|
2003
|
|
|
Etxeak bukatzen diren puntu hartatik gertu Buskabaso esan ohi zaio tokiari estimu handiko iturria zegoen, metal ura, sulfuroso samarra gainera, ematen zuena. Orain ere han dago iturria
|
bide
ondoan, baina bukatu da estimazioa. Orain jendea ez da joaten iturrira, eta badaki osasunerako metal urok ez direla egokienak.
|
|
2006
|
|
|
Donibanen sartu aitzin, orgazaina gelditu zen istant batez
|
bide
ondoan, baleztari batzuekin solasean. Solasaren mami apartekoa jakinarazi zigun istant bat geroago:
|
|
2009
|
|
|
Dana dala, bajoiazan, bajoiazan taka taka bidezidorrari jarrai. Eta aldasbehera baten gure Jaunak zaldi burdina bat aurkitu eban
|
bide
ondoan.
|
|
|
Baekian bere narrua oso estimadua zana. Eta sardin saltzaileari be atsegin izango jakola ta, plaust!,
|
bide
ondoan bertan luze etxun zan, hilda balego lez. Ez da gatx igarten azeriak nahi ebana...
|
|
|
Nik zer egin joat? Luze jarri nok
|
bide
ondoan. Arrain saltzaileak, igarokeran ikusi egin naiok, eta hilda nengokela ta, narrua behintzat balio handikoa neukala ta, otzaran sartu eta herrirantza eroan naiok.
|
|
|
Azeria, edo azeri uste izaneko otsoa, barriro be
|
bide
ondoan ikusi ebanean, amorruaren amorruz bitsa erion ahotik gure sardin saltzaileari.
|
|
|
Hurrengo egunean
|
bide
ondoan hilda aurkitu eban artzainak.
|
|
|
Bi aldapa handiren artean dagoen lautada laburra. Bizkargitik jaisten den
|
bide
ondoan omen zeuden lubakiak, eta egunetan faxisten lehen lerroa izan zen hura. Bertan, baionetak eskuan borrokatu ziren; norbait hiltzen zutenean, haren arnasa lepo ondoan sentitzen zuten.
|
|
|
Eguraldi hotza egiten zuen; gabardinak eta berokiak generamatzan denok, autoak
|
bide
ondoan utzi eta, oinez, txilarren arteko bidezidorrean hasi ginenean. Azkenean aitona, haren errautsak eta hazia?
|
|
|
Argiaren jainkozkoa da, eguna argitzen duenean, istant bateko emozioak eternitatera irekitzen bazaitu, eta ez dakizu zer sentimendu estrainio den hori, nostalgia pozezko batez bezala bete zaituena bat batean. Ederraren jainkozkoa da,
|
bide
ondoan elorriko lore xuriek ederraren eder betikora bezala bazaitu hegaldarazten bat batean udaberri goizean. Tximistargi bat da.
|
|
|
Baina Gandiagarekin mendian ibiltzea, errebelazio etengabeko bat izaten zen, hitz askoren beharrik gabe. Non paratzen zen urrun begira, zer ukitzen zuen hor, zeri gelditzen zen hemen erreparatzen, belar batzuk, piztia baten aztarnak?, nola txukuntzen zuen zerbait
|
bide
ondoan edo sastrakaren batean.
|
|
|
EAren idatziaren arabera, “zerbitzu hori kentzea ilegala ere bada, bizilagun horiek
|
bide
ondoan bizi baitira. Bizilagun gutti izateak produktibitate ttikia izatea suposatzen dio Correos i, baina hori ez dute bizilagunek sufritu behar”.
|
|
2010
|
|
|
Bidean hildako zaldiak flotatzen ari ziren granadek irekitako inbutu zulo erraldoietan sortutako istiletan.
|
Bide
ondoan ere jaurtigaiek hondatutako tankeak zeuden. Kanpoko aldirietan eta herrietan sartzean hondakin luzeak eta barrikaden paisaia.
|
|
|
Hamabiok gogotsu goaz goraka, bidea gero eta tenteagoa den arren.
|
Bide
ondoan uda honek urtu ez duen elurra dago oraindik. Lainoak gero eta nabariagoak dira baina oraindik tontor ingurura ez dira hurbildu.
|
|
2011
|
|
|
Baina hori izan orduko, jazoera bitxia bizi izatea egokitu jatan. Goiuriko hildako bat eroaten ginoazala, nire aurretik kurutzea eskuan eroiala joian monagiloa (nor ete zan?), Goiuritik beherantz doan bidearen bihurguneari jaramonik egin barik, zuzen zuzen abiatu zan aurrera, eta jakina!, tupust egin eta
|
bide
ondoan egoan erripatik beheruntz jausi zan, kurutzea ez dakit noraino joan jakola, bera kereiza arboleak gelditu arte. Nahiz eta berak hori autortu gura ez gero, aurretik, begiak joan jakozan, eta gero hankak eta gorputz guztia, kereiza eder eta dotore hareen atzetik.
