|
2001
|
|
|
Gure arteko batu edo baturako hori,
|
bide
batez esango dut, ez du inork asmatu: hautatu egin dute euskalkien artean, begiz jo, begi zuzenez nahiz makurrez.
|
|
2002
|
|
|
" ETBko arduradunaren esku" esan beharrean" esku on ETBko arduraduna". Harritzekoa egin zait,
|
bide
batez esango dut, euskal aditzaren morfologia konplikatuaz hitz erdirik ez esatea, hori bai baita benetan ematen den informazio alferra gehienetan, lekua hartu, mingaina trabatu, burmuina berotu eta komunikazio mailan deus ere gaineratzen ez duena, baina bakean utziko dut kontu hori. Badakizu, aitaren egin gabe eta arnasa sakoneraino hartu gabe esan ezin diren horietakoak," bazeniezazkigukete"," geniezazkinakeen" edo" zentxezkidakete" bezalakoak, aski kuttunak euskara bere maneran adindurik ikasi dutenentzat, eta" artezki eta zuzenki gauzak deklaratzen dituztenak hain manera ederrean, euskara abila, antzatsua eta zuhurra baita aditzaren propietateetan", holako zerbait esaten zuen Etxeberrik, gauza hauek ezin sinetsizkotzat direla euskaraz ez dakitenentzat.
|
|
|
...La Fiera Literaria kritika aldizkari hiper kritikoaren orrialdean, eta egile horren Masa, cultura y el radiante porvenir liburuko aurrerapena bide da; Lampedusaren anekdota Javier MarÃasen Vidas escritas lanak jasotzen du (azkeneko argitarapen eguneratua, Madril 2001); Almudena Grandesen adierazpenak El PaÃsen irakur daitezke," El magnetismo del best seller" izenburuko elkarrizketan()(
|
bide
batez esanda, Grandes bera ere ez dago, idazle bezala," aditu" tzat tratatzen duen literatura motatik horren urrun); azkenik, Anjel Lertxundiren iritzia, kasu honetan, 2001 urteko Mentura dugun artean saiotik jaso dut, 89 orrialdetik, eta Ian McEwanena El PaÃsek argitaratutako elkarrizketa batetik(). Dena dela, eta kontsumoko euskal liburuen kontuarekin amaitzeko, Â aipatu beharra dago anomaliak ez direla mugatzen arrakasta handiko liburu gehienen batez besteko kalitate eskasera:
|
|
2006
|
|
|
Unibertsitatean oso lagun homo onak ditut. Eta Gevara jatorra iruditzen zait,
|
bide
batez esanda.
|
|
|
Urteak ziren ikusten ez nuela, beste herri batera ezkondu zelako. Tertulia atseginean ari zen hemengo emakume talde batekin; horietako batzuk, eskolakideak izandakoak, gehiegi maite ez ditudanak
|
bide
batez esanda, badakizu zeintzuk diren: Maria Luisa, Sabina eta lagunarte horretako berri ipurdi horiek.
|
|
2007
|
|
|
Merkataritza gune bat garbitzen jardun zuen garai bateko lankideak ziren tarteka deitzen ziotenak, bera baino dezente helduagoak, berarekin lanean aritutako gehienak bezalaxe,
|
bide
batez esanda, hegoamerikarrak heldu ziren arte, behinik behin. Amakeriaz ibiltzen zuten beti, eta kargu hartzen zioten atsedenaldietan, gaueko txandak zirenean batik bat, kanutoak etengabe erretzen zituelako.
|
|
2008
|
|
|
–Bai, bai; astun samarra, aukeran, baina ondo, oso ondo.
|
Bide
batez esanda, postrerik ematen al dute hemen?
|
|
|
Hiri berri berria, beraz, hiri zaharrik apenas duen herrialde batean. Eta nahikoa aberatsa,
|
bide
batez esanda, Alaskako petrolioaren ustiakuntzari esker. Leku hotza da Anchorage, ez Alaskako beste batzuk bezainbeste. Ozeano Bareak pixka bat epeltzen du?, baina, hala eta guztiz ere, udan tenperaturak nekez igotzen dira hogeita hiru gradutik gora.
