|
2000
|
|
|
Deba Haraneko eskualde
|
bietan
fenomeno indartsua da kazetaritza mota hori, eta oraindik herri ikuspegitik gora doan bidean dihardute Arrasate, Aretxabaleta, Bergara eta gainontzeko herrietan. Bizkaian ere han hemenka izan dira antzeko egitasmoak:
|
|
|
jokatuko da. Gainera, ez da nahitaezkoa ekintzara pasatzea, taldeetangertatutako
|
bi
fenomeno hauen eraginagatik:
|
|
2001
|
|
|
|
Bi
fenomenoen geruza mehetzea eta azalera murriztea, alegia ondorioz, Ozeano Artikoko izotz masa erdira etorri da.
|
|
2002
|
|
|
–Klasea? oinarri duen pentsamenduak bateratuta mantendu nahi ditu
|
bi
fenomeno eta, desberdintasun sozialen indibidualizazioak, bereizi egin nahi ditu.
|
|
|
bereizi egin nahi ditu. Lehenak bateratu eta bigarrenak bereizten dituen
|
bi
fenomeno horiek dira: –taldeen arteko distantzia?
|
|
|
Beste aldetik, Abra inguruko orografiak eta haize txandaketek (egunez itsas haizeak norabide batean eta gauez lur haizeak kontrakoan) eragiten dituzte kutsaduraren joan eta itzuliko mugimendu metagarriak, zeinek sakabanaketa oztopatzen baitituzte.
|
Bi
fenomeno haien lan koordinatua ikaragarri zorroztuko da, Abrako urak termiken jarduera dela medio izango duen tenperatura igoerarekin, biak uraren tenpera gradienteak baitituzte eragile. Egoera are jasangaitzagoa izango da haizerik gabeko egunetan.
|
|
|
Beste aukerak ere badira, silabekin lan egiten dutena, adibidez (Cahill, 1990). Irizpide honen barruan kokatzen dira lexikoan batzuetan agertzen diren
|
bi
fenomeno:
|
|
2003
|
|
|
Alexei Abrikosov eta Vitaly Ginzburg ikertzaile errusiarrak eta Anthony Leggett britainiarrak 2004ko Fisikako Nobel saria jaso dute, fisika kuantikoaren
|
bi
fenomeno argitzeko funtsezkoak izan ziren lan batzuengatik: supereroankortasuna eta jariakortasunik eza.
|
|
2004
|
|
|
Gerra amaitutzat eman zelarik, Europan gerra piztuko zela zirudienez, Francok Frantziarekiko muga fortikatzeari ekin zion. Egoera honen aitzinean Baztanek
|
bi
fenomeno berri bizi izan zituen. Alde batetik mugaren fortifikazioa eta militarizazioa, (Perez edo Gutierrez deitzen zuten lerroa) eta, bestetik, lan batailoien presentzia.II. 1 Lan batailoiakGerra Zibila 1939an amaitu zen.
|
|
2005
|
|
|
P eta S uhinak hasieran espero zitekeen baino azkarrago heltzen dira sismografo urrunetara, hau da, hurbileko sismografoetara iritsitako uhinek baino batez besteko abiadura altuagoa erakusten dute, dentsitate handiagoko materialak zeharkatzen dituztelako. Uhin sismikoek zeharkatzen dituzten materialen ezaugarriak edo baldintza fisikoak aldatzen direnean
|
bi
fenomeno sortzen dira: errefrakzioa eta islapena.
|
|
|
Laurogeiko hamarkadaren hasieratik, heroina izan da arazo nagusia, delituak egiten ari zen jendearekin, kalean bizi edo hiesa, hepatitisa… Kasu horietarako arreta erabatekoa izan behar zen, 24 ordukoa, eta ahal ziren alderdi guztiak bete behar ziren. Laurogeita hamarreko hamarkadaren hasieran,
|
bi
fenomeno paralelo gertatu ziren: kokainaren booma, laguntza behar izan denean, orain, 2000 urtearen hasieran, eta gazteen aisialdiari lotutako drogen kontsumoa, hala nola pilulak eta haxixa.
|
|
|
Neskei zertxobait gehiago eragiten die, hamarretik sei, adin kritikoa ere 13 urte da, eta berdin gertatzen da ikasgelan eta aisialdian. Profilak Ezaugarri objektibo horiez gain, ez dago
|
bi
fenomenoetan laguntzen duen biktimaren profil zehatzik. Ikerlanaren egileek diotenez, ez dago klase sozialaren, arrazaren edo kolorearen mende.
|
|
|
Grabitate erakarpena txikiagoa da han, eta, beraz, bigarren ondorioaren arabera, denbora azkarrago pasatzen da.
|
Bi
fenomenoen arteko aldea kenduz, egunean 39 milioi segundoko denbora igarotzen da sateliteetan lurrean gauden pertsonetan baino mantsoago. Hau da, egun bakoitzaren amaieran, satelitea gu baino gazteagoa den bigarren mailako 39 milioi milaren da.
|
|
2006
|
|
|
I. García Camino-k (2002: 345) uste du Durangoko konderria unitate gisa XI. mendean sortu zela, erdialdetik aurrera gertatu ziren
|
bi
fenomenoren artean: ikusi dugun konderriaren zatiketa politikoaren eta, kontzentrazio eklesiastikoa?
|
|
|
Larrañagaren aburuz, garai horretan bertako iturrietan
|
bi
fenomeno gertatu ziren: bata, iturri klasikoetan zehaztuta agertzen ziren hainbat triburen izenak desagertzea, hots, barduliarrak, karistiarrak, autrigoiak...; eta bestea, vasco etnonimoaren orokortzea, mendebaldeko lurretako tribuetara, aipaturikoen asentamenduetara, hain zuzen ere.
|
|
|
industrialismoak bere baitan darama gizarte dominazioa, ez soilik taylorismoa martxan jarri duelako, nazismoa eta estalinismoa ere bere ondorioak izan direlako, hein handi batean behintzat.
|
Bi
fenomeno historiko horiek gizartea fabrika handi bihurtu dute eta mundu guztiari inposatu diote bizitzako aspektu guztietan tailerretako diziplinaren kalkoa. Sarritan, Adorno k eta Horkheimer ek faltan botako dute aurreko garaietako komertzioa, kalkuluan eta aurreikuspenean oinarritutako jarduera ekonomikoa; hau da, jarduera arrazionala, besteen dominazioan oinarritzen ez zena.
|
|
|
Fordismoak eta taylorismoak dominazio sozial eta profesional bortitza eragin dute langile mugimenduan, egia da hori, eta gertakari historiko horiek erresistentzia mugimendu indartsuak eragin dituzte. Baina,
|
bi
fenomeno horiek, eta industrialismoa bera, ezin dira erregimen totalitarioen erantzule egin, era guztietako erregimenetan gertatu izan baitira. Gizartea fabrika handi bat bilakatzen delako ideia, eta kontsumitzailea langilea bezainbeste kontrolatu eta manipulatzen delako ideia, soziologo batek onartu ezin duen moralista baten gaia da.
