|
2000
|
|
|
Hezierarik ezaz noski, demokraziaren heldutasunik eza gure egunotan nabari zaigu, Uda Treviñoren kasuan argi azaltzen zaigunez. Bestalde, epaitegietan gure hizkuntzak duen sarrerarik ezaren lekukotasunak ematen ditugu eta horren arabera norbere
|
burua
behar bezala zuzen defendatu ezinarenak. Hori ere giza eskubideen aurka doa.
|
|
|
|
Buruak
behar bezala erantzun zidan oraingo aldian. —Ttipi!
|
|
2001
|
|
|
Hegazti migratzailea izaki, txango luzeari ekin aurretik bere
|
burua
behar adina energiaz hornitzen du gantzak gibelean metatuz ahateak.
|
|
|
|
Burura
behar duk erramu boneta,
|
|
|
Nire aldetik zera aitortu behar dut: nire
|
buruan
behar nuen eta urte askotan gogo nuen argi handia egin didala. Oso pozik nagoela, gaur, nire gizakiaren ulerkeraren aldetik.
|
|
|
Ihes egin dute! oihu egin zuen denetan
|
buru
behar zuenak. Mira dezagun gela azken zokoraino!
|
|
2003
|
|
|
Jokoa oso oso txarto azaltzen ari zelako inpresioa zuenez, gauzak astiroago azaltzea erabaki zuen Mercedesek, eta esan zuen" Esan nahi dut diferente mugitzen dela pieza bat, esaterako, goizeko hamarrak eta bostean edo arratsaldeko seiak eta hogeita hamahiruan eta, ordu berbera izan arren, ez direla piezak berdin mugitzen eguzkia dagoenean, lau gradu daudenean eta haizea iparretik datorrenean". Amaitu zuen esaten deabruzko
|
burua
behar zuela joko hori asmatu zuenak, eta anaiek ez zeukatela besterik buruan.
|
|
2004
|
|
|
1) Euren
|
burua
behar beste identifikatzea.
|
|
2005
|
|
|
Zakur puska harenak ziren beraz, Lydieren pausotzat jo nituenak! Inozo hutsa nintzela pentsatu eta burua hormen kontra lehertzeko gogoa sortu zitzaidan, nire
|
burua
behar bezala zigortzeko apaletako liburuen samurra aski ez zen jakitun, hala ere. Beheko solairura jaitsi nintzen ostera.
|
|
2006
|
|
|
Agerre gazteak laster erabaki zuen. Andre noblearen haurdunaldiak ez zuen
|
burura
behar. Jainkoaren barkamena hitz eman zion emaztekiari, berak halako ahala balu bezala.
|
|
2007
|
|
|
|
Buruak
behar bezala erantzuten ez digunean
|
|
|
Estetika buruhauste nagusietatik urrun zen garaitako sekulako paisaia zirraragarriak; gizartearen premiei erantzuteko asmatutako ustiaketa ekologiko iraunkor jasangarri eder askoa. Ustiaketa hura burutzen zuen
|
burua
behar da egun ere, gaurko beharretara egokitua. Lepatu gabeko burua.
|
|
|
Era berean, ez da onartzeko modukoa akusazio inplizitua edo gerokoa; horren ordez, aurrekoa, ziurra eta esanbidezkoa izan behar da (otsailaren 24ko 56/ 1994 KAE; otsailaren 2ko 59/ 2000 KAE). Izatez, auzitegi epai emailea, printzipioz, egitateei eta akusazioaren kalifikazio juridikoari lotuta dago; izan ere, bestela akusatuak ezin izango luke bere
|
burua
behar den moduan defendatu berak ezagutzen ez dituen egitate batzuetatik edo egitate horien kalifikazio juridikotik (abenduaren 11ko 205/ 1989 KAE). Modu horretan, Auzitegiak ezin ditu egitateak kalifikatu edo zehatu akusazioak nahi duena baino modu larriagoan, eta ezin du beste delitu batengatik kondenatu, salbu eta egitateen identitatea errespetatuz tipo penal homogeneoak direnean (martxoaren 10eko 12/ 1981 KAE).
|
|
|
Amuarraina dela esango nuke, baina ez nago ziur. Nazkagarriena da burua falta zaiola, eta
|
buruak
behar zuen aldetik barruko tripa eta erraiak ikusten zaizkiola.
|
|
|
Serbitzariak: 1.600 lagun horiek zerbitzatzeko zerbitzari eta mahai
|
buruak
behar dira.
|
|
|
Handik harat, eguzkiaren erasoak, itsasoaren kresalak eta euriaren emanak beren lana egin zuten, eta erreboluzioak –horrela azalduko zuen, beharbada, Ainhoak– jendeak bezala, gaixotasunak harrapatzen zituen noizean behin: batzuk larriak, bertze batzuk arinak; batzuetan kanpoko erasoak zirela medio, bertze batzuetan bere
|
burua
behar bezala zaintzen ez zuelako, eta kontua da, Aleidak eta Migelek arazoak izan zituztela supermerkatuan sartzeko tenorean, zeren...
|
|
|
abandonatuko ez nauen
|
burua
behar dut, sekulako.
|
|
2008
|
|
|
ezabatu zitzaion begietako alaitasuna, ezabatu zitzaion ezpainetatik irria? Alvarok
|
buruan
behar zituen balizko erreakzio erasokor baten ondorioak, ar apaldua zen, azken batean, bere artasun harrotasunak eskuratu behar zituena, inor izatekotan?, lana galtzera eraman zezaketenak, baita etxeko jaunaren zigorrada batzuk nozitzera ere, besteak beste; Alvarok, baina, inkontzientearen lurretan errotua behar zuen, halaber, inkontziente kolektiboak ere bere eragina du kolektiboaren partaideeng... Reginak eman ziòn masailekoa, oroimenaren gordelekuren batetik oihuka ari zitzaiona:
|
|
|
Aitak
|
buruan
behar zuen erantzuna, baina orduan, izeba Ursulak anaiaren norabidean pauso bat eman, eta halako keinu bat egin zion hari, galdera bat zena, burua behetik gora mugitu zuen, anaiari galdezka ariko balitzaio bezala: eta orain zer???, baina erantzun bat ere bazena, begi errukitsuak jartzeaz gain, eskuak zabalik zituen, ahurrak goraka, bi ontzi iduri, anaiaren eskuzabaltasuna jasotzeko prest?, harik eta anaiak. Beñardoren aitak?
