|
2000
|
|
|
Erran berri dizut, jaun André, ezen bi gizon haiek harriturik
|
bezala
sumatu nituela erran nienean ezen Nafarroako familia noble bateko semea nintzela... eta, nola ez ziren, bada, harrituko, baldin haien nagusia ere, Fidel Urdanburu zeritzana, nafarra bazen eta Iruñako semea, nola jakinen bainuen handik gutirat!
|
|
|
Panpina, eskultura, txotxongilo, ikusle eta elkarrizketatzaile, nekeak jota
|
bezala
sumatu nituen jendeak oro. Hizketarekin jarraitu nuen, neure buruaren defentsan.
|
|
2006
|
|
|
Aldiz, ikuspegi nazional sozial batekin jardun gura bada, aberriaren" independentzia" ez ezik, andre gizonen askatasunak ere nahi badira, Espainia moderno baten ametsetan, orduan iragan espainola negargarria kausitzen da, Benjamin-en interpretazioan Paul Klee-ren Aingeru Berria bezala – historiaren aingerua, burua itzulia, ahoa ezpainzabal eta begiak lokatuak izuaren izuz, erdi zabalik hegoak, eskapatu nahi eta ezinda bere atzean ikusten ari den iraganari. Iraganean, guk gertakarien segida razional
|
bezala
sumatu uste duguna, berak katastrofe bakar bat hautematen du, hondakina hondakinaren gain, dena horrore eta errore, utopia apurtuaren espazioa. Ihes egin nahi luke, baina aldagoiak aurrera bultzatzen du derrigor.
|
|
|
Sudurra, ezpainak, kokotsa... den dena mila puskatan hautsia
|
bezala
sumatzen nuen.
|
|
2007
|
|
|
–izpiritu grekoa? emaitza da, produktua da, grekoen aktibitate artistiko, moral, politiko, zientifiko, militar, nahi diren jardunbide guztiena, zein ere baita manifestatzen mentalitate, aiurri, kreatibitate, moral karakteristiko batean, hori atzera kausa
|
bezala
sumatzen baitugu nolabait jende haren jarduera artistiko, moral, politiko eta abarren modu, grekoan?. Izpiritua produktu enpirikoa da, ez noumenoa?, baina produktu bizia, eraginkorra, bere autonomia duena:
|
|
2009
|
|
|
existentzialismoak artekoturik agian. Behin eta berriro teinka bat
|
bezala
sumatzen da Historia eta Natura, edo historia eta biziaren artean.
|
|
|
Ez dakit. Pixka bat urruti
|
bezala
sumatzen zaitut.
|
|
|
Gero, atearen oztopoa, itxita aurkituko ote zuen edo agian batuta, besterik ez. Eta bihotza, airean zintzilikatutako enara baten hegada
|
bezala
sumatu zuen. Begiak zabal zabalik sentitzen zituen, besoetan eta sabelean hotza?
|
|
2011
|
|
|
Gaua labur egin zaio Asifi, lagun bat aurkitu du-eta berriketan jarduteko, Zagorakoa bera, mendien beste aldekoa, beltza, afrikarra. Kamioian ezagutu dituenak bera
|
bezala
sumatu ditu gau osoan, hara eta hona herri mortuan barrena, nora ezean, denborari denbora nola kenduko. Itsas ertzeko hilerri zuriak erantzun dio estreina ilargiari, irten denean, eta ganga kareztatuaren inguru almenatua begiztatu dute orduan Asifek eta zagorarrak beren talaiatik, hilobi esmaltatuak beheraxeago, itsasoa urrutira.
|
|
2012
|
|
|
Jonek begiak marruskatu zituen. Kotoizko malutaz beteta
|
bezala
sumatzen zuen burua.
|
|
2013
|
|
|
Ez du inolako hotzik egiten. Aitzitik, lohizko estaldurak berotuko balitu
|
bezala
sumatzen dira biak. Losarrian jarri dira biak, sutondoa zegoenaren ondoan, txinalka lehenik eta eserita gero.
|
|
2015
|
|
|
Askori entzun izan dio emakumeak hiri horren edertasuna goraipatzen, baina orain ez du begirik kale ezezagun horietarako. Itsuek
|
bezala
sumatzen ditu: trafikoaren harrabotsa iristen zaio, epeltasuna nabaritzen du kale estuetatik eguzkitara ateratzen direnean, argi gorriak irudikatzen ditu autoaren geldialdien harira?
