|
2000
|
|
|
Ia ia ateak itxita daude neskak pilotan sartzeko. Ez dugu lan on bat
|
egiten
neskak sartzeko. Batzuetan aritzen dira, baina 14 urterekin utzi egiten dute.
|
|
|
– Begira zer dinoen hemen, Julen –esan zidan pixka bat geroxeago– Lekunberriko aurrezki kutxa batean lapurreta
|
egindako
neska baten atzetik jabilzak txapelokerrak. Uitziko mendateko hilketaren egilea dala susmatzen ei juek eta, horretaz gain, aurreko egunetan Tolosan eta Zizurkilen egindako lapurretak be neska horrexek egin ebazalakoan jagozak.
|
|
2001
|
|
|
Hau hondamendia!"" Maria Â, Kontuz!", Domingok atzetik emazteari alborantz  bultza egin, eta mostradore gainetik kaleko atera salto egin du. " Hots
|
egin
neskei!", agindu dio Mariari. Deiak, ur baldekadak, erratz zaharrak eta gortina bustiak, auzoak pijaman eta kami  soian, lauretarako dena itzalita.
|
|
2003
|
|
|
Unaxek jeurt
|
egiterakoan
neskarekin topo egin zuen. Une batez belaunetara begira gelditu zen:
|
|
2005
|
|
|
Astebete hartan, lagun hark libre zuen denboran, Idoia pare bat aldiz joan zen harekin, gu igerilekuan utzita. Ia ez nuen hitzik
|
egin
neska harekin, nahiz eta pixka bat moldatzen nintzen frantsesez; ez zitzaidan batere gustatzen haren begirada. Dena den, Idoiak ez gintuen ahazten, eta oso adeitsu portatzen zen amarekin, eta nirekin zer esanik ez:
|
|
|
Bittorrek ere ez luke nahi inork ikustea, ez dio onik
|
eginen
neskari.
|
|
2008
|
|
|
Bikoteko zein kide zeukaten gogoan hori pentsatu zutenean? Ez dut hutsik
|
egingo
neskengan ari zirela pentsatzen kontzienteki edo inkontzienteki baldin badiot. Hori ere ez dator, bada, bat aukera berdintasunari buruzko Europako zuzentarauekin.
|
|
|
Aratsalde oroz, Marie Leonak zerbitzatzen duen ostatuan gertatzen da Peio ere. Ez du honek ordu bat huts
|
egiten
neskaren aldera behako amultsu bat eman gabe. Ahal duelarik hitz bat edo bien ematera doakio.
|
|
2009
|
|
|
Joanaren itxura ez zen ogro baten eskuetatik ozta ozta ihes
|
egindako
neska batena. Ondo prestatua zetorren etxera, ile bakoitza bere lekuan, arropa ondo aukeratua.
|
|
|
–Mutila izan nahi nuke?;. Zergatik??, galdetu zion Maria Bibianak; eta Adak: . Ezin gara zuhaitzetara igo gonak ditugulako, bizikletan ibili ere ez, ezin dugu borrokarik
|
egin
neskak garelako, eta beste neskei ezin diegu pixa egin, badakizu zergatik. Neska izatea aspergarria da?;. Ez esan hori gero, Ada!?; halako gauzak zituen, bai, Adak, baina, zegoèn tenorean egonda, ahizpari arrazoi eman beharrean zegoela ulertu, eta halaxe aitortu zion Maria Bibianak:
|
|
|
" Mutila izan nahi nuke";" Zergatik?", galdetu zion Maria Bibianak; eta Adak: " Ezin gara zuhaitzetara igo gonak ditugulako, bizikletan ibili ere ez, ezin dugu borrokarik
|
egin
neskak garelako, eta beste neskei ezin diegu pixa egin, badakizu zergatik... Neska izatea aspergarria da";" Ez esan hori gero, Ada!"; halako gauzak zituen, bai, Adak, baina, zegoèn tenorean egonda, ahizpari arrazoi eman beharrean zegoela ulertu, eta halaxe aitortu zion Maria Bibianak:
|
|
|
Nago inor gutxi konturatu zela maitasunaren eta desiraren bestelako norabideaz, aukera aspaldi baitzeukan
|
eginda
neska ezin ederragoaren bihotzak: samurtasun goxoz eta maitale liluratuaren begiekin jarraitzen zuen intxaur kolpe bakoitza.
