|
2008
|
|
|
Egitura hauetan bi buru daude: bi osagaien tasun (guzti) ak komunak ez badira ere, elkarrengandik hurbil egon behar
|
bide
dute, eta elkarteak bi buruen tasun guztiak biltzen ditu. Dakigunez (23) ekoen gainean berrelkarketak egin daitezke (§1.1) eta tandem elkarteak aldiz, morfologi prozedura bakar baten ondorio dira (§1.3); ikusteko daukagu oraindik (26) tandem elkarte hauen osagaien arteko esangura harremana behintzat oso ezberdina dela (§2.2, §3).
|
|
|
Bide berdinetik bestetan Ezkargaña, > ro, > > Eskualdeko toponimian, arce campestre? edo astigarra> adie razi
|
bide
du. Gallindona> (Eterna, soroa).
|
|
|
paratutako koplak maitasun sakratura erakartzeko
|
bide
ditu Etxeparek: egin behar ez dena erakutsiz, egin behar denera erakartzea du jomuga6.
|
|
|
Argi eta garbi berezi ere. Neurtitz profanoen saila ixteko
|
bide
du XVII. poema,. Joana?, musen kontra idatzia. Musen arnasapean idatzitakoei amaiera jarri eta, beste nonbait jar dezake etorria.
|
|
|
–gizakumearena eta emakumearena? aurrez aurre jartzeko
|
bide
du Etxeparek. Ikuspuntu desberdinak agertuko direla lau kopla horietako biren izenburuek jada iragartzen dute,?, disputa?
|
|
|
14 Echeparek ez zuen aipuaren (Debile> principium> melior> fortuna> sequatur) autorea ager tu, eta ez dakigu zehazki nondik hartua zuen. Altunak bere edizio kritikoan (1980, 261 or.) Ovidioganik hartua
|
bide
zuela zioen. Zeiharka hala izanagatik, Echeparek ez zukeen segu renaz ere Ovidioganik beraganik hartu, honen obran doi bat desberdinki itzulikatua baita errana:
|
|
|
Hasieran, 1887ko urtarrilean, 600 harpidedunek hartzen bazuten, erran dugu nez, abonatu ez ziren irakurleak bertzalde, 1891eko azaroan 1.000 aletik gora jalgitzen dituela eta Maule eta Baionako bi arrondizamenduetako herri guzie tan sartua dela jakinarazten du(. Avis?, RB XI). Eskualdunak ez
|
bide
zuen irakurle askoz gehiago 1891ean, nahiz haren nagusia diputatua zen: 1300 irakurle, Lafitteren arabera (1971: 26).
|
|
|
Varelak ikerturiko espainiar autoreengan etengabe aipatzen duen ezaugarri bat elementu erromantikoen iraupena da. Hau da, 1870etik aurrera, beraz garai propioki erromantikoa igarota, Espainiako idazle eta intelektual mota eta belaunaldi praktikoki guztien idealetan, ñabardura eta konbinazio oso desberdinekin izan arren, etorki erromantikoa
|
bide
duen herriareneta jatorrarenideal bat mantendu zen. Zentzu horretan, politikan eta erlijio kontuan oso kontrajarriak ziren autoreak bat etorri ohi ziren nazioak edo herriakgeometrikoa gauza esentzial gisa ikustean (Jainkoaren edo Naturaren fruitu).
|
|
|
Honekin ez dut esan nahi Azkuek Menéndez Pidalen ideiak hartu edo kopiatu zituenik. Aitzitik ezezagun
|
bide
zituen espainiar filologoaren teorizazio hauek327 Baina biak ala biak, antzeko giroan mugitu zirenez, kastizismo eta europeismo arteko eztabaidak zituzten une batean, bakoitzak bere aldetik, ildo bereko erantzuna erdietsi zuten, originaltasun propioaren eta inguruko kulturekiko loturaren artean erdibide bat proposatuz. Modu aski kontzientean Menéndez Pidalek, inplizituago Azkuek.
|
|
|
Eta zer egokiagorik, tokiko baserriek ebokatzen zuten giro bukolikoa, turisten villa beraietara eramatea baino? Antzeko interesa
|
bide
zuen Bizkaiko burgesiak neoeuskal estiloan. Bilboaldeko industria eta negozio munduko zurrunbiloan aritu ondoren, atsedena nekazarien mundu idealizatu, baketsu, zintzo eta harmoniosoan bilatuko zuten, baserri itxurako etxeetan.
