|
2023
|
|
|
Guztiarekin ere, ñabardura batzuk
|
egin
behar ditugu printzipio horren inguruan:
|
|
|
a) Subjektu pasiboak: i) Zergadunak. ii) Ordezkoak. b) Konturako ordainketak
|
egin
behar dituzten betebeharpekoak: i) Zatikako ordainketak egin behar dituzten betebeharpekoak. ii) Atxikitzaileak. iii) Konturako sarrerak egin behar dituzten betebeharpekoak. c) Tributuaren zioz partikularren arteko beharretan betebeharpekoak:
|
|
|
i) Zergadunak. ii) Ordezkoak. b) Konturako ordainketak egin behar dituzten betebeharpekoak: i) Zatikako ordainketak
|
egin
behar dituzten betebeharpekoak. ii) Atxikitzaileak. iii) Konturako sarrerak egin behar dituzten betebeharpekoak. c) Tributuaren zioz partikularren arteko beharretan betebeharpekoak: i) Jasanarazleak. ii) Jasanarazpena jasan behar duten betebeharpekoak. iii) Atxikipena jasan behar duten betebeharpekoak. iv) Konturako sarrerak jasan behar dituzten betebeharpekoak. d) Oinordekoak. e) Tributu salbuespenaren, itzulketaren edo hobarien onuradunak, subjektu pasiboak ez badira. f) Erantzuleak. g) Formazko tributu betebeharrengatik betebeharpekoak. h) Nortasun juridikorik gabeko erakundeak. i) Elkarren laguntzako arauketaren arabera tributu betebeharrak dituztenak.
|
|
|
i) Zergadunak. ii) Ordezkoak. b) Konturako ordainketak egin behar dituzten betebeharpekoak: i) Zatikako ordainketak egin behar dituzten betebeharpekoak. ii) Atxikitzaileak. iii) Konturako sarrerak
|
egin
behar dituzten betebeharpekoak. c) Tributuaren zioz partikularren arteko beharretan betebeharpekoak: i) Jasanarazleak. ii) Jasanarazpena jasan behar duten betebeharpekoak. iii) Atxikipena jasan behar duten betebeharpekoak. iv) Konturako sarrerak jasan behar dituzten betebeharpekoak. d) Oinordekoak. e) Tributu salbuespenaren, itzulketaren edo hobarien onuradunak, subjektu pasiboak ez badira. f) Erantzuleak. g) Formazko tributu betebeharrengatik betebeharpekoak. h) Nortasun juridikorik gabeko erakundeak. i) Elkarren laguntzako arauketaren arabera tributu betebeharrak dituztenak.
|
|
|
Kautelazko neurriak hurrengo hauek izan daitezke: a) Tributuen itzulketak eta Tributu administrazioak
|
egin
behar dituen beste ordainketa batzuk atxikitzea. b) Ondasun eta eskubideen gaineko prebentziozko enbargoa, eta hala denean, prebentziozko idatzoharra egitea. c) Ondasunak eta eskubideak xedatu, kargatu edo besterentzeko debekua. d) Enpresaren jarduera ekonomiko nagusiaren zerbitzu ematea edo obraren exekuzioa inorekin kontratatu edo azpikontratatu dituenean, kontratugile edo azpikontratugileei or...
|
|
|
5) Atxikitzaileek eta konturako ordainketak
|
egin
behar dituztenek datuak isilpean edukitzeko beharra ez betetzeagatiko arau haustea. Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 209 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 210 artikulua
|
|
|
Atxikitzaileek eta konturako ordainketak
|
egin
behar dituztenek datuak isilpean edukitzeko beharra dute Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 92 artikuluaren arabera, eta Bizkaiko TFAOren 94 artikuluaren arabera. Artikulu horretan bertan dionez, atxikitzaileek eta konturako sarrerak egin behar dituztenek konturako ordainketak egiteko baizik ezin dituzte erabili beste betebeharpeko batzuei buruzko datuak, txostenak eta aurrekariak, hau da, datuok, txostenak eta aurrekariak isilpekoak dira.
