|
2008
|
|
|
// nere iritziz/ mundu hontan dena sekretua da eo garrantzia duen/ dana o gehiena sekre tua da// eta jakin
|
egin
behar dugu sekretu horiyek geureganatzen da sekretu horiyek asmatzen// eta hoi erakusteko/ hain zuzen ere dena sekretua dela erakusteko nik orain hemen jarriko dizuet/ kanta oso txikiya// ba ezagutuko duzuena ez dakit ezagutzen duzuen kanta txiki bat// euskaraz
|
|
|
(/) badakit askotan galderekin hastea zuzenean ez dela izaten erraza; orduan, aurrena, gauza txiki bat esango dizuet, 10 minutuz edo gutxiagoz, eta ondoren halako ondorio edo moraleja bat aterako det. Gero zuei utziko dizuet hitza. Nere iritziz mundu honetan dena sekretua da, garrantzia duen/ dena da sekretua; halatan jakin
|
egin
behar dugu sekretu horiek asmatzen eta geurega natzen. Eta horretarako, hots, dena sekretua dela erakusteko nik orain kanta txiki bat jarri ko dizuet euskaraz; ez dakit ezagutzen duzuen, bai.
|
|
|
eta holako batean esan zuen/ ba: zerbait
|
egin
behar dut! zerbait egin behar dut!
|
|
|
zerbait egin behar dut! zerbait
|
egin
behar dut! Pentsatu zuen/ pentsatu pentsatu/ (J.M.K.).
|
|
|
edo errorerik eginez gero, ez dago atzera jotzerik, ez da esaldia aldatzerik. Holakoetan hiztunak derrigorrez aurrera
|
egin
beharra du. Ikus daitekeenez, enuntzia ziora bertara jo beharra dago.
|
|
|
Baina azterketei dagokie nez egin den lanaz gain, ikerketa honei dagokien beste alde batzuk ere azpimarratu nahi ditut. Alde batetik, euskarak latinetik jaso duen materiala oraindik gehienez kro nologikoki sailkatu gabe dago, eta horretarako ahalegina
|
egitea
behar dugu ikerketa zientifikoagoa lortu nahi bada: Segura eta Etxeberriak katalogatzen egin duten lanaz gain, sailkapen kronologikoa behar dugu.
|
|
|
Valentzian, bi hizkuntz artean, hau da, gaztelania eta katalanaren arte an izaten diren harremanak ezagutzeko aukera eskaintzen digu. Beraz, alde horreta tik gaur hitz
|
egin
behar dudanarentzat badu bere abantaila. Baina, bestaldetik Euskal Herritik kanpo bizitzea euskera hobetzeko, batez ere hizketa mailan, ez da hain ego kia izaten.
|
|
|
Alde batetik, errazago lortuko dugu beste alderdi batzuetatik herri jakin batera joandako euskaldunak bertakotzea. Laminaciones lantegian lan egiteko Lesakara joan den bizkaitarrak, esate baterako, jakin
|
egin
behar luke heldu> den, > eginen, > ortzeguna, > ra, > solastu> zer diren, eta hori jakinda, errazago ekanduko da Lesakako bizimodura.
|
|
|
Herri euskaldun askotan, alkate eta zinegotziek herritarren aurrean hitzaldiren bat
|
egin
behar dutenean, Euskara Batuan egiten dute, horixe delakoan hizkera jasoa. Herri euskaldun askotan, apaizek Elizan, Euskara Batuan egiten dute, horixe delakoan hizkera jasoa.
|
|
|
Ikusleari parte hartzeko aukera ematen zaionean, bere geolektoa erabiltzea guztiz zilegi da, eta kode batua ulertzeko zailtasunak dituela konturatuz gero, esatariak ikuslearen geolektora hurreratzeko ahalegina
|
egin
behar luke. Ikuslea behatzaile soila denean, geolektoek tokia izan dezakete, testuinguru semiotikoaren ardatza komunitatea bada.
|
|
|
Herriak ikasi
|
egin
behar ditu hitz horiek: lehendik ezer erabiltzen ez bazuen hori esateko, ikas dezala aurrerantzean nola esan; eta, ordurarte beste era batera esan bazuen, ahaztu dezala hura eta arau egokien arabera moldaturiko berria ikas dezala.
|
|
|
Hiztegi Batuan eginiko aukerez izan ditzakezuen zalantza eta oharak eztabaida garairako utziaz, aitzindari edo aitorle izatearen auzira itzuli nahi dut amaitu aurretik. Tradizioko hitz altxorrari eskaini diodan atalaren amaieran eginiko galdera bera
|
egin
behar baitugu hitz berrien eta terminologiaren alorrean ere. Eta hemendik aurrera, XXI. mendearen atarian, zer?
