|
2001
|
|
|
ez dira ugariak, baina bai oso interesgarriak, koben fenomenoa ulertzen laguntzen baitute, kronologia eta funtzionalitatea argituz. Motahonetako inskripzioak Arabako Kruzia, NS
|
de
la Peña eta 4, Las Gobas eta 6 eta Santorkaria kobetan ezagutzen dira; baina interesgarrienakLas Gobas dira.
|
|
|
|
De
la Peña, L. (1998): –El Alma del Miedo?, El Pais.
|
|
2006
|
|
|
Sagastiak garrantzitsutzat jotzen dira alde atlantiarrean, non laboreak ez ziren nahikoa hazten eta mahastiak ere antzera. ...ematea ohikoa zen, antzera gertatu baitzen Eneko Lopez eta bere emazte Todak Busturi Axpeko Andre Mariaren emanaldia 1051n Arabako Gartzia apezpikuari egitean, bizi zen artean, zeren ondoren Donemiliaga Kukullako monasterioari eman behar baitzion (lurrekin, arrantza egiteko lekuak eta eman zizkion131); edo San Salbatore Olazabalgoa, Lezon, 1025ean Gartzia Azenaritz eta bere emazte Gailak San Juan
|
de
la Peñako monasteriroari emanaldia egitean ageri den moduan132 eta abar.
|
|
|
Abadia handi horien artean, Errioxan kokaturiko Naiarakoa edota Donemiliaga Kukullakoa nagusiak ziren arren, Burgosko mendietako Oña monasterioa, Nafarroa Garaiko Leire, eta, Aragoi Garaiko San Juan
|
de
la Peñakoa ezin ditugu ahantzi. Izan ere, horiek guztiek X., XI. eta XII. mendeetan zehar indarra hartu zuten euskal lurraldeetan, eta nolabait, esparru geografiko horren banaketa gauzatu zuten, gaur egungo hiru probintziak orduko eragin esparruetan mugatuz:
|
|
|
Enkarterri Oñako monasterioaren pean, Araba eta Bizkaia nuklearra, gaur egungo Bizkaia, Enkarterri eta Durangaldea salbu? Donemiliaga Kukullakoaren menpe, eta, azkenik, Gipuzkoa, Leire eta San Juan
|
de
la Peñakoaren artean banatua.
|
|
|
–Albarus Uelegie? (Gil, Moralejo, Ruiz
|
de
la Peña, 1985: 158).
|
|
|
Diotenez, gainera, apezpiku, guztiak? daude dokumentaturik kronikatik kanpo, baina ez diote non edo nondik atera duten informazioa; diotena da, hamabi direla, zenbaki sinbolikoa oso, beraiek ere baieztatzen dutenez (Gil, Moralejo, Ruiz
|
de
la Peña, 1985: 93), berez esanguratsua dena.
|
|
|
Hierarkia berria ezarri zen elizen artean, mendeko dekaniaren123 eta haien gaineko monasterioen artean. Batzuk kanpoko handietara emanak izan ziren (Donemiliaga Kukulla, San Juan
|
de
la Peña), nahiz eta horien zerga batzuk bertako monasterioen esku geratu ziren (Busturi Axpeko Andre Maria); eta, azkenik, besteek jabego pribatuen esku jarraitu zuten (nekazari komunitateen zein jaunen esku nahiz erregearen esku). Hori egiteko edo bideratzeko modua izan zen eliz betebeharrak gune batzuetan pilatzea (sakramentuak banatzeko eskubidea, apaizak izendatzekoa, zergak eta emanaldiak jasotzekoa?), hots, nobleen esku zeuden elizetan pilatzea.
|
|
|
Bermeo (1236): Lurraldea XI. mendean aipaturik ageri zaigun arren San Juan
|
de
la Peñara egindako emanaldietan (1051n Vermeio gisa180), hiribilduaren fundazioa 1236an izan zen Lope Diaz Harokoa II.ak eta bere emazte Urrakak Logroñoko forua emanez. Dokumentua ez da gorde, 1285ean haien ilobaren berrespenaren bidez ezagutzen da (Labairu,:
|
|
|
araututa. San Juan
|
de
la Peñari emana izan zen pixkanaka 1034tik. Gaztelua erregeak jarritako tenenteek eduki zuten.
|
|
2012
|
|
|
Horretarako, langile autonomoari bere lanak eragindako gastuen justifikazioa aurkeztu ahal izango du, hala nola bidaia gastuak, dietak, etab. Gainera, langile autonomoak lan kontraturik ez duenez, Gizarte Segurantzan alta eman eta hark ordaindu du (Caldas eta beste, 2011: 88;
|
De
La Peña, 2008: 205).
|
|
|
Bestela, NAN zenbakia erabiliko du (Caldas, Carrión eta Heras, 2011: 88;
|
De
La Peña, 2008: 205).
|
|
2015
|
|
|
4.2.1 Gone Gitmo (Nonny
|
De
la Peña eta Peggy Weil, 2007) Guantanamo presondegiaren erreplika Second Life n24
|
|
|
Egileak: Nonny
|
de
la Peña eta Peggy Weil, kazetaritzaren eta artearen eremuan murgiltzen ziren, hurrenez hurren, eta unibertsitatean lan egiten zuten. Instalazio bat eraikitzea proposatzen zuen ideia originalak, baina arte zentro batean egon beharrean, mundu birtualean agertuko litzatekeena.
|
|
|
Nonny
|
de
la Peña egilekideak murgiltze kazetaritza (Immersive journalism) izendatu du albisteak hedatzeko modu berri hau: «Albisteak ekoizteko modua, non jendeak lehenengo pertsonan esperimentatzen duen albisteetan azaldutako gertaera edo egoera[...] albistea irudikatzen duen eraikitako agertoki birtualean zinez sartzen da parte hartzailea, normalean avatar26 digital baten bidez» (De la Peña et al, 2010:
|
|
|
Nonny de la Peña egilekideak murgiltze kazetaritza (Immersive journalism) izendatu du albisteak hedatzeko modu berri hau: «Albisteak ekoizteko modua, non jendeak lehenengo pertsonan esperimentatzen duen albisteetan azaldutako gertaera edo egoera[...] albistea irudikatzen duen eraikitako agertoki birtualean zinez sartzen da parte hartzailea, normalean avatar26 digital baten bidez»(
|
De
la Peña et al, 2010: 291).
|
|
|
2013an
|
de
la Peña eta Weil-ek mundu birtualean garatutako instalazio birtuala Unity3D bideo-joko interaktiboak diseinatzeko plataforman berregin zuten28 Bertan, jokalariak lehenengo pertsonan bizi dezake esperientzia interaktiboa, SL plataforma birtuala erabili barik. Horrez gain, arte zentroetan ere erakutsi da proiektua, instalazio moduan.
|
|
|
Izan ere, Nonny
|
de
la Peñaren azken proiektua: Project Syria (2015) errealitate birtualerako eginda dago.
|
|
2017
|
|
|
|
De
La Peña, N. (2002): «La representación de lo femenino en la publicidad de compresas.
|
|
|
Zein da, bada, hilekoaren ikuspegi hegemoniko hori? Hilekoaren ikuspegi tradizionala, zikintasunarekin, bestetasunarekin eta tabuarekin lotzen da (de Miguel, 1971; Houppert, 2000;
|
de
La Peña, 2002; Esteban: 2001; Ortiz, 2006; Valls Llobet, 2006).
|