|
2002
|
|
|
Hala ere, arauak ez du kasu guztietan jarraitzen. Gaztak
|
egiteko
esne gordinak erabiltzeko joera mantentzen da. Izan ere, pasteurizazioarekin esnearen proteina endogenoak desnaturalizatu egiten dira, eta horiek eragiten dituzte zaporedeiturikoak.
|
|
2006
|
|
|
Elikagaiak prestatzeko teknologian entzimak erabiltzearen beste adibide bat gatzagia da, gazte hausnarkarien urdailetik datorren prestakin entzimatikoa. Hau da gazta
|
egiteko
esnea gatzatzeko sistema klasikoa. Urte batzuen ondoren, gaztaren ekoizpenarekin jarraitzeko aukera ematen duten ordezko produktuak agertu dira, eta begetarianoentzat alternatiba bat eskaintzen dute, entzima horiek bereziki perretxikoetatik baitatoz.
|
|
|
Esnea eta laranja zukua prozesatzeko manotermosonikazioa nola erabiltzen den aztertu da, eta ikusi da, oro har, elikagai horien nutrizio kalitatea ez dela nabarmen aldatzen. Prozesu hori bera erabili da jogurta
|
egiteko
esnearen tratamenduan, eta egiaztatu da lortutako jogurtek loditasun eta biskositate egokia zutela. Uhin akustikoek masa transferitzea errazten dutenez, lotutako uraren energia murriztu eta difusioa hobetzen dutenez, ultrasoinuen beste aplikazio garrantzitsu bat elikagaiak deshidratatzea da.
|
|
|
Adibidez, almidoien digestioa lortu nahi bazen, landare entzimak erabiltzen ziren. Era berean, gazta
|
egiteko
esnea gatzatu nahi izanez gero, animalia jatorriko gatzagia erabiltzen zen. Egoera horrek ez zuen arazo handirik sortzen, osagai eta teknologia guztiek jatorri bera baitzuten.
|
|
2008
|
|
|
Hori dela eta, udako freskagarria eta postrea dira, adin guztietarako elikadura orekatuaren barruan elementu garrantzitsuak ematen dituena. Etxean izozkiak
|
egiteko
esnea, esne gaina eta arrautza eduki behar dira. Hauek dira oinarrizko osagaiak.
|
|
2009
|
|
|
Marien Hospital Weseleko, Ludwig Maximilians Universityko, Neuherberg’s Institute of Epidemiologyko eta Technical University of Municheko ikertzaileek 2.252 haur hartu zituzten alergia istorio batekin, eta lau esku hartze taldetan banatu zituzten. Kontrol taldeak behi esnez egindako formula bat jaso zuen; beste bi talde, berriz, hein batean edo erabat hidrolizatutako serum formulekin elikatu ziren, eta, laugarren talde bat, kaseina erabat hidrolizatuarekin
|
egindako
esnearekin. Lanak iraun zuen hiru urteen ondoren, dermatitis atopikoaren prebalentzia aldia %48 eta %47 murriztu zen, hurrenez hurren, gazuraren eta kaseinaren hidrolizatu osoekin egindako haurrentzako esneekin elikatutako haurretan.
|
|
|
Bakterio bizi batzuk funtsezkoak dira gaztak ekoizteko. Nahiz eta usainari dagozkion berezitasunak emateko erabiltzea ohitura bat izan, adituak duela 8.000 urte, gutxienez, kokatzen ausartzen dira, oraindik bide luzea dago
|
egiteko
esnetik gaztara doazenen xehetasunak zehatz mehatz ezagutzeko. Saio horietako batean, Newcastleko Unibertsitateko (Erresuma Batua) aditu talde batek DNA aztertzeko teknikak aprobetxatu berri ditu, reblochonean mikrobioak identifikatzeko.
|
|
|
800 gazta izen baino gehiago daude, baina horietako asko hainbat herritan egindako antzeko produktuei buruzkoak dira. Gazta
|
egiteko
esnea animalia batzuena izan daiteke, baina behiarena da erabiliena. Gazta on bat egiteko, kalitate bikaineko esnea erabili behar da, animalia osasuntsu eta ondo elikatu batetik datorrena, eta bakterio patogenoak suntsitzea bermatuko duen tratamendu termikoa egin behar zaio.
|
|
2010
|
|
|
Mesedegarriak: haiei esker jaki berriak edo ezaugarri organoleptiko atseginak sortzen dira, adibidez, ogia egiteko irinari legamia gehitzen zaio, jogurta
|
egiteko
esneari zenbait bakterio gehitzen zaizkio, eta abar.
