|
2023
|
|
|
Halako arauketari esan omen zaio Ekonomia Itunaren" blindajea". Lege organiko hori Konstituzioarekin bat datorrela esan
|
du
Konstituzio Auzitegiak ekainaren 23ko 118/ 2016 emandako epaian; baina, edu berean, adierazpen horren esparrua eta mugak finkatu ditu: " Mugatu ere, batetik, Konstituzio Auzitegiaren bosgarren xedapen gehigarri berriak Konstituzio Auzitegiak egin beharreko kontrolaren objektua mugatu da Batzar Nagusiek emandako foru arauei begira; ez ditu foru arau guztiak kontrolatuko, ezpada foru arau mota zehatz batekoak, hots, izaera fiskalekoak soilik, eta horien artean, Euskadiko Autonomia Estatutuaren 41.2.a) artikuluak aitortutako eskumenak erabilita eman izan diren foru arauak, hau da, euren lurraldean tributu araubidea mantendu, ezarri eta arautzeko foru arauak Estatuko zergen antolaketa orokorra aintzat hartuta (3 ZO)" 2.
|
|
|
Halako arauketari esan omen zaio Ekonomia Itunaren" blindajea". Lege organiko hori Konstituzioarekin bat datorrela esan du Konstituzio Auzitegiak ekainaren 23ko 118/ 2016 emandako epaian; baina, edu berean, adierazpen horren esparrua eta mugak finkatu
|
ditu
: " Mugatu ere, batetik, Konstituzio Auzitegiaren bosgarren xedapen gehigarri berriak Konstituzio Auzitegiak egin beharreko kontrolaren objektua mugatu da Batzar Nagusiek emandako foru arauei begira; ez ditu foru arau guztiak kontrolatuko, ezpada foru arau mota zehatz batekoak, hots, izaera fiskalekoak soilik, eta horien artean, Euskadiko Autonomia Estatutuaren 41.2.a) artikuluak aitortutako eskumenak erabilita eman izan diren foru arauak, hau da, euren lurraldean tributu araubidea mantendu, ezarri eta arautzeko foru arauak Estatuko zergen antolaketa orokorra aintzat hartuta (3 ZO)" 2.
|
|
|
2 Ildo horretatik, 2017ko azaroaren 14ko Konstituzio Auzitegiaren Autoak (Errek. 3438/ 2017) ezarri
|
duenez
, Tributuen Foru Arau Orokorra jurisdikzio konstituzionalaren esparrutik kanpo geratu da, Arau Orokorrak tributu zehatzik arautzen ez duelako. Hala ere, Auzitegiaren erabaki hori eztabaidatsua izan da Auzitegiaren kide batzuk boto partikularra eman baitzuten. antzeko figura, Zerga alorreko Presazko Foru Dekretu Araua izena zuena, baina gero ere erabili zen tributuen arloan uztailaren 12ko 6/ 2005 Foru arauaren 14 artikuluan oinarrituta.
|
|
|
3438/ 2017) ezarri duenez, Tributuen Foru Arau Orokorra jurisdikzio konstituzionalaren esparrutik kanpo geratu da, Arau Orokorrak tributu zehatzik arautzen ez duelako. Hala ere, Auzitegiaren erabaki hori eztabaidatsua izan da Auzitegiaren kide batzuk boto partikularra eman
|
baitzuten
. antzeko figura, Zerga alorreko Presazko Foru Dekretu Araua izena zuena, baina gero ere erabili zen tributuen arloan uztailaren 12ko 6/ 2005 Foru arauaren 14 artikuluan oinarrituta. Foru Araua Gipuzkoako Lurralde Historikoaren Erakunde Antolaketa, Gobernu eta Administrazioari buruzkoa da eta horretan oinarritu dira abuztuaren 30eko 2/ 2022, prezioen igoerak ekarritako ondorioak konpontzeko premiazko neurriak onesten duena, edota maiatzaren 26ko 5/ 2020 eta ekainaren 15eko 3/ 2021 Foru Dekretu Arauak, Covid gaitzaren osasun krisiaren ondorioz aurrekontu eta tributu arloko neurri jakin batzuk onartzen dituztenak.
|
|
|
3438/ 2017) ezarri duenez, Tributuen Foru Arau Orokorra jurisdikzio konstituzionalaren esparrutik kanpo geratu da, Arau Orokorrak tributu zehatzik arautzen ez duelako. Hala ere, Auzitegiaren erabaki hori eztabaidatsua izan da Auzitegiaren kide batzuk boto partikularra eman baitzuten. antzeko figura, Zerga alorreko Presazko Foru Dekretu Araua izena
|
zuena
, baina gero ere erabili zen tributuen arloan uztailaren 12ko 6/ 2005 Foru arauaren 14 artikuluan oinarrituta. Foru Araua Gipuzkoako Lurralde Historikoaren Erakunde Antolaketa, Gobernu eta Administrazioari buruzkoa da eta horretan oinarritu dira abuztuaren 30eko 2/ 2022, prezioen igoerak ekarritako ondorioak konpontzeko premiazko neurriak onesten duena, edota maiatzaren 26ko 5/ 2020 eta ekainaren 15eko 3/ 2021 Foru Dekretu Arauak, Covid gaitzaren osasun krisiaren ondorioz aurrekontu eta tributu arloko neurri jakin batzuk onartzen dituztenak.
|
|
|
Hala ere, Auzitegiaren erabaki hori eztabaidatsua izan da Auzitegiaren kide batzuk boto partikularra eman baitzuten. antzeko figura, Zerga alorreko Presazko Foru Dekretu Araua izena zuena, baina gero ere erabili zen tributuen arloan uztailaren 12ko 6/ 2005 Foru arauaren 14 artikuluan oinarrituta. Foru Araua Gipuzkoako Lurralde Historikoaren Erakunde Antolaketa, Gobernu eta Administrazioari buruzkoa da eta horretan oinarritu dira abuztuaren 30eko 2/ 2022, prezioen igoerak ekarritako ondorioak konpontzeko premiazko neurriak onesten
|
duena
, edota maiatzaren 26ko 5/ 2020 eta ekainaren 15eko 3/ 2021 Foru Dekretu Arauak, Covid gaitzaren osasun krisiaren ondorioz aurrekontu eta tributu arloko neurri jakin batzuk onartzen dituztenak. Egun, Gipuzkoako TFAOren 8 artikulura berriro ekarri da" foru dekretu arauemaile" izenarekin, baina Ekonomia Itunaren aginduz Gipuzkoan aplikatu beharreko lurralde erkideko arauketa egokitzeko soilik erabili izan dira (urtarrilaren 17ko 1/ 2023 Foru araua).
