|
2001
|
|
|
Nutrizio arloko aditu estatubatuarrek adierazi dutenez, “jendea jaten den moduaren nahasteak”. Halaber, uste dute “jende gehienak,
|
buru
osasuneko arazoetan pentsatzen duenean, uste duela depresioak pertsona gehiago hiltzen dituela bere buruaz beste egiten dutelako, edo eskizofreniak jendea hiltzen duela psikotikoek batzuetan gauza arriskutsuak egiten dituztelako. Baina elikadura nahasteek beste buru arazo konbinatu guztiek baino jende gehiago hiltzen dute”.
|
|
2004
|
|
|
Behin behingoz babestuta gertatzen diren adingabeen ezaugarri sozio familiarrei goazkiela, kasuen %50 %60etan arrisku sozialeko familietatik datoz gaztetxoak; %25 %30etan, edota alkoholismoarekin loturiko arazoak dituzte familiek; %15 inguru
|
buru
osasuneko arazoak dituzte senitartekoek eta %40 inguru, azkenik, arazo horietako bi baino gehiago nozitzen dituzten sendietatik datoz.
|
|
2007
|
|
|
Istripu horiek saihesteko modukoak direla eta Europako beste herrialde batzuek emaitza onak lortu dituztela kontuan hartuta, adituek adierazi dute beharrezkoa dela Istripuak Prebenitzeko Programa bat egitea haurrengan eta nerabeengan, sustapenean, prebentzioan eta errekuperazioan jarraitu beharreko estrategiak zehazteko. Gomendioak Frogatuta dago eskola umeak eskolako lehen urteetan lortzen duen egokitze gaitasunak zerikusia duela eskolan eta gizartean izan duen arrakastarekin edo porrotarekin eta
|
buru
osasuneko arazoekin, hala nola alkohol eta droga kontsumoa, indarkeriazko portaera, emozio eta jokabide arazoak. Etapa honetan, familian eta eskolan, beharrezkoa da tabakoa, drogak eta alkohola kontsumitzeak dakartzan arriskuez eta kalteez kontzientziatzea; izan ere, arrisku horiek kontrolatuta dauden inguruneetan adin txikikoa moldatzen den heinean, prebentzio gisa jokatuko da, gero tratatzeko zailak diren arazoei aurre egiteko.
|
|
2009
|
|
|
Bi psikologok osatuko duten Esku hartze Psikosozialeko Zerbitzuak" laguntza eta orientazio psikologikoa eskainiko ditu eta diagnostikoak egiteko Gizarte Zerbitzuetako langileekin elkarlanean arituko da. Esku hartze terapeutikoak eta
|
buru
osasuneko arazoak tratatzea ez dira sartuko, ez bada osasun zerbitzuetara bideratzeko". Zerbitzua arrisku egoeran edo babes gabean eta diagnostiko edo disziplinarteko balorazio baten beharra duten 0 eta 18 urte bitartekoei eta beren familiei dago zuzenduta.
|
|
2010
|
|
|
Baieztatu du, ordea, joan den otsailaren 3an amari aerosol batekin eraso egin ziola semeak, eta atxilotu egin zutela. Gizonak
|
buruko
osasuneko arazoak dituela ere adierazi du Herrizaingo Sailak.
|
|
2020
|
|
|
Bere ustez,
|
buru
osasuneko arazoak dituzten emakumeak izaten ari dira kaltetuenak, “tradizionalki ikusezina izan den” sektorea osatzen dutelako. Haien aitortzan eta atentzioan dauden “sistemaren gabeziak” argi geratu direla ziurtatzen du Garciak, “hain zuzen laguntza gehien behar den unean”.
|
|
|
Abusuzko erlazioetan dauden emakumeak erasotzailearekin egun osoan zehar bizi behar izan dira, haien egonkortasun emozionala eta osasun mentala kaltetuz. Gainera, Garciak adierazi du
|
buru
osasuneko arazoak izan dituzten emakumeek ohikoa baino problema gehiago dituztela indarkeria matxista edo beste edozein familia barneko biolentzia jasaterako orduan, eta nabarmendu du emakumeekiko babes sistemak kaltetu eta ahuldu dituela konfinamenduak.
