|
2000
|
|
|
Azken multzoan
|
bi
egunkari ditugu, EL MUNDO eta EL PAIS, eta bi hauek HegoEuskal Herrirako egiten dituzten edizioak. Izan ere, lehen aipatu dugunez, hemenbertan egin eta argitaratzen diren egunkarien ondoan, badira beste pare bat, Madrilenateratzen direnak, honako hainbat orrialde berezi gehituz.
|
|
|
Azkenik, prentsa enpresa boluntarista hauek adibide eredugarritzat har daitezke, zeren zenbait proiekturen sustapena ziurtatzen baitute, hala nola, Paris eta Madrillotzen dituen eta Bordele eta Bilbotik igarotzen den AHT trena. Bi esperientzia komunoso ezberdinek erakutsi dute
|
bi
egunkari hauen bizitasun eta baliagarritasuna mugazgaindiko eremuan eta, zabalago, euro eskualdean:
|
|
|
Beraz, aurreko bi taulek erakutsi digutenez, albisteen kopuruaren aldetik, EUSKALDUNON EGUNKARIA eta GARAren artean ez dago ezberdintasun handirik, Euskal Herria irudikatzeko unean. Baina errepara diezaiogun orain albisteen edukiari: zeri buruz mintzatzen dira
|
bi
egunkari horiek herrialde edo eskualde bateko zeinbesteko albisteak aipagai dituztenean. Horretarako, albisteetako gertaera lekuakhartuko ditugu erreferentziatzat, eragite eremuarekin alde handirik ez baitute.
|
|
|
Ezberdina da, ordea, beste
|
bi
egunkari abertzaleen jarrera. Bata (GARA) ez Nafarroako Hobekuntza ezta Gernikako Estatutua onartu ez dituen mugimendu politikobaten babespean sortua delako.
|
|
|
|
Bi
egunkari horien arteko alderaketa egitean, jadanik Ipar Euskal Herriak bietantratamendu ezberdina duela ikusi dugu. Euskarazko egunkariak GARAk baino arretahandiagoa ematen dio Iparraldean gertatzen denari.
|
|
|
3 taulan azpimarragarria da, lehen lehenik, herrialde bakoitzean gertatutakoakislatzeko garaian
|
bi
egunkari horien artean dagoen antzekotasuna. Izan ere, osoberdinak baitira portzentajeak batean eta bestean.
|
|
|
Datuen aniztasunak ondorio orokorrak ateratzea zailtzen badu ere, joera batzuetanantzekoak agertzen zaizkigu berriro EUSKALDUNON EGUNKARIA eta GARA: Iparraldearekiko joeretan hain zuzen.
|
Bi
egunkarietan, Ipar Euskal Herrian gertatutakoak aipatzen direnean, bereziki kultura eta euskararekin lotutako gertaerak aipatzendira, mota honetako albisteak Iparraldetik jasotako berrien erdia baino gehiago direlarik (%51 euskarazko egunkariaren kasuan eta %54 gazteleaniazkoarenean). Kontuanhartu beharra dago, bestalde, mota honetako albisteek %21 eta %19 osatzen dutela biegunkari horietan, hurrenez hurren.
|
|
|
Horixe da 1 grafikoan ikus dezakeguna. Grafiko honen arabera,
|
bi
egunkari mota bereiz ditzakegu, Hego Euskal Herrian argitaratzen direnen artean. Batzuek izaera nazionala dute, hots Euskal Herri osora hedatzen dira?
|
|
|
EUSKALDUNONEGUNKARIA eta GARA.
|
Bi
egunkari hauek, aurrerago ikusiko ditugun aldeak dituztelarik, mundua dute bigarren erreferentzia eremu, eta gaur egun Euskal Herria barneanhartzen duten bi estatuak (Espainia eta Frantzia) ez dituzte erreferentzia eremu esangu
|
|
|
Gauza bera gertatzen da kirol gaietan: egunkari erregionalistentzat eta DEIArentzat herrialdetasuna bultzatzeko aukera da bereziki, beste
|
bi
egunkari abertzaleetanoreka handiagoa dagoelarik, eta baita Euskal Herriaren osotasuna azpimarratzeko joeraere.
|
|
|
Bisita gehien dituzten webguneenrank in g ean
|
bi
egunkari ekonomikoen on line bertsioak daude (OJD, 2000ko urtarrila): Expansion directo (16.016 kontsulta/ egunean) eta Cinco das (12.003 k/ e).
|
|
2001
|
|
|
Trenera igo orduko
|
bi
egunkari erosi ditut, El Heraldo eta El Universal, bidean irakurtzeko.
|
|
2003
|
|
|
Agiria" Segre"," El Punt"," El periodico"," Avui"," Regio7"," Diari de Balears"," Regio 7"," El 9 Nou"," El 9"," El 9 Punt" eta Vilawebek sinatu zuten eta komunikabide hauetan guztietan argitaratu zen. Sinatu ez zuten
|
bi
egunkarietatik bat Andorran egiten da, beraz, beste estatu batean, eta horregatik ez zuen sinatu, bere elkartasuna adierazi bazuen ere. " El Temps" edo" El Triangle" bezalako astekariek ere bat egin zuten manifestuarekin, baita era guztietako argitalpen lokalek ere.
