|
2000
|
|
|
Zeren eta teleskopiotik izarrei beha gauak galtzea edo txakurrak horrela bataiatzen ibiltzea edo kakategiak asmatzea ez baitzitekeen bertzerik izan... Eta ez ote zen, bada, aitak osabari egin irri hura erranahi bikoitzekoa, izan zitekeelako, alde batetik, osabaren zorroztasunari eta haren buru-argitasunari ezagutza egiteko eta aitorra emaiteko modu bat, eta izan zitekeelako, bertzetik, osabari trufa
|
egiteko
modua ere...?
|
|
2008
|
|
|
...ten zuen, eta nahiaren nahiak mirariaren esperantzara bultzatzen zuen; orduantxe, baina, bere buruhausteak!, zeren Reginak ere lurrean baitzituen bere oinak, halako eran, non, Nazariok bezalaxe, gauzak ziren bezalakoak ikusten baitzituen azkenean, errealitatearen oinarrizko zentzuak eperantzaren argi guztiak itzalpean hartuta; Nazario, ordea, maiteminduta zegoen, eta, maiteminduta zegoelako, jolas
|
egiteko
moduan ere egon zitekeen, nola zapuztuko zuen, bada, Reginaren esperantza, une ezin eztiago hartan??, emaztegaiari atsegin emateko moduan bai, gutxienez:
|
|
|
...ten zuen, eta nahiaren nahiak mirariaren esperantzara bultzatzen zuen; orduantxe, baina, bere buruhausteak!, zeren Reginak ere lurrean baitzituen bere oinak, halako eran, non, Nazariok bezalaxe, gauzak ziren bezalakoak ikusten baitzituen azkenean, errealitatearen oinarrizko zentzuak eperantzaren argi guztiak itzalpean hartuta; Nazario, ordea, maiteminduta zegoen, eta, maiteminduta zegoelako, jolas
|
egiteko
moduan ere egon zitekeen –nola zapuztuko zuen, bada, Reginaren esperantza, une ezin eztiago hartan? –, emaztegaiari atsegin emateko moduan bai, gutxienez:
|
|
2009
|
|
|
koronelarena, nire kontu!?, Nikolaik; ahots iritsi berriaren kontakizun gazi gozoetan, baina, berri batek, zuloko bozgorailutik solasaldiaren azken partean iritsi zitzaionak? utzi zuen Teofilo Maria zur eta lur, Nikolaik, alkoholaren nolabaiteko eraginpean zegoenak, hamar minutu lehenago eskatu zuèn vodka kopak ez ezik, bere jarrerak eta hitz
|
egiteko
moduak ere salatzen zuten?, harako galdera hura egin zuenean:
|
|
|
edo itsasontzi batean zeharkatuko zuen mundua, airez egin ezin izan zuena urez egin zezakeelakoan, etxeko beste ardi beltzak utzitako arrastoaren bidetik, edo Albertorengana joango zen, lurra zeru bihurtzeko esperantzan, iraultzaren bidez; eta, hala eta guztiz ere, mutilak bere aukera egina zuen ordurako, bertatik bertara jakin baitzuen, fabrikan lehentxeago bizi izandako esperientziaren ondotik, bera nekez izan zitekeela proletario bat: haien alde zegoen, hartan ez zuen jada zalantzarik?, haiekin bat
|
egiteko
moduan ere egon zitekeen une jakin batzuetan, halaxe erakutsi zuen, istripua izan zuèn langilearen alde lerratu zenean?, baina bazekien, halaber, ezin zitekeela haiek bezalako langile bat izan, langile haiek, oro har, fabrikaren errealitatea hartzen baitzuten abiapuntutzat?, gehienak familia baten erantzukizunaren pean!?, nondik beren solidaritatea eta beren borrokak planteatzen baitzituzten, fabrikatik ihes egin gabe; Domingok, aldiz, familia baten erantzukizunik ezean, behin egin zuen ihes fabrikatik eta mila aldiz egingo zuen, solidaritatea eta borroka baino lehenagokotzat jotzen baitzuen arnasa, eta fabrikak, bere giro ezin arnastuzkoarekin, arnasarik gabe uzten baitzuen:
|
|
|