|
|
|
Orea laberatu 10 minutuz 180 °C tan, pixka bat gorritu arte. Pastel krema
|
egiteko
Esne guztia irakiten jarri, edalontzi bat izan ezik, limoi oskolarekin eta kanela makilarekin. Bol batean arrautzak, azukrea, arto irina irabiatu, eta erreserbatutako esne hotzaren ontzia gehitu.
|
|
|
Betelan ohikoenak Pastel krema edo krema eratorriak dira ijito besoaren betegarri ohikoenak.
|
Egiteko
esnea, arrautzak, azukrea, irina eta aroma behar dira. Berotu esnea lurrinarekin eta gorde kantitate txiki bat beste osagaiak nahasteko.
|
|
2011
|
|
|
Gaur gaurkoz, ordea, ez dago zertan zalantzarik
|
egin
esnearen elikadura balioaz eta osasungarritasunaz.
|
|
|
Elikagaien teknologian, jakina da kaseinatoek proteina gehienek baino gehiago eusten diotela beroketari, uraren atxikipena hobetzen dute eta frijitzen diren produktuek olio gutxiago atxikitzen dute. Horregatik erabiltzen da modu unibertsalean, eta zaila da histaminarik gabeko dieta
|
egitea
esne proteinengatik histaminosiak dituztenen artean. Gainera, horietako askok ez dakite gehigarri horiek esnekiak direla.
|
|
|
Arau berriak berariazko etiketatze irizpideak ezartzen ditu haragia bezalako elikagaien jatorrirako Gainera, elikagai baten osagai nagusiak ez badira produktu bukatuaren leku berekoak, jatorrizko herrialdea edo osagai nagusi horien jatorria adierazi behar da. Adibidez, herrialde batean
|
egindako
esne bat, baina beste herrialde batetik datorrena: etiketan “nondik” eta “hemen egina” jarri behar da.
|
|
|
Ageri den gauza da, baldin xuhur ukaiten badu behi esnedunak hazkurria, beretuko duela hura, hezur eta haragien berritzeko; geroztik, guti geldituko dela esnearentzat. Ez dezake behiak deusetarik
|
egin
esnerik, hala nola guhaurek ez baitugu deusetarik deusik egiten.
|
|
2013
|
|
|
Gaztaia egiteko sasoian, udabarrian, gure lekukoek dozena erdi gaztai egiten ebezan gauean eta beste dozena erdi goizean. Gaztaia
|
egiteko
esnea traputik pasetan da, euki leikezan zaborreriak kentzeko. Behar honetarako, lehen haginaren azalagaz egindako iraztontzia erabilten eben, bertan asunak (sasunak) ipinita.
|
|
|
|
Egin
esne gain harrotuzko geruza bat.
|
|
|
|
Egin
esne gainezko geruza bat tarta estaltzeko, berdindu eta jarri kiwi xerrak gainean.
|
|
|
|
Egin
esne gain harrotuzko geruza bat.
|
|
|
Mahuka bat eta aho mutur kiribil bat erabiliz,
|
egin
esne gainezko botoiak, koroa forman, apaintzeko.
|
|
|
|
Egin
esne gain harrotuzko geruza bat.
|
|
|
Gainari azken ukitua emateko,
|
egin
esne gainezko botoien koroa bat.
|
|
|
Irudia: basyces Ama esnea kumeak
|
egiteko
Esne ernamuindua konposatu berri bat da, jaioberriaren nutrizio beharrak asetzeko egina eta egokitua, titia kendu arte (hilabetearen inguruan). Behi esnea ez da egokia txakurkumearentzat, laktosa duelako Txakur-kumeei egokitutako esne horrek ezaugarri bereziak ditu, nutrizio beharrak asetzeko.
|
|
|
2007an, elikagaietan detektatu zen, Txinatik datozen animalientzako janarietan, eta urtebete geroago bigarren alerta atera zen, Txinako agintariek berriro ere haur esnean substantzia hori detektatu zutenean, eta horri gehitu zitzaion proteina edukia handitzeko. Orduz geroztik, eta gaur arte, Codex Alimentarius batzordeak, elikagaien segurtasunari buruzko nazioarteko estandarrak finkatzeaz arduratzen den Codex Alimentarius taldeak, substantzia honetarako gehienezko muga seguruak ezartzen zituen, hautsetan
|
egindako
esne prestakinetan eta 2,5 mg/ kg tan, beste elikagai eta pentsu batzuetan. Orain, kopuru hori haur esne likidoetako melaminaren 0,15 mg/ kg muga maximoan jaitsi da.
|
|
2014
|
|
|
«Zorra zenbatekoa den eta kaltetuak zenbat diren zehaztea zaila da, baina Aldanondok abeltzainekin duen zorra milioi bat eurokoa izan daiteke». Aldanondok dirua zor die, hain zuzen, Idiazabal sor markako gazta
|
egiteko
esnea saltzen dutenei, sor markatik kanpo saltzen dutenei nahiz behi esnearen hornitzaileei. EHNEko kideen arabera, enpresak esaten die ordainketei aurre egin nahi diela, baina ezin duela.
