|
2000
|
|
|
Horrezaz gain, ez nuen bakarrik toki bat ikertu nahi, testuinguru osoa, Nafarroa osoa baizik. Azkenik, XV eta XVI mendeak gutitan landu ohi dira,
|
bi
aroen artean kokatzen direlakotz, eta horregatik hutsune hori betetzen lagundu nahi nuen. Eta erdian konkista dago...
|
|
|
Juan Mari Lekuonak bere ibilbidean, gutxienez,
|
bi
aro aski desberdin dauzka, batmolde tradizionalekoa, eta bestea askoz sinbolistagoa. Azkenekoa Ilargiaren eskolandeituriko obran mamitzen da, eta geroago Mimodramak eta Ikonoak poeman.
|
|
|
Eta zer zen, bada, niri ere gertatzen ari zitzaidana, bertze aro berri batean murgiltzen ari nintzela baizen, eta mendebalari beha zegoen haurra ekialdeari beha jarri zela, kasik oharkabean? Bai, halaxe zen, nahiz eta egia ere zen ezen
|
bi
aro haiek ez zutela elkarren artean zerikusirik, zeren batak zientzia baitzuen harroin, eta bertzeak poesia; eta, poesiaren bidetik, indar ezezagun batzuek bertze mundu berri batzuetarat ninderamaten, non, matematikaren eta filosofia naturalaren kontzeptu guztien kontra, zuhaitzak eta harriak ere hegalda baitzitezkeen, eta ogi guztiak ziren usoak, esnetan bustiak.
|
|
|
Eta, hala, osabak jauregiko ziegetarat ustekabeko bisita hura egin zidanean, ene baitan zerbait hautsi, eta haustura hark marra hura eta zigilu hura eragin zizkidan denboraren bidean, aditzerat emaiten zidatenak ezen epe bat akabatu eta bertze bat hasterat zihoakidala. Eta
|
bi
aro haien arteko muga eta zedarria sekeretu bat zen, osaba Joanikotek jakinarazi zidana! Eta sekeretu hura ate bat ere zen, bertze mundu baterat jotzen zuena eta Felisaren munduarekin zerikusirik ez zuena... eta halatan egin nuen Felisak kontatzen zizkidan ipuinen aterbetik zientziaren aterberat.
|
|
|
Yoyes herri honetako atsekabearen ikurra bilakatu zen. Bere herioa
|
bi
aroren arteko muga odoltsua izan zen. Hitz batez, Yoyes ez zen ohiko, usadiozko, tradiziozko emakumea.
|
|
2002
|
|
|
Era berean, oso ezaguna da Antzinate Berantiarreko eta Goi Erdi Aroko, iluntasun historikoa? (
|
bi
aro horiek geroeta, argiagoak, izan arren) nabaria dela, eta, momentuz behintzat, ez dela atzemanhiri izaera zuen gunerik.
|
|
2003
|
|
|
Garai hartan merkatuan zeuden fikzio ekoizpenik gehienak zeluloidez banatzen ziren eta telezinea zen —eta da— jatorrizko film sistema bideo bihurtzeko modua, nitrozelulosa pelikula elektroi banda bilakatzen duena hain zuzen ere. Makina edo tramankulu bat besterik ez, baina
|
bi
aro teknologikoren arteko zubigintza egiteko aproposa.
|
|
2004
|
|
|
Orobat, Euzko Deya aldizkariaren sorrera ere elkartearen emaitza da, bi epealditan zehar luzatzen dena, lehenengoan 1916tik 1918ra, eta bigarrenean 1921etik 1922ra.
|
Bi
aro hauen bukaerak gobemu zapalkuntza
|
|
|
bere jarrera enpiristak direla eta, esanahiaren oinarrian denotatzea (etaez, zentzua?) dagoela defendatuz Russellek Fregeren, zentzua, ren nozioa baztertu nahizuen. Hortik sortzen diren arazoei aurre egiteko deskribapen zehaztuen forma logikoarenberrinterpretazioa proposatu zuen.4 WITTGENSTEINWittgensteinen filosofiak
|
bi
aro ditu. Horiek desberdintzeko, lehenengo eta bigarrenWittgensteinez hitz egin ohi da, bi autore bailiran.
