|
2007
|
|
|
Jakin en hasieratik bi bideak entseatu dira, euskara garbiarena, behar diren neologismoak asmatuz, eta mordoiloarena, kultur lexikoa erdaratik mailegatuz. Nagusi nagusia, hala ere,
|
bide
garbizalea izan da. Eta, garbizaleak ez baitu ozta ezer adierazten, esan dezagun, Orixeren eredua izan dela teorian nagusia.
|
|
2008
|
|
|
Bestetik, administrazio publikoan, eta bereziki Jaurlaritzan (Aldizkari Ofizialaren itzulpenean, HAEE/ IVAPen)
|
bide
garbizaleagoa egin zen. Arduralaritza> bezalako hitzen garaia izan zen.
|
|
2011
|
|
|
Azkenean, saioak ez zuen aurrera egin, baina tarte batez gaia nahiko pilpilean egon zen euskaltzaleen artean. Gerraurreko euskaltzaleek ez zituzten begi onez ikusten euskaltzale gazteek, bereziki Krutwig-ek proposatutako Akademiaren erreformak eta hizkuntzaren gaineko planteamendu berriak, batez ere, kultur lexikoaren esparruan
|
bide
garbizalea baztertzea. Ikusten denez, hizkuntza moldearen gaia eta belaunaldi arazoa batu ziren.
|
|
|
Esate baterako 100.000 hitz inguru izango zuen kultur hiztegia egitea planteatu zuen. Baina berak Gaizka Barandiaranek ez bezala,
|
bide
garbizalea ez zuen egoki ikusten, ulergaitza zelako, euskara errazaren alde eginez. Bereziki jakintzaren esparruan, asko komeni baita hitz jakitun guztiak mundu guztian berdinak izatea, jakintzazko liburuak edozein hizkuntz batean irakurteko erreztasuna ez galtzeko.
|
|
|
Hiztegi modernoaDiccionario general y técnico/ Hiztegi orokor teknikoa oso garrantzitsua izan bazen ere, ez zen 1977ra arte kaleratu eta eredu ortografikoa berehala baztertu zuten hiztegiaren egileek beraiek. Jakin taldekoek aurreko urtean Natur Zientzien hiztegia atera zuten, baina nahiko
|
bide
garbizaletik jo zuenez, ez zuen arrakastarik izan. L. M. Mujikaren 1977ko hiztegi teknikoa() izan zen kontsultaiturri bakarrenetakoa.
|
|
|
Eztabaidaren puntu horretan Joseba Intxaustiren ideiak klabeak izan ziren. Intxaustik
|
bide
garbizalea (edo «Orixekeria») euskararentzat suizida eta absurdua zela defendatzen zuen, hizkuntza hiltzera kondenatzen zuelako, eta beraz, irtenbidea mordoiloa zen. Intxaustik Txillardegiri bidalitako eskutitzean honela ziotson:
|
|
|
Ikusten denez, Intxaustik euskararen egoera agonikoak eraginda idatzi zuen artikulua.
|
Bide
garbizalea euskararen heriotz bidea zela, seguru aski, Txillardegirengandik jaso zuen, bi modutan: batetik Txillardegik Bastarrikari idatzitako erantzun artikulutik, eta bestetik, Intxaustik Txillardegirekin izan zuen harreman pertsonaletik, bien arteko gutuneria horren lekuko izanik168.
|
|
2019
|
|
|
F. Krutwigen ideiak ezagutu arren, gazte intelektual abertzale horien irizpide linguistikoek artean Euzko Gogoaren
|
bide
garbizalea jarraitzen zuten. Gerra Hotzaren testuinguruan EAJ PNV noraezean ageri zenez, 1953ko udaberrian J. M. Benito del Valle ikaslearen Bilboko etxean bildutakoek (J.
|
|
2020
|
|
|
Hasierako urteetan jakinlariek aholkularitzat hartu zuten erbestetik itzuli berria zen Orixe. Goraxeago aipatu ditugun bi bideen artean, esan bezala,
|
bide
garbizalea zen nagusia Jakin Taldekoentzat: " Eta, garbizaleak ez baitu ozta ezer adierazten, esan dezagun, Orixeren eredua izan dela teorian nagusia" (ibid.:
|
|
|
Hasierako urteetan jakinlariek aholkularitzat hartu zuten erbestetik itzuli berria zen Orixe. Goraxeago aipatu ditugun bi bideen artean, esan bezala,
|
bide
garbizalea zen nagusia Jakin Taldekoentzat: " Eta, garbizaleak ez baitu ozta ezer adierazten, esan dezagun, Orixeren eredua izan dela teorian nagusia" (ibid.:
|