|
|
2007
|
|
|
Koipe edo gantz horien arriskuez jabetzen lagundu dutenak
|
bi
fenomeno hauek dira: batetik, geroz eta produktu gehiagotako osagai izatea; bestetik, gantz horiek sistema kardiobaskularrean alterazio larriak eragiteko gauza direla egiaztatzea.
|
|
|
Axolazkoa lehen erregearen genealogia(, natio?) bazen, orain herriarena izango da. Eta hor
|
bi
fenomeno bategiten nabarmendu behar da Europan: bat, historiaren beraren jas berria.
|
|
|
Bi ekonomia mota, erreala (edo produktiboa) eta espekulatiboa (monetarioa)? daude, eta
|
bi
fenomeno ezberdin, euroaren eta dolarraren arteko gorabeherak alde batetik, eta produktu konkretu (gasolina eta gasolioa kasu honetan) batzuen prezioak bestetik?. Bi fenomeno ezberdin horiek bi ekonomia motadesberdinei dagozkie.
|
|
|
daude, eta bi fenomeno ezberdin, euroaren eta dolarraren arteko gorabeherak alde batetik, eta produktu konkretu (gasolina eta gasolioa kasu honetan) batzuen prezioak bestetik?.
|
Bi
fenomeno ezberdin horiek bi ekonomia motadesberdinei dagozkie. Hortaz, beraien analisia egiterakoan, bi errealitate horiekkontuan eduki behar dira.
|
|
|
Horrenbestez, oso egoera bitxian aurkitzen gara, bi historia laburtu hauenondorioak kontuan hartzen baditugu. Bateraezinak diruditen
|
bi
fenomeno elkarrekingertatzen ari dira: (a) zientziak jendearengan inoiz baino influentzia handiagoa du, bai arlo praktikoan, jakina, baina baita ere mundu ikuspegi gisa (eta hau nolabaiteko nobedadea da); eta, aldi berean, (b) zientziaren legitimazio krisi serio bat (konfiantzaren ahultzea, zalantza epistemologikoa) gertatzen ari da.
|
|
|
Sozializazio politikoari buruzko ikuspegiaren arabera, berriz, bakearen zeingerraren ikusmoldeak gizabanakoen testuinguruaren eraginaren erakusgarri dira.Hala, testuinguru ezberdinetan garatzen diren haurrek
|
bi
fenomeno horieninguruan dituzten ikusmoldeak ezberdinak izango dira.
|
|
|
Niaren ideala, berriz, honako
|
bi
fenomeno hauek bat egitean gauzatzen da: nartzisismoa, batetik, eta bestetik, gurasoen, horien ordezkoen eta talde idealenidentifikazioak. Nartzisismoa inplikatuta dagoenez, Niaren ideala nartzisismoaren oinordeko dela esaten da.
|
|
|
Analogia bat formulatzen denean, bi gauza (edo
|
bi
fenomeno) antzekoak direla esaten ari gara. Batetik, zertan diren antzeko erakusten dugu; eta, bestetik, suposatutzat ematen dugu beste aspektu batzuetan ere antzerakoak izango direla (Capaldi, 2000).
|
|
2008
|
|
|
Arrakastaren gakoak aztertzen hasita,
|
bi
fenomeno izan ditu bere alde Xabiroik. Batetik, taldeari izendatu zaion kapitaina, Dani Fano, komikizale eta komikigile amorratua, punta puntako kolaboratzaileak bildu eta tinko mantentzen jakin duena.
|
|
|
|
Bi
fenomeno horiek ulertzeko, atomoen mailara jaitsi beharra dago. Funtsean, fotoi batek edo erradiazio elektromagnetikoak atomo bat jotzen duenean, atomoak fotoiaren energia hartzen du, eta kitzikatu egiten da.
|
|
|
Atal honetan
|
bi
fenomeno aztertuko ditugu bereziki. Alde batetik, errusiar ekonomiaren zuzendari berriak zeintzuk diren eta nola heldu diren horren buru izatera.
|
|
|
1 Egungo ingurumari ekonomiko enpresarialaren ezaugarri nabarmenenak, ziur asko, aldaketen bizitasunaren eta konplexutasunaren gorakada dirateke. Eta, hartara, garai honetan enpresetako liderrek parez pare daukaten erronkarik latzena ondorengo
|
bi
fenomenoen arteko oreka aurkitzean datza: a) enpresako prozesu eta prozeduren egonkortasuna, hots, errutinak bikain betetzea (horrek denbora, irudimena, adimena eta energia aurrezten dituelako), eta b) aldatzeko behar larri eta gorria.
|
|
|
Izandako bilakaera edo aldaketak azaltzeko
|
bi
fenomeno izango dira kontuan: kulturizazioa eta deskulturizazioa.
|
|
|
muskulu zurruntasuna, mugimenduen falta edo moteltasuna, erritmo bizian ibiltzeko zailtasuna bat bateko aldaketarik gabe, gelditzeko zailtasuna eta egonkortasun txarra, besteak beste. Baina parkinsoniarretan duela hamarkada batzuk azalpenik gabeko
|
bi
fenomeno bitxi ikusi ziren, eta Cudeiro buru zuen ikertzaile taldearen arreta piztu zuten. Sintometako batekin zerikusia dute, blokeoekin, martxako bat bateko geldialdiekin.