|
|
2016
|
|
|
Bestalde, Nemesio Etxaniz gehiago jakin nahian
|
bezala
sumatzen dugu galderetan. «Nola ote daiteke baserritar honek lehenengo eleberriaz idazle sonatu batzuei gaina hartu izana?» Baina galdera hori, Sebastiani ez baina, Zavalari egin ziokeen.
|
|
2018
|
|
|
Egun batzuetan ez zen nire gelara igo, ihesian
|
bezala
sumatu nuen, bion artean zerbait lotsagarria gertatu izan balitz bezala portatu zen, eta ni ere ez nintzen bere etxera jaisten ausartu. Astebetera edo agertu zen eta bidaia luze batera zihoala esan zidan.
|
|
2019
|
|
|
hain gustura zegoen, bai, non beste pieza bat dantzatu baitzuen, beste bat eta beste bat? Dantza haietan, Andonik, batzuetan, kokospean igartzen zuen Leonorren ile adatsa, besteetan Leonorren izter edo bularren ukitua eta, ukitu haiekin batera, ernaberritze eta biziberritze bat
|
bezala
sumatzen zuen bere baitaren baitan, bizitza berriro kolorez janztera balihoakio bezala, eguzki jaioberri bat bihotzaren jaun eta jabe. Hain pozik zegoen, bestalde, negar egiteko gogoa zuen?
|
|
|
Burua astun eta motel sentitzen zuen. Ideiak likatsu bihurtu balitzaizkio
|
bezala
sumatzen zituen, eta haiek kudeatu ezinik zebilen. Zer ostia ari nauk hemen!
|
|
2020
|
|
|
ez zuen ia deus ordaiñari buruz pentsatu, ezta Elsa joanaz sortzen zitzaion problemaz. Bere kontsultazioa hutsik
|
bezela
somatzen zuen Elsa gabe, eta bere burua tupustean nagitua, gogaitua, higuindua, ezindua.
|
|
|
«Erosketak egitean, neu
|
bezala
sumatu ditut besteak: tentsio betean»
|
|
|
Bere bistatik aski urrundu nintzela uste izan nuenean, babesa bilatu nuen zuhaitzen itzalpean. Munduaren zama bizkar gainean banerama
|
bezala
sumatzen nuen neure burua, eta ez nintzen ezertarako gauza, azken hilabeteetan bizi izandako guztia behin eta berriz errepasatzeko ez bazen. Hainbeste buelta eman nizkion gertatutakoari, hainbeste murtxikatu, xehatu eta irabiatu nituen entzundakoak, esandakoak, susmatutakoak eta sentitutakoak, ezen, une batetik aurrera, denen nahaspila eta anabasa besterik ez baitzegoen nire baitan.
|
|
|
Berriz ere nire zurrunbiloan, are barrurago jo nuen. Irakaslea bisitan etorri zitzaidaneko hartan murgilduta, bertatik bertara baneuka
|
bezala
sumatu nuen, bere arrangura, bere malkoen gazia... eta bere usaina, bere berea zuen marka hura, hein batean mikatza, beste hein batean gozo eta perfumatua, nire larruak berea ukitu zueneko hartan are nabarmenagoa egin zena. Bat batean jasanezina egin zitzaidan haren mina.
|
|
|
Baina, handik bi ordura edo, semea eskutik oratuta ibaian gora beren etxeetara bildu direnean, orduan ere ez dute Karontek eta ahizpak agertzeko zantzurik egin, ibaia libro zegoela. Eta nik, ertzaren alde honetatik, hor barrenean, badakit ez direla etorriko, ibaiertza garbiegi
|
bezala
sumatzen delako. Ez lainorik, ez naturan bizirik dauden eta hargatik bizi direlako seinale ematen dutenen zantzurik.
|
|
2021
|
|
|
adibidez, unibertsitatearen espazioan parte hartuz behaketa jarduera bat egin ondoren konturatu dira euskaraz askoz pertsona gehiagok dakiela eta prest dagoela egiteko, edo ez dela egia" Bilbon inork ez duela euskaraz hitz egiten". Unibertsitatearen espazioa eta Bilboren espazioa ikerketaren hasieran ez
|
bezala
sumatzen dituzte orain eta ikaskuntza berri horiek mudantza beste espazioetara eramaten laguntzen die.
