|
2001
|
|
|
Piratak, jakina! Edo txingoak
|
egiten
harri xabalekin ur azalean. Ez aspertzen gu!
|
|
2002
|
|
|
Gaur egun ditugun datuekin, aitortu behar dugu trikuharri baten eraikuntza ezzela eguneroko lan arrunta, ez baitzituzten
|
egiten
harrizko egitura esanguratsuak.Neolito Aroko bizilekuetan edo gizarte horren beste arlo batzuetan, harrien erabilera zenbait arlotara mugatzen zen: sutegiren bat inguratzera, harkosko batzuezeratutako lerrokadura batez aterpe bateko muga ixtera, txabolaren bat tinkatzera, etab.
|
|
2003
|
|
|
kortantearekin karameluak
|
egiteko
harria
|
|
2005
|
|
|
Juan Jose Usabiagak osatu duen euskal eskulturaren ibilbide honetan, hasieratik bertatik azpimarratzen da aspaldiko Historiaurre hartatik denbora guztietako eguneroko gertaera izan dela eskultura, etenik gabe landu den artea. Eta Paleolitoko arte higigarritik ekiten dio Usabiagak geure eremu geografikoan sortutako eskulturagintzaren historiari, azalduz erromatar kolonizazioaren aurrekoak zein erromatarren garaikoak, erromanikoaren eta gotikoaren mendeak, XVI. mendean eman zen berpizkundea, XVII. eta XVIII. mendeetako barrokoa eta rococoa, XIX. mendean zurezko irudiak
|
egitetik
harrizko eskultura genero berriak egitera eman ziren urratsak, XX. mendeko modernotasunaren bat bateko hasiera eta gerra ondoko zein gaur egungo eskulturagintza.
|
|
|
Gauza bera gertatzen da, halaber, zaborretatik ateratzen dena mendigatu, saldu edo jatetik, baita janaria, zigarroak, freskagarriak, litxarreriak eta abar saltzen dituzten kaxaz betetako nasetan barrena ibiltzen direnak ere… “Eskolara joaten ez den adingabe bakoitza langile bat da”, adierazi du Intervida Fundazioak. Indian, haurrek tea hartu, arroza erein, errepideetako legarra
|
egiteko
harria zulatu, artaldeak zaindu, zerbitzatu… Eta ontzioletan, lantegietan eta fabriketan erabiltzen diren “haur esklaboak” ere badaude. Eguneko 12 orduko lanaldia du.
|
|
2006
|
|
|
Ura ordea hotzegia zegoen eta ahalegintxo bat egin genuen arren, oinak baino ez genituen busti. Tira, edaria behintzat fresko fresko mantendu genuen lakuan
|
egindako
harrizko baineratxoan. Gainera, toki lasaia da.
|
|
2007
|
|
|
– Ez duzu egongelatik pasa behar? –galdetu dio, antxoen zilarra esku artean, erraiak pilatxo bat
|
eginda
harriaren bazter batean– Gaur nahiko ongi etorri da.
|
|
2008
|
|
|
Soluzio inteligenterik hartzen ez bada, ingurumena galtzaile atera liteke.Eraikuntza obra handiek bi arazo dituzte: porlana
|
egiteko
harria nondik atera eta porlan horrentzako lekua egin beharra. Ondorioz, milioika tona lur mugitu behar izaten da alde batetik bestera, gure ingurua baskula erraldoi bihurtuz; kendu eta jarri, jarri eta kendu, ezinezkoa den orekaren bila.
|
|
|
Bestelan, beti esan izan da astoa ez dala behin estropozu
|
egindako
harrian bigarrenez jausten. Amari entzuna neutsan beste hau be.
|
|
|
Hain zuzen, garai batean bertan zegoen Ernaitza izeneko baserria, eta harriak haren izena hartu zuen. Saturdiko auzoan, San Saturnino baseliza dago, eta inguru beretik hartu ziren baseliza
|
egiteko
harriak. Beraz, Ernaitza harria ermitaren mota bereko harria da.
|
|
|
Erabakimen handiz, betaurrekoak jaisten ditu iletik begietara. Segidan, eskuekin indar
|
egin
harriaren kontra eta jaiki egiten da.
