|
2001
|
|
|
Kongresuak bi
|
eduki
mota izango ditu: alde batetik kanpotik (Katalunia, Flandes, Europako hizkuntza komunikate txikiak) eskatu diren txostenak, eta bestetik Euskal Herriko txostenak.
|
|
|
Hemen bost
|
eduki
mota nagusi ditugu: deskribapena, narrazioa, azalpena, argudioa eta instrukzioa.
|
|
|
Beraz, eduki orokorrak funtziokomunikatiboekin estuki erlazionaturik daude, eta erlazio hau aprobetxatuko dugubeharrezkoak diren zehaztapenak lortzeko. Hala ere, eduki guztiekin bide hau ezinerabil daitekeenez, banan banan azalduko dizuet aurrerago
|
eduki
mota bakoitzakduen sailkapena. Interesgarria da eduki mota bakoitzari definizio txiki bateskaintzea, zertaz hitz egiten ari garen hobeki uler dezagun.
|
|
|
Hala ere, eduki guztiekin bide hau ezinerabil daitekeenez, banan banan azalduko dizuet aurrerago eduki mota bakoitzakduen sailkapena. Interesgarria da
|
eduki
mota bakoitzari definizio txiki bateskaintzea, zertaz hitz egiten ari garen hobeki uler dezagun.
|
|
|
Ziur aski, irakurle zaren hori dagoeneko ohartu zara
|
eduki
mota hauek ezzaizkigula inoiz agertuko hemen aurkeztu ditugun bezala, edo oso gutxitanagertuko zaizkigula?. Komunikazio errealean gurutzatu egiten dira edukiak, etadiskurtso baten barruan eduki mota asko ager dakizkiguke.
|
|
|
Ziur aski, irakurle zaren hori dagoeneko ohartu zara eduki mota hauek ezzaizkigula inoiz agertuko hemen aurkeztu ditugun bezala, edo oso gutxitanagertuko zaizkigula?. Komunikazio errealean gurutzatu egiten dira edukiak, etadiskurtso baten barruan
|
eduki
mota asko ager dakizkiguke. Izan ere, horrela da.
|
|
2002
|
|
|
– Eredu honetan definitzen diren kategorietan
|
eduki
mota bat baino gehiagobiltzen dira gehienetan. Adibidez, aintzat hartzen da ezagutza gramatikalaren eta testualaren arteko lotura; halaber, aintzat hartzen da jokabide pragmatiko egokiak hainbat baliabide formalen erabilera zuzena eskatzen duela (lexikoaren eta esapide funtzionalen inguruko ezagutza, adibidez).
|
|
2003
|
|
|
Beste bizi aseguru batzuetan, bezeroak hartzen du bere gain inbertsioaren arriskua. Bada, EAEn, biztanleen %5ak omen
|
dauka
mota horretako polizaren bat; Nafarroan, aldiz, %2, 3k soilik.
|
|
2005
|
|
|
|
Eduki
motari dagokionez literatur lanak izan ziren gailen, batez ere poesiak. Baina poema, narrazio eta literatur kritiken alboan, gai historiografikoek leku nabarmena izan zuten.
|
|
|
|
Eduki
mota batzuei garrantzia ematea: –eduki antolatzaile?
|
|
|
Iritzi hori dute Hilarie Cash psikiatrak, besteak beste. Hilarie Cash psikiatrak, TAIren sintoma gisa, “konektatuta egoteko” etengabeko kezka identifikatu du, bai eta Interneten nabigatzen ematen den denborari edo ikusitako
|
eduki
motari buruz gezurra esatea ere, baita isolamendu soziala, bizkarreko mina eta pisua areagotzea ere. Cash en aburuz, “ziberzaleek” buruko beste arazo batzuk izateko joera dute, hala nola depresioa eta antsietatea, edo familiako edo bikotekako harreman arazotsuak jasateko joera.
|
|
2007
|
|
|
SearchMash ek Googleren emaitza berak eskaintzen ditu, baina
|
eduki
motaren arabera eta ikusiz multzokatuta. Gainera, bilaketa kutxan ahalik eta karaktere gutxienekin lortzeko pentsatuta dago.
|
|
|
duela urtebete pasatxo. Formulario baten bidez onartutako
|
eduki
motak (bideoak, argazkiak, soinua). (e) n edizioaren unea, Flash ean ere oinarritzen dena, gune honek duchorik gutxien duten erabiltzaileengan pentsatzen du bideorako softwarea, hainbat eratako formak eskaintzen dituelako pertsona bakoitzaren ezagutzaren araberako edizioa.
|
|
2008
|
|
|
Ez da erraza batez besteko prezioak edo prezio orientagarriak ezartzea. Idatzizko itzulpenen kostua aldatu egiten da hizkuntzaren zailtasunaren edo bitxitasunaren,
|
eduki
motaren eta emandako dokumentuaren ezaugarrien arabera. Atzerriko hizkuntza gutxi asko arruntetan (edo autonomietako hizkuntzetan ere bai, Espainiaren kasuan), hala nola ingelesez, frantsesez, alemanez, italieraz edo portugesez, tarifak 0,90 euro ingurukoak izan daitezke lerro bakoitzeko (hitzen edo karaktereen arabera ere fakturatu daiteke), edukia orokorra denean; euro bat baino gehixeago itzulpen teknikoetan eta 1,50 euro baino gehiago epaimahaietan.
