|
2016
|
|
|
a) Eskolaz kanpoko erabilera ardatz izango duen lehentasun eskema eratzea: ...unkor (diglosia) berria sortzea; c) BZ5, BZ6a eta BZ6b osasun mailako arnasguneei lehentasun argia aitortzea hitzez eta, bereziki, egitez; d) (BZ 6c) mailako ingurumenak (BZ 6b) mailara itzultzen saiatzea; e) erdara (arras) nagusi den (BZ 6d) eta (BZ 6e) lekuetan (tartean hiriburu gehienetan) euskarazko harreman sareak eta hiztun taldeak (berr) eskuratzea, berariazko hizkuntza plangintzaren ondoan
|
bide
batezko euskalgintza sortuz eta zabalduz; f) horretarako guztirako, orain arte bezain funtsezkoa izango da beti hiritarren gogo nahia. Hori ez da, Mikel Zalbide – Mintzajardunaren egoera eta azken urteotako bilakaera.
|
|
|
Nola egin liteke hori?
|
Bide
batezko euskalgintzaz edo bide batezko hizkuntza plangintzaz, berariazkoaz bezainbat edo gehiago416 Euskarazko zerbitzu eskaintza eratu behar da hor, halakorik behar, nahi edo onartzen duten euskaldunentzat417 Beste hitzetan esanik auzo laguntza, auzolangintza edo zerbitzugintza dugu baliabide hoberena: euskaraz eratu eta" eredu" moduan eskaini behar zaio, horren beharra edo gogoa duen euskaldun jendeari, bizimodu normalean beharrezko den hainbat zerbitzu:
|
|
|
Gizartearen defizit jakinak konpontzera datorrenez, ez lehendik agerian direnak ugaritzera, etorkizun karga handiko lanbide ernagarria da auzo langintza hori, argi eta zentzuz antolatzen bada. Gauzak horrela egiten badira, gizarte moderno gehienek beren altzoan duten hainbat gaitz endemiko (tartean anomia, baina ez hori bakarrik) arintzera dator eta, horregatik guztiagatik, auzoaz haraindiko irismena eta ondorio eragin zabala izan dezake"
|
bide
batezko euskalgintza" horrek. Berariazko euskalgintza ezagunaren ordain berri eta indartsua da, ongi aplikatuz gero, bide batezko euskalgintza.
|
|
|
Gauzak horrela egiten badira, gizarte moderno gehienek beren altzoan duten hainbat gaitz endemiko (tartean anomia, baina ez hori bakarrik) arintzera dator eta, horregatik guztiagatik, auzoaz haraindiko irismena eta ondorio eragin zabala izan dezake" bide batezko euskalgintza" horrek. Berariazko euskalgintza ezagunaren ordain berri eta indartsua da, ongi aplikatuz gero,
|
bide
batezko euskalgintza.
|
|
|
Nola egin hori? Aurreko atalean azaldu den
|
bide
batezko euskalgintzaz edo bide batezko hizkuntza plangintzaz baliatu behar da hemen ere. Euskarazko zerbitzu eskaintza eratu behar da hor ere, halakorik nahi edo behar duten euskaldunentzat.
|
|
2019
|
|
|
Euskarazko auzogiroa bermatu eta indartuko duen jokamoldea diseinatu, antolatu eta hezur-mamitu behar da horretarako. terbentzio bide horrek ematen du sarri etekinik hoberena, buruhauste eta albo kalte txikienaz. hortik jo behar du euskalgintzak ere, ahal duen guztietan eta ahal duen heinean. " ezinbesteko albo arazoak" sortzea giza arteko jarduera orok ordaindu beharreko prezioa da, bai, baina hori ez da justifikazio baliagarria beti eta nonahi. hori justifikatu ordez" jendearen eguneroko arazoak (ez ezinbestean, eta ez nagusiki, arazo linguistikoa) konpontzea" hartu behar du
|
bide
batezko euskalgintzak xede. arazo konponketa bera, hori bai, euskaraz bideratu behar du euskalgintza horrek: bestela ez da euskalgintza.
|
|
|
Formulazio teorikoen aldetik prakamotxetan daukagu, tamalez, bide batezko interbentzioa edota, nahiago bada,
|
bide
batezko euskalgintza. mundu zabalerako ikus, hurbilketa soil gisa, robert kaplan en eta richard B. Baldauf en 1997ko Language planning; from practice to theory. etxeko saioez ik. zalbide 2007, 2015 eta 2016 plangintza molde hori ondo pentsatu, doitu, adituen zein arduradunen artean adostu eta kaleratu behar da. Nork noiz non nola?
|
|
|
Jokamolde horrek
|
bide
batezko euskalgintzan oinarritu behar du, goitik behera zein behetik gora ari delarik ere, aurrez aurreko euskalgintzan baino gehiago. Nork debekatzen digu hala nahi duten euskaldunei euskarazko txango bidaiak antolatzea?
|
|
|
21 orrialdean zera dio mikel zalbidek: " jendearen eguneroko arazoak konpontzea" hartu behar du
|
bide
batezko euskalgintzak xede. hau erantsiko nioke nik, esaldi horri: azken urteotan zoriontasunari buruz argitaratzen ari diren ikerketak ere kontuan hartzea komeni da, eta hor aukera bat dugu.
