2003
|
|
Aurreneurrizko atxiloketaren, barneratzeari buruzko kautela neurrien edota epaian ezarritako neurrien betearazpena gauzatuko da, Gobernuak Audientzia Nazionalaren esku jartzen
|
dituen
establezimenduetan eta langile espezializatuen kontrolpean; horretarako, hala denean, hitzarmena egingo du Gobernuak autonomia erkidegoekin.
|
|
Aurreneurrizko atxiloketaren, barneratzeari buruzko kautela neurrien edota epaian ezarritako neurrien betearazpena gauzatuko da, Gobernuak Audientzia Nazionalaren esku jartzen dituen establezimenduetan eta langile espezializatuen kontrolpean; horretarako, hala denean, hitzarmena egingo
|
du
Gobernuak autonomia erkidegoekin.
|
|
Adingabeen epaile zentralak edo Audientzia Nazionaleko areto eskudunak neurriak ezartzen
|
dituenean
, neurri horien betearazpenak lehentasuna izango du adingabeen beste epaile edo areto batzuek ezarritakoei begira.
|
|
Adingabeen epaile zentralak edo Audientzia Nazionaleko areto eskudunak neurriak ezartzen dituenean, neurri horien betearazpenak lehentasuna izango
|
du
adingabeen beste epaile edo areto batzuek ezarritakoei begira.
|
|
g) Hamazazpigarren artikuluko 4 paragrafoaren azken tartekadurak egiten
|
duen
aipamena eta lege honetan adingabeen epaileari buruz jasotzen diren beste guztiak adingabeen epaile zentralari egiten zaizkiola ulertuko da, Zigor Kodearen 571 artikulutik 580.erakoetan aipatutako delituetatik edozein adingabeei egozten zaienean.
|
|
Lege organiko hau indarrean jartzen denetik bost urteko epean, Gobernuak Diputatuen Kongresuari igorriko
|
dio
txosten bat; txosten horretan aztertu eta ebaluatuko dira laugarren xedapen gehigarria aplikatzearen ondore eta ondorioak.
|
|
Lege organiko honen aplikazioa ebaluatu ondoren, eta Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiari, Fiskaltzari, autonomia erkidegoei eta Parlamentuko taldeei entzun eta gero, Gobernuak neurriak bultzatuko
|
ditu
, neurri horien bidez delitu egitate batzuk gogorrago zehatzeko, noiz eta, egitate horien egileak adingabe izan arren, egitateok astuntasun berezia dutenean, besteak beste, Zigor Kodearen 138, 139, 179 eta 180 artikuluetan ezarritakoak direlako.
|
|
** Abenduaren 22ko 7/ 2000 Lege Organikoaren 2.4 artikuluak gehitu
|
du
xedapen hori.
|
|
** Azaroaren 25eko 15/ 2003 Lege Organikoak xedapen hori gaineratu
|
du
; lege horrek Zigor Kodeari buruzko azaroaren 23ko 10/ 1995 Lege Organikoa aldarazi du. Xedapen hau indarrean jarri da 2003ko azaroaren 27an (EAO, 283 zk., azaroaren 26koa).
|
|
** Azaroaren 25eko 15/ 2003 Lege Organikoak xedapen hori gaineratu du; lege horrek Zigor Kodeari buruzko azaroaren 23ko 10/ 1995 Lege Organikoa aldarazi
|
du
. Xedapen hau indarrean jarri da 2003ko azaroaren 27an (EAO, 283 zk., azaroaren 26koa).
|
|
Horretarako, barneratze aldia luzatzeko aukera ezarriko da; neurriak bete ahal izango dira ezarritako segurtasun neurriak indartzen
|
dituzten
zentroetan; eta, berebat, neurriok espetxeetan bete ahal izango dira, adin nagusitasuna lortu eta gero ere.
|
|
Ekainaren 5eko 4/ 1992 Lege Organikoak Adingabeen Epaitegietako Eskumenari eta Prozedurari buruzko Legea eraldatu
|
zuela
kontuan hartuta, eta honekin batera lege hori indarrik gabe geratuko dela aintzat harturik, haren menpeko adingabeek egitateak burutu badituzte lege hau indarrean jarri baino lehenago, egiteko unean indarrean zegoen legeria aplikatuko zaie adingabe horiei. Adingabeak neurri bat betetzen ari badira, eta neurri hori 4/ 1992 Lege Organikoan ezarritakoetatik bat bada, hori betetzeari ekingo diote, lege horretan ezarritako baldintzetan erantzukizuna azkendu arte.
|
|
Ekainaren 5eko 4/ 1992 Lege Organikoak Adingabeen Epaitegietako Eskumenari eta Prozedurari buruzko Legea eraldatu zuela kontuan hartuta, eta honekin batera lege hori indarrik gabe geratuko dela aintzat harturik, haren menpeko adingabeek egitateak burutu
|
badituzte
lege hau indarrean jarri baino lehenago, egiteko unean indarrean zegoen legeria aplikatuko zaie adingabe horiei. Adingabeak neurri bat betetzen ari badira, eta neurri hori 4/ 1992 Lege Organikoan ezarritakoetatik bat bada, hori betetzeari ekingo diote, lege horretan ezarritako baldintzetan erantzukizuna azkendu arte.
|
|
Ekainaren 5eko 4/ 1992 Lege Organikoak Adingabeen Epaitegietako Eskumenari eta Prozedurari buruzko Legea eraldatu zuela kontuan hartuta, eta honekin batera lege hori indarrik gabe geratuko dela aintzat harturik, haren menpeko adingabeek egitateak burutu badituzte lege hau indarrean jarri baino lehenago, egiteko unean indarrean zegoen legeria aplikatuko zaie adingabe horiei. Adingabeak neurri bat betetzen ari badira, eta neurri hori 4/ 1992 Lege Organikoan ezarritakoetatik bat bada, hori betetzeari ekingo
|
diote
, lege horretan ezarritako baldintzetan erantzukizuna azkendu arte.