|
|
|
Testu itzultzaile bat interpretazioan ere erabil daiteke, eta hori ohikoa da, baina espezializatzeko joera dago. Gainera, kasu batean zein bestean,
|
eduki
mota jakin batzuetako espezialistak daude, hau da, lantzen den gai zehatzaren arabera. Hala, premia zehatz bakoitzaren arabera, itzultzaileengana edo interpretatzaile orokor edo teknikoengana jo daiteke, era askotako sektore eta esparruetan espezializatuta daudenak:
|
|
|
Zineak, dokumentalek edo marrazki bizidunek bikoizketa gaitasun desberdinak behar dituzte, baina oinarri komun bat dago. Ikus entzunezko
|
eduki
mota bakoitzak gaitasun desberdinak behar ditu, nahiz eta bikoiztaile guztiek oinarri bera izan. Dokumentaletako adituek, adibidez, arreta berezia jartzen dute isiluneen erritmoan.
|
|
|
gizarte markatzaile erabilienak orokorra. Hala ere, zerbitzu espezializatu desberdinak daude
|
eduki
motak edo haien helburua. Web guneak Digg.com bezalako berri gomendioak, Reddit.com edo espainiarrak Meneame.net eta Fresqui.com albisteen markatzaile sozialen kategoria, lankidetza, sailkapena eta trukea estekak.
|
|
|
Erabiltzaile asko kexatzen dira Interneteko hornitzaileen mundu osoko foro espezializatuez, P2P programa horietako batzuk fitxategiak trukatzeko erabiltzen saiatzen direnean. Sarearen neutraltasuna Eztabaida honen muinean dago hornitzaileek trafikoa oztopatu edo ez oztopatzea eta erabiltzaileak erabiltzen duen
|
eduki
motaren araberako tarifak kobratzea. Eztabaida honen muinean, Interneteko trafikoa nolabait lehenesteko joera dago, baita “sarearen neutraltasuna” ere.
|
|
|
Eztabaida honen muinean, Interneteko trafikoa nolabait lehenesteko joera dago, baita “sarearen neutraltasuna” ere. Hau da, Interneteko hornitzaileek trafikoa ez oztopatzea eta tarifa desberdinak kobratzea, erabiltzaileak erabiltzen duen
|
eduki
motaren arabera. Orain arte, Interneten dabilen pakete bakoitzak mismotratamendua jasotzen du.
|
|
|
Strandsen tresnarik interesgarrienetako bat widget bat da, erabiltzaileak idazmahaian egiten dituen jarduera guztiak erregistratzeko eta erakusteko. Erabiltzaile bakoitzak ikus dezakeen
|
eduki
motari buruz ere erabaki daiteke. Adibidez, argazki pertsonalak lagunentzat bakarrik ikus daitezke, ez profesionaltzat jotako kontaktuentzat.
|
|
|
Gainera, esteka iraunkorra duenez, beste web orri batzuetatik lot daitezke. Erabiltzaileek iragazkia sor dezakete
|
eduki
motaren arabera (argazkia, bideoak, etab.) edo gaiaren arabera edo haren kontaktuek argitaratutakoaren arabera, eta eduki horiek dituen RSS kanal pertsonalizatu bat izatea, edozein RSS irakurgailuri inportatzeko. Lifestream.fm Lifestream.fmjokozaleek kontsolatik jarraitu ahal izango dituzte beren kontaktuak Lifestream.fm beste zerbitzu batzuen gainetik nabarmentzen da, oso sinplea eta erabilerraza delako.
|
|
|
Plataformak Blip.tv eta Vimeo.com bideoek kontuak dituzte bereizmen handiko bideo ostaturako profesionalak (HD), Flickr eta antzeko argazki zerbitzuak kontuak ere barne Pro, argazkiak gordetzeko mugarik gabe erabiltzaileak. Kontuan hartu behar da zerbitzu horiek ez dutela onartzen edozein
|
eduki
mota, eta beharrezkoa da haren baldintzak eta kontu bat kontratatu aurreko prestazioak.
|
|
|
zeregin horretan zentratuago dauden nabigatzaileen arteko aldea, Firefox, Internet Explorer edo Safari. Nabigatzailearen bertsio berriak postako kudeatzaile bat du, erantsitako fitxategiak edukiaren arabera sailkatzen dituena Horrela, posta elektronikoa POP teknologietarako eta ezaugarri bitxiak dituztenak, hala nola artxiboak sailkatzea mezuen eranskinak,
|
eduki
motaren arabera (musika, irudiak, testua, etab.). Edo txateatzeko aplikazio bat IRC protokoloaren bidez. Kudeatzailea konfiguratzen da beste batzuk konfiguratzeko modua, hala nola Outlook eta Thunderbird.
|
|
2009
|
|
|
Social networking guneak abiadura ikaragarrian ari dira hazten eta Facebookek 200 milioi erabiltzaile dituela kontuan hartzen badugu, hortik etekina zelan atera jakin nahi dute denek. Erantzuna zera da,
|
eduki
motaren araberakoa dela.
|
|
|
Alde batetik, bideo bilatzaileak dituzte web guneetakoak baino osatuagoak, arakatzen dutelako era horretako hainbat zerbitzu aldi berean, metabilatzaileak. Bestalde, sailkapen lana egiten dute, generoak eta
|
eduki
mota, bideo kopuru izugarria Sarean dagoela. Azkenik, sailkapen honekin:
|
|
|
Tamaina txikiagoa, distantzia txikiagoa eta tamaina handiagoa, distantzia handiagoa. LTD n bistaratuko den
|
eduki
mota pantailak ere kontuan hartu beharreko faktorea da. Gaur egun, lurreko telebista digitalaren emisioen ebazpena txikia da, bereizmen handiko LTD edo HD TDT kontsolidatzeko zain.