|
|
|
Baina, antza denez, zenbait hegoaldetarrentzat, huskeria bat da hori. Euskara Batua euskaldunak batzeko izan dadin nahi baldin badugu, baztertu
|
egin
behar ditu gu premiazko ez diren gaztelaniakadak eta frantseskadak euskara horretatik. Halaxe esana du, adibidez, Ibon Sarasolak, behin baino gehiagotan.
|
|
|
Uztarketa behar da. Informatikariek (edo web egileek) eta itzultzaileek (edo hizkuntzaren profesionalek) terreno berri batean
|
egin
behar dute lan, elkarren premien berri edukiz, eta horretara egokituz. Terreno berri horixe da lokalizazioarena eta hizkuntza ingeniaritzarena.
|
|
|
Ikerketa egiten segi behar dugu, lanean segi behar dugu, elkarrekin bilduz Euskalkien> lantaldean, > eta aurrera bideak elkarrekin aztertuz. Aurrrera begira nondik, nola eta nora
|
egin
behar dugun aztertzen segi behar dugu, beraz. Auzi honetan, zuzen tasuna, egokitasuna eta beharra, hirurak elkarren eskutik ibili beharrean ikusten ditut, zorionez.
|
|
|
Baina honek ez gaitu elkarrekin zapuztu behar. Indarrak batu
|
egin
behar ditugu, eztabaida antzuetan elkar aspertu barik. Denok dugu halako joera, neugandik hasita, arkakuxua hartz bihurtzeko, Urtubiko Andereak aspaldi batean esaten zuen bezala.
|
|
|
Eta guztiaren gainetik, elkarrekin berba
|
egin
behar dugu gaiaren gainean, eta ez Mendebaldekoak bakarrik. Euskal Herri osokoak.
|
|
|
nola idatzi behar dugu? zer
|
egin
behar dugu, nola irakat si behar dugu?
|
|
|
Ax 162: Baldin obra miserikordiazkoak, nola baitira probeen faboratzea, biluzen beztitzea, gose, eta egarri denari, iatera, eta edatera emaitea, bat bederak berak bere eskuz, bizi dela, irabazi handirik egitekotz,
|
egin
behar baditu: zenbatenaz berak bere eskuz ondokoetara utzi gabe, egin beharkoitu obra obligazinozkoak, iustiziazkoak, eta konzientziaz zor dituenak?
|
|
|
Onik onenean, testamentua da lur honetako aferak bideratzeko tresna. Orobat, testamentuarekin batera, gizabanakoak bere bizitzaren damua
|
egin
behar du, bere zorrak, okerrak eta makurrak zuzendu behar ditu, hil aurretik Jainkoarekiko dituen bestelako zor horiek ere ordainduta24.
|
|
|
Jorge Oteiza, betiko isilean jarraitzeko asmoa zuen Bitoriano Gandiagari olerkiak idatzi eta argitaratzeko ekin eta ekin ibiltzen zitzaiona: . Idatzi
|
egin
behar nuela eta idatzi egin behar nuela. Eta horrela atera zen Hiru> gizon> bakarka? 12.
|
|
|
Jorge Oteiza, betiko isilean jarraitzeko asmoa zuen Bitoriano Gandiagari olerkiak idatzi eta argitaratzeko ekin eta ekin ibiltzen zitzaiona: . Idatzi egin behar nuela eta idatzi
|
egin
behar nuela. Eta horrela atera zen Hiru> gizon> bakarka? 12.
|
|
|
Neurri interpretazio hau ezinbestekoa da, pixka> bat, > pila> bat> modukoe kin, baina baita erdi, > laurden> eta gainerako zatikiekin ere. Aldiz, gramatikarien iritziz zuzenak ez diren beste egiturez ere galde
|
egin
behar genuke. Adibidez, baso, > botila, > eskukada> eta abarrekin izen elkartu modura ematen ditugunean horixe gertatzen da.
|
|
|
Ez, ez da beti hain erraza itzultze lana. Eta arlo honetan ere zenbat buru hainbat aburu delakoa azaltzen zaigu, hizkuntz aldaketa
|
egin
behar duenaren jakituria, sentiberatasun, inspirazio, trebetasun eta irizpideen arabera. Horrexegatik, mintzaira batetik bestera edozein perpaus labur ematean itzultzaile bezainbat itzulpen ezberdin gertatzen direla esperientziaz jakinda, gauza egiaztatu gabeetan fede handirik ez dugunoi behintzat, zail egiten zaigu Testamentu Zaharraren Hirurogeita hamarren itzulpen mirarizkoan sinestea, hirurogeita hamar lagunek, nork bere kontutik eta bakarka Biblia osoa hebreeratik itzultzen hasi eta azkenean guztiak grezierazko emaitza berbera eskaintzera heltzea fantasia guztien gaineko zerbait da eta.
