|
2010
|
|
|
Berretsiz, arraza, larru kolore edo jatorri etnikoaren ondoriozko arrazoiengatik, gizakien arteko bereizkeria oztopo bat dela, nazioen arteko harremanak lagun artekoak eta baketsuak izan
|
daitezen
, eta bereizkeria horrek kalte egin diezaiekeela herrialdeen bakeari eta segurtasunari, bai eta pertsonen elkarbizitzari ere, nahiz eta estatu bateko mugak ez gainditu,
|
|
|
Erabakia harturik, behar diren neurri guztiak hartzeko, lehenbailehen arraza bereizkeria ezaba
|
dadin
, horren mota eta agerpenak edozein izanik ere, eta doktrina nahiz eginera arrazista guztiak prebenitu eta borrokatzeko, arrazen artean elkar ulertzea susta dadin, eta nazioartean arraza segregazio nahiz bereizkeria guztietarik aske den erkidegoa eraiki dadin.
|
|
|
Erabakia harturik, behar diren neurri guztiak hartzeko, lehenbailehen arraza bereizkeria ezaba dadin, horren mota eta agerpenak edozein izanik ere, eta doktrina nahiz eginera arrazista guztiak prebenitu eta borrokatzeko, arrazen artean elkar ulertzea susta
|
dadin
, eta nazioartean arraza segregazio nahiz bereizkeria guztietarik aske den erkidegoa eraiki dadin.
|
|
|
Erabakia harturik, behar diren neurri guztiak hartzeko, lehenbailehen arraza bereizkeria ezaba dadin, horren mota eta agerpenak edozein izanik ere, eta doktrina nahiz eginera arrazista guztiak prebenitu eta borrokatzeko, arrazen artean elkar ulertzea susta dadin, eta nazioartean arraza segregazio nahiz bereizkeria guztietarik aske den erkidegoa eraiki
|
dadin
.
|
|
|
Asmoa izanik, arraza bereizkeria mota guztiak ezabatzeko Nazio Batuen Adierazpenak ezarri dituen printzipioak praktikan jartzea, eta xede horrekin ziurtatzea neurri praktikoak ahalik arinena har
|
daitezela
,
|
|
|
4.Arraza edo etnia talde nahiz pertsona batzuen aurrerapen egokia ziurtatzeko helburuarekin bakarrik hartutako neurri bereziak, talde eta pertsona horiek behar duten laguntza premiazkoa denean, berdintasun baldintzetan berma
|
dakien
giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen izatea edo egikaritza, ez dira arraza bereizkeriazko neurritzat hartuko, betiere, horren ondorioz ez badira ezartzen eskubide desberdinak arraza talde desberdinentzat, eta neurri horiek indarrean jarraitzen ez badute, neurriok zein helbururekin hartu eta helburuok lortu ondoren.
|
|
|
2.Estatu alderdiek, inguruabarrek hala eskatzen dutenean, neurri berezi eta zehatzak hartuko dituzte, gizarte, ekonomia eta kultura esparruetan, bai eta beste esparru batzuetan ere, arraza talde batzuek edo talde horietako pertsona batzuek garapen eta babes egokia izatea ziurtatzeko, berdintasun baldintzetan berma
|
dadin
pertsona horiek oso osoan izatea giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak.Neurri horien ondorioa inoiz ez da izango arraza talde desberdinentzako eskubide desberdinak edo bananduak iraunaraztea, neurri horiek zein helbururekin hartu eta helburuok lortu ondoren.
|
|
|
...e guztiak, halakoek baliatzen dituztenean arraza baten edo larru kolore nahiz jatorri etniko jakin bateko pertsonen nagusitasunean oinarritutako ideia nahiz teoriak, edo halakoek justifikatu edota sustatu nahi dutenean arraza gorrotoa eta arraza bereizkeria, horien mota edozein izanik ere; eta bereizkeria hori gauzatzera bultzatzen duten egintza guztiak edo horrelako bereizkeriazko jarduerak ezaba
|
daitezen
, berehalakoak eta positiboak izango diren neurriak hartzeko konpromisoa hartzen dute. Halaber, xede horrekin, estatu alderdiek Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalera bildutako printzipioak, bai eta konbentzio honetako 5 artikuluan esanbidez adierazitako eskubideak ere, behar den moduan aintzat hartu ondoren, besteak beste, hurrengo neurriak hartzen dituzte:
|
|
|
1.a) Behin Komiteak beharrezkotzat jotzen duen informazio guztia lortu eta aztertuta, lehendakariak Adiskidetze Batzorde Berezia izendatuko du (aurrerantzean Batzorde deituko dena); batzorde hori bost pertsonak osatuko dute, Komitearen kide izan
|
daitezkeenak
ala ez.Batzordeko kideak izendatuko dira gatazkako alderdien erabateko eta ahobatezko adostasunarekin, eta euren jardunbide egokiak estatu interesdunen esku jarriko dira, arazoa adiskidetasunez konpondu ahal izateko, konbentzio honetan ezarritakoa oinarritzat hartuz.