|
|
|
lehenengoa gizon irritsua zen, lasaia bere ibileran, axolagabe begiratzen zuena batera eta bestera, zertaz kezkatu behar zuen, bada, baldin eta bere esku bazituen iparra eta hegoa eta lurraren norabide guztiak!?, arrangura handirik gabe, etxean, bere etxean? ...pinpirin bat eta orain aldaka bihurrikatzen zuèn emakume gazte sentsuala?, etxean inoiz aurkitutako zorionak jada zoriontsu egingo ez balu bezala; markes jaunak, beraz, nola erreakzionatuko zuten Madrilgo emakumeek, guztiak ere tropikoko giro bero hezeak harrapatuko balitu, bat batean eta ezustean?; arropa kentzeari ekingo ote zioten, ausaz, orain berokia, orain jertsea eta orain auskalo zer???,
|
buruan
behar zuen kontsularen neska mulatoa, desirak eragindako gosea gose aseezina ohi da, baita min iturri ere, ezinbestean?, gaztetasun betierekoaren moldeetan moldatutako irudi idealizatu batean, zeinak ez iparrik ez hegorik zuèn beste lur baten bila baitzeraman, apika, minetik, kontsul jaunaren kantek aditzera eman ziotèn min existentzial hartatik, minera, zer besterik zen, bada, markes jaunaren kopetako zimurren marka, barru barruko min baten marka baizik!?:
|
|
|
buruan zuen, bai?
|
buruan
behar zuen printze urdinak aukera hura, baina ez indarra behar adina, itxuraz, segundoak banan banan pasatzen utzi baitzituen: bat bi hiru lau, bost sei zazpi zortzi?
|
|
|
alde handi batekin, haatik, zeren txerria hiltzeak, bai etxekoentzat eta bai Nazariorentzat berarentzat ere, konotazio positiboak baitzituen, biktimaren soin atalak ezin utzizko mokadu gozo bihurtzeko posibilitateak gutxiagotzen du jale potentzialen errukia?, eta izebarenak ez? sentitu ere, sentitu baitzuen Nazariok, nola ez, bada, baldin eta ilobak izebari ziòn maitasunak are gordinago egiten bazuen bestela ere gordinegia zèn eszena, eta baldin eta mutilak
|
buruan
behar bazuen bizi senaren eskutik zetorkiòn galdera: –Eta zer, izebari gertatu zaiona niri ere gertatzen bazait noizbait???
|
|
|
nola, bada! Etxean osaba izebak zituen bertsozale, eta, hargatik bakarrik ez bazen ere, gogotik saiatzen zen Beñardo etxeko obligazioekin konplitzen, buru
|
buruan
behar zuen Beñardok, gainera, izeba Ursulak behin eta berriro errepikatutako esaera: –Jolas eta jolas?
|
|
|
horrela ibili ziren ordubetean herriko zelai galsoroetan zehar, harik eta, elizara itzultzerakoan, euria hasi zuen arte. Esan nahi baita sor Imeldak buru
|
buruan
behar zuela orduan gertatua, kontatu ere, aukera zuen bakoitzean kontatzen zuen, gertaera hura bizitzako altxorra balu bezala, oroimenaren kutxarik dotoreenean gordetzen zuena?, halako eran, non bere kontakizun bakoitzari erremate ezin egokiagoa jartzen baitzion:
|
|
|
Hain egon zen arestian ziur Nazario negozioen eremuan, tentsioaren mende, bai, baina ez tentsioak menderatuta?, eta hain kolokan geroxeago beste negozio hartan, zeinak emakumeak eta emakumeekin landu beharreko estrategiak baitzituen helburu?! Nazariok
|
buruan
behar zituen Aquileo Cañizaresek esandako hitzak, baina bazirudien, aldi berean, burura iritsi orduko nahastu zitzaizkiola, biraka hasi ere bai, adimenak bakoitza bere lekuan jarri beharrean, zorabio ulergaitz baten atarian sentitu zen arte. Edo mundua oinarririk gabe gelditu zela ote zen guztia, Nazariok azpian luizi bat balu bezala, hitzek eragindakoa?
|
|
|
–Dena dela, susmoa dut ez dugula geure
|
buruan
behar bezala sinesten. Indarrak banatuegi daude?
|
|
|
1976an, oraino apezgai zelarik Erramun, 24 urte, Edouard Mayte Garaziko Goizeko Izarra elkartearen
|
buru
beharra zenarekin arizan zen ezkerparetan orduko trebatu hauen kontra, Yustede Zubizarreta, eta irabazi ere 25 Hau haatik galdu Maitia Caracotchek, 26, Bereau Harisgain senpertarren kontra. 1978an hautatuak izan ziren Kaliforniako euskalduneta rako, hango arraboteetan, Boisen irabazi ere Caracotche Ithurraldek 30
|
|
|
ABEL. (harrokeriz) Lapurra harrapatzeko
|
burua
behar duk, seme, eta nik burua oso sano zaukaat oraindik.
|
|
|
ANDONI. Ezin duzu bihotza etxean itxi eta
|
buruarekin
behar egin. Ondotxo dakizu zeuk hori.
|
|
|
Alde horretatik, atseden eguneko bromak alde batera utzi ditugu.
|
Burua
behar den lekuan eduki dugu.