|
|
|
XX. mendea tristeki hasi zen Euskal Herriarentzat, Frantziarekin eta Britainia Handiarekin batera Gerla Handian sartu eta milaka euskal soldadu lubakietan gorpu gelditu zirelarik; Euskal Herriko plaza edota eliza guztietan dago, azaldu diet, sarraski horren oroigarriren bat, handia edo txikia, udalerritik heriotzara abiatu ziren bere seme guztien zerrendarekin. Anchorageren erdigunean,
|
bide
batez esanda, badago, bi Mundu Gerren eta Vietnamgoaren erorien omenezko oroitarrien ondoan, berriago bat, War Against Terror delakoarena hain zuzen ere," Terrorearen Aurkako Gerrarena", irailak 11ren ondorengo Afganistango eta Irakeko inbasioetan hildako anchoragetarren izen abizenak biltzen dituena. Lau alde ditu monolitoak, eta horietarik bi eta erdi betetzen ditu zerrendak:
|
|
2009
|
|
|
|
Bide
batez esan dezagun, helburuak ez lukeela izan behar guztia bi hizkuntzatan egitea edo testuinguru eta eremu guztietan euskara izatea hizkuntza nagusia. Zorionez gero eta elebidunagoa den gizarte honetan, guztia bi hizkuntzatan egitea alferrikakoa da, eta kasu askotan itxurakeria baino ez da, zeren eta guztia bi hizkuntzatan egiteak gehienetan esan nahi du lehenik gaztelaniaz eta gero euskaraz egitea, euskara gaztelaniaren morroi edo neskame izatea, alegia.
|
|
|
2008ko Eurokoparen kasuan, Madrilgo Colón plazako bandera erraldoiaren zaintzapean, ministroek, kantariek, errege familiak, kazetari ezagunenek eta politikariek, guztiek bat egin zuten futbol bidezko orgiastika nazional (ista) espainolarekin. " ¡ A por ellos!" eta" ¡ podemos!" izan ziren ulu basatiak, seko erotu beharrean telebistaz botatako oihu eskergak;
|
bide
batez esanda, sozialisten sokako telebista kateak antolatu zuen sukar amets kolektiboa. Telebistako kamerak harro erakusten zituen ehunka mila lagunen kamisetetako leloak:
|
|
|
Batetik, bizi dugun aro historikoan globalizazioa dugu nagusi, arrisku globalak bizi ditugu sekula ez bezala, eta erakunde politikoak kakanarruak dirudite, txiki txiki eginda daude aktore globalen indarraren aurrean (korporazio globalak, kasurako). Bestetik, modu paraleloan, estrategia indibidualizatzaileak bizi ditugu eta, ondorioz, norbanakoaren kargu geratzen ari dira kontraesan sistemikoak kudeatzea (historian aurrekaririk ez duten kontraesan sistemikoak,
|
bide
batez esanda).
|
|
|
Ikuskizuna hastear da: ikustera goaz akumulazioaren logika kapitalistak sekula jasan duen erasoaldirik handiena; ezkerrak atzamar bat mugitu barik,
|
bide
batez esanda. Nazioarteko ordena eta sistema ekonomiko globala zein hauskorrak diren ikusiko ote dugun.
|
|
|
Mendebaldeko zibilizazio industriala (bere jite kapitalista zein sozialista erreala) gai izan da inoizko aberastasun materialik handiena ekoizteko; hanka bikoon artean inoizko alderik handienak sortuz,
|
bide
batez esanda; eta, dena esaten hasita, azken 40 urteotan gizadiaren historia guztian baino zakar gehiago sortuz (zaborra batetik, nortasun zakarrak bestetik). Ostera, zentzuaren dimentsioari dagokionez, zentro komertzialak tenplu bilakatu dituen munduan ez du ematen asetzen gaituztenik kontsumismoari loturiko prozesioek, liturgiek eta erritualek.
|
|
|
Guk, hemen, musika nazionalismo espainiarraren hastapenen azterketa labur bat egin dugu. Bide horretatik jarraituko bagenu, ia urratu gabea,
|
bide
batez esanda?, aipatzen ari garen lotura horri buruzko gutxi gorabeherako marrazki bat egiten lagunduko liguketen arrasto eta elementu gehiago aurkituko genituzke, zalantzarik ez. Zeharka, geroago etorriko zen frankismoaren diktadura ideologiko eta sentimentala azpimarra genezake, eta hark irratiaz egin zuen erabilera, benetako tresna nazionalizatzaile gisa baliatuz.