|
|
* Abenduaren 22ko 9/ 2000 Lege Organikoak presazko neurriak onetsi
|
ditu
justizia administrazioa bizkortzeko, eta lege horren 3 xedapen gehigarriak berriro idatzi du 5 paragrafoa eta bigarren lerrokada berri bat gehitu du
|
|
* Abenduaren 22ko 9/ 2000 Lege Organikoak presazko neurriak onetsi ditu justizia administrazioa bizkortzeko, eta lege horren 3 xedapen gehigarriak berriro idatzi
|
du
5 paragrafoa eta bigarren lerrokada berri bat gehitu du
|
|
* Abenduaren 22ko 9/ 2000 Lege Organikoak presazko neurriak onetsi ditu justizia administrazioa bizkortzeko, eta lege horren 3 xedapen gehigarriak berriro idatzi du 5 paragrafoa eta bigarren lerrokada berri bat gehitu
|
du
|
|
4 Aurreko paragrafoak aipatzen
|
dituen
kasuetan, ezarritako zigorra edo betetzeko dagoena bi urtetik beherako presoaldia bada edo beste izaera batekoa, kondenatuari zaintzapeko askatasunaren neurri soila ezar dakioke kondena betetzeko falta den denbora horretan; horretarako, nahitaezkoa da Fiskaltzak hori eskatzea, adingabeen epaileak adingabearen letraduari, haren legezko ordezkariari, adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publ... Bestela, adingabeen epaileak betetzat jo dezake zigorra, eta azkendutzat, epaiaren menpean dagoenaren erantzukizuna.
|
|
Aurreko paragrafoek adingabeen epaileak hartutako erabakiak aipatzen
|
dituztela
kontuan hartuta, erabaki horiek auto bidez jasoko dira, eta auto horren aurka, zuzen zuzenean, gora jotzeko errekurtsoa jarri ahal izango da, bost egun balioduneko epean, probintziako audientzian. Lege hau indarrean jartzen denetik bi hilabeteko epean hartu dituzte adingabeen epaileekbearen egoera ez da aldatuko. erabaki horiek.
|
|
Aurreko paragrafoek adingabeen epaileak hartutako erabakiak aipatzen dituztela kontuan hartuta, erabaki horiek auto bidez jasoko dira, eta auto horren aurka, zuzen zuzenean, gora jotzeko errekurtsoa jarri ahal izango da, bost egun balioduneko epean, probintziako audientzian. Lege hau indarrean jartzen denetik bi hilabeteko epean hartu
|
dituzte
adingabeen epaileekbearen egoera ez da aldatuko. erabaki horiek. Epe horretan, adinga
|
|
Zigor prozedura batzuk aribidean badaude lege hau indarrean jartzean, eta, prozedura horietan, erruztatutako pertsonei egotzi bazaie oraindik hemezortzi urte ez zituztela delitu egintzak burutu izana, epaile edo auzitegi eskudunak gauzatutako jarduna igorriko
|
dio
Fiskaltzari, horrek lege honetan araututako prozedura instruitu dezan.
|
|
Lege hau indarrean jartzean aurreneurrizko espetxealdian daudenak espetxetik aterako dira, eta, Fiskaltzaren eskumendean, eraldaketa zentro batera eramango dira. Fiskaltzak uste badu barneratzeari eustea bidezkoa dela, hori eskatu
|
dio
adingabeen epaileari berrogeita zortzi orduko epean; 28.2 artikuluan ezarritako agerraldirako deia egingo du epaileak.
|
|
Lege hau indarrean jartzean aurreneurrizko espetxealdian daudenak espetxetik aterako dira, eta, Fiskaltzaren eskumendean, eraldaketa zentro batera eramango dira. Fiskaltzak uste badu barneratzeari eustea bidezkoa dela, hori eskatu dio adingabeen epaileari berrogeita zortzi orduko epean; 28.2 artikuluan ezarritako agerraldirako deia egingo
|
du
epaileak.
|
|
Norbaiti egotzi bazaio hemezortzi urtekoa baino nagusiagoa eta hogeita bat urtekoa baino gazteagoa zela zenbait egitate burutu izana, instrukzio epaileak bidezkoa dena erabakiko
|
du
, lege honen 4 artikuluan xedatutakoaren arabera.
|
|
Halako neurriak izan daitezke adingabea zentroan barneratzea erregimen egokian, zaintzapeko askatasuna izatea edota beste norbaitego dituzte, bereziki, kautela neurriaren izaerari buruz. Hori egin eta gero, epaileak proposamenaren gaineko erabakia hartuko
|
du
, batez ere, adingabearen inkin edo beste familia nahiz hezkuntza talde batekin bizitzea. Epaileak entzun egingo die adingabearen letraduari, talde teknikoari eta adingabeak babestu eta eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariari; horiek guztiek argibideak emanteresa aintzakotzat hartuta.
|
|
Hori egin eta gero, epaileak proposamenaren gaineko erabakia hartuko du, batez ere, adingabearen inkin edo beste familia nahiz hezkuntza talde batekin bizitzea. Epaileak entzun egingo
|
die
adingabearen letraduari, talde teknikoari eta adingabeak babestu eta eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariari; horiek guztiek argibideak emanteresa aintzakotzat hartuta. Hartutako kautela neurriak indarrean iraun dezake lege honen 31 artikuluan eta ondorengoetan ezarritako entzunaldia egin arte edo errekurtso egokiak gauzatzen diren bitartean.