|
|
|
Garbi nabari da hcmen LudvvingWittgcnstein en eragina (ikus Hizkiin! z, aren FHosofia). Berc bizitzako
|
bi
aroren araberakoada filosofia hau: batean erlijioarcn aitorpenci eman behar zaien tratamenduaz ari da (czagutza dutc erlijioek?), cta bcstcan, bigarrcn aroan,, hizkuntzaren jokoari emanbchar zaionaz.
|
|
2005
|
|
|
Eta zokorik ilunenean jesarri nintzen, harrotasun berri batek egiten ninduela bizardun: nire bizitzak, handik harat,
|
bi
aro zeuzkan. Frontoian bertan esan behar nien denei txakurtegiko kontu haiek hezurkeria hutsa zirela.
|
|
2006
|
|
|
Oro har, indiarren
|
bi
aro izan genituen Aruba uhartean: aurre zeramikoak eta zeramikoak.
|
|
|
Besterik gabe, ideia nagusiak plazaratu eta azalpen orokor hauek egin ostean, gure aztergaia jorratzeari, fenomeno historiko baten bilakaera
|
bi
aroetan zehar aztertzeari, ekingo diogu.
|
|
2007
|
|
|
Izan ere, mugimendu hauek, Amerikan eta Europan zabaltzen ari ziren modak inportatu izanaren ondorioz sortu ziren. Bestalde,
|
biak
aro politiko eta historiko bertsuan sortu ziren eta harreman bertsuak zituzten bai beren ekosistema kulturalekiko bi hizkuntzen egoera ahula, nahiz ingurukoekiko frantziar eta espainiar inposaketa. Era berean, gero bakarlari gisa arituko den mugimendu hauetako hainbat kidek abesti herrikoiak berformulatzeko, ikuskizunetan dantzak txertatzeko edo ia ahaztuta zeuden txalaparta edo alboka bezalako bertoko instrumentuekin aritzeko kezka eta gogoa azaldu zuten.
|
|
|
Bestalde, elebakartasuna iraganean ahaztuta, euskararen berreskurapenarekin batera kanpoko beste hizkuntza batzuk ere gero eta entzunagoak dira gure bazterretan; etorkizuna eleaniztasunaren eta kultur aniztasunarenmoldez idatziko omen da, egungo egoera
|
bi
aro horien arteko igarobidea delarik.
|
|
|
|
Bi
aro bereiztea komeni da historizismoan. Aurrenekoa, filosofikoa?, Herder, Hegel, Antiilustrazioa barik,. Ilustrazioaren ilustrazioa?
|
|
|
Mead ek proposatu zuen Beste Orokorra
|
bi
arotan garatzen zela, eta horiei, jolasa, eta, partida?
|
|
2008
|
|
|
Terra Sigillata ren irakurketa patxadatsua egin ondoren, urrats ausarta egin duela iruditu zait, eta batez ere, jakin du urrats estetiko berri hori orain arteko ibilbide literarioarekin solasean jartzen, kateatzen. Azken nobela hau izan bada, beraz, aurreko
|
bi
aroetan erroturiko proposamen estetiko berria. Lehen nobelan, Abuztuaren 15eko bazkalondoa n (1979), identitate gatazkan komunitatearen diskurtsoek (aitarenak, historiarenak...) duten garrantzia adierazi zen, betiere memoriaren zirrikituetatik tira eginez.
|
|
2009
|
|
|
|
Bi
aro........................................................................................................
|
|
|
|
Bi
aro
|
|
|
|
Bi
aro izan ditu Euskera agerkariak. 1920tik 1937ra arte hutsik gabe argitaratu zen:
|
|
2010
|
|
|
Abeltzaintzari dagozkio gure urtaroak. Urteak
|
bi
aro baizik ez ditu artzainentzat eta horien arabera lekuz aldatzen dira artaldeekin belarren bila:
|
|
2011
|
|
|
Kirol Nemesia eta laguna.
|
Biek
aro bat markatu zuten pilotan: XX. mendearen hasiera, eta haien arteko lehiek Irujoren eta Olaizola II.aren artekoei utzi zieten lekuka.
|
|
|
Zer paper behar paperik gabe hainbesteko denbora bizi ondoan? Laurogeita hamabost kilometroko distantzia motzean bi mundu eta
|
bi
aro zeharkatu nituen bertatik bertara. Segituan harrapatu nuen sortetxea, muino batean.