|
|
|
Aparatuaren kalitatearen arabera egongo dira seinaleak aretoan erreproduzituko diren audio eta bideo probak. Bideoari dagokionez, DVD disko irakurgailua, DVD R, DVD+ R, CD RW formatuak eta DVD eta CD diskoen beste formatu batzuk funtsezkoa da mota horretako erreproduzitzaileetan, arazorik ez izateko edozein
|
eduki
mota bistaratzeko ordua. Bestalde, nazioarteko DVDa erosteko asmoa du, esleitutako eremutik kanpo erabiltzaileari (Europan, 2 eremuan) multizona DVD erreproduzitzailea.
|
|
|
RSSan ezin da adierazi sindikatutako berria testu laua, HTML etiketak dituen testua edo ikus entzunezko edukia den; Atom en, aldiz, bai Gainera, sindikazioa eskaintzen du honi buruzko informazioa: zein
|
eduki
mota bidaltzen duen. RSSan ezin da testu laua, HTML etiketak dituen testua edo ikus entzunezko edukia, podcast gisa edo bideo bat.
|
|
|
Epe ertainera, ordea, guztientzat egongo dira eskuragarri bilatzailearen eskualdeko bertsioak. Googleren antzera, Bing ek bilatu
|
eduki
motaren arabera, adibidez, bilatu soilik irudiak, albisteak edo mapak. Alde horretatik, irudi bidezko bilaketak ingurune grafiko bat du oso intuitiboa eta bisuala, ordenatzeko hainbat aukera ematen dituena emaitzak tamainaren, diseinuaren edo estiloaren arabera irudiarena.
|
|
|
Txosten honen ondorioek goranzko joera geldiezina berresten dute. 2008an,
|
eduki
mota hori %16 hazi zen Espainian, 2007ko datuekin alderatuta, eta 4.982 milioi eurora iritsi zen. Eduki digitalen industria globalak 15.858 milioi euroko fakturazioa izan zuen.
|
|
|
• Edozein
|
eduki
mota babesten da: bideo, audio, dokumentu, joko, etab. Horien guztien konbinazioak ere bai.
|
|
2010
|
|
|
Arretaren banaketa ez da bakarrik informazio motaren araberakoa; gertakizunaren
|
eduki
motak ere eragina izan dezakeela aurkitu izan da. Normalki, informazio nagusitzat argumentua eta gertaerarik eta detailerik garrantzitsuenak hartu izan dira kontutan, baina informazio periferikoaren kasuan detaile zehatzagoak aztertu izan dira.
|
|
|
gazteak edo zaharrak) x 2 (Informazio mota: nagusia eta periferikoa) x 3(
|
Eduki
mota: ekintzak, pertsonak eta detaileak) diseinu faktorial misto bat erabili zen.
|
|
|
1 irudia. Gogoratutako unitate zuzenen banaketa parte hartzailearen, adinaren eta
|
eduki
motaren arabera.
|
|
|
Lan honen helburua izan da, alde batetik, gertakizun baten oroimena aztertzea eta, bestetik, oroimenaren errendimenduan gazteen eta zaharren arteko ezberdintasunak aztertzea. Informazio mota (nagusia eta periferikoa) eta
|
eduki
mota (ekintzak, pertsonak eta detaileak) aldagaien manipulazioa garrantzitsua izan da eta, oro har, aurreko ikerketen emaitzak errepikatu dira (Migueles eta GarciaBajos, 1999).
|
|
|
Metodologia horretan, hizkuntzak eta edukiek “garrantzi bera dute”. Helburu bikoitz hori lortzeko, metodo didaktiko berezi bat garatu behar da, bi
|
eduki
moten programa barne hartzen duena: linguistikoak eta irakasgaikoak.
|
|
|
Bideo, audio, grafiko eta argazkien plataforma nagusietan bilatzen du CCSirakasleaEdukiari eman dakiokeen erabileraren araberako emaitzak bakarrik erakusten ditu Era berean, FlickrCC hemen bilaketak egiteko pentsatutako lehen proiektuetako bat da: Creative lizentzia duen Flickr plataformaren argazkiak eta irudiak Commons Beste bilatzaile bat visual es Compfight, Gainera, Flickr en irudi segmentatuen bilaketa egin daiteke,
|
eduki
motaren eta lizentziaren bidez. Ona da Izan ere, gaur egun Flickr ek 150 milioi argazki eta irudi baino gehiago ditu, Copyleft lizentzia dutenak. Google edukiak bilatzeko aukera ere badu erabiltzeko lizentziaren arabera.
|
|
|
Blogentzako bilaketa motorra izan da Google. Orain arte,
|
eduki
mota horren kokapena http://blogsearch.google.com azpidomeinua, erabiltzaileek oso gutxi erabiltzen dutena. Duela gutxi, Googlek blog bilaketak gehitu ditu emaitza orriaren birdiseinuan, funtzionalitate hori bere zutabean ezartzean, lortutako emaitzak mugatzeko.
|
|
|
Ikus entzunezko zerbitzuen fakturazio osoaren ia erdia dira
|
eduki
mota horiek.
|
|
2011
|
|
|
Facebook en oso baliagarria da hainbat kontakturekin zerrendak sortzea k sortutako informazioaren sarbide eta pribatutasun mailak hau erabiltzailea. Horrela, zein
|
eduki
mota hauta daiteke taldearen arabera eskura daiteke.
