2000
|
|
Nonbaitetik hasi behar begirada orohartzailearen pretentsioa mugarritzen eta, beste argi iturri guztiak itzalirik, literatura idatziaren esparrua agerian jarriko
|
digun
fokoa piztuko dugu lehenik.
|
|
Nonbaitetik hasi behar begirada orohartzailearen pretentsioa mugarritzen eta, beste argi iturri guztiak itzalirik, literatura idatziaren esparrua agerian jarriko digun fokoa piztuko
|
dugu
lehenik.
|
|
Horrela, Felipe Riusen Polaro id liburuko irudiak argi bihurtu ziren unerako honako kronika honen iazko edizioa itxia zegoen modu berean, oraingo lerro hauen amaiera erabakia dago Aingeru EpaltzakRo ck ’ n’Ro ll izenekoaren aurkezpena iragarria duenean. Bi aurkezpen saio horien arteko urtebete horretan Nafarroako euskal letretan aipuak izan
|
ditu
Castillo Suarez altsasuar gazteak. Egile berrientzako Iruñeko udalaren saria lehendabizi, eta Ernestina de Chamburci deritzana irabazi ondoren, Mugarri estaliak liburuan argitara eman ditu bere olerkiak.
|
|
Bi aurkezpen saio horien arteko urtebete horretan Nafarroako euskal letretan aipuak izan ditu Castillo Suarez altsasuar gazteak. Egile berrientzako Iruñeko udalaren saria lehendabizi, eta Ernestina de Chamburci deritzana irabazi ondoren, Mugarri estaliak liburuan argitara eman
|
ditu
bere olerkiak. Enfasia egiteko moduko gertaera dela dirudi:
|
|
Enfasia egiteko moduko gertaera dela dirudi: Hego Nafarroako ingurumen sozialaren barnetik sekula emakume batek idatziriko kreaziozko lehen euskal liburua eman
|
digu
2000 urteak.
|
|
Literatura funtzionalaz mintzatzerik badago, horixe da antonomasiaz Iruñeko festa nagusiez informazioa, hitzez eta irudiz, eskaintzen
|
duen
Sanferminak liburua, Fermin Erbitik prestatua. Festen hordikeria hitz lerrokadak zuzen idatzi ahal izateko oztopo gaindigaitz delako ziurrenik, Sanferminen inguruko martxandising aren arloan bazen hutsune bat, nabarmena, gaiaz libururik ez izatea, tuN ristendako orri gutxiko argitalpentxoetatik haratago.
|
|
Urteak dira Xalbador literatur sariketa instituzio publiko axolagabeen utzikeriagatik desagertu zela. Nafarroan izan
|
dugun
lehiaketarik ospetsuena izan zen hura. Diru pribatuek hornituko dute orain sona handia izateko bidean jarri duten Juan Zelaia saiakera saria.
|
|
Nafarroan izan dugun lehiaketarik ospetsuena izan zen hura. Diru pribatuek hornituko
|
dute
orain sona handia izateko bidean jarri duten Juan Zelaia saiakera saria. Pamiela etxearen produktua da, euskaldun jendea buruari hazka jarri nahi duena, ile kalpar azpian pentsamendu edo iritzi, analisi edo proposamenik topatzerik bat ote den jakitera emanen diguna.
|
|
Nafarroan izan dugun lehiaketarik ospetsuena izan zen hura. Diru pribatuek hornituko dute orain sona handia izateko bidean jarri
|
duten
Juan Zelaia saiakera saria. Pamiela etxearen produktua da, euskaldun jendea buruari hazka jarri nahi duena, ile kalpar azpian pentsamendu edo iritzi, analisi edo proposamenik topatzerik bat ote den jakitera emanen diguna.
|
|
Diru pribatuek hornituko dute orain sona handia izateko bidean jarri duten Juan Zelaia saiakera saria. Pamiela etxearen produktua da, euskaldun jendea buruari hazka jarri nahi duena, ile kalpar azpian pentsamendu edo iritzi, analisi edo proposamenik topatzerik bat ote den jakitera emanen
|
diguna
.
|
|
Hiru liburutto ñimiño (12 zm. luze, 10 zm. zabal) dira, hirurak bat eginik, sasi faksimilean argitaratuak. Lan honek ahanzturatik atera
|
digu
Gabriel de Biurrun Garmendiaren oroitzapena. Iruñeko idazle, pentsamenduz eta sentimenduz euskaltzale, nazional faxisten mendeko Iruñean eman zuen argitara bere titulurik ezagunena, El coqueto Don San cho Sanchez.
|
|
Lan honek ahanzturatik atera digu Gabriel de Biurrun Garmendiaren oroitzapena. Iruñeko idazle, pentsamenduz eta sentimenduz euskaltzale, nazional faxisten mendeko Iruñean eman
|
zuen
argitara bere titulurik ezagunena, El coqueto Don San cho Sanchez. Altxamendu frankistaren garaipen giro hartako Iruñean zebiltzan intelektual falangista gazte ezagun andana ageri da Sanchez Ostizek prestaturiko Los barrun tos de la botica azterlanean.
|
|
(Lam Entralgo, Torrente Ballester, Antonio Tovar, Foxa, Cunqueiro, Eugenio d’Ors, Garda Serrano...), amets egin
|
zuten
Iruñea Atenas espainiar bihurtzearekin estatu kolpe beltzari gurutzada sainduaren izena eman ondotik. Haietako batzuek frankismotik urruntzen jakin zuten gero.
