|
2001
|
|
|
M k 80 milimetroko perimetroarekin ukan
|
daitekeen
azalera handiena du.
|
|
|
: 348,75 dm be5te unitate batean adierazteko, tipiagoa a/ a handiagoa izanik ere, konbert5io tau/ a erabil
|
daiteke
.
|
|
|
Konberte; io tau/ a bat ere erabil
|
daiteke
baina zutabe bakoitzean, bi zifraren lekua atxiki behar da.
|
|
|
Luzera, edukiera, masa, edo azalera neurrietan, kalkulurik gabe unitatez aida
|
daiteke
.
|
|
|
Erran nahi du ene elgean: 34 Eiffel dorre koka
|
daitezkeela
.
|
|
|
Hola ere idatz
|
daiteke
: � x 18= 12
|
|
|
[g] Lehen ariketan aurkitu baliokidetasuna erabiliz, zenbaki baten zatikia hartu behar den problema biderketa pausatuz ebatz
|
daiteke
.
|
|
|
Zerrenda honetan, desberdintza doblean koka
|
daitezkeen
zenbakiak aurki itzazu. Desberdintza kopia zenbaki egokiez osatuz.
|
|
|
(0 37 mm erradioko zirkuluaren zentroa da.) Erdiguneko karratutik has
|
zaitezke
.
|
|
2002
|
|
|
� Kalkulu zalua: ikus 34 or. Hemen hauxe proposa
|
daiteke
:
|
|
|
[g 10en batuketa deskonposaketa guziak aurkitu (serie bat lez goititzen dela bestea 1ez tipitzen delarik ohar
|
gaitezke
).
|
|
|
(fileta [g: 10, 20, 30 gaiko bilduma antolatuak kontatu, Jkasleak lagunt
|
daitezke
kopuru horiek Kanikarren kutxetan edo Dederen 10naka bilduak diren gaiak gordeak direlarik. kaniketan bezala irudikatzera bultzatuz (ikus 64 sk.).
|
|
|
" unitate" hitzaren orde" batekoa" erabiltzen dugu. Ha/ aber," hamarrekoa" edo" hamarra" erran
|
daiteke
. Adibidez:
|
|
|
10 bola daude abakoaren lerro batean. Sekuentzia abako handi bat daukan kartoia erabiliz has
|
daiteke
{ fitxategiaren bukaeran): ikasleek bola kopuru zehatz baten inguratzen ikasten dute.
|
|
|
[Q] Emana den bola kopuruaren bilduma sortu eta erabilia den batuketazko deskonposaketa azaldu. Abako handia dakarren kartoiari esker ariketa osagarriak egin
|
daitezke
.
|
|
|
50 ezaupidea agerrarazi. Fitxategi bukaerako kartoia erabil
|
daiteke
.
|
|
|
{ 7S. orrialdean bezala). baliatzen dutela ohartu. Diruaren taula erabil
|
daiteke
(fitxategiaren bukaeran ikus). lkasleek 10 euroko billeteak baizik ez baitituzte, egoera honetan ere deskonposaketak 10ekin egin dituzte. C eta D jardueretan, ikasleek billeteak eta txanponak eskematikoki marrazten dituzte, 104 orrialdeko A jardueran bezala.
|
|
|
9+ 4, emaitza idatz (g Ariketa osagailuendako, diru taula erabil ezazue".
|
daiteke
. atuk etaren kalkulatzeko jokabidea: hamarrekoa gainditu (2)
|
|
|
� Sekuentzia Zenbakien tau/ a Kanikarrek eta Dedek bezala Gokoarekin has
|
daiteke
(ikus fitxategiaren bukaeran). Zenbakiak 69tik 79ra bereziki berrikusten dira (ikus 100 orrialdeko A oharra).
|
|
|
(6] Buruketa: zenbakien idazkerak (billeteetan eta txanponetan ageri dira} edo bildumen marrazkiak erabiliz (gauza bakoitzak euro 1 balio duelarik) batura atzeman
|
daiteke
.
|
|
|
2 zifrako eta zifra 1eko bi zenbakiren batuketa: lehenik batekoei kasu emanen diegu beste hamarrekorik sor
|
daitekeenetz
jakiteko.
|
|
|
Hastapenean fitxategi bukaerako kartoizko taula erabil
|
daiteke
. orberak zuzendu buruketa: osagai bat bilatu
|
|
|
1+ 3.. erran nahi du kutxan badela jadanik kanika bat eta beste 3 gehituko direla. Batuketaren trukakortasuna (1+ 3, adibidez, 3+ 1 bezala kalkula
|
daiteke
) 39 orrialdean ikusiko da.
