|
2001
|
|
|
Ez, ez. Begira, nobela bat tajutzen ari nintzela, lehendik idatzita
|
neukan
ipuin bat etorri zitzaidan gogora. Alderdi errepublikanoko elbarriek pentsioa kobratzen hasteko tramiteak egiteari ekin ziotenean edo idatzia zen.
|
|
|
2000 urtean, berriz, Pedro Alberdik eskuratu zuen lehen saria," Gabriel Aresti Eibarren" ipuinarekin, eta Fernando Morillok bigarrena," Orion" lanarekin. Eta zumaiarren saria beste behin Imanol Azkuek bereganatu zuen, kasu honetan" Nik gutxi gutxi" izenburua
|
zeukan
ipuinarekin.
|
|
2003
|
|
|
Alabaina, maiz gertatu ohi zaigunmoduan, abstrakzioan oinarritu ditugu arrazoiok. Eremu tangibleagoetara etorrita, esan dezagun mundu osorako merkatu librearena eztarririk zabalenak ere irentsikoez lukeen errotarria dela; hau da, Hans Christian Andersenen pareko irudimenabehar dela
|
eduki
ipuin hori inori sinetsarazi guran ibiltzeko. Ipuinak zutabe bi ditu.Azter ditzagun banan banan.
|
|
2005
|
|
|
Gerenaren esaldia osatu arte, asmatu behar dut zer gertatzen den Xenaroren herrian.
|
Dauzkaten
ipuin liburu guztiak erosi ditut, As chamadas perdidas eta ¿ Que me queres, amor, barne.
|
|
2006
|
|
|
1907ko Nobel literatur saria eskuratu zuen gizonaren ipuin hauetako bakoitzak Kiplingek berak egindako marrazki liluragarriak daramatza. Alfabetoa nola sortu zen, basa animaliak gizakiekin batera haitzuloetan bizitzera nola iritsi ziren, zer dela-eta idatzi zen aurreneko gutuna eta horrelako gaiak
|
dauzkate
ipuinok. Antzinako herriek gauzen zergatia nola ulertzen zuten eta huraxe azaltzeko erabiltzen zituzten kontakizunak direnez, gaia laburbiltzen duen bertso sorta bat darama ipuin bakoitzak bukaeran berekin.
|
|
2009
|
|
|
Ipuin miresgarriak aztertu dituzten adituen artean, Vladimir Propp errusiarrak laburbildu zituen normalean halako gehienetan betetzen diren funtzio orokorrak. Haren esanetan, egitura edo morfologia nahiko egonkorra
|
daukate
ipuinok. Berak/ MMtezo deitzen dituen sekuentzien zerrenda osotu zuen.
|
|
|
Zortzi, hamar, hamaika, hamabi urterekin ostatuak libre zeukan logelaren baten egiten zuten lo, elkarrekin, eta Rosak gauero irakurtzen zien etxean
|
zeukan
ipuin liburu bakarra, bere gogokoena eta bikiek munduan gehien maite zutena.
|
|
|
–Kontatzen dutenak badira mundu honetan, eta entzuten dugunak ere bagaude. Nik ez
|
daukat
ipuinik.
|
|
2010
|
|
|
Bai, ezezagun hura ipuin kontalaria zen, eta
|
zeuzkan
ipuinen artean Akilesen jainkozkoarena zegoen; ezagun zuen buruz zekiela eta buruz erauzten zituen orain Akilesen oinetara jaurtitzen zituen hexametroak. Erronka joz.
|
|
|
Dena
|
zeukan
ipuinak, hots, idazle gisa bilatzen nuen oro. Pertsonaia sinesgarriak, Katxalynek hain berea zuen idazkera ironiko bezain arin hura, probokazioa, eta batez ere tentsioa...
|
|
|
Finantza erakundeek diru injekzio ikaragarriak behar omen zituzten krisitik irteteko. Hortaz, ia bi egun
|
neuzkan
ipuina bukatzeko. Kalkulatu nuen Centro Vasco Euskaltzaleak en emango genuen saiorako lehen bertsio irakurgarria bukatua izango nuela.
|
|
2015
|
|
|
egindako ipuin eske batekin hasi dut liburu hau; aste honetan, 2002ko ekainaren hondarrean, berriro hots egin dit Zabalak, Egunkariak abuztuan barrena aterako dituen ipuinetako bat eskatzeko. Une honetan ez
|
daukat
ipuinik ez karpetan gordeta, ez buruan bueltaka, esku arteko kontakizun honexek hartuak baitizkit garunak eta burmuinak. Hala ere, itsusia zitzaidanez ezetz esatea, aitona amonen ezkongaietako istorioa fikzio bihurtu eta horixe bidaltzea pasatu zait burutik.
|
|
|
Legeak emango zion babesa, eman zion, halako piztia antisozial bat egurtzeko. Benetako izenak erabilita, zabor hark gutxi
|
zeukan
ipuinetik. Hori literatura baldin bada, a zelako simaur pila.