|
|
2011
|
|
|
Lucía berehala itzuliko zen bere etxera, horixe zen Mikel benetan samintzen zuena. Ederki zekien ez zeukala deus
|
egiterik
neskarekin, itxaropenik izatea bere burua engainatzea zela... Baina zer arraio, bizirik sentitzen zen Lucíak begiratzen zion bakoitzean.
|
|
|
Mariek berriro etzan zuen burua. Jacquesek negarrez entzuten zuen eta horrek urduritu egiten zuen; bere larridura areagotu egiten zen ez zekielako nola hitz
|
egin
neskari, eta ziur zegoelako isiltasun hura eteteko egin zitzakeen ahalegin guztiak alferreko gertatuko zirela, ez zuela lortuko zentzugabeko hitz batzuk zezeltzea besterik. Eta gainera, hain gutxi ohitua zegoen neskei hitz egiten ze iruditzen zitzaion eroturik egon lukeela Marie kontsolatzen hasteko...
|
|
2013
|
|
|
–Pedro?: hain axolagabe erantzun zion honek neskari, non, kortesiak eta gizalegeak agintzen dutenaren aurka, ez baitzitzaion otu ere
|
egin
neskari itaun bertsua egitea: –Eta hik???; aldiz, neska bera aurreratu zen:
|
|
|
Zergatik utzi zioten Forstertarrek behin ere beren begien aurretik aldentzen? Ziur naiz beren aldetik era bateko edo besteko utzikeria egon dela, Lydia ez baita halako gauzak
|
egiteko
neska, ondo zainduta egonez gero. Beti iruditu zait ez zirela egokiak Lydiaren ardura beren gain hartzeko; baina nire berba baztertu egin zen, beti bezala.
|
|
|
Elizabethek apenas behar izan zuen ikusmiran egotea gauzen arrazoibideak bere zalantza guztiak garbi zitzan: Lydia eta Wickhamen ihesa gehiago burutu zen neskaren maitasunaren indarraz, gizonarenaz baino; eta harriduraz galdetuko zion bere buruari ea zergatik hautatu ote zuen gizonak Lydiarekin ihes
|
egitea
neskarekin zoratuta egon barik, baldin eta ziur egon ez balitz egoeren estutasunak bultzatu zuela gizona hanka jokoa egitera; eta, gauzak hala baldin baziren, Wickham ez zen konpainia edukitzeko aukerari muzin egiteko mutila.
|
|
|
" Pedro": hain axolagabe erantzun zion honek neskari, non, kortesiak eta gizalegeak agintzen dutenaren aurka, ez baitzitzaion otu ere
|
egin
neskari itaun bertsua egitea: " Eta hik...?"; aldiz, neska bera aurreratu zen:
|
|
2014
|
|
|
Betiko ile apaintzailearekin hitz egin zenezakeen (adiskidea nuen), edo filosofo konprometituarekin? eta batak eta besteak adarra jotzen ziguten txisteak
|
eginez
neska «bikain» haiekin (edo neska puska haiekin, batzuetan esaten zuten bezala) Mikelek zuen arrakasta handia zela-eta. Txiste bat han, txiste bat hemen, ematen zuen inor ez zela konturatzen ikuspegien aldeaz, eta zeinen gogaikarria gerta zitekeen hura dena.
|
|
|
Esan gabe doa Harry Blountek batere jaramonik ez ziola
|
egiten
neska gazteari. Gai horretaz ez zuen eztabaidatzen bere lankidearekin; eta ez ziren askozaz gehiago horrelako grina pizten ez zioten mintzagaiak.