|
|
|
egokiaraziz, zinez esan genezake itzultze lana hitzez hitzeko aldatze lana barik, berba eta esaldi egokien etengabeko aukera dela, urreginak bere lane rako harribitxiak maisuki hautatzen duen xehetasun eta arta berberaz. Horrez gainera, itzultzeko lana literaturazko obra garrantzitsua baldin bada, itzultzai lea egilearen barruan sartzeko ahalegina
|
egin
behar du, aktore ona bere per tsonaiarekin identifikatzen saiatzen den bezala
|
|
|
Holakoetan apaiz nagusiak pertsona bat hil eta kontu handiz hari larrua kentzen zion, eta ondoren, oraindik odola zerion larru horrekin jantzirik agertzen omen zen tenpluaren goialdea, zere moniarekin segitzeko59 Mutatis> mutandi, >, eta barka nazazue hain ekintza odoltsu eta makabroa hemen aipatzeagatik? itzultzaileak antzeko zerbait
|
egin
behar duela esango nuke, hots, bere gainean jatorrizko idazlearen larrua jantzi, edo haren barruan sartu eta hark bere hizkuntzan jardun bezala beste hizkuntzan aritu, bere pertsonaiaren psikologia ongi barneraturik daukan teatro antzezlea bezala jokatuz.
|
|
|
Izan ere, nekazarien kantu eta doinuak ederrak izanagatik beren hartan ezin homologa zitezkeen italiar ereduko pieza sofistikatuekin. Musikari ikasiek berlandu
|
egin
behar zituzten, melodiak harmonizatuz, edo herri tradizioaren «esentzia» bilatu eta konposizio osoki berriak, baina herri zaporedunak, sortuz.
|
|
|
Azkuek 1918an Bilbon eman zuen hitzaldia oso garrantzitsua da bere jarrera ideologikoa eta militantzia argitzeko. Okasio hartan, musikari buruz hitz
|
egin
behar bazuen ere, gai horren gaineko berbaldia amaituta, aitorkizun bat egin zuen, bezperan Euzkadi egunkarian agertu zen zirikada bati erantzunez:
|
|
|
(...) eskolak garrantzizko eginkizuna du ahozko hizkuntzaren garapenean Lehen Hezkuntza zehar: erraztu
|
egin
behar du ikasleek ahozko hizkuntzaren erabilera formalagoari dagozkion komunikazio trebetasunak lortzea. Horretarako, ikasle bakoitzak duen ahozko hizkuntzaren mailatik abiatu beharra dago erabilera zabalago eta sakonago bat iradokitzeko, trukeak bultzatzen dituzten egoerei indar emanez, non ahozkoa komunikazioaren oinarri izango den.
|
|
|
Eskolak onartu beharra dauka haurrak Lehen Hezkuntzara ekartzen duen ahozko gaitasuna, bai hizkuntzazkoa eta bai komunikaziozkoa eta hedatu, garatu eta sustatu
|
egin
behar du gaitasun hori, komunikazio estrategia diferenteak eskatzen dituzten egoera ezberdindutan sartuz, barietara molda dadin.
|
|
|
Seaskaren baitan ez da sekula eramana izan euskalkien trataerari buruzko gogoeta sakonik eta ondorioz ez da sekula hartu delibero finkorik sail honetan, nahiz jarraibide batzuk beti izan diren, hots, haurrek eskolako lehen urratsak beren euskalkian
|
egin
behar dituztela eta lehen maila bukaeran, emeki emeki batura hurbiltzen hasi liratekeela.
|
|
2009
|
|
|
Egitura, pertsonak, eta, esan dezadan bidenabar, baliabide teknikoak eta materialak, horiek ezinbestekoak baitira egun Euskararen Akademiak
|
egin
behar duen lana burutzeko, hots, Iker eta Jagon sailetan sakontzeko, eta, aldi berean, euskararen goi mailako ikerketa eta gizarteratze lana bideratzeko. Ez da Euskaltzaindia horretan bakarra.
|
|
|
Elkarte horren zeregina nola mugatu zen orain kontua: euskara ikertzea ala euskara babestea edo zaintzea, zer
|
egin
behar zuen, horietako bat ala biak?
|
|
|
gaiak banatu eta gaien arabera lan egin. Batzordeak ondo daude, lanean jarraitu
|
egin
behar dute, baina batzordeak biltzen dira hilean behin edo bi hilean behin, gehienez ere. Euskaltzaindiak, berak lantzen dituen alorretan, eguneroko lana egin behar du:
|
|
|
Batzordeak ondo daude, lanean jarraitu egin behar dute, baina batzordeak biltzen dira hilean behin edo bi hilean behin, gehienez ere. Euskaltzaindiak, berak lantzen dituen alorretan, eguneroko lana
|
egin
behar du: egitasmo zehatz batzuk, zuzendari batzuk eta langile batzuk.
