|
2001
|
|
|
Baina maitagogoak ezagutu/ epaitu egiten du gura hori asetzea maitatzea den ala ez. Maitatzea, nire
|
burua
maitatzea, kopa hori ez edatea izango da. Baina ez edateko jakin egin behar dut kopa hori edatea ez dela maitatzea, maitatzearen kontrakoa baino.
|
|
2003
|
|
|
Horietako baten printzipioa lehenengo legeen espiritua da. Bestea, berriz, ez da printzipio horretan oinarritzen, eta jatorriz aitortzen du nork bere
|
burua
maitatzea. Bigarren adiskidetasun horrek pizgarri bat falta du; pizgarri horren eretzean, adiskideen arteko loturak on gorena du helburu.
|
|
|
Bigarren adiskidetasun horrek pizgarri bat falta du; pizgarri horren eretzean, adiskideen arteko loturak on gorena du helburu. Pizgarri hori izan ezean, beste ondasun batzuei erreparatu behar zaie, eta ondasun horiek ezin dira maitatu, nork bere
|
burua
maitatzearen indarrez ez bada. Gauzak horrela, norbaitzuek on gorenari zor zaion maitasuna alde batera utzi eta euren lagunak maitatzen badituzte, badirudi lagunok maitatzen dituztela euren merituengatik edo haien nolabaiteko mesedea egiteagatik.
|
|
|
Hortaz, bi adiskidetasun mota horiek bereiz daitezke: lehendabizikoa lehen legeen espirituak eratzen du; bigarrena, berriz, nork bere
|
burua
maitatzearen ondorioa da. Alabaina, bereizketa hori ez da guztiz zehatza, ezin daitekeelako esan adiskidetasun oro mota batekoa edo bestekoa denik.
|
|
|
Arean ere, gutxi dira lehen legeen espirituan oinarritzen diren adiskidetasunak. Horien artean, gutxiago dira oraindik zati batez nork bere
|
burua
maitatze horretan oinarritzen ez direnak. Gainera, beste batzuetan, lagunetako batek xede du bere burua maitatzea, baina besteak jokatzeko ez du araurik lehen legeen espiritua baino.
|
|
|
Horien artean, gutxiago dira oraindik zati batez nork bere burua maitatze horretan oinarritzen ez direnak. Gainera, beste batzuetan, lagunetako batek xede du bere
|
burua
maitatzea, baina besteak jokatzeko ez du araurik lehen legeen espiritua baino. Hortaz, gaur egungo gizartearen egoeran, mota horiek guztiak nahasi egiten dira, adiskidetasuna zein subjektuk izan eta horrek ematen dituen xedapenen arabera.
|
|
|
Bakoitzari bere buruaren amodioak agintzen diona baino beste legerik ez badago, arrazoi horrexegatik da: hara deituak izan eta on horren edukitza ez da norberarena bakarrik, norberak bere
|
burua
maitatzeko biderik egokiena baita lege nagusi hura betetzea, betiere begi bistan dagoela gure xedea eta helburua.
|
|
|
4 Jainkoak, halaber, beste baliabide batzuk erabiltzen ditu gizartea iraunarazteko; baina beste horiek ez dira nork bere
|
burua
maitatzea bezalakoak. Izan ere, nork bere burua maitatzea zinezko gaitza da, Jainkoak horretatik ondorio onuragarriak ateratzen baditu ere.
|
|
|
4 Jainkoak, halaber, beste baliabide batzuk erabiltzen ditu gizartea iraunarazteko; baina beste horiek ez dira nork bere burua maitatzea bezalakoak. Izan ere, nork bere
|
burua
maitatzea zinezko gaitza da, Jainkoak horretatik ondorio onuragarriak ateratzen baditu ere. Gainerako baliabideak, berriz, gizarte ordenaren berezko oinarriak dira, eta, izatez, onak, printzipio onak barneratzen dituztelako.
|
|
|
5 Arrazoiaren argia dela medio, gizaki guztiek jakin ditzakete justiziari eta ekitateari dagozkion erregela erkideak. Hortaz, arrazoiaren argia lege gisa har daiteke, ulermen guztietan islatzen baita, nahiz eta nork bere
|
burua
maitatzeak ulermen horietan nolabaiteko ilunaldiak barreiatu. Hori aintzakotzat hartuta, gizaki guztiek euren ulermenean atxiki dute eta bere egin dute lege natural horien egiatasuna eta agintea:
|
|
|
2, 3 Jakina denez, erlijioaren espirituak, batetik, gizakiak Jainkoarengana hurbiltzen ditu, irakasten dituen egien bitartez, eta, bestetik, nork bere
|
burua
maitatzearen galbidetik aldentzen ditu, lehenengo bi legeak betetzeko batu daitezen; ondorenez, erlijioaren muinak gizaki espirituaren eta bihotzaren barnealdea du gogoan, eta horren agindu onak erabili lirateke gizartearen kanpo ordenaren abiaburu gisa. Hala ere, espiritua ez da nagusi gizaki guztiengan, eta, haatik, gizaki askok kanpo ordena horri kalte egiteko joera dute; horregatik, politikaren espirituak gizaki guztien arteko baretasun publikoari eutsi behar dio, eta ordena hori iraunarazi behar du bakoitzaren barnean sartu gabe, beharrezkoa izanez gero indarra eta zigorrak ere erabilita.
|
|
|
Gizakiak on gorenaren bila elkarrekin batu beharrean, beste maitasun mota bat nagusitu da. Maitasun horren izaera kontuan hartuta, horri nork bere
|
burua
maitatzea deitzen zaio. Norbaitek halako maitasunik sentitzen badu, ondasunak bilatuko ditu, bere egiteko bakarrik; besteengan ez du besterik ikusten bere interesei mesede egingo diena baino.
|
|
|
Zatiketa printzipio horretatik, gizakien artean hamaika modutako loturak sortzen dira, eta lotura horiek betebehar gehienen euskarri dira. Hortaz, nork bere
|
burua
maitatzea gizartearen zerbitzupean jar daiteke, eta, arrazoi horrek bere ondorioekin dituen harremanak kontuan hartuta, zenbait hausnarketa egin ahal izango dira ondoren egingo den oharrari buruz.
|
|
|
Gizaki horrek jakin badaki bere helburuak lortzeko baliabiderik eragingarrienak erabili behar dituela, eta, horregatik, eginbehar guztiak ere bereganatzen ditu, bertute mota guztiak iritsi ahal izateko. Bakoitzak besteengan ikus ditzake —eta, sakonago aztertuz gero, bere buruarengan ere ikus ditzake— nork bere
|
burua
maitatzeak jokoan jartzen dituen baliabideak; baliabide horien eretzean, maitasun mota hori ezkutuan geratzen da, aurkakoenak dituen bertuteen itxurapean.
|
|
|
Horretarako osagaien artean, lehen lehena, zuzenbide naturaleko hainbat printzipio eta erregelak zerrenda egokian jartzea, gerora zuzenbide zibilean aplikagarri izan daitezen, Arrazoiaren argia dela medio, gizaki guztiek jakin ditzakete justiziari eta ekitateari dagozkion erregela erkideak. Hortaz, arrazoiaren argia lege gisa har daiteke, ulermen guztietan islatzen baita, nahiz eta nork bere
|
burua
maitatzeak ulermen horietan nolabaiteko ilunaldiak barreiatu. Hori aintzakotzat hartuta, gizaki guztiek euren ulermenean atxiki dute eta bere egin dute lege natural horien egiatasuna eta agintea:
|