|
|
|
+ ikurra ez da bakarrik bi 7rentzat, adibidez, 5 erhi altxatzen ditu esku eskuinean eta 2 esku ezkerrean. lkasleek galdatua den zenbakiren batuketan erabiltzen. zenbakia idazten dute. Jarduera hau alderantzizko ariketa honekin has
|
daiteke
: irakasleak zenbaki Bestalde, zeroa sartzen da hemen:
|
|
|
Txanponen balioa da konda eta ez haien kopurua: 2 euroko txanponarekin euro bateko bi gai eros
|
daitezke
.
|
|
|
Nork dü diharü gehienik? lhardets. lseia
|
zite
pelotak marraztü gabe egitera.
|
|
|
24 orrialdeko jarduera baina eredu hori erabiltzen da oraino. altxatuak diren erhiak oraino ikus
|
daitezkeen
kanikei doazkie; bera. beheitituak direnak hutsik diren laukitxoei.
|
|
|
Beste 2 kanika gehitu behar dira... Ariketa osagailu zenbait egin
|
daitezke
liburu bukaerako kartoia baliatuz.
|
|
|
Urtxintxak 6 kontatzen du; 6 kontatzen [Q] Kanikarren kutxa irudikatuz kalkulatu. du eta 9 berriz kontatzen. Kanikarrek Beste ariketa zenbait egin
|
daitezke
kalkulatzen du: kutxan 6" ikusten" du; beste 3 liburuaren bukaerako kartoia baliatuz. irudikatzen ditu, orotara 9 heldu baita.
|
|
|
[fil Bosteko bilduma eginez kopuruak laster ezagut
|
daitezkeela
haurrei ohartaraz.
|
|
|
Bilduma handiak zenbatu. Xori kopuruaren asmatzeko, denak konta genitzake edo ainara kopurutik abia
|
gaitezke
W!, 21, 22, 23,...). Zenbakien balioa (20 eta 5) eta zenbaki handia lehenik finkatua izaiteak egin molde honi ohartzea errazten dute. C n, egin molde bera balia daiteke lehen zenbakia 20 ez izanik ere.
|
|
|
Xori kopuruaren asmatzeko, denak konta genitzake edo ainara kopurutik abia gaitezke W!, 21, 22, 23,...). Zenbakien balioa (20 eta 5) eta zenbaki handia lehenik finkatua izaiteak egin molde honi ohartzea errazten dute. C n, egin molde bera balia
|
daiteke
lehen zenbakia 20 ez izanik ere.
|
|
|
[fil lrudi bat laukiduran egin. lrudia, pundu urdinetik abiaturik, ordulariaren orratzen mugimenduari jarraikiz marrazten baldin bada, Zirrimarraren hutsak gisa honetan azter
|
daitezke
: lehen irudiko lehen lerro horizontala (gainekoa) sobera laburra da; bigarrenekoaren marra bertikala sobera luzea da, etab. I>
|
|
|
(püntü• urdinetik abia
|
zite
). di �� �.J ��))
|
|
|
Alabainan, CP mailako ikasle bati 9 2 ulert erraza zaio egoera honetan. Hasteko, 9 gauza ikusi ditu, gero horietarik 2 gorde dira eta orain zenbat ikus
|
daitezkeen
bila� tzen du. Doakion gogoko irudia bere baitan eraikitzen duen ikasleak emaitza ere aiseago aurkituko du. i eta geometrikoak
|
|
|
1 eta 2 zifren kaligrafia. Gisa honetako jardueran trebatzeko, fitxategi bukaerako kartoia ere balia
|
daiteke
.
|
|
|
Jarduera hauentzat, bi orrialdeen bereiztea ez da beharrezkoa. Fitxa� tegiaren barnean erabil
|
daitezke
.
|
|
|
Gero taula hau laukitxoz laukitxo azter
|
daiteke
, zenba� kien segidaren zati bat ikertuz (ad., 7tik 13ra, 17tik 23ra, 27tik 33ra, etab.} aldi oroz zenbaki idatziaren eta doa� kion kanika kopuruaren baliokidetasuna azalduz:
|
|
|
Taularen ezagutza bederazkako" kate jokoarekin" burura
|
daiteke
. lrakasleak ikasleei, bata bertzearen ondotik:
|
|
|
Baturak 20 (114 orrialdeko jarduera bera). Bereizteko, hiruki aldeberdina" hiruki erregularra" deit
|
daiteke
eta hiruki angeluzuzena 1> ereduak baliatuz (1)
|
|
|
t>" hiruki ez erregularra". Gisa berean karratua laukizuzen erregularra dela erran genezake eta horrela karratuaren ikusmolde matematikoari hurbil
|
gaitezke
. Jarduera honetan, marrazkiaren egiteko behar diren irudien bilatzea erraza da irudi handiak suziri handiaren egiteko baliatuak baitira, ertainak suziri ertainarendako, eta abar.
