|
2002
|
|
|
edo, bestea?. Gaur egun, bere burua suntsitzeko boterea izanik, bere biziraupenerako ez
|
dauka
nora eta nola kanpora jo. Guztia dago barnean.
|
|
2004
|
|
|
Marcki esanen zion gerora, ihes egitea pentsatu zuela lehendabizi, poltsa bat hartu eta arropak sartzen ere hasi zela, baina berehala ohartu zela ez
|
zeukala
nora joan. Ohatze gainean eseri zen une batez, bentzuturik.
|
|
2006
|
|
|
Ezin nuen han gelditu, ez
|
neukan
nora joanik. Gerrikoa haztatu nuen, askotan egiten nuen bezala.
|
|
2007
|
|
|
Globalizazio orokorraren baitan kulturaren auziak hartzenduen itzalari esker jakin dezakegu, euskal kultura nazionalaren gainerako arerioaketa etsaiak nola ikusten diren gure artean. Izan ere, kulturaren globalizazioa etsaibakartzat eta nagusitzat hartzen duen euskal herritarrak
|
badauka
nora begiraturiketa zertaz kezkaturik, mundu zabaletik omen datorkion irenspen uholdeaz at. Kanpora adina barrura begiratu bailuke halakoak, edo agian barrura gehiago, kanpora baino.
|
|
|
Bederatzi? –eta haren erantzunaren zain geratu gabe gaineratu nion–, hemendik irtendakoan neurekin etorriko haiz baldin eta ez
|
badaukak
nora joanik. Neurekin egingo duk bidea, indartu artean, eta gero gerokoak, Josetxo.
|
|
|
Eta pentsatu ninan: nahiz eta Donostian ezin gelditu, gutxienez
|
bazeukanat
nora jo. Oso inozoa izan naun orain arte.
|
|
2009
|
|
|
Igandean sei hilabete beteko dira euskal herritar bat desagertu zela, bizirik agertuko ez dena, eta Jack Lemmonek ez
|
dauka
nora jo. Badaki semea galdu duela, etsipenean, gorpua itzul diezaioten nahi du, besterik ez.
|
|
|
Baina orduan hiru ginen. Ez
|
geneukan
nora joan, eta joan ginen aitita eta amamagana, errotara, gure amaren jaiotetxera. Zeanurin dago errota hori, oraindino ere han dago, plazatik kilometro batera.
|
|
|
lehenengotan ez
|
daukagu
nora joan
|
|
|
eta gero
|
badaukagu
nora joan.
|
|
2010
|
|
|
Etxeak erosiz, arkeologiarekin eta gune turistikoekin palestinarrak estutzen ari dira. Eta ez
|
daukate
nora egin. Hau Jawaden senideen etxea zen.
|
|
|
Luze eman genuen denbora liburutegian. Zorionez Itsaso ez zen aspertzen, handik irtetean ez
|
geneukalako
nora jo. Beste ume batzuk sartu ziren eta denek agurtu zuten Maritere, baita txintxo portatu ere.
|
|
|
– Ez
|
daukat
nora joan. Nora nahi duzu joatea?
|
|
2011
|
|
|
Zertarako ahalegindu bizitza lehengo leku berean eraikitzen? Antoniak hori egitea, edo gurekin zeuden prostituta edota ijito haiek hori egitea, bada ondo, zeren den denek
|
baitzeukaten
nora joana, herri bat, edo familia bat, edo auzo txinoko lokalen bat. Baina, zuk?
|
|
|
Baliteke, Flandesko istuluak eta beste salbuespen batzuk alde batera utzita. Zernahi ere, ordea, ikusi nahi duenak
|
badauka
nora begiratu. Begian dago akatsa, gure ustez, ez begietsian.
|
|
|
Lantxo honetan, ezinbestez eta hobe beharrez, munduko hizkuntza gutxiagotuen ikuspegi kualitatiboa ematea da gure helburua. Panoramaren ikuspegi kuantitatiboa ikusmiratu nahi duenak
|
badauka
nora jo.
|
|
|
Ez
|
daukazu
nora ihes egin.
|
|
|
ALIZIA. Heuk, behintzat,
|
badaukan
nora jo.
|
|
2012
|
|
|
Bi urteren buruan etxean ziren asko, baina 400 umek Ingalaterran segitu zuten. Gurasoak hilda batzuk, kartzelan besteak, non jakin ez zenbaitek... ez
|
zeukaten
nora itzuli. Tantoka tantoka itzultzen edo gehiago urruntzen joan ziren, eta azkenerako 250 ume geratu ziren Britainia Handian.