|
|
|
horrela ibili ziren ordubetean herriko zelai galsoroetan zehar, harik eta, elizara itzultzerakoan, euria hasi zuen arte. Esan nahi baita sor Imeldak buru
|
buruan
behar zuela orduan gertatua –kontatu ere, aukera zuen bakoitzean kontatzen zuen, gertaera hura bizitzako altxorra balu bezala, oroimenaren kutxarik dotoreenean gordetzen zuena–, halako eran, non bere kontakizun bakoitzari erremate ezin egokiagoa jartzen baitzion:
|
|
|
Lekuko batek ere ez zuen horixe baizik egiaztatuko: ...orain aldaka bihurrikatzen zuèn emakume gazte sentsuala–, etxean inoiz aurkitutako zorionak jada zoriontsu egingo ez balu bezala; markes jaunak, beraz –nola erreakzionatuko zuten Madrilgo emakumeek, guztiak ere tropikoko giro bero hezeak harrapatuko balitu, bat batean eta ezustean?; arropa kentzeari ekingo ote zioten, ausaz, orain berokia, orain jertsea eta orain auskalo zer...? –,
|
buruan
behar zuen kontsularen neska mulatoa –desirak eragindako gosea gose aseezina ohi da, baita min iturri ere, ezinbestean–, gaztetasun betierekoaren moldeetan moldatutako irudi idealizatu batean, zeinak ez iparrik ez hegorik zuèn beste lur baten bila baitzeraman, apika, minetik –kontsul jaunaren kantek aditzera eman ziotèn min existentzial hartatik– minera –zer besterik ze... markes jauna, izan ere, orduantxe ohartu zen, menturaz, zela, bai –lur sail luze zabalak zituen Andaluzian–, lur guztiak zituena... lur bat izan ezik; markes jauna, izan ere, meategi baten jabea ere bazen, kobre zilar urrezko harribitxi guztiak zituena... harribitxi bat izan ezik; horregatik ez zen jada markes jauna zoriontsu, agidanez, hain zen gose bere esku ez zuèn lur bakarraren, eta hain zen egarri, egarri guztiak aseko zizkiòn ur ezinezkoaren...
|
|
|
Aitak
|
buruan
behar zuen erantzuna, baina orduan, izeba Ursulak anaiaren norabidean pauso bat eman, eta halako keinu bat egin zion hari, galdera bat zena –burua behetik gora mugitu zuen, anaiari galdezka ariko balitzaio bezala: eta orain zer...? –, baina erantzun bat ere bazena –begi errukitsuak jartzeaz gain, eskuak zabalik zituen, ahurrak goraka, bi ontzi iduri, anaiaren eskuzabaltasuna jasotzeko prest–, harik eta anaiak –Beñardoren aitak– keinu etorkor bat egin zion arte:
|
|
|
Hain egon zen arestian ziur Nazario negozioen eremuan –tentsioaren mende, bai, baina ez tentsioak menderatuta–, eta hain kolokan geroxeago beste negozio hartan, zeinak emakumeak eta emakumeekin landu beharreko estrategiak baitzituen helburu...! Nazariok
|
buruan
behar zituen Aquileo Cañizaresek esandako hitzak, baina bazirudien, aldi berean, burura iritsi orduko nahastu zitzaizkiola, biraka hasi ere bai, adimenak bakoitza bere lekuan jarri beharrean, zorabio ulergaitz baten atarian sentitu zen arte. Edo mundua oinarririk gabe gelditu zela ote zen guztia, Nazariok azpian luizi bat balu bezala, hitzek eragindakoa?
|
|
|
ezabatu zitzaion begietako alaitasuna, ezabatu zitzaion ezpainetatik irria... Alvarok
|
buruan
behar zituen balizko erreakzio erasokor baten ondorioak –ar apaldua zen, azken batean, bere artasun harrotasunak eskuratu behar zituena, inor izatekotan–, lana galtzera eraman zezaketenak, baita etxeko jaunaren zigorrada batzuk nozitzera ere, besteak beste; Alvarok, baina, inkontzientearen lurretan errotua behar zuen, halaber –inkontziente kolektiboak ere bere eragina du kolektiboa... berak ederra eman zian, eta emaiok orain berari!
|
|
|
nola, bada! Etxean osaba izebak zituen bertsozale, eta, hargatik bakarrik ez bazen ere, gogotik saiatzen zen Beñardo etxeko obligazioekin konplitzen –buru
|
buruan
behar zuen Beñardok, gainera, izeba Ursulak behin eta berriro errepikatutako esaera: " Jolas eta jolas?
|
|
|
Zortzi segundoko tarte hura, ordea, egokiera bikaina izan zitekeen historiari ostiko bat emateko eta egoerari zilipurdi bat eragiteko, egon ere, duintasun galdua berreskuratzeko moduan egon baitzitekeen, ausaz, Gerardo: buruan zuen, bai...
|
buruan
behar zuen printze urdinak aukera hura, baina ez indarra behar adina, itxuraz, segundoak banan banan pasatzen utzi baitzituen: bat bi hiru lau, bost sei zazpi zortzi... irudiak jauziz jauzi, eszena batetik bestera, harik eta ahoan hots bakarra biribildu zitzaion arte:
|
|
|
Are gehiago: ...ariorentzat berarentzat ere, konotazio positiboak baitzituen –biktimaren soin atalak ezin utzizko mokadu gozo bihurtzeko posibilitateak gutxiagotzen du jale potentzialen errukia–, eta izebarenak ez... sentitu ere, sentitu baitzuen Nazariok –nola ez, bada, baldin eta ilobak izebari ziòn maitasunak are gordinago egiten bazuen bestela ere gordinegia zèn eszena, eta baldin eta mutilak
|
buruan
behar bazuen bizi senaren eskutik zetorkiòn galdera: " Eta zer, izebari gertatu zaiona niri ere gertatzen bazait noizbait?" – barruan zerbait hautsi zitzaiola.
|
|
|
–Zure aitak ez zaitu orain behar. Nik behar zaitut, baina batez ere zure
|
buruak
behar zaitu.
|
|
|
Adibidez: edozein joaten da kanpora edo urrutira bere bizimodua aztertzera eta erabakiren bat hartzera; batek bere
|
burua
behar bezala gobernatzeko bere buruarekin etenda bezala egon behar du: kanporatua eta urrutiratua.