|
|
2 Kautela neurria barneratzea izanez gero, neurri hori hartu ahal izateko kontuan hartuko dira egitateen larritasuna, egitateon oihartzuna eta gizarteanzarte inguruabarrak balioetsiz. Adinga eragindako ezinegona, betiere adingabearen inguruabar pertsonalak eta gibeen epaileak erabakia hartuko
|
du
Fiskaltzak egindako proposamenaren gainean, eta, horretarako, agerraldia egingo da. Agerraldi horretan parte hartuko dute adingabearen letraduak, talde teknikoaren ordezkariak eta adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariak; horiek guztiek argibideak emango dizkiote epaileari eskatutako neurriaren egokitasunari buruz, adingabearen interesa eta hark prozesuan duen egoera gogoan izanik.
|
|
Adinga eragindako ezinegona, betiere adingabearen inguruabar pertsonalak eta gibeen epaileak erabakia hartuko du Fiskaltzak egindako proposamenaren gainean, eta, horretarako, agerraldia egingo da. Agerraldi horretan parte hartuko
|
dute
adingabearen letraduak, talde teknikoaren ordezkariak eta adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariak; horiek guztiek argibideak emango dizkiote epaileari eskatutako neurriaren egokitasunari buruz, adingabearen interesa eta hark prozesuan duen egoera gogoan izanik.
|
|
Adinga eragindako ezinegona, betiere adingabearen inguruabar pertsonalak eta gibeen epaileak erabakia hartuko du Fiskaltzak egindako proposamenaren gainean, eta, horretarako, agerraldia egingo da. Agerraldi horretan parte hartuko dute adingabearen letraduak, talde teknikoaren ordezkariak eta adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariak; horiek guztiek argibideak emango
|
dizkiote
epaileari eskatutako neurriaren egokitasunari buruz, adingabearen interesa eta hark prozesuan duen egoera gogoan izanik.
|
|
Kautela neurriak betetzeko denbora oso osorik zenbatuko da, auzi berean ezar daitezkeen neurriak betetzeko edo, halakorik izan ezean, beste auzi batzuetan ezar daitezkeenak betetzeko, beste auzi horietan aztergai izan badira neurriok ezarri baino lehenagoko egitateak. Fiskaltzak hala proposatuta, eta adingabearen letraduari eta kautela neurriaren gaineko txostena zein talde teknikok egin eta horri entzun eta gero, epaileak erabakiko
|
du
zenbateraino den zentzuzkoa ulertzea kautela neurriak ezarritako neurriaren egikaritza konpentsatu duela, eta hala uler dadila aginduko du.
|
|
Kautela neurriak betetzeko denbora oso osorik zenbatuko da, auzi berean ezar daitezkeen neurriak betetzeko edo, halakorik izan ezean, beste auzi batzuetan ezar daitezkeenak betetzeko, beste auzi horietan aztergai izan badira neurriok ezarri baino lehenagoko egitateak. Fiskaltzak hala proposatuta, eta adingabearen letraduari eta kautela neurriaren gaineko txostena zein talde teknikok egin eta horri entzun eta gero, epaileak erabakiko du zenbateraino den zentzuzkoa ulertzea kautela neurriak ezarritako neurriaren egikaritza konpentsatu
|
duela
, eta hala uler dadila aginduko du.
|
|
Kautela neurriak betetzeko denbora oso osorik zenbatuko da, auzi berean ezar daitezkeen neurriak betetzeko edo, halakorik izan ezean, beste auzi batzuetan ezar daitezkeenak betetzeko, beste auzi horietan aztergai izan badira neurriok ezarri baino lehenagoko egitateak. Fiskaltzak hala proposatuta, eta adingabearen letraduari eta kautela neurriaren gaineko txostena zein talde teknikok egin eta horri entzun eta gero, epaileak erabakiko du zenbateraino den zentzuzkoa ulertzea kautela neurriak ezarritako neurriaren egikaritza konpentsatu duela, eta hala uler dadila aginduko
|
du
.
|
|
Fiskaltzak instrukzioa burutzen
|
duen bitartean
, behar beste egiaztatuta geratzen bada adingabea zoro zegoela edo indarreko Zigor Kodearen 20 artikuluko 1, 2 edo 3 paragrafoetan ezarritako inguruabarretatik beste edozein gertatzen dela, orduan, adingabea babestu eta zaintzeko beharrezkoak diren kautela neurriak hartuko dira, kasuan kasuan aplika daitezkeen manu zibilen arabera; egoki bada, adingabea ezgaitzeko eta babes erakundeak eratzeko jar... Horri guztiari kalterik egin gabe, instrukzioa bukatuko da, eta lege honetan agindutako alegazioak egingo dira beronen 5.2 eta 9 artikuluetan ezarritakoarekin bat etorriz; halaber, lege honek araututako izapideen bitartez, hala denean, adingabearen intereserako egokia den neurri terapeutikoren bat eskatuko da lege honetan ezarritako guztien artean.
|
|
Behin instrukzioa bukatu eta gero, Fiskaltzak espedientearen bukaera ebatziko
|
du
, eta adingabearen letraduari jakinaraziko dio hori. Adingabeen epaitegiari bidaliko dio espedientea, konbikzio piezekin batera eta kasuan kasuan izan daitezkeen beste efektuekin batera.
|
|
Behin instrukzioa bukatu eta gero, Fiskaltzak espedientearen bukaera ebatziko du, eta adingabearen letraduari jakinaraziko
|
dio
hori. Adingabeen epaitegiari bidaliko dio espedientea, konbikzio piezekin batera eta kasuan kasuan izan daitezkeen beste efektuekin batera.
|
|
Behin instrukzioa bukatu eta gero, Fiskaltzak espedientearen bukaera ebatziko du, eta adingabearen letraduari jakinaraziko dio hori. Adingabeen epaitegiari bidaliko
|
dio
espedientea, konbikzio piezekin batera eta kasuan kasuan izan daitezkeen beste efektuekin batera. Horiez gain, alegazio idazkia bidaliko dio adingabeen epaileari; horretan jasoko dira egitateen deskripzioa eta balorazio juridikoa, adingabeak horietan izan duen partaidetza maila, adingabe horren inguruabar pertsonalei eta gizarte inguruabarrei buruzko aipamen laburra, eta lege honetan jasotako neurrietatik bati buruzko proposamena, proposamen horren oinarri juridikoak eta hezkuntza oinarriak arrazoituz.