|
|
|
Hala ere, baditugu zenbait egitasmo, eta horien artean hurrengo urterako gazteen danborrada sortzea dago. Ohartuta gaude 12 urte arte ikastetxeetan jotzen dutela, baina gero 18 urte bitartean ez
|
daukatela
nora joan. Ba al dauzkazue harremanik Egapedanbor eta Presentacion de Mariako haur danborradekin. A.R.:
|
|
|
Urte asko egin zituen erbestean. Itzultzeko baimena eman ziotenean, ahaztuta
|
zeukan
nora itzuli behar zuen.
|
|
|
Manuelekin hitz egitea beste aukerarik ez
|
dauka
Norak. Sindikatu horiko gainerako kideei dakien guztia kontatu dienean, behiek trenari begiratzen diotenean bezala so egin baitiote.
|
|
2013
|
|
|
Oro har, babesik eta baliabiderik gabeko emakumeak dira, nola edo hala etxerik gabe geratu direnak, eta indarkeria matxista jasan dutenak. Batzuk bakarrik daude, euren familia egitura amaitu egin delako; gurean hil egin dira bertako emakume batzuk, ez
|
zeukatelako
nora jo. Lau ume ere badaude etxeetan.
|
|
|
Oka hotsa eta negarra nahasten ziren. Ez
|
geneukan
nora botaka egin, askoren oka lurrean zegoen ordurako. Apaiz bat zegoen nire ondoan, negarrez ari ziren haurrak isiltzen saiatuz txistua eta danbolina joaz.
|
|
2014
|
|
|
Gazteak dira, baina musikari eta hitz sortzaile onak, eta Euskal Herrian hain ohikoak ez diren estiloak lantzen ziurtasun handia erakutsi dute, pauso txiki baina irmoak eman baitituzte. " Argi
|
daukagu
nora joan nahi dugun, baina horretarako zalantzak gainditu behar dira", diosku taldeko abeslari eta hitzen egile Juantxo Arakamak.
|
|
|
«Menia humanitarioak atseden bat eman die Gazako herritarrei, baina erakutsi du baita ere Israelen eraso masiboak zenbat hondatu duen jendearen bizitza», adierazi du New Yorken, NBEren egoitzan. «Gazako jendeak ez
|
dauka
nora joan, setiatuta dago». Egoera are gehiago okertzeko bidean paratu bada ere, negoziazio bat hasteko aukerak inork ez ditu bukatutzat eman.
|
|
|
Bonbak erortzean non babesten zarete? Ez
|
daukagu
nora jo. Zerrenda osoan ez dago sotorik edo babeslekurik.
|
|
|
Lotsa sentiarazten dit ikusteak gaur egun nola sarraskitzen duten palestinarren herria, beren buruaren defentsan delako aitzakian. Lotsa sentiarazten dit inork haiei esateak «erretira zaitezte zeuen bizia salbatzearren», ondo jakinekoa baita ez
|
daukatela
nora joan eta ghetto batean dauzkatela, miserian, zapaldurik eta umiliaturik. Lotsa sentiarazten dit inork haiei eskatzeak zentzuz, bakez eta arrazoiz jokatzeko, jakinekoa baita egun biz bat dauzkatela okupaziopean, tratu txarrak ematen dizkietela eta erail egiten dituztela, etorkizunean inolako ahalbiderik izan ez dezaten.
|
|
|
–Kaletik nola jaso zenuen kontatu dit Danik. Ez
|
zeukan
nora joanik, eta zu izan zinen lagundu zion pertsona bakarra. Gaur, hona etortzeko esan didanean, behin eta berriro errepikatzen zidan zelako pertsona ona zaren, zein erraz moldatuko nintzen zurekin.
|
|
|
Orain dela 7 urteko ikastola krisian zegoen, erabiltzen zituen eraikinak oso zaharkituta zeuden. Martinez Iralatik ateratzeko presiopean geunden, baina ez
|
geneukan
nora joan, ezin genuen Seminarioan obrarik egin... etsipena, nahi eta ezinean geunden sasoi hartan.Gaur egun bestelakoa da egoera?
|
|
|
Ez
|
zeukala
nora joan, uste nuen.
|
|
|
Susmorik ere ez
|
daukat
nora joango zen.
|
|
|
Orain hil egin da, eta ez
|
dauka
nora joan.
|
|
|
Ez
|
daukagu
nora joan.
|
|
|
Lehen aldian dena ongi irteten bada, ez
|
daukazu
nora jo.
|
|
2015
|
|
|
Obispoa Siguenzatik etorrikoa zan eta erreglamentuakaz gogorrago jokatzen eban beharbada; urtekerak ez geunkazan hain sarri. Egia da, hemendik ez
|
geunkan
nora urten: Zamudiora, Deriora...
|
|
|
–Utz itzak behingoz txorakeriak, Telmo. Inor ez zegok gure zain eta ez
|
zeukaagu
nora joan. Gainera, bagenekian hau gerta zitekeela.