|
|
|
Eleizaldek akademiko jeltzaleen presentzia bermatu nahi zuen, Olabide ezin bazen beste sabindarren bat proposatuz. Izan ere, baliteke Eleizaldek zioen bezala jesuitek Olabideri ezarritako galerazpena Azkuek baliatu nahi izatea bere aldekoagoa
|
bide
zuen Azpiazu aurkeztuz. Hala ere, egia esan, Azkuek Broussaini hamar egun lehenago idatziriko gutunean, Olabide eta Azpiazu, biak aipatzen zizkion bere ustez Akademiako kide izan beharreko hautagaien artean233 Beraz ziurrenik Eleizalderen susmo txarrak oinarri gabeak ziren, eta edozein kasutan ez zen Azkue izan, baizik jesuiten ordenako buruzagitza Olabideri trabak jarri zizkiona.
|
|
2009
|
|
|
Eta biak Euskaltzaindiak berak bere baitan garatu beharrekoak, ez baitago ez unibertsitaterik ez eta erakunde ofizial euskaltzalerik ere. Azkuek eta ingurukoek horren kontzientzia garbia
|
bide
dute. Eta, aldi berean, gabezien eta indar eskasiaren kontzientzia gardena.
|
|
2011
|
|
|
Aski urruti dirudi euskal dialektologiaren usadioetarik; alabaina, iruditzen zait tradizio garatuagoetako ohiturak hemen ere zabal balitez ez ginatekeela galduan aterako diakronistak: gure iraganari buruzko ustekizun eta llillura zenbait ezabatzeaz landa, historiaurrearen berreraiketarako lanabes finduagoak
|
bide
genituzke, batez ere Meilletek (eta Mitxelenak) hainbatetan eskatzen zuten philologie de précision harekin elkarlanean arituaz. Baina honetaz eta hemen kanpoan utziaz hurrengo batean beharko.133
|
|
|
Auza (1305metro) mendiarenmazelan, Xorroxinizenekoalderdiansortzen daBaztanibaia, Erratzun, Izpegiinguruan.IzenhorrekinezagutzenzaioBertizaranarairitsibitartean, OiereginbereanBidasoaizena hartzenbaitu2; baietaizen horrekinjarraituTxingudikoBadianhiltzenden arteere.Guztira69kilometroko
|
bidea
du; hauetako 59Nafarroaneta10GipuzkoarenetaLapurdirenartean.
|
|
2013
|
|
|
Taldean obeditzeko joera hori eskolan eta zerbitzu militarrean bildu zutela diote Nicolas Mariotek eta François Cochetek. Cochetek zehaztu du eskolak eta zerbitzu militarrak hasi akulturazio prozesua ez zela osoa, eta behartzeari ihes egiteko
|
bideak
bazituztela, mozkortzea adibidez. Eskualduna koek ez zuten mozkortzea txalotzen, baina ez zuten gogor kritikatzen ere, lehen ikusi dugun bezala.
|
|
|
Gerlan ziren euskaldunentzat garrantzitsua zen mezara joatea, Eskualduna ren arabera, baina fedea ez zen gerlako egoerara mugatua edo egoera haren ondotik berpiztua, euskaldunen kasuan, astekariko artikuluak irakurriz. Fedea barna sartua
|
bide
zuten, eta horren seinale zen Euskal Herrian ere praktika giristinoek segitzen zutelako kontu hori. beste gisa batez errateko, behin mezara joan nahi ez zuen soldadu zahar baten jarrera kritikatu zuen Jean Saint Pierrek, erranez soldadu hark «bereak eta asto beltxarenak» entzun zituela.
|
|
2016
|
|
|
Euskal antzerkiaren kalitatea frogatu nahi zen, frantses antzerkiari zabalki irekia zen antzokia erabili nahi zuten, nolabaiteko ezagutza baten lortzea baitzen, euskal kultura hiritartzeko manera edo euskal kultura hiritartua zenaren erakusteko
|
bidea
zuten hori.
|
|
|
Pasarte hau, gure kasuan, Larzabalen obraren lantzeko momentuan interesgarria gertatzen da Larzabalen pertsonaiak eta Larzabal bera ere ez baita batere ikuspuntu honetatik ari. Atxagaren pertsonaiek ihesbidea bilatzen dutelarik, taldearen barnean murgiltzea onartzen ez duelarik, bakartasuna landu eta hautatu nahi duelarik Larzabalen kasuan aurkako
|
bidea
dugu. Identitatearen defentsa aldarrikatzen du, borrokalaria goraipatzen du, askotan dei egiten du.
