|
2007
|
|
|
(2) Atzo [pelikula bat] ikusi nuen [Espainiak
|
eginiko
genozidioari buruz Ameriketan]
|
|
|
Hiru perpausotan, lehenengo, ageri da informazio mota bat, informazio gunea (hitzaldi/ pelikula/ konbersazio); ondoren, zer esaten den informazio gune horien gainean (drogaren gainean/ Espainiak
|
eginiko
genozidioari buruz Ameriketan/ Bushen sasidemokraziaren gainean). Hiru perpaus horiek gaur nagusiki iruntzitara erabiltzen dira, atzekoz aurrera:
|
|
|
(2a) Atzo [Espainiak Ameriketan
|
eginiko
genozidioari buruzKO pelikula bat] ikusi nuen
|
|
|
[pelikula bat] [Espainiak
|
eginiko
genozidioari buruz Ameriketan]
|
|
2009
|
|
|
Dislokazio fisikoa genozidioarekin, goseteekin eta hondamendi naturalekin dago lotuta, hau da, komunitateak jarraitzea fisikoki eragozten duen horrekin. Kausa horiek ez dira normalak gaur egungo mendebaldeko gizartean; baina badaude zenbait kasu, hala nola yiddish judu komunitatearekin gertatutakoa, turkiarrek armeniarren kontra
|
egindako
genozidioa eta Sobiet Batasunak egindako lur kentzeak. Mendebaldean ohikoa ez bada ere, izaten dira munduko beste zenbait tokitan.
|
|
|
Yugoslavia Zaharreko Nazioarteko Auzitegi Penalaren (TPIY) Fiskaltzak hasiera eman dio Radovan Karadzic buruzagi serbiar bosniar ohiaren kontrako epaiketari. Bosniako gudan(), ustez,
|
egindako
genozidioa, gerra krimenak eta gizateriaren kontrako krimenak leporatzen dizkiote, baina ez da epaiketara agertu boikota eginez bigarren egunez jarraian.
|
|
2012
|
|
|
Bere aurkako salaketa guztiak ukatu ditu Bosniako serbiarren buruzagi ohiak. Besteak beste, Srebenica eta Sarajevo hirietan
|
egindako
genozidioa eta gizateriaren aurkako krimenak egozten dizkiote Karadzici. 1995 urtean 8.000 musulman inguru hil zituen Bosniako serbiarren armadak Srebenican, Ratko Mladic jeneralaren agindupean.
|
|
2013
|
|
|
Herrialde arabiarretako adituek Nazioarteko Zigor Auzitegiaren inguruan zeuzkaten kezken berri eman zuen Johnstonek Counterpunch aldizkarian on line. «Horietako anitz beldur dira auzitegia ez ote den AEBen eta Israelen interesetara erabiliko estatu arabiarrak zatitzeko[...]. Antzeko estrategia batean, lurraldearengatik edo baliabideengatik sortutako gatazkak alde batek
|
egindako
genozidio kasutzat aurkez ditzakete hedabideek eta Mendebaldeko GKE ek, eta berehalako esku hartze militar bat eskatu». Gaur egun irakurrita, ironikoa da Johnstonek solas horiek Libian idatzi izana, handik lau urtera Muammar Gaddafirekin zer gertatu zen ikusita.
|
|
|
Betebeharra. Ruandan 1994an tutsien aurka
|
egindako
genozidioa eta bertzelako gerra krimenak epaitzea. –
|
|
2015
|
|
|
" Gure herrian bizi diren 100.000 armeniarrak herritik kanpo igortzen ahal genituen baina ez dugu deus egin, beti ongi etorriak dira Turkian". Duela aste bat mintzatu zen manera ezin onartu hortan Turkiako presidentea, Europar Parlamentuak errekonozitu zuelako Armeniarren kontra
|
egin
genozidioa, zenbait egun masakrearen oroimen zeremoniak hasteko mementoan, apirilaren 24an. Hitz horiek erakusten dute zoin gogorki ezartzen den estaduburua armeniarren hilketaren aitzinean.
|
|
2017
|
|
|
" Kamera geldian"
|
egindako
genozidioaz hitz egin izan duzu.
|
|
2018
|
|
|
Jon Etxaideren adierazpenen bidez ezagutzen dugu 1960tik aitzina zentsurak gero eta indar txikiagoz eragotzi zuela euskarazko testuak argitaratzea, modu horretan ezabatu nahi baitzituen, Etxaideren beraren hitzetan, Francoren diktadurak" euskal kulturaren aurka
|
egindako
genozidio" aren arrastoak (Etxaide, 1979: 21).
|
|
2020
|
|
|
Alemaniako herritar ez juduak eta juduak azken horiek 100.000 baino gehiago dira gaur elkarrengana hurbildu nahi dituzte. Naziek juduekin
|
egindako
genozidioak pisu itzela dauka oraindik hango gizartean. Berlingo ekimenak modu bitxia proposatu du zama historiko hori gainditzen laguntzeko.