|
|
|
• Beti ohartua niz amodiorako
|
egin
neska bero horiek izigarri ontsa deklaratzen dutela bere amodioa.
|
|
|
Tiro
|
egin
neskei buruan, eta gero zeure buruari.
|
|
|
Ez dugu
|
egiten
neskengatik, argi dago.
|
|
2015
|
|
|
Horrelaxe, ikusleak topo egiten du minutu eta erdi inguru bideo batekin: erritmo onean eta borroka martxak antzeratuz dantza
|
egiten
neska sendo bat, soinekoa horia eta adatsa aske, aurpegia estaliz. Topo egiten du, plazer ezin gustagarriagoz, hizkuntza zuzentzaile baten interpretazioarekin, alegia, emailarekin berarekin, tinta gorriz goitik behera zirrimarratua.
|
|
|
–Badakit nola
|
egin
neska hori nazkatu eta enpresa saltzea erabaki dezan.
|
|
|
Ez bere laguntzarekin konkista lanetan arrakasta izango zuela uste zuelako. Ez, Zetak ez zeukan zer
|
eginik
neska harekin. Lehen ere ez, baina, Kike han zegoela, probabilitateak are urriagoak ziren:
|
|
|
Baltsean dantza
|
egiteagatik
neskei arbuioa erakusten zien euskal gizarte katolikoan, nekez izango zuten emakume bertsolariek taberna, sagardotegi eta festa tokietan ibiltzeko aukerarik. Mikela Elizegi ibili omen zen, baina gutxi; bere lehengusu Lukasia Elizegi, batere ez.
|
|
2016
|
|
|
Goiz hartan inguruetara paseatzera irtenak ziren mutilen barnetegiko hiru ikaslek (I.B.T., S.R D.V. eta M.L.M.) aurkitu zituzten gorpuak. Zoritxarrez, aurkitu zituztenean ezin zen jada ezer
|
egin
nesken bizia salbatzeko.
|
|
|
Ez ahaztu, binaka eta biluzik jauzi
|
egitea
nesken saskibaloi taldekoekin.
|
|
2017
|
|
|
Udaberriaren argitasun eta pozarekin, alaitasun berria zetorkion ibarrari: halabeharrez etxeetatik lan bila urtero alde
|
egindako
neskak, emakumeak, etxera bueltatzen ziren.
|
|
|
«Saminez beterik sentitu nintzen, ez dakit zergatik, nik azken batean ez bait nuen ezertxo ere
|
egin
neskaren alde. Harryk berak nik baino gehiago egin zuen neskaren alde.
|
|
|
Beraz, ezagunik ez nuen hirietara joaten segitu nuen, eta geltokiak itxi arte itxoiten, gaua emateko bertan, edo eraikinen iraganbideetan lo egiten, biharamuneko trenaren zain. Itxurak
|
egiten
neska bat ez banintz bezala. Eta berriro bortxatu ez nauten arren, ehunka aldiz hartu dut arrisku hori gerora ere, kalean maiz ibiltze hutsagatik.
|
|
|
Adibidez, zakila duten neskek joera dute arrosaz janztera, baina, gero, onartu dituztenean, lasaitu eta beste kolore batez janzten dira. Aurreko batean bulba duen mutiko batek esan zuen dantzatzea oso gustuko zuela, baina, ez zuela
|
egiten
neska zela pentsatuko zutenari beldurrez. Azken finean, muturretara jo behar dute euren burua aldarrikatzeko.
|
|
|
Klandestinitatea goizik ezagutu zuen nerabea. Swinga dantza
|
eginez
neskak konkistatzen zituen gaztea. Egunero igeri egitera igerilekura joaten den xaharra.