|
|
2009
|
|
|
Baina ustekabeko zer edo zer jazotzen zenean, urteko edozein egunetan egin zitekeen auzolanerako deialdia. Dena dela, baziren urteko sasoi ezberdinetan egin beharreko auzolanak, esaterako, bogada
|
egiteko
harriak neguko euriteen ostean euren lekura bueltatzea udaberriko auzolana izaten zen. Deialdia auzo alkateak, Herriko Etxeak aukeratutako auzolanaren zuzentzaileak
|
|
|
Errotarriak
|
egiteko
harri losa handiak erabiltzen ziren. Jatara eredu moduan erabiliko zen harria eroaten zen.
|
|
|
" Jatan errotarriak
|
egiteko
harriak egon dirala entzun dot: Bai errotarrik itteko au emetiko alde san.
|
|
|
Lekukoen iritzian harri berezia da Urkiolakoa, baten batek arrazoiren bategatik hara eroandakoa. Izan ere, ez ei da hori hormak
|
egiteko
harria.
|
|
|
Iturria, edo bogada
|
egiteko
harria, izan ziren neska mutilak elkarrekin topo egiteko ohiko lekuak, gure herri kanta batzuek erakusten duten eran.
|
|
|
Etxeak
|
egiteko
harria eta egurra erabili izan dira batez ere. Marutxeaga, 2008 ez balio, alegia.
|
|
|
Eta korrikakoan etorri zen erakustaldia: Hernaniko Sergio Romanek 5' 55 eginda errekorra (Iñaki Añorga usurbildarraren 6' 06) apurtu zuen, baina segidan aritu zen Joseba Plazak 5' 53
|
eginda
harri eta zur utzi gintuen. A ze bi marka!
|
|
2010
|
|
|
Oraindik nabari ditu orube xaharrak zerozer. Eta baita gero bi bordak
|
egiteko
harria atera zeneko harrobia ere, handik zehar zehar xenda hartuta, aurreraxeagoko maldan, hantxe daukazu nabari aski, oraindik ingurua bataiatzen: Arrobiko zokoa, Arrobiko erreka...
|
|
2011
|
|
|
000) Neanderthalgo gizakiak (K.a. 200.000) hainbat metodori (quina, diskoide, taxutzea) esker
|
egindako
harri zorrotzetara. Ondoren, pentsamendu sinboliko eta antolakuntza sozialen inguruko ikerketak dira ikusgai.
|
|
|
Seindde fogoneru les! Karea
|
egiteko
harria nondik ekarten zan. Atxa, au atxa dana da; emetik eta Gernikerarten dana da atxa.
|
|
|
Horren guztiaren ondorioa da AHT; eta, asko oraindik konturatu ez badira ere, gizadiaren historia osoan ez da egon beste proi ekturik naturari honek adinako kaltea egingo dionik: mendi osoak eraitsi, zulatu, gorritu; tunelak, zubiak eta akueduktuak; horiek guztiak
|
egiteko
harria ere nonbaitetik atera behar, eta harrobiak jo eta ke, mendi gehiago suntsitzen, eta kamioiak atzera eta aurrera, porlana gora eta hondakinak behera, jesukristoren triskantza eginez.
|
|
2012
|
|
|
–Bada, gidatu zure autoa eta
|
egin
harrikoa. Eta zergatik ez duzu doktorego tesi bat egiten?
|
|
|
Elkoko euskaldunen soziedadeak pagatu zuen. Bikandi hark Salt Laken
|
egindako
harri harekin egin zituen zenbait erakustaldi Elkoko jaian. Baina Bikandi Euskal Herrira joan zenean, harria genuela geratu ginen, baina jasoko zuenik gabe.
|
|
|
Ez
|
egiteko
harrikoa agindu dit etxeko neskak gaueko lanera alde egin duenean. Goizaldean iritsiko dela.
|
|
2013
|
|
|
–Harlauzak
|
egiteko
harria akitu zaigu zure ziegako eskaileretarako.
|
|
2015
|
|
|
Poz handia eman dit berroren gutunak, hemen aditu zenaz oso bestelakoa baita. Izan bedi Jainkoa bedeinkatua guztiagatik, ama prioreak berorren borondatearen aurkako gauza
|
egiteaz
harri eta zur bainengoen eta haserre. Gutxi gorabehera konturatzen naiz zerk eragingo zion esan zuenari egia zela pentsatzera.
|
|
2016
|
|
|
Errausketa bitxigintza ez da merkea. Txakurren eta katuen hondakinekin
|
egindako
harriek 200 euro balio dezakete eta, diamanteak badira, aparteko kostua 1.000 euro baino gutxiagokoa da pieza bakoitzeko. Jarraitu Eva San Martini Twitter en.