|
|
|
Zumetaren obra New Yorken lehen aldiz, 2002ko amaierarekin batera, Haim Chanin galerian, eta zoritxarrez bertan izan ez banintz ere, bertara bildutakoek kontatzen duteha rritu egin zituela newyorktarrak Zumetaren lanak, ez zutela ezagutzen, eta bide txiki bat zabaldu dela Europazharatago, neurri handi batean artea ren hiriburu ere baden New Yorken. Merezitako bidaia, beraz, telebistan albistea ikusten ari nintzen bitartean, hemen Euskal Herrian
|
bi
egunkarik Zumetaren erreprodukzio bat zabaldu zutelaetorri zitzaidan burura, eta berehala eraman behar nuela gainera markoa jartzera, eta hortik pentsatzen abiatuta, ez galdetu nola, Durangoko azoka ere gainean zela hasi nintzen pentsatzen (azaroaren 10 inguruan inauguratuko zuten Zumetaren erakusketa New Yorken, gutxi gorabehera).
|
|
2004
|
|
|
Egoera hartan, orduan zeuden aipatu ditudan
|
bi
egunkariek esaten zutena ematen nuen aditzera. Egunkariek kontatzen zutena eta kontatzen ez zutena aditzera ematen hasi nintzen, poliki poliki.
|
|
|
Taberna goizeko 9etan irekitzen zuen arren, atsegin zitzaion aitari ordubete lehenago tabernan bakarrik gosaltzea,
|
bi
egunkari erosi ondoren: kirolari buruzkoa bata, Marca, eta orokorra bestea:
|
|
2005
|
|
|
Euskoiberistek komunitate zientifikoan ez dute inolako oihartzunik, aipatutako auziaren inguruan ez dutelako inolako ekarpen zientifikorik egin. Hala ere Roman del Cerro eta Alonso salbuespen dira,
|
biek
egunkarietan beraien ikerkuntza eta ondorioen dibulgazioa egiteko aukera izan baitute. Hori dela-eta, eta ez obren ekarpen zientifikoarengatik, arloko adituek plazara irten behar izan dute, liburuon gabeziak eta akatsak azaleratzeko.
|
|
|
–To, Antton; irakur egik –esan zidan Ixaskunek dendarakoan, eguneko
|
bi
egunkariak ematen zizkidalarik– Ziur nayagok interesgarri izango yakazala.
|
|
2006
|
|
|
Atzo Telekomunikazioen Nazioarteko Batasunak (UIT) aurkeztu zuen “Digital Life 2006” txostenak erakusten duenez, komunikabide digitalak dira munduan gehien erabiltzen direnak, telebistaren, irratiaren, egunkarien edo zinemaren gainetik. 18 eta 54 urte bitarteko pertsonek erabiltzen dituzte gehien komunikabide digitalak, 16 ordu inguru astean, eta 13 ordu telebistan, zortziak irratian,
|
biak
egunkari eta aldizkarietan, eta zinemarako ordu bakarra uzten dute. Bestalde, 18 urtetik beherakoek astean batez beste 14 ordu ematen dituzte komunikabide digitaletan, eta 12 ordu telebista, sei irrati eta bi ordu egunkari, aldizkari eta zinemetan.
|
|
2007
|
|
|
|
Bi
egunkariak, sami irrati nazionala eta telebistako albistegia hizkuntzaren eta kulturaren normalizazio prozesuan tresna garrantzitsuak dira, baita hedabide independenteek jokatzen duten rola ere," bai behintzat samiona bezalako demokrazia gazte batean", gaineratu du Heatta zuzendariak.
|
|
|
Batzar Orokorra egin eta biharamunean, Nafarroako
|
bi
egunkaritan argitaratutako informazioari aurre egiteko ohar bat kaleratu zuten, bi egunkari horietan «zentsuratuak» daudelakotz.
|
|
|
Batzar Orokorra egin eta biharamunean, Nafarroako bi egunkaritan argitaratutako informazioari aurre egiteko ohar bat kaleratu zuten,
|
bi
egunkari horietan «zentsuratuak» daudelakotz.
|
|
2008
|
|
|
Guk, zehazki, gure ikerketan, 9 telebista ikusteko eta 10 egunkari irakurtzeko ohiturak aztertu ditugu. Horietatik, bi telebista eta
|
bi
egunkari plazaratzen dira euskaraz. Gainerako guztiak erdara hutsez edo nagusiki erdaraz aritzen dira.
|
|
|
Txosten horietan ikusi ahal izango duzue, halaber, Zarauzko herritar gehienek (bi herenek edo) irakurri ohi dutela egunkaria egun arrunt batean, Diario Vasco dela irakurriena eta bigarren postua, berriz, Urola Kostako Hitza egunkariak betetzen duela, zeinak urte gutxitan toki nabarmena eskuratu baitu Zarauzko etxeetan. Ikusi ahal izango duzue
|
bi
egunkari horien atzetik datozela Berria, Gara, Diario de Noticias eta gainerakoak. Ikusi ahal izango duzue, gainera, datu horiek aldatu egiten direla herritarren sexuaren, adinaren, zonaldearen, lanbidearen, hizkuntza gaitasunaren eta beste hainbat aldagairen arabera.