|
|
2018
|
|
|
Azken aukera bat. Horrela esan zioten Itziri, azken aukera zuela hura, azken aldia izango zela familiakoek laguntza eskainiko ziotena, ezin zirela beti atzetik ibili jaramonik egiten ez zien eta hainbeste aldiz etxetik ihes
|
egindako
neskari, jada ez zituela hamazazpi urte, lehenengo biderrez ospa egin zuenean bezala, orain hogeita zazpi zituela, eta nahikoa zela. Etxekoen mehatxuek ez zioten beldur erdirik ere ematen Itziri, baina ume bat ekartzeak bai, eta, biziraun nahi duen abere beldurtu batek bezala, otzana izan behar bada babesa edukitzeko, ba izan, eta helduko dira otzan izateari uzteko garai hobeak.
|
|
|
Nireak ez zion kontra
|
egin
neskaren bi eskuen presioari, pubiseko hezetasun xaboitsuan bero:
|
|
|
1966/ 67 ikasturtean ikasle kopuruak283 gora
|
egin
neska mutil ziren hasieran, eta ikasturtea pasa ahala 5 0284, eta oraindik andereño bakar batekin jarraitzen zutela-eta, beste bat kontratatzeko beharra zuten. Izaskun Gastesik, hasierako andereñoaren ilobak, bete zuen eginkizun hori.
|
|
2019
|
|
|
(14) Guk igual kontzientzi gehixo dakeulako, baño Azpeitiko mutillek generalien, hika mutillena pluralien ta yasta. Elukebe zuka
|
ingo
neskak badaudelako. (...) Ba iruitze zait askoz exkluyenteo dala" ellos" esatie baño, osea" ellos" exkluyentie da baño formalki hala dao artxibauta.
|
|
|
D n elkarrekin bizitzea aipatzen da; beraz, sakramentua ez, baina bai senar emazteen moduan bizitzea. Azkenik, portugesezko F poeman ezkontzaren mehatxua
|
egin arren
neskak, gure ustez ez dago hain argi sakramentuaz ari den: maite duenarekin ezkontzea beste ezkontzarik ez duela onartuko dio, eta, beraz, sexu hutsa baino gehiago ikusten dugu guk hor, hots, maitasunezko harreman iraunkor bat.
|
|
|
Zortzi hamar bitartean behar ditugu gauero. Ordaina erakutsi besterik ez
|
egin
neskei, eta, beharrezko bada, diru pixka bat aurreratu. Esan txaletera iritsi orduko ordainduko diegula guztia, eta gaua igaro eta gero, berriz etxera eramango ditugula, onik eta salbu.
|
|
|
Aitak bortitz tratatzen zuena, gizontasunaren bidean ez zezan ezer huts egin. Berak berdin
|
zegien
neskekin, aitarekin ikasia, larderia eta samurtasuna uztartuz, birjinak hobetsiz eta seduzituz. Ahalik gazteenak, eztienak, naifenak bistan dena.
|
|
|
Han hartu behar zuten, ume bat, bederatzi urtekoa, mesedez, gurasorik gabe, mesedez, zer da mundua orain? Eta gogoratu ere ez zuen
|
egiten
neskak, ume bat, gurasorik gabea, neska horrek.
|
|
2020
|
|
|
Liburua
|
egin bitartean
neska horren identitateaz galdetu diot zerbait jakin zezakeela iruditu zaidan jende orori, baina ez dut erantzunik lortu.
|
|
|
Bi hilabete pasatxo egon da inudea etxean, Matildek erabaki arte umeak bazuela garaia biberoia hartzeko. Nahikoa arrazoi izan zen esatea Luisak aurrerantzean alabaz arduratu zuela, Segundori jakinarazteko etxeko lanak
|
egiteko
neskaren bat hartu behar zutela, ondo azpimarratuz ez zuela gomendiozko gutunik gabe etxean inor hartuko: " Ez nuke etxean gorri horietako bat sartzerik nahi".
|
|
|
Ez, neska! Nik ez daukat lan finkorik, eta gutxiago lan ordutegi murriztua eskatzeko eskubiderik, eta, zer esanik ez, etxeko lanak
|
egiteko
neska hartzeko aukerarik ere ez!