|
|
|
Poliziak baieztatu zuen ETAko buruzagitzan zela; hurbileko askok ez zuten gauza bera ikusten, eta batzuek Kixkur lerro estrategiko berriari kontrako
|
bezala
sumatzen zuten. Ospe eta errespetu handiko militante zen (eta da).
|
|
2022
|
|
|
Anak, berriz, adiskidearen pairamenak berak biziko balitu
|
bezala
sumatu zituen, aita horren bortizkeria, ankerra bezain koldarra, ukaldien gogorkeria, gizonak bere ezintasunaren mugak marrazteko lez, behin eta berriro larru biguna joka markatzeko ahalegina; horiek denak irakur zitzakeen Anak begiratu batean. Eta une labur hartan, begirada urdin gris horren iraute laburrean, finkatu zen bi haurren arteko lotura, sekretuaren korapiloak bermaturiko lokarri tinkoa.
|
|
|
Ikusi, egia esan, ez huen gauza handirik ikusten, altuera horretan argia itsugarria baita gehienetan. Gorputza goxo sentitzen huen, ur azpian, baina ur gainean geratutako zatia, burua izango huen noski, alderrai
|
bezala
sumatzen huen, igerian, heurea ez beste batena bailitzan... Gero, honetan guztian pentsatzen jarri haizelarik, hobeto ulertu duk zergatik esaten duten Chungará ia 700 m gorago oraindik zerutik gertu dagoela, heuk ere ez dakik inoiz hain gertu sentitu haizen.
|
|
|
Ipurtzuloraino bustita hondartzaratu zarete, kostan ateri zegoan dagoeneko. Eta biharamunean, gorputza bezperan maratoi bikoitza egin izan bahu
|
bezala
sumatu duk, jaiki haizenean.
|
|
|
Horregatik, publikoa «zapore gazi gozoarekin» geratzen da ikuskizuna ikusi ostean, Haritza Rodriguez antzezlearen arabera: «Suizidioa, askotan, urrun dagoen zerbait
|
bezala
sumatzen dugu; baina helarazi nahi dugun mezua da edonor egon daitekeela horrelako egoera batean».
|
|
|
Haiek, pisukideek alegia, auzi horretan ezin zutela ezer egin erantzun omen zioten. Gehiago harritu omen ziren segidan, Iparraldean urtebete pasa ondoren, berriro Hegoaldera itzuli nintzenean, itzalgaizka
|
bezala
sumatu nindutelako, uzkur eta ihesi antzean. Garai zaharrak gogoratzeko afari bat antolatu zutenean ere ez omen nintzen agertu.
|
|
|
Lagunek Edu larrialdietara eramateko agindu diote taxilariari. Besaurrea berriz ere hautsi izan baliote
|
bezala
sumatzen du eta masaila hazten ari zaio Amyren ukaldiaren ondorioz. Hirian sartu orduko, ospitaleaz ahanzteko eta etxeko helbidea eman dio ibilgailuaren gidariari.
|
|
|
Desioak gizon hartaz modu hartan pentsatzera behartu ninduen, eta aldarearen aurreko isiltasunak baino gehiago lotsarazi ninduten buru barruko irudi lizunek. Iñakiren begiak eskoteko botoien zirrikituetatik
|
bezala
sumatzen nituen Jaungoikoarenak eta amarenak nire pentsamenduetan zelatan.
|
|
|
Beste aldean, belar gainean zetzan tordantxa bat. Harrikada bat
|
bezala
sumatu zen ukaldia.
|
|
2023
|
|
|
Egiten ari nintzena nire bizitza osoko ausardiarik handiena zen," nagusientzako" aldizkari bat ezkutuka eskuratu eta irakurtzea; horrek eragindako urduritasuna berez nahikoa ez balitz, Lucíak bere bizitza sekretua kontatzen zuen elkarrizketa batekin topo egin nuen ezustean; eta, bihotza lehertzear neukanean, nire abizena irakurri nuen elkarrizketan, nabarmenduta! Norbait danbor joka ari balitz
|
bezala
sumatzen nituen lokiak.
|
|
|
Oinak ongi egokitu zitzaizkidan; aspaldi ez
|
bezala
sumatzen nituen, leun; dudarik gabe, on egin zidan aldaketak. Ez, ordea, erabat.
|