|
2003
|
|
|
Nolabait esateko hizkuntza" dibortzioa" planteatu behar da. Pertsona batekin
|
beti
erdaraz egin badugu, hizkuntza aldaketa" dibortzio" moduko bat da. Pertsona" erdaldun" horrekiko harremana eten behar dugu eta euskarazko harremanen gaineko itun berri bat eraiki.
|
|
|
L. Mitxelena eta Aita Villasanterenak, biak titulu bardinekoak, biak erdera hutsean idatziak. Eskola barruko azalpenik gehienak
|
beti
erderaz egiten genduzan, ikasle guztiak euskaldunak izan arren. Oker ez banago, Euskaltzaindiak berak be, bere batzarretan, gaztelania erabilten ei eban sarritan behintzat alkarrizketarako hizkeratzat...
|
|
|
Halere, EAEko 13 urteko neska mutiko euskaldunak direnek —gaztetxo guztien %62k— bestelako iritzia dakarkigute: %38k
|
beti
erdaraz egiten du eskola orduz kanpoko kirol monitorearekin (eta, jakina da monitoreakezarriko duela taldearen jarduera hizkuntza) ikastetxean bertan; oraindik altuagoa da erdararen erabilera ekintzak ikastetxetik at direnean: besteak beste, neska mutiko euskaldunen %47 beti erdaraz aritzen dira parrokia taldean eta %40 kirol taldean (Kontxesi Berrio Otxoa:
|
|
2010
|
|
|
Horretan bai, asmatu duzu. Galdera hau
|
beti
erdaraz egiten didate. Eta bai, nik ere, kantari normalak bezala, Raphaelek, Brucek eta Shakirak bezala, aukerako hizkuntzan abesten dut.
|
|
2011
|
|
|
Language community edo hiztun elkarte gisa euskaldunon (hots, etxetik edo gero, ikasketaz, euskaraz dakigunon eta gutxi asko euskaraz egiten dugunon) multzoa hartzen badugu, bistan da ez dugula (euskal hiztun elkarteak, bere osoan, ez duela) diglosiaren ezinbesteko atributuen zerrenda hori osorik betetzen. euskaldunok ez dugu (ez erabat eta ez oro har) etxean eta kalean, lagunartean eta lan giro hurbilean, gure eguneroko bizimodu arruntaren situazio informalMikel Zalbide – Diglosiaren purgatorioaz. Teoriatik tiraka intimoetan euskaraz (are gutxiago euskaraz bakarrik) egiten eta gero gutako batzuek (apur batzuek, hainbatek edo ia denok) unibertsitatean, udaletxeko bulegoetan, aurrezki kutxako jestioetan, eleberriak irakurtzerakoan edota jendaurreko hitzaldi formala ematerakoan
|
beti
erdaraz egiten. gure egoera ez da hori. egoera nahasia da gurea, oso, noiz euskaraz eta noiz erdaraz egiten dugun esateko orduan. ezer garbi baldin badago, horixe dago garbi: euskaldungoa oro har harturik erreferente, gure hiztun elkarteak ez dauka euskara erdaren arteko konpartimentazio argirik:
|
|
2012
|
|
|
Beurko institutuko gazteei euren hizkuntza ohiturei buruz galdetzean, euskaraz dakiten ikaskide edo lagunekin zergatik
|
beti
erdaraz egiten duten galdetzean, honelakoak erantzun zizkidaten: denek gaztelaniaz badakite, errazena eta erosoena gaztelaniaz aritzea da.
|
|
2013
|
|
|
Euskaraz. Baina nire amak
|
beti
erdaraz egiten zion Orixeri. Amak eta Orixek korrespondentzia izan zuten.
|
|
2014
|
|
|
Lagunak jaioterritik ekarririk ere ezin izan zitzaizkien arbizuar sokatirako neskei plazan gailendu. Baina halako Erdi Aroko gesta lortu ezinik, harritu ninduen gauza batez ohartu nintzen, bi hilabete eta erdian euskaraz moldatzen ikasi izana eta beste hizkuntzak gogotsu bazterturik, arbizuarrak euskaraz mintzatzera behartzen zituela. Atzerritarrari
|
beti
erdaraz egin izan zietenek eta ingelesez moldatzen ziren haiek, hobe Jaun Zuri berri harekin euskaraz mintzatu. Nork jakin noraino iritsiko zaizkigun XXI. mendeko abenturazale nordiko hauek, baina, ez harritu, jartzen dizkioten gogoekin gure artean ospetsu bihurtzen badira.
|
|
2015
|
|
|
Lehenengo urteetan ez zuen jai egunik, baina atera zitekeenean, ondoko tabernako Burgoseko zerbitzari batekin ateratzen zen edo Otxandiora itzultzen zen gurasoek agurtu, errosarioa errezatu eta atzera etxera bueltatzeko.
|
Beti
erdaraz egin zuen, baita bere herrikoekin ere. Urte horietan Polvorinen euskaraz egiten zuen talde bat omen zegoen eta joan ez izanaren pena du, utzikeriagatik," por ser cómoda" eta denborarik ez izateagatik.
