|
2000
|
|
|
Diskurtso dotore eta ezinago hobe harilkatuan, liburuaren nondik norako, helburu eta tekniken berri ematen du. Noizbehinka jaiki, eta, atzean duen arbelan, hitz batzuk idazten ditu, nolabait liburuaren ezaugarri nagusi edo izan
|
litezkeenak
. Hauexek dira batzuk:
|
|
|
" Alimo, Don Justino! Euts
|
bekio
beste pixka batean!". Baina Don Justinoren aurpegian izua da nagusi eta esperantzarik eza.
|
|
|
Nik pasatu ditudan kaleak behintzat jendez gainezka zeuden-eta! Beraz, isil
|
zaitezte
eta egon patxadan, aurki ditugu hemen gure bila etorriak eta!". Baina jendeak gogor erasotzen dio idazle errealistari:
|
|
|
Zer egin behar dudan ongi jakin gabe, autotik irteten naiz arnasestuka. Atzetik datozkidan autoak geldiarazi nahi nituzke, bazterrera
|
daitezela
esan. Zein arrazoi edo aitzakia dela medio, ordea?
|
|
|
Zer egin? Zer egin hil edo biziko zalantza izugarri honen tenorean, ziur
|
badakit
zeruak diola luzaroan eutsi zama astun horri?
|
|
|
Berez, ajerezean ez da denborarik irabazten hau da, ez dago atzerapen kontzienteetan edo azpijokoetan ibiltzerik, bizi atal bat galdu baizik. Debekatuta dago hau, bai, esplizitoki, aldi berean, espiraletan jardutea edo espiralki jokatzea; ajerezaren arauen arabera, espirala, puntu batean sortzen dena, biziaren iturri baita, itzuliak eginez infinituraino luza
|
daitekeena
. Hori horrela izanik, espiralak konotazio zuzenak ditu ekologiarekin, naturarekin eta sorkuntzarekin, eta ajerezak, kontzeptu horiek deuseztu ez, baina ez ditu onartzen, garaietan aurrera egin ahala eta bere praktika asko zabaldu eta herrikoitu delarik, ikuspegia zertxobait malgutu den arren.
|
|
|
Hasieran, istripu bat zela iruditu zitzaidan, lizuna eta kontaezina. Zioak ez ziren ezagutzen, baina aipaturiko hiru horietatik edozein izan
|
zitekeen
. Nolanahi ere, ez zen hura izan istripuaren ondoren erabili nuen estreinako buruhaustea.
|
|
|
bagoian bizi genuen barne giro sasimistiko hura aprobetxatuz, erabaki nuen zigarrokina itsuaren esku batean itzaltzea, argi jakin zezan nork agintzen zuen han; eta halaxe egin nuen; hura ez zen zipitzik ere kexatu, eta, beraz, nik pentsatu nuen edo gogo ahulekoa zela oso, edo bestela niganako mendekotasun erakusgarri gisa jokatu zuela hala. Itsu hura masokista nazkante bat ere ondo asko izan
|
zitekeela
gogoan neukan, ordea. Eta halaxe balitz?
|
|
|
inor ez zen bere lekutik mugi  tzen, inork ez zuen ezer galdetzen itsuak bakarrik, inork ez zuen angustiaz edo itobeharraz edo negarrik egiten. Jabetu nintzen orduan ezinezkoa dela hain pasibo izatea zorigaitza edota heriotza hain hurbil dagoenean, sortasun hain ageriko hura ezin
|
zitekeela
iruzur bat baino izan; hau da, bidaiari haiek guztiek bazekitela liberatuak izango zirela, edo, bestela, txarrenera jota, kondenaren ondorioak ez zituztela jasango; hortik ekartzea zegoen bidaiari haiek guztiak edo inpartzialak edo arerioak zirela; inpartzialak, jukutria edo, hobeto, trajedia hura antzezteko kontratatuak edo agian behartuak edota bahituak izan ziren neurrian; arerioa, ni, zuzenki... Susmo txar hark indar hartu zuen nire baitan, eta, benetako  tzat jotzeaz gainera, iruditu zitzaidan nirekin zihoazen bidaiariak inpartzialtzat hartzea biguna eta arriskutsua ere bazela.
|
|
|
Argi zegoen, baina, haiek ere ez zirela nolanahi torturatzen utziko, eta, era berean, jakinaren gainean egongo zirela halako gauza bat gerta lekiekela, eta, gertatuko balitzaie, ze modutara jokatu behar luketen.
|
Litekeena
zen, bada, gauzak okertzea eta ni jipoitzea, edota zakur zehatu mixerable bat bezala jo eta akabatzea; baina, pentsatu nuen jarraian, balio ote zuen zerbaiterako bizitza hark. Ez al nengoen ordurako hilda bizirik?