|
|
|
Hala ere, Auzitegiaren erabaki hori eztabaidatsua izan da Auzitegiaren kide batzuk boto partikularra eman baitzuten. antzeko figura, Zerga alorreko Presazko Foru Dekretu Araua izena zuena, baina gero ere erabili zen tributuen arloan uztailaren 12ko 6/ 2005 Foru arauaren 14 artikuluan oinarrituta. ...rralde Historikoaren Erakunde Antolaketa, Gobernu eta Administrazioari buruzkoa da eta horretan oinarritu dira abuztuaren 30eko 2/ 2022, prezioen igoerak ekarritako ondorioak konpontzeko premiazko neurriak onesten duena, edota maiatzaren 26ko 5/ 2020 eta ekainaren 15eko 3/ 2021 Foru Dekretu Arauak, Covid gaitzaren osasun krisiaren ondorioz aurrekontu eta tributu arloko neurri jakin batzuk onartzen
|
dituztenak
. Egun, Gipuzkoako TFAOren 8 artikulura berriro ekarri da" foru dekretu arauemaile" izenarekin, baina Ekonomia Itunaren aginduz Gipuzkoan aplikatu beharreko lurralde erkideko arauketa egokitzeko soilik erabili izan dira (urtarrilaren 17ko 1/ 2023 Foru araua).
|
|
|
EKren 97 artikuluaren arabera, Gobernuak bakarrik egin ditzake erregelamenduak, eta Auzitegi Gorenak gogoratu
|
duenez
, ahalmen hori ezin dakieke ministroei eskuordetu. Zernahi gisaz, ministroek Gobernuaren erregelamenduak betearazteko arauak egin ditzakete, baita ministerio barruko zein antolakuntzarako arauak ere.
|
|
|
Ildo bertsutik, erregelamenduak ezin uki dezake legeari erreserbaturiko gairik. Erregelamenduen berezko edukia da legearen betearazpen eta garapena; hortaz, hierarkiak ezarritako mugak ezin dituenez gainditu, erregelamenduak forma, kudeaketa eta prozedurei buruzko gaiak jorratuko
|
ditu
. Zerga nagusiei begiratuz gero, zerga bakoitzak izango du bere Legea edo bere Foru Araua, baina aldi berean, halako araua erregelamendu baten bidez osatuko da:
|
|
|
Erregelamenduen berezko edukia da legearen betearazpen eta garapena; hortaz, hierarkiak ezarritako mugak ezin dituenez gainditu, erregelamenduak forma, kudeaketa eta prozedurei buruzko gaiak jorratuko ditu. Zerga nagusiei begiratuz gero, zerga bakoitzak izango
|
du
bere Legea edo bere Foru Araua, baina aldi berean, halako araua erregelamendu baten bidez osatuko da: Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren erregelamendua, Sozietateen gaineko Zergaren erregelamendua, Balio Erantsiaren gaineko Zergaren erregelamendua, etab
|
|
|
Batzuetan, legeak erregelamendura igortzen
|
du
prestazioaren oinarrizko osagaien zenbait alde edo xehetasunen zehaztapena, eta aukera hori doktrinak ere onartzen du. Kasu horretan ez da lege erreserbaren printzipiorik hausten, legeak berak argiro zehaztu behar baititu erregelamenduak izan beharreko mugak.
|
|
|
Batzuetan, legeak erregelamendura igortzen du prestazioaren oinarrizko osagaien zenbait alde edo xehetasunen zehaztapena, eta aukera hori doktrinak ere onartzen
|
du
. Kasu horretan ez da lege erreserbaren printzipiorik hausten, legeak berak argiro zehaztu behar baititu erregelamenduak izan beharreko mugak.
|
|
|
Hiru Lurralde Historikoetan, erregelamenduak emateko ahalmena Foru Aldundiari dagokio. Foru arau fiskalak betearazteko eta garatzeko ematen diren erregelamenduek hartzen
|
dute
Foru Dekretuaren forma xedapen bihurtzen direnean (TFAOren 4 artikulua).
|
|
|
Foru lurraldean, ahalmena Foru Aldundiarena da eta ez Ogasun eta Finantzen Foru Diputatuarena. ...oek eta foru diputatuek barneko arauak eta antolaketa arauak eman ditzakete, bai eta, are garrantzitsua, Foru Dekretu edo Errege Dekretuak jasotako erregelak betetzeko xedapenak ere eman ditzakete, Ministro Aginduen bidez edo Foru Aginduen bidez (Lurralde Historikoen kasuan), Lege batek, Foru Arau batek edota, gertatu ohi denez, lege edo foru arau horiek garatzeko erregelamendu batek hala agintzen
|
duenean
.
|
|
|
Toki administrazioan, ahalmen arau-emailea toki ordenantzen bitartez gauzatzen da; hala ere, toki korporazioek ahalmen legegilerik ez dutenez, ordenantzek Estatuaren edo, hala denean, autonomia erkidegoen legeetan nahiz foru ogasunen arauetan izan behar dute oinarri edo eskuespena. Lurralde erkidean ordenantza fiskalak arautzen
|
dituen
Estatuko Legea martxoaren 5eko 2/ 2004 Legegintzazko Errege Dekretua da, Toki Ogasunak arautzeko Legearen testu bategina onetsi zuela. Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan beste egitura bat aukeratu da:
|
|
|
Toki administrazioan, ahalmen arau-emailea toki ordenantzen bitartez gauzatzen da; hala ere, toki korporazioek ahalmen legegilerik ez dutenez, ordenantzek Estatuaren edo, hala denean, autonomia erkidegoen legeetan nahiz foru ogasunen arauetan izan behar dute oinarri edo eskuespena. Lurralde erkidean ordenantza fiskalak arautzen dituen Estatuko Legea martxoaren 5eko 2/ 2004 Legegintzazko Errege Dekretua da, Toki Ogasunak arautzeko Legearen testu bategina onetsi
|
zuela
. Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan beste egitura bat aukeratu da:
|
|
|
Toki zergen kasuan, egoera bi azalarazten dira: a) toki erakundeentzat tributuaren ezarpena hautazkoa denean, ordenantzak tributuaren oinarrizko osagaiak xedatu behar ditu, baina Toki Ogasunaren Legearen edo Foru Arauaren mugen barruan; b) tributuak derrigorrak izanik, toki erakundeek horien zenbatekoa aldarazteko aukera dutenean, ordenantzak tributuaren zenbatekoa kalkulatzeko osagaiak arautuko
|
ditu
, baldin eta toki erakundeek ahalmen hori erabili nahi badute.
|
|
|
TFAOren 6 artikuluaren ariora (TLOren 7 artikulua), Zuzenbide ordeztailea osatzen
|
dute
, hala Administrazio zuzenbidearen xedapen orokorrek, nola Zuzenbide erkidearen manuek.