|
|
|
Sikiera eguzkiak zeruaren gailurrera heldu arte itxaron luke hoteleko gelaren babespean. Ez
|
dauka
nora joan, eta kalea ez da oraindik leku segurua. Egia esatera, ez da sekula izan, ez behintzat edozein espaloi bazterretan odolustuta azken hatsa emateko herentzia genetikoa daukan bera lako gizajo batentzat.
|
|
|
Badaki ezin izango duela lasai bizi etxe horretan, are gehiago, ez lukeela nahi momentu bat gehiago ere bertan igaro. Baina ez
|
dauka
nora joan. Alabak amonaren etxean aterpea aurkituko badu ere, beretzat ez da horren erraza, bi familien arteko aspaldiko ezinikusiak traba dira Ragheidurrekiko harremanetan, eta ez du nahikoa konfiantzarik haren etxera joateko.
|
|
|
Ez zeukan etxerik, ez lagunik, ez dirurik. Ez
|
zeukan
nora joan, ez zeukan deusik ere. Hara, aitagure bat.
|
|
|
Egia esan, neskak ez
|
dauka
nora joanik, eta nekatuta dago historia honetan tokatu zaion paperarekin. Baina orainaldian bizi da, denboraren isurian, eta aurrera segitu behar eutsiezina sentitzen du, gero eta azkarrago, gero eta urrunago.
|
|
|
Argi
|
daukat
nora
|
|
|
Teknika ondo nireganatu nuela jabetu nintzenean eman nuen pausoa. Zer esango zenioke arku tiroan interesa
|
eduki arren
nora jo ez dakien irakurle horri. A.C. Hasteko eta behin, hastapeneko ikastaroren batean izena eman dezala.
|
|
|
Behin batean, Diputazioan bakarrik nengoela, Konfederaziotik deitu zuten: Egun hasiko gara urtegia betetzen, baina ba omen dago baserri bat, senar emazteak eta hamar haur, eta oraindik ez
|
daukate
nora joanik. Joan bitez Eugiko Paradorera, eta Bere Gorentasunak pagatuko du.
|
|
|
– Egileek euskarari herra diotela zirudik. Futbol estadioetatik kanporatu dituztenetik ez
|
zaukatek
nora jo. Seko aspertuta zabiltzak kalamidade horiek!
|
|
|
Bai. Ez
|
dauka
nora joan eta hemen bizi da.
|
|
2016
|
|
|
Argi
|
daukat
nora joango naizen!
|
|
|
Ez
|
daukat
nora joanik, beraz, hementxe geratuko naiz.
|
|
2017
|
|
|
Hala ere Puskasek herritarrei ez zien inoiz ezer aurpegiratu, ezta bere lagunei ere. Hura zen bere herria eta ez
|
zeukan
nora jo. Herritarrekin eta lagunekin ondo konpontzea beste aukerarik ez zuen.
|
|
|
Mikel Zuluetak dena argitu zuen: Nati bueltatu zenean, berarekin jarri zen harremanetan, ez
|
baitzeukan
nora jo haundirik. Bera, Mikel, zen atzean lagatako lagun bakarretako bat.
|
|
|
–Ez
|
neukan
nora joanik. Ez neukan ezer.
|
|
|
Horretarako, datu hauek eman zituen: urtean 180 egunetan euria egiten du, eta udalerrian erroldatutako 3.931 haurrek ez
|
daukate
nora jo eguraldi txarra egiten duenean. Change.org bidez sinadurak eskatu, eta mordoa jaso zituen.
|
|
2018
|
|
|
Orain Yemendik GKEetako kideek bezala kazetariek ohartarazten dute, herritarrek ez
|
daukatela
nora jo gaixo eta zaurituak artatzeko. Middle East Eye ko korrespontsalak azaroaren 5ean kronika gordina bidali du Hodeidah hiritik:
|
|
|
Pentsatuko zuten, gutxi gorabehera, Mirenek itzultzea erabakiko zuela eta Bilbon edo Donostian ikasten jarraitzea, gastuak izugarri murriztuta, beren etxepean bizita. ...ako lotura izugarririk Bartzelonan, hau da, gurasoei zinezko lotura bat irudituko litzaiekeen zerbait, hau da, norbait, hau da, bikotekide bat, baina den dena esate aldera, Mirenek ez zeukan, ezta ere, bestelako ikuspegi ez hain tradizional batetik pisuzko loturatzat joko litzatekeen ezer, ez lagunarte esturik, ez militantzia talderik, ez etxean bezala sentitzen zen etxerik; eta, bestetik, Mirenek
|
bazeukalako
nora itzuli, bazeukalako, arazoak arazo, zeharo arrotza ez zitzaion jaioterri bat.
|
|
|
—Ez
|
daukat
nora joan entzun du eskaileretatik.
|
|
|
Jackson, ba al
|
daukazu
nora joan?