|
|
Adingabeen epaitegiari bidaliko dio espedientea, konbikzio piezekin batera eta kasuan kasuan izan daitezkeen beste efektuekin batera. Horiez gain, alegazio idazkia bidaliko
|
dio
adingabeen epaileari; horretan jasoko dira egitateen deskripzioa eta balorazio juridikoa, adingabeak horietan izan duen partaidetza maila, adingabe horren inguruabar pertsonalei eta gizarte inguruabarrei buruzko aipamen laburra, eta lege honetan jasotako neurrietatik bati buruzko proposamena, proposamen horren oinarri juridikoak eta hezkuntza oinarriak arrazoituz.
|
|
Adingabeen epaitegiari bidaliko dio espedientea, konbikzio piezekin batera eta kasuan kasuan izan daitezkeen beste efektuekin batera. Horiez gain, alegazio idazkia bidaliko dio adingabeen epaileari; horretan jasoko dira egitateen deskripzioa eta balorazio juridikoa, adingabeak horietan izan
|
duen
partaidetza maila, adingabe horren inguruabar pertsonalei eta gizarte inguruabarrei buruzko aipamen laburra, eta lege honetan jasotako neurrietatik bati buruzko proposamena, proposamen horren oinarri juridikoak eta hezkuntza oinarriak arrazoituz.
|
|
Egintza berean, Fiskaltzak froga proposatuko
|
du
, froga horretaz baliatu nahi izango baita bere prozesu uziaren alde egiteko.
|
|
Fiskaltzak, alegazio idazkiarekin batera, espedientea, konbikzio piezak, efektuak eta prozesuko gainerako osagaiak bidali eta gero, horiek jasotzen direnean, adingabeen epaitegiak bere eginbideei erantsiko
|
dizkie
horiek guztiak, eta entzunaldi izapidea irekiko du; horretarako, Fiskaltzaren alegazio idazkia eta espedientearen lekukotza igorriko dizkio adingabearen letraduari, horrek, bost egun balioduneko epean zehar, alegazio idazkia formula dezan eta bere ustez egokiak diren frogabideak proposa ditzan. Letraduaren alegazio idazki horrek eta Fiskaltzarenak autu berberak jasoko dituzte.
|
|
Fiskaltzak, alegazio idazkiarekin batera, espedientea, konbikzio piezak, efektuak eta prozesuko gainerako osagaiak bidali eta gero, horiek jasotzen direnean, adingabeen epaitegiak bere eginbideei erantsiko dizkie horiek guztiak, eta entzunaldi izapidea irekiko
|
du
; horretarako, Fiskaltzaren alegazio idazkia eta espedientearen lekukotza igorriko dizkio adingabearen letraduari, horrek, bost egun balioduneko epean zehar, alegazio idazkia formula dezan eta bere ustez egokiak diren frogabideak proposa ditzan. Letraduaren alegazio idazki horrek eta Fiskaltzarenak autu berberak jasoko dituzte.
|
|
Fiskaltzak, alegazio idazkiarekin batera, espedientea, konbikzio piezak, efektuak eta prozesuko gainerako osagaiak bidali eta gero, horiek jasotzen direnean, adingabeen epaitegiak bere eginbideei erantsiko dizkie horiek guztiak, eta entzunaldi izapidea irekiko du; horretarako, Fiskaltzaren alegazio idazkia eta espedientearen lekukotza igorriko
|
dizkio
adingabearen letraduari, horrek, bost egun balioduneko epean zehar, alegazio idazkia formula dezan eta bere ustez egokiak diren frogabideak proposa ditzan. Letraduaren alegazio idazki horrek eta Fiskaltzarenak autu berberak jasoko dituzte.
|
|
Fiskaltzak, alegazio idazkiarekin batera, espedientea, konbikzio piezak, efektuak eta prozesuko gainerako osagaiak bidali eta gero, horiek jasotzen direnean, adingabeen epaitegiak bere eginbideei erantsiko dizkie horiek guztiak, eta entzunaldi izapidea irekiko du; horretarako, Fiskaltzaren alegazio idazkia eta espedientearen lekukotza igorriko dizkio adingabearen letraduari, horrek, bost egun balioduneko epean zehar, alegazio idazkia formula dezan eta bere ustez egokiak diren frogabideak proposa ditzan. Letraduaren alegazio idazki horrek eta Fiskaltzarenak autu berberak jasoko
|
dituzte
.
|
|
Fiskaltzak alegazio idazkian eskatzen
|
badu
7 artikuluaren 1 paragrafoko e) letratik m) letra artekoetan araututako neurrietatik bat edo batzuk ezartzeko, eta adingabea eta horren letradua ados badaude, adingabeen epaileak epaia emango du, bestelako izapiderik egin gabe, eskatutako neurria ezarriz; adingabeak eta letraduak adostasun hodian, 36 artikuluarekin bat etorriz.ri adierazi dute adingabeen epailearen aurrean egindako agerral
|
|
Fiskaltzak alegazio idazkian eskatzen badu 7 artikuluaren 1 paragrafoko e) letratik m) letra artekoetan araututako neurrietatik bat edo batzuk ezartzeko, eta adingabea eta horren letradua ados badaude, adingabeen epaileak epaia emango
|
du
, bestelako izapiderik egin gabe, eskatutako neurria ezarriz; adingabeak eta letraduak adostasun hodian, 36 artikuluarekin bat etorriz.ri adierazi dute adingabeen epailearen aurrean egindako agerral
|
|
Fiskaltzak alegazio idazkian eskatzen badu 7 artikuluaren 1 paragrafoko e) letratik m) letra artekoetan araututako neurrietatik bat edo batzuk ezartzeko, eta adingabea eta horren letradua ados badaude, adingabeen epaileak epaia emango du, bestelako izapiderik egin gabe, eskatutako neurria ezarriz; adingabeak eta letraduak adostasun hodian, 36 artikuluarekin bat etorriz.ri adierazi
|
dute
adingabeen epailearen aurrean egindako agerral
|
|
5*) Salbuespenez, aurreko erregelan ezarritako kasuak oso oso larriak badira, eta epaiak beren beregi hori adierazten
|
badu
, epaileak erregimen itxiko barneratze neurria ezarri du urtebetetik bost urte arte; horren osagarri gisa, ondoz ondo, zaintzapeko askatasunaren beste neurri bat ezarriko du, hezkuntza laguntza eta guzti, askoz jota, beste bost urterako. Lege honen 14 eta 51.1 artikuluetan xedatutakoaz baliatu ahal izateko, nahitaezkoa da barneratze neurria benetan betetzen hasi denetik lehenengo urtea igarotzea.