|
|
(Lam Entralgo, Torrente Ballester, Antonio Tovar, Foxa, Cunqueiro, Eugenio d’Ors, Garda Serrano...), amets egin zuten Iruñea Atenas espainiar bihurtzearekin estatu kolpe beltzari gurutzada sainduaren izena eman ondotik. Haietako batzuek frankismotik urruntzen jakin
|
zuten
gero. Besteren batek frankista izaten jarraitu du egundaino.
|
|
Haietako batzuek frankismotik urruntzen jakin zuten gero. Besteren batek frankista izaten jarraitu
|
du
egundaino.
|
|
Errekuperazio historikoaren haria utzi gabe, josu txuekaren tesiaren argitalpenak ilunbeetatik atera
|
ditu
Errepublikaren garaian euskal nazionalismoak Nafarroan izan zituen indarrak eta ahuleziak, lorpenak eta hutseginak. Datuak bildu eta horien analisia eskaini du Txuekak.
|
|
Errekuperazio historikoaren haria utzi gabe, josu txuekaren tesiaren argitalpenak ilunbeetatik atera ditu Errepublikaren garaian euskal nazionalismoak Nafarroan izan
|
zituen
indarrak eta ahuleziak, lorpenak eta hutseginak. Datuak bildu eta horien analisia eskaini du Txuekak.
|
|
Errekuperazio historikoaren haria utzi gabe, josu txuekaren tesiaren argitalpenak ilunbeetatik atera ditu Errepublikaren garaian euskal nazionalismoak Nafarroan izan zituen indarrak eta ahuleziak, lorpenak eta hutseginak. Datuak bildu eta horien analisia eskaini
|
du
Txuekak. Liburuaren aurkezpenean, Gregorio Monreal irakasleak erudito eta historiadoreen arteko aldea zein den jakinarazi zigun:
|
|
Datuak bildu eta horien analisia eskaini du Txuekak. Liburuaren aurkezpenean, Gregorio Monreal irakasleak erudito eta historiadoreen arteko aldea zein den jakinarazi
|
zigun
: datuen bilketatik haratago, interpretazioa egiten duen hura omen da historiadorea.
|
|
Liburuaren aurkezpenean, Gregorio Monreal irakasleak erudito eta historiadoreen arteko aldea zein den jakinarazi zigun: datuen bilketatik haratago, interpretazioa egiten
|
duen
hura omen da historiadorea.
|
|
Horren ondotik historiaren kontuaz hots asaldatuak aditu ziren Madril aldetik. Oihartzun zabala eman
|
zieten
Historia Akademiaren esanei hemengo zenbait hedabidek. Euskal ikastoletan Espainiako historia era baldarrean irakasten omen da.
|
|
Matrikulazio garaia gertu dagoela, euskal irakaskuntzaren hazkundea torpedeatzeko material polita. Nafar Diputazioburuak inspekzioak agindu
|
ditu
eta testuliburuen zentsura iragarri. Inkisizio Sainduari heldu eta garbiketa ideologikoa abiatu da.
|
|
Besteak beste Nafarroako Historia ofizialaren liburua bidean da. Bertsio ofizial eta bakarra, udazkenerako argia ikusi
|
duena
, Roman Felones eta Fermin Miranda irakasleek izenpeturik. Victor Pradera nazionalista espainiarrak hasitako ildoa, Opus Deiren Unibertsitateak gero kanonizatua, aurreiritzi ideologikoz zamatua, egungo antolamendu instituzional administratiboa justifikatzeko eginkizuna duena, Euklidesen teorema haietan bezala aurrez emaniko hipotesia egiaztatua gelditzen dena.
|
|
Nahiz eta horretarako gertaeren interpretazio interesatuak eman behar izan, bestelakoak badirela isilduz. Historiak erakusten
|
dituen
une eta gertaera eztabaidatuei garaileen komenentzien araberako bertsioa eman eta hori dogma bihurtu. Badakizue, gauzak horrela dira, horrela izatea komeni bada.
|
|
Ezta ere dogman oinarriturik inkisidore lanetan ibiltzea ere. Espainiaren historiak erakutsi
|
digu
hori.
|
|
Geronimo de Ustaritz Institutuak 2000ko azaroan antolaturiko Historia Biltzarrak XX. mende agortuari begirada eman
|
dio
. Ataletako bat kulturaren bilakaerari eskaini diote eta horren barrenean, Nafar Instituzioen Politika Kulturala aztertu dute.
|
|
Geronimo de Ustaritz Institutuak 2000ko azaroan antolaturiko Historia Biltzarrak XX. mende agortuari begirada eman dio. Ataletako bat kulturaren bilakaerari eskaini
|
diote
eta horren barrenean, Nafar Instituzioen Politika Kulturala aztertu dute.
|
|
Geronimo de Ustaritz Institutuak 2000ko azaroan antolaturiko Historia Biltzarrak XX. mende agortuari begirada eman dio. Ataletako bat kulturaren bilakaerari eskaini diote eta horren barrenean, Nafar Instituzioen Politika Kulturala aztertu
|
dute
.
|
|
Eraikuntzaren aldia da. gorantza doa moneoren artxibategia; lurpea sakon hustu
|
dute
Kongresuen Jauregi eta Auditoriuma izanen direnen zimentarriak sustraitzeko; Oteizaren Museoko lanak aurreratuak bide daude Altzuzan. Asmo hutsean Iruñeko Ziudadela Arte Garaikideen topaleku bihurtzearena.
|
|
Asmo hutsean Iruñeko Ziudadela Arte Garaikideen topaleku bihurtzearena. Biblioteka Forala agindu
|
digute
, espekulaziorik lotsagabeenaren kutsua duen operazio nahasi batean (Corte Inglesa eraiki ahal izateko, ikastetxe publiko bat sakrifikatzekotan dira).