|
|
|
Serraten kantan lurraldeak garrantzi handia du, espazio fisiko hori delako katalanek beren burua munduan, modu zehatz batean kokatzeko aukeratu dutena. Eta kanta horretan,
|
bide
batez esanda, itunaren elementua alde batera geratzen da, gerraren mesedetan.
|
|
|
Katalan izatearen ezagutzan, beti hobe baitaiteke? argi egitera bultzatzen duen hitzaurre baten ondoren, katalanen eta subiranotasunaren arteko harremanari buruzko azalpen erabatekoa eskaintzeko bertutea duen gidaliburua apailatu zuen azkenean saiakeragileak?
|
bide
batez esanda, liburu gutxik erakutsia zuten ordu arte historia katalanaren halako ezagutza, eta sintetizatzeko gaitasun eredugarria, estiloaz den bezainbatean. Ituna lur katalanetatik. XV. mendearen hasieratik aurrera?
|
|
2010
|
|
|
Hartara, Eusko Abertzale Ekintzako zerrendak legezkoak ziren Amurrion, baina legez kanpo zeuden ondoan dagoen Laudion; legezkoak Barakaldon, legez kanpokoak Bilbon; legezkoak Pasaia den Eskalantegi kaleko eskuineko espaloian, legez kanpokoak kale bereko ezkerreko espaloian (alde hau Donostiari dagokiolako)?
|
bide
batez esanda, Eskalantegi ez da Buenos Aireseko 9 de Julio hiribidea, sei metro eskaseko zabalera duen kale estua baizik, Donostiaren eta Pasaiaren arteko muga egiten duena?; legez kanpokoak Kalebarrenen eta legezkoak Areizagan, Zumarragak eta Urretxuk partekatzen duten plaza berean...
|
|
|
Basagoiti jaunak berak proposamena egin dio Eusko Alderdi Jeltzaleari elkarrekin egiteko bidea. Gaur esku asko ditugu, baina
|
bide
batez esango dizut horiek ukatu egin izan zaizkigula iraganean. Ezegonkorra da, zuen gobernua ezegonkorra da.
|
|
|
" Kataluniako Legebiltzarrak esaten duena, eta aurrera", baieztatu zuen RodrÃguez Zapaterok, baina ondoren iritsi zen Guerra jaunaren" garlopatze" entzutetsu hura. Kataluniako Legebiltzarraren gehiengoak esaten zuena" marruskatu" zenuten, eta
|
bide
batez esateko, Kataluniako Alderdi Sozialistako kide askok pentsatzen zutena, Generalitateko Presidentea ere barne zela.
|
|
2011
|
|
|
[26] Hiru urte eta erdi geroago, gauza jakina da, dezente aldatu zen joera, krisi ekonomikoaren ondorioz etxeen zein autoen salmentek behera egin baitzuten nabarmen (eta horrek,
|
bide
batez esanda, eredu ekonomikoaren buztinezko hankak utzi zituen agerian).
|
|
|
Mudantza,
|
bide
batez esatearren, Mendebaldeko gaur egungo gizarteen ezaugarririk nabarmenenetakoa da, gauzak abiada ezin biziagoan aldatzen baitira inguruotan. Aldaketa etengaberako joera horrek egoneza sortzen du jendearengan:
|
|
|
Behin puntu horretara helduta, beste topiko batzuei eginiko erreferentzien ostean (kontsumokeriaren feria neurribakoa, aurreko egunetako oturuntza eta betekada absurduak), ohar berezi bat ageri da (esaldi topiko batzuekin hasten dena,
|
bide
batez esanda):
|
|
2018
|
|
|
Horren lekuko da Battis Toberaren zatian ageri den hizkera aldaketa, propio pertsonaiak eskatzen ziona bere mozorro festarako.
|
Bide
batez esana, zer ondo eta zer egoki iraintzen duten liburu honetako pertsonaiek, irainik ez zegoela esaten zuten gure hizkuntza zaharrean.
