|
2008
|
|
|
Hain zuzen Agirre Asteasuko euskara Herniobeko euskara izango da, segu ru asko, Gatzagako abadearena, Leinzkoa den bezalaxe. Gipuzkoakoari dagokionez, Insausti eta Juan San Martinek Erdi Aroko eskualde historikoak, artziprestazgo edo korriedoak konparaturik
|
egindako
lanak ezagutzen ditugu; baina, nik dakidala, herriz
|
|
|
Astros y meteoros en vascuence. RIEV XXIII. 1932 Berak, gora go aipaturiko Gerhard Bähr ek
|
egindako
lanari erantzuna ematen dio:
|
|
|
Bestalde, V VI. mendetik baditugu hobeto ezagutzen ditugun hilarriak, batez ere Agustín Azkaratek
|
eginiko
lanari esker (1996). Estela edo hilarri hauek argi eta garbi adierazten dute V. eta X. mende artean, Hegoaldean eta baita Iparraldean ere (eta hori dena azaleko seinaleak bidez) euskara bizirik zegoela Euskal Herri osoan.
|
|
|
7.> Euskarak eta erromantzeak, batak nahiz besteak zabaldu egin dute bere lexi ko trinkoa, batak bestetik hainbat hitz hartuz. Azken urte hauetan euskara erroman tze lexikoari buruz
|
eginiko
lanek bultzada nabarmena ezagutu dute, orain arte egini ko ikerketak metodologiaren aldetik azken batean aberastuz: Rohlfs, Mitxelena, Caro Baroja, Mariner, Echaide, Zárate, Irigoyen, alde batetik, eta bestetik Segura/ Etxe
|
|
|
Baina ordenagailuen aroak hiztegiak egiteko beste molde bat ekarri zuen, zorionez. Azkueren hiztegia osatu eta eguneratzeko Mitxelenak urte luzetan
|
egindako
lana, zapata kaxetan jasoriko fitxa bilduma, bere horretan baliatu beharrean, testuak osorik eskanea zitezkeen. Testu horietako hitzak eta zegozkien testuinguruak atera.
|
|
|
Jarraian adierazi gura nuke bizkaiera bezainbat dela neurea euskara batua, bate tik egiken> ondoan ezak> erabili izan delako bizkaieraz, bestetik, bataren zein bestea ren alde
|
egindako
lanek biekiko lotura ezin estuagoak sortu dizkidatelako.
|
|
|
badaude liburutegi zokoetan gorderik, aspaldiko euskal hiztegiak, XVII. mendetik XX.aste lo egon direnak, nahiz euskalzale batzuek aipatu eta landu ere dituzten. Gogoan dut Patri Urkizuk egin zuen Urte> lapurtarraren argitalpena; baina gaur ditugun erraztasunekin, galdetzen diot ene buruari eta gure argitalpen batzordeari noiz arte utzi behar ditugun argitaratu gabe Sylvain Pouvreauk, Jean Duvoisinek, Maurice Harrietek edo Darricarrère kapitainak
|
egin
lanak?
|
|
|
5 Ahal delarik, zentzuz eta zientifikotasunez
|
egindako
lanak behar ditugu, ez edo militantismoz egindakoak.
|
|
|
Nafarroan euskara mota bakarra ez izateak ez du Nafarroako euskararen oinarrizko corpusa
|
egiteko
lana erraztu7 Batetik, oinarrizko hiztegi horretaz baliatuko ginateke administrazioan eta eskoletan eta, bestetik, OEH ri eta HB ri orain egiten zaion baino ekarpen zabalagoa eginen litzaioke.
|
|
|
Horra gure leloa, gure esanahi nagusia. Horrek eramaten gaitu, aurrenik, zuri eskerrak ematera eta ohore eskaintzera, bikain
|
egindako
lanarengatik. Hurrenik, horrek guztioi eskatzen digu, eginkizun ditugun horietan, halako adore eta kemena izatea, gu ere, zure antzera, euskararen eta Euskal Herriaren mesederako saia gaitezen.
|
|
|
Jean Haritschelharrentzat egiten den omenezko bilduma honetako atarian, J L. Lizundiak laburbiltzen du hain luzaz Euskaltzaindiaren buruordea eta gero burua izan denak erakunde honen zuzendaritzan
|
egin
lana. Nik, berriz, haren bibliografia akademikoa bildurik, atariko solas honetan bereziki gogorarazi nahi nuke ez direla idazlan horietan mugatzen Haritschelarrek hainbertze urtez euskalgintzari eta euskal kulturari eginikako ekarpenak.
|
|
|
2 Bibliografia honen moldatzeko bereziki baliatu ditut P. Charrittonek Eusko Ikaskuntzak 2005ean egin omenaldirako prestatu zerrenda, eta J. Olabarriak Azkue bibliotekatik bildu dokumentazioa ere. Biei doazkiela eskerrik beroenak laguntza hori emanik, baita P. Gartzia, Azkue Bibliotekako zuzendariari ere, erreferentzien egiaztatzeko, osatzeko eta zuzentzeko
|
egin
lan arretatsuagatik.