|
|
|
Administrazio zuzenbideaz landara, 6 artikuluak Zuzenbide erkidea ekarri
|
du
hizpidera. Badirudi legeak aipatzen duen Zuzenbide erkide hori Zuzenbide zibila dela, baina jurisprudentziak argiro azaldu du ondokoa:
|
|
|
Administrazio zuzenbideaz landara, 6 artikuluak Zuzenbide erkidea ekarri du hizpidera. Badirudi legeak aipatzen
|
duen
Zuzenbide erkide hori Zuzenbide zibila dela, baina jurisprudentziak argiro azaldu du ondokoa: Tributu zuzenbidearen arauekin zein Administrazio zuzenbidearen arau orokorrekin lege hutsunea bete ezin daitekeenean bakarrik aplikatu ahal da Kode Zibila.
|
|
|
Administrazio zuzenbideaz landara, 6 artikuluak Zuzenbide erkidea ekarri du hizpidera. Badirudi legeak aipatzen duen Zuzenbide erkide hori Zuzenbide zibila dela, baina jurisprudentziak argiro azaldu
|
du
ondokoa: Tributu zuzenbidearen arauekin zein Administrazio zuzenbidearen arau orokorrekin lege hutsunea bete ezin daitekeenean bakarrik aplikatu ahal da Kode Zibila.
|
|
|
Orain arte, Zuzenbidearen iturri idatziak aztertu
|
ditugu
. Geratzen zaigu, beraz, ohituraren norainokoa zehaztea.
|
|
|
1) kasuari aplikatzeko moduko legerik ez izatea; 2) ohitura hori moralaren edo ordena publikoaren aurkakoa ez izatea; eta 3) ohitura hori egon badagoela frogatzea. Horrezaz aparte, Tributu zuzenbidean badago ohituraren aplikazioa oztopatzen
|
duen
eragozpena: legeak duen erabateko nagusitasuna, legearen kasuan dena baitago idatziz araututa.
|
|
|
legeak duen erabateko nagusitasuna, legearen kasuan dena baitago idatziz araututa. Egin eginean ere, lege erreserbaren printzipioak eta Finantza administrazioa lotzen
|
duen
legezkotasun printzipioak modu nabarian oztopatzen dute ohitura Finantza zuzenbidearen iturri izatea.
|
|
|
legeak duen erabateko nagusitasuna, legearen kasuan dena baitago idatziz araututa. Egin eginean ere, lege erreserbaren printzipioak eta Finantza administrazioa lotzen duen legezkotasun printzipioak modu nabarian oztopatzen
|
dute
ohitura Finantza zuzenbidearen iturri izatea.
|
|
|
Zuzenbidearen gainerako alorretan bezala, Zuzenbidearen printzipio orokorrak aplikatuko dira kasuari buruzko legerik edo ohiturarik ez dagoenean. Halako printzipioek, hots, antolamendu juridikoaren euskarri diren printzipioek, eginkizun hirukoitza betetzen
|
dute
: antolamenduaren oinarri izateaz gain, interpretazio lanari norabidea ematen diote eta, azkenez, legea zein ohitura askiezak direnean, Zuzenbidearen iturri izan daitezke.
|
|
|
Halako printzipioek, hots, antolamendu juridikoaren euskarri diren printzipioek, eginkizun hirukoitza betetzen dute: antolamenduaren oinarri izateaz gain, interpretazio lanari norabidea ematen
|
diote
eta, azkenez, legea zein ohitura askiezak direnean, Zuzenbidearen iturri izan daitezke.
|
|
|
Konstituzio Auzitegiaren jurisprudentziak emaniko interpretazio irizpideak, aldiz, garrantzitsuagoak dira legeen gainetik ezartzen direlako. Azkenik, Nazio Entzutegia aipatu behar da, horrek gai batzuetan eskumen esklusiboa duelako, eta Autonomia erkidegoetako Auzitegi Nagusiak ere, kasazio errekurtsoak ebazten
|
dituztelako
kopuruak txikiak direnean.
|
|
|
Amaitzeko, Europar Batasuneko Auzitegia daukagu. Auzitegi horrek nahastu
|
ditu
Europar Batasuneko antolamendu juridikoetan bizi diren bi sistemak kontinentekoa eta common laweta Europako arauketa interpretatu du Europako zuzenbideko oinarrizko osagaiak sortuz: horien guztien artean aipa daiteke Europako arauaren lehentasuna.
|
|
|
Amaitzeko, Europar Batasuneko Auzitegia daukagu. Auzitegi horrek nahastu ditu Europar Batasuneko antolamendu juridikoetan bizi diren bi sistemak kontinentekoa eta common laweta Europako arauketa interpretatu
|
du
Europako zuzenbideko oinarrizko osagaiak sortuz: horien guztien artean aipa daiteke Europako arauaren lehentasuna.
|
|
|
Agindu interpretatzaileak, ebazpenak, zirkularrak eta aurre kasuak ez dira Zuzenbidearen zinezko iturriak, baina administrazio doktrina osatzen
|
dute
. Tributu administrazioak ezarritako administrazio doktrina hori loteslea da Administrazioarentzat soilik, ez ordea, organo judizialentzat ezta tributu betebeharpekoentzat.
|
|
|
Tributu administrazioak ezarritako administrazio doktrina hori loteslea da Administrazioarentzat soilik, ez ordea, organo judizialentzat ezta tributu betebeharpekoentzat. Hala ere, administratuarentzat interesgarria da oso arauaren zalantzazko interpretazioaren kasuan Administrazioaren irizpidea ezagutu daitekeelako; horiek horrela, betebeharpekoak bere jarrera Administrazioaren irizpidera egokituz gero, lasaitasun apurra izango
|
du
bere egintzen ondorioei begira. Horregatik, administrazio doktrina argitaratu behar da eta Zuzenbideko iturrien antzeko zabalkundea izan behar du.
|
|
|
Administrazio doktrinari dagokion aldetik, Auzitegi ekonomiko administratiboek emandako ebazpenak aipa daitezke, baita Tributuen Zuzendaritza Nagusiari eginiko kontsulten erantzunak ere. Aurrerago esan bezala, horiek guztiak ez dira Zuzenbidearen iturri eta alderdiei begira bakarrik dira lotesleak, hots, betebeharpekoei begira eta Tributu administrazioari begira, ebazpena edo kontsulta ukitzen
|
duen
organoari begira, zehatz esateko. Administrazio auzitegi horien ebazpenak nahiz kontsultei emaniko erantzunak, bi biak, aldizka argitaratzen dira guztiok horien berri izan dezagun, Tributu administrazioaren webgunean.
