|
2022
|
|
|
norbait edo zerbait, bertan behera dago, bertan behera utzi da edo bertan behera geratu da. Bertan behera, ia
|
beti
egoerazko adberbioa dugu, egon, utzi, geratu, gelditu, laga adi tzak diren bezala. Eta bertanbeheratu aditz eratorri gisa indartzen bada, ‘kantzelatu’ esanahiaz, di namiko eta aktibo bihurtzen ari gara egoerazko ikuspegi hori.
|
|
|
– Hasiberri saria ere erabili izan da, modu ironikoz, halakoek jasan behar dituzten okerkeria edo bihurrikeriak izendatzeko. Izan ere, sariak, edo saritzat ematen direnak ez dira
|
beti
pozgarriak izaten...
|
|
|
· POSTaurrizkiaz eraikiak mailegu osoak dira ia
|
beti
: postmoderno hi tzaren kasua.
|
|
|
aldebakar," unilate ral" esateko, eta aldebakartasun," unilateralismo" esateko. Hitz aukera zuzenak dira, eta berez kontzeptua ia
|
beti
ondoen adierazten dutenak.
|
|
|
Baina ide, ideko eta ide bateko hitz egiturek era bakunean iraun dute hizkera batzuetan, aldi zaharretan ez ezik: " Hire ideaz ezkon hadi, ta haxa ondo
|
beti
. ‘Casa con tu igual, y serás siempre bien’" (Refranes y Sent encias, 240).
|
|
|
Baina
|
beti
gogoan har dezagun, jarraitu (edo jarraiki) aditzak zeri edo nori argumentua eskatzen duela; berdin dio transmisio kateari, arrastoari zein zantzuari jarraitu. Zuzena genuke zertatik jarraitu egitura ere:
|
|
|
Euskaltzaindiak EHn jasorik dakar arnastu itxurapean, aldi modernoan garatu duen erabileraz ondo ohartuta. Aditz bakun eratorria
|
beti
ohi da samurragoa jarduera edo ekintza funtsez koa, eta inguru hizkuntzetan ondo finkatua, den batentzat.
|
|
|
Deitu aditza, Hegoaldeko gehienok ia
|
beti
darabilgu norbaiti deitu ingurunean, eta Ipar eta ekialdean norbait deitu ingurunean, baina ez darabilgu batean ez bestean* zer deitu testuinguruan.
|
|
|
" Zu eta ni, maskara
|
beti
" eslogana
|
|
|
—Halako zalaparta edo jolas antzeko umore berriketa polita haizeratu zen lehengo ostiralean Euskadi Irratian, Zu eta ni, maskara
|
beti
esloganaren inguruan: Zuk eta nik tokatzen dela hor, argudiatu dute entzule batzuek.
|
|
|
Labur zurrean idazten diren eslogan, esaera, errefrau eta mezu adie razko rrek
|
beti
jokatzen dute elipsiaren baliabideaz; aditzarenaz, batez ere. Eta sarri jokatzen dute errima puntuaren indarrarekin.
|
|
|
Esaldi bakar bezala josiko bagenitu hitzak," Zuk eta nik maskara
|
beti
mu suetan (jantzita) darabilgu" genuke, hots, espero daitekeena.
|
|
|
Baina esaldi bi ere pentsa daitezke azpian, nagusia eta mendekoa: " Zu eta ni, maskara
|
beti
musuetan (jantzita) dugula gabiltza". Bigarren aukera hau ere zuzena da.
|
|
|
Erdarazko esamoldea ahaztu, zeinda ez balego bezala, eta guk geutara nola espresatuko genukeen hori pentsatu. Emai tza hobea ateratzen da ia
|
beti
.
|
|
|
—Idatzia da
|
beti
prestigioa duena eta izan duena. Gaur eta lehen.
|
|
|
norbait norbaiti jarraikitzen zaio. Aditz joko zaharra
|
beti
izan dugu nori edo zeri jarraitu. Horrexegatik, adizki be netakoak beti izan dira:
|
|
|
Aditz joko zaharra beti izan dugu nori edo zeri jarraitu. Horrexegatik, adizki be netakoak
|
beti
izan dira: darrait, darraizu, darraio, darraigu, darraizue, darraite erakoak, edo euron aldaerak.
|
|
|
Eta hurrengo mendean Axular idazle handiak dakar: " [Konzientzia]
|
bethi
darraiku, gorputzari itzala darraikan bezala". Eta xix. mendean bertan, Gerriko gipuzkoarraren adibidea (ordurako, nork nori paradigmakoa bilakatua):
|
|
|
Gehienetan sexu indarkeria edo genero indarkeria esanda, ongi asko ulertzen da. Maileguzko adjektiboetara jotzen ibili behar al dugu
|
beti
–Indarkeria sexista, indarkeria matxista...
|
|
|
Hitz bikoitz honetan behintzat, euskaraz adostasuna dugula dirudi. Hori da ia
|
beti
dantzuguna, edo klima aldaketaren ondorioak.
|
|
|
—Hasteko gogoratu behar dugu, hizkuntza batetik bestera kontzeptu batzuek ez ohi dutela ordain oso osokorik. Ordain hitzak ez dira
|
beti
guztizkoak, %100ean egokitzen direnak.
|
|
|
Baina bada beste hitz bat, indar handikoa, herri baladetan eta amodiokan tuetan (ia
|
beti
tragikoak) sarri ageri dena: amore mina, edo pluralez, amoreminak, gaztelaniazko herri tradizioan oso sustraitua den" mal de amores".
|
|
|
Elizetan, sermoi edo prediku hasieran deia edo agurra
|
beti
egiten da: anaia arrebak, anaia arreba maiteak eta abar, baina ez da ahaztu behar, gizonezkoa izan dela predikua zuzendu izan duena.
|
|
|
1) Kontsonanteen bitasun jokoa batetik; bokal diferenteen dantza, bestetik. Kontsonanteak T eta K; bokaletan, ia
|
beti
, I-A bokal alternantzia: tipi tapa, tiki taka...
|
|
|
Euskara barruan ere intonazio bat baino gehiagoz ahoskatzen diren leku izenak hainbat dira. Baina hurbilekoen erabilerari lehentasuna ematea ziurragoa da
|
beti
. Ahoskera arau zorrotz batez epaitu baino lehenago, leku izenaren hurbileko hiztunen atxikimendu afektiboa zaindu behar da.
|
|
|
TASUN neutroa den bezala, keria markatua da, ezeste joerakoa: harrokeria
|
beti
da gaitzesgarria.
|
|
|
Geure eginbidean Euskaltzaindia lagun izan dugu
|
beti
, hasieratik gaurdaino, eus kal hizkuntzaren eredu onaren iritzia eta aholkua jasotzeko orduan. Lankide tza iraunkor horren erakusgarri eta froga tipi bat da liburu hau.
|
|
|
Erantzuna ematea
|
beti
dator a posteriori, baina beti ohi dator egoki, kontzeptu horiei egokituko zaizkien euskal ordainak edo euskal ordain aukerak bilatzeko gogoeta egitea.
|
|
|
Erantzuna ematea beti dator a posteriori, baina
|
beti
ohi dator egoki, kontzeptu horiei egokituko zaizkien euskal ordainak edo euskal ordain aukerak bilatzeko gogoeta egitea.
|
|
|
" Zu eta ni, maskara
|
beti
" eslogana..................
|