|
|
|
Martinez de Lunaren gogoeta jasotzen du lehen artikuluak. Soziologoak euskalgintza hartu du ardatz, beronen definizioa aztertuz. hizkuntza plangintzaz gain, euskalgintzako eragileek izan beharreko funtzioez hausnartu du, Mikel Zalbide euskaltzainak definitu zituen berariazko eta
|
bide
batezko euskalgintza definizioetan sakonduz. Era berean, mundu globalizatuak ekarritako abagunean euskalgintzak hartu beharreko estrategia soziopolitikoaz ere ari da testuaren hondarrean.
|
|
|
Azken buruan, dinamika mota ugari biltzen dira gure hizkuntzaren alde, hala nola euskalgintza herritarra eta euskalgintza instituzionala, berariazko euskalgintza zein
|
bide
batezko euskalgintza. horietan diharduten eragile gehienek, euskararen etorkizun osasuntsua bermatzea izaten dute helburu nagusitzat. Salbuespena hppren eredu teknokratikoaren kutsua duten ekimen batzuena litzateke; alegia, euskararen etorkizunaz kezkatu ez, baina euskarak beren interes ekonomikoetarako balio erantsia duela jakinda, hizkuntza hori beren eguneroko jardunean txertatu duten kasuak. halakoak, bide batezko euskalgintzan hobeto egokitzen dira.
|
|
|
Azken buruan, dinamika mota ugari biltzen dira gure hizkuntzaren alde, hala nola euskalgintza herritarra eta euskalgintza instituzionala, berariazko euskalgintza zein bide batezko euskalgintza. horietan diharduten eragile gehienek, euskararen etorkizun osasuntsua bermatzea izaten dute helburu nagusitzat. Salbuespena hppren eredu teknokratikoaren kutsua duten ekimen batzuena litzateke; alegia, euskararen etorkizunaz kezkatu ez, baina euskarak beren interes ekonomikoetarako balio erantsia duela jakinda, hizkuntza hori beren eguneroko jardunean txertatu duten kasuak. halakoak,
|
bide
batezko euskalgintzan hobeto egokitzen dira.
|
|
|
Meneko egoeran dagoen hizkuntza bat suspertu eta biziberritzeko egiten diren ahalegin mota guztiek ez dute arrakasta bermatzen, dendenak ez baitira gai izango globalizazioaren joera suntsitzailea gainditzeko eta iraultzeko. honako hau da hipotesi horren mamia, gako ideia gisa laburtuta: ...uen aldeko mugimenduek. b) Berariazko euskalgintza marka pean koka daitezkeen euskalgintza sozialak eta euskalgintza instituzionalak, partaidetzazko ereduari atxikiz, hainbat hpp mota garatzen dituzte. horrela, euskararentzat kaltegarriak diren globalizazioaren eraginei aurre egiten saiatzen dira. c) Berariazko euskalgintzaren ekarpenari esker euskarak gizartean garrantzia pixkanaka irabazi ahala,
|
bide
batezko euskalgintza ere agertu da, oraindik xume bada ere. Berez, bide berri horretan garatzen diren hppak eredu teknokratikoari dagozkie, baina euskalgintzaren mesedetan suerta daitezke. d) Berriki, Gizarte berrikuntza delakoa gurutzatu da euskalgintzak darraion bidearekin. horren baitan, korronte eta interpretazio ezberdinak agertu dira, botere ekonomiko/ politikoaren mesedetan pentsatutakoak ere barne. horietatik bereizteko Gizarte Berrikuntza Eraldatzailea formulazioa agertu da, zeinak egungo gizartea irauliko duen aldaketa sakona eta orokorra aldarrikatzen duen; hala nola oinarrizko balioetan, botere politikoan zein ekonomikoan, eta giza eta gizarte harremanetan.
|
|
|
Iñaki Martinez de Luna – Euskalgintzaren nondik norakoak: gogoeta bat euskalgintza dugu eta, bestetik,
|
bide
batezko euskalgintza. hona hemen berariazko euskalgintzaz Zalbidek eman duen definizio operatiboa:
|
|
|
|
Bide
batezko euskalgintza, bestalde, jardunaren asmo euskaltzaleen arabera ez, baizik eta euskararentzat horrek duen eraginean oinarrituz definitu du Zalbidek:
|
|
|
Interesgarri deritzogu bereizketa horri. Izan ere, euskararentzat onuragarriak diren ekimen batzuk berariazko euskalgintzatik at burutzen diren arren, ez dira ahaztuta gelditzen, baizik eta
|
bide
batezko euskalgintza markapean aintzat hartuak dira. Azken buruan, euskara suspertzeko lagungarriak izan daitezke halakoak ere.
|
|
|
Euskararentzat onuragarriak diren ekimen batzuk berariazko euskalgintzatik at burutzen diren arren, ez dira ahaztuta gelditzen, baizik eta
|
bide
batezko euskalgintza markapean aintzat hartuak dira.
|
|
2022
|
|
|
Nola egin hori? Aurreko atalean azaldu den
|
bide
batezko euskalgintzaz edo bide batezko hizkuntza plangintzaz baliatu behar da hemen ere. Euskarazko zerbitzu eskaintza eratu behar da hor ere, halakorik nahi edo behar duten euskaldunentzat.
|