|
2003
|
|
|
Azken urteetan
|
egindako
zenbait ikerketak agerian utzi dute folatoek eguneroko dietan duten eraginkortasuna. Bitamina hori funtsezkoa da aspalditik, eta ezaugarri garrantzitsuak ditu, bai elikagaiak prestatzeko prozesu industrialean bai etxeko manipulazioan kontuan hartu beharrekoak.
|
|
2004
|
|
|
ENKID azterketaren azken datuen arabera, gehiegizko pisuak gizonen %29, 5i eta emakumeen %22, 5i eragiten die 2 eta 24 urte bitartekoen artean; obesitateak, berriz, gizonen %15, 6ri eta emakumeen %11, 5i. Gainera, elikadura ohiturei buruzko azterketak agerian uzten du 2002an Espainian gertatutako heriotzen %40 baino gehiago zirkulazio gaixotasunek eragin zituztela, gehienak bihotz hodietako gaixotasunek, prozesu aterosklerotikoari lotuak —bizi estiloarekin larritzen den gaixotasun motel eta progresiboa— Espainian
|
egindako
zenbait ikerketaren arabera, Mediterraneoko ohiko patroia mendebaldeko dietara joan da. Dieta horren ezaugarri nagusiak dira gantz saturatuen ehuneko handia eta gantz asegabeen kontsumo txikia.
|
|
|
Kanpaina horiek Europako Batzordeak finantzatu ditu, eta eskualdeko geologia konplexuaren berri eman nahi dute. Itsasoaren Europako Unibertsitate Institutuko Marc André Gutscher “Science” aldizkarian, penintsulako hego ekialdean berriki
|
egindako
zenbait ikerketak 1755eko lurrikara handiaz eta mila urtean behin halako seismoak errepikatzeko aukeraz informazioa eman dute. Agertoki geologikoa Azores Gibraltar faila da, Afrikako plaka tektonikoak Eurasiakoaren kontra talka egiten duen eskualde zabal hori zeharkatzen duena.
|
|
2005
|
|
|
Probetan dago zailtasunik handiena; izan ere, lokaletan egiten diren ikuskapen guztien helburua ez da edari legeztatuen arteko ordezkapenek eragindako iruzurrak sakon aztertzea, eta beste iruzur batzuk aurkitzea, hala nola ura gehitzea (alkohol maila aldatuz detektatzen da). OCUk
|
egindako
zenbait ikerketa eta autonomia erkidegoetako kontsumo agintariek iruzurrezko jarduera horri buruz egindako kanpainak kontuan hartuta, txanbila nabarmen murrizten da. Izan ere, Estatuaz gain (zerga bereziengatik diru kopuru handia ordaintzeari utz diezaioke), edari entzutetsuenen markek kontrolatu eta salatu egiten dute beren produktuen aurka egiten den iruzurra, jasaten dituzten galera izugarriengatik.
|
|
2006
|
|
|
«gizakien balizko kartzinogenoa». Presentzia Gizakiekin
|
egindako
zenbait ikerketak A okratoxina Balkanetako nefropatia endemikoarekin lotu dute. Giltzurrunetako gaixotasun kroniko hilgarria da, eta Bulgariako eskualde batzuetako biztanleei eragiten die.
|
|
2007
|
|
|
Codex Alimentarius Batzordeak, Babes Fitosanitarioari buruzko Nazioarteko Konbentzioak eta Epizootien Nazioarteko Erakundeak (OIE) nazioarteko arauak aplikatzen laguntzeko ematen da laguntza. Arau esparrua, hain zuzen ere, elikagaien esportazioari buruzko aginduak betetzeko ekonomikoki gutxien prestatuta dauden herrialdeen zailtasun nagusietako bat da, Munduko Bankuak
|
egindako
zenbait ikerketaren arabera. Mugaz gaindiko traba hori kentzeak elikagaien kaltegabetasunaren eta landare eta animalia osasunaren arloko neurriak hobeto aplikatzea ekarriko luke, baita herrialdeen arteko elikagaien mugimendua hobetzea ere.
