|
2000
|
|
|
Baina esan daiteke, Estatuak ez dituela, nazioa, ren ezaugarriak islatzen, ezaugarri horiei forma ematen diela baizik. Horrela, Estatuak kontrolpean duen hezkuntza sistemaren
|
bidez
hizkuntzaren uniformizatzea bultza dezake, era honetan nazioaren parte izate ofiziala ezarriz. Prezeski, badakigu hemen irakiten ari den gaia nazio integrazioaren suan izango dugula, eta López Aranguren-en hitz hauek arazoaren gakoa aurkitzeko aukera emango digute:
|
|
2003
|
|
|
Oro har, esan liteke orain arteko hizkuntz politikak aldatu behar direla HEArenegoera aldatu nahi badugu eta normalizazioan aurrerapa uso sendoak eman nahi baditugu, bederen. Borondatean oinarritutako politikak herritarren motibazio integratzaileek mugatzen dituzte; horiek agortzen, apaltzen edo indarragaltzen dutenean herritarrengana iristeko
|
bidea
hizkuntza ikasi eta erabiltzearen alde praktikoa da. Baina, horretarako, beste politika batzuk erabili behar dira borondatetik eskakizunetara pasatuz, nahiz eta horrek kostu politikoakso rtu.
|
|
2004
|
|
|
Ez nahitaez. Gatazkaren bidea, Fishmanen arabera, zuri beltza edo gazi gozoa suerta lekiguke, baina nolanahi ere, gatazkaren
|
biderik gabeko
hizkuntza normalkuntzarik ez bide dago: –Gatazka aurrera joateko modua da.
|
|
|
Hizkuntzak, zaharberritzeko aukera ematen duen komunikazioaren magmak huts egiten dionean, alboko hizkuntza etxera jo behar mailegu eske. Mailegu
|
bidea
hizkuntza guztien bidea izan arren, kultura iturrien arteko elkar trukea giza bizitzaren lege delako, ez da halere sarri morrontza gogorraren ordainik gabekoa izaten. Bere sormen kemenak agortuak izanik alboan duen mintzaira nagusiaren maizter huts baizik ez den hizkuntzari, euskarari gertatu zaiona jazo ohi zaio:
|
|
2006
|
|
|
Denok harritzeko moduko botikak eta sendabideak ditugu egun? 2050ean gaude, gogora dezagun?, baita hizkuntzaren ontzira isurtzen direnak ere. Zientzia diziplina ezberdinen elkartzeak ondorio bikainak izan ditu, eta genetikaren arloan nahiz neurozientzietan egindako
|
bideak
hizkuntzaren alorrean aplikazio bikainak sortu ditu. 2000n txantxa hutsa zirudiena, ezinezkoa, adar jotzea, XXI. mendearen erdian egia bilakatu da.
|
|
2008
|
|
|
Katalunian, adibidez, burmuineko ebakuntza baten ostean afasia izan duten pazienteei, hizkuntza galdu eta erdizka berreskuratu dutenei, galdetzen diete zer nahiago luketen: ebakuntza aurreko egoerara joan, alegia, hilko zituen gaixotasunarekin baina hizkuntzarekin; ala gaixotasuna garaitu baina
|
bidean
hizkuntza galduz. Eta guztiek erantzuten dute nahiago dutela hizkuntza mantendu eta hil.
|
|
|
Nahiz eta sarean ia edozein hizkuntzatan idatzitako testuak eskura daitezkeen, ikasleentzat interesgarriena hizkuntzak trukatzeko webguneetan dago, IPren gaineko ahots aplikazioen bidez, hala nola Skype, bideoak, hiztegia memorizatzeko guneak eta podcast ak. Hona hemen Internet
|
bidez
hizkuntzak praktikatzeko web orri erabilgarrienak.