|
|
|
anker eta zorrotz sentitu nintzen, eta halaxe ikusi ninduten haiek. Ni haiek bezain mertzenario izan
|
nintekeen
, edo gehiago. Eta, egiaz, hain harri eta zur gelditu ziren horrenbeste errai eta horrenbeste odol ikusirik, non hilarenganako oinazezko edo elkartasunezko edota maitasunezko keinurik egiteko kemenik gabe gelditu baitziren, edo nireganako gorrotozkorik nahiz gaitzespenekorik gabe.
|
|
|
Enuresia izan
|
liteke
arrazoia. Konforme nago psikiatrarekin.
|
|
|
Zertarako, orduan, buruhausteetan jarraitu? Enuresia baldin bada arrazoia,
|
bedi
. Aurkikuntza horretara eraman gintuen bide luzeaz nahiago dut ez hitz egin.
|
|
|
Inporta ez bazaizu, zurekin batera ikusi nahi nuke partidua. Polita izan
|
liteke
.
|
|
|
Jaits
|
zaitez
|
|
|
Bikote baten ondoan eseri nintzen. Mutikoak esan zion neskatoari jaits
|
zedila
bere begietatik. Gizagaixoa, pentsatu nuen nire kabutan, hori esaten duenak oinaze esanezinetarako prestatu behar du bere burua.
|
|
|
Bi eskuez heldu nion buruari, meloi bati heltzen zaion modu beretsuan, atsekabetuta. A zer broma putamadrekoa, etorri zitzaidan pen  tsamendura, huraxe, broma bat besterik ezin izan
|
zitekeela
osoro sinetsita.
|
|
|
Har dezadan atseden, neka
|
nadin
gero. Tira.
|
|
|
Gehiegitxo zehaztea litzateke hori. Baina
|
litekeena
da; agian irribarre pikaro bat egingo zuen. Nik ez nion, berriz diot, halakorik ikusi.
|
|
|
Ez
|
zaitez
izan demagogoa, Henrik. Tek  nologia oso garestia da.
|
|
|
Etzan
|
zaitez
, mesedez.
|
|
|
|
Baliteke
.
|
|
|
Besorik gabe ezin gida
|
liteke
, ordea.
|
|
|
|
Baliteke
. Hori ere terapia modu bat da.
|
|
|
Ni fideista egolatra nazkagarri bat; zu, putakumea. Nire alboan etzan
|
zintezke
.
|
|
|
Jaiki
|
naiteke
–
|
|
|
Utz ditzagun, orduan, autoak, eta eser
|
gaitezen
parkean. Giro ederra dago.
|
|
|
Musuak dira, Brchwstorp, gugana datozenak ihesi, biderka
|
daitezen
eta jaio eta hil daitezen gugan, eta izan daitezen denboraren hondamendian eternitate.
|
|
|
Musuak dira, Brchwstorp, gugana datozenak ihesi, biderka daitezen eta jaio eta hil
|
daitezen
gugan, eta izan daitezen denboraren hondamendian eternitate.
|
|
|
Musuak dira, Brchwstorp, gugana datozenak ihesi, biderka daitezen eta jaio eta hil daitezen gugan, eta izan
|
daitezen
denboraren hondamendian eternitate.
|
|
|
...kaini zizkiguten opari gisa, zernahi  tarako, igurtzirako edo, hizketarako edo, zernahitarako; ez geunden gu, ordea, (psikologikoki) hartarakoxe, eta arroxakoloreko ezpain haiei begiratze hutsarekin konformatu ginen gonbidatu (gizonezko) guztiok, halabeharrez; ezen sasoiko egotera, dios!, jango baikenizkien neskato putapertxent paregabe haiei begiak eta ezpainak eta gaztaina beroak ere hala esan
|
baledi
; horren ordez, azafatek atzera soineko urdin ilunak eta buruko txuri beltzak jantzi zituztelarik, bost milioi bana eman zizkiguten aurrez telefonoz agindu bezala, bost kilo garbi, aginduko zi  tzaiguna betetzeagatik.
|
|
|
Haietako bat, itsua, belus moketa ikusgarriarekin estropezu eginda, han joan zitzaigun eskailera pikoan behera, gure begien aurrean, beldurrezko filmetan gertatu ohi den baino kalapita handiagoa eginez, zer diren gauzak; gu iristerako, baina azafatak minutu bat lehenago joanak baitziren beren zerbitzu publikoak beste norbaiti eskaintzera, Borge jauna zen, odol borbor itxuragaiztoan, bragetako botoiak lotsagabe irekita zituela. Badaezpada ere, prestu hurbildu gin  tzaizkion lau gizasemeok, eta hil aginean zen gizajoak hala eskatuta, esan
|
liteke
, bada buruan lau kolpe latz lehor eman genizkion zoruaren kontra, adeitsu asko, eta, aireari (eta bizitzari) azken ostikada haserretua joz, Borge jaunak herio betikoa besarkatu zuen azkenik eta sofrikario erantsirik gabe. Gero, errespetuz, begi itsuak itxi genizkion eta brageta lotu.
