|
2000
|
|
|
Esandakoarekin, agerian geratu zen
|
bi
botereen arteko desadostasun batenaurrean zeudela eztabaidako protagonistak, Eliza eta Gobernua, eta bataren nahizbestearen zerbitzariak: Nor zen legezko agintaria eremu horretan, Gotzaina alaMinistroa?
|
|
|
Martinez Anido desagertzean, indar ezberdineko
|
bi
botereen arteko elkarrizketari ekin zitzaion. Esan dugu.
|
|
2001
|
|
|
Orain arteko demokrazia ez da
|
bi
botereen arteko oreka baten ondorioa. Hemen, autonomien estatu delako horrek bere erara administrazio bat egokitu nahi du.
|
|
|
Beraz, hona hemen,
|
bi
botere. Askotan kontrajarriak diren arren, beti baliokideak, biak arbuiagarriak diren neurrian.
|
|
|
Honen bitartez esan nuen lehen
|
bi
botereei buruz hitz egiten genuen bitartean, orain bi zaldi bezela irudikatzen ditugu. Ez al da hala?
|
|
2003
|
|
|
botereen aginteak eta botereen ondoriozko zigorrek beldurra sortarazten dutelako, men egite hori oinarrizko eginbeharra delako eta norberaren kontzientziak zein ordena maitatzeak ondorio hori dakarrelako; edu berean, erlijioaren erabilpenari eustea eta ordena horri kalte egiten diotenaren kontra agintea nahiz indarra erabiltzea, denbora botereentzako legeak ez ezik, agintzen dutenentzako eginbeharrak ere badira.
|
Bi
botere horiek, beraz, bide bertsutik doaz, elkarri laguntza eskainiz, eta espiritu agintearen muinak politika agintearen kontrakoa eskatzen duela dirudien arren —ulerbidez, erlijio ministroek kriminalaren bizitza eskatzen dutenean, penitentziaren bat bakarrik ezarriko diote, baina politikak heriotza zigorra ezarriko luke—, ez da horrela: kontrara, erlijioaren espirituak printze eta epaileei agintzen die euren eginbeharrak betetzeko, baina ez die errukitasunik eskatzen, eta horregatik, elizako epaileen aldetik espetxe zigorra, baraualdia eta antzeko penitentziak bakarrik jasaten dituztenei tormenturik gogorrenak ezartzen dizkietenean, ministroek zuzentasunez jokatzen dute.
|
|
2005
|
|
|
Horren ondorioz, Alardearen Junta, eta logikoki, Alardea bera, botere paralelo edo kontrabotere bilakatzen da.
|
Bi
botereak. Alardea eta udala, bat datozenean gauzak ondo doaz.Baina bien arteko lotura hausten denean, arazoak sortzen dira.
|
|
2006
|
|
|
Gaztelako Erreinuak, 1076 urtera arte, monasterioa bereganatzeko saiakerak gauzatu zituen; Iruñekoak, berriz, Gaztela Zaharrarekiko hedapen estrategiaren barruan kokatzen zuen.
|
Bi
botere horiez gain, hirugarren elementua musulmanak ziren, zeintzuek bi monarkiei aurre egiteko eurenganatu nahi zuten lurraldea.
|
|
2008
|
|
|
Errege zedulak zioenez, hirukoteen proposamenak Fernando VII.ak propio eratu zituen Lurralde Entzutegira?. Audiencia Territorial?? bidali behar ziren, baina erakunde berri horren sorkuntzak diputazioaren gaitasunak murrizten zituenez, lehia piztu zen
|
bi
botereon artean. Horrez gain, udal karguen hautaketaren, edo hobe esanda, proposamenaren?
|
|
2009
|
|
|
Desamortizarioaren giro horretan Elizaren ondarearen inguruan emandako urrats garrantzitsu bat Espainiako erreinuaren eta Egoitza Santuaren arteko 1851ko martxoaren 16ko Konkordatua izan zen. Garai moderno eta garaikideetan, Elizaren eta Estatuaren arteko harremanak konkordatuen bidez arautu izan ziren askotan, hau da,
|
bi
botereen arteko hitzarmenen bidez. Eta, batik bat, Estatuak Elizako goi karguak izendatzeko nola parte hartuko zuen antolatzeko xedearekin. Frantzian, adibidez, 1610ean Frantzisko I.ak eta Leon X.ak egindako konkordatuak baimena ematen zion Erregeari gotzain eta abadeak izendatzeko proposamenak egiteko.