" Aupa!" esan zuen batek;" Iufi!", beste batek;" Horrek trago bat merezi dik!", Grigorik;" Lepoa moztu behar zieagu kabroi horiei: koronelarena, nire kontu!", Nikolaik; ahots iritsi berriaren kontakizun gazi gozoetan, baina, berri batek –zuloko bozgorailutik solasaldiaren azken partean iritsi zitzaionak– utzi zuen Teofilo Maria zur eta lur, Nikolaik, alkoholaren nolabaiteko eraginpean zegoenak –hamar minutu lehenago eskatu zuèn vodka kopak ez ezik, bere jarrerak eta hitz
|
egiteko
moduak ere salatzen zuten–, harako galdera hura egin zuenean:
|
|
|
edo itsasontzi batean zeharkatuko zuen mundua, airez egin ezin izan zuena urez egin zezakeelakoan, etxeko beste ardi beltzak utzitako arrastoaren bidetik, edo Albertorengana joango zen, lurra zeru bihurtzeko esperantzan, iraultzaren bidez; eta, hala eta guztiz ere, mutilak bere aukera egina zuen ordurako, bertatik bertara jakin baitzuen, fabrikan lehentxeago bizi izandako esperientziaren ondotik, bera nekez izan zitekeela proletario bat: haien alde zegoen –hartan ez zuen jada zalantzarik–, haiekin bat
|
egiteko
moduan ere egon zitekeen une jakin batzuetan –halaxe erakutsi zuen, istripua izan zuèn langilearen alde lerratu zenean–, baina bazekien, halaber, ezin zitekeela haiek bezalako langile bat izan... langile haiek, oro har, fabrikaren errealitatea hartzen baitzuten abiapuntutzat –beharko, gehienak familia baten erantzukizunaren pean! –, nondik beren solidaritatea eta beren borrok... bera, izan ere, txori bat zen –txolarre bat–, zoritxarrak hegalgabetua, bai, baina txolarre bat, azken batean, karnaba edo kanarioa ez bezalakoa, kaiolara ezin molda zitekeena.
|
|
2010
|
|
|
hezur hura ere irentsi egin behar izan bainuen, ongi irentsi ere; nirea, ordea, egun gutxitako haserrea izan zen, ama, nire erialdian ezin hobeto portatu zena? ama baitzen eta Felipe lagun bat, eta Jainkoaren laugarren agindua nuen, amaren alde egitera behartzen ninduena?; guztiaz ere, nire dasadostasuna azaltzeko, etxetik ihes
|
egiteko
moduan ere ez nengoen, egia esan?, banuen, bai, kontzientzian ahots akusatzaile bat, maiz oroitarazten zidana Feliperi traizioa egin niola; amaren alde egin nuen, zer erremedio!?, baina ez nengoen pozik; aitzitik: halako egoera malenkoniatsu batean amildu nintzen, ezinegon existentzial bat nagusi, Bibiri bakarrik jakinarazten niona; arreba ni animatzen saiatzen zen:
|
|
|
horregatik ez zituzten guk jaurtitako gezi bakanak, kontraumorearen geziak, bestela esanda? onartzen, edo oso baldintza berezietan onartzen zituzten; haiek, edo halakoak zirelako edo nagusien paperean aritu behar izaten zutelako, zurrunak ziren, bai, eta zurruntasunak kutsatzen zizkien gaitasun eta nolakotasun guztiak, baita umorea
|
egiteko
modua ere, horregatik ziren zakarrak eta traketsak, nik uste.
|
|
|
Beste kontu bat da Espainiako Gobernuak eta PSOEk zer neurritaraino eragotz zitzaketen, eta zer neurritaraino saiatu ziren eragozten, Auzitegi Nazionaleko epaileek Batasuneko kideen aurka hartutako erabakiak eta Espainiako nahiz Frantziako segurtasun indarrek egindako atxiloketak. Dena ezin kontrolatuko zuten, prozesuaren kontrako indarrek itzal handia baitute bai egitura judizialetan eta bai segurtasun indarretan, baina prozesua bideragarria izan zedin askoz gehiago
|
egiteko
modua ere izango zuten, dudarik gabe.