|
|
|
Azkenengo katedralean egon eta gero, Moskuruntz ginoiazala, ehun kilometro inguruan, bost edo sei auto ikusi genduzan
|
bide
ondoan ibili ezinik geldituta. Hemen, urteak eta urteak dirala, ikusten ez dana.
|
|
|
Finka bat beste batzuen artean kokaturik egon arren, jadanik ez bada beharrezkoa halakoari beste horietatik bide ematea, jabeak finka hori batu duelako herri
|
bidearen
ondoan dagoen finka batekin, orduan, zortasunpeko lurraren jabeak zortasunaren azkentzea eska dezake, berak kalte ordain gisa eskuratu duena itzuliz.
|
|
2012
|
|
|
Olan azten jaku ia buru ganetik, espiritu indarra lez, ondasunen betea, ona ekarri jaken eta, lau onetara ondasunaoparoago maiteei, luginei, alan be ez deutsezinork an medietan bekaizten baratzak, ardaoaedo ta bedar guria eta garaoa eta zugatz dizdikorrak,
|
bide
ondoan bidaztien ganetik lerrotuta dagozenak.
|
|
2014
|
|
|
Zabalate herrira iritsi gabe, harresi zabala zeharkatu, eta, sigi saga maldan gora egin ondoren, lepora helduko gara.
|
Bide
ondoan Erdi Aroko garaiko ermita baten arrastoak ikusiko ditugu. Herrixkako mendebaldeko harresia zeharkatuta, ezkerrera egingo dugu Txulato azpiko Vallejuelo ibar xumera jaisteko asmoz.
|
|
|
–Eskerrik asko, dena den... Belardian sartuko gara, Maddi;
|
bide
ondoan ez dirudi zuhaitz horietakorik dagoenik. Parke barnealdean behar dute egon.
|
|
|
Anaia laurak laurden gutxiagotan heldu zen baserrira, gutxi gorabehera. Autoa
|
bide
ondoan edonola utzi eta jaitsi egin zen. Oliveira etxean zegoen, andrea eta alaba gazteena, hamalau urtekoa?
|
|
2015
|
|
|
Euskal Herriko erdigunean, Iruñearen indarra itzalita zegoela, Gipuzkoak hartu zuen haren lekukoa. Iruñea itsasbazterrarekin lotzen zuen
|
bide
ondoan sortu eta hazitako hiriak izan ziren ardatza: Tolosa, Andoain, Hernani eta Donostia eta, gehienbat, XVIII. mendearen erdialdetik aurrera izan zuen eragina.
|
|
2016
|
|
|
Urtegiaren beste aldetik, Otxandiorako eta Ubiderako errepide zaharrak nondik zihoazen azalduko zaie bisitariei; gero, elizarantz abiatuko dira, iparraldeko frontearen aztarnen bila. Plazara jaitsi eta Kurutzalderantz itzuliko dira, Zabalainera joateko
|
bide
ondoan dagoen Itxarkundia batailoiko gudarien omenezko monolito parean.
|
|
2018
|
|
|
Horregatik, Urrutiak itzultzaile bat izendatu zuen, testigu gehienek ez zekitelako gaztelaniaz6 Lezaman jaio baina ondoan dagoen Inoson bizi zen Joseph Guineari («inteligente en ambas lenguas») tokatu zitzaion itzultzaile aritzea. Nahiz eta hizkuntza nagusia ez izan, eskolara joandakoek, mandazainek edo errege
|
bide
ondoan bizi zirenek gaztelaniaz zekiten halabeharrez. Benetan, oso kontuan hartzekoa da elebitasuna uste izan dugun baino hedatuago egon zela.
|
|
|
Ikusi dugunez, lehen aipatu ditugun herrietan, 1840tik aurrera, behintzat, gaztelania zen nagusi. Litekeena da Amurrion Karlistada baino lehen ere euskarak atzera egitea, Errege
|
Bide
ondoan, bederen.
|
|
2019
|
|
|
Udaletxeak lur hura erregistratuta ez zuenez, bidea zela erran eta halaxe tipifikatu zuen. Nire etxea
|
bide
ondoan zegoen eta Udaletxeak erabakitako guzia bidea zen. Isun itzela jasotzeko arriskua nuen, baina errekurtsoen auzia bideratu arte nire lorategia mantentzea erabaki nuen.
|
|
|
Gauero bezala bidetik ibilian astiro. Zigarro itzalia atzamarren artean zeukala ikusi zuen furgoneta
|
bide
ondoan. Elias zaharraren etxera joateko bidegurutzean zegoen.
|
|
|
Arbizuren etxe alde.
|
Bide
ondoan oraindik zutik dirauen etxekoen abizena" Arbizu" izan da, gure garaian abizena ez, familia— aldatu bada ere.
|
|
|
NON. Goikobasoan, Mendibiden, Fantxiko Kurutza baino metro gutxi lehenago
|
bide
ondoan dagoen harria.