|
|
|
A zer errukarri koadrila! Geure buruen gainean, hizki larri dotorez, iragarki nirnirkari bat zintzilik, zeinean irakur
|
baitzitekeen
: Oinazeak orduak luze ditu.
|
|
|
Argi fokoek begiak itsutu zizkiguten, ez genuen asmatzen kameren aurrean zein jarrera hartu. ...i zuen, uste okerrerako biderik utzi gabe, esanez saio hura elkarkidetasunezkoa zela, anaien arteko solas bihozkor polit bat, gure esperientzia borti  tzetatik lezio zorrotzak ikasteko aukera ezin hobea zela, beti bezala, Oinazeak orduak luze ditu berezi hura, baina, aurrez ikusle minberak ohartarazi nahi zituela, badaezpada ere, han bizitzaren laztasuna ez areagotua baina bai bere horretan azal
|
zitekeelako
, hau da, bere gordintasun guztian, eta auskalo. " Eta auskalo esan zuen atzera Otsotzarmendik ahots hari apurtuz, bai, auskalo non dauden hondamendi eta giza zoritxar hauen arrazoiak.
|
|
|
Bere bizitzako beste aro batean, akaso amnesia txar batek jota, izaki ignaro bat ere izan omen zen. Baina izaera hori ere, disimuluaren bitartez, ondo eraman omen zuen, gabezia hartaz inor ez konturatzeko moduan eraman ere; hain ongi ikasi omen zuen disimulatzen, non baieztapen apodiktiko biribil eta injeniotsuak adierazten ez ezik, buruz ikas
|
zitezkeen
gauza ez ohiko guzti guztiak ikasi baitzituen, hala nola zientziari buruzko jakinkizun guztiak. Alde horretatik, gizaki bakar, pribilejiatua zen, jainkoen ezpalekoa; bere memoria eidetikoari esker, ikusten zuen oro garunetan artxiba  tzen zuen, argazki kamera baten azkartasunaz eta objetibitatez.
|
|
|
Ez litzateke ezinezkoa izango gauzak nola gertatu ziren zehatz mehatz adieraztea, kronologia deitzen den hori eskrupulosoki errespetatuz, saihesbideak ekidinez, oroimenak eskaintzen dizkizun hutsuneak eta babesak alde batera utziz; ez litzateke, ez, batere zaila izango, eta agian horrela jokatu litza  teke, erarik zuhurrenean ez ezik ortodoxoenean ere. ...ziorik ez duenez eta benetako intentzioaz ez dugu hemen ezer esango, irakurle zolia ez iraintzearren batik bat, barkatuko zaigu xehetasun kronologikoetan ezen ez oroimenak agintzen dizkigun pasarteetan nahiz gertakarietan, edota istorioaren garapenarekin (eta egiarekin, beraz) zerikusirik izan zezakeen txikikerietan estuegi ibili ez bagara; eta ez, esan bezala, estu ibiltzea bereziki nekosoa gerta
|
zitekeelako
, baizik eta estutasun horretatik askatzeak, gure ustetan, bizitasun pixka bat ekarriko liokeelako aditzera eman nahi den kontakizunari.
|
|
|
hamar zentimetro, bai. Zoratzen hasita ote zegoen pentsatu zuen orduantxe, hura guztia eldarnio bat izan ote
|
zitekeen
, edo lagunen baten broma bat. Amesgaiztoarena hurrengo egunean pentsatu zuen, bosgarren egunean, hain zuzen galtza guztiak hamar zentimetro luze gelditzen zitzaizkiola konturatu zenean.
|
|
|
denak, luze. Eta orduan pentsatu zuen, gosal  tzen ari zelarik, hura haluzinazio baten ondorio besterik ezin
|
zitekeela
izan, eta hala izanik ere edo, hain zuzen, halaxe zelako, ez zuela askorik iraungo, ezin zezakeela askorik iraun, eta gehiegikerien sareetan ez erortzeko ahalegin guztiak egin behar zituela, eta egoera hura ahalik eta modurik naturalenean eraman. Eta zein zen modurik naturalena?
|
|
|
Esan bezala, astelehen ilunabarrez gertatu zen dastamen aldaketarena, hori gauza segurua da. ...uke zuhurtasun osoz esaten jakingo, baina gutxi gorabeherako hurbilketa batek ere guztiz eusten dio kontakizunaren espirituari eta hariari eta erakargarritasunari, eta berdin izango da eta berdin ez bada, berdintsu adierazten badugu asteartean aldatu zitzaiola usaimena beti ere, hori bai, ustekabean; asteazkenean, ikusmenar; ostegunean, entzumena; eta ostiralean, ukimena; beste era batera ere izan
|
zitekeen
noski, hori ez dago ukatzerik, eta akaso lehenago aldatuko zitzaion en  tzumena ikusmena baino, eta ukimena, beharbada, ez zitzaion ostiralez mudatuko, neurri handi batean ukimena esku berrien jabetzarekin aldatuta zeukalako, aldez edo moldez, ordurako. Nolanahi ere eta ordenaren gorabehera bigarren mailako zer bat dela garbi geldi dadila nahi genuke, bost egunen buruan halako aldaketa bortitz eta guztizko batek gizaki batengan sor dezaken desosegua, noraeza eta nekea izugarria dela kontuan izanik, bada esan behar dugu Brown jaunak oso ongi bereganatzen jakin zuela horrek berekin zekarren guztia bizitzeko eta gauzak ikusteko eta ikasteko modu berri bat, lehen egunetan batik bat.