|
|
|
Amona elizkoi bat akaso? Hitz
|
egiteko
moduan ere, bere artean pentsatu du, aberatsen etxeetan baztertuago eduki ohi dutela euskara, eta egiten dutenean ere ortopedikoago atera ohi zaiela emakume honi baino.
|
|
|
Badakizu, sendategian bi urte egin ondoren, etxean beste bi egin nituela, sendatzeko eta osatzeko bidean... nahiz eta beste bospasei ere egingo nituen gerora, Elorrietara joan aitzin, medikuaren aholkua jarraibide: ..., antza—, txistua kendu zidanean, jo ez nezan... hezur hura ere irentsi egin behar izan bainuen, ongi irentsi ere; nirea, ordea, egun gutxitako haserrea izan zen, ama —nire erialdian ezin hobeto portatu zena— ama baitzen eta Felipe lagun bat, eta Jainkoaren laugarren agindua nuen, amaren alde egitera behartzen ninduena...; guztiaz ere —nire dasadostasuna azaltzeko, etxetik ihes
|
egiteko
moduan ere ez nengoen, egia esan—, banuen, bai, kontzientzian ahots akusatzaile bat, maiz oroitarazten zidana Feliperi traizioa egin niola; amaren alde egin nuen —zer erremedio! —, baina ez nengoen pozik; aitzitik: halako egoera malenkoniatsu batean amildu nintzen, ezinegon existentzial bat nagusi, Bibiri bakarrik jakinarazten niona; arreba ni animatzen saiatzen zen:
|
|
|
Umorea ez baitzen ez aitaren eta ez don Anizetoren bertutea... ezta Teofilo Mariarena ere, derradan bide batez; edo, zehazte bidean jarriz, derradan haien umorea, Regina eneko boterearen nolabaiteko ikur ziren heinean, zurruna zela, haiek, definizioz, beraientzat baitzituzten txantxak eta beraientzat edonori iseka egiteko eskubidea, besteon ukoa zekarrena, ezinbestean: horregatik ez zituzten guk jaurtitako gezi bakanak —kontraumorearen geziak, bestela esanda— onartzen, edo oso baldintza berezietan onartzen zituzten; haiek, edo halakoak zirelako edo nagusien paperean aritu behar izaten zutelako, zurrunak ziren, bai, eta zurruntasunak kutsatzen zizkien gaitasun eta nolakotasun guztiak, baita umorea
|
egiteko
modua ere... horregatik ziren zakarrak eta traketsak, nik uste.
|
|
2011
|
|
|
Maitasuna
|
egiteko
moduan ere oso ezberdinak ziren biak. Nadia, ez beti, baina gehienetan su geldokoa zen.
|
|
2012
|
|
|
Lortu nahi nuen bigarren gauza pipa bat egitea zen, baina ezinezkoa nuen. Azkenean, ordea, hura
|
egiteko
modua ere asmatu nuen.
|
|
2013
|
|
|
Denbora horretan, lur sendo baten jabe jada?, ez zitzaizkion ez besteen presentzia ez inguruarekiko bizikidetza hain problematikoak gertatu, haien begiradei aurre
|
egiteko
modua ere aurkitu baitzuen, antza, halaxe adierazi zion Facundori idatzitako gutunetako batean:
|
|
|
–Ez dizut sinesten, moztu zidan komisarioak edo dena delakoak, gertatuari buruzko nire bertsioa ematen ari nintzaionean. Bere gorputzean dena zen lodia, zurbila, biguna eta eroria, gehiegizkoa, baita hitz
|
egiteko
modua ere?. Ia zuk bezain ondo ezagutzen nuen Garibaldi.
|
|
|
Oroitzapen bera du Azurmendik ere: «Hitz
|
egiteko
modua ere lasaia zuen. Prestigio pertsonal izugarria zeukan, baina beti umil eta apal jokatzen zuen».