|
|
|
Administrazio auzitegi horien ebazpenak nahiz kontsultei emaniko erantzunak, bi biak, aldizka argitaratzen dira guztiok horien berri izan dezagun, Tributu administrazioaren webgunean. Nolanahi den ere, ebazpen nahiz erantzunok badute zelanbaiteko balio juridikoa, Ogasun publikoak legea nola interpretatzen
|
duen
erakusten baitute.
|
|
|
Administrazio auzitegi horien ebazpenak nahiz kontsultei emaniko erantzunak, bi biak, aldizka argitaratzen dira guztiok horien berri izan dezagun, Tributu administrazioaren webgunean. Nolanahi den ere, ebazpen nahiz erantzunok badute zelanbaiteko balio juridikoa, Ogasun publikoak legea nola interpretatzen duen erakusten
|
baitute
.
|
|
|
Tributuen arloko printzipioetarik batzuek konstituzio lerruna dute, Konstituzioak beren beregi aipatzen
|
dituelako
(EKren 31 art.), edo doktrinak eta jurisprudentziak horrela deritzelako. Printzipio horiek benetako aginduak dira tributu legegilearentzat.
|
|
|
TFAOen 2 artikuluak (eta TLOren 3 Artikuluak) tributu sistema antolatzeko eta berau aplikatzeko printzipioak bereizten
|
ditu
. Horrela, tributu sistema antolatzeko printzipioak dira tributuak ordaindu behar dituzten pertsonen ekonomia ahalbidea, eta orokortasuna, berdintasuna, progresibitatea, konfiskaezintasuna, 3 Ogasuneko Zuzendaritzaren bidez, Arabako Foru Aldundiak ere, urtero Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren kanpaina hasi aurretik antzeko jarraibideak argitaratzen ditu.
|
|
|
TFAOen 2 artikuluak (eta TLOren 3 Artikuluak) tributu sistema antolatzeko eta berau aplikatzeko printzipioak bereizten ditu. Horrela, tributu sistema antolatzeko printzipioak dira tributuak ordaindu behar dituzten pertsonen ekonomia ahalbidea, eta orokortasuna, berdintasuna, progresibitatea, konfiskaezintasuna, 3 Ogasuneko Zuzendaritzaren bidez, Arabako Foru Aldundiak ere, urtero Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren kanpaina hasi aurretik antzeko jarraibideak argitaratzen
|
ditu
. Gipuzkoak, bere aldetik, ez du halako tresnarik erabili.
|
|
|
Horrela, tributu sistema antolatzeko printzipioak dira tributuak ordaindu behar dituzten pertsonen ekonomia ahalbidea, eta orokortasuna, berdintasuna, progresibitatea, konfiskaezintasuna, 3 Ogasuneko Zuzendaritzaren bidez, Arabako Foru Aldundiak ere, urtero Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren kanpaina hasi aurretik antzeko jarraibideak argitaratzen ditu. Gipuzkoak, bere aldetik, ez
|
du
halako tresnarik erabili. Horien lekuan, agindu interpretatzaileak eman ditu Foru agindu formarekin, esaterako, apirilaren 28ko 179/ 2023 Foru agindua, eratorritako ondare izaeraren erregela interpretatzeko irizpideak onetsiz, subholding egituretan Sozietateen gaineko Zergan eta Ondarearen gaineko Zergan aplikatzeko.
|
|
|
Gipuzkoak, bere aldetik, ez du halako tresnarik erabili. Horien lekuan, agindu interpretatzaileak eman
|
ditu
Foru agindu formarekin, esaterako, apirilaren 28ko 179/ 2023 Foru agindua, eratorritako ondare izaeraren erregela interpretatzeko irizpideak onetsiz, subholding egituretan Sozietateen gaineko Zergan eta Ondarearen gaineko Zergan aplikatzeko. Modu horretara, jarraibideak baino segurtasun juridiko handiagoa ematen dute aldizkari ofizialean argitaratzen direlako. tributu zama ekitatez banatzea, eta justizia printzipioak.
|
|
|
Horien lekuan, agindu interpretatzaileak eman ditu Foru agindu formarekin, esaterako, apirilaren 28ko 179/ 2023 Foru agindua, eratorritako ondare izaeraren erregela interpretatzeko irizpideak onetsiz, subholding egituretan Sozietateen gaineko Zergan eta Ondarearen gaineko Zergan aplikatzeko. Modu horretara, jarraibideak baino segurtasun juridiko handiagoa ematen
|
dute
aldizkari ofizialean argitaratzen direlako. tributu zama ekitatez banatzea, eta justizia printzipioak. Tributu sistema aplikatzeko printzipioak dira, ostera, proportziotasuna, eragingarritasuna, formazko betebeharrak betetzeagatik izandako zeharkako kostuak mugatzea eta tributu betebeharpekoaren eskubide eta bermeak errespetatzea.
|
|
|
Tributu sistema aplikatzeko printzipioak dira, ostera, proportziotasuna, eragingarritasuna, formazko betebeharrak betetzeagatik izandako zeharkako kostuak mugatzea eta tributu betebeharpekoaren eskubide eta bermeak errespetatzea. Une honetan guk nabarmendu nahi ditugu tributu sistema antolatzeko printzipioak legegilearen aukerak mugatzen
|
dituztelako
tributu arauak sortzeko eta onesteko orduan.
|
|
|
Horrekin batera, EKren 31.1 artikuluak xedatu
|
du
guztiok lagundu behar dugula gastu publikoei aurre egiten, bakoitzak bere ekonomia ahalbidearen arabera, eta progresibitate eta berdintasunaren printzipioak oinarri dituen tributu sistema zuzenaren bitartez; sistema hori ez da inoiz konfiskagarria izango. Eta 31 artikulu horrek 3 atalean jarraitzen duenez, izaera publikoko prestazio pertsonalak edo ondare prestazioak legearen arabera, ez bestela, ezarri ahal izango dira.
|
|
|
Horrekin batera, EKren 31.1 artikuluak xedatu du guztiok lagundu behar dugula gastu publikoei aurre egiten, bakoitzak bere ekonomia ahalbidearen arabera, eta progresibitate eta berdintasunaren printzipioak oinarri
|
dituen
tributu sistema zuzenaren bitartez; sistema hori ez da inoiz konfiskagarria izango. Eta 31 artikulu horrek 3 atalean jarraitzen duenez, izaera publikoko prestazio pertsonalak edo ondare prestazioak legearen arabera, ez bestela, ezarri ahal izango dira.
|
|
|
Horrekin batera, EKren 31.1 artikuluak xedatu du guztiok lagundu behar dugula gastu publikoei aurre egiten, bakoitzak bere ekonomia ahalbidearen arabera, eta progresibitate eta berdintasunaren printzipioak oinarri dituen tributu sistema zuzenaren bitartez; sistema hori ez da inoiz konfiskagarria izango. Eta 31 artikulu horrek 3 atalean jarraitzen
|
duenez
, izaera publikoko prestazio pertsonalak edo ondare prestazioak legearen arabera, ez bestela, ezarri ahal izango dira.