|
|
|
Euskaltzaindiak ikerketa egiten duenean, ikerketa nazionala egiten du. Hau da, sakabanatuta dagoen herri honetan badira proiektuak inork gutxik egingo dituenak, eta baten batek
|
egin
behar dituenak. Proiektu horiek batasuna eskatzen dute, euskararen
|
|
|
eta Euskal Herriaren aldetik. Toponimia eta onomastika egin behar baldin badugu,
|
egin
behar dugu ikuspegi oso batekin. Eta berdin, beste hainbat arlotan eta egitasmotan.
|
|
|
Horretan aritu gara azken urteotan, eta horretan aritu dugu hurrengoetan. Zentzu honetan Euskaltzaindiak
|
egin
behar duen koordinazio lana garrantzitsua da, batzuetan lotu egin behar ditugulako, batu eta koordinatu, lurralde desberdinetako botere politiko administratiboak.
|
|
|
Horretan aritu gara azken urteotan, eta horretan aritu dugu hurrengoetan. Zentzu honetan Euskaltzaindiak egin behar duen koordinazio lana garrantzitsua da, batzuetan lotu
|
egin
behar ditugulako, batu eta koordinatu, lurralde desberdinetako botere politiko administratiboak.
|
|
|
Euskaltzaindiak ez du errebindikatu behar hizkuntza politika jakin bat. Euskaltzaindiak
|
egin
behar du euskararen ikuspegitik aurrerakuntza posible guztietan egon, bere ahotsa sentiarazi, beste erakunde eta elkarteekin elkarlana sustatu, eta gero, ahal dugun neurrian, sentsibilitate ezberdinak bildu.
|
|
|
Euskaltzaindiak bere ustea planteatzen du horrelakoetan. Eta, aldi berean, Euskaltzaindia erakunde ofiziala baldin bada, jakin
|
egin
behar du botere publikoekin batera lanean aritzen, bakoitza bere nortasunetik abiatuta. Eta, aldi berean, euskalgintzan dabilen jendearekin ere lan egiten jakin behar du.
|
|
|
Hori ahazten baldin badu, esklerotizazioa dator. Jakin
|
egin
behar du Euskaltzaindiak euskalgintzan zer dagoen: hori hartu eta gero, beharbada, maila instituzionalean defenditu, babestu, itzala eman.
|
|
|
Ez da izango bide erraza, Nafarroan dauden ezaugarriak kontuan hartuta, baina egin beharra dago. Euskaltzaindiak hor bitartekaritza eta arartekotasun lana
|
egin
behar du.
|
|
|
–Euskaltzaindiak jakin
|
egin
behar du botere publikoekin batera lanean aritzen eta, aldi berean, euskalgintzan dabilen jendearekin?
|
|
|
biziari lagunduko dio, bere zati aldezlearen bidez batez ere: lagundu; bañan egin, erriak
|
egin
bear du, guztiok egin bear dugu: garbi edo mordollo, egin.
|
|
|
biziari lagunduko dio, bere zati aldezlearen bidez batez ere: lagundu; bañan egin, erriak egin bear du, guztiok
|
egin
bear dugu: garbi edo mordollo, egin.
|
|
|
Hizkuntzak bere behar komunikatiboak badituela ulertzea eta ulertaraztea lortu du batzorde honek, eta behar komunikatibo horietan Euskaltzaindiak bere ekarpena
|
egin
behar duela. Lorpen garrantzitsua da hori, batez ere adierazkortasunaren eta erabileraren ikuspegitik.
|
|
|
Bitasun horretan jokatu behar dugu. Zentzu honetan, Euskaltzaindiaren lanak eta agiriak bereizi
|
egin
behar ditugu: batetik, buletinak, agiri ofizialak; eta bestetik, ikerketa lanak.
|
|
|
Horretara sortu da agerkariaren Idazketa Kontseilua. Bildumetan, aldiz, aldaketak
|
egin
behar ditugu, bai itxuraz eta bai mamiz, baina batez ere itxuraren ikuspegitik. Eta bildumak eguneratu egin behar ditugu, bilduma berriak sortu.
|
|
|
Bildumetan, aldiz, aldaketak egin behar ditugu, bai itxuraz eta bai mamiz, baina batez ere itxuraren ikuspegitik. Eta bildumak eguneratu
|
egin
behar ditugu, bilduma berriak sortu. Zabalkundeari dagokionez, bi bidetan egin genituzke hobekuntzak:
|
|
|
Oro har, Euskaltzaindiaren lanetan teknologia berriak behar bezala erabil daitezen da batzorde honetan ardura nagusia. Besteak beste, Akademiak arauak emateko eta ikerketak
|
egiteko
behar dituen testu corpusak antolatzeko tresna teknologiko egokienak baliatzea eta emaitza horiek gizarteratzeko behar bezalako baliabide informatikoak garatzea da batzorde honen egitekoa. Andres Urrutia da batzordeburua, euskaltzainburu denez, eta Andoni Sagarna batzordeko arduradun.