|
|
|
Neke handia da euskalgintza ofizialaren jarduna beti auzipean edukitzea, espainiar estatuan ezarritako demokratikotasunaren epaiketapean, ETAren indarkeriaren eta terrorismoaren aurkako betiereko gaitzespen eskaripean. Ez Azkaratek eta ez Baztarrikak ez baitiote eskatu El Diario Vasco eta El Correo ko arduradunei (euskalgintzaren aldeko jarduerak ere egiten dituztenez) aitortza eta gaitzespena egin dezaten,
|
bi
egunkari horiek frankismoa, frankismoko edo frankismo ondoko heriotzak, torturak eta horien egileak babesteagatik, zuritzeagatik (gaur ere badira Guantanamo txikiak espainiar estatuan). Hedabide horiek eta beren arduradunek inoiz ez dute kondena hori egin eta horiei ez diete deus eskatzen.
|
|
2009
|
|
|
Mariano Ferrer zuzendari zuen proiektu hark abertzale guztien bilgune izatea zuen helburutzat, baina, Deiak aurre hartu zionez, soilik abertzale batzuen egunkari izatera kondenatuta zegoen hastapenetatik. Horrez gain, eta
|
bi
egunkarien arteko lehiaren ondorioz, lehen urteak oso gogorrak izan ziren Eginentzat, EAJren babes ekonomikoa galduta lanak izan baitzituzten gastu guztiei aurre egiten. Ezin ahaztu, era berean, egunkari horren baitan izaniko barne liskarrak (Euskadiko Ezkerrarekin lerraturiko hainbat kazetarik alde egin zuten egunkaritik liskar horien ondorioz).
|
|
|
“Hiperherria” deitzen zaio horri. Madrilgo bi komunikabide aholkularik, Luis de la Cruzek eta Arturo Muñozek, Intropía.org enpresaren sortzaileek, fenomeno hori aprobetxatzearen aldeko apustua egin dute, eta auzoko
|
bi
egunkari digital kaleratu dituzte Madrilen: Somos Centro eta Somos Malasaña.
|
|
|
Zer dira eta zein da haien helburua? Oso tokiko
|
bi
egunkari dira, Madril erdialdeko auzoetakoak. Gure ustez, horrelako lehen esperientzia da Espainian.
|
|
|
Neke handia da euskalgintzaren jarduna beti auzipean edukitzea, espainiar estatuan ezarritako demokratikotasunaren epaiketapean, ETAren indarkeriaren eta terrorismoaren aurkako betiereko gaitzespen eskaripean. Ez Azkaratek eta ez Baztarrikak ez baitiote eskatu El Diario Vasco eta El Correo ko arduradunei aitortza eta gaitzespena egin dezaten,
|
bi
egunkari horiek frankismoa, frankismoko edo frankismo ondoko heriotzak, torturak eta horien egileak babesteagatik, zuritzeagatik (gaur ere badira Guantanamo txikiak espainiar estatuan). Hedabide horiek eta beren arduradunek inoiz ez dute kondena hori egin eta horiei ez diete deus eskatzen, nahiz eta historia horren biktimak eta biktima egileak ere gaur eta hemen dauden oraindik.
|
|
|
Joan den otsailean, Pablo Gomez Barañaingo Udaleko Kultura zinegotziak udal liburutegian BERRIA eta Gara egunkariak ez erosteko agindua eman zien liburuzainei. Erabaki horren bitartez, Barañaingo Udal Liburutegiko erabiltzaileak
|
bi
egunkari horiek irakurtzeko aukerarik gabe gelditu ziren. Gomezen erabakiak Barañaingo liburuzainen haserrea eragin zuen, eta Asnabi Nafarroako Liburuzainen Elkarteak zentsuraren aurka antolatutako egitasmoekin bat egiten zuten haiek ere.
|
|
|
Irudi gehiegi omen dago, baina zenbat aldiz gertatu da
|
bi
egunkarik (edo gehiagok) azalean argazki berbera ekartzea. Zenbat alditan ireki dituzte telebista kate ezberdinetako albistegiak irudi berberarekin?
|
|
|
Alor askotan baliatuko ditugu
|
bi
egunkarien arteko sinergiak
|
|
|
noski. Alor askotan baliatuko ditugu
|
bi
egunkarien arteko sinergiak. Esaterako, El Punt ek kirol egunkari bat egiten du, eta, Avui rekin batera banatuko dugunez, Avui ko kirol saila egokitu egin da.
|
|
|
|
Bi
egunkarietako langileek segituko dute beren lanpostuetan?
|
|
|
|
Bi
egunkariak batuta, 290.000 irakurlerengana heltzen zarete. Hortik gora jotzea zaila dirudi, ezta?
|
|
|
Erabateko doakotasunean gaude orain, baina kobratzeko formuletan ari gara pentsatzen.
|
Bi
egunkarien artean 50.000 ale inguru saltzen ditugu, eta erditik gora harpidedunak dira. Pentsatzen dut sareko harpidedun asko ere lortuko ditugula.