|
|
|
Gainerako sentzumenak noiz aldatzen joan zitzaizkion, alegia aste hartako zein egun jakinetan, ez genuke zuhurtasun osoz esaten jakingo, baina gutxi gorabeherako hurbilketa batek ere guztiz eusten dio kontakizunaren espirituari eta hariari eta erakargarritasunari, eta berdin izango da eta berdin ez bada, berdintsu adierazten badugu asteartean aldatu zitzaiola usaimena beti ere, hori bai, ustekabean; asteazkenean, ikusmenar; ostegunean, entzumena; eta ostiralean, ukimena; beste era batera ere izan zitekeen noski, hori ez dago ukatzerik, eta akaso lehenago aldatuko zitzaion en  tzumena ikusmena baino, eta ukimena, beharbada, ez zitzaion ostiralez mudatuko, neurri handi batean ukimena esku berrien jabetzarekin aldatuta zeukalako, aldez edo moldez, ordurako. Nolanahi ere eta ordenaren gorabehera bigarren mailako zer bat dela garbi geldi
|
dadila
nahi genuke, bost egunen buruan halako aldaketa bortitz eta guztizko batek gizaki batengan sor dezaken desosegua, noraeza eta nekea izugarria dela kontuan izanik, bada esan behar dugu Brown jaunak oso ongi bereganatzen jakin zuela horrek berekin zekarren guztia bizitzeko eta gauzak ikusteko eta ikasteko modu berri bat, lehen egunetan batik bat. Orain gutxiago entzuten zuen, gehiago usaintzen, ez zitzaion camember gazta gusta  tzen eta asko, berriz, Margarita pizza; laztu egiten zitzaion ilea ile beltz motz kixkur antzekoa, ez jada horaila foam zati bat uki  tzean, eta bistak arintzera egin ziola iruditzen zitzaion, hobeto ikusi ez baina begiak lehen baino azkarrago mugitzen zitzaizkiola, artega bezala, urduriago.
|
|
|
Baina, hura gertatu bitartean, itxarotea egokitzen zitzaion, hainbat neurri hartzea. Ezin joan
|
zitekeen
bulegora, noski, are gutxiago amarengana edo arrebengana edo lagunengana; zer esan behar zien?: " Kaixo, Brown naiz, edo zure semea naiz edo zuen neba edo zuen adiskidea...".
|
|
|
Zer egin behar zuen orain? Zer egin behar zuen has
|
zedin
arte. Berez etorriko al zen, besterik gabe, ala berak ere aktiboki esku hartu zuen?
|
|
|
Eta ikusi aditza erabili dut, bai, jendeak ikusi egin zuelako ikuskizuna, eta ikusiz gozatu; baina niri ez dit noski aditz horrek balio, nik ez bainuen ikusi, pairatu baizik, desgogara guztiz, eta min handia eragin zidaten ikusitako hainbat basakeriek; eta emanaldiak iraun zuen tarte amaigabean, atzera ene haurtzaroarekin akordatu nintzen, eta talko hautsekin; eta pentsatu nuen emakume haien ezpainak ikustearekin batera, izakia makurra zela oso, ez genuela, askotan, ere merezi, eta munduaren kontra idatzitako hitzak oro alferrikakoak zirela, galdu egiten zirela egunen nekean, eta beti ematear ziren urra  tsetan; eta ezpain haiek nola irekitzen ziren, nola egiten zioten irribarre argi ilun hauskara azkengabeari ikusi behar izan nuenean, munduaren azken muga irudikatu nuen ene baitan, muga hori non ez baitago ezeren kontzientziarik, non izua eta haserrea soilik existitzen baitira. Eta, azkenik, pentsatu nuen hala ere munduak merezi zuela, ezin
|
gintezkeela
beti bizi nazkaren uretan ito ez ito nekagarri horretan, eta, munduari uko egin nahi izanez gero, baldintza bat bete behar dela ezinbestez eta aurretik; alegia beraren konkista. Eta konkista hitza ahoan dastatu ahala, haragiaren flakezian eroririk, beharbada, pentsatu nuen nik ere gustura konkistatuko nukeela azafata gaztaina bero haietakoren bat, zergatik ez?, eta nik ederki erakutsi ahal izango niola miserikordiaren eremu txuria eta argiaren iruntzia, jainkoen errukia eta iluntzearen zauri antzua, eta hainbeste eta hainbeste gauza gehiago uhinek edo haizeek nire gorpua ezerera itzul zezaten aurretik...