|
|
|
Atxikitzaileek eta konturako ordainketak egin behar dituztenek datuak isilpean edukitzeko beharra dute Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 92 artikuluaren arabera, eta Bizkaiko TFAOren 94 artikuluaren arabera. Artikulu horretan bertan dionez, atxikitzaileek eta konturako sarrerak
|
egin
behar dituztenek konturako ordainketak egiteko baizik ezin dituzte erabili beste betebeharpeko batzuei buruzko datuak, txostenak eta aurrekariak, hau da, datuok, txostenak eta aurrekariak isilpekoak dira. Osterantzean, jokabidea zehatuko da 600 euroko diruzko isun finkoaren bidez (300 eurokoa Gipuzkoan), pertsona edo erakunderen bati buruz bidegabe jakinarazi den datu nahiz datu multzo bakoitzeko.
|
|
|
Jarri ere, Tributu administrazioek zergadunen eskura euren datuak jartzen dituzte bide telematikoz, datuok kontsultatzeko eta lortzeko hagitz erraztuz. Horiek horrela, autolikidazioak aurkezteko unean zergadunak baditu arau hausteak aipatzen dituen datuak, hirugarrenek Administrazioari eman baitizkiote horien artean, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergari buruzkoak, konturako sarrerak eta atxikipenak
|
egin
behar dituzten hirugarrenek emanda. Nolanahi den ere, halako ziurtagiriak erabilgarri izan daitezke baldin eta Administrazioak eskura dituen datuen eta atxiki behar duenak edota autolikidazioa aurkeztu behar duenak dituen datuen artean desadostasunak badaude; are gehiago, Administrazioak daturik ez badu epean eman ez zaizkiolako.
|
|
|
Administrazio jardueratik ez eze, organo horien artean bereizteko eta organo bakoitzaren eskumenak ulertzeko, organo bakoitzak erabil ditzakeen prozedurei begiratuta
|
egin
behar dugu. Prozedura horiek jarraian jorratuko ditugu.
|
|
|
a) Zorrak kobratzen direnean. Prozeduran zehar kobratu nahi diren kredituak (kuota, zehapena, interesak eta kostuak) ordaindu badira, espedientea bukatuko da, eta zordunari ordainagiria eman behar diote. b) Kreditua osorik ala zati batean kobraezina dela adierazten duen erabakiaren bidez. Ordainketa
|
egin
behar duten guztiak kaudimengabeak direla adierazi behar da, jarraian ikusiko ditugun berezitasunekin. c) Ordainketa ez den beste edozein arrazoirengatik zorra edo zehapena azkendu dela erabakitzean: preskripzioagatik, iraungitzeagatik, barkamenagatik edo konpentsazioagatik.
|
|
|
55 Bizkaiko Ikuskapenari buruzko Erregelamenduan, Bizkaiko Foru Aldundiaren beste organoei informazio eskatzeko sei hilabeteko epea ezarri da; Estatuko Administrazio Orokorrari, autonomia erkidegoei, beste diputazioei eta toki korporazioei eskatzeko, hamabi hilabetekoa; eta beste Estatu batzuei eskatzeko, hamazortzi hilabetekoa (35 artikulua). arrazoi bategatik, prozedurak aurrera
|
egin
behar du edozein kasutan, hots, prozedura ez da iraungiko; baina jarraian azalduko diren ondorioak sortuko ditu: a) Preskripzioa ez da etentzat joko.
|
|
|
Desadostasun aktarekin batera, jarduleak txosten bat nahitaez
|
egin
behar du, erregularizazio proposamenaren funtsa diren Zuzenbideko oinarriak bereziki jasotzeko64.
|
|
|
Ikuskaritzak informazioa lortzeko jarduketak burutu ditzake prozedura lokabe batean, egiaztapeneta ikerketa prozedura baten barruan eta egiaztapen murriztuko prozedura baten barruan (edo egiaztapen mugatuko prozedura baten barruan, Bizkaian), baita beste administrazio organoek edo organo judizialek eskatuta ere. Edozein kasutan, TFAOen 162 artikuluak ezarri duenez, Administrazioak informazioa lortzeko jarduketak
|
egin
behar baditu eta horretarako bere bulegoetatik kanpo jardun behar badu, jarduketa horiek Ikuskaritzak burutu ditu. Nolanahi den ere, zerga bilketako organoek ere halako jarduketak (bulegoetatik kanpokoak) burutu ditzakete zorra kobratzeko ekintzen artean edo zorra ez ordaintzeagatiko erantzukizuna eskatzeko ekintzen artean.