|
|
Urte askotako utzikeria eta atzerapenaz bat batean ohartu izan balira bezala, agintariek eraikin handi enblematikoen lasterraldiari heldu
|
diote
. Ondare arkitektonikoan inbertitzeko aldia da, hogei bat urtetan, gastua unean uneko ekitaldien antolaketan eta kaxet handiko artisten kontratazioan egin ondoren.
|
|
Beste gisa batez ere esan daiteke: une jakin bateko distira iragankorra baino nahiago dute orain denboran iraunaraziko
|
dituen
egitura. Halakok agintzen zuen urtean musturik, irakurri ahal izanen da gero eraikin horietako bakoitzean, mandatari eragileen oroitzapena betikotuz.
|
|
une jakin bateko distira iragankorra baino nahiago dute orain denboran iraunaraziko dituen egitura. Halakok agintzen
|
zuen
urtean musturik, irakurri ahal izanen da gero eraikin horietako bakoitzean, mandatari eragileen oroitzapena betikotuz. Eta bide batez, 2000ko Nafarroako Jaialdiak aspaldian ez bezain koherenteak gertatu dira, aurrekontuetan motzago izan arren.
|
|
Munduaren bazter bateko kulturaren adierazpideei aterpe eta agerlekua eman zaie. Balkanetako kulturetara hurbilpena proposatu
|
dute
. Zelofan gutxiagorekin, mami aberatsagoa, aurreko urteekin alderatuta.
|
|
Lege berri hobe baten proposamenari aupada emanez hasi
|
zuten
urtea Nafarroako euskal jendeek. Ekimena oraindik euskaltzaleen esku.
|
|
Euskal Irakaskuntzaren izen onaren kanpainatxo bat lehenik, historia agintariek nahi bezala ematen ez den aitzakian; matrikulazioan mezu instituzionalik bat ere ez euskarazko ereduen alde, gero. Kontraerasoa diputazioburuak gidatu
|
du
. Erdaldun elebakarren eskubideen bandera harturik, euskararen aldeko gehiegikeriak geldiarazi beharraz egin du predikua.
|
|
Kontraerasoa diputazioburuak gidatu du. Erdaldun elebakarren eskubideen bandera harturik, euskararen aldeko gehiegikeriak geldiarazi beharraz egin
|
du
predikua. Hizkuntza Politikako Zuzendaritza utzi dute kargudunek.
|
|
Erdaldun elebakarren eskubideen bandera harturik, euskararen aldeko gehiegikeriak geldiarazi beharraz egin du predikua. Hizkuntza Politikako Zuzendaritza utzi
|
dute
kargudunek. Susmopean zeuzkaten, desautorizaturik.
|
|
Susmopean zeuzkaten, desautorizaturik. Goi agintarien konfiantza guztia duen jauna izendatu
|
dute
hizkuntza gauzetan arduradun, Pedro Pejenaute. Ordena jartzera iritsi omen da.
|
|
Ordena jartzera iritsi omen da. Ez
|
du
euskara maite. Ez daki euskaraz, ezta jakin nahi ere.
|
|
Normalizazioa ez da helburu; promoziorik ez
|
du
izanen euskarak. Sustapen hitza, erabiltzen ikasi berria genuena, bat batean ahaztu behar dugu.
|
|
Normalizazioa ez da helburu; promoziorik ez du izanen euskarak. Sustapen hitza, erabiltzen ikasi berria
|
genuena
, bat batean ahaztu behar dugu. Arau berriak datoz, karramarroen moduan atzera egiteko.
|
|
Erresistentzian eusteko indarrak biltzen. Lehenago bezala gelditzea lortuko
|
bagenu
, gaitz erdi.
|
|
Aldaketa handia eman da urtebetean nafar gizartearen dinamikan. Eta egia izanik ere zenbait pentsalari artikulistak egina zutela euskararen aurkako erauntsiari koN bertura ideologikoa emateko lana, euskaltzaleen ahalak egiazki ahuldu
|
dituen
faktorea beste alde batean ageri da. sEuskaltasunaren izenean joka, hilka, ari dira batzuk. Eus kalerroa duen guztia kutsatua dago.
|
|
Disimulurik gabe. Joka ari direnak zigortzeko, gu ere zigortzen
|
gaituzte
. Garbiketa hasia da. j
|
|
Aurton, hiru urterik behin bezala, euskal herriko idazleoi egokitu zaigu Galeusca biltzarraren antolaketa, eta honezkero Ja ki n eko irakurle gehienek ondotxo dakiketen moduan urrian egin
|
dugu
Bizkaiko itsasaldean, Lekeition, Bermeorainoko egun bateko txangoarekin. Eta lehenengo eta behin, gure ostarien ustekabe polita aipatu behar dugu, benetako herri euskaldunetan zeudela konturatu baitziren.
|
|
Eta lehenengo eta behin, gure ostarien ustekabe polita aipatu behar dugu, benetako herri euskaldunetan zeudela konturatu baitziren. Idazle katalan batek esan
|
zidanez
, larunbatean goizeko hamarrak inguru Lekeitioko kaleetatik ibilia zen, eta ez ei zuen behin ere erdararik entzun. Eta halako iruzkin bat pozgarria den bezala, adierazgarria da oso Euskal Herriko bisitariek berton gure herriotan jasotzen duten zentzazioaz, sarritan herririk euskaldunenetan ere erdara gehiago entzuten baitute euskara baino.