|
|
|
Erdi Aroko gizarte antolaketa hau hobeto ulertzeko baliagarria izan daiteke gaur egungo mafiaren fenomenoarekin pentsatzea, Aitabitxia serieko hiru pelikuletan deskribatua agertzen den bezala4 Kontuz, ez dut esan nahi bata eta bestea berdinak direnik, baizik eta Corleonetarren mentura eta gorabeherekin gogoratzea lagungarria izan daitekeela Erdi Aroko gizartea hobeto ulertzeko. Kasu bietan familia edo leinu egitura bat aurkitzen dugu; kasu bietan familiako kide guztiak ahaideak dira, baina ez gaur egun senidetasunari emango geniokeen zentzu estriktoan, beste bat zabalagoan baizik; kasu
|
biotan
boterea ahaide nagusi edo aitabitxi batek dauka; kasu biotan, ahaide guztiek erabateko leialtasuna zor diote, eta prest daude haren alde inor hiltzeko edo beren biziak emateko ere; kasu biotan, familiak, leinuak, etengabeko gerra giroan bizi dira, beraien artean aliantzak, hilketak eta traizioak ugariak direlarik. Hori da Araban, eta orobat Euskal Herrian, XV. mendean zegoen giroa, neurri batean familia mafiosoen artean dagoenarekin aldera daitekeena, pelikula horietan ikusten denez.
|
|
2010
|
|
|
Duela zenbait urte, Dranguet, A.R. k, Responsabilidad e independencia del Poder Judicial, Justicia Revista Jurídica, Madril, 1930, XXIV or., erantzukizuna independentziaren ordain gisa deskribatu zuen,
|
biak
Botere Judizialaren oinarri izanik. Geroago, antzeko tenorean, Montero Aroca, J., Independencia y responsabilidad del juez, Civitas, Madril, 1990, 91 or.; Movilla Álvarez, C.,. Responsabilidad del juez?, Poder Judicial, 1989/ 5 zk., eta zenbaki berean, Ruiz Vadillo, E.,. Responsabilidad de Jueces y Magistrados:
|
|
2011
|
|
|
Aurrekoari kasu eginez,
|
bi
botere mota edo maila bereiztera iritsi gaitezke: bat, botere ofiziala dei genezakeena, eta, bestea, botere ez ofiziala.
|
|
|
|
Bi
botere mota hauen aurrean finkatu beharreko eraldaketa estrategiak desberdinak izango dira. Lehenengoaren kasuan, euskara —edo agian hobe esanda, euskal komunitatea? — boteretik kanpo dago eta lana botere ofizial horretan presionatzea izango da, euskara botere maila hori eskuratzen joan dadin.
|
|
2012
|
|
|
Gainera, sei mila ilargialdiko gure historiak ez du beste herrialderik aipatzen, Liliput eta Blefuscu bi Inperio Nagusiak izan ezik. Eta
|
bi
botere indartsu hauek, esatera nindoakizun bezala, oso gerra tematsuan 19 ari izan dira azken hogeita hamasei ilargialdietan. Ondorengo honengatik hasi zen:
|
|
|
Baina, gizaki guztien botere nahia ez da berdina izango, barne indarrak berdinak ez diren neurrian. Nietzsche-k bi indar mota bereizten zituen, aktiboak eta erreaktiboak, eta, horrezkero,
|
bi
botere nahi ezberdin, aktiboa eta erreaktiboa. Gizabanakoa aktiboa eta sortzailea izango da betiere bere botere nahia aktiboa den neurrian, hau da, bere barne indarren artean gehiengoa aktiboa denean; kontrara, gizabanakoa ahula eta erreaktiboa izango da bere botere nahia erreaktiboa denean, bere barne indarren artean gehiengoa erreaktiboa eta zentripetoa denean, barnerantz zuzentzen denean, indar erreaktiboak aktiboei gailentzen zaizkienean.
|
|
2013
|
|
|
Munduko
|
bi
botere ekonomiko handienek are handiago eta boteretsuago izan nahi dute, eta xede horrekin, bien arteko merkataritza eremu librea lortzeko negoziazioak abiatuko dituzte ekainean. AEBen eta EBren merkataritza harremana sakona eta askotarikoa da egun, munduko beste edozein botereren artekoa baino handiagoa; baina harreman horretan liberalizazioan urrats gehiago egitea lortuko balute, nahiz eta merkataritza librerako akordio petoa ez izan?, mundu osoko merkataritzaren egoera aldatuko lukete; beste jokaleku bat eraikiko litzateke.