|
|
|
Aldi hartan, Erregina bera
|
buru
beharri jarri zen.
|
|
|
Udako egun luzeena ez liteke aski egin dizkidan kalte guzien eta jasan ditudan gaitz guzien kontatzeko. Badakit Erregea
|
buru
beharri dagola berari buruz, baina, berdin zait. Guduka nahi dut eta ukanen dut.
|
|
2009
|
|
|
Ama alabak bere bidean zihoazen, eta, halere, haiei begira jarraitu zuen Domingok lauzpabost segundoko tartean; Domingok, izan ere, buru
|
buruan
behar zuen arestian bizi izandako mementoa, noiz eta Adari eskumuturretik heldu eta haren eskuari puzka aritu baitzitzaion: arreba txikiaren eskutxo hura, zoritxarraren arantza jaso zuena, bizitzaren diamanterik preziatuena gordetzeko egina zirudienean?
|
|
|
ez gimnasia, ez kirola, ez ariketa fisikoak ziren haren espezialitatea? berak inork baino hobeto zekien bere mugen berri; Damasok, gainera,
|
buruan
behar zuen beste oroitzapen hura dantzan, zaldiak bota zuenekoa, bost urte zituela, ez baitzuen dudarik zoritxarraren zaldiak berriro botako zuela; zerbait egin behar zuen, beraz, zerbait esan behar zuen?
|
|
|
Domingok
|
buruan
behar zuen hontzaren irudia, edo, ez baldin bazuen, orduantxe etorri zitzaion, Domingok kosta ahala kosta eskuratu nahi baitzuen festa hartan berari zegokiòn protagonismo zatia, osaba Ismaelen lehoiek, tigreek eta jirafek eragozten ziotena:
|
|
|
...katzen zion galdera, non pentsatzekoa baita Adak zerbait gordetzen ziola pentsatzen zuela, baina Adak ezetz esaten zion, ezetz eta ezetz, inoren susmo txarrik piztu ez zezakeèn jarreran, hain ziren biribilak eta hain erabatekoak ezpain begien ezezkoak; esan nahi baita Adari ez zitzaiola ezertxo ere igartzen, hain bereganatuak zituen, antza, disimuluaren teknikak, ezetz esaten zuèn mementoan buru
|
buruan
behar baitzituen Domingorekin bizi zituèn ezkutuko harremanak; disimuluaren artean trebea izan zitekeen arren, baina, Adak, batzuetan, ezin disimulatu izaten zuèn bere tristura.
|
|
|
koadro entzutetsuan azaltzen dena eta Chaplinek ederki ezagutzen zuena, maisutza ikasi zuèn garaian behin baino gehiagotan ikusi baitzuen koadroaren kopia bat, lagun egin zuèn irakasle bakuninzale batek bere etxeko langelan zuena?, iraultza bera ere Adaren baitan haragiturik balego bezala; Libertatearen irudi hark, baina, ezusteko erantzuna eman zion libertate gose baizik ez zenari?. Sentitzen dut??: bi hitz, epai bat, Chaplin erbestera kondenatzen zuena; esan nahi baita Chaplinek
|
buruan
behar zituela Domingo eta Adaren arteko harremanak: xehetasun hura, esate baterako, anai arrebak bultzatzen zituena zigarro beretik erretzera noiznahi; baliteke, balitekeenez, Chaplinek aintzakotzat ere ez hartzea xehetasun hura egoera normal batean, baina, zegoen bezala zegoelako, jeloskor zegoen heinean, ez zen neurriaren jabe?, zigarroaren muturrean ikusi zituen, apika, haien ezpainak bat eginik, irudiak eta aldiak nahastuz, irudimenaren ariketarik apetatsuena bitarteko; Chaplinek, ondorioz, deseroso sentitu behar zuen, errudun ere bai ausaz?
|
|
|
modu berezian, modu txarrean? begiratzen zion, gainera, kontuak hartu nahi balizkio bezala; Adak
|
buruan
behar zuen, izan ere, era batean edo bestean, Mae West zinema izarraren esaldi gogoangarri bat, aldizkari batean irakurri eta erraiak irauli zizkiona bederatzi hamar hilabete lehenago: –Ona naizenean ona naiz, baina gaiztoa naizenean askoz hobea?.
|
|
|
|
Burua
behar da txapela janzteko
|
|
|
Horrek konfiantza ikaragarria ematen dit surfean aritzeko. Bestalde, urteekin jabetu naiz,
|
burua
behar den lekuan izatea dela garrantzitsuena.
|
|
|
Beste batzuetan ez bezala, publikoarekin konektatzea kosta egin zitzaion, eta, bere estiloari leial, ideia originalak neurri eta errimara tolesten saiatu zen arren, saio gris xamarra osatu zuen. Durangarra ataka estuetatik onik irteten maisua den arren, badirudi inork aipatu nahi ez duen baina nahitaez denek
|
buruan
behar duten final handian aurpegi berriak izango ditugula aurten. Amuriza, Gaztelumendi, Zelaia bera ere... guztien ahotan dabiltzan izenak dira.
|
|
|
Eta futbolean oso garrantzitsua da baikor izatea.
|
Buruak
behar den moduan funtzionatzen duenean, oinek baino indar handiagoa duela esan ohi da. Bolada onean dagoen talde batean gutxiago nabaritzen da nekea.
|
|
|
Domingok
|
buruan
behar zuen hontzaren irudia... edo, ez baldin bazuen, orduantxe etorri zitzaion, Domingok kosta ahala kosta eskuratu nahi baitzuen festa hartan berari zegokiòn protagonismo zatia, osaba Ismaelen lehoiek, tigreek eta jirafek eragozten ziotena: esan nahi baita Domingori iritsi zitzaiola ordua, hontza gauaren erresumara igortzekoa; eta orduan honela mintzatu zen:
|
|
|
Ada Teofilo Mariari begira zegoen: modu berezian –modu txarrean– begiratzen zion, gainera, kontuak hartu nahi balizkio bezala; Adak
|
buruan
behar zuen, izan ere, era batean edo bestean, Mae West zinema izarraren esaldi gogoangarri bat, aldizkari batean irakurri eta erraiak irauli zizkiona bederatzi hamar hilabete lehenago: " Ona naizenean ona naiz, baina gaiztoa naizenean askoz hobea".