|
|
|
Eta, hortaz, apurka apurka ene baitan sortzen joan ziren errezeloak, egunek aurrera egin bezala, gorpuzten joan ziren, indartzen, errealitate bihurtzen. Ezen, kasualitate huts hutsari egotz al
|
zekiokeen
Salbatzailea irudikatzen zuen animalia hain gordinki hil izana, eta Satanas irudikatzen zuena, berriz, gugandik gero eta gertuago egotea. Eta usapalen desagerketa ere kasualitate huts al zen?
|
|
|
Guztiz eta betiko isilarazi ote zituen orduan aireratu ziren ahots kexati mingotsak? Balia al
|
nintekeen
orain fisiognomiaz ezbai larri hau erabakitzeko. Zilegi ote nuen?
|
|
|
Lagunak nituela jakinik, hurbil hurbil genituen arriskuen berri ematera deliberatu nintzen, ilunpea nagusi zela aprobetxatuz. Baina orduantxe, ehiztariak horrenbeste ordu untxiaren zain egin ondoren, eskopeta prestatzen duen irrika amorruzkoarekin bezalaxe, piztu egin ziren argi guztiak sekulako zalapartaz, eta ni ahoa bete hortz gelditu nintzen (zentzu figuratuan har
|
bedi
, mesedez, adierazpidea), esaldi hasi berri bat alboan neukan gizasemeari ulertezin egin zitzaiona, dudarik gabe, zeren, oker ez banago, medikuak erretzea debekatua ziola erantzun baitzidan xalo xalo, sekula ikusi dudan esku keinurik tristeena eginez, bai, orduantxe esaldi hasi berri bat airean gelditu zelarik, edo, hobe esan, aireak eraman zuelarik. Gertakari txiki ezusteko hark nire baitan sortu zuen ondoeza ez dut orain aditzera emango; soil soilik esan behar dut, betidanik gogaitu izan nauen komunikazio inkomunikazio dikotomiak sortzen dituen arazo nire ustez konponezinekin akordatu nintzela orduan ere ezinbestean, eta, atzera, nire teoria ezkorra, nahi bada, eta agian atzerakoi samarra ere bai, baina ez horregatik okerra edota enpirismorik gabea sendotu egin zen, kasik errefutaezin bihurtzeraino.
|
|
|
Bai. Eta arrazoibidea arrazoizkoago izan
|
zedin
, eta sakonago, idazle txekiar buruzuri baten ahotik hauxe adieraziko nuke jarraian: " Gizakiak eternitatea irrikatzen du, baina ezin lor dezake haren suzedaneo bat baizik:
|
|
|
Harri eta zur gelditu zitzaidan begira, nire mehatxua ulertuko ez balu bezala. " Zer esan dut nik, bada, zure gainean, jakin
|
badaiteke
–", bota zidan txoro txoro. Eta jarraian, hitza hartzeko betarik ere eman gabe:
|
|
|
Egiaz al zen gor mutu? Sinets al
|
zitekeen
, benetan, titi bizkarroi mintzo entzumen xurgatzaile haiena. Supituan, Ana Morena han goran eserita ikusirik, erruki izara batek estali zituen nire begi argi unatuak, eta irribarre sortzez garbi bat egin zen nire ezpainetan, irribarre elkarkidetasunezko bat nolabait adierazteko; ezen, Ana Morenaren amarruaz jabetzearekin batera, ohartu bainintzen emakume haren ausardiak gehiago balio zuela, inondik ere, ustezko memoria eidetikoak baino, mila aldiz gehiago gainera; ausardia behar zen, gero, gezur txiki harekin hango jende hantusteak engainatu nahi izateko!
|
|
|
" Nire nahirik handiena, nire betiko ametsa izan da idatzi zuen dohakabeak nire barrenak lepo egiten dituen jakinduria hau guztia besteon zerbitzura jartzea, ezjakinen eta drogazaleen eta marjinatu guztien zerbitzura jartzea". " Eta nola lor
|
daiteke
hori, Ana Morena maitea?", galdetu zuen Caterpilar andreak amua barruraino irentsirik. " Bada, telekinesiaren bidez".
|
|
|
Sosegurik galdu gabe jarraitu zuen Ana Morenak azalpenak ematen, beti ere Caterpilar andreari begira: " Telekinesia fenomeno metapsikiko bat da, zeinaren bidez objetuak leku batetik bestera eraman ahal
|
baitaitezke
...". Deerek, mendeku egarriz, ez zion esaldia amaitzen utzi.
|
|
|
Armando Bonilla zen, Otsotzarmendi jaunak ahots hanpatuz azaldu zuen bezala, alboan nuen gizagaixo onanista gortzen hasia gaixotasun batek bestearekin zerikusirik izan ote zezakeen pentsatu nuen tarte laburño batez; alegia, bigarrena lehenaren ondorio izan ote
|
zitekeen
, baina ez nuenez taxuzko hipotesirik ehuntzerik lortu, bada hementxe utziko dut, oraingoz behintzat, auzia. Harixeri tokatzen zitzaion hurrengo larruketa mingotsa.