|
|
|
Aitaren toki maiteena zen hura, bertatik ikusten zituen arrantza ontziak badiara sartzen. Arrigorriko bidearen erdialdean, Txori erreka parean, bazegoen pretilean
|
egindako
harrizko banku bat. Ez zegoen herriaren ikuspegi hoberik ilunabarrean.
|
|
|
Hau da: desobedientzia, lapurreta, tu egitea, ihes
|
egitea
harri jaurtiketa, ostikoak, bandalismoa, alferkeria, grafitiak.
|
|
2017
|
|
|
Egunaren argiak kolore guztietako islak ateratzen zituen dinamitak, pikotxak eta aitzurrak kosk
|
egindako
harri bizizko hormetan: harri-txintxar nabarra, harzuria, gorria, urdin nabarra, zerroduna... azala kendutako gihar baten zuntzak.
|
|
|
diagu gaur tiroa jo! Ez genikek zer
|
eginik
harriarekin. Eskariak urritzen ari dituk.
|
|
|
–Ez dut jan nahi... ez dut jan nahi... , mormoxatu zuen berriro, ikusi zuenean ez geniola
|
egiten
harri bati baino jaramon gehiago.
|
|
2018
|
|
|
Frantzian ideia bera aurkitu du Sebillot ek: konjurua
|
egin arren
harri erauntsia bazen, apeza mehatxatzen zuten, ustez nahitara egina zuela, ez baitzuen bakarrik ekaitza desegiteko ahala baina ekartzekoa ere. Ikusi ere zituztela apezak hodeien artean hegaz eta, haiei tiro eginda, zauriturik erortzen:
|
|
|
Bigarren ikerketa Attirampakkham aztarnategian egin dute (India). Han, Erdi Paleolitoko ezaugarriak dituzten tresna batzuk aurkitu dituzte, Levallois teknikarekin
|
egindako
harrizko tresnak, eta 385.000 urte dituztela kalkulatu dute. Azkenik, Pekingo gizona ren lehen ikerketaren emaitzak argitaratu dituzte.
|
|
|
Ez dute
|
egiten
harrizko hormek kartzela, ezta burdinazko barrek ere kaiola.
|
|
|
–Berorrekin hitz
|
egitea
harri koskor batekin jardutea da. Uste du debeku bat idatzita ez badago, ez dela debeku, baina idatzi gabeko debekuak dira bortitzenak.
|
|
2020
|
|
|
Hola egin zen bidea. Bide hura gudronaturik, hain zen hertsia oraino, ezen dinamitaz jauzi
|
eginik
harriak egina, astoan zoatzin emazteñoek eta kasu egin behar zuten harri gerendan kopetaz jo gabe. Hainbesteraino da hertsia.
|
|
|
Hola egin zen bidea. Bide hura gudronaturik, hain zen hertsia oraino, ezen dinamitaz jauzi
|
eginik
harriak egina, astoan zoatzin emazteñoek eta kasu egin behar zuten harri gerendan kopetaz jo gabe. Hainbesteraino da hertsia.
|
|
|
Dama txit ederrak, makina bat gizonek eta emakumek, ero alaenak, errazegi uste izaten dute ze neska gazte bati buruan oihal zuria edo soinean abitu beltza jarri orduko bertan emakume izateari utzi eta emakume gurariak ez dituela jada sentitzen, moja
|
egitean
harrizko egin balute bezala; eta beren uste horren kontrako ezer aditzen badute, haserretzen dira naturaren kontra bidegabe handia eta kriminala egin balitz bezala, pentsatu edo burutan hartu gabe zer gertatzen zaien beraiei, nahi dutena egitea libre dutelarik, libertate horrek ez baititu asetzen, eta kontuan hartu ere gabe zer indar handia duten aisiak eta tentazioek. Eta beste makina batek ere errazegi uste dute nekazariei aitzurrak eta palak eta jan zakarrak eta bizimodu deserosoak erabat kentzen dizkietela haragiaren desioak eta erabat lakazten diela bai adimendua bai asmamena.
|
|
|
Hau ez da zure liga. Halako zerbait
|
egiteko
harrizko bihotza eduki behar da!