|
|
Eta lehenengo eta behin, gure ostarien ustekabe polita aipatu behar dugu, benetako herri euskaldunetan zeudela konturatu baitziren. Idazle katalan batek esan zidanez, larunbatean goizeko hamarrak inguru Lekeitioko kaleetatik ibilia zen, eta ez ei
|
zuen
behin ere erdararik entzun. Eta halako iruzkin bat pozgarria den bezala, adierazgarria da oso Euskal Herriko bisitariek berton gure herriotan jasotzen duten zentzazioaz, sarritan herririk euskaldunenetan ere erdara gehiago entzuten baitute euskara baino.
|
|
Idazle katalan batek esan zidanez, larunbatean goizeko hamarrak inguru Lekeitioko kaleetatik ibilia zen, eta ez ei zuen behin ere erdararik entzun. Eta halako iruzkin bat pozgarria den bezala, adierazgarria da oso Euskal Herriko bisitariek berton gure herriotan jasotzen
|
duten
zentzazioaz, sarritan herririk euskaldunenetan ere erdara gehiago entzuten baitute euskara baino. Bermeorainoko txangoa ere antzekoa izan zen, egun horietako itsasoaren zakarragatik itsasontziz joan ezin izan baginen ere.
|
|
Idazle katalan batek esan zidanez, larunbatean goizeko hamarrak inguru Lekeitioko kaleetatik ibilia zen, eta ez ei zuen behin ere erdararik entzun. Eta halako iruzkin bat pozgarria den bezala, adierazgarria da oso Euskal Herriko bisitariek berton gure herriotan jasotzen duten zentzazioaz, sarritan herririk euskaldunenetan ere erdara gehiago entzuten
|
baitute
euskara baino. Bermeorainoko txangoa ere antzekoa izan zen, egun horietako itsasoaren zakarragatik itsasontziz joan ezin izan baginen ere.
|
|
Bigarrenez baina, euskaldunon ezusteko ederra ere aipatu behar dugu, nik neuk Galeusca ezagutzen
|
dudanetik
, honako hau izan delako euskal idazle gazte gehien agertu den biltzarra: beren lehenengo liburuak argitaratu berriak,
|
|
N Ez
|
dizuet
eskatzen —horretan sartuko ez naizela argi utzi baitut— Ibarretxeren gobernuari lagun diezaiozuen," bai ordea hiru (edo zenbat behar dira? 2, 4..) legebiltzarkide bidaltzea" euskararen azpiegiturazkoak" diren bozketetan EAJ, EA eta EB/ IUrekin boza ematera joan daitezen, halakoetan gure hizkuntzaren arerioek ezin garai dezaten.
|
|
Amaitzea besterik ez zait geratzen: halako gazi gozotasun batez, baina egia esanda, nahikoa etsita gurasoek eman
|
zigutena
salbatzen jakinen ote dugun.j
|
|
2000ko kultur tantak aztertzeko garaian, azken orduko berrien larritasuna dela eta, egokiago deritzot atzetik hasteari. Oro har, euskara eta euskalgintzaren alorrean garai ilunak datozkigula ezin ukatuko
|
dugu
. Aurreko urtean garbi geratu zen Kontseiluaren sorrera eta lana txalogarriak izan direla euskaldun guztiontzat, bai motor gisa (orain arte ikusi ez den maila batean, era bateratuan eta ukitu gabeko sektoreetara iritsita, industria adibidez), bai euskalduntze prozesuan sinesten duten gehienen ahaleginak bildu eta elkartzeko ardatz gisa ere.
|
|
Oro har, euskara eta euskalgintzaren alorrean garai ilunak datozkigula ezin ukatuko dugu. Aurreko urtean garbi geratu zen Kontseiluaren sorrera eta lana txalogarriak izan direla euskaldun guztiontzat, bai motor gisa (orain arte ikusi ez den maila batean, era bateratuan eta ukitu gabeko sektoreetara iritsita, industria adibidez), bai euskalduntze prozesuan sinesten
|
duten
gehienen ahaleginak bildu eta elkartzeko ardatz gisa ere. Baina, egungo errealitatea ikusita, itxaropentsu eustea ez da ahuntzaren gauerdiko eztula.
|
|
Eta hizkuntzaren alorrean muturreko egoeran bizi diren euskaldunen meritua ez da makala, baina hala ere, Frantziako Gobernuak ofizialtasuna onartzen ez duen bitartean, esfortzu horren etekina oso murritza da. Departamendua bera ere aipatu izan da hizkuntzaren berpizkunderako bide gisa, baina oraingoz politika eta hizkuntza nahasi
|
dituzte
departamenduaren aurkako jarrera dutenek eta bidea ez da arantzarik gabekoa izango. Eta Ipar Euskal Herrian euskararen egoera aztertzen duen Larrun aldizkariaren 36 alean Itxaro Bordak salatzen duen moduan, eta Hego Euskal Herrian bide beretik goazela ezin uka, gure hizkuntza abertzaleen artean sinesgarritasuna galtzen ari bada, konponbide zaila izango du galera horrek, eta gainera ezin izango zaio inori errurik leporatu.
|
|
Departamendua bera ere aipatu izan da hizkuntzaren berpizkunderako bide gisa, baina oraingoz politika eta hizkuntza nahasi dituzte departamenduaren aurkako jarrera dutenek eta bidea ez da arantzarik gabekoa izango. Eta Ipar Euskal Herrian euskararen egoera aztertzen
|
duen
Larrun aldizkariaren 36 alean Itxaro Bordak salatzen duen moduan, eta Hego Euskal Herrian bide beretik goazela ezin uka, gure hizkuntza abertzaleen artean sinesgarritasuna galtzen ari bada, konponbide zaila izango du galera horrek, eta gainera ezin izango zaio inori errurik leporatu.