|
|
|
Lasaitasuna aginduko zuen Zuzendaritzak. Zinpeko zaindariak ere adiago ikusi ahal izan nituen, ehuntsu bat, zartailuarekin erdi jolasean bezala, titiriteroen antzera, baina disziplinaren legea ezarriz, ez gehiegizko erakustaldiz, ez; nahikoa izan zuten bi tximino lizun eta errutilo hegatsgorri kantari bat garbitzearekin, bakea egin
|
zedin
. Sakrifizioa gure onerako izango zelakoan, bazterrean utzi nituen behingoz nire kontzientzi eragozpen bazterrezinak.
|
|
|
Une honetan, erregu bat irakurleari: zilegi
|
bekit
ahanztura. Galdera horien guztien aurrean zilegi bekit oroimen galtzea.
|
|
|
zilegi bekit ahanztura. Galdera horien guztien aurrean zilegi
|
bekit
oroimen galtzea.
|
|
|
Ez dut oroitzen zein urtaro bizi genuen, ez dakit egutegiak zein zenbaki iragartzen zuen. Nahiago dut oinaze une hura zehazgabetasunaren lanbroan gal
|
dadin
, hartara errazago jarraitu ahal izango baitut narrazioarekin. Zahartzaroak baditu bere pribilejioak, eta horietako bat, garrantzitsuena akaso, ahanztura da; edo, beste era batera esanda, erotasuna.
|
|
|
Zahartzaroak baditu bere pribilejioak, eta horietako bat, garrantzitsuena akaso, ahanztura da; edo, beste era batera esanda, erotasuna. Dagokidan erotasun eremuak salbatu izan nau askotan neure buruaz beste egitetik, adibidez; eta, gauzak hain muturreraino eraman gabe, zahartzaroak ekarri didan erotasunak, erotasun funtzionalak, egin du posible lekukotza hau kontatua izan
|
dadin
. Natura jakintsua da.
|
|
|
Eta egun batek? Amai al
|
daiteke
tirania egun batean. Ez al da beti tirania boterearen arma bat izan?
|
|
|
" Tira! Eta zergatik elefantea, jakin
|
baliteke
, Bonilla jauna?". " Bada, elefantea piztia zintzoa, burutsua, zuzena eta legeak errespetatzen dituena delako; ilargi berria denean, ibaira jaisten da purifikatzera; ahalkea delako, eta emea errespetatzen duelako; eta bera baino animalia txikiagoekin errukitsua delako, eta gizon bat bidean galduta topatzen badu, bide onera etortzen laguntzen diolako.
|
|
|
Tira. Haritik kanpo ibiltze luze baina guztiz beharrezkoaren ondoren, itzul
|
nadin
atzera hari nagusira. Oso oker ez banago, oinaztarri eta trumoi dunbotsuaren ondorioz erori zen gargola faltsuarekin ari nintzen.
|
|
|
Ikus dezakezun bezala, irakurle, letren erresuman sartu izana nire lotsagabekeriaren eskutik zuri dezaket soil soilik, eta egun zabaltze urdin bat bezain argia da ez naizela ni deitua izango Parnasoko ezti gozoak dastatzera. Nire liburu hauek guztiak eta samintasunik gabe dio  tsut hau, oinak lurrean jarrita erreak izan
|
litezke
, suntsituak, eta ez luke horregatik literaturaren ozeanoak malko pare bat baino galduko: nireak.
|
|
|
Agian esango duzu, irakurle, zertara datorren azken hegaldi hau, eta agian pentsatuko duzu berriz ere bidenabarretan galdu naizela, eta ea zer arraiotara joan naizen Ubedako muinoetaraino. Eta hori pentsatu baduzu, irakurle, oraingoan esango dizut ez duzula arrazoi pitorik ere, eta ez naizela Ubedako muinoetara ezertara joan ez naizela inoiz joan, joateko gogo handiak ditudan arren, esan didatenez ikuspegi paregabeaz goza
|
baitaiteke
bertatik; eta, behin errieta ematen hasita, esango dizut, gainera, bide guztiek ez ezik bidenabar guztiek ere Erromara daramatzatela, eta pertsiarrek esaten duten legez, pazientzia sustrai mikatza duen arbola dela, baina fruitu ezinago goxoak ematen dituena. Eta, horixe:
|
|
|
Itxurak itxura, Otsotzarmendi jaunari ez zion gertaerak mesederik egin, eta, izkirimiriek lehen une arriskutsu hura nolabait saihesten lagundu bazioten ere, sakon sakonean halako erredura ozpin bat jasan zuen aurkezle sasijainkotuaren banitateak, aldartea zeharo gaiztotuko ziona. Ez zion astirik eman bere haserreari bare
|
zedin
; sekulako garrasien artean, bere onetik kanpo, errudun errukarriaren burua eskatu zuen. Deere jauna ez zen otzanago ibili; hark ere errudunaren burua eskatu zuen, baina bere lankideak baino esplizitoago, alegia labana esku artean nabarmen erakusten zuela.