|
|
|
Kontuan harturik, ziurtatu
|
dadin
Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Itunaren (aurrerantzean ituna deituko denaren) asmoak ahalik eta gehien lortzea eta horren xedapenak aplikatzea, komenigarri litzatekeela itunaren IV. zatian ezarri Giza Eskubideen Komitea (aurrerantzean Komitea deituko dena) ahalbidetzea, Protokolo honetan jasotakoaren arabera, itunaren edozein eskubide urratzeagatik biktimak direla adierazten duten giza...
|
|
|
1.Familiari, gizartearen osagai natural eta funtsezkoa den heinean, eman behar zaio ahalik eta babesik eta laguntzarik handiena, bereziki, familia era
|
dadin
, eta familia bere ardurapeko seme alaben zaintzaz eta hezkuntzaz arduratu behar den bitartean.Ezkontza egin da ezkongaien adostasun askearekin.
|
|
|
Itun honetako estatu alderdi guztiek, itun horren alderdi egiteko unean, ezin izan badute ezarri euren metropoli lurraldean edo euren jurisdikziopeko beste lurralde batzuetan lehen irakaskuntza nahitaez eta dohainik, konpromisoa hartzen dute, bi urteko epean ekintza plan zehaztua egin eta onartzeko, denentzat nahitaezko eta dohaineko irakaskuntzaren printzipioa arian arian aplika
|
dadin
, planean finkatutako urte kopuru jakin eta zentzudun batean.
|
|
|
a) Elikagaien ekoizpen, kontserbazio eta banaketa metodoak hobetzeko, jakitate tekniko eta zientifikoak erabat erabiliz, elikadurari buruzko printzipioak hedatuz eta nekazaritza araubideak hobetuz edo eraldatuz, aberastasun naturalen ustiapen eta erabilera eragingarriak lor
|
daitezen
;
|
|
|
b) Ziurtatzeko munduko elikagaien banaketa bidezkoa izatea, beharrizanen araberakoa, aintzat hartuz elikadura produktuak inportatzen edo esportatzen dituzten herrialdeei sor
|
dakizkiekeen
arazoak.
|
|
|
b) Aurreko idatz zatia ezin izango da interpretatu herrialde jakin batzuetan auzitegi eskudun batek ezarri zigorra betetzea debekatzeko, zigor hori derrigorreko lana denean, baldin eta herrialde horietan zenbait delitu zigor
|
badaitezke
, espetxealdi zigorraz ez ezik, derrigorreko lanekin ere.
|
|
|
...a guztiak atzerapenik gabe jarriko dira epailearen edo eginkizun judizialak gauzatzeko legeak baimendutako beste funtzionario baten esku, eta atxilotu edo preso horiek eskubidea izango dute zentzuzko epean epaiketa izateko edo aske gelditzeko.Epaiketa izan behar duten pertsonen aurre neurrizko espetxealdia ez da izan behar erregela nagusia, baina pertsona horien askatasuna berme batzuen mende izan
|
daiteke
, berme horien helburua bada akusatua epaiketa ekitaldian edo eginbide prozesalen edozein unetan ager dadila ziurtatzea eta, hala denean, epaitza betearaztea.
|
|
|
...ste funtzionario baten esku, eta atxilotu edo preso horiek eskubidea izango dute zentzuzko epean epaiketa izateko edo aske gelditzeko.Epaiketa izan behar duten pertsonen aurre neurrizko espetxealdia ez da izan behar erregela nagusia, baina pertsona horien askatasuna berme batzuen mende izan daiteke, berme horien helburua bada akusatua epaiketa ekitaldian edo eginbide prozesalen edozein unetan ager
|
dadila
ziurtatzea eta, hala denean, epaitza betearaztea.
|
|
|
b) Auzipetutako adingabeak adin nagusikoengandik bananduta egongo dira eta lehenbailehen jarriko dira auzitegien esku, epaituak izan
|
daitezen
.
|
|
|
5.Delitu batengatik errunduntzat jotzen diren pertsona guztiek eskubidea izango dute, kondena epaitza eta ezarritako zigorra goragoko auzitegi baten esku utz
|
daitezen
, legeak ezarritakoarekin bat etorriz.
|
|
|
6.Gerogarrenean, kondena epai irmoa aurkaratzen denean edo kondenatua indultatzen denean, akats judiziala egin dela frogatzen duen egitateren bat gertatzeagatik edo egiaztatzeagatik, epai horren ondorioz zigorra jasan duenak kalte ordaina jaso du, legearekin bat etorriz, salbu eta egiaztatzen denean berari egotz
|
dakiokeela
, oso osoan edo zati batean, garaiz azaldu ez izana egitate ezezaguna.
|
|
|
Gizaki guztiek edonon daudela ere eskubidea dute euren nortasun juridikoa aitor
|
dakien
.
|
|
|
Itun honen arabera, Komitearen eginkizunak eragingarritasunez gauza
|
daitezen
, Nazio Batuetako idazkari nagusiak behar adina langile eta zerbitzu ezarriko ditu.
|
|
|
...idatzizko komunikazio baten bidez.Hiru hilabeteko epean, komunikazioa zein datatan jaso eta data horretatik zenbatzen hasita, estatu jasotzaileak komunikazioa bidali duen estatuari idatziz emango dio arazoa argitzeko azalpena edo beste edozein adierazpen; azalpen edo adierazpen horrek aipatuko ditu, ahal den neurrian eta egoki den heinean, arazoari begira hasi diren, gauzatzen ari diren edo balia
|
daitezkeen
prozedura nazionalak eta errekurtsoak.