|
|
2019
|
|
|
Segundo batez besterik ez. Bengantza grina edo horrelako zerbait izan dela uste dut, mendeku hartu nahiko banu bezala adarrak jarri zizkidalako eta zain ez zelako egon ni ondo edo ondo samar jarri arte, eta korrika irten zelako MartaHatxedun ipurtandi horren beso artera eta kuleroen barrura?
|
bide
batez esateko, ez dut gau osoan ikusi: edo ez da etorri edo komunean gordeta dago?.
|
|
|
Itzulitako testuak ahalik iraunkorrena izan behar du; hurrengo belaunaldiraino iraungo duena, ahal balitz. Laster hartzen diogu zaharkitu itxura orain bi hamarkada baliagarria zen itzulpen bati baino gehiagori (eta,
|
bide
batez esanda, baita sormenezko lan askori ere).
|
|
2020
|
|
|
Garbitzaile ibili nintzen han uda batez, lan bizitokia hogei urte nituelarik... Honezkero ez dut hogei urte; hala ere, giltza hura eskuan banu bezala ahoskatzen dut logela guztiak irekitzen ditu, bigarren Guinnessa edaten ariko ez banintz ahoskatuko ez nukeen zerbait,
|
bide
batez esanda, jakintxuberritxu baten hi  tzak baitirudite, edo merke mistiko done paulozale batenak. Eskerrak alabak ezin didan aditu, sukaldean afaritako platerak garbitzen ari baita, eta, uraren txorrotak eta Earpode  tan duen musikak, bere kasa grabatu duen abestiren bat seguru asko, eragotziko dio.
|
|
|
Bada, nik biziki desiratzen nuena gertatu zitzaion Basquiati, nire obra lehenbailehen sal zedin nahi bainuen, nire obra ziztrina,
|
bide
batez esanda. Pertxak.
|
|
|
Noski baino noskiago, bazeukan Asmar jaunak akats nabarmen bat, eta ez oso orijinala,
|
bide
batez esanda: emakumeak biluzik grabatzen zituen.
|
|
|
Instrumentuak Bukaera taldeko lagunek jotzen dituzte. Lasarteko institutuan egin dugun kontzertuan heavy andanaren aurrean aritu gara, eta publikoa gure builen kontra builaka oldartu zaigu, espero genuen moduan,
|
bide
batez esanda. Hiru zenbakiak besterik debekatuko baligu bezala, oholtza gainean hiru emanaldi egin ditugu.
|
|
|
Sigi sagatsu ordu txikitan etxean azaltzea ez zen zuritzeko moduko zerbait, amak niri itxoiteko ohitura baitzeukan gauez irteten nintzen bakoitzean. Batzuetan, salan liburu bat irakurtzen geratzen zen; beste batzuetan, bulego logelan lanean, itzulpengintzan, artean, gauez, Sylvia Plathen Eguneroko guztiak itzultzen zebilen?, nire zain zegoela ahaztuta,
|
bide
batez esanda. Hurbiltzen zitzaidan hatsa usaintzera, arropan itsatsita nekarren kiratsa aditzera, eta, jarraian, leporatzen zidan berak lanean lasai jarduteko zuen ezintasuna ni gaupasan nenbilen bitartean.
|
|
2021
|
|
|
Jostunaren semeak izen pixka bat egina zuen euskal literaturaren sistema deitzen dioten horretan.
|
Bide
batez esanda," sistema" hitza eta literatura ez dakit ba oso ondo ezkontzen ote diren, ezen ba ote ezer literatura eta artea baino antisistemagorik. Baina sistemak dena sistematizatu behar, eta sistematikoki sistemiko bihurtzen du sistemari itzuriz doakion literatura antisistematikoena ere.
|
|
|
Golgotako herioa hutsaren hurrengoa da sufrikario horrekin guztiarekin alderatuz gero.
|
Bide
batez esango dizut inoiz ez dudala ulertu pertsona baten sufrikarioak hainbesteko mistizismoa eragin izana, milioika gizakiren sufrimendu are ankerragoa behin eta berriz errepikatzen dela jakinda; areago pertsona hura Jainkoaren semea baldin bazen, jainko bat edozein oinazeren gainetik dago-eta; esango nuke kontu horri ederki asko antzeman ziola Gestas lapur zitalak, gurutzean Jesusen alboan hil ...