|
|
|
Hona hemen baliozko aukera bat:
|
eduki
motaren arabera fitxa desberdinak dituen taldea sortu edo formatua. Nabigatzailean eduki ohi diren erabiltzaileentzat fitxa ireki ugari, Firefox 4 funtzioak betetzen ditu irekitako edozeinetara jauzi egiteko, helbide barran haren izena tekleatuta.
|
|
|
Horrela, erabiltzaileek errazago gogoraraz dezakete helbide bat Internetekoak. Domeinu izenek luzapen motak,
|
eduki
motaren arabera bizi diren edo zein herrialdetakoak diren. Domeinuak “.com”, “.net” eta “.org” terminoetan lehen mailako domeinu generikoak dira, eta erabilitakoak.
|
|
2012
|
|
|
Hemendik aurrera, emaitzak kronologikoki ordenatuta eta gomendatutako erantzunekin agertuko dira, eta bilaketa aurreratuak
|
eduki
motaren eta atalaren arabera eskainiko dira.
|
|
|
Orain, emaitzak kronologikoki erakutsiko dira, eduki berrienetatik hasita. Horrez gainera, egiten den bilaketaren arabera, gomendatutako erantzunak eta
|
eduki
motaren eta atalaren (bideoa, audioa, argazkia edo testua) araberako bilaketa aurreratuak agertuko dira.
|
|
|
Beste berrikuntza bat bilaketa aurreratua da,
|
eduki
motaren edota atalaren araberakoa. Horrela, bilaketa bat egiten dugunean irizpide baten arabera egin dezakegu, bilaketa horri buruzko bideoak, audioak, argazkiak... bakarrik ager daitezen.
|
|
|
Hala, biak pertsona gisa haztea eta familia topaketa eta segurtasun gune gisa haztea ahalbidetuko da. Seme nerabearekiko komunikazioan, Josebak jakin beharra
|
dauka
mota honetako adierazpenak erabiltzeak ateak zabaltzen dituela: –sentitzen duzuna esateko eskubidea duzu?,, zeure ideiak eta pentsamenduak dituen pertsona gisa errespetatzen zaitut?,, zugandik zerbait ikas dezaket?,, egiaz, zure ikuspegia entzun nahi dut?,, zure ideiak entzutea garrantzitsua da niretzat?,, gertatzen zaizkizun gauzetan interesa dut?.
|
|
|
Hau da, web zerbitzari baten web orriak hizkuntza desberdinetan eduki ditzake, eta bezeroaren lehentasunen arabera, orria hizkuntza baten edo bestean erakutsiko da. Accept Encoding, Accept Charset eta Accept burukoetan doan informazioak, web zerbitzariari adierazten dio web nabigatzaileak zein
|
eduki
mota ulertu eta irudikatu ahal dituen. Adibidez, web nabigatzaile konkretu batek ez baditu PNG irudiak ulertzen, soilik testua ulertzen duelako, Accept burukoan ez luke?
|
|
|
Edozein orrialde izan daiteke susmagarria erasoa eragitekoa, birusaren helburu nagusia kutsatzea baita erabiltzailearen gailua —orain mugikorrak eta tabletak ere bai—, konortea galdu gabe. Beraz, orrialde batzuk ez dira susmagarritzat hartu behar eskainitako
|
eduki
mota, hala nola orrialde pornografikoak edo egile eskubideak dituzten edukiak deskargatzeko estekak, baina horien artean erasotzeko aukera handiagoa da. P2P plataformetatik edo deskarga zuzeneko orrietatik (adibidez, Megaupload plataforma itxitik) programak deskargatzeak software maltzurra duten aplikazioak aktibatzea ekar dezake, jatorrizko programaren iturburu kodea honentzat alda daiteke:
|
|
2013
|
|
|
Segurtasunerako arriskuak sareak erabiltzean kontuan hartu beharreko beste alderdi bat segurtasuna da. Plataforma horien bidez softwarea deskargatzeak eta beste
|
eduki
mota batzuek arriskuan jar dezakete jasotzen diren ekipoaren segurtasuna, sare horiek baitira ordenagailuetan eta beste gailu batzuetan birusak zabaltzeko ohiko aminoetako bat. Hori dela eta, erabiltzaileek hainbat gomendio egin ditzakete arriskuak minimizatzeko, baina ziur gaude, neurri horiek aplikatu arren, ez dugula infekziorik izango.
|
|
|
Kontuan izan edukia erabat desberdina izan daitekeela fitxategiak erakusten digun izenarekin. Halaber, komeni da fitxategia eta deskargatutako
|
eduki
mota bat datozen ikustea. Horretarako, garrantzitsua da aldez aurretik jakitea zein diren eduki mota bakoitzerako hedapenik ezagunenak.
|
|
|
Halaber, komeni da fitxategia eta deskargatutako eduki mota bat datozen ikustea. Horretarako, garrantzitsua da aldez aurretik jakitea zein diren
|
eduki
mota bakoitzerako hedapenik ezagunenak. Hau da, abesti batek inoiz ez du«. exe» edo«. iso» luzapenik izango, baizik eta«. mp3»,«. acc» edo«. ogg» izango du; gauza bera gertatuko da irudi batekin, hau da,«. jpg» edo«. tiff» izan du, adibidez.
