|
2007
|
|
|
Euskararen kale neurketaren laugarren saioa
|
egin
berri dela, eskuartean ditugu 12 urte hauetan Euskal Herriko kaleetan euskarak izan duen eta gaur egun duen errealitatea aztertzeko datuak. Urteen eboluzioari begiratuz, esan daiteke ez direla alperrik pasa urteak; datu orokorrei begiratuta itxaropentsuak dira emaitzak, euskara geroz eta gehiago erabiltzen baita.
|
|
2009
|
|
|
Ez gara hemen langintza konkretu eta delikatu horren xehetasun teknikoak azaltzen hasiko: Nick Gardner-ek horren guztiaren aurkezpen argia
|
egin
berria du, Euskaltzaindiaren joan den urriko biltzarrean, gai horren aurkezpenean egindako agerraldian. Irakurleak horren interesa izango balu Euskaltzaindiaren horri buruzko argitalpenean aurkituko du hortaz beharrezko argibidea.
|
|
|
Zeintzuk joera gailenduko dira, alabaina, aurrera begira? Galesko Legebiltzarrean gai horri buruz hausnartzeko ariketa interesgarria
|
egin
berria dute. Bertako Welsh Affairs Committee k ateratako txostenaren arabera, S4C k (galeseraz diharduen telebista, ETB baino apur bat lehenago sortua) ondo ulertu eta barneratua du honako hau (2009:
|
|
|
Asterokoen artean, Sakanako Guaixe da laugarren zabalduena (12.000 ale), La Verdad Nafarroako Elizak argitaratzen duen aldizkariaren (40.000) eta Erriberako Plaza Nueva (19.000) eta La Voz de la Ribera (17.000) aldizkarien atzetik. Hamaboskarien artean, berriz, Nafarroan gehien banatzen direnetan Ttipi Ttapa da bigarren aldizkaria (25.000 ale), Lizarrerriko Calle Mayor argitalpenaren atzean (27.000). 8 Topagunean federaturiko zenbait aldizkarik ere euren irakurleei buruzko ikerketak
|
egin
berri dituzte eta datuak oso positiboak dira haien fideltasuneta jarraipen mailei dagokienez.
|
|
2010
|
|
|
Neska, 5 urtekoa, euskalduna da, bertako eskolan euskara eta euskaraz ikasia. Ludotekatik atera da eta arratsaldean
|
egindakoaren
berri amari ematen hasi zaio. Gaztelaniaz?
|
|
|
Baina ageri da beste gai bat ere, jarrera etikoarekin zer ikusia duena, hizkuntzaren normalizazioak hiztunaren askatasunean duen eragina hain zuzen ere. espainiar prentsarentzat, euskararen auzian euskal abertzaletasunak du protagonismo nagusia eta bere alderdi nahiz buruzagiak, PNV eta Ibarretxe ditu hizpide. euskarari buruz hitz egiterakoan bi herri izaera kontrajartzen dira, Euskalerria eta baita Espainia ere. euskarari buruz hitz egitean gaztelaniaren egoeraz ere hitz egiten da, baita katalanaren errealitateaz ere. eta euskararen eztabaidan oso lotuta ageri dena da indarkeriaren erabilpena, espainiar batasunaren oinarri den Konstituzioa eta Eusko Jaurlaritzak daraman politika. eztabaida politikoa eta euskadi espainia arteko nazio eztabaida da beraz oso estu lotzen zaiona euskararen eztabaidari. baina ageri da beste gai bat ere, jarrera etikoarekin zer ikusia duena, hizkuntzaren normalizazioak hiztunaren askatasunean duen eragina hain zuzen ere. aipamen hauek egiterakoan beren jarrera honako hau da: ...tapena hiztun bakoitzaren borondatearen mailakoa izan lukeela eta ez gehiagokoa adierazten da. egunkari hauek berauek, gaztelaniak ipar edo hego ameriketan bizi dituen testuinguru zailetan, espainiar hiztunen hizkuntza eskubideak errespetatzeko aldarrikapena egiten da hauek bizi duten egoera salatuaz. gaztelar hizkuntzaren hedapena eta handitasuna goraipatzen da beste aldetik. euskarari buruz hitz
|
egiterakoan