|
|
|
Ezta pentsatu ere! Gainera, lehen ere esan dizuet, nik ez daukat lan finkorik, eta gutxiago lan ordutegi murriztua eskatzeko eskubiderik, eta, zer esanik ez, etxeko lanak
|
egiteko
neska hartzeko aukerarik ere ez, eta ama bakarrik izateko inongo asmorik ere ez! (Erremarkatuz) Ni ez naiz estatubatuarra.
|
|
2021
|
|
|
Mutikoek ere, haien artean bizi duten bortizkeria aipatu zen. Erakusten du posible dela bortizkeria horien inguruan hitz
|
egitea
neska eta mutiko artean, lagunen artean, baita familian ere, edo maitasun harremanetan. Argazkietan ez da sobera ageri, baina aste osoko lana goxotasunean iragan da, eta komunikazio hori posible da.
|
|
2022
|
|
|
Eskaintza berezia egingo dizut. Erantzun nire mezua edo gera gaitezen lasai hitz
|
egiteko
neskak erantzutea erabaki zuen.
|
|
|
«Ez dakit zergatik uzten duten. Igual batzuentzat dantza
|
egitea
nesken gauza delako?», erantzun du Madarietak. Zorrotzagoa da Urra.
|
|
|
Kontatu ohi didanez, begiradarik samurrenak zuzentzen omen zizkidan, baina alferrik, eta begiradarekin bakarrik alferrik zela iritzita, behin baino gehiagotan erdi besarkadak edo besarkada erdiak ematera ere iritsi omen zen, eta behin, egongelako aulki batean eserita nengoela baliatuta, gainean eseri omen zitzaidan eta ez izateko hain astuna esan omen nion, ez izateko hain gogaikarria eta gainetik kendu omen nuen. Gehiago ezin zezakeen
|
egin
neskak. Hain lotsatia dela kontuan izanda, lanak ematen dizkit nire gainean etzan zela sinesteak ere, baina herabetasunak batzuetan ausardia muturreraino eramateko joera ekarri ohi du.
|
|
|
–Ez zenuten deus ere
|
egin
neska errugabe horren hilketa eragozteko, ezta?
|
|
|
Hori entzun zuenean, Holohan jaunaren bila irten zen. Bere herrena
|
eginez
neska gazte bati baso bat limonada eramatera zihoala harrapatu eta geldiarazi zuen, eta galdetu zion ea egia zen hori. Egia zen, bai.
|
|
2023
|
|
|
Apaindura eklesiastikoak ez zitzaizkion arraro
|
egiten
neskari. Mexikoko familia kristaua zen, eta ohe alboan gurutzea edo Jesukristoren irudia edukitzea haurtzarora salto egitea bezalakoa zen.
|
|
|
Nortzuk zarete? Itsasgizon bi; zaharra bata, askoz zaharragoa bestea; munduaren beste muturretik etorritako adiskidea; itzalekin jolas egiten duen argiz
|
egindako
neska gaztea; basoko ahaide urruna, denon gidari.
|
|
|
neskatxa izutuok, katakume uzkurrok, zaudete trankil, mutikote beltzaran ederrak ez dizue minik egingo. Agian normala zen gizonek molde hartan hitz
|
egitea
neskei. Laster batean otzandu nintzen ni ere, beraz.
|
|
|
Nondik atera ote dut? Oraindik ez dut Gide irakurri, eta ez zait burutik pasatu ere
|
egiten
neska batentzat ezinezkoa denik printzipio horri atxikitzea. Aurki bai, ordea, aurki jakingo dut.
|
|
|
Ezin duzu ezer
|
egin
neska horri laguntzeko.
|
|
|
Ez aurre
|
egin
neska horri.
|
|
|
Ezin dugu beste ezertaz hitz
|
egin
nesken aurrean?
|