|
|
2014
|
|
|
OTA Photos Denok abiapuntu beretik abiatzen gara Interneten Sarearen neutraltasunaren kontzeptua honela laburbiltzen da: «Bit bat beste bit baten berdina da». Esan nahi du bita, informazioaren oinarrizko unitatea den aldetik, ez dela Internet bezalako kanal batean bereizten duen
|
eduki
motaren arabera, eta, ondorioz, kantitatez bakarrik baloratu behar dela, baina ez kalitatean. Horregatik, Sarean dabilen edozein eduki gainerakoen antzera tratatu da, erabiltzaile anonimo soil baten edo Amazon bezalako banaketa enpresa handi baten blogetik.
|
|
|
Hori da Piper Brothersen amek nahi duten
|
eduki
mota.
|
|
2015
|
|
|
Baina gehienbat jenteak urteten eban, ez ebalako argi ikusten hor bere etorkizuna. Guk
|
geunkazan
mota biko arduradunak. Batetik egoan prefektoa; honek kanpotik epaitzen ginduzan:
|
|
|
Euren ustez, erantzuna nabaria da: ez dute
|
eduki
mota hori. Soilik neurona sistemek dute eduki intrintsekoa, diote.
|
|
|
Sarean, webgunean, Facebook eta Twitterreko kontuetan, irudi urratzaile edo hausle hori gordetzen du: ez bakarrik idazteko eran, baita sartzen dituen
|
eduki
motetan ere. Irudi dinamikoen ibilerak, mugimenduak, arropak eta bestelakoek bat egiten dute estetika horretan (ikus 7.6 irudia).
|
|
|
Egunkarien munduan ere, medio eta formatuen arteko muga tradizionalak guztiz lausotu dira. Aurretik medio baten
|
eduki
mota zena, ikus entzunezkoak esaterako, askotariko medio eta plataformaren bidez hedatzen dira gaur egun. Bideoa istorioak kontatzeko narratiba berritzat hartu da egunkarien albisteen munduan eta Marijo Deograciasek azaltzen dizkigu egunkari digitalak bideogintzan ematen ari diren urratsak (ikus 3 atala).
|
|
|
"[...] Huarte enpresetako, eta horien menpeko anitz tekniko eta langile, zeintzuak hautesle zerrendetan baitzeuden konpromisariogai, koakzionaturik izan ziren, kaleratzeko mehatxuraino ere. Ber gisan ari izan zen Huarteko edozein enpresekiko edonolako harremana
|
zeukaten
mota askotariko establezimenduetan. Hala eta guztiz ere, [azaroaren] 16an hautatuak izan ziren berrogei konpromisarioetatik, agindu zuten boza Urmenetarendako".
|
|
2016
|
|
|
Mexiko, Argentina, Frantzia, Erresuma Batua edo Portugal. Irrati bakoitzeko appak Eta irrati edo programa jakin baten jarraitzaileentzat, eta beste
|
eduki
mota bat aurkitzeko interes handirik ez dutenez, dagokion irrati geltokiaren aplikazio ofiziala deskargatzea da aukerarik onena. Gehienek dute bat, oro har, bai Iphone rako bai Android mugikorretarako, eta apps en dendan erraz aurki daiteke, bilatzailean irratiaren izena idatziz.
|
|
|
Iraunkortasuna mantentzea. Kanalaren gaia aukeratu ondoren, garrantzitsua da hari atxikitzea, bertan zer
|
eduki
mota aurki daitekeen argi uzteko. Erabiltzaileek zer bideo ikusiko duten jakingo dute.
|
|
|
Nola erabiltzen da Facebook Live Bideoa gero eta garrantzi handiagoa hartzen ari da online formatu gisa. Horregatik, hasiera batean beste
|
eduki
mota batzuetarako pentsatuta zeuden aplikazioak, hala nola Instagram eta bere argazkiak, bideoa erabiltzaileentzat beste tresna bat balitz bezala sartzea erabaki zuten. Facebook en antzeko zerbait gertatzen da.
|
|
2017
|
|
|
Gure kulturak osasungarria denetik harago estimatzen eta sustatzen du ariketa eta kirola.Interneten arriskuakInternet eta EJNakEugenia Cooneyyoutubergazte bat da, estatubatuarra, eta berriki Sarean eztabaida handia sortu du haren itxurak.Oso oso argala ageri da bere bideoetan (edertasunaren inguruan hitz egiten du), eta Change.org plataforman eskari bat ere egin dute Youtuben duen kanala itxi diezaioten.Baina ez da Interneten dabilen kasu bakarra.Are gehiago, pantailaren beste aldean hainbat gazte anonimo daude eta hor ibiltzen dira (blogetan, eztabaidaguneetan, txatetan...) anorexiaren eta bulimiaren apologia egiten duten orrietan (pro ana eta pro mia esaten diete), non bizi estilo gisa aurkezten dituzten gaixotasun horiek.Izendatu ere bi lagun izango balira bezala egiten dituzte: Ana da anorexia eta Mia bulimia.Orri horiek sarean argitaratzea ez da delitu eta ez dago
|
eduki