|
|
|
Errepublikaren barneko kultura eta hizkuntza aniztasunaren desageraraztea baitzen, euskara bezalako hizkuntza museo hizkuntza gisa baizik ez errespetatuz, edo gehienez ere kanpoko hizkuntza gisa, Espainiako mintzaira gisa, hots. Horri dagokionaz (gainerakoetan ez bezala, bestela hezkuntza publikoaren balioei guziz leial egona baita Haritschelhar) lerrotik doi bat bazter atera da azkenean Baigorriko aldaska hura, horretarako ahalik izan duenean, erran nahi baitu unibertsitateko euskal estudioen sailean sartu ondoan, Haritschelhar, kasik mende laurden batez(), euskararen alde jokatzera lehiatu izan baita, Euskaltzaindian
|
egin
lanek osatzen zituztela katedra alkian eginikakoak, Koldo Mitxelena zuela bereziki, mugaz beste partean, bidaide eta gogaide, eta P. Lafitte Iparraldean, euskal gaietan lehen erakasle eta bide erakusle, eta laster euskalaritzako lanetan aholkulari eta lankide.
|
|
|
Orpustan eta A. Arkotxak Bordeleko unibertsitatean, T. Peillen eta X. Videgainek Paueko eta Aturri aldeko Unibertsitatean, neronek CNRS delakoan, beste lankide batzuekin, haztera lagundu duguna. Ez da harritzeko lehenago goi mailako erakunde akademikoetan
|
egin
lan horiek guziak aitorturik, Jean Haritschelhar Doctore> Honoris> Causa> egin nahi izan baitzuen Euskal Herriko Unibertsitateak 1992an.
|
|
|
1891: zenatur bozetan Haulonen alde errepublikanoek
|
eginiko
lana, kon tseiluetan senatari izendatzaileak hauta eta Pauera igorriz. Diharasarri eta Pujol aferan monseinorearen ponpak gogotik maiseatu zituen Réveilek.
|
|
|
Errepublikak
|
egin
lan hunez orai nahi naiz mintzatu
|
|
|
Ispiluarenaurreanjartzendubereburuaegileaketaorduanbere irudiberriaetaneurribateanezezagunaagertzekoasmoz
|
egitendu
lana.
|
|
|
Adibidez, Elizarako euskal musika erlijiosoa konposatzean hiru ardatzak lotzen zituen (euskara, musika eta erlijioa). Bestalde, euskararen alde
|
egindako
lanek hein batez fedearen eta Elizaren onerako izango ziren konbentzimenduarekin egiten zituela pentsa daiteke. Adibidez, Azkueren 1891ko Izkindeko sarreran, euskalduntasunaren eta erlijioaren arteko lotura agertu zuen, inplizituki Izkindean euskararen alde egindako lana fedearen aldekoa (are soilik Jainkoaren gloriagatik egina) zela iradokiz:
|
|
|
Bestalde, euskararen alde egindako lanek hein batez fedearen eta Elizaren onerako izango ziren konbentzimenduarekin egiten zituela pentsa daiteke. Adibidez, Azkueren 1891ko Izkindeko sarreran, euskalduntasunaren eta erlijioaren arteko lotura agertu zuen, inplizituki Izkindean euskararen alde
|
egindako
lana fedearen aldekoa (are soilik Jainkoaren gloriagatik egina) zela iradokiz:
|
|
|
Euskaltzaindiak erakunde gisa garatu zuen proiektu nagusia. Hola ohiko batzarretan hiztegi batzordeak astean zehar
|
egindako
lana gainbegiratzen zen, horretan enplegatuz sesioetako denboraren zati handi bat. Aipatzekoa da une batzuetan frantsesa sartzeko asmoa ere egon zela, hiztegirako zenbait fitxatan frantsesezko ordainak ere aurkitzen baitira78 Baina asmo horrek lana luzatuko zuelako, azkenean hiztegi elebidunaren aukera nagusitu zen (gaztelaniaeuskara).
|
|
|
«Ni geien argitu nauen izkiralariak, Astarloa, Zabala ta Campion daiz [dira]; eta euroei ezer kendu bage, neure ama maitea bere ez iakinean izan dai nire irakaslerik onena»90 Izan ere Izkindean Astarloaren Discursos Filosóficos sobre la lengua bascongada liburuko anitz proposamen eta ideia abiapuntutzat hartu zituen. Arturo Campion eta Mateo Zabalak
|
egindako
lan enpirikoek Astarloarengandiko ekarri filosofikoa mugatu arren, durangar autoreak pisu gailena zuen. Gainera, Azkueren lan gehienetan ohi zenez, lan deskriptiboa egiteaz gain, lan normatiboa ere egin nahi zuen, bizkaiera idatzi eredu bat finkatuz, ortografikoki, gramatikalki eta dialektalki.
|
|
|
Hau da, Azkuerentzat euskal eskolak sortzea, bere baitan pozgarri ez ezik, Akademiaren jarduera bera baldintzatzen zuen zerbait zen, Euskaltzaindian
|
egindako
lana ikastetxeetara helarazteko perspektiba baitzuen. Izan ere, Akademia, ikastetxea, hiztegia, Estatutua eta gainerako arloak, euskaltzainburuak lotuta ulertzen zituen, guztiak ere euskara bultzatzeko bitarteko gisa.