|
|
|
NON. Aizkibelen, Urkidi bidean hasierako aldapatxoa gainditu eta hurrengo lautadan,
|
bide
ondoan, ezkerrean bi haritz handi, eskuinean Errementai gaztainaldiko hesia, hantxe daude lurrean hesi aldera Baztarrikantai izeneko tegiaren harriak.
|
|
|
Busniako lehengo
|
bide
ondoan, gaineko aldetik apropos zegoen bertatik ura edateko, soro lanetan izerdiak bota ondoren.
|
|
|
Iturrun (San Benito) eta Bakaiku bi herrien arteko
|
bide
ondoan, apika muga izana zen Atximenditik jaisten den erreka aldean, jarriko zen gero San Benito Kurutza?
|
|
|
OHARRA. Azken urte hauetako batean, beste ‘San Benito Kurutza’ eraikia izan da gaur egungo
|
bide
ondoan, San Benito azpian, Zelaia aldera.
|
|
|
Bazterrica (AN 1843), ARKAZARen, ALTZITURRIETAko
|
bide
ondoan.
|
|
|
NON. Goikobaso an, bukatzen denean eta Zidarbide hasi, bertantxe
|
bide
ondoan zegoen pago bati josiriko burnizko gurutzetxoa zen.
|
|
|
NON. Baserdi an, behetik Epeltxiki rantz gora egiten duen sakanaren hasieran, erreka eta
|
bide
ondoan. Jariatzen duen ur urria bidearen gainetik beste aldean den erreka nagusira doa.
|
|
2020
|
|
|
Aroztegitik ateratzen den bidezidor batean gora, Elizondora. Mendi magalak iratzez jantziak
|
bide
ondoan, hostoak pirpir dabiltza zuhaiztian. Eguzki begitan bero zakarrak izerditurik, muino koxkor batera irten naiz.
|
|
|
Parisera joateko bezperan, Estebanek, Aiegiko inguruetan, kanposantuaren kanpoaldean zegoen hobi komunaz hitz egin zion anaiari; herrian, inor ez zen urteetan aipatzera ausartu. Donejakue
|
bidearen
ondoan, Iratxeko monasteriotik gertu, faxistek eraildakoen gorpuak zeuden hobiratuta. Martinek orduantxe jakin zuen ez zela jaiotetxera itzuliko, argi ikusi baitzuen luze joango zela bidegabekeria izugarri haren memoria argitara atera arte.
|
|
|
Nola edo hala
|
bidean zehar
ondoan ibili zareten lagun horiei guztiei: eskerrik asko, bihotzez.
|
|
2021
|
|
|
21.10.3.3a Orain arte aipatu ditugun egituretan, osagarri gisa ez da beti IS genitiboa agertzen, etxearen inguruan sintagman bezala, IS soila baizik, genitibo markarik gabe: etxe ondoan; etxe inguruan;
|
bide
ondoan; mendi gainean... Hori gertatzen da ‘leku’ adiera duten askorekin (de Rijk 2008:
|
|
|
Al Rusafan jauregi eta lorategi ederrak aurki zitezkeen, handiki askoren almunien gune nagusia baitzen aspalditik. Sanhayarrak eta familia ziritarra Al Andalusera gonbidatu zituztenean, bi urte lehenago, al Rusafa hegoaldeko
|
bide
ondoan eraiki zuten berbere itxurako herri oso bat. Han harresiz itxi zuten hiru mila biztanlerentzako eremua, harresi ondoan leku libre zabalak, hiru atari eta ezkutuko irteerak zituena.
|
|
|
Tira, bada: zaldietatik iatzi gaitezan, eta
|
bide
ondoan iarrita, artu daigun zerbait. Eta olango gauzetarako aukerako zarean ezkero, ostatuetan danontzat iatekoa eta edatekoa billatzeko eskubidea emoten deutsut, Lope.
|
|
|
Legazpiko urtegi erdian eman ikurrinaren inguruan autoz ari zenean,
|
bide
ondoan zegoen lehergailu batek hil zuen.30
|
|
|
94 La Gaceta del Norte, 1983/06/15 metrailaz betea.
|
Bide
ondoan sastraka trinkoa zen, eta lehergailu aktibatu zutenak berrogeita hamar metro urrunago kokatuak ziren.
|
|
2022
|
|
|
Inguru haietan itxura desberdinetako eraikin altuak zeuden, hamar bat solairutakoak gehienak. Eraikin artean plazatxoak zeuden eta plazetan eta
|
bide
ondoan zuhaitz ederrak. Auto zirkulazioa ez zen gehiegizkoa eta arazorik gabe ibiltzen ziren oinezkoak semaforoak errespetatuz.
|
|
|
relais. Herrigunetik kanpora, bidegurutze edo
|
bide
ondoan ohi zegoen ostalaritzako establezimendua (egun, ia erabat desagertua, restop, rotel eta antzekoek ordezkatua), bidaiariei ostatu ematen ziena. Bentak garrantzi nabarmena izan du Euskal Herriko historian, herritarrak bertan erosi izan dituelako autarkiazko baserriak eman ez dizkionak:
|