|
|
|
...katzen zion galdera, non pentsatzekoa baita Adak zerbait gordetzen ziola pentsatzen zuela, baina Adak ezetz esaten zion, ezetz eta ezetz, inoren susmo txarrik piztu ez zezakeèn jarreran, hain ziren biribilak eta hain erabatekoak ezpain begien ezezkoak; esan nahi baita Adari ez zitzaiola ezertxo ere igartzen, hain bereganatuak zituen, antza, disimuluaren teknikak, ezetz esaten zuèn mementoan buru
|
buruan
behar baitzituen Domingorekin bizi zituèn ezkutuko harremanak; disimuluaren artean trebea izan zitekeen arren, baina, Adak, batzuetan, ezin disimulatu izaten zuèn bere tristura.
|
|
|
Ada ez zela beste emakume bat, beraz, zerrendari eranstekoa, ororen arteko bata baizik, lehena, sentimendu erabateko bezain esklusiboan; harekin batera, buruan zituen berak idealizatutako gaiak –Parisko komuna; hierarkiarik, jabego pribaturik eta jelosiarik gabeko gizartea eta abar–, kontraesan bortitz bat sorrarazten ziotenak, ausaz... edo agian ez, zeren, A las barricadas kantatu zuèn hartan, Adaren gorputza esku eta bandera bihurturik ikusi baitzuen Chaplinek, beharbada –barrikadako protagonista emakumezko hura bezala, Délacroixen" Libertatea, herriaren gidari" koadro entzutetsuan azaltzen dena eta Chaplinek ederki ezagutzen zuena, maisutza ikasi zuèn garaian behin baino gehiagotan ikusi baitzuen koadroaren kopia bat, lagun egin zuèn irakasle bakuninzale batek bere etxeko langelan zuena–, iraultza bera ere Adaren baitan haragiturik balego bezala; Libertatearen irudi hark, baina, ezusteko erantzuna eman zion libertate gose baizik ez zenari –" Sentitzen dut" –: bi hitz, epai bat, Chaplin erbestera kondenatzen zuena; esan nahi baita Chaplinek
|
buruan
behar zituela Domingo eta Adaren arteko harremanak: xehetasun hura, esate baterako, anai arrebak bultzatzen zituena zigarro beretik erretzera noiznahi; baliteke, balitekeenez, Chaplinek aintzakotzat ere ez hartzea xehetasun hura egoera normal batean, baina, zegoen bezala zegoelako –jeloskor zegoen heinean, ez zen neurriaren jabe–, zigarroaren muturrean ikusi zituen, apika, haien ezpainak bat eginik, irudiak eta aldiak nahastuz, irudimenaren ariketarik apetatsuena bitarteko; Chaplinek, ondorioz, deseroso sentitu behar zuen, errudun ere bai ausaz... hargatik esan baitzuen, menturaz, esan zuena:
|
|
|
borrokaldi hark –atipikoa, inondik ere– arrisku erantsi bat zuen, biek ala biek baitzituzten betaurrekoak; han, baina, ez zen inor arriskuaz mintzatzen, odolaren deia eta inkontziente kolektiboaren ahotsa beste dei eta ahots partikular guztien gainetik zeudelako, ausaz, betaurreko xixtrin batzuen gainetik zer esanik ez; Damasok, halere, bere berezko ahotsa zuen –bere berezko beldurraren ahotsa, alegia–, inkontziente kolektibo guztien gainetik mintzatzen zitzaiona, eta esaten ziona zerbait egin behar zuela; Damaso, beraz, kikilduta zegoen: ez gimnasia, ez kirola, ez ariketa fisikoak ziren haren espezialitatea... berak inork baino hobeto zekien bere mugen berri; Damasok, gainera,
|
buruan
behar zuen beste oroitzapen hura dantzan, zaldiak bota zuenekoa, bost urte zituela... ez baitzuen dudarik zoritxarraren zaldiak berriro botako zuela; zerbait egin behar zuen, beraz, zerbait esan behar zuen... baita orduantxe esan ere, uniformea kentzen hasi aurretik:
|
|
|
Ama alabak bere bidean zihoazen, eta, halere, haiei begira jarraitu zuen Domingok lauzpabost segundoko tartean; Domingok, izan ere, buru
|
buruan
behar zuen arestian bizi izandako mementoa, noiz eta Adari eskumuturretik heldu eta haren eskuari puzka aritu baitzitzaion: arreba txikiaren eskutxo hura, zoritxarraren arantza jaso zuena, bizitzaren diamanterik preziatuena gordetzeko egina zirudienean...
|
|
2010
|
|
|
Guztiaz ere, bi ministroen artean zebilen jokoa, eta baten bisitari bestearena jarraitu zitzaion. Apaiz katolikoak esperantzari hiru eguneko epea eman zion, eta laugarrenean etorri zitzaigun etxera?
|
buruan
behar zituen, nik uste, arima batzuk irabazteko posibilitateaz gain, AEGren zerbitzuak?, egoerari, porrotari, bestela esanda, aurre egitera.
|
|
|
susmoa nuen aitona eta bion artean eten erabateko bat sortu zela, aitonak erotuta behar baitzuen, baldin eta pentsatzen bazuen buruzagiei eskabidea egiteko asmotan nengoela, berriro gerrara joateko. Aitonak
|
burutik
behar zuen, zinez! –Alemania ala hil, heroien bidetik betiere!?