berriz, espainiar guzion ondaretzat jotzen da hizkuntza hau gaztelaniarekin batera. baina sustatu eta babestu beharrekoa gaztelania da eta ez euskara. euskal prentsaren artean joera ezberdinak ikusten dira, baina bada bereizgarri nagusi bat espainiar prentsarekiko, euskararen auzia eztabaida politikora ez mugatzearena hain zuzen. euskararen eztabaidan protagonista nagusiak, erakundeak eta udaletx... euskararen kontrako erasoen salaketa egiten da, gernikako estatutuak gizarte elebiduna sortzeko zuen helburuak porrot egin duela adieraziz. elebitasunaren porrota agerian jartzen dute, hainbat arlotan euskal hiztunek izaten dituzten hizkuntza eskubideen urraketak aipatuz. erakundeei aldarrikatzen zaie bestalde, euskararen gizarte egoera normalizatuaren bermea, bereziki eusko Jaurlaritzari. honi ziurtatu ezin duena eskatzen zaio askotan, euskarak gaztelaniaren aukera berdinak izatea gizartean. euskararen inguruko arazoak agerian ipiniaz, estatuarengandik bizi dugun zapalketa nabarmenago egiten da, estatu espainiarraren kontrako estrategia erreboluzio egilea justifikatuz. bestalde, diario de notiCiaS’ek upn protagonista nagusitzat aipatzean edo deiak euskal erakundeak eta bere buruzagiak aipatzeko joeran ere, posizio politiko ezberdinak kritikatuz edo babestuz nolabait eztabaida politikoan txertatuta ageri da euskara. dena dela, euskal prentsaren artean el Correo eta diario VaSCo egunkariek ageri dute euskararen gaia politizatzeko joera argiena, espainiar prentsarekin lerrokatzean, euskararen eragile nagusitzat politikari abertzaleak aipatuz, espainia euskadi arteko nazio eztabaida jorratuz, gaztelaniaren errealitatearekin parekatuz, eta azkenik, larriena dena euskararentzat, bidezkoa ez den jokabideei, indarkeriari lotuaz gure hizkuntzaren errealitatea. honakoa da egunkari hauen jarrera euskarari buruz:
|
|
|
Curriculum hori bezain garrantzizkoa izan zen frai pedro gaztearentzat fraide egin eta agustindarretara sartzea(). unibertsitateko beste irakasle handien artean" etxeko" bi bere ondoan izango zituen fraide
|
egin
berriak: Frai luis leon goa (1558..) eta frai Juan gebara agustindarrak (azken honek 1565ean hartu zuen Salamancako bere katedra) 18 hauen irakaskuntzatik jasotakoaz gain, frai luis i bere idatz eredua ikusi eta ikasi ahal izan zion, izan ere 1561ean burutu baitzuen honek Salamancako komentuan Kantarik Ederrena ren gaztelaniazko itzulpena, inprimatu gabe eskuizkribu ugaritan zabaldu zena.
|
|
2012
|
|
|
Gure artean, bederen, bakoitzak bere ikastetxean egiten duenaren berri ematen diogu elkarri eta horri esker erraz hedatzen da herri batetik bestera. B06 Basauri Galdakaoko Berritzeguneak urtero antolatzen dituen Jardunbide egokiak deritzon jardunaldietan ere, orain arte
|
egindakoaren
berri azaltzen dugu Nerbioialde eta Galdakaoko irakasleen aurrean. euskal komunitate osoari egindako ekarpenaren zabalkundea: hedapena zenbat eta urrunago heldu, orduan eta zailagoa guretzat. halere, ahalegintxo batzuk, behinik behin, egiten dihardugu:
|
|
|
hedapena zenbat eta urrunago heldu, orduan eta zailagoa guretzat. halere, ahalegintxo batzuk, behinik behin, egiten dihardugu: eskualdeko ikastetxeetan
|
egindakoaren
berri, gutxienez hiru bider, ulibarri programak antolatzen dituen Eskola Hiztun Bila jardunaldietan zabaldu dugu; azken urteotan Mendebalde Alkarteak antolatzen dituen jardunaldietan ere izaten dute gure ikastetxeetan egiten denaren berri; diman antolatu genituen Herririk herri jardunaldietan euskal herri osoko eta europako
|
|
2014
|
|
|
Adibide batzuen bidez hobe uler daiteke
|
egin
berri dugun baieztapena: enpresa handiak dauden eskualdeetako biztanleek ekimena eta sozio ekonomiaren ezagutzarekiko jarrera pasiboagoa dute.
|
|
2015
|
|
|
udalerri euskalduntzat jo ditugu euskararen indizean %70a gainditzen duten udalerri guztiak (esan bezala, praktikan, euskaldunen kopurua %60tik gora duten udalerriak sartzen dira udalerri euskaldunen multzoan). Arnasgune kontzeptuaren aurkezpena ere
|
egin
berri dugu Zalbideren eskutik. Nola operatibizatu, ordea, arnasgune kontzeptua?