|
|
2010
|
|
|
...kuluetan eta kultura albisteetan. galizieraz sortutako albisteen itzulpena (politikoen, profesionalen, erakundeen eta jende arruntaren adierazpenak, prentsa komunikatuak, etab.) jarduera arrunta da oraindik galiziako egunkarietan; eta, ondorioz, galizia da munduko leku bakarra gaztelaniaz sekula mintzatu ez den edota sekula mintzatuko ez den jendea gaztelaniaz" mintzatzen dena". galizian
|
bi
egunkari argitaratzen dira galiziera hutsean, Galicia Hoxe eta De luns a venres (doakoa); beste bat elebiduna da, Xornal de Galicia; eta gainerako guztiak gaztelaniaz argitaratzen dira, hori bai, galizierari lekutxo bat eginez noizean behin, kulturaedo eskola gehigarrietan. bestela, herri edo eskualdetako aldizkari, astekari eta hamabostekari ia guztiak galizieraz egiten dira. erkidegoko telebist... programazioaren erdia gutxienez galizieraz eman zedila. gero, baimen gehienak gaztelaniaz azaltzen diren espainiako kate handiei saldu zitzaizkien. orain dela urtebete erkidegoko baimena jaso zuten bi telebista digitaletan (popular tV galicia eta Voz tV), programazioaren %10 baino gutxiago ematen dute galizieraz, baimenaren baldintzaagirien arabera gutxienez %50a emateko konpromisoa hartu bazuten ere. komunikabide berriak sartu dira sarean, galiziera darabiltenak edo elebidunak direnak (xornal.com, galiciaconfidencial.com, mundogaliza.com, etab.).
|
|
|
Dena den, ni ez naiz komunikabide askotan agertzen.
|
Bi
egunkaritan egiten dut lan eta noizean behin La Radio de Julia saioan kolaborazioak egiten ditut, baina ez naiz telebistan agertzen eta inoiz ez dut nire bizitza pribatuari buruz hitz egiten.
|
|
|
Dirudienez, estrategia antolatua zegoen hauteskundeetarako deia egin aurretik ere. Ibarretxe Lehendakariak otsailaren 2an iragarri zituen hauteskundeak; bi aste lehenago, urtarrilaren 19an," zerrenda garbien" aukeraz eta beharraz idatzi zuten
|
bi
egunkari katalanek, La Vanguardiak eta El Periódico de Catalunyak. PSOEren eta PSE EE PSOEren iturriak aipatzen zituzten kronika politiko haiek.
|
|
2011
|
|
|
«Societe Generale porrot egiteko zorian, Greziako zorraren ondorioz izandako galera handiengatik». Era berean, UniCrediten egoera ere antzekoa zela zehazten zuen.Barkamen eskaeraDailyMail eko testuan ez zen aipatzen informazioa Frantziako egunkaritik hartutakoa zenik, baina
|
bi
egunkarietan ageri zen David Cameron Erresuma Batuko lehen ministroak oporrak eten zituela Nicolas Sarkozy Frantziako presidentearekin biltzeko. Halakorik inork ez du baieztatu.Azken egunotan, gaiarekin lotutako beste informazio batzuk ere agertu dira, Erresuma Batuko egunkariak publikatutakoari sinesgarritasuna ematen ziotenak.
|
|
|
Oraingoz,
|
bi
egunkariek argitaratutakoaren arabera bahituta zituzten etxean bi gazte sartu dira eta aske utzi dituzte. Corriere della Serak dioenez, eurak zaintzen zegoen gizonezkoak ihes egin du gauean.
|
|
|
Hala, euskal prentsa sindikalaren hemerotekak hutsune handia du; beharbada, garrantzi publiko gutxi duelako, edo beharbada, organo horiek iritzi publikoarengan eragiteko lana Euzkadi eta El Liberal egunkari handien esku uzten zutelako. Aurrerago aipatuko dugun bezala,
|
bi
egunkari horiek sindikatuen argitalpenen tribuna handiak ziren. Lerro hauek prentsa solidarioaren ikerketa eskasarekiko hurbilketa partzial bat osatzen dute, eta II. Errepublikan bigarren indar sindikal izatera iritsi zen eta Errepublikaren amaieran UGTrekin lehia handia izan zuen erakunde baten ahotsa berreskuratu nahi dute2.
|
|
2012
|
|
|
Nik uste, honetan bat etorriko zaizkidala artikulu honen irakurle gehienak: Bildu eta Aralarreko boto emaile gehienek irakurtzen dituzten
|
bi
egunkari horien helburua, dirua irabazteaz, eta kalitateko egunkaria eskaintzeaz gain, gu espainiar sentiaraztea da, statu quo politiko honi eustea; eta hori editorialetan, eta politikariei egiten dizkieten elkarrizketetan, eta haietan kolaboratzen duten idazleen iritzi artikuluetan, eta egunkari horiek dituzten sailen banaketan eta, erraz froga liteke.
|
|
|
Are gehiago, oro har, telebista, irrati eta egunkarien artean gehiengo oso garbia Chavezen aurka dago. Prentsa idatziaren %80a oposiziokoa da, horien arten
|
bi
egunkari garrantzitsuenak. Telebista eta irratietan egoera antzekoa da, kate gehienak pribatuak dira eta audientziaren %90 inguru eskuratzen dute.
|
|
|
|
Bi
egunkari hauek azaldu dutenez, Alpeetan izan ostean Belgikara itzultzen ari zen taldeko laguntzaile batek DVD bat eman zion gidariari, istripua izan baino lehen, Valaiseko kantoiko ospitalean dauden zauritutako haurrek azaldu dutenez.
