|
2010
|
|
|
" Lasai zaitez —esan zuen azken postu hartatik Cesarrek, eta bere hitzak oihartzun arin batek indartuta entzun ziren. Berari begira jarri ginen denok— Mediku batek txertoa jarriko badu, ekarri
|
egin
behar diote aurrena. Eta Espainian ez da hori gertatzen.
|
|
|
O triste, triste etait mon ame, jartzen zuen kolore urdin argiko errotuladorez idatzita. " Bisita
|
egin
behar diok, David", esan zidan Josebak. Baiezkoa eman nion, luze gabe bisitatuko nuela.
|
|
|
Eskolako gure beste laguna, Adrian, Bartzelonako ospitale batean zegoen aldi hartan. Bizkarreko ebakuntza bat
|
egin
behar zioten.
|
|
|
" Hizkuntza bera behar dugu. Zuriak indarkeriaren hizkuntza erabiltzen badu, indarkeriaz hitz
|
egin
behar diogu. Ez inori hitz egin ulertzen ez duen hizkuntza batean".
|
|
2011
|
|
|
Baina nola iritsi gara hona, eta zer da zehazki" hona" hori? Zer da mehatxu hori, zer da nahitaez aurre
|
egin
behar diodan hondamen eragile hori? " Terrorist a", erantzuten da, mantra errepikatzeak edo figura ilun horren ebokazioak beste esplikaziorik behar ez balu bezala.
|
|
|
Nik uste dut Klaudio hori astakilo samarra dela eta ez duela ondo hitz egiten. Lehengoan entzun nion, baita ere, esaten bere arreba bat ospitalean ingresatu zutela eta laster
|
egin
behar ziotela ebakuntza.
|
|
|
Nola doa gurea?, itaundu zuen Marcok gaia erabat aldatuz. Ez dakit zer pentsatu, esan zuen Norak, agian nire imajinazioa izanen da baina esanen nuke Norrisek zerbait
|
egin
behar diozuelako susmoa hartu duela. Zergatik diozu hori?, harritu zen kazetaria.
|
|
2012
|
|
|
Baina analistek arazo larria dute, erabakitzeko irizpide sikateari
|
egin
behar diote aurre. Balio orokor edo objektiborik ez dagoenez, haien pentzura bizi litekeen irizpide argi eta irmorik ere ez dago.
|
|
|
Gainera, zuloa Chrysostomeren andregaiaren mugini parean zegoen, justu han. Suerte txarra zen klubera jaistea noiz eta neskari hileta
|
egin
behar zioten unean!
|
|
|
Berezkoa duzu, nonbait, punteria, eta denok miretsita gauzkazu habailarekin duzun trebeziarekin. Baina benetako David izan nahi baduzu, eta Goliat erraldoia hautsi, lagundu
|
egin
behar diozu dohain horri, eta hazten utzi.
|
|
|
Espainiar idazle bat ezagutzen dut idatzi ezin duena aldez aurretik ez badu igeri egiten. Egunero, ez dakit zenbat luzera
|
egin
behar dion igerilekuari, bestela gaizki sentitzen omen da bere buruarekin eta ezin omen du idazten hasi. Eta kanpora doanean, hitzaldi edo idazle batzarren batera, exijitzen duen gauza da hotelak igerilekua izan dezala, bestela ez da joango eta.
|
|
|
Medikuek ez dakite oso ongi zer gaitzi
|
egin
behar dioten aurre, harik eta, anaia Lorentzok —ostalarien sarjentua, hogei urtetik gora daramatzana itsasoaz haraindiko zerbitzuan— aditzera eman dien arte ezen, agudo fruta eta barazki freskorik erdietsi ezean, den denak hilko direla erremediorik gabe. Anaia Lorentzok ederki daki hori, antzeko kasu franko ikusita baitago...
|
|
2013
|
|
|
—Zer
|
egin
behar diote. Niri egin zidatena?