|
|
|
Bitartean, Euskal Herrian Euskarazek (EHE) gaur abiatu eta igandera bitartean egingo du Ezabaketa Astea. " Herri honetako kaleetan ematen diren hizkuntza urraketak salatzea eta gure paisaia linguistikoan eraginez Euskal Herri euskaldunaren
|
bidean
hizkuntza zapalkuntzari aurre egin eta berau agerian uztea" dira ekimenaren helburuak, EHEkoek hitzetan. Azkenik, astearte honetarako, azaroak 4, elkarretaratzea deitu du Euskal Herriak Bere Eskola (EHBE) erakundeak, 18:30ean, Bilboko Sabin Etxearen aurrean," eskolak euskaldundu behar duela esateko EAJri".
|
|
2009
|
|
|
Horregatik, metodo estatistikoak hobetzeko azken aldiko joera da teknika linguistikoekin konbinatzea, eta metodo hibridoak sortzea. Eta etorkizunean ere hori izango da
|
bidea
hizkuntzaren prozesamenduan aurrera egiteko. Makinek laster hizkuntza ulertu eta egoki trata dezaten nahi badugu, eta makinek hitz egitea nahi badugu, beharrezko izango da matematikariak, informatikariak eta hizkuntzalariak eskutik joatea.
|
|
2010
|
|
|
Hala ere, batzuetan zaila da edukien kalitatea egiaztatzea eta, beraz, ikaskuntzan akatsak eragin ditzakete. Europako 24 erakundek ere bat egin dute beren ahaleginekin, erabiltzaileek kalitate gutxiko baliabide edo edukietara jo ez dezaten Europako Kontseiluko Hizkuntza Modernoetarako Zentroa, Goi mailako Hezkuntzako Hizkuntzen Europako Ikastetxeen Konfederazioa o Espainiako Cervantes Institutua Europako 24 erakundeetako bat da, eta ahaleginak batu dituzte, Internet
|
bidez
hizkuntzak ikasi nahi dituzten erabiltzaileek kalitate txikiko baliabideak edo edukiak eskura ez ditzaten. Erakunde horiek, arlo pedagogikoan eta teknikoan duten gaitasunagatik eta esperientziagatik nabarmentzen direnak, Linguanet ataria sortu dute.
|
|
|
Aldekoaren hitzetan," horiek euskalduntzeko, euskara planak ditugu aspaldiko lagun. Horrenbestez, zonalde honetan euskararen erabilera sustatu eta hizkuntzarekiko motibazioa pizten lagundu gura genuke; beti ere, parte hartzearen eta talde lanaren
|
bidez
hizkuntzarekiko jarrerak landuz, eta euskararekiko jarrera kontziente eta positiboak sortuz".
|
|
2011
|
|
|
Hizkara klassikoetatiko elheak nahiago ukhaitekotz bertze zio handi bat ere ba dugu. Herrien kultur
|
bideak
hizkuntzak dira, iakintsunek, herriari demaioten kultura alde askoetatik harrtzen dute, hizkararik askoz dathorrz eta itzultzekotz kultur terminak, zigurrak izan beharr dute.
|
|
|
Txepetxen lanean ere garrantzi berezia ematen zaie hizkuntzaren normalkuntza
|
bidean
hizkuntzak bete ditzakeen funtzio desberdinei. Kasu honetan, norbanako eremua gainditu eta ikuspegi sozialagoan jartzen du arreta.
|
|
|
Horrek berak bakarrik ez dakar hizkuntzaren indarberritzea, baldin eta bestelako esparruetan (etxean, familian edota hiztun komunitatean, esaterako) ez bada eragiten (Fishman, 2002; McCarty, ibid.; Skutnabb Kangas, 2008). Gainera, litekeena da, euskararen kasuan gertatu den bezala, haur eta gazte kopuruak hiztun komunitatean daukan pisu demografikoa gutxitzea urteen joanarekin, eta ondorioz, eskola
|
bidez
hizkuntza gutxitua ikasitako biztanleriaren ekarpena espero bezain indartsua ez izatea hizkuntzaren indarberritzean (Osa, 2003).