|
|
|
Lehenik eta behin, bada, Konstituzioan jasotako printzipio horiek aztertuko
|
ditugu
(ekonomia ahalbidea, orokortasuna, berdintasuna, progresibitatea, konfiskaezintasuna, lege erreserba, justizia), gerogarrenean Europar Batasunaren printzipioak jorratzeko.
|
|
|
Ekonomia ahalbidearen printzipioa da Konstituzioak 31.1 artikuluan ezartzen
|
dituen
printzipioetarik bat. Artikulu horrek dionez," guztiok lagundu behar dugu gastu publikoei aurre egitean, bakoitzak bere ekonomia ahalbidearen arabera...".
|
|
|
Ekonomia ahalbidearen printzipioa da Konstituzioak 31.1 artikuluan ezartzen dituen printzipioetarik bat. Artikulu horrek
|
dionez
," guztiok lagundu behar dugu gastu publikoei aurre egitean, bakoitzak bere ekonomia ahalbidearen arabera...". Legeria arruntari helduta, TFAOen 2 artikuluak (eta TLOren 3 art.ak) ere gauza bera ezartzen du:
|
|
|
Artikulu horrek dionez," guztiok lagundu behar dugu gastu publikoei aurre egitean, bakoitzak bere ekonomia ahalbidearen arabera...". Legeria arruntari helduta, TFAOen 2 artikuluak (eta TLOren 3 art.ak) ere gauza bera ezartzen
|
du
: " Tributuak antolatzeko oinarri izan behar da, tributuok ordaindu behar dituztenen ekonomia ahalbidea".
|
|
|
Ekonomia ahalbidea gainerako printzipioen abiapuntu eta euskarri da; ikusiko
|
dugun
moduan, lotura estu estua dago printzipio horren eta berdintasun printzipioaren artean, edota printzipio horren eta justizia printzipioaren artean. Orokorrean, ekonomia ahalbidearen printzipiotik honako bi printzipio hauek ondorioztatzen dira:
|
|
|
Ekonomia ahalbidearen printzipioak lotura estua dauka berdintasun printzipioarekin, zalantzarik gabe. Aitortu ere, berdintasun printzipioak aitortzen
|
du
berdintasuna benetakoa izateko egoera ezberdinak modu ezberdinean tratatu behar direla. Ikuspegi horretatik abiatuta, esan daiteke berdintasun printzipioa bat datorrela ia erabat ekonomia ahalbidearen printzipioarekin.
|
|
|
Aitzitik, ordaintze kuota zehazten denean adin, sexu, erlijio edo egoera zibilaren ariora, tributua Konstituzioaren aurkakoa izango da, ekonomia ahalbiderik erakusten ez duen inguruabarraren gainean eratu baita. Laburbilduz, tributuak ezartzean legegileak ekonomia ahalbidea azalarazten
|
duen
inguruabarra hartu behar du kontuan (errenta edo diru sarreren bat jasotzea, ondarea edukitzea, ondasunak eskuratzea...), eta tributu betebeharpeko bakoitzaren tributu zama ahalbide horren arabera moldatu behar du. Horiek horrela, Konstituzio Auzitegiak Hiri Lurren Balio gehikuntzaren gaineko Zerga Konstituzioaren aurkakoa dela adierazi zuen, ekonomia ahalbiderik ez zegoenean ere zerga kobratzen zelako (26/ 2017, 37/ 2017 eta 59/ 2017 KAE), eta gero berriro adierazi zuen Konstituzioaren aurkakoa zela tributu zorra zehazteko sistema ez zetorrelako bat zergadunaren benetako ekonomia ahalbidearekin (182/ 2021 KAE).
|
|
|
Laburbilduz, tributuak ezartzean legegileak ekonomia ahalbidea azalarazten duen inguruabarra hartu behar du kontuan (errenta edo diru sarreren bat jasotzea, ondarea edukitzea, ondasunak eskuratzea...), eta tributu betebeharpeko bakoitzaren tributu zama ahalbide horren arabera moldatu behar du. Horiek horrela, Konstituzio Auzitegiak Hiri Lurren Balio gehikuntzaren gaineko Zerga Konstituzioaren aurkakoa dela adierazi
|
zuen
, ekonomia ahalbiderik ez zegoenean ere zerga kobratzen zelako (26/ 2017, 37/ 2017 eta 59/ 2017 KAE), eta gero berriro adierazi zuen Konstituzioaren aurkakoa zela tributu zorra zehazteko sistema ez zetorrelako bat zergadunaren benetako ekonomia ahalbidearekin (182/ 2021 KAE).
|
|
|
Laburbilduz, tributuak ezartzean legegileak ekonomia ahalbidea azalarazten duen inguruabarra hartu behar du kontuan (errenta edo diru sarreren bat jasotzea, ondarea edukitzea, ondasunak eskuratzea...), eta tributu betebeharpeko bakoitzaren tributu zama ahalbide horren arabera moldatu behar du. Horiek horrela, Konstituzio Auzitegiak Hiri Lurren Balio gehikuntzaren gaineko Zerga Konstituzioaren aurkakoa dela adierazi zuen, ekonomia ahalbiderik ez zegoenean ere zerga kobratzen zelako (26/ 2017, 37/ 2017 eta 59/ 2017 KAE), eta gero berriro adierazi
|
zuen
Konstituzioaren aurkakoa zela tributu zorra zehazteko sistema ez zetorrelako bat zergadunaren benetako ekonomia ahalbidearekin (182/ 2021 KAE).
|
|
|
Horrenbestez, ekonomia ahalbidea zama fiskala banatzeko irizpide nagusia da. Tributuak nork ordaindu behar dituen adierazten
|
digu
ahalbide horrek, hau da, ekonomia ahalbidearen titularrak nortzuk diren eta, ahalbide horren neurriaren arabera, zenbat ordaindu behar duten.
|
|
|
2) Tributuen Foru Arau Orokorrek eta Lege Orokorrak hiru tributu mota arautzen
|
dituzte
: zergak, tasak eta kontribuzio bereziak.
|
|
|
Azkeneko biak ahalbide printzipioaren araberakoak baino gehiago, baliokidetasun printzipioaren araberakoak dira. Badirudi ekonomia ahalbidearen printzipioa bakarrik zergei aplikatzen zaiela, baina horrek ez
|
du
esan nahi tasak eta kontribuzio bereziak Konstituzioaren aurkakoak direnik. Esanahi horretan, baliokidetasun printzipioan oinarritutako tributu batzuk zerbitzu publikoaren kostea estaltzeko bestekoak dira; horiei zerbitzu zatigarri deritze.
