|
2002
|
|
|
Carmen de moribus (Ohiturei buruzko poema):
|
eduki
moraleko esaldien bilduma
|
|
|
Bere semearentzat idatzi zuen Carmen de moribus,
|
eduki
moraleko esaldien bilduma, entziklopedia moduan paraturiko prosa lana.
|
|
2003
|
|
|
Izan ere, Zarauzkoa oso gune interesgarria izan zen, eta garaiko apaiz edo fraide euskaltzale guzti guztiek izan zuten nola edo hala harremana Ikastetxe honekin edo bere misiolariekin. Elizgizon euskaltzale horien lanak orain arte beren interes filologikoagatik baino ez dira izan aztertuak, eta ez beren
|
eduki
moral eta ideologikoagatik. Azken ikuspuntu hori da, ordea, niri interesatzen zaidana.
|
|
|
Apologiarako ez ezik, doktrinamendurako ere sinesmen ezin egokiagoa zen hau, eta Elizak gogotik sustatu zuen. Euskarari
|
eduki
moral bat eman zitzaion, horrela, eta ideia heretikoen sarrera eragozten zuen murru bihurtu zen: berak gorde eta bermatu zituen euskal nekazarien fede eta ohitura bertutetsuak.
|
|
2004
|
|
|
Dena den, inperatiboaren humanitatearen formulak erabilera okerhoriek uxatu egingo lituzke. Uxatu, betiere formaltasuna galtzearen ondorioz, bestearekikoeriespetua bezalako
|
eduki
moral zehatzak onartzearen ondorioz.
|
|
2005
|
|
|
boterearen aldetik harrokeria eta errespetu falta, eta gero instantzia moralak izan luketenak, batez ere intelektualak eta moralak, erlijiosoak ikustea daudela boterearen alde. Ze klaro, orduan gelditzen zara, errebelatuta dagoena gelditzen da; orain arte
|
zeukan
moralarekin ezin da errebelatu, beraz beste moral baten bila hasten da. Eta horregatik joaten da edo marxismora edo Miranderengana ze bilatzen du beste moral bat.
|
|
|
Planteamendu Nietzcheano Mirandetar batean, galdera hau izan zitekeen horrela, berak esaten zuelako: , zuek
|
daukazue
moral mendebaldar kristau demokrata greko erromatar hori eta nik nahi dut beste moral bat, beste gizarte bat, beraz beste biziera bat?. Baina hori planteamendu Mirandetar Nietzcheano batean izango litzateke posible bakarrik.
|
|
2006
|
|
|
Baina, gerora
|
eduki
moralez hustu egingo da portaera ekonomiko arrazionala.instrumentalen bidez. Ondorioz, hasierako ekintza arrazionalak (helburuei egokitu Ekintza ekonomikoaren esfera, eta beste horrenbeste gertatuko da esfera politikoarekin, bere legaltasun propioarekin garatuko da, hazkuntza kapitalistari, eta botere estatalaren birprodukzioari?
|
|
|
Arrasateko kooperatibismoaren kulturan lanak eskuratu duen balorazio gorenak Weber-en, eginbehar profesionalaren? balorazioa dakarkigu gogora, biak baitaude
|
eduki
moralez eta jainkotiarrez jantzita. Funtsean, konbikzioaren etika batek lagundu izan du, orobat, Arrasateko kooperatibismoa genesi garaian:
|
|
2007
|
|
|
Inperatibo horiizaera abstraktukoa da. Beraz, ezdauka
|
eduki
moral zehatzik.
|
|
|
InmanuelKant ek proposatu zuenetik bi inperatibo bereizten dira, kategorikoa eta hipotetikoa. Kategorikoa litzatekejustifikaziorik behar ez duen,
|
eduki
moral zehatzik ezduen eta gizakiak inposizio gisa bizi duen inperatiboa.Agindu moral unibertsala bilakatzeak eduki moralhipotetikoetatik independente den betebeharrarenbitartez jokatzea eskatzen du. Adibidez, Jainkoaren hitzabetetzea.
|
|
2009
|
|
|
Kreatzailearen ezagutza natural (razional) bat mundu guztiak dauka, herririk primitiboenek ere. Berdin, gizon emakume eta herri orok
|
dauka
moral zuzenaren ezagutza bat berezkoa, naturak emana, hots, Kreatzaileak: –la morale vient donc de Dieu comme la lumière?
|
|
2010
|
|
|
Erret Seminarioa, orobat, ez zen aurrerakoia izan hizkuntzaren plagintzan: euskararako ez zuen proiekturik artikulatzen jakin, Elizako
|
eduki
moraletatik haratago (Oyharçabal 2001: 37) 10.
|
|
|
Bestela ere formula liteke: sermoiek eduki formal batez gain,
|
eduki
morala (ideologikoa) ere badute, izan ere, fedea sendotzea/ bidera ekartzea edo konbertsioa bilatzen dutelako. Posizio hartze bat.