|
|
Zaintzapeko askatasunaren neurria auto ziodunean berretsi da barneratzea bukatutakoan, aldez aurretik Fiskaltzari, adingabearen letraduari eta adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariari entzunez; eta neurri hori burutuko
|
dute
indarreko Zigor Kodearen 105.1 artikuluan ezarritakoaren arabera zigorrak betearazteko ardura zein erakunde publikok izan eta erakunde publiko horiek.
|
|
Delitu egintza burutu
|
badu
hemezortzi urtekoa baino nagusiagoa eta hogeita bat urtekoa baino gazteagoa den gizabanakoak, preskripzio denbora izango da Zigor Kodearen arauek ezarritakoa.
|
|
4 Lege hau zein gizabanakori aplikatzen zaion zehazteko, honen artikuluetan adingabe hitzak bere barruan hartzen
|
ditu
oraindik hemezortzi urte bete ez dituzten gizabanakoak; gazte hitzak, berriz, adin hori baino nagusiagoak direnak.
|
|
4 Lege hau zein gizabanakori aplikatzen zaion zehazteko, honen artikuluetan adingabe hitzak bere barruan hartzen ditu oraindik hemezortzi urte bete ez
|
dituzten
gizabanakoak; gazte hitzak, berriz, adin hori baino nagusiagoak direnak.
|
|
Aurrekoari kalterik egin gabe, lege honek adingabea edo adingabeak besterik gabe aipatzen
|
dituenean
, ulertuko da horiek direla beronen aplikazio esparruan sartzen direnak.
|
|
1 Adingabeen epaileak eskudunak dira lege honen 1 artikuluan zein gizabanako aipatu eta gizabanako horiek gauzaturiko egintzak epaitzeko. Eskudun dira, orobat, euren epaiak betearazteko, lege honek autonomia erkidegoei adingabeak babestu eta eraldatzeko eratxikitzen
|
dizkien
eskumenei kalterik egin gabe.
|
|
Aurreko artikuluetan aipatu egintzen egilea hamalau urtekoa baino gazteagoa bada, ez zaio lege honen araberako erantzukizuna eskatuko; bai, ordea, aplikatuko Kode Zibilean eta indarreko beste xedapenetan adingabeen babesari buruz agindutakoa. Fiskaltzak adingabeak babesteko erakunde publikoari igorriko
|
dizkio
, lekukotzaren bidez, adingabearen zehaztasunik beharrenak, haren egoera balioesteko; erakunde horrek, adingabearen inguruabarrak aintzat harturik, sustatu ditu harentzat egokien diren babes neurriak, urtarrilaren 15eko 1/ 1996 Lege Organikoari jarraiki.
|
|
Aurreko artikuluetan aipatu egintzen egilea hamalau urtekoa baino gazteagoa bada, ez zaio lege honen araberako erantzukizuna eskatuko; bai, ordea, aplikatuko Kode Zibilean eta indarreko beste xedapenetan adingabeen babesari buruz agindutakoa. Fiskaltzak adingabeak babesteko erakunde publikoari igorriko dizkio, lekukotzaren bidez, adingabearen zehaztasunik beharrenak, haren egoera balioesteko; erakunde horrek, adingabearen inguruabarrak aintzat harturik, sustatu
|
ditu
harentzat egokien diren babes neurriak, urtarrilaren 15eko 1/ 1996 Lege Organikoari jarraiki.
|
|
1 Zigor Kodeari buruzko azaroaren 23ko 10/ 1995 Lege Organikoaren 69 artikuluaren arabera, lege hau aplikatuko zaie hemezortzi urtekoak baino nagusiagoak eta hogeita bat urtekoak baino gazteagoak diren gizabanakoei, delitu egitateak egozten zaizkienean, baldin eta instrukzioko epaile eskudunak hala adierazten
|
badu
auto bidez, behin Fiskaltzari, egotziaren letraduari eta lege honen 27 artikuluak aipatzen duen talde teknikoari entzun eta gero.
|
|
...r Kodeari buruzko azaroaren 23ko 10/ 1995 Lege Organikoaren 69 artikuluaren arabera, lege hau aplikatuko zaie hemezortzi urtekoak baino nagusiagoak eta hogeita bat urtekoak baino gazteagoak diren gizabanakoei, delitu egitateak egozten zaizkienean, baldin eta instrukzioko epaile eskudunak hala adierazten badu auto bidez, behin Fiskaltzari, egotziaren letraduari eta lege honen 27 artikuluak aipatzen
|
duen
talde teknikoari entzun eta gero.