|
|
|
Horrela, iturri aniztasunaren ideia ematen zuten, baina ikuspegi bakarrari eusten zioten. Intoxikazioa egiaztatutakoan,
|
bi
egunkariek editorial bana idatzi behar izan zuten. Horrenbestez, informazio iturriak ezin daitezke ikuspegitzat hartu, zenbait iturrik ikuspegi bera agertzen dutelako.
|
|
|
Hedabideek plazaratutako mezu faltsuari informazio ezbehar esaten zaio, gezurrak esanez edo informazioa ezkutatuz zabaldu denean. Informazio ezbeharrik ezagunenak 2003an azaldu ziren, AEBko
|
bi
egunkaririk entzutetsuenek (New York Timesk) asmakizunetan oinarritutako albisteak plazaratu izanagatik jendaurreko azalpena eman zutenean. New York Timesek Irakeko berri-emaile berezi Jayson Blair kaleratu zuen orduan.
|
|
|
Ideologia eta hedapen eremuaren arabera sortutako lau taldetik bina egunkari hautatu ziren. Horrela, EAEko eskuineko
|
bi
egunkari eta ezkerreko beste bi aukeratu ziren ikerketarako; eta berdin egin zen Espainiako estatukoekin. CIES Euskadiko komunikabideetako entzuleen ikerketaren3 eta EGMren (Estudio General de Medios) arabera4, aukeratutako egunkariek sei bat milioi irakurle dituzte eguneko eta irakurrienetakoen artean daude.
|
|
|
Prentsan dago amiantoa, kolokan dago Anaitasuna S.A. enpresaren izen ona.
|
Bi
egunkaritan bakarrik agertzen da ustezko hildako kopurua, besteetan salaketa orokorra bakarrik; baina hasteko ez dago gaizki, pentsatu du Norak, eta croissant bat gosaltzea oparitu dio bere buruari, esne eta Cola Cao pixka batekin, eta gero galletak, eta sofan etzanda egotea, gora begira, telebistan txakurrak nola otzantzen dituzten ikusten, eta segidan liburu bat patxadaz irakurtzen.... Gero aitari deitu dio berriak kontatzeko.
|
|
|
Insomnioaren sindikatua osatu behar dugu, pentsatu du Norak. Goizeko zortzietan aitak deitu dio telefonoz, handik gutxira Josuk,
|
biek
egunkariko albisteari buruz hitz egiteko. Nora, berriz, goizeko seietatik dago esna, altzarietan pipien aurkako likido usaintsua brotxaz ematen.
|
|
2013
|
|
|
Bistan denez, Baionan zen gehien saldua, hala nola 1.405 ale. Egia da Bordeleko egunkariek baino salmenta gutxiago zuela Baionan berean, baina ez zen egunkari lokal bakarra. beste
|
bi
egunkari ere baziren Baionan, hala nola La Chronique de Bayonne, hau ere egunkari kontserbadorea, eta L. Echo des Basses Pyrénées. Bien artean 2.500 bat ale saltzen zuten.
|
|
|
Lehen Mundu Gerrako lehen hilabeteak ikertu genituen, Eskualduna astekariaren eta Hego Euskal Herriko Euzkadi egunkari jeltzalearen ikuspuntutik.
|
Bi
egunkari horiek gerlaren hasieraz izan zuten tratamendua konparatu zen, bereziki euskal ikuspegiaren agertzeko moldetik. Ateratako ondorioa zen Euzkadi egunkariarentzat nazio erreferentzia Euskal Herria zela, eta Eskualduna rentzat Frantzia.
|
|
|
Stéphanie Dalbin entesia aipa daiteke.
|
Bi
egunkariren tratamendua konparatu du, bata Alemaniakoa (Metzer Zetung) eta bestea Frantziakoa (L. Est Républicain). Egunkari horietan gerlak ukan zuen lekua neurtu du batetik, eta gerlaz zein ikuspegi zuten aztertu du, bestetik.
|
|
|
Aurreko batean interesgarri suertatu zitzaidan liburu bat aurkitu nuen eta aurkikuntza hura aitzakia hartuta idatziko ditut lerro hauek.Kafetegitik iritsi berri naiz, kafesne goxoa hartu dut
|
bi
egunkari begiztatzen nituen bitartean. Eguberriak tarteko edo, ipuin elektronikoez ari zen artikulu bat irakurri zitekeen egunkarietako batean.
|
|
|
Orrialde osoko artikulua argazki eta guzti.
|
Bi
egunkarietan ipuin elektronikoak iragartzen zituzten argitaletxeen iragarkiak zeuden. Eguberriak eta larunbata izanik, honek guztiak badu zentzua.
|
|
2014
|
|
|
Marga Buelta, 27 urte 1 Bai, egunkaria irakurtzea gustatzen zait. Etxean asko gara eta beti ekartzen ditugu
|
bi
egunkari, bat euskaraz eta bestea gaztelaniaz. 2 Batez ere etxean irakurtzen dut.