|
|
|
23 akademiko oso dira 2009an, eta gehienez 25 izan daitezke. Kide berriak hautatzeko, gutxienez hiru akademiko osok
|
egin
behar dute proposamena, eta osoko bilkurak izendatzen ditu, gehiengo osoz. Hautaketa bizi artekoa da.
|
|
|
Kontseiluak gutxienez hilean behin
|
egin
behar du batzarra. Urtearen bukaeran, egindako lanaren txostena egin beharra du Kontseiluak, urtean zehar emandako hizkuntza irizpide eta gomendio guztiak barne.
|
|
|
Kontseiluak gutxienez hilean behin egin behar du batzarra. Urtearen bukaeran, egindako lanaren txostena
|
egin
beharra du Kontseiluak, urtean zehar emandako hizkuntza irizpide eta gomendio guztiak barne.
|
|
|
Erabakigune nagusia osoko bilkura da, akademiko osoen batzarra alegia. Gutxienez urtean hirutan
|
egin
behar du bilera.
|
|
2010
|
|
|
gozo irakurtzen dira haren sermoiak, erritmo eta jatortasun berezia darie.
|
Egin
behar dugu kontu, Agirre 53 urte inguru dituenean hasten dela idazten (haren lehen sermoiak, publikaturik ezagutzen ditugun lehenak, 1795koak direla suposatzen badugu). Beraz, prosari ekin baino lehenago, esperientzia oso handia du predikari gisa, 23 urtekin apaiztu zela gogoan izanik (Misioetan predikari ibili ote zen ez dakigu).
|
|
|
Emiliano Ozaetak tesina bereziki obra honi eskaini zion, erakutsiz Agirrek metodo bat osatu zuela kristau dotrina irakasteko. Obraren hartzaileak lehenbiziko Komunioa
|
egin
behar duten haurrak lirateke. Katekesi euskalduna jasotzeko bidea eman nahi izan zien Gipuzkoako orografia malkorra eta bizi baldintzak kontuan hartuz.
|
|
|
Testuingurua 1:
|
egin
behar duenaren segurantzarik ez du entzuleak; ez daki nola jokatu zenbaitetan, nahastuta baitago edota egon daiteke.
|
|
|
Edo izan daitekeena, litekeena, izan litzatekeena. Zentzu honetan, guk beste bereizkuntza bat
|
egin
beharra dugu.
|
|
|
Horrela bada, BEren presentzia zabala oro har, eta aipuena bereziki, beste talaia batetik interpretatu behar dela uste dugu. Eta interpretazio horrek, orobat, bere
|
egin
behar ditu nahitaez beste fenomeno batzuk ere; hain zuzen ere: aipua partaidetzan, aipua iruzkina erlazioa, eta aipua memoria fenomenoak.
|
|
|
Kristauarekiko hurbiltasuna, eta intimitatea bilatzeko baserritarrek bezala hitz
|
egin
behar du. Doxaren tokia da.
|
|
|
Baita Jesukristoren justiziaren mehatxua, betiko su eta garren presentzia eta izaera formulistikoa, zigorraren irudia berrituz diskurtsoan? Infernuaren deskripzioak, apokalispia (Bederatziurrenetan agertzen dira bereziki horrelako elementuak, sugestioak gora
|
egin
beharra du konfesioa eragiteko). Sermoiek, aleka gehiago, beldurra eta ikara sortzen dute.
|
|
|
Sermoiak abduzitu>
|
egin
behar du, erantzun emozionala bilatzen duen aldetik (ezin fedea arrazoibidetik eratorri). Sermoia mendeetan ondutako aldaketa finito batzuez zirrara eragiteko diskurtso baten materializazio historikoa da.
|
|
|
Euskaraz
|
egin
behar genuke guztiok, egunero
|
|
|
Argia da, alde batetik, artikulu atal hori: eskola munduak zer norabidetan arraun
|
egin
behar duen seinalatzen du. Euskaraz eta erdaraz, bietan jakin behar dute gazteek.
|
|
|
Baita hizkuntza kontua ere: eskolak
|
egin
behar du, ikuspegi horren arabera, etxeak egiten ez duena. Senar emazteek erdaraz egin dezakete lasai, beraien artean (eta, adin batetik aurrera, seme alabekin), eta eskolak konponduko du etxeko defizit hori.
|
|
|
Altaba azken gogoeta bat
|
egin
behar genuke euskararen etorkizunari buruz. Eta lehenik AEKko ikasleek nola transmititzen dute euskara beren haurrei.