|
|
|
[fileta [g: Ariketa 120 orrialdekoa baino zailagoa da eraikuntza izaite bereko baina izari ezberdineko irudiz egin
|
daitekeelako
(adibidez lehen elurrezko gizonttoaren hiru zirkuluak) C> ereduak baliatuz (2)
|
|
|
Zoin ote? êdo irudiak bi irizpideen arabera aida
|
daitezkeelako
(adibidez etxea). Zirrimarrak bi huts egin ditu irudia jartzean (marra horizontala mozten duen ezkerreko gizonttoa eta etxeko teilatua) eta huts bat irudiaren hautatzean (eskuineko gizonttoa).
|
|
|
taula zutabeka irakurtzen dela erran nahi du. Hamar, hogei, hogeita hamar, etab. serietik has
|
daiteke
; ahoz� katzen den bigarren zenbakia lehenaren arabera� koa dutenen seriak: zazpi, hamazazpi, hogeita zazpi, etab., eta azkenik hain erregularrak ez direnak, hala nola:
|
|
|
Fitxategi bakoitzean den kartoizko gordailuari esker (hemen ttipiturik ageri) norberak zuzent dezakeen problema anitz sor
|
daiteke
(ikus 16, 26, 56, etab. or.).
|
|
|
Kartu hau sakolani garden batetan ezarrazü eta ezaba
|
daitezkeen
margoekin balia.
|
|
|
Kartu hau sakolani garden batetan ezarrazü eta ezaba
|
daitezkeen
margoekin balia.
|
|
|
• buruketen ebazteko hein bat baino gehiago eskain (errazenetik zailenera), ikasle guziak aitzina
|
daitezen
.
|
|
|
Bestalde batuketa taula gogoz ikasiz ere ez da kalku� latzen ikasten. CE ikasmailan haurrek biderketa taularekin egin dezaketena (haurrek zenbakien ezagutza ona erdietsi baitute orduko) batuketa taularekin ez
|
daiteke
egin.
|
|
|
13 zenbakiaren irudikatzeko: ••• Ondorioz, 5+ 3 eta 10+ 3 zenbakien baturak goizik ikas
|
daitezke
. Haien emaitza gogoan atxiki duela, beste kalku� luendako baliatzen du haurrak.
|
|
|
Zenbaki problemen kasuan, norberak zuzendu proble� mei leku handia eman diegu: honenbeste manatzen den egoerak, zenbaki baten osagaien bilatze egoerak(" gordai� luarekilako problemak"), iruditako problemak, etab. Nahi bezainbat itsats eta ken
|
daitezkeen
Kanikarren kutxa estalkiekin gisako horretako egoerak sortzen dira.
|
|
|
Urtea bukatzera doala, Problemen ebazteko atelierak (PEA) eginaraz
|
daitezke
, idatziz aurkeztu problemen ebaztera ekartzen baitute.
|
|
|
, le guziak aitzina
|
daitezen
|
|
|
• Alabaina, kenketari esker, buruketa biziki desberdinak ebatz
|
daitezke
: bistan da, kenketa baten emaitza bilatzen den buruketa, bai eta emendatze baten balioa bilatzen denarena(" Jonek 17 irudi baditu, 32 dituen Soniak bezainbat nahi lituzke, zenbat erosi du?").
|
|
2005
|
|
|
Gainera, Al Muqtadir Bi Llah, nonbait laguntza beharretan balitz eta Antso Errege bere adiskideari dei egiten balio, bera gorputzez, eta bere baroiak laguntzera joan
|
dakizkion
, Erregek ordariak eskura litzake eta laguntzera joan lekioke. [...]"
|
|
|
Gainera, Al Muqtadir Bi Llah, nonbait laguntza beharretan balitz eta Antso Errege bere adiskideari dei egiten balio, bera gorputzez, eta bere baroiak laguntzera joan dakizkion, Erregek ordariak eskura litzake eta laguntzera joan
|
lekioke
. [...]"
|
|
|
Taloa ia eguneroko kontua zen eta artatxikia zen taloen oinarria. Haragia, berriz, bekan jan
|
zitekeen
eta jaten zen puxka ehizaren bidez eskuratutakoa izaten zen. Baserrietan arkumeak eta urdeak ere izaten zituztenez, haiek hiltzen zituzten eguna handia izan ohi zen.