|
|
|
c) Komitearen mende zein arazo utzi eta Komiteak arazo horien gaineko ardura izango du, egiaztatu ondoren arazo horretan barne jurisdikzioan balia
|
daitezkeen
errekurtso guztiak jarri eta agortu direla, nazioarteko zuzenbidean orokorrean onartzen diren printzipioekin bat etorriz.Erregela hori ez da aplikatuko aipatu errekurtsoen izapideak justifikaziorik gabe luzatzen direnean.
|
|
|
...horiek gordailutuko dituzte Nazio Batuetako idazkari nagusiaren esku utzita; idazkari horrek adierazpen horien kopia bidaliko die gainerako estatu alderdiei.Adierazpen oro edozein unetan kendu ahal izango da, idazkari nagusiari zuzendutako jakinarazpenaren bidez.Adierazpen horiek kentzea ez da oztopo izango, artikulu honen ondorioz zein komunikazio eman eta komunikazio horretako edozein gai azter
|
dadin
; artikulu honen ondorioz ez da onartuko estatu alderdi baten komunikazio berririk, idazkari nagusiak adierazpena kentzeko jakinarazpena jaso eta gero, estatu alderdi interesdunak adierazpen berria egin duenean izan ezik.
|
|
|
2.Estatu alderdi bakoitzak konpromisoa hartzen du neurri egokiak ezartzeko, bere konstituzio prozeduren eta itun honetako xedapenen arabera, itun honetako eskubideak eragingarriak izan
|
daitezen
beharrezkoak diren legeria xedapenak edo beste izaera batekoak emateko, baldin eta eskubide horiek aldez aurretik ez bazeuden bermatuta lege xedapenen edo beste izaera bateko xedapenen bidez.
|
|
|
b) Agintari eskudunak, halakoak izan
|
daitezkeela
epaiketa, administrazio edo legegintza arlokoak, edo estatuko lege sistemak ezarritako agintari eskudunetatik beste edonork, erabakitzea errekurtsoa jartzen duen pertsonaren eskubideen gainean, eta errekurtso judizialaren aukerak garatzea;
|
|
|
Estatu alderdiek egoki diren neurri guztiak hartuko dituzte, haurrek egoera fisikoa eta psikologikoa berreskura dezaten eta haurrak gizartera
|
daitezen
sustatzeko, haurrak hurrengoen biktima direnean: edozein abandonu, esplotazio edo abusuren biktima; tortura edo bestelako tratu edo zigor krudel, anker edo apalesgarriren biktima; gatazka armatuetako biktima.Berreskuratze eta gizarteratze hori gauzatuko da osasuna, norberarenganako errespetua eta haurren duintasuna suspertzen dituen giroan.
|
|
|
1.Alegatzen denean haurrek zigor legeak hautsi dituztela edo haur horiek akusatzen direnean edo errudunak direla adierazten denean, lege horiek hausteagatik, orduan, estatu alderdiek aitortzen dute haur horien eskubidea, tratatu
|
daitezen
eurengan duintasunaren eta balioaren zentzua suspertzeko moduan; horrekin lortu nahi da haur horien errespetua gehitzea, enparauen oinarrizko eskubideei eta oinarrizko askatasunei begira, eta kontuan hartzea haurren adina, eta zein garrantzitsua den haurren gizarteratzea sustatzea eta haurrek gizartean eginkizun eraikitzailea bereganatzea.
|
|
|
3.Estatu alderdiek egoki diren neurri guztiak hartuko dituzte, haurrentzako lege, prozedura, agintari eta erakunde bereziak ezar
|
daitezen
sustatzeko, alegatzen denean haurrek zigor legeak hautsi dituztela edo haurrak akusatzen direnean edo errudun direla adierazten denean, lege horiek hausteagatik, eta bereziki hurrengo neurriak:
|
|
|
Konbentzio honetan xedatutakoak ez ditu ukituko haurren eskubideak gauzatzeko aproposago diren xedapenak, eta hurrengoetara bilduta egon
|
daitezkeenak
:
|
|
|
11.Konbentzio honen arabera, Komitearen eginkizunak eragingarriak izan
|
daitezen
, Nazio Batuetako idazkari nagusiak behar adina langile eta zerbitzu ezarriko ditu.
|
|
|
2.Estatu alderdiek zainduko dute eskubide horiek aplikatzen direla, legeria nazionalarekin eta gai horretan kasuan kasuko nazioarteko tresnen ondorioz euren gain hartu dituzten betebeharrekin bat etorriz, batez ere, haurrak apatrida izan
|
litezkeenean
halakorik ezean.
|
|
|
2.Haurrak euren nortasun osagai batzuez edo guztiez gabetuak direnean, estatu alderdiek laguntza eta babes egokiak eman dituzte, nortasun hori lehenbailehen berrezar
|
dadin
.