|
|
|
Denbora horretan –lur sendo baten jabe jada–, ez zitzaizkion ez besteen presentzia ez inguruarekiko bizikidetza hain problematikoak gertatu, haien begiradei aurre
|
egiteko
modua ere aurkitu baitzuen, antza... halaxe adierazi zion Facundori idatzitako gutunetako batean: "... Begirada horiek, lehen, konplexua sortzen zidatean, baina orain, alde batetik, gutxiago begiratzen didatela iruditzen zaidak, eta, bestetik, mina eragiten didaten begiradak sentitu orduko argi bat pizten zaidak burmuinetan:
|
|
2014
|
|
|
Ez zuen alaitasun hura galdu aita auto istripu hartan hil zenean ere? Gaixotasunarekin, ordea, izaera ere aldatzen hasi zitzaion, are gurekin, bere seme alabekin hitz
|
egiteko
modua ere, oraindik bizitasun haren hondar bat edo beste aurkitzea posible bazen ere, noizik behin.
|
|
2015
|
|
|
Lehen bulkada, aitor dut, handik ihes egitea izan genuen biok, ikara ere gizonona baita, eta librea, baina eutsi egin genion hala ere, ez nekike esaten nola, eutsi, begietan lau apopilo, lau izar, lau itxaropen, eta gogoan dut baloi batekin ere ibili ginela jokoan, saskibaloian, gurutzearen puntan saski halako bat ipinirik, nahiko barregarria egia esan behar bada. ...egin genuen, bai ba, ea nork gehiago sartu; aise irabazi niola adierazi behar nuke orain, lotsagarri uzteraino, nik hura jakina, eta ez zuen ondo hartu nire domina, nire erramu koroa, ereinotz gozagarria, eta esan zidan ez hartzeko lo erramu koroan, alegia hurrena berak irabaziko zidala, erdaratik hartutako aforismoa geurera ekarriz, baina guztiz baldar ikusten den bezala, trakets edo gangar, oka
|
egiteko
moduan ere bai. Eta horixe egin nuen gainera, nire destaina erakusteko oka egin nuen Otoren aurrean, hamar hatz eztarri zuloraino sartuta, nerabezaroan ikasi genuen legez.
|
|
|
Erosoak dira gaurko autobusak lehengoen aldean. Soinua eta dardara apalagoak dituzte, eta aulkia atzera eramanda lo
|
egiteko
modua ere izaten da, gau partean, gorputza gehiegi minberatu gabe. Agentzian ere sarritan aholkatzen die Mirenek autobusa hegazkinez joateko beldurrez edo diru eskasez dabiltzanei, norberak probatu izanak ematen duen kontzientziazko lasaitasunarekin.
|
|
|
Pertsonaiak karakterizatzeko, haien hitz
|
egiteko
modua ere erabil daiteke. Gainera, aurreko jardueran
|
|
2016
|
|
|
Batek neska talde bat erakusten zuen, hamalau bat urtekoak, poxpolin jantzietan; talde hartako neska irribarretsuei banan banan begiratu eta haietako bat ama zuela ikusi zuen; ezin ziurtasun osoz esan baina, zenbat eta gehiago begiratu, orduan eta konbentzituago zegoen goiko ilaran ezkerretik bigarren zegoen hura Begoña zela: begi berberak, irribarre
|
egiteko
modua ere bai... Bigarren argazkian andre gizon bi ageri ziren, besotik helduta, kamerari serio begira; aita amak ote zituen pentsatu zuen lehenengo momentuan, baina ez, haiek ezin ziren Begoña eta Koldo izan; emakumeak bazuen bere amaren aire zerbait bai, baina biek ere berrogei urte behintzat izango zituzten, Begoñak alargundu zenean zituenak baino hogei gehiago; hortaz, argazki hartako senar emazte dotore jantzitako haiek aitona amonak izan behar zuten, nor bestela?
|
|
2017
|
|
|
Prezioen aldagaia sartu zen merkatuan, eta ezin genuen egun batetik bestera altzari merkeak egiten hasi: merkatua ezberdina da, lan
|
egiteko
modua ere bai, lantegia moldatu behar duzu, aldaketa handia eskatzen du. Igual hiru edo lau urte behar dituzu egokitzeko.