mota hori arautzen duen legerik, halaxe adierazi du Raquel Font ek; kazetaria da bera, gai sozioekonomikoetan espezializatua, eta artikulu bat argitaratu zuen 2016ko azaroan Universidad Oberta de Catalunya-ko web orrian: Sare sozialek anorexia eta bulimia sustatzen dituzte itzalean.Adingabeen osasunarentzat arriskutsuak dira eduki horiek, eta ACAB eta IQUA erakundeek ere antzeko argitalpen bat eg... Sarean anorexiaren eta bulimiaren apologia egiten duten edukien ugaritzeari eta zabalkundeari buruzko txostena (2010). Ikerlan horrek ematen dituen datuak edozein asaldatzeko modukoak dira.Alde batetik, esaten du Google bilatzailean anorexia eta bulimia sustatzen duten 500.000 orri inguru agertu daitezkeela segundo batean baino gutxiagoan.Eta Interneten eduki mota horiek begiratzen dituzten herritarren %75 adingabeak direla azpimarratzen dute, eta honako profil hau dutela:
|
|
|
Ana da anorexia eta Mia bulimia.Orri horiek sarean argitaratzea ez da delitu eta ez dago eduki mota hori arautzen duen legerik, halaxe adierazi du Raquel Font ek; kazetaria da bera, gai sozioekonomikoetan espezializatua, eta artikulu bat argitaratu zuen 2016ko azaroan Universidad Oberta de Catalunya-ko web orrian: Sare sozialek anorexia eta bulimia sustatzen dituzte itzalean.Adingabeen osasunarentzat arriskutsuak dira eduki horiek, eta ACAB eta IQUA erakundeek ere antzeko argitalpen bat egin zuten 2011.urtean, herritarrak jabetu daitezen geldiarazi beharra dagoela Sarean izan duten gorakada: Sarean anorexiaren eta bulimiaren apologia egiten duten edukien ugaritzeari eta zabalkundeari buruzko txostena (2010). Ikerlan horrek ematen dituen datuak edozein asaldatzeko modukoak dira.Alde batetik, esaten du Google bilatzailean anorexia eta bulimia sustatzen duten 500.000 orri inguru agertu daitezkeela segundo batean baino gutxiagoan.Eta Interneten
|
eduki
mota horiek begiratzen dituzten herritarren %75 adingabeak direla azpimarratzen dute, eta honako profil hau dutela: Neskak dira gehienbat (%95), argaldu egin nahi dutenak kosta ahala kosta.Sare sozialak eta EJNakSare sozialetara ere iritsi da arazo hori, jakina.ACAB eta IQUA erakundeen txostenak dioenez, anorexiaren eta bulimiaren apologia nabarmen zabaltzen ari da honako plataforma hauen bidez:
|
|
|
|
Eduki
motako URL kopurua/ saioaren luzera
|
|
|
|
Eduki
motako URLa duen klik baten iraupena batazbeste (s)
|
|
|
Bideratzaile
|
eduki
motako URLen arteko trantsizio kopurua
|
|
|
–
|
Eduki
motako URLa duen klik baten iraupena batazbeste (Edu. T_ mean).
|
|
|
Lan honetan UPV/EHUko matrikulazio eZerbitzua web meatzaritzako tekniken bidezmodelatu da. Lehenik eta behin, eZerbitzu honen nabigazioen amaierari erreparatuz (azkenklikaren zonaldea eta
|
eduki
mota) bi saio mota definitu ditugu: arrakasta eta porrota.
|
|
|
). Bere kanalak ia 17 milioi jarraitzaile ditu eta youtuberva honen
|
eduki
mota nagusia Minecraft en jokalarientzat (eraikuntza jokoa eta online jokalari gehiagorekin dago harremanetan). 5 Willyrex Willyrex benetan Guillermo Díaz da, Los Angelesen bizi den youtuber gaztea, eta 20 milioi jarraitzaile baino gehiago dituzten bi kanal ditu.
|
|
|
Inkesta gizarte osora zabalik dago, hau da, edozeinek bete dezake; edozein blogarik edo blogen kontsumitzailek, nahiz eta blogik ez izan; sarean ibiltzen den edozein euskaldunek. Ikuspegi bitatik landu da galdetegia, eta azterketa bikoitza egin nahi da: une honetan sarean dauden euskarazko blogen izaeraren inguruan sakondu; baina baita irakurle, edo kontsumitzaileok zein
|
eduki
mota kontsumitzen ditugun ezagutu eta zein behar sumatzen ditugun jakitea ere.
|
|
|
Ikuspegi bitatik landu da galdetegia, eta azterketa bikoitza egin nahi da: une honetan sarean dauden euskarazko blogen izaeraren inguruan sakontzeko; baita irakurle, edo kontsumitzaileek zein
|
eduki
mota kontsumitzen dituzten ezagutzeko eta zein behar sumatzen dituzten ezagutzeko ere.
|
|
2018
|
|
|
68) azaltzen duen bezala, helburua ez litzateke europarren zenbait hizkuntzatan gaitasun osoa, maila bertsua eta jatorrizko hiztunen parekoa lortzea. Aldiz, zenbait
|
eduki
mota eskuratzea hizkuntza bakoitzean eta, horrela, ingurune kultural ezberdinetan jarduteko trebezia egokiak gureganatzea.
|
|
|
ideia konplexu bat hartu, eta publikoak kontsumitzeko moduan aurkeztu.Jakin mina asez«Prozesuan asko ikasten duzu, gaia ondo ulertu behar duzulako gero irudien bitartez behar den moduan azaldu ahal izateko».
|
Edukiak
mota askotakoak izan daitekeenez, irudiak osatzeak beti erronka bat dakarrela nabarmendu du Pazosek. «Prozesua errepikatzen duzun heinean, errazagoa egiten da, noski.
|
|
|
Horretarako, hau eginen da: Mezu horiek izatea garrantzitsua denez, gertatzen ari denaren froga gisa,
|
eduki
mota hori jasotzen denean gomendagarria da aldatu gailuaren egoera «hegazkin modura» edo deskonektatu datuak eta WiFi konexioa. Horrela, terminalak ditu eguneratzeak jaso, erasotzaileak mezua ezabatzea erabakitzen badu.