|
|
|
Edukiei zegokienez, programa ofizialetan eskaturiko gai berdinak ematen ziren EIBren ikastoletan, ikasleek Ingreso izeneko azterketa
|
egin
behar zutelako batxilergoan sartu ahal izateko. Baina euskara, erlijioa, euskal geografia edo historia ikasgaiak ere txertatu zituzten curriculumean; eta gaika egin beharrean, osotasunean irakasten ziren.
|
|
|
Horregatik, 3 eta 9 urte bitarteko haurrak onartzen zituen bere eskolan Zipitriak. Baina ikasleak 9 urte betetzean, azterketa bat
|
egin
behar zuen. Ingresos zenekoa?, ondoren, hezkuntza arautuan (eta beraz, gaztelerazko ikastetxeetan) jarraitu ahal izateko. Azterketa hori, gainera, gazteleraz egin behar zuten etxe eskoletako ikasle euskaldunek.
|
|
|
Baina ikasleak 9 urte betetzean, azterketa bat egin behar zuen. Ingresos zenekoa?, ondoren, hezkuntza arautuan (eta beraz, gaztelerazko ikastetxeetan) jarraitu ahal izateko. Azterketa hori, gainera, gazteleraz
|
egin
behar zuten etxe eskoletako ikasle euskaldunek. Ondorioz, Zipitriak lan handia egiten zuen bere ikasleek azterketa gainditzeko eta gaztelerazko eskoletan arazorik ez izateko.
|
|
|
Zipitriak ez zuen edonor onartzen harekin lan egiteko. Andereño berri haiek irakasle ikasketak
|
eginak
behar zituzten halabeharrez. Eta, lanean hasi aurretik, urtebeteko praktikak egin behar zituzten eskarmentua edo esperientzia zuen beste andereño baten alboan.
|
|
|
Andereño berri haiek irakasle ikasketak eginak behar zituzten halabeharrez. Eta, lanean hasi aurretik, urtebeteko praktikak
|
egin
behar zituzten eskarmentua edo esperientzia zuen beste andereño baten alboan. Halaber, andereñogai haietako asko Zipitriarekin alfabetatu ziren euskaraz.
|
|
|
Ondorioz, irakasleentzat ez zen metodo erraza hura. Lan handia
|
egin
behar zuten. Eta horrek eragin zuen, halaber, prestakuntzaren beharra.
|
|
|
Baina, hitzarmena sinatuta ere, arazoak ez ziren amaitu Iparraldeko ikastolentzat, hitzarmena bera betetzeko, Seaskak presioari eutsi behar izan ziolako. . Solaskide bat lortzeko, borrokatu
|
egin
behar genuen?, dio Maialen Garatek. –Eta konbenio bat sinatuta, konbenioak esaten zuena betetzeko ere bai?, erantsi du.
|
|
|
Marko autonomikoa martxan jarrita, beraz, Euskal Autonomia Erkidegoko hezkuntza sistema eta hezkuntza politika erabaki behar zituen Eusko Jaurlaritzak. Hautu bat
|
egin
behar zuen. Batetik, ikastetxe pribatuak zeuden, erdaldunak erabat, gehienak entitate erlijiosoek kudeaturikoak, eta nolabaiteko prestigioa zutenak, hasierako irudia ona galduxea bazuten ere.
|
|
|
Izan ere, oso logika garbiz azaltzen baitzuen gobernu organoen eta funtzionamendu organoen arteko lotura: zeintzuk ziren zuzendariaren funtzioak, ikasketa buruak zer
|
egin
behar zuen, administrariaren zereginak. Organigrama oso bat aurkezten zuen; eta, gero, ikastolek egin zitzaketen nahi adina aldaketa horren barruan?, kontatu du Garagorrik.
|
|
|
–Une inportante bat izan zen hura, ikastoletan bizi zen egoera elkarrekin aztertzen hasiz eta, emaitza gisa, eredu bat eskainiz. Etxea ordenatzea izan zen; hau da, ikastola baten barruan, jakitea bakoitzak zer
|
egin
behar zuen eta nola egin behar zuen?.
|
|
|
–Une inportante bat izan zen hura, ikastoletan bizi zen egoera elkarrekin aztertzen hasiz eta, emaitza gisa, eredu bat eskainiz. Etxea ordenatzea izan zen; hau da, ikastola baten barruan, jakitea bakoitzak zer egin behar zuen eta nola
|
egin
behar zuen?.
|
|
|
1987ko abenduaren 18ko akordioan jasotzen zenez, Euskal Eskola Publikoaren Legea egin aurretik, bitarteko lege proiektu bat
|
egin
behar zuen Eusko Jaurlaritzak: Bateratze Legea edo Ley de Confluencia izenekoa.