|
|
2009
|
|
|
...a ere izugarri handitzen du.Muga bat jarri behar dela iruditzen zait, eta hori gurasoek egin behar dutela, baina, ahal den neurrian, deus inposatu gabe, elkarrizketa erabiliz.Arauak ulertu egin behar dira lehenik, eta gero onartu.Komeni da, beraz, gazteak elkarrekin bilduz jar daitezela harremanetan, eta ez bide birtualetatik.Harreman fisikoak ordezkaezinak dira.Azken bi hamarkadetan gertatu diren
|
bi
fenomenok aldatu egin dituzte giza harremanak.Lehena telebista izan da.Gurasoek eta seme alabek arreta gehiago jartzen diete pantailan ageri diren irudiei, eta elkarren arteko hizketa isildu egiten da.Ondorioz, familia bihurtzen da leku berean bizi den arrotz multzo bat.Bigarren fenomenoa Internet da.Telebista baino askoz hobea da, ikuslea ez delako pasiboa.Aktiboa da.Internet bidez pertsona asko... Gaur egun, zazpi urteko haur batek informazio gehiago dauka, erromatar enperadore batek zeukana baino. Gizarte sareak, solasguneak, eztabaidaguneak... Gazteentzat Internet da plaza publikoa, eta hor egiten dituzte harremanak.Zer jarrera hartu behar dute gurasoek. Internetek aukera ematen du gazteek euren mundua zabal dezaten, hori hala da, baina, aldi berean, areagotu egiten du harremanen azalkeria, eta horrekin batera, konfiantza falta ere bai, eta bizi esperientzia sakonak trukatzeko zailtasuna ere izugarri handitzen du.Muga bat jarri behar dela iruditzen zait, eta hori gurasoek egin behar dutela, baina, ahal den neurrian, deus inposatu gabe, elkarrizketa erabiliz.Arauak ulertu egin behar dira lehenik, eta gero onartu.Komeni da, beraz, gazteak elkarrekin bilduz jar daitezela harremanetan, eta ez bide birtualetatik.Harreman fisikoak ordezkaezinak dira.Azken bi hamarkadetan gertatu diren bi fenomenok aldatu egin dituzte giza harremanak.Lehena telebista izan da.Gurasoek eta seme alabek arreta gehiago jartzen diete pantailan ageri diren irudiei, eta elkarren arteko hizketa isildu egiten da.Ondorioz, familia bihurtzen da leku berean bizi den arrotz multzo bat.Bigarren fenomenoa Internet da.Telebista baino askoz hobea da, ikuslea ez delako pasiboa.Aktiboa da.Internet bidez pertsona asko ezagutzen ditugu, baina haren etxeko ataria soilik ezagutzen dugu, ez barru barruan dagoena, eta hortxe dago arazoa.Gainera, bizitzak ez du ematen dozenaka, ehunka lagun min edukitzeko adina, eta Internetek besterik pentsaraz diezaguke.Ezinezkoa da.Lagun onak esku bakarreko hatzekin konta daitezke, edo bi eskuetakoekin, asko jota.Eta hori aurrez aurreko harremanean landu beharra dago.Gurasoek seme alaben lagunak izan behar dute. Seme alaben lagunik onenak izan behar dute gurasoek.Mugak ere jarri behar dituzte, baina ekuazio horretan dago gakoa, mugen eta adiskidetasunaren arteko ekuazioan.Beharrezkoa da gure seme alabak harritzea, eguneroko errutinatik irtetea, gure galeren eta frustrazioen berri ematea, seme alabek uler dezaten gure bizi esperientzien bidez ez beti onak, gainera, sentiberago egiten garela, gizatiarrago, eskuzabalago.Sekula ez da gaur beste garatu entretenimenduaren industria, eta sekula ez dira izan pertsonak gaur bezain tristeakEz zaizu iruditzen gurasoak adiskidetzat hartuta, seme alabek oker uler dezaketela harreman horren muina. Adiskide izan behar dela esaten dudanean, ez dut esan nahi seme alabek aurrez antzeman behar digutela zer egingo dugun, seme alabei nahi dutena egiten utzi behar zaiela, gehiegi babestu behar direla edo haurrek gurasoak manipulatu behar dituztela.Egun, haurrek manipulatu egiten dituzte gurasoak.Adiskide izateak esan nahi du gure irudi ezin hobea ematea seme alabei, gehiago besarkatzea, maitekorragoak izatea eta eskuzabalagoak; eta aldi berean, mugak jartzen jakitea, ezetz esaten ikastea... Hau da, oreka lortzea autoritatearen eta afektibitatearen artean.Ez dirudi erraza oreka hori lortzea.Ez da erraza, ez.Baina egiten ez badugu, nola prestatuko ditugu gure seme alabak bizitzak jartzen dituen erronkei aurre egiteko, krisiei, estualdiei, desilusioei... Gure seme alabak ez baditugu prestatzen beste gizaki batzuekin harremanak edukitzeko. Ez dugu egingo baldin eta arau eskuliburu oso zorrotz eta azalekoa hartzen badugu oinarri; eta nahi duten guztia egiten uzten badiegu eta eskatzen duten guztia erosten badiegu, orduan ere ez dugu egingo.Era horretan jokatuz, kontsumitzaileak soilik sortzen ditugu, kreditu txartel baten zenbakiak.Eskola porrota, jazarpena, bullying a, aspaldiko arazoak dira eta gizarte guztietan ageri direnak.Zergatik ematen diegu halako garrantzia gaur egun. Gero eta ohikoagoa da haurrak eta gazteak krudel jokatzea elkarren artean, eta sentimendurik ez erakustea besteen minarentzat.Gero eta enpatia gutxiago dago, bestearen lekuan jartze hori.Adimenaren funtziorik garrantzitsuenetakoa da, eta inon ez dute lantzen.Zer egin behar litzateke. Gurasoek eta irakasleek lagundu behar lituzkete seme alabak, ikus dezaten nola bizi den hain ongi ez dagoen jendea, langabeak, adinekoak, gaixoak... Gure haurrak ez baditugu behin eta berriz horretan entrenatzen, ehunka aldiz, ez dute garatuko gaitasun hori.Eta horren faltan, liderrak sortuko ditugu, oso txarrak, beren zilborrari baino begiratzen ez diotenak.Guztiok ezin ditugu eduki maila handiko ikasketa, lan bikainak eta aitortza handiak.Arrakastaren gizartean, nola erakutsi jendeari arrakastarik gabe bizitzen. Egungo gizartea obsesionatuta dago garaipenarekin, podiumarekin, lehenengo izatearekin.Baina gutxi batzuk soilik irits daitezke horra.Baina izan gaitezke hamargarrenak, ehungarrenak, milagarrenak, duin eta zoriontsu, eta hori irakatsi daiteke, eta irakatsi egin behar da.Tamalez, gizartearen agenda paranoikoak kontrakoa sustatzen du.Seme alaben lagunik onenak izan behar dute gurasoek, baina horrek ez du esan nahi haiek nahi duten guztia egiten utzi behar dietenikZuk baduzu seme alabarik. Hiru alaba dauzkat, eta izugarri maite ditut.Esaten duzun hori egiten duzu haiekin. Egiten dut, eta zenbaitetan nire hutsegiteak onartu behar izaten ditut, barkamena eskatu... nahi dudalako nire alabek uler dezaten zer den pertsona heldu izatea:
|
|
|