|
|
2019
|
|
|
Sare sozialak edo gizarte sareak, Celayaren arabera (2008), interneteko lekuak dira zeinetan pertsonek informazio profesionala nahiz pertsonala argitaratu eta partekatzen duten bai ezagunekin eta baita ezezagunekin ere. Sare sozialetarako hiztegiaren arabera (eusko Jaurlaritza, 2017), sare sozialak erabiltzaileak
|
eduki
mota edo gai jakin batekin harremanetan jartzen dituen sareak dira. eta nik uste dut hori dela interneteko sare sozialen ñabardura definitzailea: harremana, interneteko sare sozialak erabiltzaileen arteko harremanak ahalbidetzen dituzten lekuak dira eta. eta, aipatutako harremanei jarraiki, sare sozialetan hizkuntza komunitateak daude, eta haien egoeraren isla dira.
|
|
|
Irudikapen sozio profesionalen eta formazio testuinguruen arteko lotura hertsia da. Izan ere, irudikapen sozio profesionalak formazio prozesuan jasotzen diren edukien araberakoak izatendira eta beraz, formazioan lehenesten diren
|
eduki
motek baldintzatuko dute irudikapen sozio profesionalaren izaera (Fraysse, 1998, a). Ingeniaritzaren irudikapen sozio profesionalaridagokionez, formazio prozesuetan lehenesten diren edukiek eragina daukatela erakutsi duFraysse ek (1998, a).
|
|
|
INCIBEren Zibersegurtasuneko Laguntza Ildoan, hainbat kontsulta egingo ditugu, eta ikusiko dugu nola biralizatzen diren builoak gizarte inguruneetan, eta erraz onartzen direla egiazkotzat. Adin txikikoak oso ahulak dira
|
eduki
mota horien aurrean; horregatik, artikulu honen bidez, jarraibide erabilgarriak proposatzen ditugu zure seme alabei helaraz diezazkiekeen albiste faltsuak identifikatzeko. Gure interesen araberako informazioa Interneteko bilatzaileak eta sare sozialak adingabeentzako informazio iturri nagusi bihurtu dira gairen bati buruz dokumentatu nahi dutenean, eta bi gune digitalak dira eduki faltsuak zabaltzeko biderik gogokoena.
|
|
|
Pixkanaka Ttap bere ttapakiak sortzen ari da. Adibidez, Gipuzkoa eta Bizkaiako lehenbiziko edizioak Nafarroara ere zabaldu ditugu; bidean ikasitakoa Gaztezuloko lagunekin partekatzen dugu, eta horrelaxe, aurreko astean Zut aldizkaria aurkeztu genuen; Ttap en bertsio hobetu bat sortu dugu nerabeei begira; Ixa telefonotik kontsumitzeko bertikalean grabatutako lehen web saila egin dugu;
|
eduki
mota berriak edukitzeko aukera ere laster izango dugu martxan, beste fikzio bat prestatzen ari gara zuzenean mugikorrean kontsumitzeko…».
|
|
|
Besteak beste edukietan.
|
Eduki
mota berriak ikusten hasiko zarete laster; egunotan gabiltza beste fikzio bat prestatzen, zuzenean mugikorretik kontsumitzeko.
|
|
|
" Deskubritzea zer egin dezakegun.
|
Eduki
mota berriak asmatu gura ditugu, formatu honek aukera hori ematen du eta. Bestalde, oraindik ere askoz ere jende gehiagorengana heltzeko aukera dugula jakinda, zabalkundean lan egitea da beste erronketako bat".
|
|
|
Izango da berrikuntzarik aurrerantzean. Besteak beste edukietan.
|
Eduki
mota berriak ikusten hasiko zarete laster; egunotan gabiltza beste fikzio bat prestatzen, zuzenean mugikorretik kontsumitzeko.
|
|
2020
|
|
|
Esan bezala, 5G teknologiaz hitz egiten den guztietan ikus entzunezkoak dira aipatuenak, izan ere, datuen transferentzia azkarrari esker,
|
eduki
mota horien hazkunde nabarmena aurreikusten da. Ikus entzunezkoen kontsumoak nabarmen egingo du gora eta horrek mesede nabarmena egingo die Youtube eta antzeko plataformei, bai eta streaming bitartez edukiak hedatzen dituzten plataformei ere.
|
|
|
Udan, gure seme alabek on line egiten duten jarduera gainbegiratzen jarraitu behar dugu," zaintza jaitsi" gabe, eta zer
|
eduki
mota kontsumitzen ari diren eta non dauden jakin behar dugu. INCIBEren Zibersegurtasuneko Laguntza Lerroan, 017k adingabeek Deep Web ezagutzen dutela eta bertara sartzen direla frogatzen duten kasuak jasotzen ditugu.
|
|
|
Legez kanpoko edukiak edo ez oso gomendagarriak eskaintzen dituzten zerbitzuak eta orriak biltzen dira gune honetan. Hori horrela da, diseinuaren ezaugarrietako bat anonimatua baita, eta, beraz,
|
eduki
mota horiek kontrolatzeko zailagoak dira, eta horregatik dira ugariak. Deep web:
|
|
|
Ni ez naiz horretan luzatuko, hori ez delako lan honen helburua. Bestalde, bakoitzak jakingo du berarentzat zer sinesgarritasun maila
|
daukaten
mota honetako pertsonaiek eta informazioek. Baina hona pasatuko ditut bere" Declaración de guerra contra el Estado español" horretan Kataluniari buruz esaten dituenetako batzuk.