|
|
|
1.Estatu alderdiek zainduko dute haurrak gurasoengandik bananduak ez izatea horien borondatearen aurka, salbu eta, berrikuspen judiziala gorabehera, agintari eskudunek erabakitzen dutenean, aplikagarri diren lege eta prozedurekin bat etorriz, banantze hori beharrezkoa dela haurren interes gorenari begira.Erabaki hori beharrezkoa izan
|
daiteke
kasu jakin batzuetan, hala nola, gurasoek haurrei tratu txarra ematen dietenean edo haurrei begira arretarik jartzen ez dutenean, edo gurasoak bananduta bizi direnean eta haurrek bizilekua izateko tokiari buruz erabakia hartu behar denean.
|
|
|
2.Horretarako, haurrei modu berezian emango zaie aukera, eurek esan beharrekoa entzun
|
dadin
, haurrei buruzko prozedura judizial eta administratibo guztietan, zuzenean nahiz ordezkariaren bidez edo organo egoki baten bidez, lege nazionaleko prozedura arauekin bat etorriz.
|
|
|
2.Eskubide horren egikaritza murrizketa batzuen mende izan
|
daiteke
, murrizketok soil soilik legeak jasotakoak eta beharrezkoak izan dutela:
|
|
|
2.Babes neurri horiek bere baitara bildu lituzkete, egoki denaren arabera, prozedura eragingarriak, gizarte programak ezar
|
daitezen
, haurrei eta haurrak zaintzen dituztenei eskaintzeko behar adinako laguntza, bai eta bestelako prebentzio mota batzuk ezar daitezen ere, eta, berebat, haurrei dagokienez, arestian aipatu tratu txarren kasuak daudenean, halakoak identifikatu, jakinarazi, erakunde baten esku utzi, ikertu, tratatu eta begiratu daitezen, eta, egoki denaren arabera, esku hartze judiziala izan dadin.
|
|
|
2.Babes neurri horiek bere baitara bildu lituzkete, egoki denaren arabera, prozedura eragingarriak, gizarte programak ezar daitezen, haurrei eta haurrak zaintzen dituztenei eskaintzeko behar adinako laguntza, bai eta bestelako prebentzio mota batzuk ezar
|
daitezen
ere, eta, berebat, haurrei dagokienez, arestian aipatu tratu txarren kasuak daudenean, halakoak identifikatu, jakinarazi, erakunde baten esku utzi, ikertu, tratatu eta begiratu daitezen, eta, egoki denaren arabera, esku hartze judiziala izan dadin.
|
|
|
...lituzkete, egoki denaren arabera, prozedura eragingarriak, gizarte programak ezar daitezen, haurrei eta haurrak zaintzen dituztenei eskaintzeko behar adinako laguntza, bai eta bestelako prebentzio mota batzuk ezar daitezen ere, eta, berebat, haurrei dagokienez, arestian aipatu tratu txarren kasuak daudenean, halakoak identifikatu, jakinarazi, erakunde baten esku utzi, ikertu, tratatu eta begiratu
|
daitezen
, eta, egoki denaren arabera, esku hartze judiziala izan dadin.
|
|
|
...te programak ezar daitezen, haurrei eta haurrak zaintzen dituztenei eskaintzeko behar adinako laguntza, bai eta bestelako prebentzio mota batzuk ezar daitezen ere, eta, berebat, haurrei dagokienez, arestian aipatu tratu txarren kasuak daudenean, halakoak identifikatu, jakinarazi, erakunde baten esku utzi, ikertu, tratatu eta begiratu daitezen, eta, egoki denaren arabera, esku hartze judiziala izan
|
dadin
.
|
|
|
...ko dute, aplikagarri diren legeekin eta prozedurekin bat etorriz, eta egoki nahiz sinesgarri den informazio guztia oinarri hartuta, adopzioa onargarria dela, haurren egoera juridikoa ikusirik, euren gurasoekin, ahaideekin eta lege ordezkariekin dituzten harremanei dagokienez, eta, betiere, hala ezartzen denean, pertsona interesdunek jakinaren gainean egonik adostu badute adopzioa, beharrezkoa izan
|
daitekeen
aholkularitza oinarri hartuta;
|
|
|
b) Aitortuko dute beste herrialde batean gauzatutako adopzioa haurrak zaintzeko beste bide bat izan
|
daitekeela
, haurrak ezin badira utzi zaintza etxe batean edo ezin bazaizkie eman adopzio familia bati, edo jatorrizko herrialdean haurrei ezin bazaie eskaini arreta egokirik;
|
|
|
1.Estatu alderdiek haur guztiei aitortuko diete Gizarte Segurantzaren onuradun izateko eskubidea, baita gizarte aseguruarena ere, eta egoki diren neurriak hartuko dituzte, eskubide hori erabat gauza
|
dadin
, euren legeria nazionalarekin bat etorriz.
|
|
|
2.Gurasoek edo haurrez arduratzen diren beste pertsonek oinarrizko ardura dute, euren ahalmen eta baliabide ekonomikoen arabera eskaintzeko haurrak gara
|
daitezen
beharrezkoak diren bizi baldintzak.
|
|
|
1.Estatu alderdiek haurren eskubidea aitortzen dute, babesa izateko esplotazio ekonomikoaren aurka eta edozein lan egitearen aurka, baldin eta lan hori izan
|
badaiteke
euren hezkuntzarako arriskutsua edo oztopoa, edo euren osasunarentzat edo garapen fisiko, mental, espiritual, moral edo sozialarentzat kaltegarria.