|
|
|
1924.10eko erantzuna, eta fakturak Erizkizundiko bilketa
|
egindako
lanak ordainduz (guztia ABAEUS 1924an). Bilketa lan hura 1924an bukatu zen, materiala, zatika, 19251930 artean argitaratuz Euskera buletinean.
|
|
2009
|
|
|
Koldo Mitxelenaren gidaritzapean hasi ziren Orotariko Euskal Hiztegia
|
egiteko
lanak.
|
|
|
euskara batuaren oinarrizko hiztegiari, Hiztegi Batuari, alegia. 1968ko Batasunaren Hiztegia rekin irekitako bideari jarraiki, Lexiko Erizpideen Finkapena (LEF) azpibatzordeak 1986tik aurrera
|
egindako
lanean oinarrituta, eta OEHren corpusa eta Egungo Euskararen Bilketalan Sistematikoaren (EEBS) corpusa baliatuz, 1992an ekin zion lanari Hiztegi Batuko batzordeak.
|
|
|
Euskaltzaindia 1960an hasi zen euskal gramatika egiteko ahaleginean. Azaroko batzarrean esan zuen Luis Villasantek. Euskaltzaindiak bere gramatika bat egin bear leukeala?, proposamena onartu eta Villasanteri berari eskatu zioten lanaren ardura hartzeko, eta hurrengo hilabeteetako batzarretan Villasantek
|
egindako
lanak aztertu izan zituzten, baita oharrak egin ere, besteak beste Inazio Maria Etxaidek, Isidoro Fagoagak eta Eusebio Erkiagak. Baina lehen ahalegin hura bidean gelditu zen.
|
|
|
1991n ekin zioten perpaus elkartuaren azterketari, hamabost urtetik gora iraun duen lanari. 1991n maila bereko perpausen elkarketa aztertzen hasi zen batzordea eta 1994an argitaratu zuen
|
egindako
lana, EGLU IV liburukian. Mendeko perpausak aztertzea izan zen hurrengo urratsa eta, ordura arteko aztergaien aldean, lan handiagoa eskatu zien batzordekideei, aztergaia bera konplexuagoa zelako, batetik, eta euskal gramatikaren tradizioan gutxiago landu izan zirelako, bestetik.
|
|
|
Euskal Gramatika Orokorra (EGO). EGLU egitasmoa abiatu zutenean eta lehen liburukiak argitaratu zituztenean eskura ez zituzten baliabideak erabiliz, orain arte
|
egindako
lana osatu, gaurkotu eta, behar den ataletan, zuzentzeko helburuarekin ekin diote EGO egitasmoari, Pello Salaburu batzordeburuaren zuzendaritzapean.
|
|
|
2005eko maiatzean aurkeztu zituen Pello Salaburuk, Argomaizen egindako Barne Jardunaldietan, egitasmoaren nondik norako funtsezkoenak. Funtsean, EGLUn
|
egindako
lana gaurkotu, osatu eta, behar den ataletan, laburtu eta zuzendu egingo dute EGO bilduman.
|
|
|
Balio ikaragarria du corpus honek, batez ere, ordutik 30 urtera bilketa bera egitea ezinezko litzatekeelako. Bestelako bilketa lanik ere bada arlo honetakorik Euskaltzaindiaren esku, edo erakundeak berak bere kabuz, edo honen laguntzaileek euren aldetik
|
eginiko
lanez osatua. Eginkizun dagoena, hala ere, askoz gehiago da.
|
|
|
Euskaltzaindiak bere bizitzan zehar arlo honetan
|
egindako
lana Intxaustik (Euskera, 2007, 1 52, 248) laburtzen du. Egitasmoaren beraren lehen urratsak, 2007tik, lankideak eta bulegoa eskuratzetik aparte, honako hauek izan dira:
|
|
|
Gramatika batzordeak
|
egindako
lanak ari dira argitaratzen bilduma honetan, besteak beste Euskal Gramatika. Lehen Urratsak sortako orain arteko sei liburukiak.
|
|
|
Kontseiluak gutxienez hilean behin egin behar du batzarra. Urtearen bukaeran,
|
egindako
lanaren txostena egin beharra du Kontseiluak, urtean zehar emandako hizkuntza irizpide eta gomendio guztiak barne.
|
|
2010
|
|
|
Ez da lerra arriskurik (irrist arriskurik) gabeko erronka izan. Besteak beste, ez dugu gure artean ildo honi jarraiki
|
eginiko
lanik, eta, beraz, hortik ezer gutxi izan du egileak bere azterketaren xedea gauzatzeko. Halaz ere, ahalegindu da marko teoriko eta metodologiko berriak azaltzen eta egokitzen.
|
|
|
Hizkuntzaren ikuspegiarekin eta hizkuntzatik> egindakorik ere bada (besteak beste, Altzibar 1985, 1989, 1999; Oyarçabal 2001; Garai 2004). Edozein modutan, alderdi diskurtsiboei buruz beren beregi
|
egindako
lanik ia ez dago, bide batez egindako ohar xume batzuetatik kanpo. Eta bada zer aztertua:
|
|
|
Baina Agirreren lanak badu beste xarmarik ere, eta irabazi du ikerlarien eta idazleen begirunea eta miresmena. Emiliano Ozaetak eta Fidel Altunak
|
egindako
lanetan bildu dira Agirreren idaztankerak irabazi dituen gorazarretako batzuk. Guk ez ditugu haiek guztiak berriz errepikatuko.