|
|
Departamendua bera ere aipatu izan da hizkuntzaren berpizkunderako bide gisa, baina oraingoz politika eta hizkuntza nahasi dituzte departamenduaren aurkako jarrera dutenek eta bidea ez da arantzarik gabekoa izango. Eta Ipar Euskal Herrian euskararen egoera aztertzen duen Larrun aldizkariaren 36 alean Itxaro Bordak salatzen
|
duen
moduan, eta Hego Euskal Herrian bide beretik goazela ezin uka, gure hizkuntza abertzaleen artean sinesgarritasuna galtzen ari bada, konponbide zaila izango du galera horrek, eta gainera ezin izango zaio inori errurik leporatu.
|
|
Departamendua bera ere aipatu izan da hizkuntzaren berpizkunderako bide gisa, baina oraingoz politika eta hizkuntza nahasi dituzte departamenduaren aurkako jarrera dutenek eta bidea ez da arantzarik gabekoa izango. Eta Ipar Euskal Herrian euskararen egoera aztertzen duen Larrun aldizkariaren 36 alean Itxaro Bordak salatzen duen moduan, eta Hego Euskal Herrian bide beretik goazela ezin uka, gure hizkuntza abertzaleen artean sinesgarritasuna galtzen ari bada, konponbide zaila izango
|
du
galera horrek, eta gainera ezin izango zaio inori errurik leporatu.
|
|
Nafarroan eta Araban, PP UPN alderdiak nagusi diren eremuetan, eskandaluzkoak diren erabakiak hartzen ari dira euskararen erabileraren aurka, berriz ere hizkuntza eta kultura politikagintzaren bidez kriminalizatuz. Hizkuntz Politikako Idazkaritza Nagusia desaktibatu, euskararen alorrean 0 mailako hizkuntz eskakizuna ezartzeko asmoa proposatu, eta euskarazko komunikabideei laguntzak ukatzea eta, oro har, Gasteizko Udalak, Nafarroako Gobernuak eta beste hainbat erakundek hartu
|
dituzten
neurrien asmoa hizkuntz komunitate elebakarra sortzea da, espainieraz moldatuko dena. Eta gaur egun ez dute lotsarik hala agertzeko.
|
|
Eta gaur egun ez dute lotsarik hala agertzeko. Horretarako ezinbesteko babesa izan
|
dute
erabakiotan, PSE PSN alderdiarena, sozialisten botoek eta aldizkako isiltasunak bidea erraztu baitiote PPk abiaturiko ez Euskaldundu eta Deseuskalduntzeko Idazkaritza Nagusiari. Historian zehar beti izan dira euskaldunak alderdiotan.
|
|
Eta gaur egun ez dute lotsarik hala agertzeko. Horretarako ezinbesteko babesa izan dute erabakiotan, PSE PSN alderdiarena, sozialisten botoek eta aldizkako isiltasunak bidea erraztu
|
baitiote
PPk abiaturiko ez Euskaldundu eta Deseuskalduntzeko Idazkaritza Nagusiari. Historian zehar beti izan dira euskaldunak alderdiotan.
|
|
Historian zehar beti izan dira euskaldunak alderdiotan. Eta Ipar Euskal Herrian bezala, horien guztien gaur egungo isiltasun eta kontzientzia faltak ematen
|
du
zer pentsa (abertzaleon ardura bera ere ahaztu gabe). Areago historian zenbait eskualdetan euskal kontzientzia izan duten sozialisten kasuan.
|
|
Eta Ipar Euskal Herrian bezala, horien guztien gaur egungo isiltasun eta kontzientzia faltak ematen du zer pentsa (abertzaleon ardura bera ere ahaztu gabe). Areago historian zenbait eskualdetan euskal kontzientzia izan
|
duten
sozialisten kasuan.
|
|
Baina orain arteko azken harribitxia, larriena seguruenik, ezagutu berria
|
dugu
. AEKren ondasunen bahimendua eta erakunde honen hainbat eta hainbat kideren aurkako prozesamenduak ez du, tamalez, ia inor harritu.
|
|
AEKren ondasunen bahimendua eta erakunde honen hainbat eta hainbat kideren aurkako prozesamenduak ez du, tamalez, ia inor harritu. Aspalditiksentzuten ziren Espainiako epaileak horrelakorik egiteko gai zirela
|
zioten
zurrumurruak eta bete egin dira. AEKri egin erasoa, beraz, iragarritakoa dela esan dezakegu.
|
|
Ez Garzonek bide horretatik jotzeko arrazoirik edo deliturik aurkitu Uj duelako ordea! Alfabetatze eta Euskalduntze Koordinakundearen bideak bihurgune asko izan
|
ditu
sortu zenetik. Ia laguntzarik gabe bide luzea egina, era guztietako argudioak erabili izan dira urtetan ia ia klandestinitatean aritu behar izateko, irakasleen maila, titulazio eta eskarmentu faltatik ikasgaietan —ikastoletan bezalaxe— terrorismoa bultzatzen zela ziurtatzera iritsi arte.
|
|
Egiteko geratzen den galdera, ordea, askoz ere larriagoa da, eta kezkaz betetzen
|
du
herrigintza hizkuntza eta kulturgintzatik bideratu behar dela sinesten dugunon itxaropena. Noraino iritsiko da Espainiako botere faktikoek bat eginda euskara, euskal kultura eta euskal gizartea kriminalizatzeko ahalegina?
|
|
Egiteko geratzen den galdera, ordea, askoz ere larriagoa da, eta kezkaz betetzen du herrigintza hizkuntza eta kulturgintzatik bideratu behar dela sinesten
|
dugunon
itxaropena. Noraino iritsiko da Espainiako botere faktikoek bat eginda euskara, euskal kultura eta euskal gizartea kriminalizatzeko ahalegina?