|
|
2013
|
|
|
Kritika horiek ugaritu egin ziren sozialistek boterea hartu ondoren. Pentsatu nuen interesgarria izango zela
|
bi
aro horietako albistegiak konparatzea. Eta zer nabarmenduko zenuke?
|
|
|
Baina argi dago onetik bakarrik ez digula ekarriko». Obabakoak lanak eta Bernardo Atxagaren profesionalizazioak
|
bi
aro banatzen dituela uste du Saizarbitoriak. Mugarri dela.
|
|
|
Askotarikoak dira bildumako hitzaurreak, eta aniztasun hori aletzen saiatuko gara artikulu honetan. Bildumaren lehen
|
bi
aroetako 152 hitzaurreak aztertu ditugu Genetteren (1987) eta Risterucci Roudnickyren (2008) sailkapenei jarraikiz. Lan honen helburua LU bildumako hitzaurreei buruzko zenbait nolakotasun agerian jartzea da, bildumaren azterketarako eta baloraziorako material gisa, bai eta literatur itzulpenen etorkizuneko hitzaurregileen bidelagun zein itsuaurreko gisa.
|
|
|
Bada, lan honetarako LUbildumako lehen
|
bi
aroetako hitzaurreak aztertu ditugu (152 ale orotara). Bildumako aleetatik bertatik erauzi ditugu 109 hitzaurre, eta, eskura ez genituela eta, Armiarma proiektura («e book» zein «Euskarara ekarriak» ataletara) jo dugu 43 aleren kasuan.
|
|
|
Sabino Aranak sortutako alderdian, segituan azaltzen dira penduluari9 dagozkion bi posizio klasikoak, Aranaren beraren
|
bi
aroei dagozkienak, bestalde: moderatua edo posibilista, batetik; erradikala eta utopikoagoa, bestetik.
|
|
2014
|
|
|
Lehenengoak (liburuaren zortzigarren kapituluak) hizkuntzaren jabekuntza eta garapenaz dihardu, besteak beste: bi kontzeptu garrantzitsu izango dira mintzagai (komunikazioa eta hizkuntza); ondoren, 8.2 azpiatalean hizkuntzaren elementu nagusiak gogoratuko dira (fonologia, morfologia, sintaxia, semantika eta pragmatika); gainera, 8.3 azpiatalean hizkuntzaren jabekuntza eta garapena
|
bi
aro nagusitan banatzen dela azalduko da: mintzamenaren aurreko aroa, bizitzaren lehen urtean garatzen dena, eta mintzamenaren aroa, zeinean hizkuntza gaitasuna hobetzen den; 8.4 azpiatalean, hizkuntzaren garapenari buruzko teoria garrantzitsuenak izango dira aztergai.
|
|
|
fonologia, morfologia, sintaxia, semantika eta pragmatika. Hirugarren zatian, hizkuntzaren jabekuntza eta garapena
|
bi
aro nagusitan banatzen dela azalduko da: mintzamenaren aurreko aroa, bizitzaren lehen urtean garatzen dena, eta mintzamenaren aroa, hizkuntza gaitasuna hobetzen den aroa.
|
|
|
Historialari batzuen arabera, Aro Modernoari hasiera eman zion gertaera Konstantinoplako erorialdia/ Inperio azteken erorialdia (1453) da. Beste historialari batzuen arabera, aldiz, beste gertaera bat da
|
bi
aroen arteko mugarria: Amerikaren aurkikuntza/ Txinaren aurkikuntza (1492).
|
|
2015
|
|
|
Aintzina politika eta kultur alorrak lantzen zituen hilabetekari elebiduna zen.
|
Bi
aro izan zituen. Lehenengoa (non JEL azpitituluarekin kaleratu ohi zen) 1934ko urrian abiatu eta 1937ko irailean amatatu zen, tartean 33 zenbaki aterata; Piarres Lafitte izan zen sortzailea/ zuzendaria, eta, Ruiz de Gaunak (1991) dioskunez, zutabegile modura Dubosq ek, Aranart ek, Lasalle k, Haztoi k eta Jauregiberritarrek jardun ohi zuten, besteak beste.