|
|
|
Bibliografia ugaria eta zabala dago gai honi buruz, eta ildo eta perspektiba desberdinetatik aztertu izan da orain arte
|
eginiko
lanetan (ikus Rosier 1999). Halaz ere, orainago, berbaldi ekarriak marko teoriko berri batean aurkitu du harrobia:
|
|
|
Gipuzkoan, esaterako, aurrenik Santo Tomas Lizeoa sortu zen Donostian, 1961ean, Joxemi Zumalabe, Koldo Mitxelena eta Karlos Santamariaren ekimenez. Sustatzaileek Elbira Zipitriak hiriburuan
|
egindako
lanari segida eman nahi zioten; hots, 9 urte betetzen zituzten haur euskaldun haiek euskaraz hezitzen jarraitu, eskola publikora edo pribatura joan beharrean. Eta hiriburuan ez ezik, Gipuzkoako herrietan ere berehala sortu ziren ikastolak:
|
|
|
Misiolaritzat jo daiteke herri haietan guztietan
|
egindako
lana ikastolak sortu ahal izateko. Baina ez da hitz egokia, Juan Luis Larrazaren esanetan.
|
|
|
Franco hil eta ondorengo bi urteetan Hego Euskal Herrian jazotako aldaketen testuinguru hartan, handia zen ikastolen itzala. Izan ere, ikastolek ia 20 urte zeramatzaten martxan,
|
egindako
lana, etengabe, pedagogia modernoarekin eta etorkizunarekin lotuz. Ondorioz, aldaketa politikoa abiatzean, hainbeste itxarondako etorkizuna marrazten hasi zenean, ikastolak sortzeko trabak desagertu zirenean?
|
|
|
1981ean hezkuntza programak berritu zituen UCDk, Programa Berrituak izeneko egitasmoaren bidez. Ziklo batetik bestera pasatzeko, ikasle batek lortu beharreko gutxieneko erreferentziak zehaztea zen programa haien helburua (Niveles básicos de referencia deitzen ziren). Eta, laborategian
|
egindako
lan hartan, Espainiako agintariek pentsatzen zuten ikaslegoaren %80k gainditu behar zituela gutxieneko erreferentzia haiek.
|
|
|
1985ean, berriz, Abel Enbeita hasi zen bertsolaritzaren arduradun gisa Arabako irakaskuntzan, eta Lontxo Aburuza Nafarroan. Eta Iparraldean ere lehen urratsak eman zituzten orduan, Xanti Iparragirreren eta beste batzuren eskutik; gero segida izan zen Bertsozale Elkarteak edota Karlos Aizpuruak
|
egindako
lanarekin.
|
|
|
Irtenbide hori planteatzeko garaian, oso garbi genuen ikastolek gure titulartasun juridikoari eta gure finantzazioari eutsi behar ziotela, eta denbora irabazi behar genuela gure ideiak biribiltzeko. Aurreko urteetan
|
egindako
lana ikastolak sendotzeko eta ikastolen nortasuna eraikitzeko izan baitzen. Baina aurrean genituenak, sozialistek nahiz oposizioan zeuden beste alderdi batzuek?
|
|
|
esan ziguten urrunegi joan ginela?, jarraitu du Etxezarretak. . Baina esan beharra dago Badiolak
|
egindako
lana bikaina izan zela, eta gero askok goraipatu eta erreferente gisa hartu dutela?.
|
|
|
– Euskaldun eta kalitatezko Hezkuntza Proiektuaren alde
|
eginiko
lana egiten jarraitu, ikastolen elkarteen Pedagogia Saila garatuz, ikastoletako pedagogi arduradunekin gaurdaino egin eta erabaki diren pedagogia txostenak erabiliz.
|
|
|
Talde zabala antolatu zen, tartean euskal lurralde guztietako teknikariak eta irakasleak, eta berritze teorikoa azkartu zen; halaber, finantzazio iturriak handitu ziren eta egitura profesionala egonkortu zen.
|
Egindako
lanen lekuko dira 2002, 2003 eta 2004ko Jardunaldi Pedagogikoak, Eusko Jaurlaritzaren Ulibarriren baitan egindakoa edo materialen ekoizpena.
|
|
|
Onartutako lege berriak, baina, Euskal Eskola Publikotik izena baino ez zuen, testuan estatuko legea hartu eta erantsi egin zutelako. Erabat urrun zegoen ikastolen asmoetatik eta
|
egindako
lan guztietatik. Erronka, beraz, argia zen:
|
|
|
Urte gogorrak izan ziren, bai. Baina, gaur egun,
|
egindako
lana harrotasunez gogoratzen du Jose Luis Sukiak. –Oso gaizki pasatu genuen, baina harro diot:
|
|
|
1992ko II. Batzar Nazionalean, euskarazko kalitatezko hezkuntzaren proiektuaren alde
|
eginiko
lanarekin jarraitzea onetsi zuen ikastolen kolektiboak, ikastolen pedagogia saila garatuz, batzarrean erabakitakoaren arabera. Baina, talde nazionala sortzeko erabakiarekin gertatu bezala, 1993ko krisiak bigarren planoan utzi zuen erabaki hau, eta baita horretarako egindako urratsak ere.