|
|
Noraino iritsiko da Espainiako botere faktikoek bat eginda euskara, euskal kultura eta euskal gizartea kriminalizatzeko ahalegina? Zein izango da egingo
|
duten
hurrengo urratsa. Joxemi Zumalabe Fundazioa, ABK, AEK...
|
|
Joxemi Zumalabe Fundazioa, ABK, AEK... Helburua Espainiako alderdiek Eusko Jaurlaritza bera lortzea izanik, beste asmo askoren artean, erakutsi
|
dutenez
, euskalgintza eta, beraz, herrigintza desaktibatzeko —erakunde pribatu zein publikoetatik hasita—, noraino iritsiko dira Espainiako botere faktikoak euren ahaleginean, areago lehendakaritza iristen ez badute?
|
|
AEK kriminalizatzeko asmo horren aurrean, argi izpirik bada, ordea. Euskal alderdi politikoek, gizarte eragileek eta norbanakoek euskalduntzea helburua
|
duen
erakundeari erakutsitako sostengua berebizikoa izan da. Horrelako batasunaren beharra sumatzen zen aspaldian eta, EAJko ordezkariek esan zuten bezala, euskal gizartean denon ahaleginez lorturiko adostasun politikoa eta gizartekoa haustea ezkutatzen da Garzonen eta Espainiako botere faktikoen jardunbidearen atzean, betiere euskalgintza eta politika nahastuz, eta euskal gizartearen edozein herrigintza edo kultur mugimendu susmopean jarriz, eta ez bakarrik Espainia mailan, bertako askoren ustean ere bai.
|
|
Euskal alderdi politikoek, gizarte eragileek eta norbanakoek euskalduntzea helburua duen erakundeari erakutsitako sostengua berebizikoa izan da. Horrelako batasunaren beharra sumatzen zen aspaldian eta, EAJko ordezkariek esan
|
zuten bezala
, euskal gizartean denon ahaleginez lorturiko adostasun politikoa eta gizartekoa haustea ezkutatzen da Garzonen eta Espainiako botere faktikoen jardunbidearen atzean, betiere euskalgintza eta politika nahastuz, eta euskal gizartearen edozein herrigintza edo kultur mugimendu susmopean jarriz, eta ez bakarrik Espainia mailan, bertako askoren ustean ere bai. Gaur egun dena justifikaturik egotea lortzen ari dira bide horretatik.
|
|
Antzerki talde profesionalak, harrokeria handirik gabe eta enpresa egitura sortuta, finkatzea lortzen ari dira. Garrantzi handia du bizibide dituzten antzezlanak arrakastatsu suertatzeak, baina, tamalez, ez da beti hala izaten, eta Sarean bertan sarbidea duten antzezlan batzuek ez
|
dituzte
aurreikuspenak betetzen. Era berean, garrantzi handia du erakunde publikoen laguntzak.
|
|
Era berean, garrantzi handia du erakunde publikoen laguntzak. Nagusia Eusko Jaurlaritzak urtero ematen
|
duena
da, Sarea osatuta, dirulaguntzaz gain hainbat antzokitara iritsi ahal izatea bermatzen duena. Eta txalogarria da gero eta proiektu gehiago aurkezten dela ikustea, batetik, eta laguntzak, beraz, garai batean baino banatuago ematea, bestetik.
|
|
Era berean, garrantzi handia du erakunde publikoen laguntzak. Nagusia Eusko Jaurlaritzak urtero ematen duena da, Sarea osatuta, dirulaguntzaz gain hainbat antzokitara iritsi ahal izatea bermatzen
|
duena
. Eta txalogarria da gero eta proiektu gehiago aurkezten dela ikustea, batetik, eta laguntzak, beraz, garai batean baino banatuago ematea, bestetik.
|
|
Baina enpresa egitura sortuz antzerki taldeek profesio honetan arituta bizi nahi badute, derrigorrezkoa da kanpora ateratzea. Alde batetik oso ona da, beste lekuetako antzerkigintzarekin parekatzeko aukera ematen
|
baitu
. Eta ezin ukatuko da euskal taldeen maila bikaina dela, jasotako sariak eta ikusle kopuruari begira, Estatu mailan puntan dagoela.
|
|
N emanalditik gora lortzen baitira (oraindik ere antzezgai den Florido... aparteko kasua izan da) eta euskarazkoak, sberriz, 30 lortuz gero goia jo
|
du
ordea. Horrek eragin zuzena du antzezlana aukeratu eta lantzeko garaian, erdarazko muntaiak izaten baitu talde gehienentzat lehentasun osoa.
|
|
N emanalditik gora lortzen baitira (oraindik ere antzezgai den Florido... aparteko kasua izan da) eta euskarazkoak, sberriz, 30 lortuz gero goia jo du ordea. Horrek eragin zuzena du antzezlana aukeratu eta lantzeko garaian, erdarazko muntaiak izaten
|
baitu
talde gehienentzat lehentasun osoa. Eta hori prestaketetan eta entsegu kopuruetan uj nabarmen igartzen da.
|
|
Fenomeno bitxia ekarri
|
dio
talde profesionalen gorakada eta arrakasta honek aktoreen bizimoduari. Denok dakigu aktoreek emanaldiko izaten dutela irabazpidea, eta gehienetan ez dela oso kopuru handia izaten.
|
|
Fenomeno bitxia ekarri dio talde profesionalen gorakada eta arrakasta honek aktoreen bizimoduari. Denok dakigu aktoreek emanaldiko izaten
|
dutela
irabazpidea, eta gehienetan ez dela oso kopuru handia izaten. Egia da talde horiek emanaldi kopuru handi samarra bermatzen dutela gehienetan, baina aktoreak milaka kilometro egiten hasi dira askotan emanaldi bakarra eskaini eta berriz ere bueltan etortzeko.
