|
2000
|
|
|
Pisuko berrikuntzan bezala, San Joan jai handia ospatu behar zuen alferrikako oroitzapenekin, sutan erre zitezen Eiderren irudia, ahotsa, momentu on eta txarrak, begiradak, laztanak eta esperantzak. Eta berdin Ralphen irudia ere,
|
dena
sutara. Irlanda hitza ere bai.
|
|
2001
|
|
|
Izakiak kasko gaineko lehen bilotik oin puntetako oskietan lohi mokor malguraino ikertu ninduen eta burua Ez errateko maneran mugitu zuen. Istant batez izakia
|
dena
su, ke eta gar zurubietan gora igotzen eta tresnak aireratzeko seinaleak emititzen hasten zela konturatzean, negar hegian nengoen; deabru asto handia hitzak eskapatu zitzaizkidan amorru biziaz eta berriro desesperatua, autoan sartu nintzenean, zirta misteriotsua zeru sakonaren bihotz galernatsuan desagertu zen.
|
|
2003
|
|
|
Eta hantxe egiten genuen afaria, hantxe egunerokoez hitz egin, eta elkarri aupada eman. Horretan Bruno Mendigurenek zuen
|
denontzako
sua.
|
|
2007
|
|
|
Hemen bilatzen
|
dena
suaren aurkako erresistentzia da, plakak oholtza modura instalatuz.
|
|
2008
|
|
|
Ben Gunnen azken hitzak etorri zitzaizkidan gogora. Eta pentsatu nuen bisitatxoren bat egina izango ziela bukaneroei
|
denak
suaren inguruan mozkortuta zeuden bitartean, eta kalkulatu nuen, pozik kalkulatu ere, hamalau etsairi bakarrik egin geniela aurre.
|
|
|
Eta zuk ere pentsatu duzu, zertarako erretratatzen ote diren su festak, eta pentsatu duzu ez zaizula arrazoi bakar bat ere bururatzen Iruñeko su festak hemendik, izkina honetatik, erretratatzeko; baina atzera egin, ezker eskuin, eta hor ari dira dozenaka lagun
|
denak
su printzak betirakotu nahian.
|
|
|
«Zenbat ordu egon ote garen sutondoan hizketan, eta
|
denok
suari begira! Baita amamaren etxean ere.
|
|
2010
|
|
|
|
dena
su eta lanboa.
|
|
|
—OiTimur, errege urosa! Zerendako suntsitzen dituzu irabazi hiriak, populuak erhaten,
|
dena
su eta herio uzten. Hain errege
|
|
2011
|
|
|
Gaineratu tipula eta leundu. Tomatea gehitu eta
|
dena
sutan utzi bost bat minutuz edo tomatea egosi arte. Haragi xehatuak gehitu.
|
|
|
batek hartu du egur puska bat, aurrena iruditu zait egur puska bat zela, baina gero ohartu naiz ezetz, ez zela egur puska oskol bat baizik. Beno, batek hartu oskol bat eta,
|
denok
suaren inguruan eserita geundenez, suaren gainetik beste norbaiti bota dio. Oskolak ukitzen bazaitu abesti bat hasi behar duzu kantatzen, eta lehen estrofa esan ondoren beste guztiek jarraitu egin behar dute kantarekin.
|
|
2012
|
|
|
Hara joan eta handik zertan ari ziren ongi ikusten bazuen niri jakinarazteko agindu nion. Hala egin zuen, eta berehala itzuli eta esan zidan handik oztoporik gabe ikus zitzakeela;
|
denak
suaren inguruan zeudela, preso hartutako baten haragia jaten, eta urrunxeago berehala jango zuten beste bat zegoela hondarretan lotua; sutan jarri nintzen bere herrikoa ez baizik eta lehenago aipatutako txalupan bere jaioterrira iritsi ziren gizon bizardunetako bat zela esan zidanean. «Gizon zuri bizardun» izena entzute hutsak izutu ninduen, eta zuhaitzera joan eta bete betean ikusi nuen, betaurreko luzea erabilita, hondarretan etzanda zegoen gizon zuri bat, europarra eta jantziak zeramatzana eta eskuak eta oinak ehun zerrendaz edo ihien antza zuten gauza batzuez lotuak zituena.
|
|
|
Egun osoak deramatzat irakurtze eta bertsu idaztetan. Biharamunean behatzen dutanean bezperan egin bertsu lanari, hamarretarik zortzitan peto bat ez du balio eta hasarrean,
|
denak
sura botatzen ditut.