|
|
|
Alabaina, hori bezain zaila zen, edo zailagoa, nola eta norekin
|
egin
lan hura, kontuan hartuz gaia ikastolatik haratago zihoala. Euskal Herriaren arazo bat zelako, eta, beraz, borondateak elkartzen saiatu beharra zegoen.
|
|
|
Izan ere, Konfederazioko arduradunen ustez, Eusko Ikaskuntzak bazuelako ibilbide oparoa arlo honetan: ikastolak sortzearen alde 1918an harturiko erabakia, euskal irakaskuntzaren inguruan
|
egindako
lan handia, Eusko Ikaskuntzan bertan bildutako adituak, erakundeak nolabaiteko presentzia izatea Euskal Herri osoan. Haren lidergoan, prozesuak prestigio handia hartuko zuela iritzi zioten Ikastolen Konfederazioko buruek.
|
|
|
Hain zuzen ere bost urtean (2003tik 2008ra) Ekonomia Intereseko Europako Elkarte gisa Konfederazioak
|
egindako
lanak mugimenduaren sendotzea ekarri zuen, eta baldintza egokiak sortu zituen etorkizunaren leihoa zabaltzeko.
|
|
2012
|
|
|
Bigarren, Itzulpengintza eta Interpretazioko ikasketak UPV/EHUn ezartzearren
|
egindako
lanak eta izandako buruhausteak ez ditugulako ahaztu ere badatorkigu poza. Joseba Lakarra dekanoaren babes eta laguntzarekin, hamaika lan egindakoak gara, dekanorde gisa, 1998tik aurrera, ikasturtean Itzulpengintza eta Interpretazioko lehenengo promozioko ikasleak matrikulatu ahal izateko eta itzulpengintzako unibertsitate ikasketak Euskal Herrian behar bezalako kalitatearekin eskaini ahal izateko.
|
|
|
Postestrukturalismoak bezala, postmodernismo mota honek baztertu egiten du hizkuntzak errealitatea irudika dezakeela dioen ideia enpirikoa; ukatu egiten da, beraz, munduko objektuak hizkuntzan islatzen direnik eta hizkuntzari esker mundu erreal hori hauteman dezakegunik. Derridak adierazi transzendentalik ez dagoela frogatzeko
|
egindako
lanen haritik, testuartekotasuna eta esanahien etengabeko elkarreragina azpimarratzen dira, eta testua askotariko kultura guneetatik ateratako ehun gisa deskribatzen da, Roland Barthesek 1968ko. La mort de l, auteur, artikulu entzutetsuan (1984a) agertu bezala (Bertens 1995:
|
|
|
74 Orixeri buruz
|
egindako
lanik oso eta mardulena, dudarik gabe, Paulo Iztuetak argitaratutako bost liburukiko bilduma dugu, 1991ean Eusko Jaurlaritzak argitaratua. Bigarren liburukian (Iztueta 1991b) biltzen dira Orixeren itzulpen gehienak.
|
|
|
Sormenezko lanak bezain garrantzizkoak dira literaturaren aldetik Aita Santiren itzulpenak, literatura unibertsaleko poesi ereduak euskaratzen
|
eginiko
lanak. Bide hori askok eta askok landu badute ere, eredugarri izan da Onaindiaren jokamoldea, poesi kreakuntza baino azpimarragarriagoa gertatzeraino esango nuke nik (Lekuona 1996:
|
|
|
Azpimarratzekoa da, zinez, literaturari oro har eta bereziki itzulpengintzari dagokionez, Aita Onaindiak Olerti aldizkarian
|
egindako
lana:
|
|
|
Arestik 1970etik hil arte (1975)
|
egindako
lanen lekuko, itzulpen multzo bat baizik ez zaigu gelditu: alde batetik galizierazko poemen itzulpenak (Manuel Curros Enríquez, Fray Marcos da Portela, Alfonso Rodríguez Castelao, Valentín Paz Andrade eta Federico García Lorca) eta bestetik T. S. Elioten Lau Quartetto.
|
|
|
edo antzeztearen teoria (Clark eta Gerrig 1984). Ezin ahantzi, euskal eremuari dagokionez, Joana Garmendiak ironiaren alorrean
|
egindako
lana eta ekarria ere (Garmendia 2006, 2009).
|
|
|
Dessaintes alde batera utzita, Laurinek (1989) enuntziatu parentetikoei buruz
|
egindako
lana aski esanguratsua iruditu zaigu; autore honek, izan ere, enuntziatu parentetikoak ezaugarritzeko distribuziozko hiru arauok erabiltzea askitzat jo baitu:
|
|
|
Hau bera erran nahi nüke: nik
|
egin
lanetarik landa ez daitekeala nekez baizik baztert jagoiti, ez daitekeala pastoral bat planta oraiko Eüskal Herriaren griñak aipatü gabe, geiak ala gure historiatik elk ditean ala beste nontik nahi. Hori argi dago azken pastoraletan, bai eta azken azkenean Abadia Urrüstoi pastoralean.