|
|
2019
|
|
|
Ez
|
daukat
nora joan.
|
|
2020
|
|
|
Orain hemen naukazue, ez
|
daukadalako
nora joan. Gure sasoiko emakumeok ez genuen hautatzen, gure gurasoek edota gure senarrek erabakitzen zuten, esaten ziguten zer zen onena eta zer egin behar genuen, gure bizitza etxekoengan pentsatuta egin behar genuen, etengabean moldatu eta egokitu.
|
|
|
Nik barrutik zabaltzen dut, beti egoten naizelako etxean. Besteek ixten dute, kanpora joaten direlako,
|
badaukatelako
nora joan. Nik, ordea, badaukat non egon.
|
|
|
Nire neurri gabeko buruari etekina ateratzen ahalegintzen nintzen, eta azterketen emaitzetatik hasi nintzen poztasuna zer izan daitekeen antzematen. Horregatik, hasi nintzen gero eta gutxiagotan kalera irteten; izan ere, ez
|
neukan
nora joan, ezta norekin ibili ere.
|
|
|
" Beste batzuk agur errito barik agurtu genituen eta, orokorrean, ezohikoak diren isolamendu eda bakardade momentuak bizi izan ditugu. Azaroaren 1aren bueltan, bestalde, egongo dira familia batzuk
|
badaukatenak
nora joan edo sentimenduak adierazteko moduren bat daukatenak, baina beste batzuek ez daukate bere dolua non partekatu. Beraz, horiei bide eman gura diegu".
|
|
|
Galerianoak herrialde bakoitzari zegokion Obispadutzaren esku geratzen ziren. Obispadu bakoitzak izendatuta
|
zeukan
nora bidali bere eremuko galerianoak. Araba eta Durangaldea Kalahorrako apezpikutzaren esparruan zeudenez, Cartagena zen bertako galerianoen deserria; beraz, Cartagenara eramaten zituzten, oinez, handik ateratzen ziren galeretan itsasoratzeko.
|
|
|
Orain, gainera, senarrak Errioxako etxea erostea erabaki zuenetik, beti
|
daukagu
nora joan esan nion, eta “beti hara joan beharra daukagu” esatekotan egon nintzen, etxe hura lotura gehiago baitzen gozamenerako toki baino.
|
|
|
Sei zazpi urtetik aurrera euren kasa ibiltzen ziren umeak kalean,
|
bazeukaten
nora jo, erreferentzia puntua denda zen: hona etortzen ziren askariaren bila, tronboiaren bila, dantzako zapatilen bila… Gure semea, hiru urte zituenerako, kalearen beste ertzeko okindegira joaten zen oinez, “flauta” esaten zien eta ogi luzanga janez itzultzen.
|
|
|
Ez
|
daukat
nora joan.
|
|
|
Ez
|
daukat
nora joan.
|
|
|
Ez
|
daukat
nora joan.
|
|
2021
|
|
|
–Baina entzun ondo: ez mugitu hemendik, ez saiatu beste inora joaten, zuen kabuz ez
|
daukazue
nora ihes egin. Inguratuta zaudete, ez dituzue ikusiko, baina haiek zuek bai, hemendik alde egiten saiatzen bazarete.
|
|
|
Hemen harrapatuta nago. Ez
|
daukat
nora joan.
|
|
|
Ez
|
daukate
nora joan?
|
|
2022
|
|
|
Duela hiru urte heldu zen Euskal Herrira, 17 urteko mutiko bat zela; adingabeentzako bi zentrotan egon zen adindun bihurtu arte. «Bagenekien 18 urte betetzean zentroa utzi genuela, eta ez
|
geneukan
nora joan. Denok geunden berdin.
|
|
|
Ez
|
daukazue
nora joan?
|
|
2023
|
|
|
Asko aldatu da, eta ez dakit oso argi
|
daukagun
nora goazen. Ez nago ados zinema krisian dagoela esaten dutenekin.
|
|
|
Etxabe bera, urteen poderioz, ohitu egin da arrauneko negura, baina luze egiten zaio oraindik. «Negua gogorra egiten da, eta entrenamenduetan monotonia hausten saiatzen gara; garbi
|
edukita
nora joan behar dugun. Batzuek nahiago izaten dute jaitsietara joan; ni, normalki, hirutara joaten naiz.
|
|
|
" Ez
|
dauka
nora joan. Zurekin hitz egin behar nuela esan diot, eta ezetz esan dit, mesedez, ez esateko ezer.
|
|
|
Eta teknikaz gain, ezinbestekoa da irakasle bezala zer formakuntza mota ematen duzun, hau da, teknikoki zehazki zer erakutsi nahi duzun adieraztea. Nik oso argi
|
daukat
nora iritsi nahi dudan ikasleekin. Ez da bakarrik obra bat erreproduzitzen ikastea:
|