|
|
|
Gobernu zentralak gauzatutako kontrola da aurrekontuko betearazpenaren gain. Konpromisoa bete ezean, Administrazioak plan finantzario ekonomikoa
|
egin
behar du desbideraketak zuzentzeko eta helburuak urtebetean betetzeko. Gobernu zentralak plan hori onetsi behar du.
|
|
|
Hortaz, aurrerago aipatu ditugun artikuluen ariora, Ogasun eta Finantzen Sailak gastuen sailkapen hirukoitza
|
egin
behar du (funtzionala, organikoa eta ekonomikoa), baina, sarrerei dagokienez, irizpide organikoak eta ekonomikoak bakarrik izan behar ditu kontuan.
|
|
|
Aurrerago esan bezala, gastua
|
egin
behar duen organoaren araberako sailkapena da. Horren ariora, Administrazioaren gastuak ataletan eta horiek organismo autonomo eta zerbitzuetan azpizatitzen dira.
|
|
|
Errenta lortu duena (zerga egitatea) Zergaren subjektu pasiboa da eta zorra ordaindu behar du. b) Betebehar materialak ere badira konturako ordainketak egiteko betebeharra, aurreko betebeharretik lokabe. Modu horretara, enpresari indibidualak hiru hilerik behin ordainketa bat
|
egin
behar du PFEZren kontura; eta enplegu emaileak langileei hileko ordainsaritik kenduko die kopuru bat, Ogasun publikoan sartzeko. Kopuru horiek kendu ditzake betebeharpekoak (hots, langileak) berak ordaindu lukeen zergatik autolikidazioa egiten duenean. c) Tributua dela-eta partikularren artean sortutakoak daude, esaterako, atxikipenak egiteko beharra eta langileak atxikipen horiek jasateko beharra.
|
|
|
Estatuko tributu sistematik kanpo aduanetako zergak daude. Estatuak zerga horiek biltzen baditu ere, bilketa Europar Batasunaren Aurrekontuan sartzen da, Batasunak ere zergaren arauketa
|
egin
behar duela Europar Batasuneko erregelamenduen bidez. Aduanetako zergen artean, inportazio eskubideak, esportazio eskubideak eta eskubide txiki izenekoak daude (biltegi eskubideak, gordailu eskubideak eta isunak).
|
|
|
Horiek horrela, lau sailkapen
|
egin
behar ditugu, zergen artean:
|
|
|
4.10 Konturako ordainketak
|
egin
behar dituzten betebeharpekoak
|
|
|
Konturako sarrerak gauzatan eginiko ordainketetan egin behar dira. Mota horretako etekinak ordaintzen dituenak diru sarrera
|
egin
behar du Ogasun publikoan. Araubide juridikoari begira, konturako sarrerak eta atxikipenak antzekoak dira, nahiz eta erakunde ezberdinak izan eta batzuetan bat ez etorri.
|
|
|
Behin zergaldia amaitutakoan, errentaren gaineko zergaren zioz kargaturiko etekinak lortu dituen subjektu pasiboak autolikidazioa
|
egin
behar du; bertan, berak kalkulatzen du zerga horretan ordaindu behar duen kuota, ekitaldian zehar lortu dituen etekinak kontuan izanda. Kuotatik hurrengo zenbatekoak kendu behar ditu:
|
|
|
Ondorioei gagozkiela, konturako atxikipenaren kasuan, atxikitzaileak
|
egin
behar du aurretiazko sarrera; tributuaren subjektu pasiboak, aldiz, atxikipen hori jasan behar du. Konturako sarreren kasuan, ordaintzaileak ere Administrazioari abonatu behar dio.
|
|
|
— Ekonomia Ituna betetzen den begiratzea, goi mailako ikuskaritza eginda. Horretarako, urteko txosten bat
|
egin
behar du, Eusko Jaurlaritzaren eta foru aldundien laguntzarekin.
|
|
|
4.10 Konturako ordainketak
|
egin
behar dituzten betebeharpekoak 155
|
|
|
Aparteko orduak egitea debekatzen zaie 18 urtetik beherakoei, gaueko langileei eta desgaitasuna duten langileei. Desgaitasuna dutenen kasuan, erregela orokorrari salbuespena egiten zaio; izan ere, halako langileek nahitaez
|
egin
behar dituzte ezinbesteko kasuaren ondoriozko aparteko orduak.