|
|
2013
|
|
|
Guk mila gizonekin
|
egin
lana, lau mila gizonekin egin beharrez entseatu dire, debaldetan.984
|
|
2014
|
|
|
11 ordutik hirurehun urte bete zirenean, Bilbok matxinatu erailen aldeko oroigarria es katu zion Lucarini eskultore ezagunari eta san Anton elizaren horman jarri zuten erliebez
|
egindako
lana.
|
|
|
Aipatzekoak dira, halaber, P. Altunak edota i. Berriatuak euskara ikasteko metodogintzan
|
egindako
lan gogoangarriak ere. Edonola ere gogora dezagun arlo horietarako ere euskara batua izatea ikasleentzako abantaila ikaragarria izan zela.
|
|
2016
|
|
|
Nik ere nahi dut honenbertzeko bat Oihanaldetik.
|
Egin
lanentzat behin, eta eginen ditudanentzat gero.
|
|
|
Ondoren pentsatzen duenaren azalpena ematen du,
|
egindako
lanak nola ikusten dituen, haien eskasiak, nolazpait beste zerbaitetara pasatzeko dagoen beharra.
|
|
|
Aitortu dezadan ordea, Zaldibar, go billeran denok argi eta garbi aitortu genuenez, guk
|
egin
lan guzia euskalzaletasun hutsez egina izan dala, ez antzerki zaletasunez; egia da teatrogintza erderazkoa izan balitz ez geniokeala «ahuntzaren gauerdiko eztulari» baiño jaramon gehiago egingo... 431
|
|
|
Artikuluan oharrak daude
|
egindako
lanari buruz, ohar goresmenak.
|
|
|
Ez da urthe baten gainean gelditu behar. Behar da kartsuki segitu
|
egin
lanaz kontent izan gabe egiten ahal eta egin behar denari behatuz.524
|
|
|
Sasi armada aipatzen du Larzabalek, lotura zuzena da harentzat gerla garaian erresistentzian izan duen bidearekin, lotura argia da, naturalki heldu den proposamena da eta horrela entzuten da Larzabalek ez baitu sekulan ukatu erresistentzian
|
egin
lana, alderantziz aldarrikatzen zuen:
|
|
|
Horrek gogoeta batera eraman gaitu, alegia garaiko partaideak ez direla ohartzen zinezko ekintza kultural bat eraman zutela urte horietan, ekintza baliotsua ikusgarri kopuru handia izan zelako, jendarte zabala hunkitu zutelako, gogoetan aztarna utzi zutelako eta iritzi trukaketan partaide izan zirelako. Oso naturalki
|
egin
lana izan zen, plazer hartzeko eta garai hartan horrela zegoelako. Hogeita hamar urtez, publikoak Larzabalen antzerkiak jarraitu zituen.
|
|
|
Lan bibliografikoa bi motatakoa izan da, euskal kulturari buruzko ikerketa lehenik, antzerkigintzaren eremuaren ezagutzeko, ondotik Larzabalen obra osoa antzerkiaren aztertzeko gisan. Patri Urkizuk
|
egin
lana oso inportantea izan da, eremuak sailkatuz joan da eta antzerkiaren aro eta forma desberdinak aztertu dituelako ezagutzak hurbildu dizkigu. Lan bibliografiko hau bukatu eta hogeigarren mendeko prentsa euskalduna, gehienbat, landu dugu.
|
|
|
1912an Bilbon Maitasun eta gorroto lanarengatik D. Jose Garcia Goldaraz. Hau Zintzotasuna lanagatik sariztatu zuten Tolosan Antonio Amondarrainekin batera (hau Bertan goxo
|
egin
lanarengatik).
|
|
|
Oso zaila da garai bateko antzerkigintza aipatzea gutxieneko zabaltasunik gabe, hain zuzen eremu batzuk guziz isilduak baitira. P. Urkizuk
|
egindako
lana oso baliagarria izan da alde horretatik ere, itzalean zeuden lanak eta autoreak argitan jarri baititu. Haatik, antzerki eremua oso zabala da, ikerketa lerro desberdinak eskatzen ditu, eta badago garai guzien sakontze beharra.
|
|
|
Emazte hauek garai horretan
|
egin
lana aztertzeko beharra dago. Testu guziak ez dira bildu, aztertu, garai horretako emazteen gogoeten ezagutzeko eta ulertzeko.
|
|
|
Biltzarrak jarraitzen zituen eta zenbait artikulu ere idatzi zituen. Baina, ondoren, beste eremuetan ez zen maila horretan
|
egindako
lan berezirik gelditu. Ohorea izan zen, eta idazle handi bati eskaini izan zitzaion ezagutza, errekonozimendua izan zen, euskara eta euskal kulturaren alde ziharduten bere kideen partetik.
|
|
|
Larzabalengan bizi zen oroitzapen kolektiboa gordetzeko beharraren kontzientziaren froga bat. Jarraiki zuen helburua, besteek
|
egindako
lana gorde zedin.
