|
Jamesen izana bazen ere, Sir William hain zegoen txundituta inguruan zeukan handigoiaz, non ozta ozta izan zuen nahikoa adore erreberentzia handi bat egin eta berba bat ere esan gabe bere lekuan esertzeko; eta haren alaba, beldurrak ia ia senetik aterata, aulkiaren ertzean eseri zen, zein aurpegi jarri ere jakin gabe. Elizabethek
|
egoerari
aurre egiteko gai ikusi zuen bere burua, eta bere aitzineko hiru damak lasaitasunez aztertu ahal izan zituen. Lady Catherine emakume altu, handia zen, oso hazpegi markatuduna, garai batean agian ederra izango zena.
|
|
|
–Inozokeriarik ez, mesedez, Klotilde! –erantzun zion aititak, hitzetik hortzera–
|
Egoerari
aurre egiteko, egoeraren berri jakin behar da, lehenik eta behin. Eta gure egoera halakoxea da:
|
|
|
Pedrok ongi baino hobeto jakin behar zuen zertaz ari zitzaion aita, baina, arestian lez,
|
egoerari
aurre itsu egin beharrean –eskarmentu ederra hartu zuen Almudena eta Erminiorekin izan zituèn istiluekin, horrela jokatzeagatik! – eta zer nola guztiei etekinik handiena ateratzeko asmotan, eroarena egitea erabaki zuen, burua ezker eskuin mugitu, ezpainak bildu eta besagainak jasoz.
|
|
|
lau edo bost zituelako, berbarako, edo sei edo zazpi... eta haiek babestearren? Amak haur hura utzi zuen, bai... baina senarrak utzia ote zen bera ere, eta baliabide ekonomikorik gabe gelditu ote zen, ondorioz,
|
egoerari
aurre egiteko ezgai. Haurra ez zen edozein tokitan utzia izan behintzat, putzu beltz batean edo zabortegian, baizik eta ospitaletik nahiko hurbil, berrehun bat metrora:
|
|
2015
|
|
|
urteetan itxita egondako soto heze batean jarri zioten mahaia, lankide guztiengandik urrun, isolamendu ziega batean egotera zigortutako preso bat bezala. Kolpe handia izan zen hasieran, baina umiliatuta sentitzeko tentaldiari uko egin, eta
|
egoerari
aurre egiteko ezagutzen zuen modu bakarrari heldu zion: berriz ere betiko errutinan murgiltzea, egin beharrekoak zorrotz eta zehaztasunez egitea.
|
|
|
Mutilak ez du pentsatu ere egin Mariana emaztearengan. Badaki ezkontzek betiko lotzen dituztela senar emazte kristauak, baina Martinek baditu baliabide ekonomikoak
|
egoerari
aurre egiteko; etxeak eta partzelak, aita zenak utziak. Bi emakume mantentzeko modua badu, erlijioak dioenaren gainetik, bihotzak esaten dionari jarraitu behar diola uste duelako.
|
|
|
Inguratutako animalia da Martin, heriotzari ihesi. Ternuan adiskide lapurtar bati ikasitako bertso batzuk etorri zaizkio orduan burura, eta hortz artean errepikatzen ditu, hitz horietan
|
egoerari
aurre egiteko adorea aurkitu izan balu bezala.
|
|
|
Joder, pentsatu zuen Estebanek, uste baino zailagoa duk hau...
|
Egoerari
aurre egin behar zion ordea: –Zuk zein hartuko zenuke??
|
|
|
Aitortzen du egoera zailenetan ere, kubatarrak dohain handiak dituela
|
egoerari
aurre egiteko, zapatak eta behar dituen guztiak lortzeko: –Hemen ez duzu ume bakar bat ikusiko eskolara oinutsik joaten.
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten............................. 51
|
|
|
HASIERAKO
|
EGOERARI
AURRE EGITEN
|
|
|
HASIERAKO
|
EGOERARI
AURRE EGITEN
|
|
|
HASIERAKO
|
EGOERARI
AURRE EGITEN
|
|
|
HASIERAKO
|
EGOERARI
AURRE EGITEN
|
|
|
HASIERAKO
|
EGOERARI
AURRE EGITEN
|
|
|
HASIERAKO
|
EGOERARI
AURRE EGITEN
|
|
|
HASIERAKO
|
EGOERARI
AURRE EGITEN
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten............................ 117
|
|
|
HASIERAKO
|
EGOERARI
AURRE EGITEN
|
|
|
HASIERAKO
|
EGOERARI
AURRE EGITEN
|
|
|
HASIERAKO
|
EGOERARI
AURRE EGITEN
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten...................... 69
|
|
|
2
|
Egoera
aurrera eramateko beharrezkoak diren hainbat ezagutza arakatu dituzu 3 eta 4 jardueretan.
|
|
|
2
|
Egoera
aurrera eramateko beharrezko hainbat ezagutza arakatu dituzu 3, 4 eta 5 jardueretan. Zer
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten..................... 146
|
|
|
HASIERAKO
|
EGOERARI
AURRE EGITEN
|
|
|
HASIERAKO
|
EGOERARI
AURRE EGITEN
|
|
|
HASIERAKO
|
EGOERARI
AURRE EGITEN
|
|
|
HASIERAKO
|
EGOERARI
AURRE EGITEN
|
|
|
HASIERAKO
|
EGOERARI
AURRE EGITEN
|
|
|
HASIERAKO
|
EGOERARI
AURRE EGITEN
|
|
|
HASIERAKO
|
EGOERARI
AURRE EGITEN
|
|
|
HASIERAKO
|
EGOERARI
AURRE EGITEN
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten
|
|
|
hasierako
|
egoerari
aurre egiten
|
|
|
hasierako
|
egoerari
aurre egiten
|
|
|
hasierako
|
egoerari
aurre egiten
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten....................... 64
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten..................... 125
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten..................... 76
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten................... 156
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten
|
|
|
|
egoerari
aurre egiteko unea duzu.
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten
|
|
|
Unitateko lehenengo
|
egoerari
aurre egin diozue. Orain, ebazpen horretan izandako zailtasunak
|
|
|
hurrengo ataleko
|
egoerari
aurre egiteko.
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten..................... 69
|
|
|
Errealitatetik matematikara, eta buelta errealitatera.... 130Hasierako
|
egoerari
aurre egiten..................... 164
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten
|
|
|
egin duzu. Orain, hasierako
|
egoerari
aurre egiteko unea duzu. Bidaia on!
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten
|
|
|
Hasierako
|
egoerari
aurre egiten
|