|
|
|
Eta hirugarren zehaztapen mailan, gutxiengo haiek eta eskola bakoitzaren curriculum propioa kontuan hartuta, zehaztu zen irakasle bakoitzak bere unitate didaktikoak eta irakaskuntza ikaskuntza proposamenak
|
egin
behar zituela.
|
|
|
Euskal hezkuntza sistema propioa eta, horren barruan, euskal eskola publiko berriaren proiektuei buruzko eztabaida bere mugarrietara heldua zegoen 1991 urteko hondarrean. Zirt edo zart
|
egin
behar zuen Eusko Jaurlaritzak.
|
|
|
Horrek eramaten gintuelako gure arteko borroka batera. Eta ez zen gure arteko borroka, besteekin zen, eta hor denok batera
|
egin
behar genuen. Gardentasun hori falta zen, esateko:
|
|
|
–Jakitun ginen eskola publikoetan eta ikastoletan lan
|
egin
behar genuela, eta, horregatik, ez genuen frakaso bezala hartu ikastola batzuk publifikatzea, aurreikusten genuen fase berrian bi oinarriek kontraesanak eta ekarpenak zituztelako?, jarraitu du Erkiziak. –Ez genuelako planteatu ikastolak izatea Euskal Eskola Publiko Berriaren oinarri bakarra.
|
|
|
–Ez genuelako planteatu ikastolak izatea Euskal Eskola Publiko Berriaren oinarri bakarra. Oraindik ere pentsatzen dugu ikastolen mugimendua defendatu behar dela, indar guztiz, baina lan
|
egin
behar dugula ere eskola publikoetan, barrutik, haiek euskalduntzeko eta nazio dimentsio batean kokatzeko?.
|
|
|
Curriculum vitae izenekoa bizitzaren ibilbidearen edo lasterketaren laburpena jasotzen duen agiria denez, curriculum hitzak, hezkuntza arloan, ikasleek ikasketak burutzeko, kasu honetan, Oinarrizko Hezkuntzaren heziketa burutzeko,
|
egin
behar duten ibilbidea edo programa esan nahi du?.
|
|
|
Lanaren zuzendaria izan zen Xabier Garagorriren hitzetan,, kultur ibilbideko obran, galdera honi erantzun genion lehen aldiz: . Zein da Euskal Herrian bizi den pertsona kultu batek Euskal Herriaz eta munduaz ezagutu eta bere
|
egin
behar dituen baloreak eta jarrerak??.
|
|
|
kezkak eta oztopoak azaldu, bidea finkatu, tresnak sortu eta ikastoletan indarrean jarri. Finean, ikastola bakoitzak bere bidea
|
egin
behar baitzuen, bere behar eta errealitatearen araberakoa.
|
|
|
–Baina salto bat eman behar dugu: PrestakuntzaPlanen inguruko hausnarketa
|
egin
behar dugu ikastoletan. Prestakuntza planteamendua ez delako, ni hemen eta hemen apuntatuko naiz?.
|
|
|
Eta horri buruzko prestakuntza masiboa izan da. Beraz, hori aitortzeko erreparorik edo lotsarik ez genuen bezala, gauza berdina
|
egin
behar dugu beste alorretan ere bai. Ezagutzak konpartitu behar dira, eta ezagutzen ez dena ere bai.
|
|
2012
|
|
|
Aurreko atalean ikusi dugunez, Susan Bassnettek eta André Lefeverek 1990ean argitaratutako Translation, History and Culture liburuan itzulpen ikasketek ikasketa kulturalen lana kontuan hartu behar zutela aldarrikatu zuten, eta itzulpengintzaren ikerketak. Cultural Turn? delakoa
|
egin
behar zuela iradoki zuten. Elkarrekin argitaratutako hurrengo liburuan, Constructing Cultures (1998) izenburukoan, ikasketa kulturalei itzulpengintzara hurbil daitezen dei egiten diete, izan ere, Edwin Gentzlerrek liburuaren hitzaurrean gogorarazten digunez,, the study of translation is the study of cultural interaction, and thus the appeal of this book to cultural studies scholars, literary theorists, anthropologists, ethnographers, psycholinguists, and language philosophers and all of those interested in multicultural socialisation processes?
|
|
|
Steinerrek eta Benjaminek erakutsi duten bezala, literatura lan batek ez du zentzurik norbaitek itzultzen edo interpretatzen duen arte. Interpretazio hori, gainera, modu sortzailean
|
egin
behar du itzultzaileak, jatorrizkoak ez baitu zentzu bakar edo finkorik. Idazle batek testu bat idatzi edo itzultzen duenean, idazle aitzindarien lanei erantzuten diela gogoraraziko digu, halaber, Harold Bloom estatubatuarrak, eta Sarrionandiak, Bloomen hausnarketak modu jostalarian praktikan jarriz, liburu berean bilduko ditu literatura ezin desberdinagoetako lanen itzulpenak eta berak sortutako lanak, denak ere literatura sare zabal eta mugagabe baten parte direla gogorarazteko.