|
|
|
Eta, ziur aski, bidaia hain nekosoa izan bazen ere, orduantxe hasi zen gogorrena gizon haientzat, bakoitza bere misioan bakar bakarrik geratu zenean. Frantziskotarrek behin baino gehiagotan eskatua zuten misioetan binaka egoten uzteko, baina baimenik ez zuten lortu, kostu ekonomikoagatik, eta bakarka
|
egin
behar zioten aurre inperioaren azken bazterretako bizimodu zailari.
|
|
|
Baliteke ezker abertzaleari ez gustatzea beste hau: aurrekoa posible izan dadin, uko
|
egin
behar dio euskalgintza bere indar metaketarako erabiltzeko joerari. Ez da erraza izango hori ere, bere nortasun krisian ezker abartzaleak ‘herri mugimenduaren’ ahots paperean bere izateko arrazoia eta diferentzialtasuna bilatzeko joera izan dezakeelako.
|
|
|
Migratzaileari etxeko salan harrera
|
egin
behar badiogu, gure egoera existentzialak erraztutako begiratu etiko hori da guk jar dezakegun alfonbraren koloreetako bat.
|
|
2014
|
|
|
" Erlauntz barrura kea botaz gero, eta haren barruan eskuak poliki poliki ibiliz gero, erleek ez dute eraso egiten. Pentsatzen dute ezbehar naturalen bati
|
egin
behar diotela aurre, eta alferrik dela defentsan ahalegintzea. Beraz, ahal duten eztirik gehiena irentsi, erreserban gordetzeko, eta geldi geldirik geratzen dira delako fenomeno naturala pasa arte.
|
|
2015
|
|
|
Dena den, anomalien komunitate metonimikoak erronka askori
|
egin
behar dio aurre. Beti izaten du alde batetik sakabanatzeko eta lokatzeko presioa, eta bestetik, birfusionatzeko eta lotzeko aukera.
|
|
|
Anomaliek ikono ekoizle emankorrak izanagatik, mesfidantza ikonoklasta izan behar dute. Bestela esan, ihes
|
egin
behar diote, berezko positibotasunaren bila, gutxiespenari eta izaera subalternoari. Ikonoren bat mendeko diferentzia bilakatu dela ohartu orduko, bertan behera utzi eta berria sortzeari ekin behar diote.
|
|
|
aniztasuna. Tartarora dirua (statusa) duenak baino ezin du sartzea lortu; gainontzeko guztiek uren bestaldean aukeraren baten zain betiko geratzea zein edozein modutan sartzen saiatzea daukate, hiru burudun txakurrari aurre
|
egin
behar badiote ere. Sartzea lortzen dutenen artean ere, diruarekin zein atzeko atetik izan, maila ezberdinak daude.
|
|
|
Laguntza pozoitsua da gero —benetan beharrezkoa den kasuak salbu—, psiko sozialki gai diren gizabanakoak desozializatzen dituelako, azken batean. Gizabanako hipermodernoari, desertuari kostata aurre
|
egin
behar dion horri, ezinezkoa edo eskuraezina den helburua ezartzen zaio berak halaxe desiratu izan balu bezala, jakinik sekulan ez duela lortuko. Lortzen ez duenean, eskuraezina dela ikusten duenean, neurriren batean gaixotu egiten da.
|
|
|
Aspaldi Jainkoak zein naturak eragindako kalte eta arriskuak zetozen bezala onartu behar baziren, orain gizaki hipermodernoak bere zientzia eta teknologiarekin eragindako kalte eta benetako arrisku larriei
|
egin
behar dio aurre. Ondorioz, garapen industrialak eragindako arriskuak aspaldikoak badira ere, egun errealitate berri bati egin behar diogu aurre, lehenago ez bezala orain lurra bera dagoelako arriskuan.
|
|
|
Aspaldi Jainkoak zein naturak eragindako kalte eta arriskuak zetozen bezala onartu behar baziren, orain gizaki hipermodernoak bere zientzia eta teknologiarekin eragindako kalte eta benetako arrisku larriei egin behar dio aurre. Ondorioz, garapen industrialak eragindako arriskuak aspaldikoak badira ere, egun errealitate berri bati
|
egin
behar diogu aurre, lehenago ez bezala orain lurra bera dagoelako arriskuan. Arrisku berriek kalte sistematiko eta bihurtezinak sortzen dituzte, gehienetan ezkutukoak eta boomerang efektuarekin, izan ere beti dator bueltan, txiro zein aberatsei.
