|
2002
|
|
|
Lehenengo erreakzioa izaten da norbait galtzen dugula jakitean, eta horrekin batera
|
buru
nahasmendua (hori ez zait niri gertatzen ari).
|
|
2008
|
|
|
|
Buru
nahasmenduak ugari dira Espainian (halaxe erakutsi du Espainiako Osasun eta Kontsumo Ministerioaren inkesta batek, Osasun Inkesta Nazionalak).
|
|
|
Gizarteratzeko Etxebizitzen Sarearen kasuan, talde onuradunak hauek dira: etxerik gabeko pertsonak, bizitzeko edo lan egiteko baimenik ez duten etorkinak, asilo eskatzaileak eta errefuxiatuak, GIBa duten pertsonak, genero indarkeriaren eraginpean dauden emakumeak, abusuzko jardueren bidez kaleratutako errentariak, drogazaleak,
|
buru
nahasmendua duten pertsonak, prestazio oso baxuak jasotzen dituztenak, Administrazioaren tutoretzapean egon diren gazteak eta antzeko egoeretan dauden beste talde batzuk. “Gizarteratzeko Etxebizitzen Sarearen 2006 Txostenak” talde horietako bakoitzak dituen zailtasunak jasotzen ditu, eta emakume etorkinen egoera azpimarratzen du, “beren izaerari lotutako diskriminazioen” biktimak, jasotzen dituzten soldata baxuak, informaltasun ezaugarriak dituzten lanak, kontratu irregularrak edo ez daudenak eta lan babesik ez dutenak, besteak beste.
|
|
2009
|
|
|
Ameriketako Psikiatria Elkarteak ere aipatzen du betekada nahasmendua (binge eating) eskuliburu batean(
|
Buru
Nahasmenduen Diagnostiko eta Estatistika Eskuliburua, DSM IV).
|
|
2011
|
|
|
Gainera, askotariko ondorioak ditu.
|
Buru
nahasmenduak dituzten pertsonek bizi kalitate txikiagoa dute gainerako biztanleek baino, eta prebalentzia handiagoa dute osasun arazoetan, hala nola hipertentsioan, obesitatean, diabetesean eta arnas aparatuko gaixotasunetan, baita portaera arazoetan eta substantzia toxiko gehiegi erabiltzean ere. Horietako askok, gainera, gaixotasunarekin edo tratamenduan erabiltzen diren farmakoekin lotutako sexu arazoak ere izaten dituzte.
|
|
|
Ezgaitasun motaren arabera, entzumen urritasunei lotutakoa zen jarduera tasa handiena zuena(% 58,2 2010ean).
|
Buru
nahasmenduarekin lotutakoak, berriz, adingabeak zituen (%24, 9). 2010ean ezgaitasunak zituzten pertsonen %89, 3k soldatapekoak ziren, eta %78, 9k kontratu mugagabea zuten (biztanleria orokorrarentzat baino lau puntu gehiago).
|
|
2012
|
|
|
Bai, batez ere
|
buru
nahasmenduetan edo horiekin zerikusia duten nahasmendu neurologikoetan.
|
|
2013
|
|
|
Oraindik martxan dagoen zundaketa horretatik lortu dira fase pilotuaren emaitzak. Ondoriorik interesgarrienetako bat da langabezian eta gizarte egoera onean dauden emakumeak direla
|
buru
nahasmendua izateko arrisku handiena duen kolektiboa. Depresioa, antsietatea eta elikadura arazoak Langabezian eta gizarte egoera onean dauden emakumeak dira buru nahasmendua izateko arrisku handiena duen kolektiboa Azterketa askok adierazten dutenez, emakumeen generoak arrisku handiagoa du buruko gaixotasuna gizonek baino.
|
|
|
Ondoriorik interesgarrienetako bat da langabezian eta gizarte egoera onean dauden emakumeak direla buru nahasmendua izateko arrisku handiena duen kolektiboa. Depresioa, antsietatea eta elikadura arazoak Langabezian eta gizarte egoera onean dauden emakumeak dira
|
buru
nahasmendua izateko arrisku handiena duen kolektiboa Azterketa askok adierazten dutenez, emakumeen generoak arrisku handiagoa du buruko gaixotasuna gizonek baino. Batez ere depresioaren eragina eta antsietate trastornoak askoz handiagoa delako horietan.
|
|
|
Hainbat estrategia merke erabiliz gero,
|
buru
nahasmendua duten pertsonen zainketen jarraipena bermatuko litzateke, nahiz eta krisia izan, gaixo eta senideen arabera
|
|
2014
|
|
|
Beroarekin, zaharrak azkarrago deshidratatzen dira, egarri sentipen gutxi dute eta likidoak hartzea ahazten dute Neke handia, apetitua galtzea, ondoeza sentitzea, kontzentratzeko zailtasuna eta kontzentratzeko zailtasuna, ahulezia eta buruko mina dira hidratazio falta horren lehen sintomak, baina baita ere larruazal zurbil eta hezea, izerdi zurruna, pultsu ahula eta azaleko arnasketa, gorakoak gainera. Zaharrek, halaber,
|
buru
nahasmendua eta gernu kontzentratua ere izan ditzakete; eta haurrek eta haurtxoek negarrik gabeko negarra, larruazala eta mukosak, begi hondoratuak, azal grisaxka eta gernu gutxiago, espero izatekoa baino. Nork hartu behar ditu arreta handiz kanikularen aurrean?