|
|
|
Hau da, ikuspegi kritiko eta inplikatzailea izatea. Beraz, horrek dagoeneko adierazten digu
|
eduki
motak aukeratzeko orduan aintzat hartu behar direla, kritikoki, diseinuan parte hartuko duten askotariko diziplinak, horren bitartez ondo orekatu ahal izateko kontzeptu, trebetasun eta balioen artekoa. Beraz, curriculumaren diziplinartekoa da sustatu beharrekoa; hots, ikaskuntzak elkarren lagungarri izan daitezen eta erlazioak ezartzen dituen ikaskuntza esanguratsua gauzatu dadin (Eusko Jaurlaritza, HEZIBERRI 2020, 2014).
|
|
|
Halaxe, bat egiten dugu curriculumak hiru
|
eduki
mota bereizteko duen joerarekin: adierazpenezkoak (jakintza teorikoak:
|
|
2021
|
|
|
Hemen hizkuntzak deskribatzeko erabiltzen diren gramatiketan proposatu izan direnez baliatuko gara. Adberbio guztiek osatzen dute nolabait aditzak ematen duen informazioa, baina ez denek
|
eduki
mota bera erantsiz: batzuek noiz nongoaren gaineko informazioa ematen dute, beste batzuek modua, maila edo beste zirkunstantziaren baten erreferentzia ematen dute.
|
|
|
Baina monopolioa duen heinean, abusatu egiten du, noski. Tarifa ez ezik, haiek ezartzen dituzte
|
eduki
motak ere, eta gai interesgarriak zeintzuk diren, telesailek zenbat iraungo duten, zenbat fikzio sortuko den...
|
|
|
Fikzioaz den bezainbatean, plataformei esker gehiago dago, eta askotarikoagoa, bai edukiei eta ikusle motari dagokienez, baita kulturari eta hizkuntzari dagokienez ere. Ezin ukatu, hala ere, plataforma gutxi daudela eta haiek erabakitzen dutela zer
|
eduki
mota egin. Baina ETB baino zabalagoak dira.
|
|
|
Icebergaren punta ikusten ari gara, eta horrek garrantzi handiagoa du: haurrak zaurgarriagoak dira
|
eduki
mota horien aurrean, helduek ez dutelako balioetan ikasi haiekin. Eta zergatik ez dute egin?
|
|
|
Zer
|
eduki
mota estimatzen dute entzuleek?
|
|
|
Orain ez dut uste gauzak okerrago daudenik. Egia da hausnarketa egin behar dugula seme alabei erosten dizkiegun
|
eduki
moten inguruan. GTAn jokatzen baduzu... norbaitek erosi egin dizu.
|
|
2022
|
|
|
Lehenbiziko
|
eduki
mota bertsolaritza arloan adituak diren horientzat edo oso zaleentzat bideratua egonen da, eta audio formatuan zabalduko da. Kasu honetan, finalaurreko bakoitzaren ostean Mujikak balorazio azkarra eginen du.
|
|
|
Bigarren
|
eduki
mota ikuspegi feministatik landutakoa izanen da, eta bideo moduan jasoko da. Bost zatik osatuko dute saio hori:
|
|
|
" Euskaraldiarekin lotuta, helburua da ahal den heinean, astebetez, kontsumitzen den guztia euskaraz izatea, eta aldi berean, esperientzia hori partekatzea. Batetik, zer
|
eduki
mota dauden jakin dezan jendeak, eta bestetik, kontsumitzaile horrek izan dituen zailtasunak azaltzeko, edo zer gustatu zaion kontatzeko… Bakoitzak nahi duena aportatuko du". Gonzalezek azpimarratu du Pantailaldiarekin" agerian utzi" nahi dela guztia:
|
|
|
2) Albistearen generoa da ugariena Frantzian, kronika Espainian, eta kazetaritza generoen dibertsitate handiagoa dago euskal prentsan. 3) Gehien argitaratzen duten
|
eduki
mota kirolaren ingurukoa da eta, distantzia handira bada ere, dopina dator, emaitza adierazgarria seguruenik. 4) Protagonista nagusi txirrindularia da eta gizonezkoa.
|
|
2023
|
|
|
Zerikusi handia dute. Begia oso eginda
|
daukazunean
mota guztietako erakusketak muntatzeko, lagungarria da. Edertasunaren mundua janariarekiko, modarekiko, arte eta sorkuntzarekiko eta, oro har, desberdinekiko gustuaren izendatzaile komuna da.
|
|
|
1960ko eta 1980ko hamarkaden artean, telebistaren izkina batean bi erronbo agertzen zirenean, helduentzat zuzendutako edukiak emititzear zeudela esan nahi zuen. Umeentzat zentsura mota bat zen, 18 urte baino gehiago izatea nahikoa zela uste baitzen edozein
|
eduki
mota digeritzeko. Aldi berean, bi erronboek tabuz eta estigmaz beteriko karga zeramaten, sexuarekin erlazionatuta:
|
|
|
Zer esanik ez zenbat gozatuko dugun dokumentalen txokoarekin. Nire ustez, ordea, epe luzera begira,
|
eduki
mota horrekin ezinezkoa izango da plataformarekiko atxikimendua sortzea, eta are gutxiago publiko hori gaztea bada. Ekoizpen propio berriak eta eduki esklusiboen aldeko apustu irmoa behar direla uste dut.
|