|
|
|
Joseba Sarrionandiaren lanak
|
bi
arotan bereizi nahi genituzke:
|
|
2016
|
|
|
Gure garaira egokitzeko hariketa egin behar, agian... Luzerako emango lukeen gaia da, baina, nire ustez, gaur egun
|
bi
aro ditugu: gozoa eta gorria.
|
|
|
Nik
|
bi
aro izan ditut lanbidean. Lehenengoan, 40 buru izatera heldu nintzen.
|
|
|
–Adan eta Eba, zuena kasu bitxia da, lehen aldiko,
|
bi
aro desberdinetako izakiak izaten ahal zinaketela agertzen delako. Hiruburuen antzera, izaki asmatuak zaretela dirudi, munduaren hasieran kokatuak, baina, une berean, berriki ideiatuak.
|
|
|
Zuen asmatzaileen jarraitzaileek, zientziari ezin uko eginez, azkenean onartu egin behar izan dute egiaren egia, baina lehen aipatu den bezala, haiena ezin behingoz ukatuz, munduaren kreazio kosmologiko eta geologikoari egokitu egin zitzaizkien, gertatuko zen eztandaren sua, Jainkoak piztu izan zuela esanez eta zuek irudi huts batzuetara bestelakotuz. Horra zuen izaitearen funtsa,
|
bi
aroetan kokatua.
|
|
|
Sekretu hori ez zen bien artekoa izango soilik, lehen aldiz munduan,
|
bi
aro desberdinetako presunek amodioa zegitela gertatzen baitzen. Baldintza bereziak izan behar ziren hori gerta zedin eta Darwinek antolaturiko bidaiak halako topaketa gertatzea posible egiten zuen.
|
|
|
Madame de V**** bilintzi balantza zebilen lehenbiziko
|
bi
aro horien artean: arrosaren kolorea bizkor moteltzen ari zitzaion.
|
|
|
Estetika konkretuak sortzea da helburu nagusia, identifikagarriak direnak eta, ondorioz, erraz sal daitezkeenak. Azken finean, itxurakeriaren aroa da gurea eta arkitektura ere ez da hortik kanpo geratzen.Ekonomiak eta espektakuluak gure bizitzen gain duten botereak gure izatearen zentzua moldatu du, prozesu horretan
|
bi
aro ezberdindu daitezkeelarik: lehenik, Industria Iraultzak ekarritako aldaketa ekonomikoaren ondorioz, garena baino daukaguna izatera pasa ginen; egun aldiz, ekonomiaren emaitza metatuele gure bizitza sozialaren osotasuna betetzen duten honetan, daukaguna izatetik geure buruaz erakusten duguna izatera pasa gara (Debord, 20lS: 42).
|
|
|
Euzkerea argitalpena 1929.eko urtarrilaren 15ean sortu zen Bilbon Pizkundia Bazkunaren gerizapean, eta
|
bi
arotan barrena, gerratea piztu arteraino huts egin gabe atera egin zen salgai. Euzko Gaztediarena bereziki genuen aldizkari jeltzalearen helburuak aski argi azaltzen zaizkigu 1934.ean hasi bigarren aroko lehendabiziko alearen editorialean:
|
|
2017
|
|
|
Aurreko galderan aipatu didazun kinka horren harira, ez daukagu erantzunik, baina serio hartu behar ditugu arazoak, eta Latinoamerikako gobernu aurrerakoien adibidea argigarria da. Boliviaren kasuan
|
bi
aro daude, argi eta garbi. Lehena, 2006 eta 2009 bitartean, Evo [Morales] gobernuan zegoela jada:
|
|
|
|
Bi
aro bereiziko nituzke nik 1976az geroztik garatu den euskal feminismoan: XX. mende amaierakoa eta XXI. mende hasieratik gaur arte berrituz joan dena.
|
|
2018
|
|
|
Baina euskaraz bizitzeko hautuaren diskurtsoa ez da bat eta bakarra, ez denboran, ez lekuetan; are, denbora eta leku beretan ere ñabarduraz eta bidezidorrez mamitzen da indibiduoek gauzatzen duten heinean. Baina hala ere, uste dut marraz ditzakegula euskaltzaletasuna ezaugarritu duten
|
bi
aro eta aro bakoitzeko lerro diskurtsibo nagusi bat. Honakoak:
|
|
|
|
Bi
aroen artean euskaltzaletasunaren diskurtsoaren haustura nabarmena den arren, badago, ordea, bi garaiak sendo lotzen dituen hari bat ere.