|
|
2019
|
|
|
Urteak dira haien bitartez euskararen zabalkundea hasi zela. Gaur egun, bide horietatik
|
egindako
lanari esker fruitu ugari lortu ditugu; horien arteko adibidea, euskarazko ereduetatik pasatako ikasle asko familiak osatzen ari dira euskara harremanetarako hizkuntza oinarri hartuta. Hortaz, euskara «kanpotik» jasotzetik familiatik abiatzera pasa gara, neurri txikian bada ere.
|
|
|
Ereindako hazietatik uzta jasotzen ari garen arren, jarraitzen dugu ikusten bi bide horietatik
|
egindako
lana ez dela nahikoa euskaraz bizitzeko. Horretarako erabilera nahitaezkoa da, baina ezagutza ere bai.
|
|
|
Lehenengo lanildoan «Kalean bizibizi» proiektuko dinamizatzailea elkartu behar izan da bananbanan lehenetsitako aisialdi/ kirol taldeekin, haien egoeratik abiatuta elkarrekin zehaztutako helburuak bete ahal izateko. Bigarren ildoan
|
egindako
lana puntualagoa izan da: topaketa edo data jakin batean erreferente euskaldunak eraman eta, dinamika batzuen bitartez, umeekin eta gazteekin egon harremanetarako hizkuntza euskara izanik.
|
|
|
«Kalean bizibizi» proiektuari esker, beraz, hezkuntza bidez
|
egindako
lana indartzen ari garela uste dugu: gure ume eta gazteei dakiten euskara eremu ezformal batean erabiltzeko aukera ematen diegu eta hizkera informalagoa ezagutu/ erabiltzeko ere bai.
|
|
|
Abiapuntua Lazarraga Sarien2 2014ko edizioan kokatu behar da. Bi urtez behin antolatzen diren sari hauen bitartez, Arabako Lurralde Historikoan (eta Trebiñuko Konderrian) arlo sozioekonomikoan euskararen ezagutza, erabilera eta presentzia areagotzeko norbanakoek zein entitateek
|
egindako
lan eskerga aitortzen dute Arabako Foru Aldundiak eta Bai Euskarari Elkarteak. Horrela bada, hizkuntzaren biziberritzearen arloan egindako lana gizarteratzen da, ereduak identifikatzen dira eta hizkuntzaren prestigio soziala areagotzea lortzen da.
|
|
|
Bi urtez behin antolatzen diren sari hauen bitartez, Arabako Lurralde Historikoan (eta Trebiñuko Konderrian) arlo sozioekonomikoan euskararen ezagutza, erabilera eta presentzia areagotzeko norbanakoek zein entitateek egindako lan eskerga aitortzen dute Arabako Foru Aldundiak eta Bai Euskarari Elkarteak. Horrela bada, hizkuntzaren biziberritzearen arloan
|
egindako
lana gizarteratzen da, ereduak identifikatzen dira eta hizkuntzaren prestigio soziala areagotzea lortzen da.
|
|
|
Horregatik eta estutasun ekonomikoengatik, Euskaltzaindiak ezin izan zien bere asmoei bete betean heldu, baina ez zen geldirik ere egon. Hona hemen Euskaltzaindiak lehen urteetan
|
egindako
lan batzuk:
|
|
|
Akademiaren aurkako oldarraldi hartan Bizkaiko Buru Batzarrak ere esku hartu zuen, eta baita Estepan Urkiaga Lauaxeta olerkari ezagunak ere, hitz gogorrak erabiliz. Polemika luze eta mingots baten ondoren, atzera egin behar izan zuen Euskaltzaindiak eta, Orixek Euzkadi egunkarian argitaratutako ohar baten bidez, argi utzi zuen akademiak ez zuela gai hori ofizialki landuko, eta akademiako kideek gaiari buruz
|
egindako
lanek ez zutela akademiaren berrespen ofizialik. Kanpoko indarrek ez ezik, barrukoek ere lotzen zizkieten eskuak euskaltzainei.
|
|
|
Bilbon hil zen Azkue 1951.eko azaroaren 9an, 87 urte zituela. Edozeinek buru zurituko luke musika, folklore edo hizkuntzalaritza arloetan honek
|
egindako
lan bakar batekin. Gure kulturaren alde, eta bereziki euskararen alde egin zituen lanak erakusten digutenez, oso zaila izango da beste halako pertsona bat bersortzea.
|
|
|
Kontu jakina da euskara batua 1968an sortu zela Arantzazun, frantziskotarrek Oñatiko auzo horretan duten santutegi ospetsu eta enblematikoan. Baina Arantzazuko Biltzarraren arrakastaren oinarrian lau urte lehenago euskaltzale batzuek, Baionan, frankismoaren begiradatik libre, batasunaren oinarriak finkatzeko
|
egindako
lana zegoen: Euskal Idazkaritzaren Hizkuntza Sailak 1964an Baionan aurkeztutako erabakiak.
|
|
|
Idazle eta irakasle gisa euskararen batasunaren inguruko kezka zuten hainbat emakumek ere parte hartu zuten prozesu hartan, antza denez, bilera nagusietatik kanpo eta
|
egindako
lanaren behar adinako aitormenik jaso gabe bada ere: Marijane Minaberri, Janamari Malharin, Martxelin Arbelbide, Madalena Jauregiberri, Etxelet eta Jone Forkada ziren, uste denez behintzat, horietako batzuk.