|
|
|
Zer egin nezakeen nik erantzun txandarik ere ez banuen? Saia al
|
nintekeen
, akaso, esaten kez egin zuen irudia ez zela guztiz perfektua. Zer onura ekarriko zidan salaketa horrek?
|
|
|
" Negarrez ari naiz", idatzi zuen orduan bere kasa Ana Morenak, harentzat mihia zen arbelean, eta jendearen begiek eztanda egin zuten, emozioari ezin eutsirik, eta uholde gezi bero bat sortu zuen. Behean geundenoi aterkiak ekarri zizkiguten prestu asko, busti ez
|
gintezen
. Hala ere, majo busti ginen han beheko dohakabeok, malko erauntsia ikustekoa izan baitzen, ikaragarria.
|
|
|
Errazak izan ziren oso amaren goiz hartako hitzak: " ongi porta
|
zaitez
eskolan".
|
|
|
Elizan konturatu nintzen ez nuela amonarik gehiago ikusiko. Baina
|
badakit
, aurrerago, begiak itxi eta kolpean irekitzen jarduna naizela amona ikusiko ote nuen. Begiak ixteak beste mundu batean murgiltzen gaitu.
|
|
|
Emakume talde baten aldamenean zeuden Edurne eta marinel bat bezala jantzitako mutila, eserita.
|
Zitekeena
, mutil hura arran  tzaleren bat izatea, baina haren aurpegi zuriak ez zuen eguzkiaren edo itsas haizearen seinale agerikorik.
|
|
|
Nazka sentitu nuen. Hondarra ikusten nien ogi tartean, eta haien hortzek sortutako hotsa zer
|
zitekeen
pentsatzeari ekin nion. Gris gras, gris gras, gris gras...
|
|
|
Isil
|
zaitez
, Migel!
|
|
|
Joan
|
zaitezte
biok pikutara.
|
|
|
Edurnek ez
|
zekien
zer egin, ongi dakit hori. Batetik, ez zuen gurekin gaizki gelditu nahi.
|
|
|
Anjel? Zer erantzun ez
|
zekiela
gelditu zen Migel. Anjel?
|
|
|
Gangrena omen zuen. Migelek ongi
|
zekien
sardea erabiltzen, eta jakinaren gainean nauzue gertatutakoaz.
|
|
|
Suge bat zen lehengusina, eta haren mugimendu okertuen hotsera mugitzen nintzen neu ere, haren eskumuturrekoaren erritmoari jarraituz. Ez nuen irratiko doinua entzuten, eta
|
baliteke
, doinua amaitu zenean ere, gu biok dantzan jarraitzea.
|
|
|
Ez dut harrezkero kutxa hura ikusi. Aita hil zen, eta berarekin eraman zituen nonbait gure bihotzetan geldi
|
zitezkeen
oroimen guztiak.
|
|
|
Antonirekin ezkon
|
zaitez
esan zion norbaitek.
|
|
|
Belarretatik jaiki, eta baseliza ingurura joan zen botila bat ardo erostera. Aukera ona nuen ihes egiteko; baina, hamar urte, eror
|
nadila
!, eta nahiago izan nuen izarren deiadarrak nireganatzea, bizitza eroso baten magalean kulunkatzea baino. Eskuko soinuak dantzara eragin zituen berriro ere astarraindarren gorputz gosetiak.
|
|
|
Ez, ez dut ardorik nahi esan nion botilaren muturra gehiago iluntzen nuen bitartean.
|
Gaitezen
bakean.
|
|
|
Dantza
|
gaitezen
, Anjel. Odola lehor  tzen zait musika honi erantzun egokirik ematen ez diodan bakoitzean.
|
|
|
Odola lehor  tzen zait musika honi erantzun egokirik ematen ez diodan bakoitzean. Dantza
|
gaitezen
, mon vieux.
|
|
|
Isil
|
zaitez
! Egun ez dago lehen bezalako behirik.
|
|
|
Frantzisko nauk. Kontuz ibil
|
hadi
... Gaur, halere, nahiko umore onez etorri zaiguk.
|
|
|
Orain lasai
|
ninteke
, ama. Ez zaitut itoko.
|
|
|
Mendian erori eta belar bihurtuko banintz, itsasoan erori eta hondoko arrautza biribilen antzeko harri izatera iritsiko banintz, ohetik jaiki, pijama txoko batera bota, eta
|
nadin
betiko zurekin.
|
|
|
Tom ez da hotelean geratu eta honezkero Mexikora bidean da. Niri haren betaurrekoak eta sonbreirua janzteko eskatu dit, eta etengabe taldekideen ondoan egoteko, horretara zelatan egon
|
zitezkeenek
, jendearen joan etorriekin, gaua eta lainoaren laguntzaz, ni bera nintzela pentsatu, tiro egin ezin, eta aireporturaino etorri zuten. Baina hona etorri bezain laster, komunera sartu, bertan aldatu, eta zelatariak kanpoan geratuko ziren sekula agertuko ez den Tomen zain, ze Tomek, benetako Tomek, guk hoteletik irten bezain laster lagun batengana jo du, eta hark hilkutxa baten barnean eramango du, ezin lasaiago, Mexikoraino.
