|
2004
|
|
|
Ariketa egin aurretik, xurgapen geldoko karbohidrato (pasta, patata, ogia, arroza…) ugari dituzten elikagai solidoak eta likidoak kontsumitu behar dira, elikagai integralak saihestuz, zuntzak beherakoa eragin baitezake. Koipetan eta proteinetan aberatsak diren elikagaiak ere saihestu behar dira,
|
bi
elikagai horiek ez baitute lagunduko odolean behar den glukosa maila mantentzen. Ariketa fisikoa egitean, komeni da xurgapen azkarreko karbohidrato ugariko elikagaiak hartzea (edari azukretsuak, zereal barratxoak…), odolean glukosa maila ona izateko.
|
|
2006
|
|
|
Boniatoa, patata bezala, tuberkuluen taldekoa da.
|
Bi
elikagai horiek formaren eta tamainaren arabera bereizten dira, baina batatoarekiko alderik handiena zapore gozo bereizgarria da. Batataren, kamotearen edo patata gozoaren aldaera bat da.
|
|
2007
|
|
|
Halaber, funtsezkoa da proteinak hazkunde eta garapen organikorako erabili ahal izateko behar den kaloria irenstea. Haurdun dauden nerabeen kaltzio eta burdin beharrak biltzeko, ezinbestekoa da zainketa berezia,
|
bi
elikagai horiek gutxi irensten direlako. Gomendatzen da 1600 mg kaltzio hartzea hazten ari diren nerabe haurdunentzat, eta hori litro bat esnez edo elikagai baliokideez (jogurta, gazta edo mamia) estaltzen da.
|
|
2009
|
|
|
A bitamina ugari du eta muzilagoak ere bai (zuntza);
|
bi
elikagai horiek mukosa birsortzeko gai dira, eta horixe behar izaten du eztarriko narritadurak.
|
|
2010
|
|
|
Horrez gain, ekoizpen eredu berriak erabili beharreko ur eta elikagaien kopurua murriztu egiten du. Gainera, aeroponiaren bidez, landareak bere garapenaren une bakoitzean behar dituen
|
bi
elikagai horien kopurua zehaztu dezakete eta, horrela, ekoizpen jasangarriagoa egiten dute.
|
|
2012
|
|
|
Osasunerako Mundu Erakundearen esanetan (OME), egunean 400 gramo baino gehiago hartu behar dira
|
bi
elikagai horien artean, baina Europan ez dira iristen.
|
|
2013
|
|
|
Arrozak, aldiz, bi aminoazido horiekin laguntzen du, baina lisina eta isoleuzina falta zaizkio. Logikoa da,
|
bi
elikagai horiek hartzean, beren defizitak eta ekarpenak konbinatzea eta, azken batean, proteina osoen iturri izatea. Nola konbinatu elikagai begetalak?
|
|
|
Hala ere, ez dago kopuru jakin bat kopuru horretatik gora janariari dagozkion kalteak ondo zehaztuta daudela, eta, beraz, zaila da kopuru gomendatua edo gehieneko kontsumo mugak ezartzea. Nolanahi ere, kontuan hartu behar da txokolatea azukreetatik eta koipeetatik abiatuta kaloria gutxi ematen dituen elikagaia dela, eta, gure bizimodua oso aktiboa ez bada (bai lanean, bai aisian), erraz gainditzen direla bai energia kontsumitzeari dagokionez, bai biztanle gehienek gehiegi kontsumitzen dituzten
|
bi
elikagai horiek.
|
|
|
fruta hozkailuan zatitu eta gorde. Gomendagarria da fruta azidoren bat sartu Adibidez, laranjek zuku gehiago ematen diote mazedoniari, eta, gainera, beste fruitu batzuk (sagarra, esaterako) belztu ez daitezen laguntzen dute. Mazedonia prest dagoenean, jogurtarekin ere hartu. 3 Fruta eta esne irabiakiak Fruta eta esnea. Haurren dietarako funtsezkoak diren
|
bi
elikagai horiek konbinatuta, haurrek gustukoen duten edarietako bat sortzen da: etxeko ehizaldia. Haurren dietarako funtsezkoak diren esne fruten errezetak dira haurrek gehien atsegin dituzten edarietako bat.