|
|
2021
|
|
|
Familia medikua naiz ni, eta nire ikuspuntutik hitz egingo dut. Konturatu naiz patologia kronikoa dutenak,
|
buru
osasuneko arazoak dituztenak... albo batera utzi direla. Gainera, kontsultak ez dira presentzialak izan, eta pazienteekin aurrez aurre egoteak sekulako alde terapeutikoa dauka.
|
|
|
«Osasun publikora bideratutako inbertsioa ez da nahikoa, eta politika soziosanitarioak ere, oro har, defizitarioak dira». Uste du, hala ere, «arinkeriaz» hitz egin dela usu pandemiak ekar ditzakeen
|
buruko
osasuneko arazoez: «Badira azkenaldian herritarrei egindako hainbat inkesta mintzo direnak larriminaz, depresioez, lo egiteko nahasmenduez, trauma osteko estresaz, portaerarekin lotutako arazoez, eta suizidioaz.
|
|
|
Izan ere, gizarte langileek esaten dute zaila dela beharrean dagoen jendea detektatzea; badago jendea etxean oso gaizki pasatzen ari dena eta zerbitzuetara jotzen ez duena. Eta ez diot bakarrik ekonomikoki;
|
buruko
osasuneko arazoak dituztenak ere badaude. Baina, era berean, badago jendea lehen aldiz joan dena gizarte zerbitzuetara, eta hori positibotzat jo dute langileek.
|
|
|
Pertsona batek delitu bat egin dezake bere bizimoduak dituen gabezia batzuengatik: drogaren menpekoa delako, edo
|
buru
osasuneko arazoak dituelako, edo pobrezia eta bazterketa egoera batean dagoelako. Droga menpekotasunaren kasuan, adibidez, legeak aurreikusten du pertsona horri aukera eman behar zaiola egoera hori gainditzeko, eta ibilbide hori arrakastaz egiten badu, gelditzen zaion zigor zatia ez duela bete behar, arriskua desagertu delako.
|
|
2022
|
|
|
Ikasleen
|
buruko
osasuneko arazoak prebenitzeko," espazio lagunkoiak" sortu dituzte Tolosako Inmakulada lanbide ikastolan. Ikasleek" espazio seguru bat" izan dute euren emozioez eta kezkez hitz egiteko; suizidioa, depresioa eta antsietatea landu dituzte.
|
|
|
Astean behin, ordubetez," espazio lagunkoi" bihurtzen dute Tolosako Inmakulada lanbide ikastolako jangela. Ikastolako zuzendariak, irakasleek eta ikasleek azaldu dutenez, osasun mentaleko gaiak lantzea, ikasleek beren emozio eta kezkei buruz aritzeko" espazio seguru bat" izatea eta osasun mentalaren arloko jarduerak gauzatzea dira gune horren helburuak,
|
buruko
osasuneko arazoen prebentzioa sustatze aldera. Urte osoan egindako lana plazaratzeko asmoz, Espazio Lagunkoien I. Topaketa egingo dute, gaur, ikastolan bertan.
|
|
|
“Nutrizio txarra eta amen osasuna lotuta egon daitezke jaiotzean duten pisu txikiarekin eta umetoki barneko hazkunde atzeratuarekin; horrek, era berean, etorkizunean ondorioak izan ditzake, hala nola gaixotasun kardiobaskularra izateko arrisku handiagoa”, zehaztu du Vidalek. Espezialistak haurren pobreziaren beste ondorio batzuk aipatzen ditu.’ “Asma izatea —haurren arnas eritasun kroniko arruntena, osagai sozioekonomiko indartsua duena eta etxebizitzen egoerarekin lotura estua duena, hala nola hezetasuna edo tenperatura egokitzeko arazoak—, hortzetako osasun okerragoa izatea, istripu gehiago izateko arriskua izatea,
|
buru
osasuneko arazoak izatea eta eskola goiz uztea”, aztertu du. • Ume eta nerabe guztiek elikadura osasungarria, orekatua, egokia eta garapen etapa bakoitzari egokitua izan dezaten bermatzea, Vidalen ustez, pobreziaren egoera aldatzen lagun dezaketen neurriak dira.