|
|
|
Gasteiztarra zen Diego de Borica.* Harrigarria ere bada epe horretan bi gasteiztar izatea, Lasuen eta Borica, Kaliforniako botere zibilaren eta erlijiosoaren buru. Herrikideak ez ezik, adiskide minak izan zirela azpimarratzen dute historialariek — devoted friends, dio Chapmanek; bien agintaldian inoiz baino sintonia hobea egon zela
|
bi
botereen artean, eta, horri esker, aro kolonialeko beste edozein alditan baino aurrerapen handiagoak lortu zirela. Horrela izan baldin bazen, bien ahaleginari esker izan zen, elkarri idatzitako
|
|
|
Euskalgintzako hainbat industria eta erakundek ere merkatuaren eta estatuaren intersekzioan dihardu. Euskalgintzako erakundeok merkatuan eta euskara biziberritzeko helburu publikoari lotuta ari dira lanean,
|
bi
botere esparrurekin igurtzian beraz, gizarte antolatuaren abiapuntutik. Euskalgintza modernoa, azken mende erdian euskara biziberritu duten estrategia eta azpiegituren multzoa, neurri esanguratsuan gizarte antolatuan oinarritu da, hor du bere motorra eta azpiegitura sare nagusia, eta une honetan ekonomia soziala deitu dezakegun esparrutik ari da lanean.
|
|
2014
|
|
|
Kategoria kontzeptual jakin batzuk jaso ditugu bizitza antolatu eta ingurunea eta besteakezagutzeko. Haietako bat eremu pribatuaren eta publikoaren arteko banaketa da, horiekin subjektibotasun maskulinoa eta femeninoa eraiki ditugu eta batari eta besteari muga, eskubide eta betebehardesberdinak eman dizkiegu
|
biak
botere harreman batean sartuz. Kontuan izan behar dugu, beraz, eraikuntza sozialak direla kategoria horiek eta akastunak direla diskriminatzaileak izateaz gain:
|
|
2015
|
|
|
Bloke bat osatzeko eta aliantza indartzeko ezinbestekoa izan ohi dira
|
bi
botere ondo konbinatzea: lehenengo, hard poweredo botere gogorra (beldurra eta bortxa militar eta ekonomikoa) dator, eta, ondoren soft poweredo botere biguna (pizgarri ekonomikoak eta hegemonia politiko kulturala) erabiltzen da aliantza sendotzeko11.
|
|
|
|
Bi
botereak, gogorra eta biguna, ondo konbinatzen eraginkorra izan zen eta da AEB. Bere nagusigo militarra garbi gera zedin, Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak burutu zituen, bonba atomikoaren monopolioa zuen.
|
|
|
Iruñea: bi espiritu edo
|
bi
botere. Ez luke batak bestea gailendu behar".
|
|
2017
|
|
|
|
Bi
botere mekanismo horiek ez dute zertan demokratizazioa hauspotu derrigorrean, baina eskura jartzen digute, izan ere, demokraziak premiazkoak ditu norbanako eta populazioa boteretuak. Bestalde, ikusiko dugun moduan, demokratizazioak premiazkoa du instituzio publikoak gai izatea sinesmenak, praktikak eta arauak objektifikatzeko, hartara, herriak arau, sinesmen eta praktika horiek beroriek konpartitu ditzan eta hala norbanako subjetuak edo subjektu politikoak eratzeko.
|
|
|
Lockek
|
bi
botere proposatu zituen gobernu sistemaren barruan: batak, autoritate legegilearen egiturari heltzen zion; besteak, berriz, autoritate (autonomia) legegilea osatzeko eta osagabatzeko herriak zeukan boterea zuen muinean.
|
|
|
Neurrigabeko potlatch aren alferrikako gastatze hori parabola moduan ibili izan ohi da hainbat egoeratan, militarismoari aplikatua, adibidez. Gerra Hotzeko urteetan,
|
bi
botere nagusiek trilioiak gastatu zituzten beren arma nuklearren norgehiagokan, teorian erabili ezinezko diren armak ekoizten: zer izan zitekeen alferrikakoago?