|
|
|
Edu berean, beste zerbitzu publiko batzuk zergen bitartez baino ezin dira finantzatu eta zerbitzu zatiezin deritze. Horren ildotik, Konstituzio Auzitegiak berak adierazi
|
duenez
," Konstituzioarekin bat dator Estatuak edo autonomia erkidegoek ekonomia ahalbideaz besteko ekonomianahiz gizarte printzipioak gogoan izatea zenbait tributu ezartzean".
|
|
|
4) Ekonomia ahalbideak mugatzen
|
du
baliokidetasun printzipioaren aplikazioa. Oinarrizko zerbitzuak erabiltzeko tasak ordaindu behar badira, ezin daitezke oinarrizko zerbitzuaren erabilera horretatik kanpo gelditu tasa ordaintzeko ekonomia ahalbiderik ez duten subjektuak.
|
|
|
Konstituzioaren 31.1 artikuluak
|
dionez
, guztiok egin behar diegu aurre gastu publikoei. Artikulu horretan, zergak ordaintzeko eginbehar generikoa ezartzen da.
|
|
|
Konstituzioaren 31.1 artikuluak dionez, guztiok egin behar
|
diegu
aurre gastu publikoei. Artikulu horretan, zergak ordaintzeko eginbehar generikoa ezartzen da.
|
|
|
Orokortasun printzipioa ezin bereiz daiteke ekonomia ahalbidearen printzipiotik. Konstituzioak berak jaso
|
du
ñabardura hori: guztiok ordaindu behar ditugu zergak, baina bakoitzak ahal duen neurrian, hots, subjektu pasiboaren ekonomia ahalbidea kontuan hartuta.
|
|
|
Orokortasun printzipioa ez da absolutua, hau da, beste printzipio edo interes batzuek lehentasuna izan dezakete horren gain. Esan
|
dugunez
, ekonomia ahalbidearen printzipioa eta berdintasun printzipioa dira horietako batzuk. Bestela, onura fiskalak edo salbuespenak orokortasun printzipioaren aurkakoak izango lirateke, eta horrenbestez, Konstituzioaren aurkakoak.
|
|
|
Printzipio hori Konstituzioaren 1, 14 eta 31 artikuluetan aipatzen da. Lehenengoak antolamendu juridiko osoaren balio nagusien artean aipatzen
|
du
berdintasun printzipioa. Bigarrenari helduta," Espainiarrak legearen arabera berdinak dira, eta ezin da inolako bereizkeriarik egin, jaiotza, arraza, sexu, erlijio, iritzi nahiz bestelako inguruabar edo egoera pertsonal zein sozialak aintzat hartuta".
|
|
|
Bi artikulu horietan berdintasuna printzipio orokor gisa agertzen da, alegia, antolamendu juridikoaren edozein arlotan aplikatu beharreko printzipio gisa. Tributuen arloaz denaz bezainbatean, 31 artikuluak jaso
|
du
printzipio hori: " Guztiek gastu publikoei aurre egiten lagunduko dute, bakoitzak bere ekonomia ahalbidearen arabera; horretarako, zerga sistema zuzena ezarriko da, berdintasuneta progresibitate printzipioetan oinarriturik; sistema hori ez da inoiz konfiskagarri izango".
|
|
|
Tributuen arloaz denaz bezainbatean, 31 artikuluak jaso du printzipio hori: " Guztiek gastu publikoei aurre egiten lagunduko
|
dute
, bakoitzak bere ekonomia ahalbidearen arabera; horretarako, zerga sistema zuzena ezarriko da, berdintasuneta progresibitate printzipioetan oinarriturik; sistema hori ez da inoiz konfiskagarri izango".
|
|
|
Zenbait autorek, ordea, berdintasun printzipioa sustapen jarduerarekin lotu
|
dute
, eta ez ekonomia ahalbidearen printzipioarekin. Horren inguruan esan daiteke sustapen jarduerak gauzatzean hainbat subjektuk ez dutela tributu kuotarik ordaintzen, baina ez berdintasun printzipioa aplikatzeagatik, ezpada bestelako printzipio batzuen ondorioz.
|
|
|
Zenbait autorek, ordea, berdintasun printzipioa sustapen jarduerarekin lotu dute, eta ez ekonomia ahalbidearen printzipioarekin. Horren inguruan esan daiteke sustapen jarduerak gauzatzean hainbat subjektuk ez
|
dutela
tributu kuotarik ordaintzen, baina ez berdintasun printzipioa aplikatzeagatik, ezpada bestelako printzipio batzuen ondorioz. Jarraian ikusiko dugunez, Konstituzio Auzitegiak ildo horri ekin dio (alegia, berdintasun printzipioaren eta ekonomia ahalbidearen arteko loturari), eta, zenbait kasutan, bereizketa bidezkotzat jo izan du.
|
|
|
Horren inguruan esan daiteke sustapen jarduerak gauzatzean hainbat subjektuk ez dutela tributu kuotarik ordaintzen, baina ez berdintasun printzipioa aplikatzeagatik, ezpada bestelako printzipio batzuen ondorioz. Jarraian ikusiko
|
dugunez
, Konstituzio Auzitegiak ildo horri ekin dio (alegia, berdintasun printzipioaren eta ekonomia ahalbidearen arteko loturari), eta, zenbait kasutan, bereizketa bidezkotzat jo izan du.
|
|
|
Horren inguruan esan daiteke sustapen jarduerak gauzatzean hainbat subjektuk ez dutela tributu kuotarik ordaintzen, baina ez berdintasun printzipioa aplikatzeagatik, ezpada bestelako printzipio batzuen ondorioz. Jarraian ikusiko dugunez, Konstituzio Auzitegiak ildo horri ekin
|
dio
(alegia, berdintasun printzipioaren eta ekonomia ahalbidearen arteko loturari), eta, zenbait kasutan, bereizketa bidezkotzat jo izan du.
|
|
|
Horren inguruan esan daiteke sustapen jarduerak gauzatzean hainbat subjektuk ez dutela tributu kuotarik ordaintzen, baina ez berdintasun printzipioa aplikatzeagatik, ezpada bestelako printzipio batzuen ondorioz. Jarraian ikusiko dugunez, Konstituzio Auzitegiak ildo horri ekin dio (alegia, berdintasun printzipioaren eta ekonomia ahalbidearen arteko loturari), eta, zenbait kasutan, bereizketa bidezkotzat jo izan
|
du
.
|
|
|
berdintasun printzipioa zerga bakoitzean zaindu behar ote da, ala nahikoa da tributu sistemak printzipio hori orokorrean errespetatzea? Alde batetik, argi dago ekonomia ahalbidea bakarra dela, eta zergek ahalbide horren agerpen desberdinak kargatzen
|
dituztela
. Horren ondorioz, berdintasuna tributu sistema osoaren irizpide izan behar da.