|
|
|
esan zigun gero; Pagoaga gure etxetik kilometro batzuetara zegoen, egia esan, baina amak halaxe eman zigun berria, Pagoaga etxetik pauso batera bagenu bezala: sinetsi ere, hala sinesten zuen, zalantzarik ez, hain zituen begiak distira berezi batek hartuak, nondik suzko esperantza bat zen mintzo; edo amak bere jaioterria zuen buruan, ausaz, Pagoagatik bertan samar zegoena, hori ere baliteke; berdin da; amak, izan ere,
|
buruan
behar zuen fenomeno miraritsuen zerrenda: Catherine Labouré, La Salette, Lourdes, Limpias, Piedramillera, Mendigorria. Pagoagako agerketen bezperan izan ziren Mendigorriakoak, ekainaren 4an, oker ez banago?, zerua eta zerukoen agerpenak gero eta hurbilago:
|
|
|
Aitak, esate baterako, bere harrokeria zuen zauriari aurre egiteko; aitak
|
buruan
behar baitzuen Domingorekin izan zuèn eztabaida latza, hura fabrikatik egoztera bultzatu zuena; bi aldiz entzun nion aitari gertatutakoari buruz esplikazioak ematen, eta bietan ere bere onetik atera zen, aurpegia gorritu arterainoko jarreran;. Bi zaplazteko eman dizkiot, bai, baina burua hautsi behar nion, beharbada! Izan ere, ba al dakizue zer erantzun didan ijito lotsagabe horrek, kalera bota eta esan diodanean ez nintzela seme galduaren parabolako aita bezala bere itzuleraren zain egongo?
|
|
|
Etxetik pauso batera!" esan zigun gero; Pagoaga gure etxetik kilometro batzuetara zegoen, egia esan, baina amak halaxe eman zigun berria, Pagoaga etxetik pauso batera bagenu bezala: sinetsi ere, hala sinesten zuen, zalantzarik ez, hain zituen begiak distira berezi batek hartuak, nondik suzko esperantza bat zen mintzo; edo amak bere jaioterria zuen buruan, ausaz, Pagoagatik bertan samar zegoena, hori ere baliteke; berdin da; amak, izan ere,
|
buruan
behar zuen fenomeno miraritsuen zerrenda: Catherine Labouré, La Salette, Lourdes, Limpias, Piedramillera, Mendigorria —Pagoagako agerketen bezperan izan ziren Mendigorriakoak, ekainaren 4an, oker ez banago—, zerua eta zerukoen agerpenak gero eta hurbilago:
|
|
|
Aitak, esate baterako, bere harrokeria zuen zauriari aurre egiteko; aitak
|
buruan
behar baitzuen Domingorekin izan zuèn eztabaida latza, hura fabrikatik egoztera bultzatu zuena; bi aldiz entzun nion aitari gertatutakoari buruz esplikazioak ematen, eta bietan ere bere onetik atera zen, aurpegia gorritu arterainoko jarreran;" Bi zaplazteko eman dizkiot, bai, baina burua hautsi behar nion, beharbada! Izan ere, ba al dakizue zer erantzun didan ijito lotsagabe horrek, kalera bota eta esan diodanean ez nintzela seme galduaren parabolako aita bezala bere itzuleraren zain egongo?
|
|
|
susmoa nuen aitona eta bion artean eten erabateko bat sortu zela, aitonak erotuta behar baitzuen, baldin eta pentsatzen bazuen buruzagiei eskabidea egiteko asmotan nengoela, berriro gerrara joateko. Aitonak
|
burutik
behar zuen, zinez! ‘Alemania ala hil, heroien bidetik betiere! ’ irakurri orduko, gainera —bazkalondoa zen, eta kafe bero bat hartzen ari nintzen une hartan—, inoiz bururatu gabeko galdera bururatu zitzaidan, bizitzan lehengo aldiz:
|
|
|
Bizirauteko egiten dute beharra, etenik gabe, urtarorik urtaro, gosetearen mehatxupean. Oso nekez altxatuko dute
|
burua
behar primario horietatik. Altxatzen hasi ahala, XV., XVI. eta XVII. mendeetan, laborariek gortesauak hartuko dituzte eredutzat, geroko folklorean ikusten denez.
|
|
2011
|
|
|
85); alemanok elkarri lagundu beharrean baikara, elkarrizketa beharrean, dio (or. 14 eta hur.), bakoitza bere
|
buruarekin
behar bezala burubidatzeko. Espiritu hau da Jaspersen liburutxoa biziberotzen duena, ez salatzailearen sumindura.
|
|
|
Nire emazteak, izan baino lehen, bazekien, eta saldo prezioan hartu ninduen. Rantxerekin bakarka negar eginez hasi nintzenean, ez malko bat, baizik zotinka, neure
|
burua
behar balitz erregalatu egin nuela erabaki nuen.
|
|
|
Lanak burututakoan: Laneko buruak lanak ondo egin diren begiratu behar du, eta lanak amaitu direla jakinarazi ustiaketa arduradunari.? Ustiaketa
|
buruak
behar diren neurriak hartu behar ditu instalazioa ustiatze egoera aproposean uzteko.
|
|
|
Lanak egiten diren bitartean: Laneko buruak lanak zuzendu eta kontrolatu behar ditu, eta lan horien segurtasunari eragiten dioten edonolako neurriez arduratuLanen ezaugarriak edo hedadura handia dela-eta buruak ezin baditu berak bakarrik lanak zaindu, zainketa lanetan gaitutako langile bat edo gehiago izendatu behar ditu, eginkizun horretan lagundu diezaioten? Lanak burututakoan: Laneko buruak lanak ondo egin direla egiaztatuko du, eta lanak amaitu direla jakinaraziko dio ustiaketa arduradunariUstiaketa
|
buruak
behar diren neurriak hartu behar ditu, instalazioa ustiatze egoera aproposean uzteko
|
|
|
Enkantean parte hartzeko honako baldintza hauek bete behar dira123: lizitatzaileek euren
|
burua
behar beste identifi katu behar dute, enkantearen baldintza orokorrak eta bereziak ezagutzen direla adieraztea eta epaitegiko Gordailu eta Kontsignazio Kontuan gordailua burutu izanaren edo ondasunen tasazio balioaren ehuneko hogeiagatik banku abala egin dutelako ziurtagiria (PZLren 647.1 art.).