|
|
2021
|
|
|
2013an, Jose Efrain Rios Montt herrialdeko diktadore() izandako jenerala 80 urteko espetxealdiarekin zigortu zuten bere agintaldian ixilen kontra
|
egindako
genozidioagatik —epaitu zuten lehen estatuburu ohia izan zen—, baina gerora herrialdeko Auzitegi Konstituzionalak bertan behera utzi zuen erabaki hori, zigorra ebatzi zuen epaileak Konstituzionalaren agindu batzuk bete ez zituelakoan.
|
|
|
Hamar urtean lehenbizikoz, eta bere agintaldia amaitzear zela, Inzkok berezko dituen eskumenak baliatu zituen Zigor Kodean aldaketa bat agintzeko. Horrela, debekatu egin zuen Bosniako Gerran()
|
egindako
genozidioa eta gerra krimenak ukatzea, baita gerra kriminalak gorestea ere. Legearen arabera, horrelakorik ukatzen duenak sei hilabete eta bost urte arteko espetxe zigorra jasoko du.
|
|
|
«Hango jendea beldur da oraindik», aitortu du Kalusdianek; 50 urte inguru ditu, eta Iranen hazitakoa da, Otomandar Inperioak armeniarren kontra
|
egindako
genozidioaren ondoren milaka pertsona egotzi baitzituzten beren bizilekuetatik (1915), gaur egun Turkia deritzon eremutik. Armenierazko deitura zuten milaka familiak bost kontinenteetan barrena sakabanatu behar izan zuten, ezinbestean, eta, harrera leku izan zituzten lurraldeetan, sekulako ahalegina egin zuten berriro armeniarren komunitateak sortzeko hutsetik, eta beren hizkuntzari ere eutsi ahal izateko.
|
|
2022
|
|
|
Uribe presidente ohiaren aurkako susmo handiak daude, gainera, paramilitar horien antolaketa eta finantziazioaren atzean legokeen X jauna bera litzatekeela, alegia; narkoek ere laguntza polita eman zuten hilketa haietan, FARCekoek haien koka sailen aurka egiten zituzten erasoak aitzakia hartuta. Egungo presidente Santosek, berriz, egun hauetan adierazi berri du Estatuaren aldetik lotsatuta dagoela UPrekin gertatu zenaz; ez du aitortu Estatuaren erantzukizun zuzena hilketetan, baina bai ez zuela nahikoa
|
egin
genozidio hura galarazteko. UP FARCek eta Kolonbiako Alderdi Komunistak sortu zuten, 1985ean, borroka armarik gabe jarraitzeko helburuarekin.
|
|
|
«Nire esku dagoen guztia egiten ari naiz prezioak murrizteko eta Putinek eragindako prezioen igoerari aurre egiteko», adierazi zuen, eta jarraian hau gehitu: «Zeuen familien aurrekontuek ez lukete egon diktadore batek gerra bat hasi eta munduaren beste aldean
|
egindako
genozidioaren menpe».
|
|
|
Estallesek berdintsu ikusten du egoera, baina argitu du berak bere zis kondiziotik hitz egiten duela betiere. Biek diotenez, gaur egun 65 urtetik gorako 90 pertsona baino ez daude diktaduraren lekuko izan zirenak, eta estatuak ez die inolako errekonozimendurik
|
egin
genozidio baten biktima izan ziren arren. «Guk zera nahi dugu, benetako erreparazio bat egitea, zeren pertsona horiexek aritu ziren borrokan, haiek jarri zuten gorputza, eta haiei eman zien egurra Poliziak», azaldu du Estallesek.
|
|
2023
|
|
|
1944 urteko abuztuaren 2an, 4.400 ijito inguru hil zituzten Auschwitz nazien kontzentrazio eta deuseztatze esparruan, Poloniako Oswiecim hirian. 2015etik, naziek ijitoen aurka
|
egindako
genozidioaren biktimak oroitzeko Europako eguna da abuztuaren 2a.
|
|
|
Nik uste dut behiala izugarri famatua izan zen Holocausto telesail famatua ematen ari zirela garai hartan. Bazen, noski, naziek juduei
|
egindako
genozidioari buruzko telesaio izugarri gogor bat, gurasoek ikus ez genezan ohera bidaltzen gintuztenetarikoa. Alabaina, alper alperrik, mundu guztia biharamunean hitz eta pitz ari baitzen gure amaren eskutik eskolara joan etorrian.
|
|
|
Halaber, goratu egin du atariko ikerketa hori «gertatzen ari diren guztiaren erantzule diren goi funtzionarioen» aurka abiatu izana. Benavidesen esanetan, ikerketa egin da «2022ko abendutik 2023ko urtarrilera bitarte Apuric, La Libertad, Puno, Junin, Arequipa eta Ayacucho eskualdeetan ustez
|
egindako
genozidioagatik, hilketengatik eta eragindako lesio larriengatik.
|
|
|
Hori izan zen abiapuntua. Marokoko 31 agintari eta arduradun militar izandakoen aurkako kereila bat da, saharar herriaren aurka ustez
|
egindako
genozidio, hilketa, tortura eta legez kanpoko atxiloketa eta lesio delituengatik. Ehun orriko txostenean, elkarteek 542 desagerturen berri eman zuten, gehienak espainiar nortasun agiria zutenak beren etxeetatik kanporatu zituztenean.
|