|
|
2013
|
|
|
Berdintsu jokatu zuen, Frantziako lekuak laudatu zituen batean. Frantziako lur batzuk okupatzean eta gero frantsesek berreskuratzean, alemanek gibelean dena suntsitu zutela,
|
denari
su eman ziotela eta gizonak, emazteak eta apaizak berekin eraman zituztela salatu zuen Saint Pierrek. Gerlan zubiak eta suntsi zitezkeela aitortu zion alemanari, baina behar gabeko suntsiketak egitea leporatu zion.
|
|
2014
|
|
|
Lapiko txiki batean, erregosi kipula eta piper berdea, brounoisia (lauki txikietan) bost minutuz. Ondoren, tomateetatik kendutako mamia bota, txikitu, eta
|
dena
su ertainean utzi bost minutuz. Barazkiak kuzinatu ondoren, piperrautsa eta arroza bota, minutu batez guztia sueztitu eta bi baso arrain salda bota, eta utzi 15 minutuz egosten.
|
|
|
Dolores tradizionalista da, antiparlamentarismo herrikoia ekartzen du: "
|
denak
surat", Pako anarkista eta buhame, nork paga hura lauda. Hitza jaten du.
|
|
|
Etxe bat
|
dena
sutan
|
|
2015
|
|
|
Zuritu eta zatitu brounoisean (oso karratutxo txikiak), baratxuri ale bat eta piper berde bat. Salteatu
|
dena
su ertainean zartaginean lau koilarakada oliba olio erabiliz. 300 gramo onddo eta perretxiko garbitu behar dira, eta, garbitu ondoren, zatitu eta zartaginean erregosi, multzo osoa kozinatu dadin.
|
|
|
Litro bat esne gain likido bota, litro erdi barazki salda eta 50 gramo gazta parmesano.
|
Dena
su baxuan prestatzen da, gazta esne gainarekin desegiten da eta zapore krematsua eta zapore fina lortzen da. Leunago geratzea nahi badugu, irabiagailuarekin birrindu eta su baxuan irakin, nahi duzun testura lortu arte.
|
|
|
Zartagin batean, gurin pixka batekin tipula bat sueztitu (75 g) porru batekin, biak brunoise erara xehatuta (picaditosina). Barazkiak erabat bigunduta daudenean, aza gorria eta gaztainak gehitu, eta, 15 bat minutuz,
|
dena
sutan utzi. Denbora hori igarotakoan, nahastea zuhaitz batzuetan sartzen da eta bero zerbitzatzen da.
|
|
|
250 g tetilla gazta, 150 ml esne gain prestatzeko (koipearen %35), 30 g azukre, bi arrautza, masusta marmelada 100 g eta bizkotxo bizkotxo 100 g. Azala tetilla gaztara kendu eta eta azukrearekin nahastu.
|
Dena
su motelean berotzen da, irakin gabe. Sutatik atera, irabiagailu batekin birrindu eta, tenplatzen denean, bi gorringoak gehitu.
|
|
|
– Higuingarria. Edozelan ere, gauza bat duk hori pentsatzea, eta bestea...
|
denari
su ematen hastea...
|
|
|
Berezia baitzen gure gizona. Dena bizi,
|
dena
su! Egun hautan entzun solasak honelakoak ziren:
|
|
2016
|
|
|
Lehenik eta behin, saltsa egin behar da, eta ontzi batean soja saltsa, sake baso bat, baso bat ur eta bi koilarakada azukre nahasi.
|
Dena
su ertainean egosi behar da, bost bat minutuz, saltsa koipetsua, distiratsua, karamelu likido baten modukoa, lortu arte, eta epel gorde. Ondoren, atun mendrezka garbitu behar da, azala eta hezurrak kenduta.
|
|
|
Beste batek: " Ez, ez, zoriontasuna etsaien kanpamentuari erasotzea da, gehienak hil, besteak esklabo hartu eta
|
dena
sutan kiskaltzea!". Biba eta txaloak.
|
|
|
Negu betean
|
denak
suaren inguruan
|
|
2017
|
|
|
Sicut ignis non reffert quam magnus, sed quo incidat; nam, etiam maximum, solida non receperunt, rursum arida et corripi facilia, scintillam quoque fovent usque in incendium. Egur hezeari eta juntu
|
denari
su handiak ere nekez eragiten dio, baina iharrari eta harroari inar batek ere irazekitzen dio, zeren hartarako egina eta prestatua edireten baitu.
|
|
|
Baina Jainkoak lotatik astindu gintuen, esnatu ginen, ikusi genuen sua eta jauzian jaiki ginen. Higumenoaren egoitza, galeria eta zeldak,
|
denak
sutan zeuden. Kanpaiak jo genituen, oihuz hasi ginen:
|
|
|
|
Dena
su, bainan elkor eta itsu!
|
|
|
|
Dena
su, bainan elkor eta itsu!