|
|
|
Gogoa izanik, protokolo honen bidez nazioarteko konpromisoa hartzeko, heriotza zigorra indarrik gabe utz
|
dadin
,
|
|
|
Jakitun izanik, langile migratzaileen fluxuek duten ondorioa estatuetan eta herrialde interesdunetan, eta gogoa izanik, estatuen jarrerak bateratzen lagun dezaketen arauak ezartzeko, horien bidez onar
|
daitezen
oinarrizko printzipioak, langile migratzaileen eta horien familiakoen tratamenduari dagokionez,
|
|
|
2.Estatu alderdiek ahaleginak egingo dituzte neurri egokiak hartzeko, saihestu
|
dadin
langile migratzaileen eta horien familiakoen sarrera eta aurrezkiek tributazio bikoitza izatea.
|
|
|
...miliakoak atzerapenik gabe jarriko dira epailearen edo eginkizun judizialak gauzatzeko legeak baimendutako beste funtzionario baten esku, eta atxilotu edo preso horiek eskubidea izango dute zentzuzko epean epaiketa izateko edo aske gelditzeko.Epaiketa izan behar duten pertsonen aurre neurrizko espetxealdia ez da izan behar erregela nagusia, baina pertsona horien askatasuna berme batzuen mende izan
|
daiteke
, berme horien helburua bada akusatua epaiketa ekitaldian edo eginbide prozesalen beste edozein unetan ager dadila ziurtatzea eta, hala denean, epaitza betearaztea.
|
|
|
...ntzionario baten esku, eta atxilotu edo preso horiek eskubidea izango dute zentzuzko epean epaiketa izateko edo aske gelditzeko.Epaiketa izan behar duten pertsonen aurre neurrizko espetxealdia ez da izan behar erregela nagusia, baina pertsona horien askatasuna berme batzuen mende izan daiteke, berme horien helburua bada akusatua epaiketa ekitaldian edo eginbide prozesalen beste edozein unetan ager
|
dadila
ziurtatzea eta, hala denean, epaitza betearaztea.
|
|
|
6.Gerogarrenean, langile migratzaile baten edo horren familiako baten aurkako kondena epai irmoa aurkaratzen denean edo kondenatua indultatu denean, akats judiziala egin dela frogatzen duen egitateren bat gertatzeagatik edo egiaztatzeagatik, epai horren ondorioz zigorra jasan duenak kalte ordaina jaso du, legearekin bat etorriz, salbu eta egiaztatzen denean berari egotz
|
dakiokeela
, oso osoan edo zati batean, garaiz azaldu ez izana egitate ezezaguna.
|
|
|
2.Langile migratzaileak eta horien familiakoak estatu alderdi batetik kanpora
|
daitezke
legearen araberako agintari eskudun baten erabakia bete behar denean bakarrik.
|
|
|
...gintari judizial batek behin betiko erabakia ematen duenean izan ezik, interesdunek eskubidea izango dute, kanporatzearen aurkaratze arrazoiak azaltzeko, bai eta euren kasua agintari eskudunaren esku uzteko ere, hark azter dezan, salbu eta segurtasun nazionaleko premiazko arrazoiek horren aurka egiten dutenean.Azterketa hori egin arte, eskubidea izango dute kanporatze erabakiaren betearazpena eten
|
dadila
eskatzeko.
|
|
|
Langile migratzaileek eta horien familiakoek toki guztietan eskubidea izango dute euren nortasun juridikoa aitor
|
dakien
.
|
|
|
Konbentzioaren zati honetako xedapenak ez dira interpretatuko agirigabeko edo egoera irregularrean dauden langile migratzaileak edo horien familiakoak erregulariza
|
daitezen
edo horien egoera modu horretara erregularizatzeko eskubidea sor dadin, eta xedapen horiek ez diete kalterik egingo konbentzio honetako VI. zatian jasotako neurriei, nazioarteko migrazioa baldintza bidezko eta egokietan egitea ziurta dadin.
|
|
|
Konbentzioaren zati honetako xedapenak ez dira interpretatuko agirigabeko edo egoera irregularrean dauden langile migratzaileak edo horien familiakoak erregulariza daitezen edo horien egoera modu horretara erregularizatzeko eskubidea sor
|
dadin
, eta xedapen horiek ez diete kalterik egingo konbentzio honetako VI. zatian jasotako neurriei, nazioarteko migrazioa baldintza bidezko eta egokietan egitea ziurta dadin.
|
|
|
...tzioaren zati honetako xedapenak ez dira interpretatuko agirigabeko edo egoera irregularrean dauden langile migratzaileak edo horien familiakoak erregulariza daitezen edo horien egoera modu horretara erregularizatzeko eskubidea sor dadin, eta xedapen horiek ez diete kalterik egingo konbentzio honetako VI. zatian jasotako neurriei, nazioarteko migrazioa baldintza bidezko eta egokietan egitea ziurta
|
dadin
.
|
|
|
2.Egoera erregularrean dauden langile migratzaileei eta horien familiakoei dagokienez, estatu alderdi interesdunak egoki denaren arabera lankidetzan arituko dira, estatu horien artean hitzartutako baldintzetan, horiek berrezartzeko baldintza ekonomiko egokiak susper
|
daitezen
.