|
|
2018
|
|
|
Adio irakurle, berriro hemen
|
naukazu
ipuin kontalari. Bizitza honetan beti izan dira ipuin bihur daitezkeen pasadizoak, eta beti esaten dudanean esan nahi dut:
|
|
|
...lau urte kobratuko luketenaren erdia jasotzen ingeniariak hilero, mila euroko soldaten ajeak, baina jendea artean ez zegoen hain artega, ikasleak zerbait galtzeko beldurrez sartzen ziren artean unibertsitatera, zerbait irabazteko esperantzan, txikitatik kontatua zieten sozialdemokrazia ekonomikoaren puska bat, hain zuzen, artean zartatu gabe zegoelako ilusio hura ere, are, ongizatearena artean ez
|
zeukatelako
ipuintzat ere, gauzen ordena naturaltzat baino.
|
|
|
Horixe gertatu zitzaion M. ri loaldi urduri samar baten ostean: esnatu, oina lur hotzean ipini eta buruan bueltaka
|
zeukan
ipuina nonbaiten irakurria zuela iruditu zitzaion. Italo Calvinorena ote zen?
|
|
|
Gogoan horren gogor iltzatuta
|
zeukan
ipuinean, izan ere, ohetik altxatzen zen idazle bat ageri zen orobat, ezin dena inola ere gogoratu gauean amestutako ipuinaren jatorri zehatzaz, ziur baitago Fernando Pessoa, Horacio Quiroga edo Franz Kafkaren bildumaren batean irakurri duela, baina alferrik bilatzen duena, lehenengo bere liburuen artean, eta, ondoren, hiriko biblioteka guztietakoetan. Ezin baitu sinetsi ipuin hori, berehala bururatzen hasi zitzaion bezala, edo gura izan zuen bezala?, berea izan zitekeenik.
|
|
2019
|
|
|
Beraz, bi elementu
|
dauzkagu
ipuin hauetan funtzionatzen eta elkarren artean eragiten: alde batetik, garaikidetasuna, hots," denbora errealean" idatzitako lanak izatea, zirkunstantzia historiko konkretu batzuen ispilu gisa eta ez, nobela historikoak egin ohi duen bezala, iragana modu irensgarriago edo" entretenigarriago" batean berreraikitzeko formula gisa.
|
|
|
Hain sinplea? Ezer sinplea ez
|
daukan
ipuin honetan. Baina gibelak hil du azkenean, hori esaten du Iturriak.
|
|
|
Baina zer gehiago dago? Zer gehiago
|
dauka
ipuin honek?
|
|
2020
|
|
|
Hots, historia zartatu bat izateaz gain, adostasun nazional askoren faltan egoteaz gain, hiru lurralde administratibotan zatitua egoteaz gain, eta abar, egoera diglosiko bat daukagu jaun eta jabe. Eta irudipena
|
daukat
ipuina ondo hazten dela hizkuntzek talka egiten duten lurraldetan, hots, hizkuntzek talka egiten duten idazleengan. Ez galdetu zergatik, oraindik ez dut nahikoa hausnartu kontuaz.
|
|
2021
|
|
|
Beraz, ipuin laburrak idatzi nituen aldi batez, sei urte inguru iraun zuen boladan. Nola igarria bainuen pertsonaiak existitzen zirela, pentsatzen nuen aski zela pertsonaia bat
|
edukitzea
ipuin bat egiteko. Hortaz, beti ibiltzen nintzen pertsonaien xerka; jendeari begira egoten nintzen tranbian eta kalean, eta aurkitzen banuen ipuin batean agertzeko moduko begitarte bat, xehetasun moralak eta istorio labur bat ehuntzen nituen haren inguruan.
|
|
2022
|
|
|
Baldin eta Ipuin Herrialdea dela onartzen badugu, noski –esan zuen Elenak barre txikiarekin, besoak zabalduz, Itxaro Bordak buruarekin ezetz adierazten zuela begi bazterrez ikusi ondoren– Hots, historia zartatu bat izateaz gain, adostasun nazional askoren faltan egoteaz gain, hiru lurralde administratibotan zatituta egoteaz gain eta abar, egoera diglosiko bat daukagu jaun eta jabe. Eta irudipena
|
daukat
ipuina ondo hazten dela hizkuntzek talka egiten duten lurraldeetan, hots, hizkuntzek talka egiten duten idazleengan. Ez galdetu zergatik, oraindik ez dut nahikoa hausnartu kontuaz.
|
|
|
Frank O’Connor idazle irlandarrak ere oso argi
|
zeukan
ipuinaren eta nobelaren arteko aldea ez datzala soilik, ezta agian nagusiki ere, luzeran. Hala zioen The Paris Reviewen 1957an, Joyce-rentzat eztenkada eta guzti:
|
|
|
Ba al daukazu babarrunen inguruko ipuin saiorik? ”, “Bai, noski, zer nahi dituzue, babarrun zuriak ala gorriak (puzkerraren soinua)? ” (Berriro publikoari zuzenduko zaio) Ea, ez zait inoiz bururatu babarrunen inguruko ipuin saio bat osatzea… Baina berdin dio. Aurretik
|
daukazun
ipuin bati gehitzen diozu otordu bat… Eta zer izango dute protagonistek bazkaltzeko. Ba babarrunak eta listo, jendea gustura, eta hortik aurrera ipuin hori Babarrunen ipuina izatera igaroko da.
|
|
2023
|
|
|
Aldizkaria kalean dago. Kosmeri ere esan barik
|
dauka
ipuina eskatu dionik. Dagoeneko, ez da horrenbeste bere burua nabarmentzea, baizik eta ez zaiola ezer bururatu ipuinerako.
|