|
|
|
Aldi aktiboan zehar pertsonak sintoma psikotiko larriak aurkezten ditu, eldarnioak edo/ eta haluzinazioak adibidez, eta pentsamenduaren nahaste formalak. Sintoma negatiboak ere normalean baino biziagoak izaten dira eta, gainera, krisialdian pertsona ez da bere
|
burua
behar bezala zaintzeko gai izaten.
|
|
|
Nik behar handi bat sentitzen dut mundu honetan maite izan ditudan haiek nonbait, ez dakit non eta nola, berraurkitzeko; bereziki Lourdes. Ideia horretan gero eta sendoago nago, eta neure
|
burua
behar horretan estutzen dut, edo esperantza horretan bermatzen. Nire lagun sinestun batek dioen moduan, berraurkintzarik ez dago mundu honetako bizipenak ez badu geroan irauten.
|
|
2012
|
|
|
Azkenak besten bitartez laguntze dituztenak. Baserritarrentzat ikastetxe bat ba degu,
|
burua
bear dan jakinduriaz jazteko.
|
|
|
85); alemanok elkarri lagundu beharrean baikara, elkarrizketa beharrean, dio (or. 14 eta hur.), bakoitza bere
|
buruarekin
behar bezala burubidatzeko. Espiritu hau da Jaspersen liburutxoa biziberotzen duena, ez salatzailearen sumindura.
|
|
|
bere
|
burua
behar du ezagutu gizonak.
|
|
|
Kanpoko ziklistak. Ikustekoa da sistema horrek zelako mina egin dakiokeen Euskaltel moduko talde bati, filosofiaz aldatzera behartuta, eta euren
|
buruarendako
beharrean taldearendako lanean ibili diren ziklistak zigortuaz. Horietako bi dira, hain zuzen, Iban Velasco eta Amets Txurruka; lorpen propioak alboratu eta Samuel Sanchezendako, Nieverendako, Igor Antonendako... lan egin behar izan duten morroiak.
|
|
2013
|
|
|
Tentsio handiko egoerak sortzen ziren, beldurgarriak, baina esandakoa, norberaren izaerak egiten dio bati tentsioaren aurrean pausoa atzera edo aurrera ematea. Momentu oso politak bizi izan ditut frontoian, baina baita oso tentsuak ere, eta horiei aurre egiteko
|
burua
behar da. Famari ere ezin diozu utzi burura igotzen, ezin zara txoratu, urteekin ikasten da hori.
|
|
|
Egun hartan ohi baino goizago zihoan, eta iritsi ere halaxe iritsi zen lantegira, zortziak hogei gutxitan; gero, ordea, ordu hartan heltzeko,
|
buruan
behar zuen don Zeledoniorekin berba egiteko asmoa, honek lantegia ireki orduko: zortziak laurden gutxitan, alegia?, Dionixio lantegitik ehun bat metro urrundu, horma erdi jausi batean ezkutatu, garai bateko baserri baten hondakinak ziren, antza?
|
|
|
Xehetasun haiek guztiak baino gehiago, ordea,
|
buruan
behar zuen Paulak nebarekin izandako azken elkarrizketa, non hura sinesgabe agertu baitzitzaion, edo sinesgogor, gutxienez: horregatik, beharbada, Paularen iruzkin tokiz kanpoko hura, Pedrorekin izandako azken elkarrizketaren jarraipentzat har zitekeena?
|
|
|
Alde batetik, lehia izugarria zela pentsatu behar zuen, ikustekoa baitzen zelan zebiltzan hiruzpalau mutil, tartean Erminio? neskaren inguruan tentelkeriak egiten; bestetik, baina, desiratzen zuèn guztia lortzen ohitua zegoenak,
|
buruan
behar zuen, halaber, nola edo hala bereganatuko zuela neska hura: etxekoak xantaiatzeko negarra erabili izan zuen mila bider; lagunak erosteko, dirua?
|
|
|
Hala, bada, elkarren ondoan zeuden Pedro eta Libia, bata bestearen alboan eserita, mutilak neskari gerritik heldu eta masailean musu labur bezain soinutsu bat eman zionean: eman zion beste bat, beste bat?; jiratu zen neska Pedro zegoèn aldera; josi zituzten berandu gabe ezpainak, haragiaren berezko deiaz gain,
|
buruan
behar zituen Pedrok Facundoren berbak: –konpromiso txikiak, eta, batez ere, larrua jo???, etzanarazi zuen mutilak neska, hasi zitzaion jertse irekiaren botoiak askatzen, berdin puntilazko atorrarekin?
|
|
|
egutegi edo aldizkari erotikoetan ateratzen diren horietakoa, bestela esanda. Pedrok
|
buruan
behar zuen opilkote hura, are gehiago: bere irudimenak maitale lehentzat hartu ote zuen, lau neskek osatutako harem balizkoan??, baina jakin ere bazekien buruan zuena Libiarekin bakarrik burutu zezakeela, eta orduan esan zuen:
|
|
|
Libiak Pedrori. Utzi bakean!? esan zionean, beraz,
|
buruan
behar zituen honek xehetasun haiek guztiak, balazta inkontziente bat osatzen zutenak eta lagungarri gerta zekizkiokeenak, bere aingeru deabruen arteko barne borroka hartan, piztia zitalaren oldarra garaitzeko. Baina Pedrok laguntza haren beharrik ere ez zuen, ausaz, bai baitzekien, bestela ere, burua galtzea zuela bere buruaren aurka joateko modurik behinena:
|
|
|
Dionixiok buru
|
buruan
behar zuen zelan batzuek deitzen zioten Dioni, baina berari gustatzen ez, eta erdi haserre esaten zien: –Dioni ez:
|
|
|
Dionixiok
|
buruan
behar zuen, zalantzarik barik, urte batzuk lehenago jazotakoa: zelan ibili zen neska gazte ilehori harekin zirrika, baita zelan amaitu zen guztia ere, bere semearen aurpegia aurrez aurre topatu zuenean, begiak zabal zabal.