|
|
2018
|
|
|
Jatorrizko kontratuak, diotenez, lege molde moderno bat sortu du, eta eguneroko bizimoduko kontratu benetakoek, berriz, metodo espezifikoki moderno bat eratu dute botere harreman lokalak sortzeko sexualitatean, ezkontzan eta enpleguan. Estatu zibila eta legea, batetik, eta diziplina (patriarkala), bestetik, ez dira
|
bi
botere modu, baizik eta patriarkatu modernoko menderakuntza egitura konplexu eta aldeaniztunaren bi alderdi.
|
|
|
Kultura eguneroko bizitza delako dira txanponaren alde
|
biak
boterea eta biolentzia.
|
|
2019
|
|
|
Emakumeen lehen hitza literaturan garai batean barkamena eskatzea izaten zen, eta gaur egun ere, desenkusaka aritzea oso ohiko da emakumeongan. Emakumeok aipatu berri diren lehen
|
bi
botere paradigmen subjektu subordinatuak gara, genero asimetria betikotzen duten kudeaketa politiko eta ekonomikorako sarbideak ukatu edo mugatzen zaizkigulako. Baina hori bezain kaltegarria da hirugarrena; gizonen nagusitasuna (Bourdieu, 2000) ezkutatzeko eta emakume eta gizonezkoen gatazkak gutxitzeko balioen, arauen eta praktiken barneratze subjektiboak duen paper murriztaileagatik.
|
|
2020
|
|
|
Gaur egun Bosnia deitzen den lurralde horretan errefuxiatu ziren asko, parte hori Eliza Ortodoxo greziarraren eta Eliza Kristau erromatarraren bitarteko espazioa zelako.
|
Bi
botere handiak ahultzen edo orekatzen ziren-eta han, bogomilak serbiar ortodoxoekin eta kroaziar katolikoekin bizitzen egokitu ziren. Hala ere, heretiko bogomilak lasai gelditzekoak ez zirenez, Erdi Aroko kroniketan leitzen denez, haien eragina azkar hedatu zen izurritea legez Milan aldeko patarinoen eta Languedoc aldeko kataroen artean.
|
|
2021
|
|
|
Beraz, hasieratik amorru bizian ahalegindu ginen konkordatuaren ikurra zen kartzela salatzen eta ahal genuen neurrian apurtzen, ihes egiteko zuloa eginez eta azkenik su emanez. Ezin genuen jasan
|
bi
botereen artean gezurraz eta higuinaz sortutako espetxe maltzurra. Franco eta Eliza uztartu zituen kartzela zen.
|
|
|
Berroreka ez, kontseilu exekutiboko presidenteak indar handia baitu, giza baliabide eta finantza aldetik. Nirea izan da
|
bi
botereen arteko oreka bilatzeko bidea. Organo erabakitzailearen ahalmenak errespetarazi ditut.
|
|
|
bi izate dauzkat,
|
bi
botere mota.
|
|
|
Prentsa abertzalearen kasuan, ikerleek seinalatzen dute Estatuak erabiltzen metodoen oso antzekoak agertzen zirela,
|
bi
botereen artean (nagusia eta nagusia izan nahi duena) askotan azaldu dugun ispilu jokoan.
|
|
2022
|
|
|
Munduko
|
bi
botere nagusienak, Estatu Batuak eta Txina, ekonomia globalaren motoreak, ez dira egoera horretarik eskapatuko.
|
|
|
Xeikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani Qatarko lehen ministrorde eta Atzerri Ministroak «esperimentutzat» jo zituen bozak. Izan ere,
|
bi
botere nagusi daude Ekialde Hurbileko penintsulan: Tamim bin Hamad Al Thani emirra eta islama.
|
|
2023
|
|
|
Esaterako, CGPJ Espainiako Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiaren kasuan, kontrapisu izan litzatekeena «benetako botere» bihurtzen ari dela azaldu du Alvarezek. « [Botere judiziala] Ideologizatuta lehiatzen da beste
|
bi
botereei gailentzeko asmoz», eta horrek kalitate demokratikoa «pobretzen» du. «Perbertsoa da», gehitu du katedratikoak.
|
|
|
Terrorismoa,
|
bi
botere oso asimetrikoen arteko gudan, ahulenaren biolentziari deitzen zaio, boteretsuenarena biolentzia legitimoa eta legala den artean.
|