|
|
Denok dakigu aktoreek emanaldiko izaten dutela irabazpidea, eta gehienetan ez dela oso kopuru handia izaten. Egia da talde horiek emanaldi kopuru handi samarra bermatzen
|
dutela
gehienetan, baina aktoreak milaka kilometro egiten hasi dira askotan emanaldi bakarra eskaini eta berriz ere bueltan etortzeko. Eta ez dirudi bizimodu horri luze eusteko modurik dagoenik.
|
|
Oso deigarria izan da Kutxak hartu
|
duen
erabakia. Javi Cilleroren lana saritua izan zen 1999ko Donostia Hiria lehiaketan eta antolatzaileak, aurrezki kutxa horrek, ardura bere gain hartu eta taulara eramatea erabaki zuen, produktore, manager eta saltzaile bihurtuta.
|
|
Oso deigarria izan da Kutxak hartu duen erabakia. Javi Cilleroren lana saritua izan zen 1999ko Donostia Hiria lehiaketan eta antolatzaileak, aurrezki kutxa horrek, ardura bere gain hartu eta taulara eramatea erabaki
|
zuen
, produktore, manager eta saltzaile bihurtuta. Baliabide ugari eskaini zaizkio lan honi eta oso txalotzekoa da ekimen hau, non eta ez den egun bateko lorea.
|
|
Gabeziei begira, antzezlanak prestatuko
|
dituzten
idazleentzako eskolarik ez izatea kezkagarria da gaur egun. Batetik idazten trebatu eta bestetik hizkuntzaren alde dramatikoa landuko duen eskola hori abiatzea oso garrantzitsua da gaur egun, oraindik ere beste generoetan aritzen diren idazle apurrak baitira dramatikoari heltzeko tentazioa izaten dutenak. Eta sarietan irabazle gertatu arren, oso urrun egoten baitira aktoreek eta zuzendariek eskatzen dituzten baldintzetatik (edo erretorikoegiak, edo erritmorik gabeak, edo hitzaren garrantzian oinarrituta interpretazioari tarterik uzten ez diotenak...).
|
|
Gabeziei begira, antzezlanak prestatuko dituzten idazleentzako eskolarik ez izatea kezkagarria da gaur egun. Batetik idazten trebatu eta bestetik hizkuntzaren alde dramatikoa landuko
|
duen
eskola hori abiatzea oso garrantzitsua da gaur egun, oraindik ere beste generoetan aritzen diren idazle apurrak baitira dramatikoari heltzeko tentazioa izaten dutenak. Eta sarietan irabazle gertatu arren, oso urrun egoten baitira aktoreek eta zuzendariek eskatzen dituzten baldintzetatik (edo erretorikoegiak, edo erritmorik gabeak, edo hitzaren garrantzian oinarrituta interpretazioari tarterik uzten ez diotenak...).
|
|
Gabeziei begira, antzezlanak prestatuko dituzten idazleentzako eskolarik ez izatea kezkagarria da gaur egun. Batetik idazten trebatu eta bestetik hizkuntzaren alde dramatikoa landuko duen eskola hori abiatzea oso garrantzitsua da gaur egun, oraindik ere beste generoetan aritzen diren idazle apurrak baitira dramatikoari heltzeko tentazioa izaten
|
dutenak
. Eta sarietan irabazle gertatu arren, oso urrun egoten baitira aktoreek eta zuzendariek eskatzen dituzten baldintzetatik (edo erretorikoegiak, edo erritmorik gabeak, edo hitzaren garrantzian oinarrituta interpretazioari tarterik uzten ez diotenak...).
|
|
Gabeziei begira, antzezlanak prestatuko dituzten idazleentzako eskolarik ez izatea kezkagarria da gaur egun. Batetik idazten trebatu eta bestetik hizkuntzaren alde dramatikoa landuko duen eskola hori abiatzea oso garrantzitsua da gaur egun, oraindik ere beste generoetan aritzen diren idazle apurrak baitira dramatikoari heltzeko tentazioa izaten dutenak. Eta sarietan irabazle gertatu arren, oso urrun egoten baitira aktoreek eta zuzendariek eskatzen
|
dituzten
baldintzetatik (edo erretorikoegiak, edo erritmorik gabeak, edo hitzaren garrantzian oinarrituta interpretazioari tarterik uzten ez diotenak...).
|
|
Euskara hutsezko antzerkigintzak kartelera egonkorra izan
|
luke
, gutxienez, Euskal Herriko hiriburuetan, eta aspaldiko behar hau asetzen ez den bitartean oso zaila izango da ikusleengan antzerkia euskaraz ikusteko zaletasun hori piztea.
|
|
Bestalde, antzerki amateurrak ez
|
ditu
une gozoak bizi. Tradizio handiko talde asko aritzen ziren lanean Euskal Herrian, baina gaur egun oso gutxi dira obra berria prestatzen ausartzen direnak.
|
|
Tradizio handiko talde asko aritzen ziren lanean Euskal Herrian, baina gaur egun oso gutxi dira obra berria prestatzen ausartzen direnak. Horren adibide garbia Azpeitiko Antzerki Jaialdia da, antzerki amateurraren berariazko eremua izana, gaur egun ia testimoniala bihurtu da euren parte hartzea eta antzerki talde profesionalek osatzen
|
dute
ia guztiz kartelera. Arrazoiak ematea ez da zaila.