|
|
|
Jaiegunak ordaintzen dira kontuan hartu gabe enpresan egindako denbora. Nahitaezko araua da jaiegunak izatea, baina arrazoi teknikoak direla bide, langileak jaiegunean lan
|
egin
behar duenean, eskubidea izango du konpentsazio gisa beste egun batean atseden hartzeko. Hori posible ez denean, jaiegunean lan egindako orduak ordaindu dira ordu arruntak baino %75 gehiago.
|
|
|
Langileek nahitaez
|
egin
behar dituzte aparteko orduak?
|
|
|
(a) Lan arriskuak ebaluatzea: enpresaburuak arriskuen hasierako ebaluazioa
|
egin
behar du, kontuan hartuz jardueraren izaera, lanpostuen ezaugarriak, lanpostuotan jardun behar duten langileak eta langileok lan egiteko instalazioak.
|
|
|
Era berean, aldi baterako laneko enpresek jarraitutasunik gabeko lan kontratu finkoak egin ahal izango dituzte, enpresa erabiltzaile desberdinek, LELTBren 15 artikuluaren arabera, aldi baterako beharrizanak izan eta beharrizan horiei aurre egiteko langileak lagatzeko kontratuak
|
egin
behar dituztenean. Kasu horietan jarduerarik gabeko aldiek bat egin dute langileak lagatzeko kontratu desberdinen artean sor daitezkeen itxaronaldiekin.
|
|
|
Anton Zabaletak noren aurka
|
egin
behar du kaleratzearen ondoriozko demanda?
|
|
|
Komeni da kontuan hartzea uztailaren 16ko 27/ 1999 Legeak, Kooperatibei buruzkoak, lan elkartuko kooperatibei dagokienez ezarri duela langile bazkideen eta kooperatibaren arteko harremanak sozietate izaerakoak direla. Lan elkartuko kooperatibek xede dute euren bazkideei lanpostuak ematea; horretarako bazkideek lan pertsonala
|
egin
behar dute, lanaldi partzialean nahiz osoan, hirugarrenentzako ekoitzi beharreko ondasunak edo eman beharreko zerbitzuak erkidegoan antolatuz (80 artikulua). Halaber, Euskal Autonomia Erkidegoari dagokionez, kontuan hartu behar da ekainaren 24ko 4/ 1993 Legeak, Euskal Herriko Kooperatibei buruzkoak, xedatutakoa.
|
|
|
Ikastaldia bukatu ondoren, ikastuna ofizial egin zitekeen, hau da, ogibidea menderatzen zuen pertsona. Horretarako, kontratu berria
|
egin
behar zuen maisuarekin; behin ofizialaren estatusa izanda, nolabaiteko independentzia lortzen zen, lana egiteko. Azkenik, ofizialak maisu izatera hel zitezkeen, azterketa teoriko praktiko bat egin ostean, hots," maisulana" zeritzona.
|
|
|
Toki erakundeek eskumen horiek, berezkoak ez diren eskumen horiek, gauzatu ahal izango dituzte, finantza jasangarritasunari dagokionez finantza zaintza duten organoek aldeko txostena egiten badute eta beti ere eskumenen bikoiztasunik ez baldin bada ematen. Zaintza eginkizunak indartu egiten ditu 27/ 2013 Legeak eta TAOLean finantza zaintza duten organoek txosten ugari
|
egin
behar dituzte eskumenak bikoiztu direnean, jasangarritasunaren kasuetan, udalak batu edo zatitzen direnean, etab.
|
|
|
• Administrazio kontrolen ondorioz, ezinbestekoa da aldez aurretik organo kontrolatuak errekerimendua egitea, hau da, bolunitatea ordezteagatiko kontrola egin ahal izateko, aldez aurretik ordeztu edo kontrolatuko denak errekerimendua
|
egin
behar du. Horrela, Konstituzio Auzitegiak, 14/ 2018 epaian, honela dio:
|
|
|
Jatorrizko Legea 1988koa zen eta, jaso zituen aldaketa guztiak kontuan harturik, 2004an testu bategina egin zen. Lege honen inguruan bi adierazpen
|
egin
behar ditugu: Alde batetik, ezaugarri formala: TOLk TAOLren osagarria da.