|
|
|
–Zure bikiak uste du bera atxilotzea erabaki zenuela gaur egun galduta dagoen autopsiaren txostena jaso zenuen egunean, non frogatzen baitzen neskaren gorputzean aurkitutako hazia Tasiorena zela, eta errua hari egozteko frogak faltsutu zenituela; esaterako, haren etxean hilketetako pozoiarekin bat zetozen hagin hostoak aurkitzea.
|
Bide
batez esanda, zeure bikiaren giltzak zituen senide gisa egin bazenuen, ez dago ezer esaterik, baina beste polizia inspektore bat eraman zenuenez, eta epailearen agindurik gabe etxeko miaketa gauzatu zenuenez, zenbait arau hautsi zenituen. Ezin dut ulertu nola epaileak ez zion zure jarduketari irregularra iritzi.
|
|
|
Davidek ez zuen erantzuna ondo ulertu. Barrara nola hurbiltzen zen ikusi zuen eta nola eskatzen zion freskagarria mostradorearen beste aldean zegoen gazte bati; mutilak etxeko andrearen familiartekoa izateko itxura osoa zeukan,
|
bide
batez esanda. Botilarekin, baso batekin eta kakahuete ontzi txiki batekin itzuli zen berarengana.
|
|
2022
|
|
|
Suite frantsesa" kontrasteen arte paregabea" maneiatzen duen unibertso manikeo bat da: espiritu komunitarioaren eta espiritu indibidualaren artekoa, daukatenen eta ez daukatenen artekoa, harrapakinen eta harraparien artekoa, oilaskoaren eta" hura jango dutenen artekoa" (eta,
|
bide
batez esateko, Némirovskyren ustez," oilaskoak gehiago balio du hura jango dutenek baino"), egoismoaren eta eskuzabaltasunaren artekoa, koldarkeriaren eta heroismoaren artekoa (guztiz ezohiko bertutea, azken hau!). " 3 fasean", Irène Némirovskyk nabarmenkiago azpimarratzen ditu bere koadroaren oinarri diren kontrasteak, batez ere Philippe Péricanden eta bere familiaren artekoak.
|
|
2023
|
|
|
Niri madalenaren oroimenak" Planpona" esateko gogoa baino ez dit pizten, eta hitz hori esatean sinestesia okertu egiten zait, eta madalena baino gehiago txorizoa etortzen zait akordura.
|
Bide
batez esateko, geroztik ez dut lortu txikitako Panplona txorizoaren zaporea sentitzerik ahoan, eta ibilia naiz mota bat eta bestea dastatzen. Gauza bera gertatzen zait arrau  tza frijituarekin.
|
|
|
|
Bide
batez esateko, hitz xelebre hori asmatu duenak ere ez du ba asko nekatu burua. Bertsolaritzarako edo erretorikarako egokiagoa dirudi; teknikoki, bertsoaz" bertsatzen" duen bertsoa baita metabertsoa.
|
|
|
Esku leuneko adiskidea dugu.
|
Bide
batez esanda, ez dut ezagutzen basoaren erotismoa baino ezer fin eta iradokitzaileagorik: hango bular, aldaka, alu, zakil, barrabil koxkor, ezpain, bizkar, ipurmasail, adats, begirada erakargarri, eta ezin amaituzko sentsazio eta sentipenen zurrunbiloa; oheko lanik goi mailakoenek ere baldar dirudite ilun-bistako basoaren erakarmen indarraren aurrean.
|
|
|
Adibidez, suizidioen kopurura; eta jarri parez pare.
|
Bide
batez esateko, eskubide bat da buruaz beste egitea ere, giza eskubide bat, nahiz aitortua ez egon, baina min ematen du gertatzen den bakoitzean, mezu zorrotz bat bidaltzen digu-eta bere buruaz beste egiten duen bakoitzak. Bakoitzak.
|
|
|
beroa ez hain bero.
|
Bide
batez esanda, gizakiok zuhaitzen sinbolo izanik ere, aldrebes jokatzeko beharra dugu: haiek neguan biluzi egiten dira, eta udan jantzi; guk alderantziz jokatu behar bizirauteko.
|