|
|
|
Antzerki mota honek bizitasun handia zuen Pariseko auzoetan, heziketarako, gogoetarako antzerkia zen. Larzabalek horren ezagutza ukan zukeenaren pentsatzeko
|
bidea
dugu, hain zuzen, garai horretan Parisen zebilelako, orduko giro herrikoien berri izan zuela aipatzen du:
|
|
2017
|
|
|
Holaxe, Euskaltzaindiak gorago seinalatuak diren ikergaiei buruz bere ikuskapena ekarri nahi luke, nahiz euskararen presentziaz, nahiz hizkuntza horren kalitateaz. Adibidez, formakuntza Akademiaren egin beharretan ez bada sartzen ere, obra pedagogikoen hizkuntza kalitatea bere egin
|
bidea
du, irakaskuntza egituretan euskarak duen lekuak arranguratzen du, bai eta ere formakuntzetan euskararen erabilerari eta kalitateari buruzko emaitzek. Beste molde batez, aldiz, mendia EHGKko lan ardatza baldin bada, Leader programan mendi artzaintzari buruzko egitasmo bat aurkeztu zuen Euskaltzaindiak eta ez zen onartua izan, agian Euskaltzaindiaren proposamenak hizkuntza hunkitzen baitzuen ekonomia hutsa baino, ez da dudarik alor horretan jarraikiko garela hizkuntzaren lekua azpimarratuz.
|
|
2020
|
|
|
339 Eñaut Etxamendik utziriko Gilentegiko Gilen-ez gain, beste obra narratiboen jatorrizko testuen fotokopia batzuk baizik ez ditugu lortu ahal izan. Idazleak ez
|
bide
ditu etxean. Editoreak emanik lortu genituen aipaturiko fotokopiak.
|
|
2021
|
|
|
192) garbi dakusa badela te bukaera euskarazko izen ttipien sailean (Anderete...), o bukaera duten lekukotzetan (Antxote, Otsote, Semerote) te gabe ote ere ikus daitekeen arren. Honela mintzo da Akitaniako te rekin
|
bide
duen loturaz:
|
|
|
Jatorria latinezko tiro, nis apelatiboan (‘aprendiza’)
|
bide
duen Tiro cognomen ak (Kajanto 1982 [1965]: 320; Solin; Salomies 1988:
|
|
|
Zeltiberian ahaidetasuna, arruntean, muinean pertsona (arbaso) baten izena eta segidan koduen pluraleko genitiboan deklinaturiko (kum) adjektibo batekin adierazten da. Gentilitatearen berri emateko sorturiko adjektibo gehienek genitibo pluraleko um hondarkia eraman arren, badaude, antza, genitibo singularreko o marka
|
bide
dutenak, elatunako (Soria) lekuko (Untermann 1967: 288; cfr. Ramírez Sánchez 1999:
|
|
|
Aurreko horiei Anderaço, Anderazu, Andereço zein Anderezu erants dakizkieke (ibidem, 432). Bestalde, xe, se atzizkiaren kasuan euskal onomastikan aurkitzen duen parekotasun bakarra Totacoje da, xe
|
bide
duen Tota andrezko izenaren txikigarria izan daitekeena (Totica).
|
|
|
Askotan, hala ere, anbiguotasuna gertatzen da. Jakina, anbiguotasuna hausteko
|
bideak
baditu hiztunak. Elkarrizketa batean, adibidez, aski da galdera bat egitea:
|
|
|
‘dirudienez’, ‘itxura guztien arabera’.. Bere izena holandarrek ezarritako Breukelen hitzetik dator(" lur ebakia" esan nahi bide du) (Cano); Landako giroak egin bide du mirari hori (Jon Muñoz); Beldarrainek aurpegian irakurri bide zion oinaze ikaragarri hura (Saizarbitoria); Hala deritzot nik ere, alkate jauna, baina honezkero ez
|
bide
du konponbiderik (Linazasoro).
|
|
|
28.4.9i Enfasia emateko beste bide bat, neurri batean aurrekoaren antzekoa, perpaus bereko bi elementuren artean juntagailua txertatzea, nahiz eta bi elementu horiek postposizio desberdina eraman: Etxetik eta iturrira 500 metroko
|
bidea
genuen.
|