|
|
|
Kontuan izan behar da, lehenengo eta behin, AEFJLOk neurri zuzentzaileen jarraipenerako sistema bat garatzen duela. ...omia erkidetako hiriburuak, eta 75.000 biztanle baino gehiagoko udalerrietan) kontu hartzailetza organoak hiruhilabetero ekonomiaeta finantza planaren jarraipen txostena egin du eta, horrez gain, finantza zaintzako organo eskudunak seihilabetero jarraipen txostena egingo du. Beste toki erakundeetan, likidazioarekin batera kontu hartzailetza organoek ekonomiaeta finantza planaren jarraipen txostena
|
egin
behar dute.
|
|
|
Garaiko izaerarekin bat eginez, gaiaren inguruko lehenengo artikuluek aurrekontuak egitean edota horiek exekutatzean dauden mugak aipatzen zituen (178 artikulutik 182 artikulura). Aurrekontuaren aurreproiektua udaleko kontu hartzaileak
|
egin
behar zuen eta proiektua Udalburuak egin behar zuen, kontu hartzailearen eta udaleko idazkariaren
|
|
|
Garaiko izaerarekin bat eginez, gaiaren inguruko lehenengo artikuluek aurrekontuak egitean edota horiek exekutatzean dauden mugak aipatzen zituen (178 artikulutik 182 artikulura). Aurrekontuaren aurreproiektua udaleko kontu hartzaileak egin behar zuen eta proiektua Udalburuak
|
egin
behar zuen, kontu hartzailearen eta udaleko idazkariaren
|
|
|
Momentu honetatik aurrera kontrolaren hasiera ematen zen: aurrekontu proiektuaren gaineko txostena
|
egin
behar zuen Probintziako Diputazioaren Ogasun Batzordeak; txosten hori derrigorrezkoa zen eta txosten hori ez izateak aurrekontuaren erabakia deuseza bihurtuko zuen. Udalbatzak aurrekontu proiektua onetsi behar zuen.
|
|
|
Toki ogasunen arauketa zehazteko orduan, betiko moduan, lurraldetasun printzipioarekin lan
|
egin
behar dugu. Kontuan izan behar dugu EKren 137 artikuluak egiten duen lurralde antolakuntza.
|
|
|
Egokitasunedo lege kontrolen inguruko sailkapena ere egin daiteke konprobaziorako erreferentzia irizpide bezala hartzen dugunean, baina kasu honetan KAren doktrinak argi utzi du toki erakundeen kontrol teknikek lege kontrola
|
egin
behar dutela.
|
|
|
Erreferentzia berezia
|
egin
behar dugu toki erakundeen finantza jardueraren gainean egiten den kontrolari. Jarduera honen gainean beti egon dira kontrol bereziak eta kontrol horiek azkenengo urte hauetan areagotu egin dira.
|
|
|
Halere, baliabide ekonomikoak lortzeari diru sarrerak deitu diegun bezala, orain, lortutako baliabide horien guztien kudeaketari buruz hitz egiten dugunean gastua deitzen diogu, baina ez da gastua berez. Toki erakundeek berezko eskumenak egikaritzeko eta zerbitzuak emateko lortu diren baliabideak kudeatzeari buruz hitz
|
egin
behar dugu. Hori horrela, gastuei dagokienez, behin diru sarrerak lortu eta gero, baliabide guztiak ondo kudeatu behar dira toki erakundeek dituzten gastuak behar bezala antolatzeko eta gauzatzeko.
|
|
|
Toki erakundeen antolamenduan kontabilitatea eramateko eskumenak kontu hartzailetzari dagozkio, eta erregelamenduan beharrezko funtzio publikotzat hartzen dira. Kontu hartzailetzak finantza kontabilitatea eraman eta garatu behar du, eta aurrekontua gauzatzearen jarraipena
|
egin
behar du, finantzei dagokienez, korporazioaren osoko bilkurak emandako arau orokorrekin bat etorriz.