Gaur egun, zazpi urteko haur batek informazio gehiago dauka, erromatar enperadore batek zeukana baino. Gizarte sareak, solasguneak, eztabaidaguneak... Gazteentzat Internet da plaza publikoa, eta hor egiten dituzte harremanak.Zer jarrera hartu behar dute gurasoek. Internetek aukera ematen du gazteek euren mundua zabal dezaten, hori hala da, baina, aldi berean, areagotu egiten du harremanen azalkeria, eta horrekin batera, konfiantza falta ere bai, eta bizi esperientzia sakonak trukatzeko zailtasuna ere izugarri handitzen du.Muga bat jarri behar dela iruditzen zait, eta hori gurasoek egin behar dutela, baina, ahal den neurrian, deus inposatu gabe, elkarrizketa erabiliz.Arauak ulertu egin behar dira lehenik, eta gero onartu.Komeni da, beraz, gazteak elkarrekin bilduz jar daitezela harremanetan, eta ez bide birtualetatik.Harreman fisikoak ordezkaezinak dira.Azken bi hamarkadetan gertatu diren bi fenomenok aldatu egin dituzte giza harremanak.Lehena telebista izan da.Gurasoek eta seme alabek arreta gehiago jartzen diete pantailan ageri diren irudiei, eta elkarren arteko hizketa isildu egiten da.Ondorioz, familia bihurtzen da leku berean bizi den arrotz multzo bat.Bigarren fenomenoa Internet da.Telebista baino askoz hobea da, ikuslea ez delako pasiboa.Aktiboa da.Internet bidez pertsona asko ezagutzen ditugu, baina haren etxeko ataria soilik ezagutzen dugu, ez barru barruan dagoena, eta hortxe dago arazoa.Gainera, bizitzak ez du ematen dozenaka, ehunka lagun min edukitzeko adina, eta Internetek besterik pentsaraz diezaguke.Ezinezkoa da.Lagun onak esku bakarreko hatzekin konta daitezke, edo bi eskuetakoekin, asko jota.Eta hori aurrez aurreko harremanean landu beharra dago.Gurasoek seme alaben lagunak izan behar dute. Seme alaben lagunik onenak izan behar dute gurasoek.Mugak ere jarri behar dituzte, baina ekuazio horretan dago gakoa, mugen eta adiskidetasunaren arteko ekuazioan.Beharrezkoa da gure seme alabak harritzea, eguneroko errutinatik irtetea, gure galeren eta frustrazioen berri ematea, seme alabek uler dezaten gure bizi esperientzien bidez ez beti onak, gainera, sentiberago egiten garela, gizatiarrago, eskuzabalago.Sekula ez da gaur beste garatu entretenimenduaren industria, eta sekula ez dira izan pertsonak gaur bezain tristeakEz zaizu iruditzen gurasoak adiskidetzat hartuta, seme alabek oker uler dezaketela harreman horren muina. Adiskide izan behar dela esaten dudanean, ez dut esan nahi seme alabek aurrez antzeman behar digutela zer egingo dugun, seme alabei nahi dutena egiten utzi behar zaiela, gehiegi babestu behar direla edo haurrek gurasoak manipulatu behar dituztela.Egun, haurrek manipulatu egiten dituzte gurasoak.Adiskide izateak esan nahi du gure irudi ezin hobea ematea seme alabei, gehiago besarkatzea, maitekorragoak izatea eta eskuzabalagoak; eta aldi berean, mugak jartzen jakitea, ezetz esaten ikastea... Hau da, oreka lortzea autoritatearen eta afektibitatearen artean.Ez dirudi erraza oreka hori lortzea.Ez da erraza, ez.Baina egiten ez badugu, nola prestatuko ditugu gure seme alabak bizitzak jartzen dituen erronkei aurre egiteko, krisiei, estualdiei, desilusioei... Gure seme alabak ez baditugu prestatzen beste gizaki batzuekin harremanak edukitzeko. Ez dugu egingo baldin eta arau eskuliburu oso zorrotz eta azalekoa hartzen badugu oinarri; eta nahi duten guztia egiten uzten badiegu eta eskatzen duten guztia erosten badiegu, orduan ere ez dugu egingo.Era horretan jokatuz, kontsumitzaileak soilik sortzen ditugu, kreditu txartel baten zenbakiak.Eskola porrota, jazarpena, bullying a, aspaldiko arazoak dira eta gizarte guztietan ageri direnak.Zergatik ematen diegu halako garrantzia gaur egun. Gero eta ohikoagoa da haurrak eta gazteak krudel jokatzea elkarren artean, eta sentimendurik ez erakustea besteen minarentzat.Gero eta enpatia gutxiago dago, bestearen lekuan jartze hori.Adimenaren funtziorik garrantzitsuenetakoa da, eta inon ez dute lantzen.Zer egin behar litzateke. Gurasoek eta irakasleek lagundu behar lituzkete seme alabak, ikus dezaten nola bizi den hain ongi ez dagoen jendea, langabeak, adinekoak, gaixoak... Gure haurrak ez baditugu behin eta berriz horretan entrenatzen, ehunka aldiz, ez dute garatuko gaitasun hori.Eta horren faltan, liderrak sortuko ditugu, oso txarrak, beren zilborrari baino begiratzen ez diotenak.Guztiok ezin ditugu eduki maila handiko ikasketa, lan bikainak eta aitortza handiak.Arrakastaren gizartean, nola erakutsi jendeari arrakastarik gabe bizitzen. Egungo gizartea obsesionatuta dago garaipenarekin, podiumarekin, lehenengo izatearekin.Baina gutxi batzuk soilik irits daitezke horra.Baina izan gaitezke hamargarrenak, ehungarrenak, milagarrenak, duin eta zoriontsu, eta hori irakatsi daiteke, eta irakatsi egin behar da.Tamalez, gizartearen agenda paranoikoak kontrakoa sustatzen du.Seme ...a ere izugarri handitzen du.Muga bat jarri behar dela iruditzen zait, eta hori gurasoek egin behar dutela, baina, ahal den neurrian, deus inposatu gabe, elkarrizketa erabiliz.Arauak ulertu egin behar dira lehenik, eta gero onartu.Komeni da, beraz, gazteak elkarrekin bilduz jar daitezela harremanetan, eta ez bide birtualetatik.Harreman fisikoak ordezkaezinak dira.Azken bi hamarkadetan gertatu diren
|
bi
fenomenok aldatu egin dituzte giza harremanak.Lehena telebista izan da.Gurasoek eta seme alabek arreta gehiago jartzen diete pantailan ageri diren irudiei, eta elkarren arteko hizketa isildu egiten da.Ondorioz, familia bihurtzen da leku berean bizi den arrotz multzo bat.Bigarren fenomenoa Internet da.Telebista baino askoz hobea da, ikuslea ez delako pasiboa.Aktiboa da.Internet bidez pertsona asko... bere hutsegiteak onartzen dituena.Duela urte batzuk, alaba zaharrenak aurpegiratu zidan jende asko hartzen nuela kontsultan, hitzaldi asko ematen nituela, baina azkenaldian ez nuela denborarik berekin hitz egiteko.Begietara begiratu nion, besarkatu eta esan naion:
|
|
|
Musika eta moda geroz eta lotuago daude, desfileetan ez ezik, publizitatean nahiz ekitaldi ezberdinetan eskutik helduta joan ohi diren
|
bi
fenomeno direlako. Baina musikaren eta modaren arteko maitasun istorioa aspaldikoa da nahiz eta argi egon denborarekin indarra hartzen ari dela.
|
|
|
Horrela esan du Eduardo Rodriguezek, Bizkaiko Astronomia Elkarteko idazkariak. Horiez gain, beste
|
bi
fenomeno aipagarriren berri eman dio eitb.com beste ozar izar bat (Hego Delta Akuaridak, uztailaren 3tik abuztuaren 15era), eta udako gauak Jupiter planetak gurekin igaroko dituela.
|
|
|
Narratzailea: (OFF) Urtero, naturako
|
bi
fenomeno primitiboenen eta geldiezinenen erasopean egoten dira Taipeiko jendea eta bertako eraikinak.
|
|
|
Kaseina konglomeratuak ere hein batean suntsitzen dira, eta zatiak gantz globuluen gainazalean itsasten dira.