|
|
|
Orokortasun printzipioarekin gertatu bezala, berriro ere, zenbait oinarri aurki ditzakegu Konstituzioan, pertsona jakin batzuei dagozkienez bereizketa egiteko (esaterako, tributuak erabiltzen direnean ekonomia, kulturedo osasun politika gauzatzeko, alegia, helburu estrafiskalak betetzeko). Konstituzio Auzitegiak behin baino gehiagotan ezarri
|
du
berdintasun printzipioak bereizkeria justifika ezina bakarrik debekatzen duela.
|
|
|
Orokortasun printzipioarekin gertatu bezala, berriro ere, zenbait oinarri aurki ditzakegu Konstituzioan, pertsona jakin batzuei dagozkienez bereizketa egiteko (esaterako, tributuak erabiltzen direnean ekonomia, kulturedo osasun politika gauzatzeko, alegia, helburu estrafiskalak betetzeko). Konstituzio Auzitegiak behin baino gehiagotan ezarri du berdintasun printzipioak bereizkeria justifika ezina bakarrik debekatzen
|
duela
.
|
|
|
Horren arabera, espainiar guztiek eskubide eta betebehar berberak izan behar dituzte Estatuko lurraldeko edozein tokitan. Manu horrek benetako esangura ematen
|
dio
tributuen arloko berdintasun printzipioari, baina interpretazio arazoak ekar ditzake: artikulu horrek ez du esan nahi ekonomia ahalbide bera duten subjektuek tributu kuota berbera ordaindu behar dutenik lurralde osoan.
|
|
|
Manu horrek benetako esangura ematen dio tributuen arloko berdintasun printzipioari, baina interpretazio arazoak ekar ditzake: artikulu horrek ez
|
du
esan nahi ekonomia ahalbide bera duten subjektuek tributu kuota berbera ordaindu behar dutenik lurralde osoan. Hori lurralde erakundeen autonomiaren aurka jotzea izango litzateke, eta Konstituzioaren printzipio batek ezin dezake beste bat urratu.
|
|
|
Ikus daitekeenez, ahalbide handiago duen pertsonak zerga handiagoa ordaintzen
|
du
, karga tasa berdina izanik (100 irabazten duenak 20 ordaindu behar du, eta 20ko aldea du 200 irabazten duenarekin).
|
|
|
Ikus daitekeenez, ahalbide handiago duen pertsonak zerga handiagoa ordaintzen du, karga tasa berdina izanik (100 irabazten
|
duenak
20 ordaindu behar du, eta 20ko aldea du 200 irabazten duenarekin).
|
|
|
Ikus daitekeenez, ahalbide handiago duen pertsonak zerga handiagoa ordaintzen du, karga tasa berdina izanik (100 irabazten duenak 20 ordaindu behar du, eta 20ko aldea du 200 irabazten
|
duenarekin
).
|
|
|
Kasu honetan, ekonomia ahalbide handiagoa duen pertsonak gehiago ordaintzen
|
du
honako bi arrazoiengatik: batetik, zerga oinarri handiagoa du; bestetik, karga tasa ere handiagoa da.
|
|
|
Zerga progresiboaren teknikak honako kasuan lortzen
|
du
bere helburua: zerga oinarriari tarifa progresiboa aplikatu eta oinarri hori ekonomia ahalbide osoa agertzen duen magnitudearen zenbatekoa denean.
|
|
|
Zerga progresiboaren teknikak honako kasuan lortzen du bere helburua: zerga oinarriari tarifa progresiboa aplikatu eta oinarri hori ekonomia ahalbide osoa agertzen
|
duen
magnitudearen zenbatekoa denean. Oinarriak ekonomia ahalbidearen agerpen partziala islatzen badu, ostera, desegokitzeak sortuko dira, ahalbide eta berdintasun printzipioak urratuz.
|
|
|
zerga oinarriari tarifa progresiboa aplikatu eta oinarri hori ekonomia ahalbide osoa agertzen duen magnitudearen zenbatekoa denean. Oinarriak ekonomia ahalbidearen agerpen partziala islatzen
|
badu
, ostera, desegokitzeak sortuko dira, ahalbide eta berdintasun printzipioak urratuz. Horregatik, Konstituzioaren arabera ezin daitezke progresiboak izan ekoizpenaren gaineko zergak, kontsumoaren gaineko zeharkako zergak edo ondarearen zati baten gainekoak.
|
|
|
Gaur egun, Espainiako tributu sisteman progresibitatea aplikatzen da, errenta osoaren gaineko zergetan edo ondare osoaren gainekoetan (oinordetzen gainekoa barne); zerga horiek progresibitatea galduko
|
balute
, Konstituzioaren aurkakoak izango lirateke.
|
|
|
Edonola ere, ez dago progresibitate hori adierazten
|
duen
tarifa bakarra. PFEZren legeetan, esaterako, tarifa progresibo bat ezarri da lurralde erkideko autonomia erkidego bakoitzean, eta tarifa hori ere ez dator bat Euskadirenarekin edo Nafarroarenarekin.
|
|
|
PFEZren legeetan, esaterako, tarifa progresibo bat ezarri da lurralde erkideko autonomia erkidego bakoitzean, eta tarifa hori ere ez dator bat Euskadirenarekin edo Nafarroarenarekin. Baina guzti guztiek betetzen
|
dute
Konstituzioaren progresibitate printzipioa.
|
|
|
Azken finean, Konstituzioak aldarrikatutako autonomia dela bide, lurralde bakoitzak bere tributuen sistema ezartzeko aukera du, muga batzuk errespetatuz gero. Ekonomia Itunaren sistemako euskal erakundeak Lurralde Historiko bakoitzarenak dira; horrela, Foru Aldundiek tributuak aplikatzen
|
dituzte
eta Batzar Nagusiek tributu arauketa ezarri eta eguneratzen dute, historian zehar gertatu izan den moduan, eta Eusko Legebiltzarrak duen zeregina aintzat hartuta koordinaziorako, harmonizaziorako eta elkar lanerako. Ondore praktikoei begira, beraz, esan daiteke bost lurralde fiskal daudela:
|
|
|
Azken finean, Konstituzioak aldarrikatutako autonomia dela bide, lurralde bakoitzak bere tributuen sistema ezartzeko aukera du, muga batzuk errespetatuz gero. Ekonomia Itunaren sistemako euskal erakundeak Lurralde Historiko bakoitzarenak dira; horrela, Foru Aldundiek tributuak aplikatzen dituzte eta Batzar Nagusiek tributu arauketa ezarri eta eguneratzen
|
dute
, historian zehar gertatu izan den moduan, eta Eusko Legebiltzarrak duen zeregina aintzat hartuta koordinaziorako, harmonizaziorako eta elkar lanerako. Ondore praktikoei begira, beraz, esan daiteke bost lurralde fiskal daudela:
|
|
|
Ondore praktikoei begira, beraz, esan daiteke bost lurralde fiskal daudela: lurralde erkidea, Bizkaia, Araba eta Gipuzkoa (azken hiru horietan Ekonomia Itunak eraentzen
|
du
), eta Nafarroa (bere Ekonomia Hitzarmenarekin).