|
|
|
Bainan gaurko kasetari eskoletan, iduriz, ikasten da sinesmena ez dela aipatu behar ez bada trufa edo burla egiteko. Lurdesentzat
|
bi
egunkaritan irakurtu dut Xabierren emazte" ohia" zela. Irrati batetan," Ez gaude konforme" kantuaren komentarioa:
|
|
2015
|
|
|
Aste gutxi batzuetan, liburuzainok, oro har batere nabarmentzen ez garenak, mobilizatu egin behar izan genuen: Nafarroako garrantzitsuenetarikoak diren bi udaletako kultur zinegotziek
|
bi
egunkaritan harpidetza egitea debekatu zuten, eta hura salatu nahi genuen. Aldarrikapen idatzia egin genuen, eta kultur munduarekin lotura zuten ehunka pertsonak sinatu zuten.
|
|
|
–Hauek dira Bilduri baiezkoa eman zioten magistratuak?.
|
Bi
egunkari hauek hurrengo aste osoan eraman zuten gaia lehen orrialdera, orain ETAren biktimen erreakzioa nabarmentzeko, orain Rajoyri hitza emateko, orain ezezko botoa eman zuten epaileen iritziei oihartzuna emateko. Kanpaina honen gailurra El Mundo ren maiatzaren 11ko azala izan zen.
|
|
|
|
Bi
egunkari abertzale hauek azaltzearekin, posizioak asko aldatuko dira.
|
|
|
Gara eta Le Journal du Pays Basque Euskal Herriko Kazetaren jaiotzak eta haien hizkuntza hautuak ikertu ditugu batik bat atal honetan.
|
Bi
egunkari horiek aski gazteak izanik, oraindik euren ibilera aztertzeko behar besteko perspektibarik ez daukagula aitortu beharra dago. Hala ere, argi dago Garak zein Le Journalek azken mende laurdenean Hego zein Ipar Euskal Herrian beste hainbat kazeta abertzalek eginiko hautua hobetsi dutela:
|
|
|
Azkenik, Gara eta Le Journal. Biak ala
|
biak
egunkari gazteak dira eta litekeena da euren hizkuntza politiketan aldaketak izatea. Kontua da, haien egungo joerak aztertuta behintzat, eskema diglosikoak betikotzeko bidean direla eurak ere.
|
|
|
Aipatzeko modukoak dira, era berean, garai hartan Hego Euskal Herriko hiru euskal astekarietan azaldu zirela (behin eta berriro azaldu ere) agertzear ziren
|
bi
egunkari elebidun abertzaleen orri beteko iragarkiak. Lelo esanguratsuak zituzten bi iragarkiok.
|
|
|
Anaitasunak berak ere harrera ona egin zien
|
bi
egunkari horiei labetik atera berritan. 348 zenbakian(), adibidez, zera irakur zitekeen:
|
|
|
Alde batetik Egin eta bestetik Deia. Bi ideario, bi politika,
|
bi
egunkari ideologikoki arras desberdin. Biek eskaini zioten euskarari lekutxo bat; Eginek, jakina, Deiak baino ondotxoz gehiago, aise erraz egiazta daitekeenez.
|
|
|
Azter ditzagun baina apur bat sakonago biek ala biek euskarari buruz zituzten planteamenduak. Ezer baino lehen, esan dezagun 1977an Hego Euskal Herrian plazaratu ziren
|
bi
egunkari abertzaleetatik Deia izan zela kaleratzen lehena. VI agertu zen lehenengo biderrez Deia kioskoetan, Punto y Horan ibilitako Ignacio Iriarte zuzendari zela.
|
|
|
–(...) Euskarari dagokionez, Egin eta Deia izan dira bide berriak nolabait urratu dituztenak. (...) Aipatu
|
bi
egunkariak kaleratu ala, euskarak tratamendu berriak ezagutu ditu prentsaren barruan: hala ere, eta apurra ezereza baino hobea dela onartuz?, azken batean, ez ote den testimonialismo hutsa egiten galda genezake.
|
|
|
Hemen, betidanik, denetarik gutxienik bi egon dira: bi akademia, bi sindikatu,
|
bi
egunkari, bi astekari etab.?
|
|
|
Urte honetako San Tomas jaietan, programak dioen bezala Antzoki Zarra deituan, Euskal Iztundea taldeak arrakasta handiz arratsaldeko hiru saio ezberdinetan taularatu zuen Damu Latzadeitu antzerkia. Eta ikuskizun honen berri eta komentarioak agertu ziren bai El Diario Vasco n, bai La Voz de España-n, Donostiako
|
bi
egunkari nagusietan, bai eta Baionako Herria n.
|
|
|
Nafarroako
|
bi
egunkariek, artean, jarrera oposatuak ukan zituzten hasieratik. Diario de Navarrak bere editoriala izendatu zuen" Domina Berantiarrak" eta irizten zion medaila ematea, Kontrara, Diario de Noticiaseko editorialaren arabera, ordea," akatsa da, ideia ona bainoago", eta bi sarituen traiektoriak bereizteaz gain, irizten zion Diputazioak alferrik eragin zuela polemika sozial eta politikoa:
|
|
2016
|
|
|
Paperaren azalera ahalik eta gehiena aprobetxatzen saiatu zirela ematen zuen.