|
|
2018
|
|
|
Eta, nire ikuspegitik, nahiago nuke Jaizkibel egotea, edo antzeko konpainia bat, eta ez bakarrik mistoa delako:
|
egiteko
moduetan ere desberdina da, eta nik horren alde ere borrokatu nahi dut?. Izaskun Larruskainek berretsi du konpainia parekidea elementu garrantzitsua dela pertsona askoren identitatean:
|
|
|
Nire lankide bretoiarekin atera nintzen igande arrats batean berandu itzuli nintzen etxera eta nire gelako atearen kontra aurkitu nuen Perrin bere onetik aterata. Ez zirela haiek orduak, aurpegiratu zidan, nire adineko neska bat Paristik barrena bakarrik ibiltzeko eta kezkatuta eduki nuela errepikatzen zidan, kezkatuta bakarrik ez, izu laborriak jota ere bai, eta ez egiteko halakorik ostera ere erregutu zidan behin eta berriro, ez egiteko halakorik, ez emateko halako atsekaberik, eta hitz
|
egiteko
moduagatik ere ikusten nuen gizonak gaizki pasatu zuela itxaroten zegoen bitartean, ahotsa ohi baino meharragoa ateratzen baitzitzaion eta eskuek dar dar egiten baitzioten.
|
|
2019
|
|
|
–Hi: hemen bakoitzak din bere estiloa, eta, bizitzako beste edozein eremutan egin ohi zuen lez, kaka
|
egiteko
moduak ere futbolari buruzko ikusmolde estetikoekin nahasten zituela, esan zuen?: Josetxo, izan ere, ez dun bere txilborrari begira bakarrik bizi den txakurra, Bilboko jendea bezala, buruan Athletica besterik ez duena.
|
|
2020
|
|
|
Mikelek hala egin zuen, nekez. Haren itxura ikusirik, alkateak ezin izan zuen keinu arin bat galarazi eta hitz
|
egiteko
moduan ere lastima kutsua ageri zitzaion.
|
|
|
Bukatzeko, ez dugu uste gure komunikatua denik HBko oinarrien eta zuen artean gertatutako urruntzearen arrazoia, nahiz eta komunikatuak hori areagotzea litekeena den; guk uste dugu eskualde askotan urruntze hori aski markatuta zegoela aldez aurretik, bai ezberdintasun ideologikoengatik, baita lan
|
egiteko
moduarengatik ere".
|
|
|
Ahantzia zuen, baina ez dute anitz asetzen kuadrillakoen solasek, ezta besta
|
egiteko
moduek ere. Azkenekoan ere bereizirik bukatu zuten; ez haserre egoteagatik, baina, bertzerik gabe, gustu ezberdinak dituztelako.
|
|
2022
|
|
|
Haatik, mugatua da haren ikuspegia (ezpada onartzen dugula, hainbat teorialari postmodernok egiten duen moduan, gizarte analisian diskurtsoa dela mintzagai posible bakarra). Maskulinitatearen inguruko auzi sorta zabalarekin tirabiran aritzeko, beste era bateko harremanei buruz hitz
|
egiteko
modua ere behar dugu: ekoizpen eta kontsumo gune generodunei buruz, erakundeetako eta naturguneetako lekuei buruz, borroka sozial eta militarretako tokiei buruz104.
|
|
|
Gure amak pasatako transmisio hori guztia sentitzen nuen, ama izatearen edertasun hori. Eta ikusten nituen desberdin
|
egiteko
moduak ere, beren duda eta hanka sartzeekin.
|
|
|
" Postrea gero ere hor egongo da" esan omen nuen eta besoetan trakets samar harturik eraman omen nuen oheraino, eta hortik aurrera buru batzarreko emakumeei ere interesatuko ez zaizkien zertzeladak kontatzen zituen emazte ohiak. Gauez nirekin lo egitea zein zaila zen ere esplikatzen zuen, torturatu ninduten gaueko amesgaiztoekin sarritan esnatzen nintzelako eta baita nire zurrunga
|
egiteko
moduagatik ere: " Eten luzeak egiten baitzituen, arnasa hartzeari utzi ziola emateraino", zioen.
|
|
2023
|
|
|
Etxetik alde egin nuenean, sukaldean bazkaltzen hasi ziren, gauez telebista ikusteari utzi zioten eta plater sakonak lekuz aldatu zituzten. Jendearekin batera, gauzak
|
egiteko
moduak ere joan egiten dira.
|
|
|
Hala, behin Parisera helduta, semea astelehenero joaten zen aitaren lagun horrengana. " Zure traza handia du mutikoak, baita berba
|
egiteko
moduan ere" idatzi zion lagunak aitari. Eta aitak erantzunean:
|