|
|
2023
|
|
|
|
Buru
osasuneko arazoak erditzearen ondoren Ama izan berri den emakumearen osasun mentaleko arazoak gero eta oihartzun handiagoa duen errealitatea dira. Izan ere, emakumeen% 88k laguntza psikologiko gehiago eskatzen du erditu ondoren, Espainiako Maternify plataformak egindako azterlan baten arabera.
|
|
|
Iaz, 270 lagun artatu zituzten: %88k adikzioren bat zuten, eta %90ek,
|
buru
osasuneko arazoren bat. «Ez da kasualitatea», adierazi du Ainara Sanchezek, Gizakia fundazioko gizarte hezitzaile eta Erduren koordinatzaileak.
|
|
|
«Batzuetan, ez dakigu zer izan den lehenengo», zehaztu du Sanchezek.
|
Buru
osasuneko arazoak dituztenek mendekotasuna eragiten duten substantzietara jotzen dute maiz: «Haien angustia eta patologia mentala lasaitzeko egiten dute».
|
|
|
Zirkulu larri horren izena zein den azaldu du: «Patologia bikoitza deitzen da; batetik, adikzioren bat dute, eta, bestetik,
|
buru
osasuneko arazo larriak». Eskizofrenia, nahasmendu bipolarra eta mugako nortasunaren nahasmendua dira osasun mentaleko arazo horiek, besteak beste.
|
|
|
Bizipen berrien irrikaz dago, baina etxeko giro zailean ainguratua du hanka bat. Hiru senideren artean erdikoa da; aurretik ahizpa bat du,
|
buru
osasuneko arazoak dituena, eta atzetik anaia bat, egoeraz askorik jabetzen ez dena. Hori da Alemania filmaren ardatzeko egoera, eta, hura kontatzeko, Lolaren ikuspuntua hautatu du Maria Zanettik (Buenos Aires, 1980).
|
|
|
Horiek kanpotik bideratu ahal izatea eskatzen dugu. Horrez gain,
|
buru
osasuneko arazoak edo droga menpekotasuna dutenek beren kondenak beste era batera betetzeko aukera izan lukete».
|
|
|
Nerea Gutierrez Aita Menniko Erizaintzako zuzendariak azaldu duenez, Erizaintzako profesionalen ekarpena nabarmendu nahi dute jardunaldietan; hain justu,"
|
buru
osasuneko arazoak dituzten pertsonen autozainketa eta independentzia sustatzeko duten rol nabarmenari" eman nahi diote balioa. Horretarako, egunerokoan jardunean aritzen diren erizainak izango dira protagonista.
|
|
|
Horretarako, egunerokoan jardunean aritzen diren erizainak izango dira protagonista. "
|
Buru
osasuneko arazoak dituzten pertsonak gero eta autonomoagoak izan daitezen lan egitea zertan datzan zehaztuko dute, betiere erizain, mediku, psikologo, monitore, fisioterapeuta, terapeuta okupazional eta abarrekin diziplina anitzeko taldeetan egiten dugun lanaren ikuspegitik".
|
|
|
Jaione Rodriguez eta Begoña Maestro San Juan de Dios ospitaleko Erizaintzako zuzendariek ere parte hartuko dute,
|
Buru
osasuneko arazoak dituzten pertsonen autozainketa sustatzea mahai eztabaidan. Are gehiago, Uxue Lazkanotegi Nafarroako Hermanas Ospitalarias erietxeko Erizaintzako arduradunak ere bere hitzartzea izango du mahai inguru berberean.
|