|
|
|
Gehiengo batek, sufrimendua esperimentatzea eta egokitzea plazera lortzea baino askoz errazagoa denez gero, amaitzen du bere zoriontasun nahikeria murrizten, gutxiagorekin konformatzen. Horren zaila da zoriontsua izatea, horren goian jarri da, gehiengo horrek nahiago duela minarengandik babesten omen duen protokoloren baten mende egotea, horretarako askatasunari uko
|
egin
behar badiote ere, neurri batean edo bestean. Protokoloak sinestarazten die horixe dela zoriontsuen izateko bidea eta horretarako, gainera, ez dutela askatasunik galdu behar.
|
|
|
Desertu pairugabeari bakarrik aurre egiteak sufrimendua dakarrelako ezinbestean, eta fededun bizigabeak ez du sufrimendurik nahi, erosotasuna eta babesa baizik. Horrezkero, fededun bizigabeak autonomia eta morrontzaren artean, menderakuntza harreman hipermodernoren baten mendekoa bihurtzea hautatzen du, erosotasuna eta nolabaiteko ziurtasunean bizi ahal izateko askatasunari uko
|
egin
behar badio ere. Bere azkeneko helburua bizirautea da, kontserbazioa.
|
|
2016
|
|
|
alemanez, arabiarrez, italieraz, ingelesez, geure euskaraz eta ikusi ahal izan dugun moduan, nederlanderaz, gaztelaniaz, danieraz, grezieraz, behe bretoieraz, eta azkenik, noiz edo noiz ere latinez. Solaskideak fitsik ere ulertzen ez duela eta esandako guztien laburpena
|
egin
beharra dio frantsesez, besterik gabe, gosearen gosez dagoela aldarrikatzeko, eta tripa bete ostean prest legokeela edozein galderari ihardesteko. Euskaraz ere, hauxe litzateke goragoko testuaren funts sakona nahiz mami maratz lodia.
|
|
2017
|
|
|
Sukaldean, baina, ez du Ferranddorik atzeman, kafea eta erreximenta hunkitu gabeak baino; itxura eman dio gizona ez dagoela ja baserri barnean. Leoni baratzerat jalgi da, usu duenez tomate baten biltzera, eta bai, handik bistatu du senarra, urratsez urrats urrutiratzen bidean beheiti, lurrari behaka, gaur herrian
|
egin
behar dioten omenaldiak zerk bertzelagogoa xurgatua, eta gose egarriak ere, antza. Norat hoa!, oihukatu dio Leonik, goizegi baitu oraino inoren alderat joateko:
|
|
|
Abisua emana zuen Xalbadorrek, beldur zela bere bihotzak jasango ote zuen 1976ko azaroaren 7an Urepelen
|
egin
behar zioten omenaldia. Jasan zuen txistualdiarena, eta jasan zituen 1969an Donostian eta 1976ko uztailaren 20an Donibane Lohizunen egindako omenaldiak.
|
|
|
Orain, hautatzen duena hautatzen duelarik, beti izango da sistemak eskaintzen dion abanikoaren baitakoa, sistemak ez baitu uzten benetan ezberdina edo alternatiboa den heziketarik gauzatzen. Horrenbestez, ikastetxe guztiek
|
egin
behar diote men estatuak jarritako hezkuntza sistemari, azken batean estatuak markatzen baititu gutxiengoak, edukiak, ebaluatzeko moduak eta gainerakoak; eskola libreek ere, oztopo guztien gainetik bizirautea lortzen baldin badute, estatuak markaturiko kontrolak iragazi behar ditu ikasleek goi mailako ikasketak egin nahi badituzte.
|
|
2018
|
|
|
Larrekori ere leku berezi bat
|
egin
behar diogu gure letren historian. Iruñeko Nafarroako Ospitale Nagusiko Zuzendari Nagusia izan zen eta oso idazle zehatza eta sakona, euskara ezin hobeki zerabilena.