|
|
|
7.Komitearen eginkizunak eragingarriak izan
|
daitezen
, Nazio Batuetako idazkari nagusiak behar adina langile eta zerbitzu ezarriko ditu.
|
|
|
6.Komiteak gonbita egin ahal izango die Nazio Batuetako beste erakunde espezializatu eta organo batzuetako ordezkariei, bai eta gobernuen arteko erakundeetako ordezkariei ere, bilkuretan izan
|
daitezen
eta eurek esan beharrekoa entzun dadin, euren eskumen esparruko gaiak aztertzen direnean.
|
|
|
6.Komiteak gonbita egin ahal izango die Nazio Batuetako beste erakunde espezializatu eta organo batzuetako ordezkariei, bai eta gobernuen arteko erakundeetako ordezkariei ere, bilkuretan izan daitezen eta eurek esan beharrekoa entzun
|
dadin
, euren eskumen esparruko gaiak aztertzen direnean.
|
|
|
Adierazpen oro edozein unetan kendu ahal izango da, idazkari nagusiari zuzendutako jakinarazpenaren bidez.Adierazpen horiek kentzea ez da oztopo izango, artikulu honen ondorioz zein komunikazio eman eta komunikazio horretako edozein gai azter
|
dadin
; artikulu honen ondorioz ez da jasoko estatu alderdien komunikazio berririk, idazkari nagusiak adierazpena kentzeko jakinarazpena jaso eta gero, estatu alderdi interesdunak adierazpen berria egin duenean izan ezik.
|
|
|
b) Pertsonak barne jurisdikzioan balia
|
daitezkeen
errekurtso guztiak agortu dituela; arau hori ez da aplikatuko, Komitearen ustez, errekurtsoen izapideak justifikaziorik gabe luzatzen direnean edo ziurra ez denean pertsona horri babes eragingarria emango zaionik.
|
|
|
...horiek gordailutuko dituzte Nazio Batuetako idazkari nagusiaren esku utzita; idazkari horrek adierazpen horien kopia bidaliko die gainerako estatu alderdiei.Adierazpen oro edozein unetan kendu ahal izango da, idazkari nagusiari zuzendutako jakinarazpenaren bidez.Adierazpen horiek kentzea ez da oztopo izango, artikulu honen ondorioz zein komunikazio eman eta komunikazio horretako edozein gai azter
|
dadin
; artikulu honen ondorioz ez da jasoko pertsona baten komunikazio berririk edo pertsona horren izenean egindako komunikazio berririk, idazkari nagusiak adierazpena kentzeko jakinarazpena jaso eta gero, estatu alderdi interesdunak adierazpen berria egin duenean izan ezik.
|
|
|
Konbentzio honetako 76 artikuluko xedapenak aplikatuko dira kalterik egin gabe konbentzio honen esparruko gatazkak edo salaketak konpontzeko edozein prozedurari, halakoak direnean Nazio Batuak eta erakunde espezializatuak eratzeko tresnetan edo horiek onetsitako hitzarmenetan jasotakoak, eta xedapen horiek ez dute eragotziko estatu alderdiek beste prozedura batzuetara jotzea, gatazka bat konpon
|
dadin
euren artean indarrean dauden nazioarteko hitzarmenekin bat etorriz.
|
|
|
Ezin izango zaie ukorik egin konbentzio honetan langile migratzaileei eta horien familiakoei begira jasotako eskubideei. Ez da onartuko langile migratzaileei edo horien familiakoei inolako presio motarik egitea, uko egin diezaioten aipatu eskubideetarik edozeini edo halako eskubideetakoren batez gabetu
|
daitezen
. Kontratu bidez ezin dira ezeztatu konbentzio honetan aitortutako eskubideak.
|
|
|
3.Bitariko edo alderdi anitzeko akordio aplikagarriak kontuan hartuz, estatu alderdiek ahaleginak egingo dituzte, proiektu bati lotutako langileak behar bezala babestuta egon
|
daitezen
euren jatorrizko estatuetako edo ohiko bizilekua dagoen estatuko Gizarte Segurantzako sistemetan, proiektu horri loturik dauden bitartean.Estatu alderdi interesdunek egoki diren neurriak hartuko dituzte, horren inguruan eskubideak ukatzea edo ordainketak bikoiztea saihesteko.
|
|
|
11.Nazio Batuetako idazkari nagusiak behar adina langile eta instalazio ezarriko ditu, Komitearen eginkizunak eragingarritasunez gauza
|
daitezen
, konbentzio honekin bat etorriz, eta Komitearen lehenengo bilerarako deialdia egingo du.
|
|
|
w) Jakitun izanik, beste pertsona batzuei eta euren erkidegoari begira betebeharrak dituzten pertsonek ardura dutena, bide guztiak baliatuta, ahaleginak egiteko Giza Eskubideen Nazioarteko Gutunean aitortutako eskubideak sustatu eta errespeta
|
daitezen
,
|
|
|
Konbentzio honen asmoa da sustatzea, babestea eta ziurtatzea desgai diren pertsona guztiek oso osoan eta berdintasun baldintzetan izatea oinarrizko eskubide eta funtsezko askatasun guztiak, eta pertsona horien duintasuna errespeta
|
dadila
sustatzea.