|
|
* Abenduaren 10eko 9/ 2002 Lege Organikoaren xedapen iragankor bakarraren arabera, urtarrilaren 12ko 5/ 2000 Lege Organikoak, adingabeen erantzukizun penala arautu
|
duenak
, ezarritakoa eten egingo da 2007ko urtarrilaren 1a arte, 18 eta 21 urte bitarteko arau hausleei dagokienez.
|
|
3) Egotziaren inguruabar pertsonalak eta zentzumen mailak lege honen aplikazioa hobestea, bereziki talde teknikoak bere txostenean hala gomendatu
|
badu
.
|
|
3 Aurreko paragrafoetan adierazitakoa ebazten
|
duen
autoaren aurka, gora jotzeko errekurtsoa jarri ahal izango da hiru eguneko epean. Horren gaineko eskumena auzitegi nagusi egokiko adingabeen aretoak izango du, aurreko eraldaketa errekurtsorik gabe.
|
|
3 Aurreko paragrafoetan adierazitakoa ebazten duen autoaren aurka, gora jotzeko errekurtsoa jarri ahal izango da hiru eguneko epean. Horren gaineko eskumena auzitegi nagusi egokiko adingabeen aretoak izango
|
du
, aurreko eraldaketa errekurtsorik gabe. Gora jotzea gauzatuko da Prozedura Kriminalaren Legeak ezarritako araubide orokorraren arabera.
|
|
Adingabeak erantzule izango dira, lege honen arabera, baldin eta 1 artikuluan zerrendaturiko egintzak gauzatu
|
badituzte
eta eurongan ez badago indarreko Zigor Kodean arauturiko erantzukizun kriminala salbuesteko edo azkentzeko arrazoirik.
|
|
3 Lege honen artikuluetan adierazitako adinak beti ulertu behar dira egintzak noiz gauzatu eta une horri begira; hartara, prozedura hasi aurretik edo horren izapidetza bitartean adin hori betetzeak ez
|
du
eraginik izango lege honek adingabeen epaile eta fiskalei emandako eskumenean.
|
|
Fiskaltzari dagokio legeek adingabeei aitortzen
|
dizkieten
eskubideak defendatzea, euren intereserako burutu behar den jarduna ikuskatzea eta prozeduraren bermeak betetzea; horretarako, hark zuzen zuzenean zuzenduko du egitateen ikerketa, eta aginduko du polizia judizialak gauzatzea egitate horiek eta adingabeak horietan izan duen parte hartzea egiaztatzeko jarduna, prozedura bera bultzatuz.
|
|
Fiskaltzari dagokio legeek adingabeei aitortzen dizkieten eskubideak defendatzea, euren intereserako burutu behar den jarduna ikuskatzea eta prozeduraren bermeak betetzea; horretarako, hark zuzen zuzenean zuzenduko
|
du
egitateen ikerketa, eta aginduko du polizia judizialak gauzatzea egitate horiek eta adingabeak horietan izan duen parte hartzea egiaztatzeko jarduna, prozedura bera bultzatuz.
|
|
Fiskaltzari dagokio legeek adingabeei aitortzen dizkieten eskubideak defendatzea, euren intereserako burutu behar den jarduna ikuskatzea eta prozeduraren bermeak betetzea; horretarako, hark zuzen zuzenean zuzenduko du egitateen ikerketa, eta aginduko
|
du
polizia judizialak gauzatzea egitate horiek eta adingabeak horietan izan duen parte hartzea egiaztatzeko jarduna, prozedura bera bultzatuz.
|
|
Fiskaltzari dagokio legeek adingabeei aitortzen dizkieten eskubideak defendatzea, euren intereserako burutu behar den jarduna ikuskatzea eta prozeduraren bermeak betetzea; horretarako, hark zuzen zuzenean zuzenduko du egitateen ikerketa, eta aginduko du polizia judizialak gauzatzea egitate horiek eta adingabeak horietan izan
|
duen
parte hartzea egiaztatzeko jarduna, prozedura bera bultzatuz.
|
|
Erregimen itxiko barneratzea. Neurri honen menpe dauden gizabanakoak zentroan biziko dira, eta bertan egingo
|
dituzte
formazio, heziketa, lan eta aisiaren inguruko jarduerak.
|
|
Erregimen erdi irekiko barneratzea. Neurri honen menpe dauden gizabanakoak zentroan biziko dira, baina zentrotik kanpo egingo
|
dituzte
formazio, heziketa, lan eta aisiaren inguruko jarduerak.
|
|
Erregimen irekiko barneratzea. Neurri honen menpe dauden gizabanakoek inguruneko zerbitzu normalizatuetan gauzatuko
|
dituzte
heziketa programaren jarduera guztiak; ohiko egoitza zentroan izan eta bertan biziko dira, hango programa eta barne araudiaren arabera.
|
|
Neurri hau bera bakarrik aplika daiteke, edo, bestela, ardunak mendekotasuna gainditzeko sentikulu honetan ezarritako neurrietatik beste edozeinen osagarri gisa. Interesdabidea ezesten
|
badu
, epaileak beste neurri bat aplikatu dio, haren inguruabarrekin bat datorrena.
|
|
Neurri hau bera bakarrik aplika daiteke, edo, bestela, ardunak mendekotasuna gainditzeko sentikulu honetan ezarritako neurrietatik beste edozeinen osagarri gisa. Interesdabidea ezesten badu, epaileak beste neurri bat aplikatu
|
dio
, haren inguruabarrekin bat datorrena.
|
|
Aurretiaz izendatutako zentrora joan beharkokikoari, edari alkoholdunen, droga toxi dira neurri horren menpe dauden gizabanakoak. Bertan, adituen laguntza jasoko
|
dute
, eta han izan dira adituek eurek ezarritako aldietan. Finkatutako gida-lerroak bete dituzte, horrela tratamendu egokia emango baitzaio euren anomalia edo aldakuntza psikoen edo gai psikotropikoen kontsumo mendekotasunari eta, orokorrean, oharmenean dituzten aldakuntzei.
