|
2000
|
|
|
EGUR
|
BIDE
Elurrak min...! 3 zk. (1957), 143 Susa.
|
|
2007
|
|
|
Bizi garen bitartean ere ez diagu zarata handirik egiten, eta elurra ere poliki zapaltzen diagu, oinatz handirik utzi gabe. Hala, hiltzen garenean, gure ahotsak ez dik paretetan errebotatzen min egiteko moduan, eta
|
bideetatik
elurra kentzeko makinarekin igarotzen den gizonak ez dik gure oinatzen faltarik sumatuko. Sentsibilitate kontua duk.
|
|
2008
|
|
|
Etxetik abiatu eta berrogei minutura Euskal Herritik kanpo ginen, gauez, eta ez du guztiz argitu Burgos pasa arte. Tropikora
|
bidean
elurra aurkitu dugu Somosierrako mendatean gora, lautada batetik bestera. Lehen kafea, Madril baino lehentxeago.
|
|
2012
|
|
|
Bisita luzea izatea da hemengo ohitura, eguerdian iritsi, arratsalde guztia bertan igaro, eguerdiko hondarrak afaldu eta gauean etxera. Françoisek bere jabetzako etxalde batera joan beharra zeukan; negua gogorra da eta
|
bideak
elurrez estalita daude. Bostetan irten zen eta afarirako bueltan izatea espero genuen, baina zortziak jota ziren eta ez zen ageri.
|
|
|
Egunak arrastaka igarotzen dira eta urteak hegan. Berriro ilunpea, bazkalondoko hiruretan hasten dena, beleen hegada,
|
bideak
elurrez estaliak, eta etxe bakoitzean, gainerakoetatik isolaturik, badirudi bizitza bera uzkurtu egiten dela, kanpoko hotzari ahalik eta azalera txikiena eskaintzeko; eta ordu luzeak sutondoan, ezer egin gabe, irakurri gabe, edan gabe, ametsik ere egin gabe.
|
|
|
Han ezagutu nituen hitzak, zertarako den ezpainetako zoria. Baina itzultzeko, hara eta betiko, zer behar dudan ez dakit, zein gezur esku izar jauregi, eta
|
bidea
elurra da, hilotz zuri.
|
|
2014
|
|
|
Kanpokoa, berriz, fokoena, bizia zen. Haien argiarekin
|
bideak
elurrezkoa ematen zuen, ez irinezkoa.
|
|
2015
|
|
|
Ia derrigor, gainera.
|
Bidea
elur lohituz zikindua zegoen. Argosek burua gora eta behera eragiten jarraitu zuen hala ere, garai batean kotxeak apaintzeko ipintzen ziren panpinatxo horien moduan.
|
|
|
Ukuiluko eremu lehor batean pilatuta zeuzkan egurrak nekazariak, marinel euskaldunak hara iritsi direnerako, eta ez da ohartu ebatsi diotenik ere. Arazorik gabe alde egin dute, joaneko
|
bidean
elur hautsetan belaunetaraino zabaldutako arrastoa probestuz.
|
|
|
Ehun islandiar abiatu dira, Ari buru dela, baleazale euskaldunen bila. Udaberriaren hasiera da, eta
|
bideetan
elurra urtzen ari da pixkanaka, nahiz eta oraindik neke handiko lana den haietan ibiltzea. Bezperan epaitu dituzte berriro baleazaleak Dyrafjordur herrian, aurrekoan baino ikusmin eta bisitari gutxiago izandako juizioan, eta epaileek berretsi dute haiek bilatu eta hiltzeko agindu irmoa.
|
|
|
Euskaraz badugu esaeren zerrenda luzea, elurraren presentziaren itxura eta ezaugarri asko biltzen dituena, baina esaera gehien gehienak elur/ edur hitz ederrean oinarritzen dira. Hitz nagusiari izenondo bat edo beste izen bat gehitzen diogu, metonimia edota metafora
|
bidez
elurraren ñabardurak zehazteko: elur xafla, busti, geldo, beratz, xehe, lapats, mataza, baltsa, pinporta, irin, gesal, kresal, garapa, lahiña, osin, bildu, mukuru, satarabi, axka, meta, ur, gazur, begi, salda, jausi, bisuts, ekaitz, erauntsi, lauso, zulo, eta abar luze edo labur bat.
|
|
2016
|
|
|
Neguaren betean jaioterritik ihes betean jarraitzen dute milaka eta milaka errefuxiatuk. Europarako
|
bidean
elurra eta izotza aurkitu dituzte bide bazterretan, zero azpiko tenperaturak, eta maiz aterperik gabe daude, baliabiderik gabe, arropa eta elikagai eskasekin. Nasirren hitzek ematen dute krudeltasunaren testigantza.
|
|
2019
|
|
|
Laborari semea bazterrei begira zetzan, gibeleko jargietan. Frantziako Tolosa aldeko auto Â
|
bidetik
elurrez estaliriko Ahuñamendi tontorrak ageri ziren horizontean. Eguzkipean distiraz.
|
|
2020
|
|
|
Nire
|
bidea
elurrez beteta dago. (…)
|
|
2021
|
|
|
Txoferra, pala eskuan, eraikinera zeraman
|
bidetik
elur lodizko tontorrak baztertzen ari zen. Urbina sendagileak berokiaren hegalak altxatu zituen, hotzikarari eutsiz, eta ez zion begiratu ere egin haren ondotik igaro zenean.
|
|
2022
|
|
|
Jarraitu zuten milia batzuetan, baina euria elur bihurtu zen eta gero eta gehiago botatzen zuen. Paisaia zurian
|
bidea
elurrez estali zen. Orduko milia batzuk falta ziren eta ordu gutxi iluntzeko.
|
|
2023
|
|
|
elurra zuria delarik, beltza da. Bazter etxeetara
|
bideak
elurretik libratzeko eta etxeak berotzeko gaurko errextasunik ez zuten gure arbasoentzat ez ziren josteta egunak. Beharrik egoera gogorretara ohituak eta auzolanari esker araberan ihardukitzeko prestatuak izaiten zirela!
|