|
Bi
egunkari zatiren fotokopiak ere bazeuden, gutun azalean ongi sartzeko tolestuta. Azkenik, txartel bat ere bazegoen, ezagutzen ez nuen norbaiten datu pertsonalak zituela.
|
|
|
3 Aztertu nola argitaratu zuten albiste bera beste
|
bi
egunkarik. Irakurri artikuluak eta erantzun galderei.
|
|
|
|
Bi
egunkari hauek (La Información y La Constancia) sektore kontserbadoreen isla ziren, sarritan integrista eta karlisten iritziak aurki ditzakegu eta.
|
|
|
1936 amaieran eta 1937 hasieran, Izvestia eta Pravda herrialdeko
|
bi
egunkari nagusietan eztabaida bizi bat egon zen jazzari buruz. Eztabaidotan kulturako funtzionario nabarmenenek parte hartu zuten.
|
|
2017
|
|
|
Mahai gainean, familia argazkiaren beste muturrean, probintzian argitaratzen diren
|
bi
egunkariak zeuden, ongi tolestuta. Biek ala biek bezperako hauteskundeetako emaitzak zituzten albiste.
|
|
|
3 Aztertu nola argitaratu zuten albiste bera beste
|
bi
egunkarik. Irakurri artikuluak eta erantzun galderei.
|
|
|
Karmele Otsobietak
|
bi
egunkariak irakurri zituen Estafetako kafetegi batean. Ile kizkurreko gizon erasotzailea etorri zitzaion burura; osaba Miguelen begiak, argazkietan ikusiak; Fernando aitonaren beso elbarritua eta euskarari zion maitasuna.
|
|
2018
|
|
|
Emandako datuen arabera, Euskal Herriko 15 urtetik gorako 10 biztanletik 7k irakurtzen du, %58 dira ohiko irakurleak lagun; euskarazko ohiko irakurleak, berriz, %6 dira lagun, euskaldunen artean %22, 9 dira ohiko irakurleak. Datu horrek bat egiten du euskarazko prentsa irakurleen datuarekin %5, 6k dio irakurritako
|
bi
egunkari nagusitik bat euskarazkoa dela. Datu hori markatu beharrekoa dela uste dugu, askotan egiten diren irakurketak bere lekuan jartzeko.
|
|
|
Joera bera ikusten da euskarazko kultur produktuen kontsumoari dagokionez. Euskaldun zaharren %28k aipatzen dute euskarazko egunkaria bere
|
bi
egunkari irakurrienen artean, baina euskaldun berrien %10ek soilik aipatzen dute.
|
|
|
Principe de Vianaren Euskera Gehigarria sortu zen urte eta garai berean, Nafarroako prentsa idatzian gehien irakurtzen ziren
|
bi
egunkarietan ere euskarazko orriak argitaratu ziren: El Pensamiento Navarro259 eta Diario de Navarra n. Lehen egunkaria, egunkari karlista, asteartero argitaratzen hasi zen saila, Zaldiko Maldiko izenekoa, Muthiko Alaiak Iruñeko peñak asteartero argitaratzen zuen orrian.
|
|
2019
|
|
|
Harremanak izan zituen emakume askorekin, eta dirua erruz gastatu zuen haiekin. Kolaborazioak egiten zituen hiriburuko
|
bi
egunkari handitan. Hiru urtean, ezkonbizitza egin zuen bera baino hamar urte zaharragoa zen emakume batekin, eta asko kostatu zitzaion hark haustura onar zezan.
|
|
|
Hiru telebista, lau irrati eta
|
bi
egunkari zenbatu zituen. Ordura arte sekula ez zuen hainbeste hedabideren aurrean hitz egin.
|
|
2020
|
|
|
Gara gehienbat erdalduna (larunbateko gehigarria, eta bestela, batez beste %20 bai euskaraz? Gainera, maiz informatiboki bigarren mailakoak euskaraz!) orain osoki euskaraz ateratzeak ez luke zentzurik, zeren merkatuan
|
bi
egunkarien arteko lehia edo borrokari ekitea izango litzateke, Kain Abelen aurka, eta borroka horretan bietako bat galtzaile aterako litzateke ziur, eta horrenbestez, ez luke ez buru eta ez hankarik. Aizu, Gara ez al da, bada, Berria baino ezkertiarragoa?
|
|
|
Iradokitzen da edo interpreta liteke behintzat, erabat harturik EHBilduren unibertsoko euskaldunek badakit PNVkoek ere irakurtzen dutela Berria baina nago gutxiengoa izango direla, hedabide bat euskalduna eta beste bat gehienbatean erdalduna nahi dutela, eta lekurik ez duela egungo egoera irauli nahiak, hots, euskaldunari euskarazko
|
bi
egunkariren artean hautua egiteko modua eskaintzeko Gara epe baten buruan euskarazko bigarren egunkaria izateko apustuari lotzeak. Bizkitartean, nik uste euskaraz irakurri nahi dugun euskaldunok horixe nahi genukeela:
|
|
|
Bizkitartean, nik uste euskaraz irakurri nahi dugun euskaldunok horixe nahi genukeela: gutxienez
|
bi
egunkari, bi telebista eta abar.