|
|
|
Nobleen artean, urrezko leku bat
|
egin
behar diogu Vianako Printzeari. Hau ere Nafarroatik at jaioa (Peñafielen, Valladolid), baina Iruñeari erabat lotuta, bi urterekin hona ekarri baitzuten, bereziki Tafallan eta Erriberrin bizi izan bazen ere.
|
|
|
Pariseko etorbidea jarri du Añesek gure artean. Eta eskertu
|
egin
behar diot, ez baitut gerrarako gogorik.
|
|
|
Finlandian, ikastetxeak ez dira etxeen hedatze bat baizik, eta etxe batek abegitsua eta goxoa izan behar duen modu berean, ikastetxearen arkitekturak erantzun
|
egin
behar dio bere helburuari, hau da, ikastera gonbidatzen duten guneak izan behar dira. Espazioa berez da hezitzailea, eta ikasleak etxean bezala sentitu behar dira eskolan.
|
|
|
Beste askoren artean, Oiartzungo udalak ohitura hori berreskuratu du, eta modu ofizialean egiten die ongietorria herrian jaio diren haurrei.13 Ongietorri hori ez da festa soila, eta balio behar du ekitaldi solemne batean udalak haurraren ongizatea zainduko duela hitz eman dezan. Gizartea, udalaren bitartez, konprometitu egiten da haur horren etorkizunarekin, eta ziurtatu
|
egin
behar dio kalitatezko hezkuntzarako aukera.
|
|
2019
|
|
|
Irudietako bat latza da. Erresonantzia
|
egin
behar diotela eta, zilindro batera sartu behar du Daisyk ia biluzik, eta istant batez haren haragi zintzilikario eta mardulkeriak ikusten ditugu. Alde batera, Willendorfeko venusaren antza du, eta programa ikusten ari direnen artean Frantzisko Asiskoaren arimakideren bat balego, seguru aski hitz goxoekin mintzatuko litzaioke Daisyri:
|
|
|
Eta horietako bat dugu barkamenarena. Barkatu
|
egin
behar diogu lagun hurkoari. Seme prodigoari bere aitak barkatu zion bezala.
|
|
|
Indar politikoa dela ohartu behar du. Produkzio indar izateari uko
|
egin
behar dio (Tronti, 1966/ 2006: 263).
|
|
|
Feministek bat egin dezakete, baita, Marxek imajinatu zuen munduaren irudiarekin, lan banaketa sozialetik harago doan munduarekin, nahiz eta ziurtatu nahiko duten goizean ehizan, arratsean arrantzan eta afalostean maiseaketan jardun ostean denbora izango dutela guztien artean garbitasuna egiteko eta umeak zaintzeko. Halere, politika feministek erakutsi digute ezin dugula onartu Marxek lanari eta klase borrokari buruz duen ikusmoldea eta, funtsezkoagoa dena, uko
|
egin
behar diogula Marxen lan publikatu guztiak zeharkatzen dituen ideia horri, hots, esaten duena kapitalismoa ezinbesteko urrats bat dela edo izan dela giza emantzipazioaren historian, bai eta ezinbesteko aurrebaldintza bat ere gizarte komunista baten eraikuntzan. Hori argi eduki behar dugu; izan ere, egiaztatuta dago Marxen ideia hau kontu handiz hartzekoa dela, alegia, kapitalismoaren garapenak langilearen autonomia eta gizarte lankidetza areagotzen dituela eta gisa horretan bere buruaren desagerpenerantz lan egiten duela dioen ideia.
|
|
|
—Nahiz eta batzuetan hau eta biok herrira joaten garen, eta gero, jakina, damutu
|
egin
behar esan zidan Keparengana seinalatuz.
|
|
|
Diru sarrera kozkor bat
|
egin
behar ziotelako, telefonoz eman zituen hogei zenbaki magikoak. " Pozik, gainera.
|
|
2020
|
|
|
Gero, juezarengana joan nintzenean, neure artean nik: "
|
Egin
behar zioat kontua libratzeko", eta esan nion propaganda korrespondentzia bidez jasotzen nuela eta ez nuela ezer egin. Gainera, arreba deportatuta neukala, koinatua kartzelan, aita eta ama gaizki, inor gabe, eta semea operatuta.