|
|
|
" Legeak eskumenak argitu nahi ditu, eta, horrekin batera, segurtasun juridikoa eskaintzeaz gain, udalerriaren zeregin instituzionala indartu nahi du, bai eta finantzaketa egokia ere, toki erakundeen finantza jasangarritasuna ziurtatzeko, herritarrei zerbitzuak behar bezala emango zaizkiela bermatzeko. ...uropar Batasuneko araudiaren arabera, eta aurrekontu egonkortasunaren eta finantza jasangarritasunaren printzipioari buruzko konstituzio— eta legegintza erreformen ondoren, arkitektura instituzionalarekin eta ekonomia eta finantza arkitekturarekin lotutako alderdiek garrantzi handia hartu dutela toki erregimenaren garapenean, eta horrek are beharrezkoagoa egiten du euskal udalerriek lehen ere
|
egin
behar zuten exijentzia hori" 646 Esangura horretan oso garrantzitsua bihurtzen zaigu ETELren 115 artikuluak 3 atalean dioena, azken finean aurrekontu, zorpetze eta kontabilitate araubideek lurralde historikoek zehaztuko dituzte eta araubide horien barnean kokatu behar da aurrekontu egonkortasunari eta finantza jasangarritasunari buruzko politikak eta arauak. Beste modu batean esateko eta orain arte esandakoa labur biltzeko; lurralde historikoek aurrekontu, zorpetzeeta kontabilitate araubidea zehazteko eskumena duten aldetik, aurrekontu egonkortasunaren eta finantza jasangarritasunaren gaineko araubidea zehazteko eskumena ere izango dute.
|
|
|
kontrolatzailea eta laguntzailea. Foru Aldundiek laguntza ematean akatsak edo aurkaratzeko modukoak diren ebazpenak zuzentzeko ahalegina
|
egin
behar dute. Esangura horretan, kontuan izan behar dugu Foru Aldundietako finantza zaintzako funtzioak bere barne antolaketaren barruan toki erakundeekiko harreman azpisaila ezberdinen toki erakundeei laguntza ekonomiko zerbitzuetan kokatzen dutela.
|
|
|
109 artikuluaren hitzez hitzeko interpretazioari jarraiki, egiten den besterentze ororen berri emango dela esan du. Aditza subjuntiboan erabiltzen da, eta ekintza amaitu gabe dagoela adierazten du, orainaldi eta etorkizun gisa aldi berean; beraz, bistakoa da jakinarazpena ekintza burutu baino lehen egin behar dela" 477 Kontrako argumentua ere badago; horretan, informazioa ematea TAOLren 56 artikuluarekin bat
|
egin
behar du, eta informazioa eman behar da adostutako egintza edo ebazpenen gainean, eta prestatzea ez da ebazpena bera. Dena den, hurrengo galderari erantzutean argumentua ahuldu egiten da, horrek aukera kontrola ez duelako ahalbideratzen.
|
|
|
Finantza jarduera bada eta kontrol neurria erabiltzeak aurrekontu irizpide bati loturik badago, ez litzateke finantza zaintzako organo eskudunak honen kargu egin behar? Ondareari dagokion eskumena autonomia erkidegoari dagokio eta horregatik kontrolak berak
|
egin
behar du?
|
|
|
Gastu arauaren helburua gastu publikoaren hazkundea mugatzea da, Espainiako ekonomiaren hazkundeari lotuta gastatzeko gehieneko zenbateko bat jarrita506 Toki erakundeek, gastu ez finantzarioaren gehieneko muga bat onetsiko dute, aurrekontu egonkortasunaren helburuarekin eta gastu arauarekin bat datorrena, beraien aurrekontuetako baliabideak esleitzeko muga ezarriko duela gainera (AEFJLOren 30 art). Beraz, gastu arauaren bitartez gastuaren muga adieraziko da eta muga horrek aurrekontu egonkortasunaren helburu positiboarekin bat
|
egin
behar du. Ondorioz, aurrekontu egonkortasunaren helburua betetzeko gastu araua ere bete behar da.
|
|
|
Ogasun eta Administrazio Publikoen Ministerioari dagokio informazio ekonomiko finantzarioa jendaurrean jartzea. Horretarako, honako hauek
|
egin
behar dituzte: AEFJLOren xedapenak betetzeko behar den informazio guztia emango dute, kontabilitate arau eta prozeduren koherentzia bermatuz515 Horregatik informazioa ematean eta horrek sortzen dituen ondorioetan murgilduko gara.