|
|
|
27); Ibinagabeitiaren eta bere inguruko itzultzaileen proiektua ere ahalegin horren barruan kokatuko genuke: gure inguruko nazio handiek hala egin dutenez, gure euskal nazioak ere klasikoen idazlan handiak itzuliz
|
egin
behar du aurrera. –[S] aio nazionalista horren koroatze eta krisi [a]?
|
|
|
Hemen ere diskurtso bera ageri zaigu: Europako herri handi guztiek Antzinateko Greziako literaturatik edan dute, eta horri esker garatu eta apaindu ahal izan dute beren hizkuntza; euskal literaturak ere gauza bera
|
egin
behar du ezinbestean.
|
|
|
Sarrionandiak gerora bere idazlanetan behin baino gehiagotan96 aipatuko duen Stéphane Mallarmé idazlearen frantsesezko aipu hori tartekatuz, hitzen esanahi manipulatuaz jabetzeko eta horren aurka borrokatzeko deia egiten dute Pott bandakoek. Izan ere, itzulpenaren teoria modernoetan ziurtzat jotzen da hitzek zentzu finko edo esanahi literal bat dutela (ekar dezagun gogora Saussurek proposatutako adieraziaren eta adierazlearen arteko bereizketa97), eta ondorioz, teoria horien arabera, itzultzaileak
|
egin
behar duen gauza bakarra hitzen benetako zentzu hori atzeman eta beste hizkuntza batera pasatzea da. Teoria postmodernoek, baina, agerian jarri dute suposizio horren faltsutasuna, hitzen esanahia testuinguruaren, irakurlearen, garaiaren eta beste hainbat faktoreren arabera osatzen eta aldatzen dela erakutsita.
|
|
|
218 Garbi dago diskurtso idatzian ez dugula aurrez aurreko erreferentziarik,, mintzakiderik?. Ondorioz, idazleak inferentziak
|
egin
behar ditu irakurlea den horretaz, irakurleak dakienaz eta ez dakienaz, eta abar, ez baitu feedback ik jasotzen. Era berean, irakurleak izan ditzakeen oztopoak ere aurreikusi eta gainditu behar ditu, eta informazioa hartaratu.
|
|
2013
|
|
|
Horrelakorik ez zuen adierazi. Soldaduek gudua
|
egin
behar zutela zehaztu zuen, eta Jainkoak erabakiko zuela noiz arte egin zen gerla:
|
|
|
Hain zuzen, nahiz eta Jainkoa alde izan, alde izate hutsarekin bakarrik ez zutela gerla irabaziko azpimarratu nahi zuen Eskualduna k, eta jendeak otoitz
|
egin
behar zuela errepikatu zuen etengabe. Behin, gudu handi baten mentura izan zenean, Jainkoaz oroitzeko deia egin zuen Blaise Adémak.
|
|
|
Eugen Weberrenarabera, hirira joatea prozesu «askatzaile» gisa bizi zuten baserriko jendeek. Hiriko bizi baldintzak hobeak ziren, lan gutxiago
|
egin
behar zuten, distrakzio gehiago eta elizkizun gutxiago bazen (baserrian ez bezala), anonimotasuna bazen eta, oroz gainetik, hirian bizitzea sozialki maila bat gorago igotzea zen. Baserritik joandakoek hirian lortzen zuten estatutu berriak baserrian gelditu zirenen harrotasun eta mirespena eragin zuen, eta beraz hiriaren ospea eta laborantzaren mespretxua areagotu ziren baserri munduan berean.
|
|
|
Jules Moulier Oxobi, aldiz, ez zen gerlara joan, osagarri arazoengatik; Baionan gelditu zen mobilizaturik. Baionako armadarako zenbait zerbitzu
|
egin
behar zituen, baina astia bazuen astekariaz arduratzeko. Manex Hiriart Urrutik eta Jean Blaise Adémak funtsezko laguntza izan zuten Oxobi-rekin.
|
|
|
Armadaren iturrietatik eta Frantziako Barne Ministeriotik zabaltzen zen informazioa ez zen prentsa agirietara mugatzen. 1914ko abuztuaren 3tik goiti, Barne ministerioak egunero egunkari ofizial bat sortu zuen, prefekturetara igortzen zuena; prefekturek behar adina kopia
|
egin
behar zituzten departamenduko herri guztietara igortzeko, Herriko Etxe guztietako paretan ezarria izan zedin. Gisa horretan, informazioa bide bakarretik heltzen zela segurtatzen zuten, baina horrek egunkarientzat eduki berezi eta interesgarriak eskaintzeko trabak areagotzen zituen.
|