|
|
|
Edo berdin Sarkozy" en personne" duelarik solaskide, hunela bilduz President ohiaren deskribapena: "
|
Dena
su, bainan elkor eta itsu". Denak erranak dira, ahanzten ez duela gure idazleak bertsuzale dagoela, hitzen musika preziatuz.
|
|
|
Harriturik gaude kontseiluak zoin aise uzten dituen denak manatzaile. Xalumoak eskutan
|
denak
su emaile. Behereko zolan pitz eta gero gainean arbolak erre eta gero denak kontent!
|
|
|
|
Dena
su eta gar
|
|
|
Eguenetik domekara Luis Urrengoetxea kaleko jaiak ospatuko dituzte Zornotzan. Lutaber elkarteak hainbat musika kontzertu antolatu ditu eta
|
denen gainetik
Su Ta Gar-ek eskainiko duena nabarmentzen da. Eibarko metal taldeak bere abesti klasikoak zein berrienak erakutsiko ditu zapatuan, Zelaieta parkean.
|
|
2018
|
|
|
Ikerle ainitzen ikusmoldea da ez dela holakorik gertatuko, lanjerik ez dela kasik batere. Diote Tiangong 1 deseginen dela,
|
dena
sutan jarriko eta berehala dena purruskatuko, airean sartu orduko. Hein bat bazterka sartzen balinbada, errautsak barreatuko dira zonbait ehun kilometro luzeko eremu batean.
|
|
|
Altzaiko zaldunak bolboraz beteko behi larru bat jaten emanez akabatu zuen Azalegiko herensugea: munstroa,
|
dena
sutan, itsasoraino joan zen airetik, eta han galdu zela diote bertsio gehienek (Cerquand, 1986: 94); baina Casenavek (1994) bertsio' paralelo' bat aipatzen du:
|
|
|
Andere hori pertsonaia oso garrantzitsua da gure mitologian, eguraldia eragiten duelako. Mendiko harpeetan egoten da, eta mendi batetik bestera joaten ikusten dute, gauaz,
|
dena
su eta gar. Anbotoko Andere hori nola sortu zen esaten dute kondaira anitzek, eta haietarik batean familiariak dira kausa.
|
|
|
Beste batzuek diote emazte ezkondua izan zela Andere hori, eta ez zuela inondik ere elizara joan gura. Egun batez senarrak gurdian sarrarazi zuen estutua eta elizaraino eraman zuen bortxaz; baina elizako atetara heldu eta barrura sartu barik,
|
dena
sutan jarri zen, estekak erre zituen eta airean abiatu zen. Geroztik hor dabilela garretan, mendi batetik bestera bueltaka.
|
|
|
Orozkoko San Juan auzoan hil zen gizon bat; eta ez ei zen jende ona izan. Eta gauean agertzen zen gero gaztainondo baten gainean,
|
dena
su eta gar, oihu ikaragarriak egiten. Herritarrak beldurtuak ziren eta elizgizonei eskatu zieten zeozer egin zezaten.
|
|
|
Arratsaldean ez ziren agertu, baina biharamun goizean, gu lotegira berriz. Hiru zigarro paketeak han utzi genizkien berriz, eta
|
denek
su hartu balute baino urduriago genbiltzan, zementua nahitaezko baitzen. Lanak goizean amaituta bazihoazen, aberia handiago bat asmatu.
|
|
|
Lapiko batean, intxaur zuritu eta zatikatuak, esnea, limoiaren azala eta kanela jarri.
|
Dena
sutan egosten da 60 minutuz, su motelean, eta noizean behin mugitzen da ez itsasteko. Egosi ondoren, kanela adarrak kendu eta azukrea gehitu.
|
|
|
Aldea: gurin argitua egin, gantza gehiago ateratzen da ahalik eta lasterren gerta ez dadin. gheearen kasuan,
|
dena
su motelean irakiten segitzen du. solidoek kolore okrea hartzen dute, urre kolorekoa.
|
|
|
Lehenbiziko gudukan Rhajbera erhan eta haren armada barreiatu ondotik, Muhammat ek eskualde osoa korritu zuen
|
dena
su eta herio utziz.
|
|
|
Erori egin nintzen eta
|
dena
sutan hasi zen.
|
|
2020
|
|
|
|
Denak
suaren inguruan eseri ziren berotasuna bilatuz. Goxoa zen.
|
|
|
|
Denok
sutan jartzea!
|
|
2021
|
|
|
zitzaizkon laguntzat, eta abiatzen lanerat.