|
|
|
«Zentzuzko egokitzapen» gisa hartuko dira beharrezkoak eta egokiak diren aldarazpen eta moldaketak, halakoek ez dutenean ezartzen neurriz kanpoko edo ezegokia den zamarik, betiere, kasu jakin bati begira beharrezkoak badira, pertsona desgaituei berma
|
dakien
giza eskubide eta oinarrizko askatasun guztiak izatea edo egikaritzea, gainerakoen baldintza berberetan;
|
|
|
a) Gizartea sentsibilizatzea, baita familia mailan ere, kontzientzia gehiago har dezan pertsona desgaituei begira, eta pertsona horien eskubideak eta duintasuna errespeta
|
dadila
suspertzea;
|
|
|
c) Pertsona desgaituen ahalmenen eta ekarpenen inguruan kontzientzia har
|
dadila
sustatzea.
|
|
|
iii) Pertsona desgaituen ahalmenak, merituak nahiz trebetasunak eta pertsona horiek lan egiteko tokiari eta lan merkatuari begira egiten dituzten ekarpenak aitor
|
daitezela
sustatzea;
|
|
|
– Pertsona desgaituak modu independentean bizi
|
daitezen
eta bizitzako arlo guztietan bete betean parte har dezaten, estatu alderdiek neurri egokiak hartuko dituzte pertsona desgaituei ziurtatzeko eskuragarri izatea, gainerako pertsonen baldintza berberetan, ingurune fisikoa, garraioa, informazioa eta komunikazioak, barnean direla informazioaren eta komunikazioen sistemak eta teknologiak, eta jendaurreko edo erabilera publikoko beste zerbitzu eta insta...
|
|
|
h) Informazio eta komunikazioetarako sistema eta teknologia eskuragarrien diseinua, ekoizpena eta zabalkundea sustatzea etapa goiztiarrean, sistema eta teknologia horiek ahalik eta kosturik txikienarekin eskuratzeko modukoak izan
|
daitezen
.
|
|
|
– Estatu alderdiek berresten dute pertsona desgaituek eskubidea dutela edonon aitor
|
dakieken
nortasun juridikoa.
|
|
|
– Artikulu honetan xedatutakoa gorabehera, estatu alderdiek egoki eta eragingarri diren neurri guztiak hartuko dituzte, pertsona desgaituen eskubidea bermatzeko, gainerakoen baldintza berberetan, jabe nahiz ondasunen jaraunsle izan
|
daitezen
, euren gai ekonomikoak kontrolatu ditzaten eta banku maileguak, hipotekak eta bestelako finantza kredituen modalitateak baldintza berberekin lor ditzaten. Halaber, estatu alderdiek zainduko dute pertsona desgaituak nahierara ondasunez gabetuak ez izatea.
|
|
|
– Estatu alderdiek egoki diren neurri guztiak hartuko dituzte, susta
|
dadin
pertsona desgaituek egoera fisikoa, kognitiboa eta psikologikoa berreskuratzea, eta pertsona horien birgaikuntza eta gizarteratzea, halakoak edozein esplotazio, indarkeria edo abusu motaren biktima direnean, baita babes zerbitzuak eskainita ere.Berreskuratze eta gizarteratze hori gauzatuko dira osasunarentzat, ongizatearentzat, autoestimuarentzat, duintasunarentzat eta pertsonaren autonomiarentza...
|
|
|
– Estatu alderdiek legeria eta politika eragingarriak egingo dituzte, emakumea eta haurtzaroa oinarri hartzen dituzten legeria eta politikak barne harturik, ziurtatzeko pertsona desgaituen aurkako esplotazio, indarkeria eta abusu kasuak detektatu, ikertu eta, hala denean, epaitu
|
daitezela
.
|
|
|
Desgai den pertsona orok eskubidea du bere osotasun fisikoa eta mentala errespeta
|
daitezen
, gainerakoen baldintza berberetan.
|
|
|
b) Desgaituak gaitasunaz gabetuak ez izatea, desgaitasun arrazoiengatik, gaitasun hori denean euren naziotasunari buruzko agiriak edo bestelako identifikazio agiriak lortu, eduki edo erabiltzeko, edo prozedura egokiak baliatzeko, immigrazio prozedura kasu, beharrezkoak izan
|
daitezkeenak
joan etortzeko askatasunerako eskubidearen egikaritza ahalbidetzeko;
|
|
|
Konbentzio honetako estatu alderdiek aitortzen dute pertsona desgaitu guztiek baldintza berberetan eskubidea izatea erkidegoan bizitzeko, gainerakoen aukera berberetan, eta neurri eragingarri eta egokiak hartuko dituzte, pertsona desgaituek eskubide hori oso osoan izan dezaten eta pertsona horiek erkidegora bil
|
daitezen
, eta bertan parte har dezaten, modu berezian ziurtatuz:
|
|
|
– Estatu alderdiek neurri eragingarri eta egokiak hartuko dituzte pertsona desgaituen aurkako bereizkeria amaitzeko, ezkontza, familia, aitatasuna eta harreman pertsonalekin zerikusia duten gai guztietan, eta pertsona desgaituak gainerakoen baldintza berberetan izan
|
daitezela
lortzeko, hurrengoak ziurtatzeko helburuarekin:
|
|
|
3.Estatu alderdiek pertsona desgaituei emango diete bizitzarako eta garapen sozialerako trebetasunak ikasteko aukera, ahalbidetu
|
dadin
hezkuntzan horien partaidetza izatea erabatekoa eta baldintza berberetan, eta erkidegoko kide gisa.Horretarako, estatu alderdiek neurri egokiak hartuko dituzte, horien artean direla:
|
|
|
a) Ahalik eta etaparik goiztiarrenean has
|
daitezen
eta oinarritzat har dezaten pertsonaren beharrizanen eta gaitasunen inguruan diziplina anitzetatik egin beharreko ebaluazioa;
|
|
|
b) Babes dezaten erkidegoan eta gizarteko alde guztietan parte hartzea eta horietara biltzea, borondatezkoak izan
|
daitezen
, eta pertsona desgaituentzat eskuragarri izan daitezen, euren erkidegotik ahalik gertuena, baita nekazaritza guneetan ere.