|
|
|
Eremu politikoaren mugaketaz gainera, izan bada beste saiorik aniztasunaren kudeaketan. Rawlsen berrikuntza epistemologiko hauek erabili gabe, antolaketa politikoari gutxieneko
|
eduki
moral bat ematea litzateke irtenbidea, J. Razen iritzian. Eduki moral hau ongizate orokor bat bultzatuko lukeena litzateke; nork bere ongiaren ideia gauzatzeko erraztasunak emango lituzkeen antolaketa hobetsi litzateke.
|
|
|
Rawlsen berrikuntza epistemologiko hauek erabili gabe, antolaketa politikoari gutxieneko eduki moral bat ematea litzateke irtenbidea, J. Razen iritzian.
|
Eduki
moral hau ongizate orokor bat bultzatuko lukeena litzateke; nork bere ongiaren ideia gauzatzeko erraztasunak emango lituzkeen antolaketa hobetsi litzateke. Razen ustez, autonomia morala gizaki orok onartuko lukeen zerbait da; autonomia hori bultzatzuz gero, nork bere bizitza egitasmoa garatzeko aukera ematen baita, edozein dela ere.
|
|
2011
|
|
|
Zergatik harrapatzen nau ustekabean? Zergatik sartzen nau ustez gainditua
|
neukan
moral baten zurrunbiloan? ... Horregatik, ipurdiari buruz hizketan ari
|
|
2012
|
|
|
XABIN. (Haserre) Hik ez
|
daukak
moralik, ez ezer! Emakume heldu bat salatu duk!
|
|
|
Horixe da etorkizuneko Euskal Estatu batek ebatzi beharreko arazoinportanteetako bat; bestela esanda, beharrezkoa izango da diskurtso moralarrazionalizatuaz jabetzea, euskal herritarren hezkuntza zibiko moralak gogoetafalta nabaria du eta. Batzuetan, ezkerreko ikuspegien kasuan, agnostizismo militantebatek eragin du hezkuntzaren helburuei
|
eduki
moral mugatu eta jakin batzuk bainoez eranstea, diskurtso moralak ikuspegi kontserbadoreen emaitza gisa alboratuzhorrela. Izan ere, gizartean eta hezkuntzaren munduan kultura aniztasunaz gogoetaegiteko eta alternatibak aurkezteko hausnarketak gero eta gehiago diren arren, ezgara ondo jabetzen delako kultura aniztasunak, arazo linguistikoez gain, erlijiozkoaketa moralak ere ekar litzakeela5.
|
|
|
Egoera horren inguruan idatzi nuen liburua, eta biolentzia iraultzailearen eta terrorismoaren arteko harremanak izan nituen ikergai nagusia. Gainera, abiapuntua ez zen soilki estrategiko edo taktikoa,
|
eduki
moralari ere eman nahi izan nion leku berezia.
|
|
|
Manu moral eta politiko horiek interesatuak, partzialak eta, azken finean, zanpatzaileen interesen araberakoak direla aspalditik errana dute iraultzaileek, eta bere pentsalariek
|
eduki
morala eman zioten kritika horri, beldurrik gabe etikaz mintzatzeko. Pentsalari iraultzaile klasikoen ikusmoldeak berraipatzea beharrezkoa iruditu zitzaidan, saltzen daukuten pentsamendu bakarrari aurre egiteko, bai eta ere gazteengan sobera ahantziak diren baloreak gogoratzeko.
|
|
2013
|
|
|
Kontuak kontu, MTS aldarrikatzen du: auzi moraletan emozioak eta sentimenduak dira nagusi, eta arrazoimenak menpeko edo bigarren mailako eginkizuna
|
dauka
moralean.
|
|
2016
|
|
|
Huxleyrentzat, aldiz, aberezko Naturak eta gizatasunezko kulturak bi mundu bereber osatzen du. Naturak zerikusirik ez
|
dauka
moralarekin (ezmorala da) eta moralak ez Naturarekin (eznaturala da). Aitzitik:
|
|
|
Zuk ez
|
daukazu
moralik.
|
|
2019
|
|
|
Bere ipuin horietan bikote hautsien arteko harremanak, indarkeria eta kriminal patetikoak gai literario gisa agertzen dira lehen aldiz. Bereziki azpimarragarri da protagonistek ez
|
daukatela
moral
|
|
2021
|
|
|
Agirrek Ceutako (Espainia) muga igaro berri duen migratzaile baten ikuspegitik abestu zuen. «Hau helmuga bat izan da noski, behean
|
daukat
morala/ beste helmuga etorri bitez, bideak segi dezala». Txaloz erantzun zioten ikus entzuleek.
|
|
2023
|
|
|
Agintariek adierazi dute «tentsio jaitsiera batek zorabiatuta» erori zela gaztea, eta ez zuela inolako arazorik
|
eduki
Moralaren Poliziarekin.
|
|
|
kontu guztiz zentzugabea, eta ezinago egia. Edonola ere, konbentzimendua
|
daukat
morala ezin dela zoriontasunean oinarritu, zorionak ez baitio ezertan eragiten pertsonaren bizitza etikoari. Bai, ostera, oinazeak.
|