|
|
|
Andoaingo belaunaldi berezi berezi bateko kideak dira, hirurak ere. Bestela esanda,
|
bi
aro oso ezberdinen arteko kate-begiak izatea egokitu zaie: etxean umeen zaintzan geratzen ziren emakumeen eta lan merkatuan murgiltzea gauzarik normalena gisa bizitu duten emakumeen artekoa.Inmakulada Lasarte 1940an jaio zen, eta 12 urterekin eskola utzi behar izan zuen, gaixo zeukan ama zaintzeko.
|
|
|
Barrokoan sortu ziren, zalantzarik gabe, gaur egun gureak diren horrenbeste ohitura eta, aldi berean, geure hiriari geografia aldetik nortasuna ematen dioten aldagai asko, ziudadela edo jauregiak esate baterako. XVI. eta XVIII. mende bitarteko garaia ez da
|
bi
aro distiratsuren arteko denbora pasa hutsa; aldiz, badu zentzua, badu batasuna, eta geure historiako beste kapituluak bezain ezinbestekoa dugu ongi ulertzeko.96 Hau da bete nahi dudan hutsunea lana honen bidez, pista batzuk eman, nolabait, garai hori ulertzen hasteko.
|
|
|
Haren hogeita hamar herriak kontatzen ahal nituen: Hendaiak eta Uztaritzek Pirinioez honaindiko euskaldunen historiako
|
bi
aro osoki desberdin oroitarazi zizkidaten, beren frankoen kontrako gerlak 11 eta itsas lasterraldiak.
|
|
2019
|
|
|
Deskribaturiko eleberrigintzaren paisaia horretan Saizarbitoriaren literatura eta errealismoa kokatzerakoan, adituen iritziz, garrantzitsua da aldez aurretik azaltzea Ramon Saizarbitoriaren eleberrigintzan
|
bi
aro ezberdindu daitezkeela. Esan bezala, Jon Kortazarrek aipatu zuen, lehen aldiz, egile donostiarraren idazlanaren bi aroen arteko bereizkuntza, lehena artekoa eta bigarrena 1995tik aurrerakoa (2003c: 10), eta bost urte beranduago, Mikel Hernandez Abaituak berretsi zuen (2008: 61).
|
|
|
Deskribaturiko eleberrigintzaren paisaia horretan Saizarbitoriaren literatura eta errealismoa kokatzerakoan, adituen iritziz, garrantzitsua da aldez aurretik azaltzea Ramon Saizarbitoriaren eleberrigintzan bi aro ezberdindu daitezkeela. Esan bezala, Jon Kortazarrek aipatu zuen, lehen aldiz, egile donostiarraren idazlanaren
|
bi
aroen arteko bereizkuntza, lehena artekoa eta bigarrena 1995tik aurrerakoa (2003c: 10), eta bost urte beranduago, Mikel Hernandez Abaituak berretsi zuen (2008: 61). Lehen garaia 1969 eta 1976 artean garatu zen eta lehen hiru eleberriak biltzen ditu.
|
|
|
Hasieran urtea
|
bi
arotan banatzen zuten: uda eta negua, eta berantago, tarteko bi aro berri sortu zituzten:
|
|
|
Hasieran urtea bi arotan banatzen zuten: uda eta negua, eta berantago, tarteko
|
bi
aro berri sortu zituzten: udaberria eta udazkena.
|
|
|
Negua litzateke neguko solstiziotik udaberriko ekinoziora doan denboraldi hotz, ilun eta hitsa; gainerako guztia uda litzateke.
|
Bi
aro eta bi egoera ezberdin, izadiaren bi aldeak. Lehendabizikoan hotza da nagusi, bigarrenean, berriz, eguzkiak protagonismo osoa hartzen du.
|
|
|
Inauteri mota hau
|
bi
arotan ospatzen da: urte berriaren hasieran, eta martxoan, garizuma hasi aurretik.
|
|
2020
|
|
|
Inondik ere, euskaldun askoren ibilbidea ere bada. " Ni Lete ikertzen hasi nintzenean,
|
bi
aro bereizten zituzten: 80ko hamarkadaren amaiera arte zihoana, lehena, eta haren ondorengoa, bigarrena.