|
Bi
fenomeno horiek emultsioa egonkortzen dute, dekantazioa eta koaleszentzia atzeratuz (elkartzeko edo urtzeko gauzen propietatea). Homogeneizazioak esnearen trinkotasuna hobetu, zuritasuna handitu eta liserigarriago bihurtzen ditu, liserigarriagoak baitira lipasak (koipeak hautsi eta digestioari laguntzen dioten entzimak) hobeto sartzen baitira emultsio meheago batean.
|
|
|
Itxuraz egoerari buelta eman diote. Baina aipatu
|
bi
fenomenoak gertatu ziren batera: batetik, Red Bullek hobera egin zuen, eta, bestetik, Buttonek ez zuen pneumatikoekin asmatu.
|
|
|
Esana utzi dugunez, bada, aurreko
|
bi
fenomenoek zuzenean eragiten diote euskararen erabilerari. Ikus dezagun zergatik.
|
|
2010
|
|
|
Arrantzara lagunduko ditu Bi Errepidean saioak, Amezketara, Iker ume zeneko garaiak gogoratzeko tokirik aproposena baita hori. Aita edo semea,
|
bietan
fenomenoena zein den aztertu ezinik emango dute saio guztia. Baina era berean ezin ahaztu, Iker bera seme ez ezik, aita ere badela.
|
|
|
pertsona izen ordainei eta berbaldi ekarriari. Pentsatzen dugu
|
bi
fenomenook sermoia ezaugarritzeko gune onak direla. Baina teoriaren operatibizazioaren auzia agertzen zaigu berriz:
|
|
|
Azken honi eduki erreferentziala ere dei geniezaioke. Horrenbestez, hiru pauso horiek emanda, aztergai diren
|
bi
fenomenoak, marka arrasto izatetik, dimentsio sozio diskurtsiboraino aztertzen dira. Bide osoa egin nahi da.
|
|
|
Hirugarrenik, informazio diskurtsiboa esatean, mintza-praktika moduaz ari gara, diskurtsoko erregularitateez, polifonia mekanismoez eta abar. Bibliografia zabalena
|
bi
fenomenoen deskripzioaren eta funtzioaren gainekoa da (pertsona izen ordainen balio gramatikalak, eta abar). Baina oso urria da berbaldi ekarriaren alderdi interaktiboei buruzko bibliografia, eta eskasagoa oraindik beraren alderdi sozio diskurtsiboen gainekoa.
|
|
|
Aztergai ditugun
|
bi
fenomenoak, bai pertsona izenordainen eta baita berbaldi ekarriaren erabilpena, esatari bakoitzaren gurarien arabera geratzen dela pentsatzen da. Hau da, esatariak nahi duen erara, indibidualki zein erretorikoki?
|
|
|
Hau da, esatariak nahi duen erara, indibidualki zein erretorikoki? bideratu ohi duela
|
bi
fenomenoon erabilpena. Uste hori oso zabaldua da, bistan da.
|
|
|
Gramatikariek koordinazio eta subordinazio terminotan azaldu ohi dituzte aipatzen ari garen
|
bi
fenomenoen desberdintasunak. Estilistika, bere aldetik, estilo zuzenaz eta zehar estiloaz mintzatu ohi da.
|
|
|
Batetik, tartekiaren egitura den modukoa izanik, erraztu egiten du segmentu baten bi alboetako errepikapena. Erraztasun hori handiagoa da aditzak balio markatzaile hutsa edo fatikoa badu (Blanche Benveniste 1988, in Claquin 1993) Kasu horietan, ederki ezkontzen dira
|
bi
fenomenoak, hots, aditzaren tarteki posizioa eta ispilu jokoa. Are gehiago, segmentu bat errepikatzeak baieztatu eta sendotu egiten ditu ikuspuntuen erreziprozitatea eta konplizitatea.
|
|
|
4 moduluan interakzio sozio diskurtsiboaren
|
bi
fenomeno aztertu dira: pertsona izenordainak eta berbaldi ekarria.
|
|
|
Interakzio sozio diskurtsiboak atzemateko leku pribilegiatuak, hain zuzen.
|
Bi
fenomenoon azterketari ekiteko, Roulet et beste (2001) autoreei jarraikiz, hizkuntza unitateen barruan hiru informazio iturri bereizi dira: linguistikoa, > eta diskurtsibo erreferentziala.
|
|
|
Bizia bera hori omen da: zabaldu bildu joan etorriko mugimendua; unibertsoaren garapena, urtaroak, eguna eta gaua, bihotzaren taupadak eta arnasketa bera dira, adibidez,
|
bi
fenomeno horien adierazpena. Biziak bi mugimendu horien arteko oreka behar du osasuntsua izateko, eta euskal kultura ere osasuntsua izango da, bizia bezala, baldin eta bi mugimendu hauen arteko oreka badago:
|
|
|
|
Bi
fenomeno prozesalen ondorioa izan daiteke: uzi metaketa edo auto metaketa.
|
|
|
Baina bestetik, kolagenoaren gelatinizazio ona burutzeko justu kontrakoa behar da, hots, egosketa tenperatura baxua eta denbora luzea. Hori dela-eta, egosketa kondizio hobezinak lortzeko
|
bi
fenomeno horiek bateratu eta orekatu egin behar dira. Beraz, egosketa denbora hobezina da jakiaren barruan 70 ºC lortzeko gutxieneko denbora.
|
|
|
Kobrantzen kudeatzailea. Krisi ekonomikoa eta berankortasunaren hazkundea
|
bi
fenomeno paraleloak dira. Ordainketei aurre egiten ez dieten enpresen eta pertsonen kopurua handitu egin da.
|
|
|
Aldaketak nabarmenak dira, eta zaila da azalpen sinple bat aurkitzea, oso hurbileko eremuetan alde handiak baitaude, autoreek adierazten dute. Infradiagnostikoan eta infra atratamenduan ere desberdintasun geografikoak daude, BGBKn oso ohikoak diren
|
bi
fenomeno. Infradiagnostikoen batez bestekoa %73koa da, eta aldakortasuna Madrilen handienetik (%82) gutxienekora doa Requenan (%58, 6).
|
|
|
Urte gutxitan, mazedoniar erregeak Mediterraneotik Indora eta Egiptotik Siriara zabaltzen den inperio zabal bat osatzen du, eta 323 urtean Mazedoniako erregea hiltzen denean, Greziak mundu ezagun osoan zehar harreman ekonomiko, politiko eta kulturalak areagotu ditu, eta mende askoz nagusia izan den polis sistema betirako desagertu dela esan daiteke. Polis sistemaren desagerpenarekin batera,
|
bi
fenomeno berri sortzen dira, alegia hiri-gune handien osatzea eta kosmopolitismoaren sentimendua, hurrengo mendeetan mundu ikuskera berria baldintzatuko duten fenomeno garrantzitsuak. Garai helenistikoaren amaiera 30 urtean kokatzen da, Augusto enperadoreak Kleopatraren ejertzitoak menperatu ondoren Egiptoko erreginak bere buruaz beste egiten duenean.