|
|
|
Gure soldadoak orro irriz, eskuetan harekin. Mandoaren
|
burua
behar omen luke gizonak eta zezenaren lepoa, halako baten oren bat baino gehiagoz jasaiteko.890
|
|
|
Zuzendu begirada belaunetara, beste ariketa batzuetan ere
|
burua
behar bezala altxatzeko.
|
|
|
Herrialde pobreenetako batzuetan, elikagaien% 80 ere ekoizten dute, baina lurraren gaineko eskubideak «are ahulagoak» dira. Jabe portzentajeak oso txikiak dira, eta lurra kentzen diete, eta zuzeneko eragina dute diru sarrerak lortzeko eta beren
|
burua
behar bestekoak izateko dituzten aukerei dagokienez; gainera, haien familiei eta, bereziki, haurrei eragiten die. Urari dagokionez, 3.000 milioi pertsona bizi dira ur eskaria hornidura ahalmena baino askoz handiagoa den eremuetan.
|
|
|
Zortzi finalistek maila handiko saioa eskaini zuten eta azkenean Xabier Silveira atera zen garaile 588 punturekin. Hogei puntuko aldea atera dio bigarren sailkatuari, Julio Sotori (568), hortaz ez zen buruz
|
burukorik
behar izan. Bittor Elizagoien bertsolari beteranoak jantzi zion txapela Txapeldunari.
|
|
|
Zortzi finalistek maila handiko saioa eskaini zuten eta azkenean Xabier Silveira atera zen garaile 588 punturekin. Hogei puntuko aldea atera dio bigarren sailkatuari, Julio Sotori (568), hortaz ez zen buruz
|
burukorik
behar izan. Bittor Elizagoien bertsolari beteranoak jantzi zion txapela Txapeldunari.
|
|
|
Zer ote zuen Pedrok buruan? Alde batetik, lehia izugarria zela pentsatu behar zuen, ikustekoa baitzen zelan zebiltzan hiruzpalau mutil –tartean Erminio– neskaren inguruan tentelkeriak egiten; bestetik, baina, desiratzen zuèn guztia lortzen ohitua zegoenak,
|
buruan
behar zuen, halaber, nola edo hala bereganatuko zuela neska hura: etxekoak xantaiatzeko negarra erabili izan zuen mila bider; lagunak erosteko, dirua... eta Almudena irabazteko –hamaika film ikusia zegoen ordurako Pedro–, ezin konta ahala opari:
|
|
|
Xehetasun haiek guztiak baino gehiago, ordea,
|
buruan
behar zuen Paulak nebarekin izandako azken elkarrizketa, non hura sinesgabe agertu baitzitzaion, edo sinesgogor, gutxienez: horregatik, beharbada, Paularen iruzkin tokiz kanpoko hura, Pedrorekin izandako azken elkarrizketaren jarraipentzat har zitekeena...
|
|
|
Dionixiok
|
buruan
behar zuen, zalantzarik barik, urte batzuk lehenago jazotakoa: zelan ibili zen neska gazte ilehori harekin zirrika, baita zelan amaitu zen guztia ere, bere semearen aurpegia aurrez aurre topatu zuenean, begiak zabal zabal.
|
|
|
Hala, bada, elkarren ondoan zeuden Pedro eta Libia, bata bestearen alboan eserita, mutilak neskari gerritik heldu eta masailean musu labur bezain soinutsu bat eman zionean: eman zion beste bat, beste bat...; jiratu zen neska Pedro zegoèn aldera; josi zituzten berandu gabe ezpainak –haragiaren berezko deiaz gain,
|
buruan
behar zituen Pedrok Facundoren berbak: "... konpromiso txikiak, eta, batez ere, larrua jo..." –, etzanarazi zuen mutilak neska, hasi zitzaion jertse irekiaren botoiak askatzen, berdin puntilazko atorrarekin... eta orduan, inkontzientearen malgukietako batek bultzatu balu bezala, Libiak erabakitasun handiz esan zuen:
|
|
|
egutegi edo aldizkari erotikoetan ateratzen diren horietakoa, bestela esanda. Pedrok
|
buruan
behar zuen opilkote hura –are gehiago: bere irudimenak maitale lehentzat hartu ote zuen, lau neskek osatutako harem balizkoan? –, baina jakin ere bazekien buruan zuena Libiarekin bakarrik burutu zezakeela, eta orduan esan zuen:
|
|
|
Libiak Pedrori" Utzi bakean!" esan zionean, beraz,
|
buruan
behar zituen honek xehetasun haiek guztiak, balazta inkontziente bat osatzen zutenak eta lagungarri gerta zekizkiokeenak, bere aingeru deabruen arteko barne borroka hartan, piztia zitalaren oldarra garaitzeko. Baina Pedrok laguntza haren beharrik ere ez zuen, ausaz, bai baitzekien, bestela ere, burua galtzea zuela bere buruaren aurka joateko modurik behinena:
|
|
|
Dionixiok buru
|
buruan
behar zuen zelan batzuek deitzen zioten Dioni, baina berari gustatzen ez, eta erdi haserre esaten zien: " Dioni ez:
|
|
|
Egun hartan ohi baino goizago zihoan, eta iritsi ere halaxe iritsi zen lantegira, zortziak hogei gutxitan; gero, ordea –ordu hartan heltzeko,
|
buruan
behar zuen don Zeledoniorekin berba egiteko asmoa, honek lantegia ireki orduko: zortziak laurden gutxitan, alegia–, Dionixio lantegitik ehun bat metro urrundu, horma erdi jausi batean ezkutatu –garai bateko baserri baten hondakinak ziren, antza– eta zelatan egon zen, Euxtasio ikusi eta bidera atera zitzaion arte, zortziak bost gutxitan.
|
|
2014
|
|
|
Hori ere ezinbestekoa da, Arrizabalagak dioenez: "
|
Burua
behar da: kaskarrak esaten dizu zelan egin".
|