|
|
|
Dena dela, Bortairuk azaldu du 1990eko hamarkada hasieran, «belaunaldi berriei eta esker», ikusi zirela «batasunerako lehen urratsak», eta horrek eman zituela «fruituak» ezkerreko alderdi abertzaleen eta euskal presoen sostenguaren eremuetan, «egitura komunak sortuta.
|
Bi
aro horien erdian gertatu zen, beraz, Argala komandoarena». Bestetik, hark ere aitortu du «ikaragarrizko ezustea» izan zela haien atzematea, «baina ez Ipar Euskal Herrian soilik, eta hemen ez esparru abertzalean soilik».
|
|
|
Lehen bi lur baziren eta ez batean ez bestean gizonik. Behin globo ilun bustia, globo argi eta idorrarekin ezkondu zen eta hortik dator herri anitzetan
|
bi
aro daudela, bata euriarena bestea lehortearena.
|
|
|
Ziur nago, asko ahaztuko zaizkidala. Edozein modutan,
|
bi
aro bereiztuko nituzke, arau aldaketa handia izan delako. Lehengoen artean, Ya  shin, Banks, Maier, Zoff, Arkonada, Zubizarreta eta Schmeichel aipatuko nituzke, nahiz eta euren artean urte askotako aldea izan.
|
|
|
Urrezkoan ez omen zuten gizakiek ez lanik, ez gaitzik, ez zahardaderik, eta elkarren artean banatzen zuten lurrak berez ematen zuena. Gainbehera etorri zen, ordea, eta oso kaskarrak izan ziren hurrengo
|
bi
aroak, zilarrezkoa eta brontzezkoa. Ondoren, aro nahiko ona, heroiena edo erdi jainkoena, iritsi zen.
|
|
2021
|
|
|
Ne Win jeneral komunistak gidatutako junta militarraren aurkako protestekin parekatu zuten atzoko eguna manifestariek, eta 2222 moduan izendatu zuten, 1988ko abuztuaren 8an izandako matxinadei erreferentzia eginez —orduko junta militarraren kontrako protestak izan ziren egun hartan, eta ehunka lagun hil ziren— Aung San Suu Kyi izan zen protesta haien bultzatzaileetako bat, otsailaren 1era arte herrialdeko Estatu kontseilaria zena.
|
Bi
aroetako borrokaldien lotura irudikatu nahi izan dute estatu kolpearen aurkakoek.
|
|
|
Luis Gasca eta Bertrand Tavernier. Gasca Donostiako Zinemaldiko zuzendaria izan zen
|
bi
aro nahasitan: 1977an, eta 1981 eta 1983 urteen artean.
|
|
2022
|
|
|
|
Bi
arotan banatu zuten antzerkia. Batetik, Erradikalak gara; 2017ko otsailaren 5ean estreinatu zutena.
|
|
|
Tartean entrenatu ditu Espanyol, Olympiakos(
|
bi
arotan), Vila real, Valentzia eta Bartzelona. Azkenarekin Espainiako bi liga, kopa bat eta superkopa bat irabazi zituen.
|
|
|
Tartean entrenatu ditu Espanyol, Olympiakos(
|
bi
arotan), Vila real, Valentzia eta Bartzelona. Azkenarekin Espainiako bi liga, kopa bat eta superkopa bat irabazi zituen.
|
|
|
Horixe ikasi dugu eskolan. Eta" erdi" aro horrek iradokitzen du
|
bi
aro argitsuren arteko etenaldi ilun samar bat, bi garai handiren tartekoa, barbaroak nagusitu zirenetik errenazimenduko argiak piztu artekoa, balio erlijiosoek mugatua eta bla, bla. Mila urteko aro horren inguruan gehiago eta apaltasun handixeagoz arakatu behar dugulakoan nago, historiografiaren kontakizun hori oso barneratua badugu ere.
|
|
2023
|
|
|
Diskoetxearen bilakaeran
|
bi
aro bereizi ditu Goñik: 2004ra arteko garai bizi eta oparoa, eta ordutik aurrerako beherakada, 2008ko krisiak muturreraino larriagotu zuena:
|