|
2008
|
|
|
III. Horren guztiaren osagarri, beraz, euskarak ez dituen aldaerak edo ondo garatu gabe
|
dauzkan
aldaerak sortzeko, bultzatzeko eta aberasteko ikerbideak finkatu behar dira. Nire ustez, ikerbideak hiru dira.
|
|
|
– Bariazio diafasikoa, hiztunak berak dauzkan erregistroen arabera
|
dauzkan
aldaerak.
|
|
2010
|
|
|
esan nahi duen (hori da erregostean zehar osagaiei gertatzen zaiena). Teknika honek
|
badauka
aldaera ezagun bat, txingarreztatzea (braseado gaztelaniaz), non jakia denbora luzez su motelean eta barazkigeruza baten gainean kozinatzen den.
|
|
|
ezaugarri sentsorial espezifikoak lortzea (usaina, zaporea?) eta elikagaia erakargarriago, bigunago eta digeritzeko errazago bihurtzea. Erretzeak
|
badauka
aldaera bat, gainerretzea, zein jadanik kozinatutako jakien azala txigortzeko erabiltzen den.
|
|
2011
|
|
|
Aipatu ditugun hizkuntzaren irakaskuntzari dagozkion alderdi horietan guztietan aldaera estandarra izan ohi da irakaskuntza eta ikaskuntza edukia, alegia, ikasleek menderatu beharreko hizkuntza formak, egiturak eta erabilerak aldaera estandarrarenak izan ohi dira. Baina hizkuntza gutxitu asko eta askok ez
|
dauka
aldaera estandarrik, alegia, hezkuntza sistemaren bidez komunitatean hedatu beharreko aldaera komunik. Ondo gogoan izan behar da hizkuntza estandarraren kontzeptua Mendebaldeko gizarteetakoa dela, hizkuntza idatziarekin lotu izan dena, gainera (Martí et al., 2005).
|
|
2015
|
|
|
belarri (ez beharri, begarri). Euskal Herriko mendebalean eta erdialdean erabiltzen da l
|
daukan
aldaera. Landuccik, Lazarragak eta Betolatzak baliatu zuten.
|
|
|
Gamizek, berriz, bekala baliatu zuen. Gaur egun Sakanako mendebalean erabiltzen da k
|
daukan
aldaera hori, Burundan eta Ergoienean, baina Nafarroan barrena eremu zabalagoa zeukan antzina.
|
|
|
guzti. Oso eremu berezia osatzen du zt kontsonante multzoa
|
daukan
aldaera honek. Arabako lekuko guztiek baliatu zuten.
|
|
|
Gasteiz inguruko toponimian ere azaltzen da eta Zuberoan ere izan da. Ziurrenera, zaharra da n
|
daukan
aldaera hori (Mitxelena 1977: 340).
|
|
|
Gaur egun ere bizirik dago Barrundian, Donemiliagan eta Agurainen. Euskal Herriko erdialdean erabiltzen dira nd/ ng kontsonante multzoak
|
dauzkaten
aldaerak (txindurri/ txingurri).
|
|
|
orain. Gaur egun Euskal Herriko mendebalean eta erdialdean erabiltzen da amaieran n
|
daukan
aldaera. Arabako lekuko guztietan agertzen da.
|
|
|
Landucciren hiztegian agertzen da. Sakanan ere n
|
daukaten
aldaerak erabiltzen dira gaur egun. Mikoletak, era berean, arauncea idatzi zuen, Bilbo aldeko euskaran. Gaur egun ere ezaguna da Bizkaiko hego mendebalean:
|
|
2017
|
|
|
Landucci eta Lazarraga arabarren izkribuetan etzin agertzen da; baita Euskal Herriko beste alderdi batzuetan ere. Bizkaiko sartaldean eta Busturialdean hitz hasieran i
|
daukaten
aldaerak (itxun, itxundu) erabiltzen dira. Úmiek dának lurrien etzunde ibilli sien, umeak denak lurrean etzanda ibili ziren?.
|
|
|
Arrazoia. Hasieran e
|
daukan
aldaera erabiltzen da mendebalean. Landucci eta Lazarraga arabarren izkribuetan ere bada.
|
|
|
Arrautza. Leioan, Nerbioi ibarrean, Zeberion eta Orozkon erabiltzen da n
|
daukan
aldaera. Legution ere izan da.
|
|
|
Anaia. Bizkaiko sartaldeko eremu zabalean erabiltzen da [x] ahoskera
|
daukan
aldaera hau: Uribe Kostan, Txorierri gehienean. Larrabetzun ez bestean?, Nerbioi ibarrean, Zeberion eta Orozkon.
|
|
|
Iltzea. Badirudi Bizkaian sortutakoa dela n
|
daukan
aldaera. Aramaion eta Leintz haranean ere bada.
|
|
|
guzti. Mendebalean zt
|
daukan
aldaera erabiltzen da; arrotza da guzi. Arabako lekukoetan ere guzti daukagu:
|
|
2019
|
|
|
Dislexiaren %5eko prebalentzia kontuan izanik, azpimarragarria da zenbait familiatan kideen erdiak (%50) direla dislexiko. Hori dela eta, pentsa dezakegu dislexian eragin handia
|
daukan
aldaera genetiko ezohikoren bat egon litekeela horrelako familiatan. Hiru belaunalditan hamarretik gora dislexiko izan dituen bi familia aztertu ditugu, dislexian eragina izan lezaketen gene berriak bilatzeko.
|