|
|
2017
|
|
|
Euskal Herria aipatzen denean, gure herrixketan ibiltzen denean, han hemenka ardiak ikusten dira, ardigasna
|
egiteko
esnea ematen dutenak. Ipar ala Hego, Euskal Herri osoan badira ardi esneari atxikiak diren artzainak, eta mugaren bi aldetan bada ardi gasna berdintsua, OssauIrati, Idiazabal ala Roncal sormarken itzalean.
|
|
2018
|
|
|
noski. Ez da gauza bera lurrunetan prestatzea eta oliba olioarekin eta gatz eta piperbeltz ukituarekin zerbitzatzea, eta labean
|
egitea
esne gainarekin, urdaiazpikoarekin eta gazta gainerrearekin. 6 Erromantzea Modu berezian hazten da (fraktala da), eta oso zapore berezia du.
|
|
|
kontabilitatea, salmenta teknikak… Bertako ekoizpena bultzatu nahi genuen. Nafarroan esne ekologikoa ekoizten zuen abeltzain bakanetako bat genuen ondoan, eta nola Danoneri saltzen zion eta tankean beste guztiarekin nahasten zuen, pentsatu genuen hori ez zitekeela horrela izan eta hasi ginen esnekiak
|
egiten
esne ekologiko horrekin. Basakaitz izenarekin merkaturatu genituen esnekiak.
|
|
|
Autopsiak akusatuen aitorpenak egiaztatu zituzten. La Morinierekoek Josephek behiei begizko bat, begi gaizto bat
|
eginik
esnea galdu zutela bizkarreraturik, auzoa arrastatu zuten eta etxean bahitu, Sorgina zelakoan. Joseph Desmaraisi esan zioten ez ziotela emango ez edatekorik, ez eta jatekorik ere botariko begizkoa kendu arte.
|
|
2019
|
|
|
Ez dakit nola galdu zuen ama Txepelek, baina biberoitik hazi genuen. Hautsez
|
egindako
esnearekin arkumeak ez dira berdin hazten: gorputzarekin alderatuta, gehiegi puzten zaie sabela.
|
|
2021
|
|
|
Behin Zeusek eraman omen zuen bere seme Herakles Herarengana (jainkosa lo zegoenean), hark titia emanez gero umea hilezkor bilakatuko zela jakin baitzekien, baina Hera esnatu eta, iruzurra ezagutuz, baztertu egin omen zuen Herakles umea, eta titi hartatik ihes
|
egindako
esneak sortu omen zuen Esne Bidea. Euskaldunok (ere) mito hori hartzen dugu kontuan Esne Bidea aipatzen dugun bakoitzean, baina munduan badira hainbat mito, beste era batera argitu nahi dutenak galaxia horren sorrera.
|
|
|
Bizitza osoa daramat mendi hau horizontean, bizitza erdia gurasoen etxetik begira, beste erdia nire etxetik, eta beti iruditzen zait belarrezko bale zahar bera. Hodeiak trabatuta gelditzen dira bertan, gainezka
|
egindako
esnea dirudite. Maiz lagunekin edota amarekin telefonoz edozeri buruz hizketan ari garela elkarrizketetan sartzen da, eta nork bere ikuspegitik osatzen du Jaizkibeli begira uste duena:
|
|
2023
|
|
|
Gaur egun, solasak hasiak dituzte zenbait esnetegirekin, ikusteko zein prest liratekeen bakarrik manex buru beltz ardi esnearekin
|
egin
esne gordineko gasnen ekoizteko. Jakinik esnetegi bakoitzak badituela berekin hitzartu artzainak buru beltzekin direnak, baina ez baitezpada esne kantitate aski handiak esnetegi batzuek dituzten bertzatara handientzat.
|
|
|
Ondorioz, artaldeak aldatuz joan ziren. Ardi juduak geroz eta gehiago eta bertakoak, berriz, geroz eta gutxiago... horrela, gazta
|
egiteko
esnea ardi eta lan gutxiagoz ekoiztea erdietsi zuen, baina...
|
|
|
Gortina zeharrargiak, larrutik ordaindutako altzariak, zeinek zorretan laga baikaituzte –baina geureak dira, lasai–, nola ez diet bada" kasurik egingo", nola utziko dut ba hautsak har ditzan, egunetako ugerrak jan eta itsus ditzan? Hautsezko zirimolak dantzan ohe azpian, gainezka
|
egindako
esne irakinaren aztarna gorrixka idortuak, horiek iraganeko kontuak dira. Orain, mantendu beharra dago gure etxebizitzaren edertasuna.
|