|
|
Bertan, adituen laguntza jasoko dute, eta han izan dira adituek eurek ezarritako aldietan. Finkatutako gida-lerroak bete
|
dituzte
, horrela tratamendu egokia emango baitzaio euren anomalia edo aldakuntza psikoen edo gai psikotropikoen kontsumo mendekotasunari eta, orokorrean, oharmenean dituzten aldakuntzei. Neurri hau bera bakarrik aplika daiteke, edo, bestela, artikulu honetan ezarritako neurrietatik beste edozeinen osagarri gisa.
|
|
Neurri hau bera bakarrik aplika daiteke, edo, bestela, artikulu honetan ezarritako neurrietatik beste edozeinen osagarri gisa. Interesdunak mendekotasuna gainditzeko sendabidea ezesten
|
badu
, epaileak beste neurri bat aplika diezaioke, haren inguruabarrekin bat datorrena.
|
|
Neurri horretan, kontrolatu behar da zertan diharduen neurriaren menpe dagoen gizabanakoak, baita ea gizabanako hori ikastegira, lanbide heziketako zentrora edo lantegira doan, kasuan kasuan. Ginen ondorioz, hala denean, gizarte hezzabanako horri laguntza ematen saiatu behar da, halaber, arau haustea eragin
|
zuten
faktoreak gaindi ditzan. Neurri hokuntzako gida-lerroak bete dira, horrelakoak ezarri baditu kontrola egiten duen erakunde publikoak edo profesionalak.
|
|
Ginen ondorioz, hala denean, gizarte hezzabanako horri laguntza ematen saiatu behar da, halaber, arau haustea eragin zuten faktoreak gaindi ditzan. Neurri hokuntzako gida-lerroak bete dira, horrelakoak ezarri
|
baditu
kontrola egiten duen erakunde publikoak edo profesionalak. Gida-lerro horiek bat etorri behar dira esku hartze programarekin; programa hori beren beregi helburu horretarakoleak onetsi behar du.
|
|
Ginen ondorioz, hala denean, gizarte hezzabanako horri laguntza ematen saiatu behar da, halaber, arau haustea eragin zuten faktoreak gaindi ditzan. Neurri hokuntzako gida-lerroak bete dira, horrelakoak ezarri baditu kontrola egiten
|
duen
erakunde publikoak edo profesionalak. Gida-lerro horiek bat etorri behar dira esku hartze programarekin; programa hori beren beregi helburu horretarakoleak onetsi behar du.
|
|
Eta, hala denean, epaileak ezarritakotako bat edo batzuk izan daitezke: jokarauak bete
|
ditu
. Jokarau horiek, besteak beste, ondoren ezarri
|
|
Epailearen ustez komenigarri diren beste betebehar guztiak betetzea. Epaileak, ofizioz edo Fiskaltzak hala eskatuta, halako betebeharrak ezar ditzake epaiaren menpe dagoena gizartean sar dadin berriro; baina neurri horiek ezin diote inoiz ere kalterik egin hark gizabanako gisa
|
duen
duintasunari.
|
|
l) Zentzarazpena. Neurri honen kasuan, adingabeen epaileak errieta egiten
|
dio
adingabeari; errieta horren helburua da adingabeak ulertzea berak burutu dituen egitateak larriak direla eta larriak izan direla edo izan zitezkeela, orobat, egitate horien ondorioak. Berebat, adingabeari galdatzen zaio etorkizunean halako egitaterik ez burutzeko.
|
|
l) Zentzarazpena. Neurri honen kasuan, adingabeen epaileak errieta egiten dio adingabeari; errieta horren helburua da adingabeak ulertzea berak burutu
|
dituen
egitateak larriak direla eta larriak izan direla edo izan zitezkeela, orobat, egitate horien ondorioak. Berebat, adingabeari galdatzen zaio etorkizunean halako egitaterik ez burutzeko.
|
|
n*) Erabateko desgaikuntza. Laugarren xedapen gehigarrian ezarritakoarekin bat etorriz, erabateko desgaikuntzaren neurriak behin betiko kentzen
|
dizkio
ohore, enplegu eta kargu publiko guztiak hori zein gizabanakori ezarri eta berorri, nahiz eta halakoak hautazkoak izan. Ezgaitasuna dakar, orobat, horiek guztiak nahiz beste edozein ohore, kargu edo enplegu publikoak lortzeko, eta kargu publikoetarako hautatua izateko, neurriak dirauen artean.
|
|
* Abenduaren 22ko 7/ 2000 Lege Organikoaren 2.1 artikuluak gehitu
|
du
1 paragrafoaren n) letra.
|
|
Barneratze neurriek bi denboraldi desberdin izango
|
dituzte
: lehenengo denboraldia kasuan kasuko zentroan burutuko da artikulu honen aurreko paragrafoan egindako deskripzioaren arabera; bigarren denboraldia zaintzapeko askatasunaren erregimenean burutuko da epaileak aukeratutako modalitatean.
|
|
lehenengo denboraldia kasuan kasuko zentroan burutuko da artikulu honen aurreko paragrafoan egindako deskripzioaren arabera; bigarren denboraldia zaintzapeko askatasunaren erregimenean burutuko da epaileak aukeratutako modalitatean. Iraupena, guztira, ezin da izan 9 artikuluak ezartzen
|
duena
baino luzeagoa. Talde teknikoak argibideak eman ditu bi denboraldi horien edukiari buruz, eta epaileak epaian bertan adieraziko du zein den bakoitzaren iraupena.
|
|
Iraupena, guztira, ezin da izan 9 artikuluak ezartzen duena baino luzeagoa. Talde teknikoak argibideak eman
|
ditu
bi denboraldi horien edukiari buruz, eta epaileak epaian bertan adieraziko du zein den bakoitzaren iraupena.
