|
2000
|
|
|
gertatuaren berri osabari eman ez eman. Bertze asmo bat ere banuen buruan, zeren pentsatu bainuen ezen napolitarrari geure Na fa rroako jauregiaren direkzionea eman behar niola, bere Donejakuerako
|
bidean
ingurutik iragan zitekeenez gero, eta bisitatxoren bat egin, bidenabar.
|
|
2002
|
|
|
Zantzoa bota eta laguntza taldeek lasterka egin zuten; arma arinekin ekin zioten lehenbizi borrokari; gero zaldizko galiar eta hispaniarren ezkerreko hegalak erromatarren eskuinekoari egin zion aurre, zaldizko borrokaren ohiturak jarraitu gabe; aurrez aurre elkartu beharra zuten, alde batetik ibaiak eta bestetik oinezkoen gudalerroak hersten baitzuten
|
bidea
inguruan joan etorriak egiteko batere lekurik utzi gabe. Alde bietatik buruz buru topeka eginez, zaldiak geldi eta azkenean nahastean zirelarik, gizonek elkarri oratu eta zalditik elkar botatzeko ahaleginak egiten zituzten:
|
|
2003
|
|
|
–Kontuz ibili behar da txirrindularien aurrean. Abiadura moteldu egin behar da, baita gelditu ere, soilik erabiltzen diren
|
bideen
inguruetan eta haien elkarguneetan, herri barruan nahiz kanpoan, zirkulatuz bizikletetara hurbiltzean. Neurri horietako batzuk, hala nola zutabeetan zirkulatzea edo kaskoa derrigorrezkoa izatea, aurreko legeetan jasota zeuden, baina bat ere ez zen garatu orain arte.
|
|
2004
|
|
|
Alboka jotzaileek oraindik oraintsu arte iraun dute agian zuen parajeetako auzo bazterretan ere. Ezagun zenituzten
|
bide
inguruetako iturriak, bazenituzten apatxaldiak egiteko zelaiune jakinak. Zeuok bezala ikusten ditut mendiotako hainbat eta hainbat harrobitan hareharri harkaitzak palankaz zulatuz eta harmailuz harri mokorrak landuz diharduten hargin gogorrak.
|
|
2008
|
|
|
|
Bide
inguru batean, Gorrail agertu zitzaion, mehar meharra, sabela hertsi, begia zorrotz, ilea latz, hots, gabeziak larriki ahuldu abere baten antza ematen zuen. Alta, zorte on bateri esker, guri eta gutiziagarriko andoila miresgarri bat ahoan zekarren.
|
|
|
|
Bide
inguru batean zelatan, Gorrail beha zegon:
|
|
2011
|
|
|
hizkuntza bakoitzak munduarekiko irudikapen partikularra ahalbidetzen du. Komunitate bakoitzak bere hizkuntz (ar) en
|
bidez
ingurua irudikatzeko, inguruan eragiteko (eraldatzeko, berritzeko?) edota bere kultura eta historia (ahozko/ idatzizko literatura, tradizioa?) gordetzeko modu partikularra dauka. Hizkuntza bat galtzearekin batera, mundua ikusteko, munduan eragiteko eta munduarekiko esperientzia historikoa gordetzeko modu berezi bat galtzen da.
|
|
2012
|
|
|
Izarrak ikusi nituen. Apezpiku larre leun batean altxatzen zen, Guadaluperako
|
bide
inguruan. Ez zuten zaindua, belar txarrek ortu zabar batzuk hesitzen zituzten; fosildutako meta bat zegoen baso ertzean, eta plastikoz estaliriko trasteak ukuilu izandako bazter narrasean.
|
|
2013
|
|
|
Azken bi horietan, euskaldunek ere parte hartu zuten. Euskaldunek hilabete anitz iragan zuten Andereen
|
Bidearen
inguruetan, 1914tik 1916 arte lehenik, eta 1917an gero. Garai gogorrak bizi izan zituzten han.
|
|
|
Andereen
|
Bidearen
inguruak biziki xeheki deskribatu zituen Saint Pierrek, baina beste gune bateko deskribapenak ere eskaini zituen. Deskribapen biziki interesgarriak ziren, konkretuak zirelako, eta beraz irakurlearen aurrean errealismo handia hartzen zutelako.
|
|
2014
|
|
|
Euskaldun gehienak Baionako 49 Infanteria Errejimentuan zeuden, baina beste euskaldun andana bat bazegoen Paue, Mont de Marsan eta 18 Armada Gorputzaren parte ziren lekuetako errejimentuetan. Andereen
|
Bidearen
inguruetan, beraz, euskara anitz entzuten zen, kantatzen zuten, fandango batzuk ematen zituzten, musean aritzen ziren edota pilotan. Sorterria maiz izaten zuten gogoan, baina horrek ez zuen adierazten aberri kontzientziarik.
