Emaitzak: 6
| 2008 | ||
| XIX. mende amaieran, Azkue bizitza publikora jalgi zenean, euskal hiztegigintza oraindik ere Larramendiren itzalpean zegoen. Jesuita euskaltzaleak XVIII. mendean idatzitako Diccionario trilingüe ospetsutik abiatuz idatzi ziren ondoren argitaratutako Novia | de Salcedoren hiztegia, Aizkibelena, eta beste zenbait. Jakina denez, Larramendiren lana berak asmaturiko (eta esplizituki hala zirela adierazi gabeko) hitzez josita zegoen. | |
| Azkuek euskal hiztegiekiko interesa oso goizetik agertu zuen. Jada Salamancako seminarioan zela Novia | de Salcedoren hiztegirako harpidetzak egiten ibili zen31 Bere 1888ko Grankanton arrantsaleak legendan, kontakizuneko hainbat hitz azaldu zituen. Hiztegitxoak eta bokabularioak osatzeko joera era osoagoan agertu zuen 1891ko Euskal Izkindean zein 1893ko Bein da betiko kondairan. | |
| 2009 | ||
| –Las cosas son como son y deben ser como son?. Eta iritzi berdintsuak edo guztiz koherenteak erakutsi ditu gero, Novia | de Salcedoren Hiztegiaren kritikan, foralismoari buruz, etab. Ik. UNAMUNO, M. de, Obras Completas, Madril 1966 ss, IV. bol., 120135, 153, 175, etc. | |
| 2017 | ||
| Novia | de Salcedoren hiztegira jotzean ulergarriago iruditu zaizkit Florentzio Basalduaren joan etorri etimologikoak, horixe baita hiztegi horren egiteko modua. Har diezaiogun edozein berba etsenplurako: | |
| Pasarteak artikuluaren euskara garbia aipatzen eta laudatzen badu ere, Moskorrak irakurtzean (ikus 1 eranskina) berehalakoan konturatzen zara ez dela mintzo garbizaletasun sabindarrez. Izan ere, kronologikoki Sabino Arana baino lehenagokoa izateaz aparte, Daniel Lizarraldek ez zeuzkan Aizkibel eta Novia | de Salcedoren hiztegiak baizik, eta horietara jotzen zuen. Dena dela, darabilen lexikoak ez du larregi zailtzen Lizarralderen lehen artikulu honen irakurketa, nola halako gipuzkera baten usaina duelarik. | |
| Hortaz, Daniel Lizarralderen jatorrizko oin oharrak eta guzti eman dugu. Nolanahi ere, Novia | de Salcedoren hiztegira jo dut testuko zenbait berbaren gaztelaniazko esangura hona ekartzeko —frantsesezkoa ere gehituta—, ulerkera erraztu aldera: zamau (‘mantel’/ ‘nappe), zetaka (‘mancha’/ ‘tache), diapea (familia/ famille’), edargitu (‘comentar’/ ‘commenter), bibeta (‘opinion/ avis), gertoy (‘trance’, ‘suceso’, ‘acontecimiento’/ ‘cas’, ‘evenement), egikarindu (‘justificarse escusdndose’/ ‘justifier’), galla (‘perdida’, carencia o privacion de lo que seposeia’/ ‘perte’, ‘manque’, ‘defaut’, ‘privation’), bertibeni (‘reponer’/ ‘remettre’, ‘reintegrer’), onkalda (‘gasto’, ‘expensa’/ ‘frais’, ‘depens’). | |
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...
Aldaerak
| de | 6 (0,04) |
Lehen forma
| de | 6 (0,04) |
Argitaratzailea
| Pamiela | 3 (0,02) |
| Euskaltzaindia - Liburuak | 2 (0,01) |
| ELKAR | 1 (0,01) |
Konbinazioak (2 lema)
| de Salcedo | 6 (0,04) |
Konbinazioak (3 lema)
| de Salcedo hiztegi | 6 (0,04) |
Urtea
Bilaketarako laguntza: adibideak
| Oinarrizko galderak | |
|---|---|
| katu | "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu |
| !katuaren | "katuaren" formaren agerpenak bilatu |
| katu* | "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu |
| !katu* | "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu |
| *ganatu | "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu |
| !*ganatu | "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu |
| katu + handi | "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu |
| katu + !handia | "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu |
| Distantziak | |
| katu +3 handi | "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu |
| katu +2 !handia | "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu |
| katu +2 !handi* | "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu |
| Formen konbinazioa desberdinak | |
| bero + handi | asko | "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu |
| bero +2 !handi* | !asko* | "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak |
| !bero + handi|asko|gutxi|txiki | "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak |
| Ezaugarri morfologikoekin | |
| proba + m:adj | "proba" lema eta jarraian adjketibo bat |
| proba +2 m:adj | "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat |
| bero + handi|asko + m:adi | "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat |
| proba + m:izearr-erg | "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta |
Ezaugarri morfologikoak
KATEGORIA
| adb | adberbioa |
|---|---|
| adi | aditza |
| adilok | aditz-lokuzioa |
| adj | adjektiboa |
| det | determinatzailea |
| ior | izenordaina |
| izearr | izen arrunta |
| izepib | pertsona-izena |
| izelib | leku-izena |
| izeizb | erakunde-izena |
| lbt | laburtzapena |
| lotjnt | juntagailua |
| lotlok | lokailua |
| esr | esaera |
| esk | esklamazioa |
| prt | partikula |
| ono | onomatopeia |
| tit | titulua |
KASUA
| abs | absolutiboa |
|---|---|
| abl | ablatiboa |
| ala | adlatiboa |
| ban | banatzailea |
| dat | datiboa |
| des | destinatiboa |
| erg | ergatiboa |
| abz | hurbiltze-adlatiboa |
| ine | inesiboa |
| ins | instrumentala |
| gel | leku-genitiboa |
| mot | motibatiboa |
| abu | muga-adlatiboa |
| par | partitiboa |
| psp | postposizioa |
| pro | prolatiboa |
| soz | soziatiboa |
MUGATASUNA/NUMEROA
| mg | mugagabea |
|---|---|
| ms | mugatu singularra |
| mp | mugatu plurala |
| mph | mugatu plural hurbila |
ADITZ MOTA
| da | da |
|---|---|
| du | du |
| dio | dio |
| zaio | zaio |
| da-du | da-du |
| du-zaio | du-zaio |
| dio-zaio | dio-zaio |
| da-zaio | da-zaio |
| du-dio | du-dio |
| da-zaio-du | da-zaio-du |
| da-zaio-du-dio | da-zaio-du-dio |