|
|
Iraupena, guztira, ezin da izan 9 artikuluak ezartzen duena baino luzeagoa. Talde teknikoak argibideak eman ditu bi denboraldi horien edukiari buruz, eta epaileak epaian bertan adieraziko
|
du
zein den bakoitzaren iraupena.
|
|
Neurri egokia edo egokiak aukeratzeko, Fiskaltzak eta adingabearen letraduak, euren postulazioetan, eta epaileak, epaian bertan, malgutasunez hartuko
|
dituzte
kontuan, egitateen inguruko froga eta balioespen juridikoa, eta, batez ere, adingabearen adina, familia eta gizarte inguruabarrak, nortasuna eta interesa. Azken bi horiek talde teknikoen txostenetan jasoko dira, eta, hala denean, adingabeak babestu eta eraldatzeko erakunde publikoen txostenetan, halakoak eman behar direla lege honen 27 artikuluan xedatutakoaren arabera.
|
|
Azken bi horiek talde teknikoen txostenetan jasoko dira, eta, hala denean, adingabeak babestu eta eraldatzeko erakunde publikoen txostenetan, halakoak eman behar direla lege honen 27 artikuluan xedatutakoaren arabera. Epaileak zioak jaso behar ditu epaian, eta xehetasunez azaldu behar du zergatik aplikatzen
|
duen
neurri zehatz bat; adierazi behar du, halaber, zenbat iraungo duen neurri horrek, adingabearen interesa balioetsi ahal izateko.
|
|
Azken bi horiek talde teknikoen txostenetan jasoko dira, eta, hala denean, adingabeak babestu eta eraldatzeko erakunde publikoen txostenetan, halakoak eman behar direla lege honen 27 artikuluan xedatutakoaren arabera. Epaileak zioak jaso behar ditu epaian, eta xehetasunez azaldu behar du zergatik aplikatzen duen neurri zehatz bat; adierazi behar du, halaber, zenbat iraungo
|
duen
neurri horrek, adingabearen interesa balioetsi ahal izateko.
|
|
Era berean, 7.1.a), b), e), d) eta g) arauetan ezarritako neurri askatasun gabetzaileen iraupena ezin da inoiz izan egitate berberaren ondorioz subjektuari ezarriko litzaiokeen zigor askatasun gabetzailea baino luzeagoa, subjektuak, adin nagusiko izanez gero, Zigor Kodearen arabera erantzukizuna
|
duela
adierazi izan balitz.
|
|
* Azaroaren 25eko 15/ 2003 Lege Organikoak artikulu horren lehenengo lerrokada eraldatu
|
du
; lege horrek Zigor Kodeari buruzko azaroaren 23ko 10/ 1995 Lege Organikoa aldarazi du. Lerrokada honen eraldaketa indarrean jarri da 2003ko azaroaren 27an (EAO, 283 zk., azaroaren 26koa).
|
|
* Azaroaren 25eko 15/ 2003 Lege Organikoak artikulu horren lehenengo lerrokada eraldatu du; lege horrek Zigor Kodeari buruzko azaroaren 23ko 10/ 1995 Lege Organikoa aldarazi
|
du
. Lerrokada honen eraldaketa indarrean jarri da 2003ko azaroaren 27an (EAO, 283 zk., azaroaren 26koa).
|
|
Egitateak burutzeko unean gizabanakoak hamasei urte baditu, neurrien iraupena, askoz jota, bost urtekoa izan daiteke, baldin eta delitua pertsonen aurkako indarkeriaz nahiz larderiaz burutu bada, edo jardutean arrisku larrian jarri bada pertsonen bizitza edo osotasun fisikoa, eta talde teknikoak bere txostenean aholkatzen
|
badu
neurria luzatzea. Kasu horietan, ezarritako neurria gizartearentzako prestazioak egitea bada, horren iraupena berrehun ordu artekoa izan daiteke; eta asteburuko egotaldia bada, ordea, hamasei asteburukoa.
|
|
5*) Salbuespenez, aurreko erregelan ezarritako kasuak oso oso larriak badira, eta epaiak beren beregi hori adierazten badu, epaileak erregimen itxiko barneratze neurria ezarri
|
du
urtebetetik bost urte arte; horren osagarri gisa, ondoz ondo, zaintzapeko askatasunaren beste neurri bat ezarriko du, hezkuntza laguntza eta guzti, askoz jota, beste bost urterako. Lege honen 14 eta 51.1 artikuluetan xedatutakoaz baliatu ahal izateko, nahitaezkoa da barneratze neurria benetan betetzen hasi denetik lehenengo urtea igarotzea.
|
|
5*) Salbuespenez, aurreko erregelan ezarritako kasuak oso oso larriak badira, eta epaiak beren beregi hori adierazten badu, epaileak erregimen itxiko barneratze neurria ezarri du urtebetetik bost urte arte; horren osagarri gisa, ondoz ondo, zaintzapeko askatasunaren beste neurri bat ezarriko
|
du
, hezkuntza laguntza eta guzti, askoz jota, beste bost urterako. Lege honen 14 eta 51.1 artikuluetan xedatutakoaz baliatu ahal izateko, nahitaezkoa da barneratze neurria benetan betetzen hasi denetik lehenengo urtea igarotzea.
|
|
Bost urtekoa, delitua astuna bada eta Zigor Kodeak hamar urte baino gehiagoko zigorra ezartzen
|
badio
.
|
|
Adingabeak egitate anitz burutu eta horien gaineko erantzukizuna
|
badu
, neurri bat edo batzuk ezarriko zaizkio, lege honen 7.3 eta 9 artikuluetan adierazitako irizpideak kontuan hartuta.
|
|
Hala eta guztiz ere, jokabide berberak bi arau hauste edo gehiago eragiten
|
baditu
, edo jokabide hori beharrezko bidea bada beste bat burutzeko, horietatik larriena bakarrik hartuko da kontuan neurri egokia aplikatzeko.
|