|
|
|
galdetu ote genuen maiatzaren lehen egunetan: Andereen
|
Bide
inguruetako sator ausiki eder bat: min handirik gabe Flammenwerfer kontuak egin genituelarik tiroak mustupilka lurrerat aurtiki baikintuzten landatuak:
|
|
2016
|
|
|
Hasieran beldurra izan zuen senarraren heriotzak bere alaba gaixoari geratzen zitzaion zentzu apurra erabat nahasiko ote zion, baina, aitzitik, areago bildu zuen bere baitara; guztiarekin ere, beti kexu zen: alaba gaixoa, zioen negarrez bere amak, nora ezean zebilen
|
bidearen
inguru minguruetan.
|
|
|
Ordea ez zuen bere anaiarengan pentsatu nahi, eta are gutxiago nahi zuen haren irudia bere gogo logaletu eta nagian flotatzen gera zekion; beraz, burua astindu eta
|
bide
inguruetako garriga aztertu zuen begiz. Ez zuen han ezer berezirik antzeman:
|
|
|
Ixtant batez irri bat jinik Aitain ezpainetara
|
bide
inguru batian agertzen da arrantxoa bistara.
|
|
2017
|
|
|
Sakanako Garapen Agentziaren (SGA) turismo teknikari Paki Urbitarteren aurtengo egitekoetako bat Donejakue
|
bidearen
inguruan lan egitea izanen da. SGAk Mirua enpresarekin elkarlanean aurreproiektua ondu zuten.
|
|
|
%99an oinezkoen eta bizikleten ibilbideak bat egiten du, Egiarretako puntu batean izan ezik. Baina herri guztietatik, garraiobide edo turismo baliabideen ondotik pasatzen ez zenez haietara joateko bederatzi lotura aurreikusi dituzte, Donejakue
|
bidearen
inguruan beste 45 km gehiagoko sarea osatuz. Lotura horiek honakoak dira:
|
|
|
Hauek dira, hain zuzen, hizkuntzaren lehenengo bi betebeharrak (12): pentsamenduaren euskarria izatea eta komunikazio
|
bidea
inguru hurbilarekin, familiarekin.
|
|
|
Izututa zegoen izebarenganako erakusten nuen gehiegizko atxikimenduagatik. Herrian nahasmen handia zegoen hiesaren transmisio
|
bideen
inguruan, zurrumurru asko aditzen ziren: arriskutsua zela gaixoarekin igerileku berean bainatzea, edalontzi beretik edatea, zapatila berak janztea...
|
|
2018
|
|
|
Estigmaren oinarria beldurra da. Beldur honen inguruan hitz egiteko, infekzioaren hasieraz hitz egin behar da, transmisio
|
bideen
inguruan zegoen informazio urriaz eta tratamendu eraginkorren eskasiaz. 30 urteren ostean, egoera asko aldatu da:
|
|
|
zebra bideak goratu eta ikusgarritasuna hobetu eginen dute. 3.000 zebra
|
bide
inguru daude hirian, eta horiek guztiak aztertu eta bakoitzari dagokion hobekuntza ezarriko diote. Ikastetxe inguruetako zebra bideetan hasiak dira lanetan.
|
|
2019
|
|
|
Zenbateko tradizioa harrapatu duten santu batzuen egunek! Ikusten da Santiagoko erromes
|
bideak
inguru hauetan zeresan handia izan zuela. Frantzia eta iparralderagoko jendeek haren debozioa ekarri zuten behinik behin.
|
|
2021
|
|
|
Bidea egokia edo zuzena den jakiteko, jakin dugu zein den bide horren helburua. Helburua ahalik eta azkarren heltzea baldin bada, biderik laburrena izango da egokiena; baina
|
bidean
inguruarekin gozatu nahi baldin badut, bide politena eta atseginena izango da egokiena; edo, helburua ahalik eta erosoen egitea bada, orduan bide zuzena lauena eta errazena izango da. Horrenbestez, egungo heziketaren errituala edo bidea egokia den jakiteko, ezinbestekoa zaigu helburua zein den jakitea.
|
|
2022
|
|
|
" Inoiz ikusi al dituzu, ate
|
bideen
inguruan, Matxinada Handiaren ostean baztertu zituztenen hezurrak?"
|
|
2023
|
|
|
Artean oraindik ere kolore berdez jantzirik ikus zitezkeen, baina zoruan orbel batzuk ere ageri ziren, gero eta gertuago zegoen udazkenaren erakusle. Portutxo inguruetan ez bezala, albo bietara sastrakadiak zeuden, eta hauen gainetik pagoen adarrak
|
bide
ingurura hain preziatuak zituzten eguzki printzen bila makurtzen ziren.
|
|
|
Prozesua ez da kontu formal bat izango. Batez ere izan behar da prozesu bat, zeinetan, esate baterako, herritarrek ikusiko duten herri basoak zelan kudeatu, zer nolako arazoak ditugun herri
|
bideen
inguruan, zelan aurre egingo diogun etxebizitzaren problematikari, zelan sustatuko dugun baserrietan unitate familiar gehiago izatea belaunaldi diferenteak elkarren arrimuan egon ahal izateko eta jendea ahalik eta denborarik luzeenean egoteko bertan. Eta baserri horien eraberritzean ere arazoei irtenbidea emateko, ingurumen arloan ditugun arazoak konpontzeko...
|