|
|
|
Erregeek foruak emaiten zituzten jendeak hiri horietan koka
|
zitezen
. Jende horiek frankoak deitzen ziren zergarik ez baitzuten pagatzen eta gehienak" Frantzia" aldetik heldu baitziren.
|
|
|
Plano bat egiten diozu. Herrien izenak norabidearen arabera ordena itzazu gure beilaria ez
|
dadin
gal Euskal Herrian:
|
|
|
irudi ezaugarria. Etxearen atarian edo Erdi Aroko gudarien ezkutuetan kausi
|
zitekeen
eskultura edo irudia.
|
|
2008
|
|
|
• Nahi dutela herria libro izan
|
dadin
. Militarrek gobernamendua utz dezaten.
|
|
|
• Hori ezin
|
daitekek
erran.
|
|
|
• Xutik, haurrak, xut xutik eman
|
zaitezte
.
|
|
|
• Kasu! Jar
|
zaitezte
!
|
|
|
Ados? Bat, bi, hiru, has
|
zaitezte
!
|
|
2012
|
|
|
• Baionako portuko zerga dispentsa kentzea, pribilegio berak izan
|
daitezen
Lapurdiko probintzia guzian.
|
|
|
10 artikulua: Nehor ez
|
daiteke
bere aburuengatik arranguratua izan, erlijiozkoak izanik ere.
|
|
|
Komunikatzeko libertatea gizonaren eskubide baliosenetarik da. Beraz, herritar oro askatasunez mintza
|
daiteke
edo idatz dezake.
|
|
|
Herri konkistatuak asaldatu ziren, hala nola Espainia. 2 dok. Oroit
|
gaitezen
erresuma honen geroa Baionan erabaki zela 1808an.
|
|
|
• Kaian ikus
|
daitezkeen
eta zerrendetan agertzen diren bizpahiru inguraki izenda itzazu. Garraiatu behar diren salgaiak hiru maneretan inguratuak dira:
|
|
|
• Ohar berak egin ote
|
daitezke
Anduraingo jauregiaz?
|
|
|
Hemen irri egitea, jostatzea eta dantzatzea da gogoan duten gauza bakarra. Hiriaren atarian, karratu forman emanak eta animaliarik sar ez
|
dadin
zerratuak diren lur peza batzuk ikusten dira. Adarkiz estaliak dira eta zola ongi galgatua dute.
|
|
|
Adarkiz estaliak dira eta zola ongi galgatua dute. Arras idor egon
|
daitezen
hondarra barreiatzen dute(...). Hor dute gizonek denbora pasatzen, pilotan, birla jokoan eta beste joko frankotan.
|
|
|
Pegarra beterik eramateko, emazteek buru gainean pausatzen zuten. Egun berean bost alditaraino joan
|
zitezkeen
ur bila.
|
|
|
Lurrak emanarekin bizitzera saiatzen ziren. 2 eta 3 dok. Euskal Herrian 1 dok. laneko tresnak, kabalak eta jendeak denak aterpe berean aurki
|
zitezkeen
. 4, 5 eta 6 dok.
|
|
2013
|
|
|
• Astiri batez, eskuetarik lerratu zitzaidan eta mila puskatan hautsi. Katilu eder bat banu, maitea, segur naiz eguzkia berriz sar
|
litekeela
etxean. Zuk dakizu zer garrantzia duen" xauan" katiluak dutearen zeremonian...
|
|
|
◦ Astiri batez, eskuetarik lerratu zitzaidan eta mila puskatan hautsi. Katilu eder bat banu, maitea, segur naiz eguzkia berriz sar
|
litekeela
etxean. Zuk dakizu zer garrantzia duen" xauan" katiluak dutearen zeremonian...
|
|
|
Hirugarren egunean haize parpaila dantzarazten zuelarik goizeko haize freskoan, trufaka hasi zitzaizkion. Andere lerdenaren ezpainetan aldiz, irriño ttipi bat ikus
|
zitekeen
. Laugarren egunean, eltzegilea urrundu zen bere puskak bizkarrean, makila bat eskuan.
|
|
|
Hirugarren egunean haize parpaila dantzarazten zuelarik goizeko haize freskoan, trufaka hasi zitzaizkion. Andere lerdenaren ezpainetan aldiz, irriño ttipi bat ikus
|
zitekeen
. Laugarren egunean, eltzegilea urrundu zen bere puskak bizkarrean, makila bat eskuan.