|
|
|
Eta frutarekin konbinatzen bada, errezeta osasungarria eta aberatsa izango da.
|
Bi
elikagai horiek prestatzeko ideia original bat da bakun batzuk egitea. milorriak. Egiteko, nahikoa da moztu gazta eta fruta xerra mehetan (zartaginean bira eta bira pasa daiteke, samurrago jar dadin).
|
|
2017
|
|
|
Azken hiru urteetan, gainera,
|
bi
elikagai horiek ez dute bilakaera bera izan.
|
|
|
Lan zientifiko horien ondorioz, 2013an ECSAfEsEFOOD europar proiektua sortu zen. Horren bidez, kontsumitzaileei
|
bi
elikagai horiekin lotutako onurak eta arriskuak ulertzen laguntzeko gida bat garatu da. Arrain eta itsaskien poluzioak izan ditzakeen arriskuak murrizten laguntzeko aholkuak ematen dira.
|
|
2019
|
|
|
Behi esnea eta arrautza dira elikagaiak alergia gehiago eragiten dutela haurrengan Mendebaldeko herrialdeak, asko kontsumitzen dutelako adin talde honetan. «Hala ere, gehienek tolerantzia garatzen dute haurtzaroan, Beraz,
|
bi
elikagai horiek oso gutxitan helduengan erreakzio alergikoak eragiten dituzte», aditua argitzen du. Sukaldaritzak zerikusi handia du alergiekin Tokiko ohiturak eta gastronomia lagungarri izan daitezke elikagaiekiko alergia patroi batzuk, gehiago kontsumitzen dute.
|
|
|
Mendebaldeko herrialde guztietan, behi esnea eta arrautza dira alergiarik gehien eragiten duten elikagaiak, adin talde horretan asko kontsumitzen baitute. «Hala ere, gehienek haurtzaroan tolerantzia garatzen dute, eta, beraz,
|
bi
elikagai horiek nekez eragiten dute helduengan erreakzio alergikorik», argitu du adituak.
|
|
2021
|
|
|
haurren %80k gainditzen dute alergia”, erantsi du adituak.
|
Bi
elikagai horiek, esnea eta arrautza, eragiten diete elikagaiei alergia gehien bost urtetik beherako haurrei. Zorionez, lehen haurtzaroan desagertu ohi dira, gariari eta sojari egindako alergiarekin gertatzen den bezala.
|
|
|
Arrozak, aldiz, bi aminoazido horiekin laguntzen du, baina lisina eta isoleuzina falta zaizkio. Logikoa da,
|
bi
elikagai horiek hartzean, haien gabeziak eta ekarpenak bateratzea eta, azken batean, proteina osoen iturri izatea. Konbinatu landare elikagaiak Oinarrizko aminoazidoak behar adina lortzeko landare elikagaien osagarriak egitea zaila izan daiteke, lehen begiratuan.
|
|
2022
|
|
|
Arrautzak. Dituzten luteina eta muinoari esker, batez ere gorringoari esker, gure seme alaben errendimendua hobetzen lagun dezakete.
|
Bi
elikagai horiek oroimena indartzen eta neuronen osasuna sendotzen laguntzen dute.
|
|
2023
|
|
|
Gainera, proteinak (%2 – %3, 9) eta, zenbait kasutan, zuntza dituzte, eta horiek puntuazio positiboa dute. Hain zuzen ere,
|
bi
elikagai horien eduki handienak azaltzen du A puntuazioa. Baina horrek ez du esan nahi uxaldiak osasungarriak direnik.
|