|
|
2021
|
|
|
(Trunku horri gainazpi
|
egin
behar zioagu!)
|
|
|
(Hago isilik, neskatoa! Horri
|
egin
behar dion kasu. Hori dun; bada, ez izan eta bai uste!)
|
|
|
Lehendabizi ikasi behar dutena aditzeko gaitasuna da, non aditzea ekintza aktibo bat den, entzutea pasiboa izan daitekeen bezala. Entzuleek harrera ona
|
egin
behar diote hizlariari, pazientziaz hizlariaren hitzak arretaz aditzeko, ekintza horrek ere lagunduko baitio hizlariari berari ere. Entzuleak ez badira aktibatzen, ez badute aditzen eta ez badute arretarik jartzen, hizlaria hotz geratzen da, informazio transmisioa zein trukaketa oztopatuz.
|
|
|
Gauza ezberdina da funtzionario izan nahi dutenen kasua, horiek EPEa gainditu behar baitute, beren fedea erakutsi behar baitute. Gainditzeko programazio didaktikoa eta bederatzi unitate didaktiko egin eta defendatu behar den arren, gida-baimena ateratzeko moduko azterketa da azken finean, eskatuko zaiena eskaintzea baino ez baita
|
egin
behar esaiezu entzun nahi dutena, besterik ez; eta erakutsi ardi txakur ona izan zaitezkeela. Eta hor gertatzen da gauza kuriosoa, programazioa indarrean dagoen dekretuaren arabera egin behar baita, horretan sinistu ala ez.
|
|
|
nexka gaxte txolin burugabeak, hitz jokoengatik txoratuak eta, beren burua oso argitzat izanik ere, egiatan pedante jasangaitz direnak. Idazten zuten emakumeek isekaren eta ispilu deformatzailearen mehatxuari
|
egin
behar zioten aurre. Agian horregatik maite zuten sekretua, hitz erdika iradokitzea, asmakizunak, galderak.
|
|
|
Gizarte maila pribilegiatuko haurren bizitzan erabateko iraultzea gertatzen zen zazpi urte betetzen zituztenean. Adin horretan, beren etxeko epela eta aterpea uzten zuten ordura arte amak hezten zituen, eta esklabo greziarren batek bere hizkuntza irakasten zien, hemeretzigarren mendeko eleberrietako atzerriko etxe irakasleen gisan— Etxeko ikaskuntzaren garaia amaituta, esperientzia gogor eta are bortitz bati
|
egin
behar zioten aurre. Hamaika edo hamabi urtera bitarte, lehen hezkuntzako didaktika obsesibo eta monotonoa jasanen zuten.
|
|
2022
|
|
|
Ilargia da gure maitale nagusia ilunaldian. Orekaria sokan ibili ohi den bezala, guk ere arretaz so
|
egin
behar diogu ilargiari. Literatura molde xume honek ikusezinen errebeldia transmititzen du.
|
|
|
—Bezero guztiak batera etortzen dira beti, denek plater desberdinak eskatu, denak presaka, hau eromena! —kexatzen da Candela— Eta gainera, a batalla ez dela lan
|
egin
behar esaten diguzu. Zu ohituta zaude lan honetan, Maritxu, niri, ordea, gero eta gutxiago gustatzen ari zait hau.
|
|
2023
|
|
|
Baina garaiak aldatu egin dira eta Luisen etxeko jabeak ez du uste karitatea egiten jarraitu behar duenik, zeren eta hori da bere ustez egiten ari dena, eta horretarako eliza dago. Luisek errenta berriko alokairua ordaindu
|
egin
behar dio, edo bestela ez du merezi hor jarraitzerik. Aurreko desjabetze ahaleginaren txostena irakurtzen ari da eta ez du ulertzen nola den posible horrelako trikimailu txiki batek desjabetze serio oso bat geldiaraztea.
|
|
|
" Gizalegez
|
egin
behar diok abegi."
|