|
|
|
b) Babes dezaten erkidegoan eta gizarteko alde guztietan parte hartzea eta horietara biltzea, borondatezkoak izan daitezen, eta pertsona desgaituentzat eskuragarri izan
|
daitezen
, euren erkidegotik ahalik gertuena, baita nekazaritza guneetan ere.
|
|
|
1.Estatu alderdiek aitortzen dute pertsona desgaituek duten eskubidea lan egiteko, gainerakoen baldintza berberetan; horrek berarekin dakar eskubidea, bizimodua ateratzeko aukera izan
|
dadin
, askatasunez aukeratu edo onartutako lanaren bidez, pertsona desgaituentzako irekiak, integratzaileak eta eskuragarriak diren lan merkatu eta inguruetan.Estatu alderdiek babestu eta sustatuko dute lan egiteko eskubidearen egikaritza, baita enpleguak iraun bitartean desgaitasunen bat jasaten duten pertsonen kasuan ere, neurri egokiak hartuz, legeria ematea barne; neurri horien artean izango dira:
|
|
|
4.Pertsona desgaituek eskubidea izango dute, gainerakoen baldintza berberetan, euren kultura eta hizkuntza nortasun berezia aitortuak eta babestuak izan
|
daitezen
, baita zeinu hizkuntza eta gorren kultura ere.
|
|
|
b) Ziurtatzea pertsona desgaituek aukera izan dezatela halako pertsonentzako kirol eta jolas jarduera zehatzak garatzeari eta jarduera horietan parte hartzeari dagokienez, eta, horretarako, bultzatzea, gainerakoen baldintza berberetan eskain
|
dakizkien
heziketa, prestakuntza eta baliabide egokiak;
|
|
|
b) Nazioarte mailan onartutako arauak bete dira, babes
|
daitezen
giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak, bai eta printzipio etikoak ere, estatistikak bildu eta erabiltzeari dagokionez.
|
|
|
...etza hori sustatzearen garrantzia aitortzen dute, konbentzio honetako helburuak eta asmoa eragingarri egiteko esfortzu nazionalen babes gisa, eta ondore horretarako neurri egoki eta eragingarriak hartuko dituzte, estatuen artean eta, hala denean, kasuan kasuko nazioarteko eta erregio mailako erakundeekin eta gizarte zibilarekin, batik bat, pertsona desgaituen erakundeekin.Neurri horien artean izan
|
daitezke
:
|
|
|
a) Zaintzea nazioarteko lankidetza, nazioarteko garapen programak barne, pertsona desgaituentzako integratzailea eta eskuragarria izan
|
dadila
;
|
|
|
b) Gaitasuna susper
|
dadila
ahalbidetu eta babestea, horretarako trukatu eta zabal daitezkeela informazioa, esperientziak, prestakuntza programak eta gomendatutako praktikak ere;
|
|
|
b) Gaitasuna susper dadila ahalbidetu eta babestea, horretarako trukatu eta zabal
|
daitezkeela
informazioa, esperientziak, prestakuntza programak eta gomendatutako praktikak ere;
|
|
|
d) Bidezkoa dena kontuan hartuz, laguntza egokia, teknikoa eta ekonomikoa ematea, hori egin
|
daitekeela
, halaber, teknologia eskuragarriak eta laguntza teknologiak lortzea ahalbidetuz, eta teknologia horiek tartekatuz, bai eta horiek eskualdatuz ere.
|
|
|
1.Estatu alderdiek, euren antolaketa sistemarekin bat etorriz, gobernu erakunde bat edo gehiago izendatuko dituzte, konbentzio hau aplikatzeko ardura izango dutenak, eta sakon aztertuko dute koordinazio mekanismoren bat ezarri edo izendatzeko aukera, kasuan kasuko neurriak sektore eta maila desberdinetan har
|
daitezen
ahalbidetzeko.
|
|
|
b) Sarrera izatea, aldez aurretik agintari judizialak hori baimenduta, hala behar denean, eta baimen hori ahalik azkarren emanik, edozein atxilotze tokitan eta desagertutako pertsona egon
|
daitekeen
beste edozein tokitan, horretarako zentzuzko arrazoiak daudenean.
|