|
|
N murritza izaki, gazteen probaleku eta zailtzeko aukera izateari ere uzten ari zaio antzerki amateurra gaur egun. sIpar Euskal Herriko antzerkigintzan ez da sumatu aurrerapausorik azken urte honetan eta desintegrazioaren bide beretik doala esan daiteke; nahiz eta taldeek kalitatea<3 ren errekonozimendua lortu izan
|
duten
beti, nahiz eta bertako idazleek behin eta berriro sariak jaso, oso esparru txikian eskaintzen dira euren muntaiak eta kasu honetan muga ez da banaketa administratibo hutsa. Ipar Euskal Herrian emanaldiak eskaintzeaz gain, Hego Euskal Herrira ere iritsi lukete, baina urrats hori egitea ezinezkoa dirudi gaur egun. Ea eurak ere azken mohikanoez mintzatzen hasi diren une honetan bertako antzerkigintzari ateak zabaltzen zaizkion.
|
|
N murritza izaki, gazteen probaleku eta zailtzeko aukera izateari ere uzten ari zaio antzerki amateurra gaur egun. sIpar Euskal Herriko antzerkigintzan ez da sumatu aurrerapausorik azken urte honetan eta desintegrazioaren bide beretik doala esan daiteke; nahiz eta taldeek kalitatea<3 ren errekonozimendua lortu izan duten beti, nahiz eta bertako idazleek behin eta berriro sariak jaso, oso esparru txikian eskaintzen dira euren muntaiak eta kasu honetan muga ez da banaketa administratibo hutsa. Ipar Euskal Herrian emanaldiak eskaintzeaz gain, Hego Euskal Herrira ere iritsi
|
lukete
, baina urrats hori egitea ezinezkoa dirudi gaur egun. Ea eurak ere azken mohikanoez mintzatzen hasi diren une honetan bertako antzerkigintzari ateak zabaltzen zaizkion. Erakunde publikoek izan lukete zeresana arlo honetan, batez ere euskaraz idatzi eta egiten dela kontuan harturik.
|
|
Ipar Euskal Herrian emanaldiak eskaintzeaz gain, Hego Euskal Herrira ere iritsi lukete, baina urrats hori egitea ezinezkoa dirudi gaur egun. Ea eurak ere azken mohikanoez mintzatzen hasi diren une honetan bertako antzerkigintzari ateak zabaltzen zaizkion. Erakunde publikoek izan
|
lukete
zeresana arlo honetan, batez ere euskaraz idatzi eta egiten dela kontuan harturik.
|
|
Antzerki eskolen egoera hobetzen ari dela ematen
|
du
. Egiten duten lanaren errekonozimenduak klandestinitatearen esparrua gainditzen lagundu die eta homologazioa, mailakatzea, bateragarritasuna eta antzerkia unibertsitateko karrera izatea bilatu behar da gaur egun. Talde profesionalak, erakunde publikoak eta ikus entzunezko komunikabideak jabetuta daude beharrak asetzeko adina aktore prestatzeko duten gaitasunaz eta ez litzateke txarra bide honetatik esfortzuak bateratzea eta, era berean, antzerki amateurrari bere esparrua errespetatuta, haien osagarri edo unibertsitate eta antzerki eskolen eremuan zirkuitu propioa izatea.
|
|
Antzerki eskolen egoera hobetzen ari dela ematen du. Egiten
|
duten
lanaren errekonozimenduak klandestinitatearen esparrua gainditzen lagundu die eta homologazioa, mailakatzea, bateragarritasuna eta antzerkia unibertsitateko karrera izatea bilatu behar da gaur egun. Talde profesionalak, erakunde publikoak eta ikus entzunezko komunikabideak jabetuta daude beharrak asetzeko adina aktore prestatzeko duten gaitasunaz eta ez litzateke txarra bide honetatik esfortzuak ...
|
|
Antzerki eskolen egoera hobetzen ari dela ematen du. Egiten duten lanaren errekonozimenduak klandestinitatearen esparrua gainditzen lagundu
|
die
eta homologazioa, mailakatzea, bateragarritasuna eta antzerkia unibertsitateko karrera izatea bilatu behar da gaur egun. Talde profesionalak, erakunde publikoak eta ikus entzunezko komunikabideak jabetuta daude beharrak asetzeko adina aktore prestatzeko duten gaitasunaz eta ez litzateke txarra bide honetatik esfortzuak bateratzea eta, era berean, antzerki amateurrari bere esparrua errespetatuta, ...
|
|
Herriz herri antolatu eta gehienetan emanaldi bakarreko muntaiak izaten diren herri antzezlanen kopuruak ere gora egin
|
du
. Ehun bat herritarren partaidetza izaten dute eta gero eta herri gehiagok prestatzen dute euren muntaia dramatikoa (umorezkoa, historikoa, musikala...).
|
|
Herriz herri antolatu eta gehienetan emanaldi bakarreko muntaiak izaten diren herri antzezlanen kopuruak ere gora egin du. Ehun bat herritarren partaidetza izaten
|
dute
eta gero eta herri gehiagok prestatzen dute euren muntaia dramatikoa (umorezkoa, historikoa, musikala...). Bide hori bultzatzea oso garrantzitsua litzateke ikusleak antzerkia ikusten ohitu eta antzokietara hurbil daitezen. j
|
|
Herriz herri antolatu eta gehienetan emanaldi bakarreko muntaiak izaten diren herri antzezlanen kopuruak ere gora egin du. Ehun bat herritarren partaidetza izaten dute eta gero eta herri gehiagok prestatzen
|
dute
euren muntaia dramatikoa (umorezkoa, historikoa, musikala...). Bide hori bultzatzea oso garrantzitsua litzateke ikusleak antzerkia ikusten ohitu eta antzokietara hurbil daitezen. j
|