|
|
2015
|
|
|
Hala ere, gatozen gurera. Hitz egin dugu pertsonaltasun printzipioaz, eta Iñigori planteatu genizkion galderetakobat hori zen, pertsonaltasun printzipio honek ea errotik baztertzen al duen berezko hizkuntzari, gurekasuan euskarari, nolabaiteko lehentasuna eskaintzeko aukera, ea juridikoki ikusi dugu aukeraaskorik ez dagoela baina ba al dagoen
|
biderik
hizkuntza politika lurralderarazteko, kasu honetanarnasguneen barruan kokatzen diren udaletan, zer proposamen egin genezakeen jardunaldi hauetatik, eta EAEri dagokionez, Eusko Legebiltzarrean Udal Lege proiektuak aztertzen ari direla batunahi diogu guzti horri. Hor ere badugu kezka ea azkenean proposamen horretatik zer lege aterakoden, ea benetan lege horrek babes nahikoa eskainiko dien udalerri euskaldunei.
|
|
2016
|
|
|
Aspalditik euskaldunok amets egiten genuena egia bihurtu zen. Euskaltzaindiak bide berri bat urratu zuen inguruko hizkuntzetako akademiek egin ohi duten
|
bidetik
hizkuntzako terminoak dagozkion argigarri guztiak erantsita aurkeztuz.
|
|
2017
|
|
|
Zoritxarrez denak izango dira hizkuntza komunitate gutxiagotuetakoak. genuke hizkuntza hegemonikoetako gizarte eragileren batek bat egitea, esanez" hau da
|
bidea
hizkuntza eskubideak bermatzeko, bizikidetza lortzeko".
|
|
2019
|
|
|
Eta alfabetatze
|
bidean
hizkuntza mailak argi eta garbi bereiztu beharra dago, errezenetik gatxenerainoko mailak egoki zehaztuz. Irakaskuntzan hizkuntza mailok kontutan hartu eta bakotxaren apartekotasuna zaintzea ezinbestezkoa dogu.
|
|
2020
|
|
|
Hala ere, ezin zaio eskatu saiakera literarioari ez didaktismoaren aldeko errazkeriarik ez eta ikerketa akademikoari dagokion zurruntasunik ere, zeren entsegu egilearen idaztankerak baldintzatu behar baitu adierazteko modua. eta Joxeren estiloa, bere idaztankera, jakina, joria baita. Joxeren kezkak kulturalak izan dira, noski, baina haietaz hausnartzeko
|
bidea
hizkuntza izan da, euskara zentzu hertsian. Ez edozein euskara, ordea, euskara literarioa eta, esan daiteke, batua avant la lettre, izan dela bere saiakerak bilakarazteko oinarrizko tresna.
|
|
2022
|
|
|
Hori bai, ardatzetako bat izan zen euskara eta jasota geratu zen planeko hainbat puntutan: ezaugarri propioa dela (identitatearekin eta izaerarekin lotuta), turistei ikusarazi behar zaiela, hizkuntzarekin lotutako bisitak egin daitezkeela, galdetegi
|
bidez
hizkuntzarekin izandako esperientziak jaso behar direla, etab.
|
|
|
Iruñeko Udala da zentzugabekeria horren erantzule nagusia eta, hori gauzatzeko, Nafarroako gobernuaren laguntza eta konplizitatea du, azken finean berak ematen baitio
|
bidea
hizkuntza eskubideen urraketa horri.
|
|
|
Teknologiekiko harreman asko, eragiketa pila bat, ahotsaren bidez egingo ditugula aurreikusten du Muhand honek, eta horretarako prestatu behar dutela hizkuntzek. Idatziaren
|
bidean
hizkuntza nagusituen uberaren atzetik hamarraldiak galdu barik, lasterbidea proposatzen ari dela iruditu zait.
|
|
2023
|
|
|
Autodiagnostikoa ren
|
bidez
hizkuntzaren bizitasun egoera ezagutzeak ez zuen biziberritze prozesurik ekarri, egindako kanpainekin aurrera eramandako esperientzia oso aurrekari garrantzitsua da etorkizunean horrelako programak bideratzeko. Tokiko esperientziatik sortutako politika nazionala ezarri izana eta herriekin hitzartuta gauzatzea oso baliotsua izan zen, dudarik gabe.
|