|
|
|
Alde horretatik, gurea benetakoa izan da, ez izan zalantzarik. Gainera,
|
baliteke
beste oporraldi batean elkartzea Luisek, niri.
|
|
|
Bidaia eramangarriago izan dezazun. Nitaz gogora
|
zaitezen
.
|
|
|
Danek Niagarara gauez itzultzea proposatu digu eta denok, Adelak barne, joan nahi izan dugu (gogoa izanik ere, ni ez nintzen kanpinean bakarrik geratuko). " Kanadako aldera joan
|
gaitezke
; gauez ura kolore desberdinez argitzen dute eta mirakulosoa izaten da". Eta egia esatera, gaueko ikuskizuna primerakoa izan da, baina bazuen aire artifizial bat eta nik ikusmira baino gehiago gaugiroa gozatu dut, gaugiroa eta lagunartea (aspaldiko partez ere, azkenik hasi naiz lagunartearekin gozatzen).
|
|
|
Orain batekin harrapatu duzu baina, hainbeste ikastaro, hainbeste entrenamendu, eta halako gazte puskak, nork ziurtatzen dizu zurekin egon den bitartean ez dela beste norbaitekin ibili? Baina orain ez
|
zaitez
errebobinatzen hasi. Orain zure txanda da.
|
|
|
Orain zure txanda da. Ttikia zara, baina oraindik bizitzeko asko duzu, eta norbaitentzat erakargarria izan
|
zaitezke
zara...". Eta, egia esatera, Teresa da hori esaten didana.
|
|
|
Dan gizagaixoa zazpi ahaleginak egiten dabil gu ongi senti
|
gaitezen
. Behin eta berriro errepikatu ondoren hotelaren afera ez dagoe  la bere esku, honelako proposamenak egiten dizkigu:
|
|
|
Behin eta berriro errepikatu ondoren hotelaren afera ez dagoe  la bere esku, honelako proposamenak egiten dizkigu: " Nahi baduzue, arratsalde beranduan EEBBetako jolas parkerik gigantosoenera joan
|
gaitezke
". Bidailagunak hasieran mesfidati eta zurrun egoten gara, baina azkenean denok gogoberotu, eta baiezkoa ateratzen da.
|
|
|
Lehen galdeketa horrek luze jo du eta epaileak (D) epaiketa bihar arte etetea erabaki du, baina abokatu defendatzailea (I) tematu egin da, bere defendituaz epaimahaikideek har zezaketen lehen inpresioa oso okerra izan
|
zitekeela
argudiatuz. Azkenean, Clintoni (X) bi galdera egiteko baimena lortu du:
|
|
|
Lehen saio horren ondoren, denak erretiratu dira Karmelo, Ruben, Tom eta ni salbu. Sutondoan, amodiorik gabe zoriontsu bizi ote
|
daitekeen
eztabaidatzen jardun dugu eta Tom izan da guztietan erradikalena.
|
|
|
Hala ere, niri kosta egiten zait hori sinestea eta, Luisi ezer esan ez badiot ere, apustu egingo nuke Rakelekin txora txora eginda jarraitzen duela. Baina oraingoz lasai egon
|
zaitezke
. D, ailleurs, Rakel ondo ikusten dudan arren, uste dut atzo hasi genuen Clinton Lewinsky epaiketa edo olgeta horrek zuenarekiko obsesioa handiagotu egiten diola.
|
|
|
" Gerezi bat ahora eraman, eta zeure egin dezazula nahi dut, dasta dezazula, ahogoza dezazula. Baina gereziaren hezurra bota beharrean, goiz osoa ahoan erabil dezazula eskatzen dizut, eta berarekin josta
|
zaitezela
, eta gero, lanetik irteten zarenean, nirekin elkartzen zarenean, musu baten bidez ahora eman diezadazula". Eta ni, gerezi baten hezurra eztarrian trabatu izan balitzait bezalaxe sentitu naiz, eta gerezien antzera gorritu ere egin bide naiz, zeren, Rubenek, kopeta ilundu, eta honela galdegin baitit:
|
|
|
Aspertu ez
|
zaitezen
, nirekin gogora zaitezen mintzatu zait" gogoratu" aditza esa  tean airean marratxoak marraztuz.
|
|
|
Aspertu ez zaitezen, nirekin gogora
|
zaitezen
mintzatu zait" gogoratu" aditza esa  tean airean marratxoak marraztuz.
|
|
|
Nik ere zeure alboan igaro nahi nuke gaurko eguna. Patxiri ohar bat utziko diot eta, ongi iruditzen bazaizu, taldekoekin zortzietan dugun hitzordura joan baino ordubete lehenago gera
|
naiteke
.
|