|
|
|
Orain arte ezin izan da Ramón y Cajalen teoria baieztatu, Polaviejaren arabera ia ez baitzegoen datu esperimentalik. Hala ere, azken urteetan
|
egindako
zenbait ikerketak ahalbidetu dute animaliaren konektibitate neuronalaren mapa zehatza lortzea. “Beste talde batzuek lortutako datu esperimentalak hartu ditugu, eta Cajalen hipotesia matematizatu dugu neuronek non egon luketen aurresateko, kablearen kopurua minimizatzen dela pentsatuz”, zehaztu zuen adituak, eta adierazi zuen ondorioa kableatuaren ekonomia neuronen %85 dela.
|
|
2008
|
|
|
Ondorio horretara iristeko, tximeleten eta Kanadako bere etxeko lorategiko polilen sekuentzia genetikoekin esperimentatu zuen, baita AEBko Osasun Institutu Nazionalaren (NIH) GenBank datu basean zerrendatutako beste animalia batzuekin ere. Ondoren, teknika tradizionalen bidez katalogatutako animalia mota guztiekin
|
egindako
zenbait ikerketak berretsi egin dute co1 en sekuentziak erabiltzeko baliozkotasuna. Horregatik, DNA bidezko katalogazio proiektuen kopurua biderkatu egin da harrezkero.
|
|
|
Ebaluazio sakona egin ondoren, asteko muga zehaztu dute, egunero jan ordez, eta ohartarazi dute batzuetan muga hori gainditu egin daitekeela. Hala erakusten dute Hungarian, Alemanian, Suedian eta Italian
|
egindako
zenbait ikerketak; horien arabera, gorputz masaren kilo bakoitzeko 0,2 eta 1,5 miligramo har ditzakete helduek, eta 0,7 eta 2,3 miligramo arteko haurrek. Pertsonen osasunean dituzten eragin kaltegarriak aztertu dituzten azterketetan, animalien nerbio sistema eta ugaltze sistema aipatzen dira.
|
|
2009
|
|
|
Arroza garbitzea eta ur ugaritan egostea, betiere ur hori erabat lurruntzen ez bada, orain dela gutxi arte prozedura eraginkorrak ziren arrozaren artseniko maila murrizteko, orain arte
|
egindako
zenbait ikerketaren ondorioen arabera. Hala ere, lan horietan ez dira kontuan hartu azken emaitzan eragina duten arroz barietateak, Britainia Handiko Elikagaien Segurtasun Agentziak (FSA, ingelesezko sigletan) egindako ikerketa berri batek erakutsi duenez, ez eta ohiko sukaldaritza teknikak ere, hala nola lurrunetan prestatzea, ez eta aztertutako artsenikoaren, ez organikoaren eta organikoaren izaera desberdina ere.
|
|
2010
|
|
|
Gantz eduki txikia dute, %1 eta %6 bitartekoa, altramuces (%15), soja (%17 – %20) eta kakahueteak (%40 – %50) izan ezik.
|
Egindako
zenbait ikerketak erakusten dutenez, asetasun sentsazioa handiagoa da lekale plater bat jaten denean beste edozein elikagai baino. Ezaugarri horri esker, ez da gosearen “zizaretxoa” agertuko arratsalde erdian, ez eta hura leuntzeko mokadutxoa ere.
|
|
2011
|
|
|
Gero eta ohikoagoa da alderdi hori, detekzio goiztiarreko kanpainen ondorioz kasuak ugaritu egin direlako, eta, kontraesankorra izan arren, sendaketak handitu egin direlako, berriro garatzeko beldur direlako. Orain dela gutxi
|
egindako
zenbait ikerketak beldurra ikuspuntu desberdinetatik baloratu dute, besteak beste aholkularitza genetikoa. Informazio teknika honek frogatu du minaren beldur sentsazioak gutxitzen dituela.
|
|
|
Hala ere, neke sentsazioa areagotu egiten da. Lehenago
|
egindako
zenbait ikerketak jadanik iradoki zuten energia galera hori tratatzeko entrenamendua. Gaixo onkologikoarentzako onurak lau dira:
|
|
|
Hau da, aztertzen du dietaren portaera jakin batek nola modulatzen duen gene baten adierazpena, haren adierazpena handitzen den, txikitzen den edo eraginik sortzen ez duen. Espainian
|
egindako
zenbait ikerketak diotenez, oliba olioaren polifenolek eragin onuragarria dute eguneroko dietan. Mantenugaiek geneetan duten eragina aztertzen du igenomikak Nutigenomikako aurrerapen berri horiekin, adituek orain esaten dute, oliba olioaren kasuan, arterioesklerosia bezalako gaixotasunak eragiten dituzten substantzien sintesia kodetzen duten geneak zehaztu direla.