|
|
|
Wittgenstein (1958) da lehenik aipatuko duguna, hain zuzen, bere" hizkuntza joko" eta" bizitza forma" kontzeptuek —beroriek hizketa ekintzen adierazle diren heinean— hizkuntzaren ikuspuntu pragmatikoa abian jartzen dutelako: " Hizkuntzak eta berarekin loturiko ekintzek osatzen duten multzoari", honela gure autorea," hizkuntza joko deituko diot", beti ere" espresio horrek agerian utzi behar duelarik hizkuntza hitz egitea, egiaz, jarduera edo bizitza forma baten parte dela" 51 Kontua da, bada," hizkuntza eta errealitatea" ez direla
|
bi
fenomeno paralelo —Agustinek uste zuen bezala52—, eta, hortik abiatuz, Wittgensteinek kontzeptu horiek erabiltzen dituela, labur esanda, hizkuntza fenomenoaren berezko dimentsio dinamikoa eta soziala agerian jartzeko. Finean," hizkuntza jokoa" eta" bizitza forma", honela Camps, jarduera linguistikoaren" metafora egokiak" dira, hain zuzen," jokoa beti arau batzuen arabera gauzatzen delako" eta" jokatu ahal izateko —arauak ezagutzeaz gain— nola jokatzen den ere jakin behar delako" 53 Baina Wittgensteinek ez ditu biak —arauen ezagutza eta jokatzea bera— maila berean ikusten, baizik eta —Humboldtek aspaldi bezala— lehentasuna ematen dio bigarrenari.
|
|
2011
|
|
|
Arturo Apraiz tektonikan adituari eta Arantxa Aranburu Atapuercako ikertzaileari ikerketa horri buruz galdetuta,
|
bi
fenomeno horien artean lotura askoz apalagoa izan daitekeela erantzun dute. Ezin da esan tektonikoki aktiboak diren eremuak aukeratzen zituztenik beren bizilekuak ezartzeko dio Apraizek.
|
|
|
Hala, 2000ko maiatzaren 25ean, Hautazko protokoloak onartu ziren; horiek Hitzarmenaren artikuluei gehitzen zaizkie, eta hura osatzen dute. Protokolo horiek
|
bi
fenomenori aurre egitera daude bideratuta, nagusiki:
|
|
|
Aipatutako hiru kapituluetan arreta berezia jarri dugu izaera desberdineko
|
bi
fenomenotan: alde batetik, hizkuntzaren batasun prozesuan, aditu euskaldunen lehen trinkotzea ekarri zuelako, eta goi mailako euskarazko erregistroaren sorrerarekin oso lotuta egon zelako; eta bestetik, unibertsitate eta goi mailako ikasketa zentroen sorreran eta finkatzean, hola, egile euskaldunen formazioan eta komunitate zientifikoaren sorreran eduki zuten (edo eduki ez zuten) eragina agertzeko.
|
|
|
Bide oro beti da berbide, bost axola beste batek aurretik egina duen ala ez, Wittgenstein, bide ingeniari, pentsamenduaren topografo, eromenari lubakiak eginez hitzaren eromenari, hitzaren ez hitzaren lubakitik tiroka bide oro beti da berbide, eta lehen abiapuntuan ez dago pentsamendurik, amildegi beldurgarria baizik, eta, beraz, orduan, bide oro ez da berbide baizik eta ez bidearen berbide edo jainkoaren hedapena, Hegel: ...gabe, baina Nietzschek jatorrian jatorriaren jatorria nahi du, [ez iturririk eza, jatorrira itzuli beharra, Sokrates bide nahaslearen [aurrekoetara gizakion diskurtsoa fartsa handi bat da azpiko argitasun erabatekoa estaltzen duena; argi iturririk gabeko argitasuna edo jainkoaren argitasuna biak bat bera dira niretzat, baina ez Hegelentzat, [ez Nietzscherentzat, elkarren kontrako bidetik biak ala
|
biak
fenomenoen azpian ez dago ezkutuko errealitate [benetakorik, Nietzsche, oinarririk gabeko bilakaera agortezina da bizitza, izan eta kito, bost axola badena baden, izan eta kito eta hizkuntzak adierazten du izatea, esanez baikara, Txinan eta Indian besterik badiote ere, esan ala ez izan, eta ez izanez esan daiteke izatearen argi isla ttipi bat gauzen azkenburuko izaera/ ez izaera aurkitzeko [ahale...
|
|
2012
|
|
|
Bi eredu horiek kontrajartzen zituen eskemak problema asko ematen ditu gaur egungo sorkuntza kulturalak sailkatzeko: urte asssko pasa dira ekoizpen kulturala prozesu industrial bihurtu zenetik, eta hori gertatzearekin batera herriarena zen kultura eta eliteena,
|
biak
fenomeno berri batek irentsi zituen: " masa kultura" k.
|
|
|
Eta, ikertzaileen ustez, bata gertatzeak bidea ireki zion besteari. Edonola ere, hipotesi erakargarria izanagatik,
|
bi
fenomenoak denboran bat etortzea ez da aski kausa efektu erlazioa frogatutzat emateko. Geology aldizkarian argitaratu dituzte emaitzak.
|
|
|
Krakena ikusi eta bizirik jarraitzeko aukera izan duten gizaki bakanek beti aipatzen dituzte
|
bi
fenomeno: piztia agertu aurretik itsasoan sortzen den burbuila zurrunbiloa eta itsasoaren kolore ilun erabatekoa (krakenaren tintaz, agidanean).
|
|
|
Bada Laurinen lan honetatik gure lanera ekarri behar dugun beste ideia nagusi bat ere: Laurinek egitura parentetiko motak zehazteaz gain, egitura parentetikoekin aldez edo moldez lotzen dituen
|
bi
fenomenoen berri ematen digu: argudio antolamenduaren eta polifoniaren berri, hain zuzen.
|
|
|
Borja eta Castells-en iritziz1, urbanizazio orokorreko mundu baterantz doagizateria eta mundu horretan hiriguneen inguruan antolatutako sistemaren parteizango dira landa inguruneak ere. Gizartea antolatzeko lurralde eredu gisahiriak desagertzea ekar lezakeen prozesuaren oinarrian
|
bi
fenomeno dauzkagu: informazioari lotutako iraultza teknologikoa eta ekonomiaren eta komunikazioarenglobalizazioa.
|
|
|
Aipatuenak eta ikertuenak izan dira orain aitatu ditugun bi estetika musikalhoriek, baina gaude,
|
bi
fenomeno diferente baino gehiago, prozesu berean kokadaitezkeen eboluzio eta mutazio estetiko konplexuagoen islak direla. Euskalpop musika Euskal Herria eta euskal kultura aldarrikatu eta eraiki nahi dituengizarte mugimendu horren manifestazio estetikoa da, eta, beraz, mugimenduarengorabeheren arabera aldatzen doa, eta aldi berean, eta hauxe oso inportanteada fenomeno kulturalak aztertzean?