|
|
2018
|
|
|
Belarriprest figura eta haren
|
egitekoa
berria da euskalgintzan. Belarripresten figurak ordezkatzen duen sektore sozial handia urruti sentitu da orain arte euskalgintzaren zereginetatik, bereziki euskaraz ulertu arren hitz egiteko zailtasunak dituzten horiek.
|
|
|
Horregatik, askotan, Badirudi mezua errazago iritsi dela ahobiziengana belarriprestengana baino. [...] Belarriprest figura eta haren
|
egitekoa
berria da euskalgintzan.
|
|
|
zer egin zen, nondik gatozen, egindakoa baloratu eta aitortu... Gutxi idatzi da honetaz, are gutxiago herri bakoitzean egindakoaz, batzuek baino ez dute
|
egindakoaren
berri, eta errelatoa egin beharra dago eta ezagutarazi, batez ere gazteek (etorkizuneko helduek) jakiteko eta aintzat hartzeko; aukerak ugariak dira: argitalpen arin edo mardulagoak, euskararen arnasgune soziofuntzionalak eta motorrak mapan kokatu eta ibilbideak antolatu, hitzaldiak edo mahai inguruak, ikus entzunezko euskarrietan jaso...
|
|
2019
|
|
|
Mutil batzuek ere egoera oso zehatzetan baino ez diete neskei noka egiten. horregatik, badirudi nolabaiteko kode alternantzia dagoela zukaren eta hikaren artean, hots, batzuetan gazteek tratamenduak txandakatzen dituzte (neskek toka eta noka eta mutilek noka) esaldi edo elkarrizketa batean baliabide estilistiko gisa, esan nahi dutenari indar gehiago emateko. hitanoa erabili ala ez erabiltzeko aldagai soziolinguistikoei erreparatuta, orain arte hitanoa oso etxeko eta familiako tratamendutzat jotzen bazen ere, badirudi etxezulotik kalerako jauzia egin duela, orain gazteek senideekin eta familiako gainerako kideekin baino aiseago hitz egiten dutelako hika kaleko ezagun zein ezezagunekin. Bada nolabaiteko kontraesana, izan ere, gazteek zalantzarik gabe diote hitanoak konfiantza transmititzen dietela, baina ez dute hika egiten lagunik eta seniderik hurbilenekin, eta bai, topo
|
egin
berri duten ezezagunekin. hipotesietan aurreikusi bezalaxe, gazteek bi aldeetako ideologiak dituzte hitanoaren inguruan, baina aldekoak gailentzen ari dira. hasteko, hitanoak badu nolabaiteko prestigioa hitz egiteko gai direnak benetako euskalduntzat hartzen direlako. Naturaltasuna, freskotasuna, kidetasuna, adiskidetasuna eta konfiantza gisako hitzak esleitzen zaizkio hitanoari; alegia, benetako hizkera iruditzen zaie, autentikoa, kalekoa eta bizia.
|
|
2022
|
|
|
• Sustapen bateko etxebizitzak eta epe laburrean egin beharreko beste batzuk gehitu daitezke azterlana egin ala ez erabakitzeko? Esaterako, 85 etxebizitza gehiago
|
egin
berri ziren Ardantzabidean, eta Puntanoeta auzoan proiektatuak daude jada beste batzuk.
|
|
|
Halere, Alberdi Zumetak (2019: 149) honela ohartarazten digu: " Bada nolabaiteko kontraesana, izan ere, gazteek zalantzarik gabe diote hitanoak konfiantza transmititzen diela, baina ez dute hika egiten lagunik eta seniderik hurbilenekin, eta bai, topo
|
egin
berri duten ezezagunekin". Beraz, badirudi aurrean dutena herrikidea, adinkidea eta gizonezkoa izatea nahikoa kidetasun dela hari hika zuzentzeko, nahiz erabat ezezaguna izan.
|
|
2023
|
|
|
guztira 60 txio egin dira eta 50.000 inpresio, 500 atsegin dut, 250 bertxio eta 100 klik jaso dituzte. Edukiari dagokionez, HIGAk iraun bitartean Twitterreko hari bat egin da egun bakoitzeko eta bertan eman da
|
egindakoaren
berri.
|
|
|
eguneko agenda iragarri, egunean egindakoaren argazki bilduma eta bideo laburpena. Horrez gain, istorioetan zuzenean eman da
|
egindakoaren
berri.
|