|
|
|
Ene barneko altxorrak ezagutzen dituzu, eltzegile jauna, eta amets guziak horretan dauzkat, buztin katilu erakaitz horretan. Nola
|
daiteke
ote?
|
|
|
Ene barneko altxorrak ezagutzen dituzu, eltzegile jauna, eta amets guziak horretan dauzkat, buztin katilu erakaitz horretan. Nola
|
daiteke
ote?
|
|
|
• Edan dut izan
|
daitekeen
duterik goxoena," matxa" dute berde xoragarriena eta gelditzen zaidan hondar honetan ikusi dut ene etxe ondoan den istila, primaderako lehen eurien ondotik. Oh... barka, eltzegile jauna, denbora galarazten dizut ene ezdeuskeriekin...
|
|
|
• Edan dut izan
|
daitekeen
duterik goxoena," matxa" dute berde xoragarriena eta gelditzen zaidan hondar honetan ikusi dut ene etxe ondoan den istila, primaderako lehen eurien ondotik. Oh... barka, eltzegile jauna, denbora galarazten dizut ene ezdeuskeriekin...
|
|
|
Izan
|
zaitez
zoriontsu, Takara anderea...
|
|
|
Izan
|
zaitez
zoriontsu, Takara anderea...
|
|
|
Itsasotik urruntzea aski da tenperaturen arteko tartea handi
|
dadin
eta plubiometria ttipi dadin. Klima epela izanik ere, kontinentalagoa bilakatzen da.
|
|
|
Itsasotik urruntzea aski da tenperaturen arteko tartea handi dadin eta plubiometria ttipi
|
dadin
. Klima epela izanik ere, kontinentalagoa bilakatzen da.
|
|
|
Lurren barnealdera sartu ahala, tenperatura hotzenak hotzagoak dira eta tenperatura beroenak beroagoak. Itsasoaren eragina argi ikus
|
daiteke
bien artean.
|
|
|
Euskal itsasbazterreko klima ozeanikoari esker landaredi oparoa gara
|
daiteke
. Horregatik dira gure bazterrak hain berde.
|
|
|
(1 argazkia, 5 or.) e) Plaka mugimenduek irauten duteno, deformazioak areagotzen dira. Geruzen malda biziki ezberdina izan
|
daiteke
tokiaren arabera.
|
|
|
Baldintza horietan bizitzeko gai diren landareak guti dira. Hauetarik bat aipa
|
daiteke
: itsas zain belarra.
|
|
|
• zuhaixkadun landan txorbeltza, beltxalea, zuhandor gorria eta elorri zuria aurki
|
daitezke
, bai eta, gune hezeenetan, sahats iluna. landa itsastarra
|
|
|
Landa goragoa izan
|
dadin
, haizetik gerizatuagoa izan behar da.
|
|
|
Ezberdintasun horren ondorioz, eta higadura areagotzen delarik, neurri ezberdinetako sarguneak sortzen dira. Hastapenean kalak baizik ez direnak, denborarekin badia bilaka
|
daitezke
.
|
|
|
sare zuzenak, ingurasareak eta arraste sareak. Sare zuzenak flotagailu eta lastekin urean ezartzen dira eta finkoak izan
|
daitezke
edo jitoan utziak. Barnatasuna eta mailen tartea arrantzatu nahi den espeziearen eta legediaren araberakoak dira.
|
|
|
Bestalde, zaldiak ere ikus
|
daitezke
euskal erlaitzetik hurbil diren larre batzuetan, bai eta esne behiak, baratzekariak eta arto landak ere.
|
|
|
Conservatoire du littoral erakundeak itsasbazterreko lurrak erosten ditu, bertako ingurunea zaindua izan
|
dadin
eta beraz eraikuntzarik ez dadin izan.
|
|
|
Conservatoire du littoral erakundeak itsasbazterreko lurrak erosten ditu, bertako ingurunea zaindua izan dadin eta beraz eraikuntzarik ez
|
dadin
izan.
|
|
|
Atuna (hegaluzea eta hegalaburra): arrain haragijalea da, neurri handikoa izan
|
daiteke
(hegalaburra 3 m luze izan daiteke). Arraste sarez, bolintxaz edo sarde deitu kañaberaz arrantzatzen da.
|
|
|
Atuna (hegaluzea eta hegalaburra): arrain haragijalea da, neurri handikoa izan daiteke (hegalaburra 3 m luze izan
|
daiteke
). Arraste sarez, bolintxaz edo sarde deitu kañaberaz arrantzatzen da.
|