|
|
|
Hemendik denbora batera, beharbada, paperezkoa desagertu egingo da, eta Interneteko webguneak eta haren laguntzaileak geldituko dira soilik, baina, bien bitartean, jakin nahi nuke ea benetan ezinezkoa den euskarazko
|
bi
egunkari izatea 2020an, lehenbizikoak bere bide zailari 1990ean ekin zionetik errepresio espainiar bidegabeagatik 2003an bigarrengoz berrekin beharra izaki, 30 urte egitera doan honetan, dataren biribiltasuna probesturik iraultza bat egiteko.
|
|
|
Gure erantzuna izan zen horren kontra oldartzea, gazteak beldurtzeko estrategia horri kontra egitea, eta horren inguruan jende asko biltzea lortu genuen, baina egia da orokorrean errepresioa oso zabalduta zegoela eta egoera oso bortitza zela: atxiloketak, torturak,
|
bi
egunkari itxita eta abar.
|
|
|
Baina hori ez dun berria. Kalera irten nintzen eta probintzietan eskela gehien saltzen dituzten
|
bi
egunkariak erosi nituen, Cordobillakoa ez nuen hartu, kasua haren jurisdikzioan sartzen ez zela suposatuta. Sud Ouest?
|
|
2021
|
|
|
Euskal Herriko txapelketaren finala jarraitzeko eredu ezberdinak eskaini izan dituzte gainera
|
bi
egunkariek: Egunkaria/ Berriak, egunkari euskalduna izanik, finalaz egunkari osoan zehar aritzeko aukera izan du.
|
|
|
Koska bat beherago, El Diario Vasco eta Deia aurkitzen dira.
|
Bi
egunkariok ere ekarpen garrantzitsua egin dute. Donostiako egunkariaren kopuruak nabarmen samar dira altuagoak:
|
|
|
Bestalde, Hernandorenaren txapelketarekin alderatuaz, 1958ko hartan testu gehien argitaratu zuen medioa Ipar Euskal Herriko Herria aldizkaria izan zen, eta haren atzetik erbesteko Amerikako Euzko Deya eta Pariseko Euzko Deya kokatzen ziren; aldiz, Euskaltzaindiak antolatutako txapelketen kasuan Gipuzkoan kokatutako hiru medio eta Nafarroako laugarren bat izango dira arreta gehien jarriko dutenak: El Diario Vascok 80 testu argitaratuko ditu, La Voz de Españak 46, Diario de Navarrak 34 eta Zeruko Argiak 31 Lehenengo biak Gipuzkoako lidergorako lehian zebiltzan
|
bi
egunkariak ziren; Diario de Navarra liderra zen Nafarroan, eta Zeruko Argia euskarazko prentsan. Euskaldunen zatirik handiena aurkitzen den eremuko medioek bere egingo dute, bada, txapelketarekiko arreta.
|
|
|
Kronika da, noski, kazetaritza generoen artean errege. Estaldurarik indartsuenaren lehian zebiltzan Gipuzkoako
|
bi
egunkarien artean, esaterako, urtero aurki daiteke finalari buruzko pieza kuriosoren bat. 60koari buruz, esaterako, honela ekiten dio La Voz de Españak:
|
|
|
Gipuzkoako
|
bi
egunkari nagusien arteko sinadura trukaketa hori ez zen bi sinadura garrantzitsuenen artean bakarrik gertatu. Javier Aramburuk, Iñaki Linazasorok, Antonio Valverde Ayaldek (epaimahaiko 1962koan), Santiago Aizarnak, Fernando Artola Bordarik (epaimahaiko, hamarkadako txapelketa guztietan) edo Joxe Mari Oterminek ere, guztiak kazetari edo kolaboratzaile gisa bertsolaritzari jarraipen esanguratsu bat egindakoak, bietan idatzi zuten.
|
|
|
Lehia polita izango dute Gipuzkoako
|
bi
egunkari erreferentzialek, eta jaso ahal izan den testu kopuruari dagokionez oso parean geldituko dira. Sinadura garrantzitsuena, Basarrirena, La Voz de Españak izan arren, El Diario Vasco gelditzen da hedabideen zerrendan bigarren Zeruko Argiaren atzetik.
|
|
|
Etsipena handiagotu zioten hark Deia ren azalerako proposatutako bi gai kontuan hartu ez izanak; Fernando Aire Xalbador bertsolariaren heriotza izan zen bata, eta Telesforo Monzon politikari abertzalea erbestetik Euskal Herrira itzuli izana bestea.
|
Biak
egunkariko azaletik kanpo geratu ziren.
|
|
|
Eta Ines Otsoa bera ez zen berria ez inor etsaitzen eta ez ke lainoak asmatzen ere, manipulatzaile zaildua zen, eta une hartan inguratuta sentitzen zen, baina egia da haren etxetik irten nintzenean ordu arte aintzat hartu nahi izan ez nituen puntu batzuk pentsatzen ari nintzela. Eta ez nintzen, hain zuzen ere, Gasteizko
|
bi
egunkarien buru ziren bi agure zahar haietaz pentsatzen ari, baizik eta niregandik askoz hurreago zegoen beste batez.
|
|
|
Egunero egunero, Alvarok
|
bi
egunkarietako eta Radio Vitoriako eskelak aztertzen zituen, baina behin eta berriz esaten zion bere buruari Gasteizko gizonik aberatsena hil izan balitz mundu guztiak jakingo zukeela.
|