|
|
2015
|
|
|
Bere bizitzako alderdi guztietan (politikoa, ekonomikoa, soziala, familiarra edo sanitarioa) parte hartzeko eskubidea bultzatzea. Buruko gaixotasuna gertutik bizi dutenei laguntza emozionala eta informazioa ematea, eta
|
buru
nahasmenduko pertsonaren, haren familiakoen eta profesionalen artean banakako eta adostutako jarduera planak sortzea. Pertsona animatzea familiako laguntzak, lagunak eta lagun diezaiekeen beste pertsona batzuk bilatzera.
|
|
2016
|
|
|
Adikzioa:
|
buru
nahasmendua Nortasunaren ezaugarri batzuek jokabide jakin batzuen aurrean ahulagoa izatea eragin dezakete. Osasunaren Mundu Erakundearen arabera (OME), buru nahaste ugari dago (400 inguru), eta guztiek dituzte adierazpen desberdinak.
|
|
|
Eta Erresuma Batuko txosten ofizial baten zenbatespenak aipatzen ditu. Txosten horren arabera, sei aste eta urtebete arteko emakumeen lau heriotzatatik bat
|
buru
nahasmenduei zor zaie. Hori dela eta, kasu larri eta muturrak gutxitan gertatzen badira ere, komeni da kontrolak egitea eta arazo posibleen sintomei adi egotea, garaiz tratatu ahal izateko eta egoera txarragoetan ez gertatzeko.
|
|
|
Irudia: Prentsa Buru gaixotasunaren errealitatea Munduko populazioaren %25ek buruko nahasmendua jasaten du Espainiako Osasun Mentaleko Konfederazioaren arabera, gure herrialdean populazioaren %19, 5ek
|
buru
nahasmenduen bat izan du bere bizitzan zehar eta, gaur egun, espainiarren %9k osasun mentaleko arazo bat du. Eskizofrenia bezalako gaixotasunek Espainiako populazioaren %0, 7 inguru eta nahasmendu bipolarra %0, 5ean eragiten dute; dena den, kezkagarriena da tratamendua behar duten buruko gaixotasunen bat duten pertsonen erdiak baino gehiagok ez duela horrelakorik, eta portzentaje esanguratsu batek ez duela egokia jasotzen.
|
|
2017
|
|
|
Anorexiaren eta Bulimiaren aurkako Elkarteak (ACAB) honela definitzen ditu Elikadura arloko Jokabide Nahasmenduak edo EJNak:
|
Buru
nahasmenduak dira, eta jokabide patologikoak eragiten dituzte elikagaiak jateko orduan eta obsesio bat ere bai pisua kontrolatu nahi izateko.
|
|
|
...%0, 3 eta %0, 9 arteko prebalentzia zuen herritarren artean, bulimiak %0, 8 eta %2, 9 artekoa, eta gainerako EJN ez espezifikoek %0, 7 eta %2, 8 %12, 6 artekoa.Hori guztia kontuan hartuta, Espainiako Osasun Sistema NazionalarenBuru Osasuneko Estrategia 2009 2013dokumentuak lehentasunezko jotzen du EJNen eremuan esku hartzea eta autonomia erkidegoei dei egiten die praktika klinikoko gidak ezartzera
|
buru
nahasmendurik larrienen eta prebalentzia handikoenen inguruan.Emakume nerabeaACAB erakundeak egindako kalkuluen arabera, Elikadura arloko Jokabide Nahasmenduen %90 emakumeetan agertzen dira eta %10 gizonetan.Horixe bera esaten du Espainiako Osasun Sistema Nazionalaren Praktika Klinikoen Gidak ere: Elikadura arloko arazo horiek pertsona guztiengan ager daitezke, beren egoera sozioekonomikoa eta kulturala edozein dela ere.
|
|
2023
|
|
|
Kopuru aipagarrienen artean daude Espainiako Pediatria Larrialdietarako Elkarteak (SEUP) 2019ko martxotik 2021eko martxora bitartean erregistratu zituenak. Beren larrialdietan
|
buru
nahasmenduekin lotutako diagnostikoak% 10 handitu zirela adierazi dute, eta gehien hazi zirenak honako hauek izan zirela: botikek ustekabean eragindako intoxikazioa(% 122), suizidioa/ suizidio saiakera/ ideazio autolitikoa(% 56), elikadura portaeraren nahastea(% 40) eta depresioa(% 19).
|