|
|
2021
|
|
|
Konparazio bitxi bat bururatu zait. Jendea hainbat hilabetean elkarrekin lan
|
eginez
harrizko itsasontzi hau eraikitzera bultzatu zuen zer hori aski hurbil dago, beharbada, Palestinako gazteak armada okupatzailearen tankeen aurka harriak botatzera bultzatzen dituen horretatik.
|
|
|
Karga ere lauetan astunena zeraman: errotarria
|
egiteko
harria zeraman bizkarrean.
|
|
|
Mina oraindik hor dago baina ez dago gori jadanik, solidifikatu egin da, harri bihurtu da, eta harri hori darama orain Sarak soinean. Hein batean beti eraman du, kontua da denbora harri hori higatzen joango dela, apurka apurka birrintzen eta kaskartzen eta txikitzen, eta Sara bera ere joango dela
|
egiten
harrira, ohitzen harria eramatera, moldatzen pisu horretara. Ohitu egingo da haur hilaren zama hori soinean eramatera; horrenbeste, non iritsiko den egun bat ohartu ere egingo ez dena gainean daroala.
|
|
|
Antzina, etxe haietariko aurrealde bakoitzak begitarte paregabea zeukan; orduan, ez ziren gai hauskorrezko estaldurak baino, burdinazko karkasek eutsiak. Burdina bihurrizko karkasak, horma eraitsiak, hondakinak, errauts
|
egindako
harriak: hauxe da bihar gera daitekeena; eta ni, ni han izan nintekeen, hondakinen artean berdina.
|
|
|
Horaziok honela deskribatzen ditu umeak eskolara bidean zihoazela: " ezkerreko besoan, kontuak
|
egiteko
harriak eta idazteko taulatxoa eramateko kutxa txikia". Hori izan zen haurren lehenbiziko motxilen edukia.
|
|
2022
|
|
|
XVI. mendean berreraiki zuten, eta, ordutik," beste hainbat aldiz" eraberritu dute, Irati Ortuzar Elorrioko Turismo bulegoko langileak jakitera eman duenez. Haren ondotik, zuhaizti batek inguratuta, Oiz mendiko hareharriz
|
egindako
harri multzo bat dago: nekropolia.
|
|
|
Adibidez, 1513an konkistatzaileek Amaiurko gaztelua gotortzeko obrak hasi zituztenean, emakume ugarik hartu zuen parte. Hango uharka
|
egiteko
harriak, zura eta legarra garraiatu zituzten, eta 1522ko borrokaldiaren ondoren gaztelua suntsitzeko lanetan ere aritu ziren. Aranzadik eta Amaiur Gaztelu Elkarteak hango Arkeologia Zentrorako egindako bisita liburuan ageri denez, gutxienez 70 emakume amaiurtarren izenak daude dokumentazioan, harginei laguntzen:
|
|
|
Joan aurretik
|
egizu
harrikoa.
|
|
|
Mahaia bion artean jaso, eta harraskan utziko dituzte platerak, tresnak eta edalontziak. Bere ohituraren kontra, Mikelek ez du berehala
|
egingo
harrikoa, eta sofara joango da, telebista aurrera. Luzia lorategira irtengo da, eta luma, hezur, odol eta haragi zatiz osatutako multzo formagabe bat topatuko du belardiaren erdian:
|
|
|
Fabriketako isurkinak, etxeetako leihoetatik jaurtitako zabor poltsak, denak hartu eta garraiatzea besterik ez zaio geratzen, urak duen aurreranzko joera burugogor horretan. Rakelek ere nahi luke hasieratik hasi, iturburu hotzetik salto
|
egin
harri malkartsuetan behera, itsasoratze bat aukeratu agian, baina ezin du. Etxe tarte hau zain dauka beti.
|
|
2023
|
|
|
Han, dirudunen maindireak eta kamisoiak hartzen zituzten, baserrira eraman, eta garbitzeko. Gobada
|
egiteko
harri zabal batzuk erabiltzen zituzten. Diru pixka bat lortzen zuten, eta etxerako ona zen hori.
|
|
|
lemsid: nomadek desertuan otoi
|
egiteko
harriz egiten dituzten esparru txikiak, erdi zirkularrak.
|
|
|
Asteguna zen eta ez zegoen jende askorik. Bizkarretatik sartuta, Antonen lepora iritsi baino lehen dagoen azken errebueltako mahaia eta su
|
egiteko
harrizko barbakoa okupatu genituen. Hura guztia nola halako zeremonia batekin itxi behar zela otu zitzaidan, hortik erritual xume hura.
|