|
|
|
eskatu zieten. Baionako bileretan parte hartutako kideek aurreko hilabeteetan
|
egindako
lanaren ondoren eta ondorioz hartutako erabakiak bildu zituzten txosten hartan, hiru ataletan banatuta: ortografia, deklinabidea eta aditza.
|
|
|
Patxi Altuna izan zen Gramatika batzordeburu 1985etik 2005era arte. 2005ean, Euskal Gramatika Orokorra (EGO) egitasmoa aurkeztu zuen Gramatika Batzordeak, EGLUn
|
egindako
lana gaurkotu, osatu eta, behar zen ataletan, laburtu eta zuzentzeko, Pello Salabururen gidaritzapean.
|
|
|
Harrezkero, azken urteetan, barne antolakuntza berriarekin eta Argomaizen zein Etxalarren aipatutako asmo eta burubideei jarraituz, alor askotan
|
egindako
lan oparoa izan du ardatz nagusi Euskaltzaindiak aro berrian.
|
|
|
»Inkesta horrek aditzera eman zuen, oro har, gizartean, Euskaltzaindia itzal handiko eta izaera zientifiko zorrotzeko erakundetzat jotzen zela, beharrezkotzat eta nahitaezkotzat jotzen zela haren lana, araugintzan egindakoa barne, baina zailtasunak zituela errealitate soziolinguistikotik gertu egoteko, eta modernoagoa eta dinamikoagoa izan lukeela, Euskaltzaindiak
|
egindako
lanak ezagunagoa, ikusgarriagoa eta eskuragarriagoa izan behar zuela. Inkestan parte hartutako asko Euskaltzaindiak euskalgintzako erakundeekiko elkarlana sendotzearen alde agertu ziren, baita dibulgazioan eta komunikazioan estrategia zehaztearen eta horren araberako ekintzak abian jartzearen alde ere.
|
|
|
Ardatzak hiru lirateke: 1) hizkuntzaren kalitatearen behatokia sortzea, 2) Beste erakundeekin koordinatu eta haiekiko hitzarmenak egitea, eta 3) ongi
|
egindako
lanaren aitormenak egitea: Euskaltzaindiaren sariak eta Erlea sariak alegia.
|
|
|
harturik. Jardunaldi horretan, Baionan 1963an hasita eta 1964ko Baionako Biltzarrera bitarte euskara batuaren alde
|
egindako
lana ekarri zen gogora, ordura arte behar adina aipatu gabeko kontuak berrituz.
|
|
2021
|
|
|
Bestalde, hizkuntza batean oinarrizkoa dirudien kategoria batek, beste batetik eratorria irudi lezake beste hizkuntza batean. Laburbilduz, kategoria gramatikalen zerrenda unibertsal bat
|
egitea
lan zaila (edo ezinezkoa) dirudi. Hala eta guztiz ere, gramatika honetan ditugun helburuak betetzeko asmoz, guk hemen oinarrizko hamar kategoria zerrendatuko ditugu, euskararen gramatika kategoriak ulertzeko eta deskribatzeko lagungarri izango zaigulakoan:
|
|
|
Zuzenketa horretan, lehen segmentu horren ordez, beste bat sartzen du, egokiagoa, hobea, zuzenago edo zehatzagoa: Era berean, de Gomme Gosporten garai berean
|
egindako
lan garrantzitsuen arduraduna izan zen. Harresien (edo, hobeto, hiri" zaharreko" harresien) barruan zegoen Portsmouthen eremua nahikoa izan zen 1495era arte, Henrike VII.ak Mill Pondetik harago errege ontziola independente bat eraikitzea agindu zuen arte; orduan, Portsmouthen bigarren nukleo historikoa sortu zuen (Morris).
|
|
|
1 Lan hau Xabier Alberdik (2014b)
|
egin
lanean oinarritzen da.
|
|
|
Hain zuzen, postposizio honen bidez bi eratako egiturak osatzen dira: a) orain arte aurkeztu ditugun beste PSen antzekoak (duen lanaz aspertu da;
|
egindako
lanez mintzatu da; zenbait lanez ez da gogoratzen... eta abar), eta b) adberbio sintagmatzat har litezkeenak (oinez dabil; penaz mintzo da; trenez iritsi da...). Batean zertaz?
|
|
|
Baina hauetan ere, koren osagarri gisa inesiboa dugun ala ZenbS soila dugun kontuan hartzeak lagun diezaguke: a) Urte askotako lanak daude bilduak hemen (cf. urte askotan
|
egindako
lana (k)); b) Urte asko (ta) ko etxea erre da (cf. urte asko zituen etxea); c) Indar askoko potajia da Ernaniko eltzekondo (Txirrita) (cf. indar asko duen potajea). Hauen azpian zer dagokeen kontuan hartuz gero, arazorik ez.
|
|
|
Konpara ditzagun bi perpaus hauek: Zuk atzo egin ez zenuen lana dut gaur nik egin;*. Zuk atzo ez
|
egindako
lana, gaur nik egin dut. Halarik ere, badira literaturan halako ezezko batzuk.
|