|
Dena
sua baitzen, hura zen ororen berozale, hura ororen
|
|
|
Tartean erlijio liburuak eta Koranak zirela konbentzitu zituen eta egurra eramango ziela hitz emanda, gurdi hura eta beste batzuk betetzeko konbentzitu zituen. Dena den, beste soldadu batzuk ari ziren arpilaketarekin eta arriskua zegoen
|
dena
sutara emateko. Liburuak aukeratzen hasi zen.
|
|
|
Eta orduantxe, abisurik izan gabe okerrena gertatu zen. Almanzor agertu zen Donemiliagako santutegian bertan,
|
dena
sutara emateko.
|
|
|
Erabaki horiek hartu ziren 1980ko azaroan Erakunde armatuaren barnean.
|
Denek
su etena bilatzen zuten; borroka armatuaren alde zirenek, su etena baino lehen" indar posizioan" egon behar zela argudiatu zuten.
|
|
2022
|
|
|
Multzo osoa sueztitu, ur pixka bat bota eta kazola estali.
|
Dena
su baxuan egosi ordubetez. Bestalde, zuritu, txikitu ontzitan eta frijitu patatak zartagin batean oliba olioarekin.
|
|
|
Zergatik? Uste dutelako eraginkorragoa dela arrisku tokitik gertuen bizi
|
denak
sua itzaltzen jakitea».
|
|
|
Gainzak azaldu duenez, klima aldaketari ere erreparatu diote: ″Sakanakoa ez da beste eskualde batzuetako egoera, baina egon dira garaiak ezetz,
|
dena
su hartzeko moduan zegoena″ Eta gogoratu du hemen ere suteren bat izan dela.
|
|
|
Atea botata, tiranoari burua moztu, eta sua piztu zuten gazteluaren tontorrean. Herri guztietan berdin egin zuten, askatasuna ospatzeko; sandiak itzuli ziren Mesopotamiako soroetara, neskek kolore bizidun soineko distiratsuak jantzi zituzten, musika jo zuten eta
|
denek
suaren inguruan egin zuten dantza.
|
|
|
Pregoia alkateak egin zuen bere alaben tropel guztia eta emaztea ondoan zituelarik. Eta, azken batean, esan zuena zen zoriontsu sentitu genukeela bizi ginen lekuan eta jaio ginen lekuan hiltzeagatik, eta imajina dezakezu zer eragin zidan horrek niri,
|
dena
suak hartu ez baninduen gauza horiek gertatzen ez direlako izan zen, baina garretan jartzeko puntuan nengoen. Une hartatik aurrera, jauna, festa bat izango zela zirudiena, non ere ez baitzitekeen ezer pasatu, ez baziren dantzak eta behiak herriko plazatik, eta non ere kabitzen zen emozio bakarra bizirik egotearen poza baitzen eta bizilagunen bularralde puztua kale hauetan, badirudi konplikatu egin zela.
|
|
|
Ez dituk harriak baizik gelditzen. Inguruan olibondoak bazituan,
|
denei
su eman die. (Helikopteroak entzuten dira.)
|
|
2023
|
|
|
Bururatzeko, ez nagoke hemendik agurtu gabe Grazi Etxebehere ortzaiztar erizain eta euskal militante suharra, joan den astean pausatu zaiguna. Badakigu denek nolakoa zen,
|
dena
su eta pindar, baina maitasuna dario, euskaldun egiten gaituen guziaren defendatzaile nekaezina eta jende xumeenen zerbitzari leiala. Ortzaizeko elizan, Euskal Herri guzitik mundua bildurik, zer omenaldi beroa!
|
|
|
Gizarte eraldaketan buru belarri dabilenaren kezkak eta desioak sumatzen dira hitzetan: borroka tradizio batekiko leialtasuna, lehengo belaunaldien ekarpena orainaldira eta etorkizunera ekartzeko saiakera,
|
denari
su emateko bulkada, eta ondoren korrika ihes egitekoa.
|
|
|
Jakin ez zekien bezala, urte andana Mendialderantz ospa egin aurretik, zer dela eta koadrilako hiru atxilotu gintuzten manifa hartan, nire semea ez da manifestazioetara joaten, lagunek edo eraman egin zuten, baliteke ere Alde Zaharrean lasai asko egon izana eta bat batean, abertzale alu horiek, ETAren kumeak, astebururo
|
dena
sutan jarri behar, dena hondatu, koldarrak, nire semea bezalako mutiko zintzoen artean babesten dira harrapa ez ditzaten.
|
|
|
200 gramo dilista laranja gehitu behar dira, eta ur hotzez estali. Utzi
|
dena
su motelean egosten 45 minutuz, dilistak samur egon arte. Gisatua sutatik kendu baino bost minutu lehenago, gatz puntuan jarri, eta 10 minutuz utzi, mahaian zerbitzatu baino lehen.
|
|
|
|
Denok
su hartzea espero dut.
|