|
|
|
Tributuak ez direnez aipatzen artikulu horretan, horiek lege arrunten bidez arautu behar dira. Nolanahi den ere, EKren 81.1 artikuluko klausula orokorrera bildutako lege organikoek zeharkako eragina izan dezakete tributuen alorrean (esate baterako, autonomia estatutuek tributuei buruzko aipamenak jaso ditzakete, baita Ogasun publikoaren kontrako delituak edo kontrabando delitua arautzen
|
dituzten
zigor legeek ere). Zernahi gisaz, lege organikoen artean kasu berezia da autonomia erkidegoak finantzatzearen inguruko legea (LOFCA deritzona), bertan arautzen baita Konstituzioak lurralde erkideko autonomia erkidegoei aitortu dizkien finantza eskumenen egikaritza.
|
|
|
Nolanahi den ere, EKren 81.1 artikuluko klausula orokorrera bildutako lege organikoek zeharkako eragina izan dezakete tributuen alorrean (esate baterako, autonomia estatutuek tributuei buruzko aipamenak jaso ditzakete, baita Ogasun publikoaren kontrako delituak edo kontrabando delitua arautzen dituzten zigor legeek ere). Zernahi gisaz, lege organikoen artean kasu berezia da autonomia erkidegoak finantzatzearen inguruko legea (LOFCA deritzona), bertan arautzen baita Konstituzioak lurralde erkideko autonomia erkidegoei aitortu
|
dizkien
finantza eskumenen egikaritza.
|
|
|
Espainian, Tributuen 1963ko Lege Orokorrak burutu
|
zuen
arlo horretako kodeketa. Lege hori eraldatu zen, abenduaren 17ko 58/ 2003 Tributuen Lege Orokorraren bidez, azken hori gaurdaino heldu zaiguna.
|
|
|
Estatuko legeez gain, ezin ahantz daiteke autonomia erkidegoek euren eskumenen barruan zerga berriak sor ditzaketela, edo Estatuaren zergen gaineko errekargua ezar dezaketela legearen bidez; berbarako, zenbait autonomia erkidegok Bingo Jokoaren gaineko Zerga ezarri
|
dute
Bingo —Asturias Balear Uharteak—, eta beste batzuk Jarduera Ekonomikoen gaineko Zergan gutxieneko kuoten gaineko errekarguak jarri dituzte —Asturias, Kantabria eta Murtziako Erregioa— Halaber, Nafarroako Foru Komunitateak bere tributu arauketa onesten du Nafarroako Parlamentuak egindako Foru Legeen bitartez.
|
|
|
...geez gain, ezin ahantz daiteke autonomia erkidegoek euren eskumenen barruan zerga berriak sor ditzaketela, edo Estatuaren zergen gaineko errekargua ezar dezaketela legearen bidez; berbarako, zenbait autonomia erkidegok Bingo Jokoaren gaineko Zerga ezarri dute Bingo —Asturias Balear Uharteak—, eta beste batzuk Jarduera Ekonomikoen gaineko Zergan gutxieneko kuoten gaineko errekarguak jarri
|
dituzte
—Asturias, Kantabria eta Murtziako Erregioa— Halaber, Nafarroako Foru Komunitateak bere tributu arauketa onesten du Nafarroako Parlamentuak egindako Foru Legeen bitartez.
|
|
|
...ineko errekargua ezar dezaketela legearen bidez; berbarako, zenbait autonomia erkidegok Bingo Jokoaren gaineko Zerga ezarri dute Bingo —Asturias Balear Uharteak—, eta beste batzuk Jarduera Ekonomikoen gaineko Zergan gutxieneko kuoten gaineko errekarguak jarri dituzte —Asturias, Kantabria eta Murtziako Erregioa— Halaber, Nafarroako Foru Komunitateak bere tributu arauketa onesten
|
du
Nafarroako Parlamentuak egindako Foru Legeen bitartez.
|
|
|
Legegintzazko dekretuen bidez Parlamentuak Gobernuari eskuordetzen
|
dio
lege lerruneko arauak egiteko ahalmena, muga batzuekin (EKren 82 artikulua). Eskuordetzea bi modutakoa izan daiteke:
|
|
|
Tributuen arloari dagokionez, esan behar da legegintzazko dekretuak sarri erabili direla testu bateginak sortzeko. Horren adibide izan daitezke, besteak beste, irailaren 24ko 1/ 1993 Legegintzazko Errege Dekretua Ondare Eskualdaketa eta Egintza Juridiko Dokumentatuen gaineko Zergaren testu bategina onesteko edo martxoaren 5eko 2/ 2004 Legegintzazko Errege Dekretua Toki Ogasunak arautzen
|
dituen
Legearen testu bategina onesteko, bi biak lurralde erkidekoak.
|
|
|
Beste alde batetik, bada Lege dekretuaren bitartez arautu ezin daitekeen gairik. 86.1 artikuluak berak
|
dionez
, lege dekretuek dituzte honako arlo hauek ukitu: Estatuaren oinarrizko erakundeen antolamendua, herritarren eskubide, eginbehar nahiz askatasunak (EKren I. tituluan arauturikoak), autonomia erkidegoen araubidea, edota hauteskunde araubide orokorra.
|
|
|
Beste alde batetik, bada Lege dekretuaren bitartez arautu ezin daitekeen gairik. 86.1 artikuluak berak dionez, lege dekretuek
|
dituzte
honako arlo hauek ukitu: Estatuaren oinarrizko erakundeen antolamendua, herritarren eskubide, eginbehar nahiz askatasunak (EKren I. tituluan arauturikoak), autonomia erkidegoen araubidea, edota hauteskunde araubide orokorra.
|
|
|
Bestela esateko, Lege dekretuak banan banan aztertu behar dira, bertan ezarritako neurriek zergak ordaintzeko eginbeharrean duten eragina modu orokorrean aztertzeko: unean uneko aldaketak dakartzaten neurriak (alegia, norainoko mugatua izanik, subjektu ukituen tributu zama osoa modu esanguratsuan aldatzen ez
|
duten
neurriak) Konstituzioaren araberakoak dira; gainerako guztiak, ordea, ez.
|