|
|
|
Aipatuenak eta ikertuenak izan dira orain aitatu ditugun bi estetika musikalhoriek, baina gaude,
|
bi
fenomeno diferente baino gehiago, prozesu berean kokadaitezkeen eboluzio eta mutazio estetiko konplexuagoen islak direla. Euskalpop musika Euskal Herria eta euskal kultura aldarrikatu eta eraiki nahi dituengizarte mugimendu horren manifestazio estetikoa da, eta, beraz, mugimenduarengorabeheren arabera aldatzen doa, eta aldi berean, eta hauxe oso inportanteada fenomeno kulturalak aztertzean?
|
|
|
Gaitasuna ergo patua dinamikak funtziona dezan beste
|
bi
fenomeno hauek ere funtsezkoak dira: naturalizazioa eta indibidualizazio psikologikoa.
|
|
|
batetik, enplegatzaileek beren aldeko aberaste eta botere politikak sendotzen dituzte eta, bestetik, nukleoko enplegatuek beren interesak defendatzen dituzte, gainerako langileenak kaltetuz. Polavieja k (2003)
|
bi
fenomeno horiek sustapen efektu eta eta amortiguazio efektu izendatu ditu, hurrenez hurren. Edonola ere, hirugarren efektu bat ere badagoela esango genuke:
|
|
|
|
Bi
fenomeno berri gehitu behar zaizkio horri guztiari: batetik, lehertu egin da Txinako etxebizitzen burbuila, nahiz oraindik ikusteko dagoen nolakoa izango den erorialdia, hondamendira eramaterainokoa edo geldiagoa.
|
|
|
Berriz aurkitutako hizkuntza, aldiz, familia batean euskararen transmisioan eten bat egon denean eta plangintzaren ondorioz belaunaldi gazteenek" haien hizkuntza" (Lafont en terminologian) berriz eskuratu dutenean gertatzen da; edota, immigranteen kasuan eta historikoki erdaldunak izan diren familietan, hiztunek euskara ikasi dutenean, besterik gabe. Eremu geografiko jakinekin identifikatu izan ohi dira
|
bi
fenomeno horiek Euskal Herrian.
|
|
|
Unibertsaltsasunaren eta kultur identitate partikularraren arteko tentsioari dagokionez, atxekimendu burugogorrak (itxuraz bakarrik kontraezarriak diren)
|
bi
fenomeno erakusten ditu, aldi berean. Bat:
|
|
|
Baneki... Nik uste, Iparraldean badira
|
bi
fenomeno inportante. Lehena, euskaldunen kopurua nola murriztu den, hori izugarria da.
|
|
2013
|
|
|
Esaterako, gorputz bat bero dagoenean, zergatik handitzen dira molekulen abiadura eta energia zinetikoa? Badirudi
|
bi
fenomeno dauzkagula: batetik, berotasuna eta, bestetik, molekulen abiadura eta energia zinetikoa.
|
|
|
batetik, berotasuna eta, bestetik, molekulen abiadura eta energia zinetikoa. Baina, esan bezala,
|
bi
fenomeno horiek harreman estua dute. Zergatik?
|
|
2014
|
|
|
euskara erabiltzeko joeraz, eta gogoetarako joeraz. Bata eta bestea elkarreraginean garatzen dira, bai taldean eta bai norbanakoengan, eta
|
bi
fenomenoek elkarri eragiten diote. Gazteak JKko kide dira, besteak beste, elkarren artean euskaraz hitz egiten dutelako eta elkarrekin hausnartzen, gogoetatzen eta eztabaidatzen dutelako.
|
|
|
Hau da, mantendu egin zen immigrazioa, ahulago gertatzen bazen ere, eta, bestalde, bereziki altua zen jaiotze tasa.
|
Bi
fenomeno horien ondorioz oso baxua zen biztanleriaren bataz besteko adina. Hurrengo bi hamarkadetan, aldiz, oso bestelako datuekin egiten dugu topo.
|
|
|
Korrosioa eta metaketa aurreikusteak, eta ahal den heinean,
|
bi
fenomeno horien aurkako babes neurriak hartzeak diru asko eta asko aurrezten lagun dezake; izan ere, ekipoen, elementuen edo gailuen bizitza erabilgarria luzatzen ez ezik, erabilera eta zerbitzu segurtasuna areagotzen lagun dezakete. Esan gabe doa, fenomeno horien bien aurkako babes sistema bat planifikatzeko ezinbestekoa dela korrosio eta metaketa fenomenoen ezagutza sakona izatea.
|
|
|
Maiz nahastu egiten dira goranzko ilargia eta ilgora.Izan ere,
|
bi
fenomeno horiek erabat desberdinak dira.Hala, ilargia ilgoran eta beherantz egon daiteke aldi berean.
|
|
|
Ohar gainera biegituretan joera bera ikusten dugula, erran nahi baita, kontrol egitura aukera bakarraizateko joera. Interesgarria litzateke ikustea
|
bien gibelean
fenomeno bakarra den, etahala bada, nola esplika daitekeen. Hori baino lehenago ere, ikusi litzateke eaPROdun TZE adjuntuak onartzen dituzten hiztun guztiek PROdun TZEKO osagarriakere dituzten, eta alderantziz, PROdun TZEKO osagarriak dituzten hiztunek PROdunTZE adjuntuak ere dituzten.
|
|
2015
|
|
|
Materiaren mugimendua kontzentrazio gradiente batengatik sustatuta badago, difusio molekularra deitzen diogu.
|
Bi
fenomeno hauen konbinazioari Soret efektu bezalaezagutzen da (Platten (2006)).
|
|
2016
|
|
|
Orduan edota, immigranteen kasuan zein historikoki erdaldun izan diren familietan hiztunek euskara ikasi dutenean, besterik gabe. Eremu geografiko jakinekin identifikatu izan ohi dira
|
bi
fenomeno horiek Euskal Herrian.
|
|
|
Halako gogoetarik ez zen egiten orain dela gutxi arte», adierazi du soziolinguistak.
|
Bi
fenomenoei erreparatu behar zaiela uste du. «Bilakaera horiek ez dute batak bestea ordezkatzen; bakoitzak bere izaera du, eta bere funtzioa bete behar du».
|
|
|
|
Bi
fenomeno gertatzen ziren. Antzerkiak, testuak, herriz herri ibiltzen ziren, testuak herri desberdinetan landuak ziren eta herriko taldeak berak ematen zuen antzerkia, edo bestela talde batek antzerki bat lantzen zuen eta hori erakusten zuen herri desberdinetan.
|
|
|
Bizimolde komunitarioan herronka edo maila diferentziatuak sumatzen dira, dominazioa eta menpekotasuna, lehia, liskarra, ariera planifikatu koordinatuak, kooperazioa, etab., hemen
|
bi
fenomeno nabarmendu genezake: hierarkia eta sexua.
|
|
2017
|
|
|
Alan Macfarlanek iradoki zuen lehenengoz lotura esanguratsu bat izan zitekeela Essexen lurrak itxituran sartzearen eta inguru horretako sorgin ehizaren artean, baina bere esanak zuzendu zituen gero (Macfarlane 1978). Dena den, ezin da zalantzan jarri
|
bi
fenomenoen arteko lotura. Ikusi dugunez (2 kapitulua), lurraren pribatizazioa faktore garrantzitsua izan zen, zuzenean zein zeharka?