|
|
2016
|
|
|
Beste batzuk konturatu dira uste baino gehiago egiten zutela gaztelaniaz. Txipa aldatu beharra ikusi dute gehienek, zailena
|
beti
erdaraz egin duzun horrekin (nahiz eta berak euskaraz jakin) euskaraz egitea dela dio beste batek. Aitziber Gurutzeaga Egia Euskarazeko kideak dio:
|
|
|
Hala, erabileraren mailaketari begira, inkesta soziolinguistikoan Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak (HPSk) erabilitako eredua hartzen du erreferentzia gisa. Horren arabera, E4 mailan daude euskaraz erdaraz baino gehiago egiten dutenak, eta, beste ertzean, E0 mailan daude
|
beti
erdaraz egiten dutenak. Tartean daude E3 (euskaraz erdaraz beste), E2 (euskaraz erdaraz baino gutxiago) eta E1 (oso gutxi euskaraz).
|
|
2017
|
|
|
Edozein gai ikasteko erabiltzen den mintzaira gaiari berari loturik gelditzen delako froga gure herrietan aise ikus dezakegu. Adin bateko pertsona nagusiek, Euskaraz aritzen badira ere, matematika eragiketak
|
beti
erdaraz egiten dituzte. Euskaraz ari diren baserritarrak kontuak egiteko erdara erabiltzea oso arrunta da.
|
|
2018
|
|
|
Uste dut positiboa dela sorpresa batzuk eroango ditugulako jendeagaz, eta horrek euskara gehiago egitera bultza dezakeelako.I. V.: Erandion asko erraztuko du; jendeak, bizpahiru lagunek kenduta, dendetan sartzen denean, lehenengo berba
|
beti
erdaraz egiten du. Txapa ikusita, gehiagotan egingo da euskaraz.
|
|
2019
|
|
|
1 pertsonaren arabera: " pertsona honekin"
|
beti
erdaraz egiten da (nahiz eta beste guztiekin euskaraz egiten dugun)".
|
|
|
–Oye, ¿ por qué no empezamos a hablar en euskera??. Ondo dakigu zenbat kostatzen den
|
beti
erdaraz egin duzun norbaitekin euskaraz egiten hastea. Beti erdaraz egin duzun zerbait euskaraz egiten hastea.
|
|
|
Ondo dakigu zenbat kostatzen den beti erdaraz egin duzun norbaitekin euskaraz egiten hastea.
|
Beti
erdaraz egin duzun zerbait euskaraz egiten hastea. Horregatik da inertziak puskatu eta gainditzeko garaia:
|
|
2020
|
|
|
Askotan esaten da, ordea, zailenak direla aldatzen etxeko ohiturak. Adibidez, errazagoa dela ezezagun bati lehen hitza euskaraz egitea, baina zailagoa dela aldatzea etxean ohitura baldin baduzu
|
beti
erdaraz egiteko. Zergatik?
|
|
|
«Nik egingo dizut euskaraz, eta zuk nahi baduzu, egin erdaraz». Baina ez bagara ezertan saiatzen,
|
beti
erdaraz egiten geldituko gara. Aurrerapen bat egin dugu, beraz.
|
|
2021
|
|
|
Aldiz, espedizioan zehar lagun horiekin, askok hizkuntza ohiturak aldatu dituzte, espedizioaren amaieran egindako galdetegiaren arabera; izan ere, 10 eta 11 grafikoak konparatuz, espediziora lagun batekin joan zirenen kasuan2, beti euskaraz egiten dutenen kopurua% 30 hazi da, gehienbat euskaraz egiten dutenena% 14,
|
beti
erdaraz egiten dutenak desagertu eta erdaraz gehienbat nahiz euskaraz eta erdaraz berdin egiten dutenen kopurua jaitsi egin da.
|
|
|
Berriro erdarari jo egin diot, nire nebarekin, nahiz eta berak nik bezain ondo ala txarto euskaraz dakien,
|
beti
erdaraz egin ohi dut, aldika, ordea, euskaraz zer edo zer esaten diot horrela samurragoa egingo zaiolakoan, gure amak gurekin txikitan egin ohi zuen bezala. Tamalez gaur inoiz baino uzkurrago dago Luzaroko etxearen kontura, eta baliteke horrek eskainitako dominarekin zerikusirik duela.
|
|
2023
|
|
|
Horrez gain, erabilerari dagokionez, %14, 5 dira euskaraz erdaraz bezainbeste edo gehiago egiten dutenak; portzentaje hori bost puntu hazi da 30 urtean, 1991 urtean lehen Inkesta Soziolinguistikoa argitaratu zenetik. Kontrara,
|
beti
erdaraz egiten dutenak %67, 5 dira; %6, 5 euskaraz oso gutxitan egiten dutenak, eta %11, 4 euskaraz erdaraz baino gutxiago egiten dutenak.
|