|
|
2012
|
|
|
Horrela, lentea erabat zentratuta ez egoteko aukera murrizten da, “teknika konbentzionalarekin esku hartzen duten pertsona askorentzat gertatzen den bezala, ikusmenean haloak edo orbanak eragiten baititu”, aitortu du. Budapesteko (Hungaria) Semmelweis Unibertsitatean teknika horrekin bizpahiru urtera
|
egindako
zenbait ikerketak erakutsi dutenez, lentea zentratzea askoz zehatzagoa da femtosegundoen laserrarekin, eta “gaixoek nabarmen hobetzen dute ikusmen zolitasuna”. Alvarez Rementeria doktorearen arabera, laser berriarekin egindako esku hartzearen beste abantaila bat da minik gabea dela, iraupen laburrekoa (15 minutu inguru), eta aurreko prozedurarekin baino askoz azkarrago indarberritzen dela.
|
|
2014
|
|
|
Lurzoru gorriek, burdin mineralez aberatsak, kolore horretako hautsa sortzen dute, eta horrek zerua tindatzen du, eta «odol euria» deitzen zaie. Duela gutxi
|
egindako
zenbait ikerketen arabera, Iberiar penintsulan eta Kanariar Penintsulan hazten ari da fenomeno horien maiztasuna, Saharatik datorren hauts esekia gehiago iristen delako, eta José Miguel Viñas meteorologoak azaltzen du. Saharako hauts hodeiek ondorio kaltegarriak dituzte ingurumenean eta osasunean:
|
|
2021
|
|
|
Haurren obesitatea eta gehiegizko pisua arazo erreal eta oso larria da, eta ondorio garrantzitsuak ditu haurren osasunerako, bai orain bai etorkizunean. Espainian, eragin hori ia hirukoiztu egin da azken 30 urteetan, eta berriki
|
egindako
zenbait ikerketak (Aladino txostena, 2019an egina) kezkatzen dituzten zifrak eta datuak ematen dituzte. Besteak beste, helduoi zaila egiten zaigu arazo hori gure seme alabengan hautematea, eta hori ere berresten du Osasunaren Mundu Erakundeak (OME).
|
|
|
Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity aldizkarian argitaratutako ikerketa berrienetako baten arabera, Nutri Score zigiluaren erabilerak« elikadura dieta eskasak eragindako heriotzen % 3, 4 ere galaraz ditzake; aldiz, Health Star Rating System (Australia), Traffic Light (Erresuma Batua) eta beste batzuek % 2, 8 eta % 1, 1 arteko arrakasta izango lukete». Bestalde, Frantzian
|
egindako
zenbait ikerketa esperimentalen arabera, Nutri Score sistemaren bidez bakarrik lortzen da lipidoak, gantz azido aseak eta sodioa murriztea erosketak egitean. Beste etiketatu batzuekin alderatuta, Nutri Score izan zen eraginkorrena kontsumitzaileen portaeran eragiteko (batez ere produktu merkeenak erosten dituzten kontsumitzaileen artean). Zein dago Nutri Scoreren atzean?
|
|
|
Sharon McCutcheon Horrekin lotutako beste buoetako bat edulkoratzaileena eta minbiziarekin duten lotura da. Sakarinarekin
|
egindako
zenbait ikerketak, laborategiko arratoietan dosi handitan erabiltzen denak, agerian utzi dute besikulako minbizien garapena bultza dezakeela. Dirudienez, mukosa higatzen duelako.
|
|
2023
|
|
|
Ekografiak, ondorio kaltegarriak dituzte haurrarengan? Mende honen hasieratik
|
egindako
zenbait ikerketak zalantzan jartzen zuten haurdunaldia kontrolatzeko metodorik erabilienetako bat, arrisku gutxiagokoa. Hala, The Guardian aldizkarian 2006an argitaratutako azterlan amerikar baten arabera, ultrasoinu bidezko eskanerrek eragin kaltegarria izan dezakete fetuan.
|
|
|
Aitzitik, bitaminak gastritisak eragindako eragozpenak arintzen lagunduko luke. Gainera, bitamina ez bezala, irensteak alderantzizko erlazioa izan du minbizi gastrikoarekin, arrisku handiko pertsonengan
|
egindako
zenbait ikerketaren arabera. Hala, bitamina:
|