|
|
|
Halako zerbait gertatu zen Alemania hego mendebaldean, Nekazarien Gerra amaitu eta bi hamarkadara sorgin ehiza hasi zenean. Gai horri buruzko idatzietan, Erik Midelfortek baztertu egin du
|
bi
fenomeno horien arteko lotura (Midelfort 1972: 68).
|
|
|
Joputza V. eta VII. mendeen bitartean garatu zen Europan, Erroma inperialeko ekonomia eraikitzeko oinarri izan zen esklabo sistema erori ostean; hau da, elkarri lotutako
|
bi
fenomeno izan ziren. IV. mende aldera, Erromaren lurraldeetan eta estatu germaniko berrietan, lur jabeek lursail bana eta nork bere familia izateko eskubideak eman behar izan zizkieten esklaboei, haien matxinadei eusteko eta haien, basorako?
|
|
2018
|
|
|
|
Bi
fenomeno global geldiezin
|
|
|
Eta horri esker, bertsolaritzarentzat arrotzak ziren guneetako ikuspegiak txertatu dira plazan, eta ikuspegi horiek txertatu izanak oraindik gehiago errazten du bertsolaritzarako sarbidea. Uste dut
|
bi
fenomenoek elikatzen dutela elkar.
|
|
|
Beraz,
|
bi
fenomeno nagusi ditugu XIX. mendeko migrazioekin loturik. Alde batetik, gazteen migrazio industriaurrekoa; bestetik, landa eremuaren krisiarekiko lotuta dagoen migrazioa.
|
|
|
Euskal Herrian ETA (Euskadi Ta Askatasuna) eta CCOO (Langileen Batzordeak) izan ziren frankismoan sortutako
|
bi
fenomeno garrantzitsuenak, diktaduraren aurka borrokatu ziren eragile nagusiak. Biek haustura demokratikoa aldarrikatu arren, azkenean erakunde independentista eta sozialista zein bere inguruan hedatu zen mugimendu politikoa izan ziren erreformak bereganatu ez zituen ia bakarrak.
|
|
|
hau da, jaiotze tasa oso altuak; heriotza tasak altuak ere bereziki jaio berri eta haurtzaroan; bizi itxaropen laburra, nahiz eta adin batetik aurrera bizirik iraunez gero, bizitza luzera handiko itxaropenik izan, batik bat herri xehetik goragoko geruza sozialetan eta arrisku fisiko gutxiagoko lanbideetan.
|
Bi
fenomenok deitzen diote arreta gaurko ikusleari: gizonezkoen tasa altua (114 gizon ehun emakumeko erresuma osoan XV. mendeko laugarren hamarkadako inkesta baten arabera), eta nerabe gehi gazte gutxi 11 eta 29 urte bitartekoen artean (askoz haur gehiago 0 urte bitarte, eta askoz heldu gehiago 30 urtetik gora).
|
|
2019
|
|
|
exotikotzat hartzea, ertzetik abestea, espazio propioak sortzea... Horrez gain, plazan sartze hori modu kolektiboan ulertzea da
|
bi
fenomenoak batu ditzakeen beste ideia bat. Hala ere, Zubirik argi du desberdintasun nabarmenak daudela:
|
|
|
familia batean euskararen transmisioan eten izan delarik eta gero, plangintzaren bidez, belaunaldi gazteenek berriz eskuratu dutenean" haien hizkuntza" (Lafont en terminologian) gertatzen da. Immigranteen kasuan eta historikoki erdaldun izan diren familietan, aldiz, hiztunek ikasi egin dute euskara, besterik gabe. azken multzo hori termino ideologikoetara eramaten bada, autore batzuek egiten duten moduan," berriz aurkitutako" multzoan sar daitezke10 eremu geografiko jakinekin identifikatu izan ohi dira
|
bi
fenomeno horiek euskal herrian. une historikoaren arabera bi indarrak norabide berekoak izan dira, edota elkarren kontra jardun izan dute. garai historiko jakin batzuetan, euskararen kontrako hizkuntza plangintza egin izan da, berariaz eta ondo jakinaren gainean edo bide batez, albo emari gisa. mintzajardunaren inertziak euskararen alde egin izan du, aldiz, oro har. Beste une historiko batzuetan alderantziz gertatu izan da:
|
|
|
Arestian esandakoa errepikatuz, Espainiako beste toki batzuetan ez bezala, Hego EuskalHerrian ezker iraultzaileak gizartean sustraitze ahalmen handia zuen, eta gainera, langilemugimenduak aparteko dinamismo eta konfliktibitate maila erdietsi zuen. Dituztenberezitasunengatik,
|
bi
fenomeno hauen arrazoietan sakontzea interesgarria litzateke. Alderdiiraultzaileen sustraitze zabalaren eta langile mugimenduaren dinamismoaren arteko harremankausalik egon al zen?
|
|
|
nekazaritzak eta industriak hainbesteko grinaz ekin (tdtig) diote basoak suntsitzeari, ezen horiek babesteko egindako saiakera oro hutsala izan baita hondamendiaren aldean (Marx, 1968, II, 247). Hain zuzen ere, lotura zuzena ezartzen du
|
bi
fenomenoen artean —basoen narriadura eta lurrena— Natuaren Dialektika laneko pasarte batean, Friedrich Engelsek kafe ekoizle espainiarrek Kubako basoetan eragindako suntsipena eta horrek eragindako lur akidura erabiltzen ditu adibide gisa," egungo ekoizpen mota" k epe luzera begiratzeko duen ezintasuna eta jarrera harraparia, eta ekoizpen mota horrek natura ingurumenean dituen...
|
|
2020
|
|
|
Gauza asko eragin zituen sarean pandemiak, baina denetan nagusi
|
bi
fenomeno: IKTen unibertsalizazio eta normalizazio masiboa eta komunikabideen kontsumoen hazkunde esponentziala.
|
|
|
Joko zelai horretan agertu zen COVID testuingurua azeleratzera. Gauza asko eragin zituen sarean pandemiak, baina denetan nagusi
|
bi
fenomeno: IKTen unibertsalizazio eta normalizazio masiboa eta komunikabideen kontsumoen hazkunde esponentziala.
|
|
|
Artikulu honen ataletan adierazi den bezala, itxialdiak iraun bitartean, orokorrean denok jo genuen hiperkonexiora, nola Euskal Herrian, hala Italian, Ipar Europan, Txinan, Hego Korean, Zelanda Berrian edota kontinente amerikarrean.
|
Bi
fenomeno nagusitu ziren nabigazio birtualean: alde batetik, egoeraren larritasunak akuilatuta, herritarrek nabarmen areagotu zuten haien informazio kontsumoa, gertatzen ari zena ulertzeko albiste bila jo zuten bereziki euskarri digitaletara eta online zerbitzuetara.
|