|
|
|
Aurrekontu betearazpenarekin batera gauzatu beharreko autokontrol edo aurretiazko prebentzio hauekin batera, toki erakundearen kontu hartzailetzak
|
egin
behar du ordaintzeko batez besteko epea betetzeari buruzko jarraipena. Epe horrek berankortasunari buruzko legeriak ezartzen duen ordaintzeko hogeita hamar eguneko epea gainditzen badu, toki erakundearen kontu hartzailetzak neurriak hartu ditu eta neurri horiek finantza zaintzako organo eskudunari bidaliko dizkio hamabost eguneko epean.
|
|
|
Lurralde eraldaketak duen eragin honegatik TAAJLk beharrezkoa ikusi zuen udalerrien lurraldea aldatzeko prozeduretan finantza zaintzako organo eskudunen parte hartzea. Organo horiek lurralde aldaketaren gaineko txostena
|
egin
behar dute eta txosten hori erabakia hartu aurretik gehitu behar zaio espedienteari. Kontuan izan behar dugu udalerrien zatiketa, bat egitea, ezabatzea edo lurralde eraldaketa orokorrean udalerriek sustatuko dutela, baina horien inguruko azkeneko ebazpena autonomia erkidegoen gobernu kontseiluek izango dutela.
|
|
|
Toki erakundeen gainean egindako bestelako xedapenak itundutako tributuetan parte hartzearen inguruan hitz egitean aurki daitezke edota lan honen muina den finantza zaintzaren inguruan. Baina, horretatik guztitik ondorioztatu daiteke lurralde historikoek toki ogasunen finantza jardueraren arauketa
|
egiteko
beharra dutenik. Horretan balio guztia hartzen du Ekonomia Itunaren 3 xedapen gehigarriak:
|
|
|
Baina, gai edo administrazio jarduera horietan esku hartzeaz gain, finantza zaintzako funtzioak egikaritu behar dituen organo eskudunak ere kontu hartzaileek egiten duten barneko kontrol prozeduran lan
|
egin
behar du. TOLTBren 218 artikuluaren arabera, toki erakundeko presidenteak eragozpenei buruzko desadostasunak ebazteko txostenak bidaliko zaizkio finantza zaintza esleituta duen Administrazioaren arloko kontrol organo eskudunari.
|
|
|
Beraz," Beldurrak leundu egin ditu" eta galga bat sortu da bere eskumenak gauzatzean, arau fiskalak ez betetzeko arriskua murrizteko. AEFJLOk berak aztertzen ditu Administrazio publikoek aurrekontu egonkortasunaren, zor publikoaren eta gastu arauaren helburuen betetze mailari buruz
|
egin
behar dituzten txostenak. Aurrekontua betearazi aurreko faseetan neurri horiek beteko direla zaintzeko, neurri prebentibo, zuzentzaile, hertsatzaile eta derrigorrezkoak diseinatu dira, inguruabarren arabera.
|
|
|
TOLTBk 168 eta 169 artikuluetan aurrekontua onesteko prozedura zehazten du. Aurrekontua toki erakundearen buruak
|
egin
behar du eta honako dokumentazioa jaso du: Aurrekontuaren diru sarrera aurreikusten duen egoera eta horien aplikazioa, hau da, gastua zehazten duen egoera. Aurrekontua betearazteko araua. Lau urterako egiten diren inbertsioeta finantzazio programak. Memoria, edukia azalduz duen eta aurreko ekitaldiko aurrekontuarekin dituen ezberdintasunak zehaztuz. Aurreko ekitaldiko likidazioa eta indarreko eki...
|
|
|
Beraz, ondorio moduan kontrola gauzatu behar da ondasun higiezin bat eskualdatzean. Gainera, lehen adierazi dugunez, eskualdatu nahi den ondasuna ezin daiteke egon atxikirurik ez zerbitzu publikoari ezta erabilera publikoari ere (TAOLren 79 art.). Beraz, ondareko ondasun higiezinen eskualdaketei buruz hitz
|
egin
behar dugu. TEOEren 109 artikuluak TAIXTBren 79 artikuluak esaten duen gauza berdina esaten du eta ondorio berdinak atera daitezke.
|